1. Βασικές Γνώσεις
Υπολογιστών – Μέρος ΙΙ
1. Η χρήση της Πληροφορικής στην Καθημερινή Ζωή
2. Υγεία και ασφάλεια
3. Προστασία Δεδομένων
4. Πνευματικά δικαιώματα και Νομοθεσία
Βίκυ Καραμπά
2. 4. Η Χρήστη της Πληροφορικής στην
Καθημερινή Ζωή – Ηλεκτρονική Κοινωνία
1. Εφαρμογές στη Διακυβέρνηση
• Ηλεκτρονική κατάθεση φορολογικών δηλώσεων (taxis-net)
• Απογραφή πληθυσμού
• Εθνικό κτηματολόγιο
• Ηλεκτρονική ψηφοφορία
• Πληρωμή τελών κυκλοφορίας οχημάτων κλπ.
2. Εφαρμογές στις Επιχειρήσεις
• Σύστημα κρατήσεων ταξιδιωτικών πρακτορείων κλπ.
3. Ασφαλιστικές εφαρμογές
4. Ηλεκτρονικές Τραπεζικές Συναλλαγές (Web Banking)
5. Εφαρμογές σε Νοσοκομεία / Περίθαλψη
• Διαχείριση ιστορικού ασθενών
• Διαχείριση ραντεβού ιατρών
• Διαχείριση νοσοκομειακού προσωπικού
• Διαχείριση φαρμάκων και τράπεζας αίματος κλπ.
6. Εφαρμογές στην Εκπαίδευση
• On-line εγκυκλοπαίδειες Βίκυ Καραμπά
3. Εκπαίδευση βασισμένη στον Η/Υ (CBT - Computer Based Training)
Εκπαίδευση από απόσταση (Distance Learning)
- Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο
Τηλε-εργασία (teleworking)
Πλεονεκτήματα
• Μείωση κόστους και χρόνου
• Ευέλικτο ωράριο εργασίας
• Αυξημένη αποδοτικότητα του υπαλλήλου, αφοσίωση στο αντικείμενο εργασίας
Μειονεκτήματα
• Έλλειψη ομαδικότητας και ανθρώπινης επικοινωνίας
• Έλλειψη τεχνολογίας
Ηλεκτρονικό Εμπόριο (e-commerce)
Πλεονεκτήματα
• 24ωρη άμεση πρόσβαση στα προϊόντα από οποιοδήποτε μέρος
• Μεγάλη ποικιλία προϊόντων, αναλυτική περιγραφή και δυνατότητα σύγκρισης τιμών
Μειονεκτήματα
• Τα προϊόντα είναι διαθέσιμα μόνο σε φωτογραφίες, χωρίς την άμεση επισκόπηση του
πραγματικού προϊόντος όπως σε ένα κατάστημα
• Υπάρχουν θέματα στην ασφάλεια των συναλλαγών, όπως υποκλοπή προσωπικών
δεδομένων, στοιχεία πιστωτικών καρτών κλπ.
Βίκυ Καραμπά
4. Επικοινωνία μέσω Υπολογιστή και Διαδικτύου
• Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο (e-mail)
• Ανταλλαγή Άμεσων Μηνυμάτων (IM – Instant Messaging)
– MSN, Windows Live Messanger
• Τηλεφωνία μέσω Διαδικτύου (VoIP – Voice over Internet Protocol)
– Skype
• Τροφοδοσία Ενημέρωσης Δημοσιεύσεων (RSS – Really Simple Syndication)
Είναι μια τεχνολογία για την αποστολή πληροφοριών από ένα δικτυακό τόπο χωρίς ο
χρήστη να μπαίνει στη διαδικασία συχνών επισκέψεων και αναζητήσεων σ’ αυτόν. Ο
χρήστης εγγράφεται σε μια τροφοδοσία και αυτή τον ενημερώνει συνεχώς με νέες
πληροφορίες κάθε φορά που επισκέπτεται το δικτυακό τόπο που την περιέχει.
• Ιστολόγιο (Web log – Blog)
Ιστοσελίδες στις οποίες γίνεται δημοσίευση σκέψεων, λήψη σχόλιων, δημοσίευση
φωτογραφιών, βίντεο κλπ.
• Εκπομπή κατ’ Αίτηση (Podcast)
Ραδιοφωνικές εκπομπές ηχογραφημένες και δημοσιευμένες με μορφή αρχείου .mp3 στο
Διαδίκτυο, απ’ όπου οι χρήστες μπορούν να το κατεβάσουν και να το ακούσουν όποτε
θέλουν. Μπορούν να το αντιγράψουν στο κινητό τους ή σε οποιαδήποτε συσκευή
αναπαραγωγής πολυμέσων.
Βίκυ Καραμπά
6. 6. Υγεία και Ασφάλεια – Περιβάλλον
Εργονομία
Η επιστήμη που μελετά τους παράγοντες που επηρεάζουν την απόδοση των
ατόμων που χρησιμοποιούν υπολογιστές στη δουλεία τους και θέτει τους
κανόνες για ένα ασφαλές, ευχάριστο και λειτουργικό περιβάλλον εργασίας.
Σύνδρομο Επαναληπτικής Καταπόνησης και Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνα (RSI
–Repetitive Strain Injury)
Αφορά την κάκωση που παθαίνουν οι μυς όταν χρησιμοποιούνται επαναληπτικά
για μεγάλο χρονικό διάστημα στην ίδια διαδικασία.
Ηλεκτρονικά Έγγραφα (e–documents)
Όλα τα έγγραφα που βρίσκονται σε ηλεκτρονική μορφή, με σκοπό τη μείωση
των εκτυπώσεων άρα και τη σπατάλη χαρτιού, ωφελώντας το περιβάλλον.
Βίκυ Καραμπά
8. 7. Προστασία Δεδομένων και Η/Υ
Ασφάλεια δεδομένων
• Αντίγραφα ασφάλειας (backup): η αντιγραφή αρχείων και αποθήκευσή τους
μακριά απ’ τον Η/Υ σε αφαιρούμενα μέσα μόνιμης αποθήκευσης (εξωτερικούς
σκληρούς δίσκους, cd, dvd, zip, flash memory)
• Όνομα χρήστη και κωδικός πρόσβασης (username & password):
• κωδικοί πρόσβασης με τουλάχιστον 8 χαρακτήρες σε διάφορους
συνδυασμούς, δηλ. γράμματα, ψηφία, σύμβολα π.χ. cob&s21*
• Συχνή αλλαγή των κωδικών πρόσβασης και απόκρυψη από
οποιονδήποτε άλλο χρήστη
• Κλείδωμα υπολογιστή: με ειδικό καλώδιο με ή χωρίς συναγερμό
• Κρυπτογράφηση δεδομένων: κωδικοποίηση δεδομένων σε μορφή έτσι ώστε
να μην μπορούν αυτά να υποκλαπούν. Η αποκωδικοποίηση γίνεται χρήση
κατάλληλου αποκωδικοποιητή.
Βίκυ Καραμπά
9. Τείχος προστασίας (firewall):
• Υλικό ή λογισμικό, το οποίο ελέγχει τις πληροφορίες που προέρχονται
από το Internet ή από ένα δίκτυο και στη συνέχεια, τις αποκλείει ή
επιτρέπει να περάσουν στον Η/Υ μας.
• Εμποδίζει εξωτερικούς εισβολείς ή λογισμικό κακόβουλης λειτουργίας
(όπως ιούς τύπου worm) να αποκτήσουν πρόσβαση στον υπολογιστή μας
μέσω δικτύου ή του Internet. Εμποδίζει επίσης τον υπολογιστή σας να
στείλει λογισμικό κακόβουλης λειτουργίας σε άλλους υπολογιστές.
Βίκυ Καραμπά
Hackers: άνθρωποι με ιδιαίτερες γνώσεις
προγραμματισμού, που μπορούν χωρίς
εξουσιοδότηση να ξεπεράσουν τα μέτρα
ασφάλειας δηλ. να σπάσουν κωδικούς και
να κλέψουν δεδομένα.
10. Ιοί Υπολογιστών: προγράμματα (.exe, .com) που
δημιουργούν αντίγραφο του εαυτού τους στον Η/Υ και
προκαλούν ανεπιθύμητες λειτουργίες όπως:
Διαγραφή αρχείων – δεδομένων
Αργή λειτουργία του Η/Υ
Παραμόρφωση παραθύρων – εικονιδίων
Διαμόρφωση σκληρού δίσκου κλπ.
Διαδίδονται: μέσω Internet, αφαιρούμενων δίσκων π.χ. δισκέτα, usb flash
αλλά κι από συννημένα εκτελέσιμα αρχεία ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Αντιβιοτικά προγράμματα (antivirus): σαρώνουν τον
Η/Υ μας, εντοπίζουν τα μολυσμένα αρχεία και τα
απολυμαίνουν.
Απαιτείται συνεχής ανανέωση των αντιβιοτικών προγραμμάτων για να
παρέχεται σωστή ασφάλεια!!!
Βίκυ Καραμπά
Ένας ιός δεν μπορεί να
είναι εικόνα, ήχος ή
απλό κείμενο (.txt)
12. Προσωπικά Δεδομένα:
όλα εκείνα τα δεδομένα που αφορούν κάποιον άνθρωπο, τον
λεγόμενο υποκείμενο. Κανείς δεν μπορεί να τα χρησιμοποιήσει
και για οποιονδήποτε λόγο, χωρίς την γνωστοποίηση και
συγκατάβαση του, διαφορετικά έχει νομικές κυρώσεις.
Αρχή προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα:
www.dpa.gr
Ευαίσθητα Προσωπικά Δεδομένα:
Φυλετική ή εθνική προέλευση
Θρησκευτικές ή φιλοσοφικές πεποιθήσεις
Πολιτικά φρονήματα ή συνδικαλιστική δράση
Υγεία
Ερωτική ζωή
Ποινικές διώξεις ή καταδίκες
Βίκυ Καραμπά
