1. RFID คืออะไร
นายโชคทวี องคเจริญสุข
เจาหนาที่ระบบงานคอมพิวเตอร 5
ฝายบริการ 1 กองบริการระบบคอมพิวเตอร
R = Radio
F = Frequency
ID = Identification
RFID = Radio Frequency Identification
(ระบบการชี้เฉพาะดวยคลื่นความถี่วิทยุ)
RFID ยอมาจาก Radio Frequency Identification หรือ ระบบชี้เฉพาะอัตโนมัติ (Automatic
Identification) แบบไรสาย (Wireless) เปนระบบระบุเอกลักษณของวัตถุดวยคลื่นความถี่วิทยุ แนวความคิด
ในการนําคลื่นวิทยุมาใช เพื่อแสดงตําแหนง หรือ แสดงตนเองไดเกิดขึ้นตั้งแตราวประมาณปลาย
สงครามโลกครั้งที่สอง โดยการนําขอมูลที่ตองการสง มาทําการมอดูเลต (Modulation) กับคลื่นวิทยุแลว
สงออกผานทางสายอากาศที่อยูในตัวรับขอมูล ซึ่งตั้งแตป ค.ศ. 1980 เปนตนมา RFID ไดถูกพัฒนาเพื่อ
วัตถุประสงคหลัก คือ การนําไปใชแทนระบบบารโคด (Barcode) และเนื่องจากอุปกรณ RFID ในขณะนั้น
ไมสะดวกที่จะนํามาใชงาน เพราะ มีขนาดใหญ นอกจากนั้นยังมีราคาแพง จึงไมไดรับความนิยมมากเพียง
พอที่จะนํามาใชในเชิงพาณิชยกรรม บริหาร และเชิงราชการ ตอมาจึงไดมีการพัฒนา RFID อยางตอเนื่อง จน
สามารถลดขนาดใหเปนแผนเล็กๆ (Chip) ไดดังในปจจุบัน
โดยจุดเดนของระบบ RFID อยูที่การอานขอมูลจากแท็ก (Tag) ไดหลายๆแท็กแบบไรสัมผัส
(Contactless) และสามารถที่จะอานคาไดแมในสภาพที่ทัศนวิสัยไมดี ทนตอความเปยกชื้น แรงสั่นสะเทือน
การกระทบกระแทก และสามารถอานคาไดดวยความเร็วสูง โดยขอมูลจะถูกเก็บในไมโครชิปที่อยูในแท็ก
ในปจจุบันไดมีการนํา RFID ไปประยุกตใชงานดานอื่นๆนอกเหนือจากการนํามาใชในระบบบาร
โคดแบบเดิม เชน ใชในบัตรชนิดตางๆ (บัตรสําหรับเขาออกตามหอพัก บัตรจอดรถตามศูนยการคา) บางครั้ง
อาจพบอยูในรูปของแท็กสินคาซึ่งมีขนาดเล็กจนสามารถแทรกลงระหวางชั้นของเนื้อกระดาษได หรือาจจะ
เปนแคปซูลขนาดเล็กฝงอยูในตัวสัตว เพื่อบันทึกประวัติตางๆ เปนตน

2. วัตถุประสงคของการพัฒนา RFID
โครงการ RFID เปนโครงการพัฒนาผลิตภัณฑวงจรรวม Chip เดี่ยวเพื่อใชในบัตรอัจฉริยะ (Smart
Card Chip) ชนิดไรสัมผัส (Contactless) เพื่อสรางตนแบบใหกับผูประกอบการ RFID และ Smart Card ใน
ประเทศไทย นําไปพัฒนาตอในเชิงพาณิชย เปนการยกระดับขีดความสามารถในการพัฒนา ออกแบบ และ
ผลิตอุปกรณดานวงจรรวม และสนับสนุนใหเกิดผลผลิตทางการออกแบบวงจรรวมของสถาบันวิจัยใน
ประเทศ ซึ่งเปนฐานสําหรับการพัฒนาบุคลากรทางดานไมโครอิเล็กทรอนิกสชั้นสูง ทั้งยังสรางมูลคาเพิ่ม
อยางมากใหกับผลิตภัณฑอุตสาหกรรมเครื่องใชไฟฟาและอิเล็กทรอนิกส
องคประกอบของระบบ RFID
ระบบ RFID จะมีองคประกอบหลักอยู สองสวน โดยสวนแรกคือ ทรานสปอนเดอรหรือแท็ก
(Transponder / Tag) ที่ใชติดกับวัตถุตางๆที่ตองการ โดยแท็กจะบันทึกขอมูลเกี่ยวกับวัตถุชิ้นนั้นๆไว สวนที่
สอง คือ เครื่องสําหรับอานหรือเขียนขอมูลภายในแท็กดวยคลื่นความถี่วิทยุ (Interrogator / Reader) โดยการ
ทํ า งานนั้ น เครื่ อ งอ า นจะทํ า หน า ที่ จ า ยกํ า ลั ง งานในรู ป คลื่ น ความถี่ วิ ท ยุ ใ ห กั บ ตั ว บั ต รยั ง ผลให ว งจร
อิเล็กทรอนิกสภายในสามารถสงขอมูลจําเพาะที่แสดงถึง "Identity" กลับมาประมวลผลที่ตัวอานได
หากนํามาเปรียบเทียบกับระบบบารโคด เพื่อใหเห็นภาพชัดเจน แท็กในระบบ RFID ก็คือ เครื่อง
อานบารโคด (Scanner) โดยขอแตกตางของทั้งสองระบบ คือ ระบบ RFID จะใชคลื่นความถี่วิทยุในการอาน
หรือเขียน สวนระบบบารโคดจะใชแสงเลเซอรในการอาน ซึ่งขอเสียของระบบบารโคด คือ หลักการอาน
เปนการใชแสงในการอานแท็กบารโคด ทําใหตองอานแท็กที่ไมมีอะไรปกปดตัวบารโคดอยู หรือ ตองอยูใน
แนวเสนตรงเดียวกับลําแสงที่ยิงออกมาจากเครื่องสแกนเทานั้น และสามารถอานไดเพียงครั้งละ 1 แท็ก ใน
ระยะใกลๆ แตระบบ RFID จะมีความแตกตางออกไป โดยสามารถอานแท็กไดโดยไมจําเปนตองเห็นแท็ก
หรือแท็กนั้นอาจจะซอนอยูในวัตถุอื่นๆ ก็สามารถที่จะอานได และ แท็กไมจําเปนตองอยูในแนวเสนตรง
เดียวกันกับคลื่นความถี่ เพียงแคอยูในบริเวณที่สามารถรับคลื่นวิทยุได ก็สามารถอานขอมูลได และการอาน
แท็กในระบบ RFID ยังสามารถอานไดครั้งละหลายๆแท็กในเวลาเดียวกัน โดยระยะการอานขอมูลนั้น
สามารถอานไดไกลกวาระบบบารโคดอีกดวย
รูปที่ 1 แสดงภาพการทํางานรวมของระบบ RFID

3. ในปจจุบัน การใชบัตรอัจฉริยะ (Smart Card) และระบบตรวจสอบรหัสโดยใชความถี่วิทยุ (RFID)
เปนที่ยอมรับอยางสูงวา เปนเทคโนโลยีที่เอื้ออํานวยตอการใชงานที่ตองการการบงบอกความแตกตางหรือ
ขอมูลจําเพาะของแตละบุคคล ที่สามารถทํางานไดถูกตองแมนยํา รวดเร็ว และมีความเปนอัตโนมัติกวาระบบ
ตรวจสอบรหัสในระบบอื่นๆ เชน Barcode การใชงานที่งายและยังเพิ่มขีดความสามารถในการใหบริการ
เสริมในเชิงพาณิชยดานตางๆ อีกทั้งยังสอดคลองกับเทคโนโลยีทางการเก็บขอมูลคอมพิวเตอร ยังผลใหการ
ขยายตัวของการใชงาน RFID และ Smart Card สูงขึ้นอยางรวดเร็ว
สวนถัดไปนี้จะเปนการอธิบายถึงหลักการทํางานของทรานสปอนเดอรหรือแท็ก(Transponder /Tag)
และเครื่องสําหรับอานหรือเขียนขอมูลภายในแท็กดวยคลื่นความถี่วิทยุ (Interrogator / Reader)
1. ทรานสปอนเดอรหรือแท็ก (Transponder / Tag)
มาจากคําวาทรานสมิตเตอร (Transmitter) ผสมกับคําวาเรสปอนเดอร (Responder) โดยโครงสราง
ภายในของแท็กจะประกอบดวย 2 สวนใหญๆ ไดแก ขดลวดขนาดเล็กซึ่งทําหนาที่เปนสายอากาศ
(Antenna) และ ไมโครชิป (Microchip) ซึ่งขดลวดขนาดเล็กที่ทําหนาที่เปนสายอากาศนั้น จะใชสําหรับสง
สัญญาณคลื่นความถี่วิทยุ และสรางพลังงานปอนใหสวนของไมโครชิป (Microchip) ที่ทําหนาที่เก็บขอมูล
ตางๆของวัตถุนั้นๆ โดยทั่วไปตัวแท็กอาจจะอยูในรูปแบบที่เปนไดทั้งกระดาษ แผนฟลม พลาสติกที่มี
ขนาดและรูปรางแตกตางกันออกไป ทั้งนี้ขึ้นอยูกับวัสดุที่จะนําแท็กไปติด และมีไดหลายรูปแบบ เชน
ขนาดเทาบัตรเครดิต เหรียญ กระดุม ฉลากสินคา แคปซูล เปนตน
ไมโครชิปที่อยูในแท็กนั้น จะมีหนวยความจําซึ่งอาจเปนแบบอานไดอยางเดียว (ROM) หรือทั้งอาน
ทั้งเขียน (RAM) ทั้งนี้ขึ้นอยูกับความตองการในการใชงาน โดยปกติหนวยความจําแบบอานไดอยางเดียว
(ROM) จะใชเก็บขอมูลเกี่ยวกับการรักษาความปลอดภัย เชน ขอมูลของบุคคลที่มีสิทธิผานเขาออกใน
บริเวณที่มีการควบคุมหรือระบบปฏิบัติการ ในขณะที่หนวยความจําแบบทั้งอานและเขียน (RAM) จะใช
เก็บขอมูลชั่วคราวในระหวางที่แท็ก และตัวอานขอมูลทําการติดตอสื่อสารกัน

4. รูปที่ 2 แสดง RFID แท็กในรูปแบบตางๆ
โดยหลักการนั้นสามารถแบงแท็กที่มีใชงานออกเปน 2 ชนิดใหญๆ โดนแตละชนิดจะมีความ
แตกตางกันในแงของการใชงาน ราคา โครงสราง และหลักการทํางาน ซึ่งสามารถแบงแยกออกเปนหัวขอ
ดังนี้
1.1 Active RFID Tags
แท็กชนิดนี้จะตองอาศัยแหลงจายไฟจากแบตเตอรี่ภายนอก เพื่อจายพลังงานใหกับวงจร
ภายในทํางาน เราจะสามารถทั้งอานและเขียนขอมูลลงในแท็ก ชนิดนี้ได และการที่ตองใช
แบตเตอรี่จึงทําใหแท็กชนิดแอกตีฟมีอายุการใชงานจํากัดตามอายุของแบตเตอรี่ เมื่อแบตเตอรี่
หมดก็ตองนําแท็ก ไปทิ้งไมสามารถนํากลับมาใชใหมได อยางไรก็ตามถาเราสามารถออกแบบ
วงจรของแท็ก ใหกินกระแสไฟนอยๆ ก็อาจจะมีอายุการใชงานนานนับสิบป โดยแท็กชนิดนี้
สามารถมีหนวยความจําภายในขนาดใหญไดถึง 1 เมกกะไบต และสามารถอานขอมูลได
ระยะไกลสูงสุดประมาณ 10 เมตร ซึ่งไกลกวาแท็กชนิดพาสซีฟ อีกทั้งยังมีกําลังสงสูง และยัง
สามารถทํางานในบริเวณที่มีสัญญาณรบกวนไดดีอีกดวย แมวาแท็กชนิดนี้จะมีขอดีอยูในหลายๆ
สวน แตก็มีขอเสียดวยเชนกัน คือ มีราคาตอหนวยแพงและมีขนาดคอนขางใหญ และมีอายุการ
ใชงานจํากัดดังที่ไดกลาวมาแลวขางตน

5. รูปที่ 3 แสดงรูปตัวอยาง Active Tagที่มีแบตเตอรี่ Lithium 2 กอนอยูภายนอก

1.2 Passive RFID Tags
แท็กชนิดนี้ไมจําเปนตองอาศัยแหลงจายไฟจากภายนอกใดๆ เพราะ ภายในแท็ก จะมีวงจร
กําเนิดไฟฟาเหนี่ยวนําขนาดเล็ก เปนแหลงจายไฟในตัว ทําใหการอานขอมูลนั้นทําไดไมไกล
มากนัก ระยะอานสูงสุดประมาณ 1 เมตร โดยจะขึ้นอยูกับความแรงของเครื่องสงและคลื่น
ความถี่วิทยุที่ใช โดยปกติแลวแท็กชนิดนี้มักมีหนวยความจําขนาดเล็ก โดยทั่วไปประมาณ 16 ถึง
1,024 ไบตเทานั้น และดวยความที่แท็กชนิดนี้ไมมีแบตเตอรี่ภายในจึงทําใหมีน้ําหนักเบากวาแท็
กชนิดแอ็กทีฟ ราคาต่ํากวา และมีอายุการใชงานไมจํากัด แตขอเสียก็คือ ตัวอานขอมูลจะตองมี
ความไวสูง และมักจะมีปญหาเมื่อนําไปใชงานในสิ่งแวดลอมที่มีสัญญาณแมเหล็กไฟฟารบกวน
สูงอีกดวย แตดวยขอไดเปรียบในเรื่องราคาและอายุการใชงานทําใหแท็กชนิดพาสซีฟนี้เปนที่
นิยมมากกวาแท็กชนิดแอคทีฟแผงวงจรไอซีของแท็กชนิดพาสซีฟ ที่มีการผลิตออกมาจะมีทั้ง
ขนาดและรูปรางเปนไดตั้งแตแทงหรือแผนขนาดเล็กจนแทบไมสามารถมองเห็นไดจนไปถึง
ขนาดใหญสะดุดตา ซึ่งตางก็มีความเหมาะสมตามลักษณะการใชงานที่แตกตางกัน โดยทั่วไป
โครงสรางภายในสวนที่เปนไอซีของแท็กนั้นจะประกอบดวยสวนหลักๆ 3 สวน ไดแก สวน
ควบคุมการทํางานของภาครับสงสัญญาณวิทยุ (Analog Front-End) สวนควบคุมภาคลอจิก
(Digital Control Unit) สวนของหนวยความจํา (Memory) ซึ่งอาจจะเปนแบบ ROM หรือ
EEPROM

6. รูปที่ 4 แสดงบล็อกไดอะแกรมของ Passive Tag
นอกจากการแบงแท็กตามที่กลาวมาแลวขางตน แท็กยังถูกแบงประเภทจากรูปแบบการใชงานไดเปน
3 แบบ คือ แบบที่สามารถถูกอานและเขียนขอมูลไดอยางอิสระ (Read-Write) แบบเขียนไดเพียงครั้งเดียว
เทานั้นแตอานไดอยางอิสระ (WORM หรือ Write-Once Read-Many) และแบบอานไดเพียงครั้งเดียว (Read
Only)
2. เครื่องสําหรับอานหรือเขียนขอมูลภายในแท็กดวยคลื่นความถี่วิทยุ (Interrogator / Reader)
หนาที่ของเครื่องอานก็คือ การเชื่อมตอหรือเขียนขอมูลลงในแท็ก ดวยสัญญาณความถี่วิทยุ
นอกจากนี้ตัวอานขอมูลที่ดีตองมีความสามารถในการปองกันการอานขอมูลซ้ํา เชน ในกรณีที่แท็กถูก
วางทิ้งอยูในบริเวณสนามแมเหล็กไฟฟาที่ตัวอานขอมูลสรางขึ้น หรือ อยูในระยะการรับสง ก็อาจทํา
ใหตัวอานขอมูลทําการรับหรืออานขอมูลจากแท็กซ้ําอยูเรื่อยๆไมสิ้นสุด ดังนั้นตัวอานขอมูลที่ดีตองมี
ระบบปองกันเหตุการณเชนนี้ที่เรียกวาระบบ "Hands Down Polling" โดยตัวอานขอมูล จะสั่งใหแท็ก
หยุดการสงขอมูลในกรณีเกิดเหตุการณดังกลาว หรืออาจมีบางกรณีที่มีแท็กหลายๆแท็ก อยูในบริเวณ
สนามแมเหล็กไฟฟาพรอมกัน หรือที่เรียกวา "Batch Reading" ตัวอานขอมูลควรมีความสามารถที่จะ
จั ด ลํ า ดั บ การอ า นแท็ ก ที ล ะตั ว ได ซึ่ ง การที่ จ ะชี้ เ ฉพาะระบุ ตั ว แท็ ก นั้ น เป น ระบบอั ต โนมั ติ หรื อ
(Automatic Identification)

7. โดยทั่วไปเครื่องอานจะประกอบดวยสวนประกอบหลักๆ ดังนี้
♦ ภาครับและสงสัญญาณวิทยุ
♦ ภาคสรางสัญญาณพาหะ
♦ ขดลวดที่ทําหนาที่เปนสายอากาศ
♦ วงจรจูนสัญญาณ
♦ หนวยประมวลผลขอมูล และภาคติดตอกับคอมพิวเตอร
รูปที่ 5 แสดงโครงสรางภายในเครื่องอาน
โดยทั่วไปหนวยประมวลผลขอมูลที่อยูภายในเครื่องอานมักใชเปนไมโครคอนโทรลเลอร ซึ่ง
อัลกอริทึมที่อยูภายในโปรแกรม จะทําหนาที่ถอดรหัสขอมูล (Decoding) ที่ไดรับ และทําหนที่ติดตอ
กับคอมพิวเตอร โดยลักษณะ ขนาด และรูปรางของเครื่องอานจะแตกตางกันไปตามประเภทของการ
ใชงาน เชน แบบมือถือขนาดเล็ก หรือแบบติดผนัง จนไปถึงขนาดใหญเทาประตู (Gate Size) เปนตน
รูปที่ 6 แสดงรูปตัวอยางเครืองอานแบบตางๆ
่

8. คลื่นพาหะในระบบ RFID
ในปจจุบันคลื่นพาหะที่ใชงานกันในระบบ RFID จะอยูในยานความที่ ISM (Industrial-Scientific-
Medical) ซึ่งเปนยานความถี่ที่กําหนดในการใชงานในเชิงอุตสาหกรรม วิทยาศาสตร และการแพทย สามารถ
ใชงานไดโดยไมตรงกับยานความถี่ที่ใชงานในการสื่อสารโดยทั่วไป โดยมี 3 ยานความถี่ใชงาน คือ สําหรับ
คลื่นพาหะที่ใชกันในระบบ RFID อาจแบงออกไดเปน 3 ยานหลักๆ ไดแก
♦ ยานความถี่ต่ํา (Low Frequency : LH) ต่ํากวา 150 KHz
♦ ยานความถี่สูง (High Frequency : HF) 13.56 MHz
♦ ยานความถี่สูงยิ่ง (Ultra High Frequency : UHF) 433/868/915 MHz
รูปที่ 7 แสดงความถี่ยานที่ระบบ RFID ถูกใชงาน
ในแงก ารใชงาน 2 ยา นความถี่แ รกจะเหมาะสํา หรั บ ใชกั บงานที่มี ร ะยะการสื่อสารขอมูลใน
ระยะใกล (LH ระยะอานประมาณ 10-20 ซม. และ HF ระยะอานประมาณ 1 เมตร) เชน การตรวจสอบการ
ผานเขาออกพื้นที่ การตรวจหาและเก็บประวัติในสัตว
สวนยานความถี่สูงยิ่งจะถูกใชกับงานที่มีระยะการสื่อสารขอมูลในระยะไกล (UHF ระยะอาน
ประมาณ 1-10 เมตร) เชนระบบเก็บคาบริการทางดวน ซึ่งในปจจุบัน ระบบ RFID กําลังถูกวิจัย และพัฒนา
ในยานความถี่ไมโครเวฟที่ความถี่ 2.4 GHz และความถี่ 5.8 GHz เพื่อใชงานที่ตองการอานในระยะไกล
กวา 10 เมตร

9. ในแงของราคาและความเร็วในการสื่อสารขอมูล เมื่อเทียบกันแลว RFID ซึ่งใชคลื่นพาหะยาน
ความถี่สูงเปนระบบที่มีความเร็วในการสงขอมูลสูงสุดและมีราคาแพงที่สุดดวยเชนกัน สวน RFID ที่ใช
คลื่นพาหะในอีกสองยานความถี่จะมีระดับราคาและความเร็วลดหลั่นกันไป
ความถี่ของคลืนพาหะที่ใชในการสื่อสารขอมูล
่
ในปจจุบันไดมีการรวมกลุมระหวางแตละประเทศ เพื่อทําการกําหนดมาตรฐานความถี่คลื่น
พาหะของระบบ RFID โดยมี 3 กลุมใหญๆ คือ กลุมประเทศในยุโรปและแอฟริกา (Region 1), กลุม
ประเทศอเมริกาเหนือและอเมริกาใต (Region 2) และสุดทายคือกลุมประเทศตะวันออกไกลและ
ออสเตรเลีย (Region 3) ซึ่งแตละกลุมประเทศจะกําหนดแนวทางในการเลือกใชความถี่ตางๆใหแกบรรดา
ประเทศสมาชิก
อยางไรก็ตาม ความถี่ของคลื่นพาหะที่นิยมใชงานในยานความถี่ต่ํา คือ 125 kHz ยานความถี่
ปานกลาง คือ 13.56 MHz และยานความถี่สูงก็คือ 2.45 GHz ดังที่แสดงไวในตารางที่ 1 นอกจากนี้รัฐบาล
ของแตละประเทศ โดยทั่วไปจะมีการออกกฏหมายเกี่ยวกับระเบียบการใชงานยานความถี่ตางๆ รวมถึง
กําลังสงของระบบ RFID ดวย
ยานความถี่ คุณลักษณะ การใชงาน
ยานความถี่ต่ํา 100-500 kHz -ระยะการรับสงขอมูลใกล -Access Control
ความถี่มาตรฐานที่ใชงานทัวไปคือ 125 -ตนทุนไมสูง
่ -ปศุสัตว
kHz -ความเร็วในการอานขอมูลต่ํา -ระบบคงคลัง
-ความถี่ในยานนี้เปนทีแพรหลายทั่ว
่ -รถยนต
โลก
ยานความถีกลาง 10-15 MHz
่ -ระยะการรับสงขอมูลปานกลาง -Access Control
ความถี่มาตรฐานที่ใชงานทัวไปคือ
่ -ราคามีแนวโนมถูกลงในอนาคต -สมารตการด
13.56 MHz -ความเร็วในการอานขอมูลปานกลาง
-ความถี่ในยานนี้เปนทีแพรหลายทั่ว
่
โลก
ยานความถี่สูง 850-950 MHz 2.4-5.8 -ระยะการรับสงขอมูลไกล (10 เมตร) -รถไฟ
GHz -ความเร็วในการอานขอมูลสูง -ระบบเก็บคาผาน
ความถี่มาตรฐานที่ใชงานทัวไปคือ 2.45 -ราคาแพง
่ ทาง
GHz
ตารางที่ 1 ยานความถี่ตางๆ ของระบบ RFID และการใชงาน

10. ระยะการรับสงขอมูลและกําลังสง
ระยะการรับสงขอมูลในระบบ RFID ขึ้นอยูกับปจจัยสําคัญตางๆ คือ กําลังสงของตัวอานขอมูล
(Reader/Interrogator Power) กําลังสงของ Tag (Tag Power) และสภาพแวดลอม
สวนการออกแบบสายอากาศของตัวอานขอมูล จะเปนตัวกําหนดลักษณะรูปรางของคลื่น
แมเหล็กไฟฟาที่แผกระจายออกมาจากสายอากาศ ดังนั้นระยะการรับสงขอมูล บางทีอาจขึ้นอยูกับมุมของ
การรับสงระหวาง Tag และตัวอานขอมูลดวยเชนกัน ทั้งนี้ขึ้นอยูกับรูปรางของคลื่นแมเหล็กไฟฟาเปน
สําคัญ
ความเขมของคลื่นแมเหล็กไฟฟา โดยทั่วไปจะลดลงตามระยะทางโดยแปรผกผันกับระยะทางยก
กําลังสอง แตในบางสภาพแวดลอมซึ่งอาจมีการสะทอนกลับของคลื่นแมเหล็กไฟฟาจากสิ่งตางๆรอบตัว
เชน โลหะ ก็อาจทําใหความเขมของคลื่นแมเหล็กไฟฟาลดลงอยางรวดเร็ว โดยอาจแปรผกผันกับระยะทาง
ยกกําลังสี่ ปรากฏการณเชนนี้เราเรียกวา "Multi-path Attenuation" ซึ่งจะสงผลใหระยะการรับสงขอมูลสั้น
ลง หรือแมกระทั่งความชื้นในอากาศก็อาจมีผลในกรณีที่ความถี่สูงๆ
ดังนั้นการนําระบบ RFID ไปใชงานก็ควรมีการคํานึงถึงสภาพแวดลอม เพราะจะมีผลกระทบกับ
ระยะการรับสงขอมูล และพยายามติดตั้งระบบใหหางไกลจากโลหะ ซึ่งอาจทําใหเกิดการสะทอนของคลื่น
แมเหล็กไฟฟาได
กําลังสงของ Tag ที่จะสงกลับมายังตัวอานขอมูลนั้น โดยทั่วไปจะมีกําลังที่ต่ํามากเมื่อเทียบกับ
กําลังสงของ ตัวอานขอมูล ดังนั้นความไวในการตรวจจับสัญญาณของตัวอานขอมูล ก็เปนอีกจุดหนึ่งที่
ตองพิจารณา
ถึงแมในทางเทคนิคเราจะสามารถทําใหตัวอานขอมูลมีกําลังสงมากแคไหนก็ได แตโดยทั่วไปก็จะ
ถูกจํากัดโดยกฏหมายของแตละประเทศ เชนเดียวกับความถี่ ดังนั้นในระบบ RFID โดยทั่วๆไปจะมีกําลัง
สงเพียงระหวาง 100 -500 mW
อัตราการรับสงขอมูลและ Bandwidth
อัตราการรับสงขอมูล (Data Transfer Rate) จะขึ้นอยูกับความถี่ของคลื่นพาหะ โดยปกติถาความถี่
ของคลื่นพาหะยิ่งสูง อัตราการรับสงขอมูลก็จะยิ่งสูงตามไปดวย สวนการเลือก Bandwidth หรือยาน
ความถี่นั้นก็จะมีผลตออัตราการรับสงขอมูลเชนกันโดยมีหลักวา Bandwidth ควรจะมีคามากกวาอัตราการ
รับสงขอมูลที่ตองการอยางนอยสองเทา เชน ถาใชBandwidth ในชวง 2.4-2.5 GHz ก็จะสามารถรองรับ
อัตราการรับสงขอมูลไดถึงประมาณ 2 megabits ตอวินาที เปนตน แตการใช Bandwidth ที่กวางเกินไปก็

11. อาจทําใหเกิดปญหาเกี่ยวกับสัญญาณรบกวนมาก หรือทําให S/N Ratio ต่ําลงนั่นเอง ดังนั้นการเลือกใช
Bandwidth ใหถูกตองก็เปนสวนสําคัญในการพิจารณา
การนําระบบ RFIDไปใชงาน
เราสามารถนําระบบ RFID ไปใชงานไดหลากหลาย ไมวาจะเปนในอุตสาหกรรมการผลิต
การคา หรือการบริการตางๆ ซึ่งสามารถบันทึกขอมูลที่ตองการได เชน บันทึกเวลาทํางานของพนักงาน
เก็บเงินคาใชบริการทางดวน หรือระบบกันขโมยรถยนต แตการพิจารณานําระบบ RFID มาใชงานยังคง
ตองคํานึงถึงขอจํากัดตางๆ ในการใชงานไมวาจะเปนเรื่องของสนามแมเหล็กไฟฟาในสภาพแวดลอม หรือ
กฏหมายที่เกี่ยวของกับระเบียบการใชคลื่นความถี่วิทยุและกําลังสงของแตละประเทศ
ตัวอยางการนํา RFID มาประยุกตใชงาน
Wall Mart Wall Mart รานคาปลีกชื่อดังของสหรัฐฯ ซึ่งมียอดขายปละกวา 250,000 ลานดอลลาร
ไดออกระเบียบกําหนดให Suppliers รายใหญ 100 ราย เชน Gillette, Nestle’,
Johnsons & Johnsonsและ Kimberly Clark ติด RFID Chip บนหีบหอ และกลองบรรจุ
สินคาใหเรียบรอยกอนสงมาถึงหาง สวน Suppliers รายเล็กๆ จะตองติดชิปในรถสง
สินคาใหแลวเสร็จภายในสิ้นป 2549 WallMart มองวา เมื่อระบบดังกลาวเสร็จสิ้น
อยางสมบูรณจะชวยใหบริษัททราบถึงการเดินทางของสินคาไดทุกระยะ ตั้งแต
โรงงานของ Suppliers จนถึงศูนยกระจายสินคาของหาง และเมื่อใดที่สินคาถูกหยิบ
ออกจากชั้นไป RFID ก็จะสงสัญญาณเตือนไปยังพนักงานใหนําสินคามาเติมใหมทํา
ให Wall Mart ไมจําเปนตองเก็บสต็อกสินคา แตสามารถสั่งให Suppliers มาสงของ
ไดทันทีรวมทั้งจะชวย guarantee วาสินคามีวางจําหนวยตลอดเวลา และประโยชนที่
สําคัญอีกประการหนึ่งก็คือ จะชวยลดปญหาการโจรกรรมสินคา และปลอมแปลง
สินคาไดอีกดวย
Extra Future Store Extra Future Store ซึ่งเปน Supermarket ในเยอรมนี ก็ไดนําเทคโนโลยี RFID มาใช
งานแลวหากลูกคาตองการซื้อชีส ลูกคาก็เพียงปอนคําสั่งลงในหนาจอระบบสัมผัส
ที่อยูหนารถเข็นจากนั้นหนาจอก็จะปรากฏแผนที่บอกทางไปสูชั้นวางชีส ทันทีที่
ลูกคาหยิบชีสจากชั้นวาง ชิปที่ติดอยูบน หอชีสก็จะสงสัญญาณขอมูลไปยังแผนเก็บ
ขอมูลหนา 2 มิลลิเมตรที่อยูใตชั้นวาง และอุปกรณตรวจจับที่อยูบนแผนดังกลาวก็
จะสงสัญญาณแจงไปยังฐานขอมูลของคลังสินคาวาชีสหอนั้นถูกหยิบออกจากชั้นไป
แล ว ขณะเดี ย วกั น ขอมู ลดั ง กล า วก็ จ ะถู ก สง ตอไปยังบริ ษัทผู ผ ลิตชีส ดว ยและเมื่ อ

12. ขอมูลพฤติกรรมของผูบริโภคถูกเก็บรวบรวมไวมากพอสมควรจนสามารถกําหนด
เปนพฤติกรรมการบริโภคไดแลวบริษัทผูผลิตและรานคาก็สามารถนําขอมูลเหลานั้น
ไปใชในการวางแผนการตลาดที่เหมาะสมและสามารถตอบสนองความตองการของ
ผูบริโภคไดมากขึ้นหาง TESCO ไดเริ่มนํา RFID Tag มาใชกับสินคาประเภทที่มิใช
อาหาร ณ ศูนยกระจายสินคาในสหราชอาณาจักรแลว
METRO GROUP METRO GROUP ซึ่งเปนผูคาสงขนาดใหญที่ใหบริการกวา 2,300 แหง กําหนดให
Supplier รายใหญๆ กวา 300 ราย ตองติด RFID Tag โดย Suppliers 20% แรก จะมีผล
ตั้งแตเดือนพฤศจิกายนนี้ ขณะที่อก 80% ที่เหลือจะมีผลบังคับภายในปนี้Mark &
ี
Spencer รานคาชั้นนําของอังกฤษกําลังทดลองติดตั้งชิปลงในชุดสูทผูชาย เมื่อลูกค
าซื้อสูทตัวใด Size ใด สัญญาณขอมูลจะถูกสงไปยังหองเก็บสต็อกสินคา ใหนําสูท
ตัวใหมเขามาเติม
หาง PRADA หาง PRADA ที่อยูกลางกรุงนิวยอรก ก็ไดทดลองนําชิปไปติดไวกับเสื้อผา เมื่อใดที่
ลูกคาหยิบชุดขึ้นมา และถือไวใกลๆ กับ RFID Reader จอภาพก็จะปรากฎภาพ
นางแบบที่สวมชุดนั้นอยูเพื่อใหลูกคาดูเปนตัวอยางอีกดวย
โรงเรียน โรงเรียนแหงหนึ่งในเมืองโอซากา ประเทศญี่ปุน ตัดสินใจนําชิปติดไวกับกระเป
านักเรียน ปายชื่อ หรือเสื้อนักเรียนเด็กชั้นประถมศึกษา เพื่อปองกันเด็กหาย หรือถูก
ลักพาตัวโดยโรงเรียนจะติดตั้ง RFID Reader ไวที่ประตูทางเขาโรงเรียน และสถานที่
สําคัญตางๆ
โรงพยาบาล ขอมูลจาก The United States of Food and Drug Administration (USFDA) พบวา
ปจจุบันโรงพยาบาลบางแหงในสหรัฐฯ ไดฝง RFID Chip ไวใตผิวหนังบริเวณทอน
แขน ตรงสวนกลามเนื้อ Triceps ของคนไข เพื่อความสะดวกในการตรวจรักษาและ
ติดตามขอมูลการรักษาของผูปวย เมื่ออวัยวะที่ไดรับการฝงชิปไวภายในถูกสแกนดวย
RFID Reader ระบบจะแสดงขอมูลการรักษาของคนไขรายนั้นออกมา ทําใหแพทยที่
ถูกเปลี่ยนใหมาดูแลรักษาคนไขรายดังกลาวไดรับทราบประวัติการรักษาโดยแพทย
คนกอนหนานั้นไดอยางถูกตองการฝงชิปลงไปใตผิวหนังก็ไมไดยุงยากมากนัก เพียง
แคบรรจุชิปลงในหลอดฉีดยา แลวฉีดลงไป ซึ่งชิปจะถูกเคลือบดวยสารที่ชื่อวา
Biobond ชวยในการยึดเกาะกับเนื้อเยื่อภายในรางกาย และชวยปองกันไมใหชิป
เสียหายดวย
คาสิโน ในขณะที่ไดเริมมีการนําเทคโนโลยี RFID มาใช ในอุตสาหกรรมบริการคือบอน
่
กาสิโน (CASINO) โดยนําแผน RFID ฝงลงในชิพส (CHIPS) แทนเงิน ซึ่งจะมี
ประโยชน ดังนี้คือ ปองกันการนําแผนชิพส (แทนเงิน) ปลอมมาใช ซึ่งทําใหบอนเสีย
ประโยชนอยางมาก และเปนปญหาสําคัญของบอนกาสิโนทั่วโลก นอกจากนันแลว ้

13. ยังมีประโยชนในการศึกษา พฤติกรรมของนักพนัน เพื่อจะนําไปวิเคราะหศกษา ึ
เหมือนกับการศึกษาพฤติกรรมผูบริโภค ที่ทางบอนจะไดหาทางเพิ่มประสิทธิภาพใน
การใหบริการตอไป
หองสมุด ไมใชแคในระบบการคาปลีกเทานั้นทีจะใชเทคโนโลยีนี้ หองสมุดก็สามารถนํามาใช
่
ได และที่นาสนใจคือ หองสมุดไฮเทคที่วานี้ อยูในประเทศไทยเองดวย คุณสมิทธิ์ เผย
วาขณะนี้ไดมหองสมุดของมหาวิทยาลัยแหงหนึ่งของไทยไดลองนําเทคโนโลยี RFID
ี
มาใชนํารองกับระบบหองสมุด โดยที่ทางไอเดนติไฟลเปนผูทําโซลูชั่นให เพียงติดชิพ
RFID ไวทหนังสือในหองสมุด แลวใสขอมูลตางๆ ของหนังสือเลมนั้นๆ ไวในชิพ
ี่
อยางเชน ขอมูลชื่อหนังสือ ประเภทหนังสือ ชั้นที่เก็บหนังสือ และติดเครื่องอานไว
ตามพื้นที่ตางๆ ซึ่งการนําเอา RFID มาใชกับระบบหองสมุดนี้ คุณสมิทธิ์ เลาวาจะชวย
เพิ่มความสะดวกสบายใหกบผูดูแลและผูที่มาใชบริการหองสมุด ไมวาจะเปนการยืม
ั 
หรือคืนหนังสือ ที่สามารถทําไดในคราวเดียว ไมตองมานั่งคียขอมูลของหนังสือแต
ละเลมแบบทีละเลม หรือไมตองมานั่งยิงบารโคดไปทีละเลม เมื่อผูใชบริการเดินผาน
เครื่องอาน เครื่องจะรับสงสัญญาณวิทยุกบตัวชิพที่ติดในหนังสือ เพิมความรวดเร็วใน
ั ่
การยืม-คืน งานนี้ถือเปนความโชคดีของนักศึกษามหาวิทยาลัยแหงนี้ที่ตองมาใช
บริการหองสมุดอยูบอยๆ จะไดไมตองมายืนรอเจาหนาที่ที่ชอบทําหนาดุและชอบ
ใหบริการแบบเชื่องชาแบบไมทันใจวัยรุนอีกตอไป และนําเทคโนโลยีนี้มาใชไมใชมี
ขอดีแคนี้ คุณสมิทธิ์ เลาตอวา เมื่อนํามาใชรวมกับระบบคอมพิวเตอรในหองสมุด จะ
ชวยตรวจสอบใหดวยวา หนังสือเลมที่นักศึกษาตองการไดถูกยืมไปหรือยัง กับการใช

เพียงระบบคอมพิวเตอรในการสืบคนขอมูลแบบเกา ถึงในฐานขอมูลจะบอกไววา
หนังสือเลมนีๆ ยังไมมีใครยืมไป ทวาเมือเดินไปคุยๆ บนชั้นหนังสือแลวกลับปรากฏ
้ ่ 
วา หนังสือไดหายตัวไปเสียแลว แตกับหนังสือติดชิพอัจฉริยะนี้ เพียงเครื่องอานที่
บริเวณชันหนังสือไดรับสัญญาณจากชิพวาหนังสือถูกเก็บไวผิดที่ผิดทาง ก็จะระบุ
้
ออกมาไดวาหนังสือเลมนี้ๆ ขณะนี้ไปปรากฏตัวที่ชั้นหนังสือนี้ๆนะ เปนการปองกัน
การซอนหนังสือหองสมุด
บัตรพนักงาน บัตรพนักงาน ในบางบริษทมีการฝงชิพเขาไปในบัตรพนักงาน เมือมาถึงบริษัทใน
ั ่
ตอนเชาก็เพียงนําบัตรพนักงานมาสัมผัสกับเครื่องอาน สะดวกขึนมากจากที่เมื่อกอน
้
ตองรีบวิ่งมารูดบัตรใหทน แลวการรูดบัตรบางทีตองอาศัยจังหวะดีๆ บางคนรีบมากๆ
ั
รูดบัตรอยางไรก็ไมไดเสียที การนําเพียงบัตรมาสัมผัสกับเครื่องอานก็จะชวยในตรง
จุดนี้ได เพราะอยางที่บอก ชิพสงสัญญาณกันเปนคลืนวิทยุ แคเขามาในรัศมีทําการ
่
ของเครื่องอาน ก็สามารถอานขอมูลไดแลว ซึ่งตัวอยางงายๆ ที่ใชบัตรประจําตัว
พลาสติกติดชิพนี้ก็คือ บัตรประจําตัวของผูที่มาเขารวมประชุมความรวมมือกลุม

14. ประเทศเอเชีย-แปซิฟก หรือเอเปค ที่จัดขึ้นในประเทศไทยเมื่อปที่ผานมานี้เอง หรือ
อาจจะไฮเทคกันไปกวานัน อ.เลิศศักดิ์ เลาถึง โทรศัพทมือถือที่ฝงชิพ และในชิพนั้น
้
อาจจะมีขอมูลตางๆ ของเราอยู หมายเลขบัตรประจําตัวประชาชน บัตรเครดิต เพียง
โทรศัพทมือถือหนึ่งเครื่อง เราก็สามารถใชจายตางๆ ไมวาจะเปนการซื้อของใน
รานคา จายคาสาธารณูปโภค หรือแมแตจายคารถประจําทาง มีขอแมเพียงแควา มีชิพ

กับมีเครื่องอานเทานั้นเอง ซึ่งแอพพลิเคชั่นนี้กับโทรศัพทมือถือ อ.เลิศศักดิ์ มองวา
นาจะมีขนจริงภายในอีก 2-3 ป โดยจะเจาะจากตลาดบนกอน แลว 4-5 ปหลังจากนันก็
ึ้ ้
จะมีใชแพรหลายมากขึ้น
ทางดวน ในบางประเทศก็มีการใชระบบ RFID ในการเก็บคาผานทางดวนโดยที่ผูใชบริการ
ทางดวนไมตองหยุดรถเพื่อจายคาบริการ ผูใชบริการทางดวนจะมีแท็กติดอยูกับรถ
และแท็กจะทําการสื่อสารกับตัวอานขอมูล ผานสายอากาศขนาดใหญที่ติดตั้งอยู
ตรงบริเวณทางขึ้นทางดวน ในขณะที่รถแลนผานสายอากาศ ตัวอานขอมูลก็จะคิด
คาบริการและบันทึกจํานวนเงินที่เหลือลงในแท็กโดยอัตโนมัติ
รูปที่ 8 แสดงภาพตัวอยางการใชบัตรทางดวนระบบ RFID
พาสปอรต อี-พาสปอรต (หนังสือเดินทางอิเล็กทรอนิกส) อาจมีการนําเทคโนโลยีRFID มาใช ผูที่
เดินทางเมื่อเดินผานดานตรวจคนเขาเมืองก็จะไมตองยื่นหนังสือใหกับเจาหนาที่เพื่อ
รู ด กั บ เครื่ อ งอ า นแล ว ผ า นเข า ไปอี ก ต อ ไปแล ว แต จ ะสามารถเดิ น ถื อ หนั ง สื อ เดิ น

15. ทางผานประตูที่ติดเครื่องอานเอาไวไดเลย เครื่องก็จะสามารถอานขอมูลหมายเลข
ประวัติการเดินทาง ชวยใหกระบวนการในการตรวจคนเขาเมืองทําไดเร็วขึ้น และ
ปองกันการปลอมหนังสือเดินทางไดอีกตอไปดวย
สนามบิน กับสนามบินก็นําเทคโนโลยี RFID มาชวยไดในการบรรทุกกระเปาขึ้นเครื่องบิน
อาจจะทําเปนปายติดชิพระบุขอมูลตางๆ จะชวยใหตรวจกระเปางายและสะดวกขึ้น
ชวยใหระบบติดตามกระเปาทําไดดีกวา สามารถทําไดรวดเร็ว ไมตองรอนาน ซึ่ง

ในขณะนี้มีสนามบินของหลายประเทศที่เปลี่ยนจากระบบบารโคดมาใช RFID ไมวา 
จะเปน สนามบินฮองกง สนามบินในสหรัฐหลายแหง ในยุโรปอีกหลายแหง สวน
สนามบินสุวรรณภูมิของไทยยังใชเปนระบบบารโคดอยู ซึ่งมีการทํานายผูโดยสารที่
จะมาใชบริการที่สนามบินแหงนี้ไววาจะถึง 30 ลานคนตอป ซึ่งหากยังใชบารโคดอยูก็

อาจจะรองรับไมไหว
FedEx ใชชิปสงสัญญาณผานคลื่นวิทยุติดไปกับสิ่งของได เมื่อสินคาที่ติด RFID ขนขึน ้
รถบรรทุก และออกจากคลังสินคาแลว ระบบจะสามารถตรวจสอบไดวาสินคานั้นได

จัดสงออกไปแลว และเมื่อถึงปลายทางหากมีอุปกรณตรวจรับสัญญาณ RFID ก็จะทํา
ใหทราบถึงชนิดของสินคาที่จัดสงมาอยางแมนยํา
จากนี้ตอไป ทั้งอุปกรณคอมพิวเตอรพกพา ก็จะสามารถบันทึกขอมูลสินคาที่ติด RFIDดวย และเมื่อ
สินคาสงถึงปลายทางแลว หากเครื่องพีดีเอสามารถรองรับลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกสได คนขับรถขนสงสินคา
ก็จะสามารถลงชื่อแบบอิเล็กทรอนิกสยืนยันการสงสินคา ทั้งสถานที่ วัน เวลา ผานทางเครือขาย GPRS ของ
โทรศัพทมือถือไปยังฐานขอมูล เพื่อแจงผาน SMS หรืออีเมลไปถึงลูกคาไดอยางรวดเร็ว ทันใจ
เทคโนโลยี RFID นอกจากจะถูกนําไปประยุกตใชในวงการการคาแลว ยังถูกนําไปใชในวงการอื่นๆ
ดวย เชน บริษัทรับจัดการขยะในญี่ปุนแหงหนึ่งกําลังศึกษาความเปนไปไดในการนําเทคโนโลยี RFID มาใช
ในการจัดการขยะทางการแพทยซึ่งเปนขยะอันตราย จึงตองระมัดระวังในเรื่องการกําจัด รวมถึงการรวมมือ
กับโรงพยาบาลและบริษัทรับขนสง เพื่อพัฒนาระบบการติดตามขยะทางการแพทย

16. บทสรุป
การพัฒนาระบบ RFID มิไดมีจุดประสงคเพื่อมาแทนที่ระบบอื่นที่มีการพัฒนามากอนหนา เชน
ระบบบารโคด แตเปนการเสริมจุดออนตางๆ ของระบบอื่น สิ่งที่ควรมีการพิจารณาปรับปรุงเกี่ยวกับระบบ
RFID ก็คือเรื่องมาตรฐานของระบบ ปจจุบันผูผลิตตางก็มีมาตรฐานเปนของตัวเอง ไมวาจะเปนความถี่ที่ใช
งาน หรือโปรโตคอล (Protocol) เรายังไมสามารถนําแท็กจากผูผลิตรายหนึ่งมาใชกับตัวอานขอมูลของผูผลิต
อีกรายหนึ่งหรือในทางกลับกันได นี่เปนอุปสรรคสําคัญของการเติบโตของระบบ RFID
อยางไรก็ตาม หลายองคกรไดตระหนักถึงปญหานี้ และไดเริ่มมีการพัฒนาระบบมาตรฐานขึ้นมาทั้ง
ในยุโรป และอเมริกา โดยหนวยงาน ANSI's X3T6 ซึ่งประกอบไปดวยผูผลิตและผูใชงานระบบ RFIDใน
อเมริกา ไดกําลังทําการพัฒนามาตรฐานของระบบ RFID ที่ความถี่ 2.45 GHz ขึ้นมา หรือองคกร ISO ก็ไดมี
มาตรฐานเกี่ยวกับการใชระบบ RFID กับงานปศุสัตวออกมาแลว คือ ISO 11784 และ 11785
ในขณะที่ระบบบารโคดมีการเติบโต และใชงานกันอยางกวางขวางเนื่องจากมีระบบมาตรฐาน
รองรับ ดังนั้นความรวมมือระหวางผูเกี่ยวของ ไมวาจะเปนผูผลิตหรือผูใชงาน จะเปนสวนสําคัญในการ
ผลักดันใหระบบ RFID มีการพัฒนาและเติบโตอยางรวดเร็วในอนาคต
ประเทศไทย นาจะพิจารณานํามาใชในคลังแสงสรรพาวุธดวยเชนกัน RFID ไปฝงในธนบัตร เพื่อ
ปองกันการปลอม อยางไรก็ตาม ภายหลังที่ขาวรั่วออกมา หรือตั้งใจจะใหรั่วไหลออกมา เพื่อหยั่งเสียง ทําให
เกิดมีเสียงคัดคานเกิดขึ้นมากวา ตอไปถาใครมีอุปกรณอานสัญญาณได ก็จะสามารถนับเงินในกระเปาของ
ทุกคนที่เดินผานไปได ซึ่งอาจจะเปนอันตรายแกสุจริตชน