2. María Soliña
María Soliño (ou Soliña) foi unha muller
nacida en Cangas de Morrazo a finais do
século XVI.
O seu status económico medio supúxolle o
seu arresto polo Santo Oficio, no declive
económico da vila, tras ataques turcos.
É un personaxe coñecido máis de forma
popular que contrastado por investigacións
rigorosas.
Hoxe en día pódense encontrar poucas
referencias, investigacións ou obras que
traten a figura desta muller.
3. María Soliña
vida
• Aínda que se sabe que naceu no 1551, na propia
vila de Cangas, a data da súa morte descoñécese.
Non existe partida de defunción. Este último punto
deu á imaxinación popular as ás necesarias para
crear o personaxe nunca morto de María Soliña.
• Casou con Pedro Barba, un pescador da vila. Este
home chegou a posuír, á parte da súa embarcación
(unha dorna), unha empresa de manufactura de
peixe. O matrimonio tivo fillos, aínda que se
descoñece o número.
6. A vila de Cangas noA vila de Cangas no
século XVIséculo XVI
A principios do século XVI Cangas tiñaA principios do século XVI Cangas tiña
un mosteiro de monxas. Do seu portoun mosteiro de monxas. Do seu porto
extraíanse grandes cantidades deextraíanse grandes cantidades de
pescada, congro e outras especies quepescada, congro e outras especies que
se vendían frescos ou exportábansese vendían frescos ou exportábanse
secos a varias provincias de España esecos a varias provincias de España e
do estranxeiro.do estranxeiro.
8. Piratas TurcosPiratas Turcos
Un memorial do procurador Gerónimo Núñez relata como no ano 1617Un memorial do procurador Gerónimo Núñez relata como no ano 1617
unha escuadra de piratas turcos chegou á ría de Vigo desembarcandounha escuadra de piratas turcos chegou á ría de Vigo desembarcando
dous mil homes en Cangas, entre punta de Rodeira e punta Balea.dous mil homes en Cangas, entre punta de Rodeira e punta Balea.
A vila foi saqueada e queimada e con motivo desta traxedia moitasA vila foi saqueada e queimada e con motivo desta traxedia moitas
mulleres perderon o uso da razón, sendo xulgadas posteriormente comomulleres perderon o uso da razón, sendo xulgadas posteriormente como
bruxas. A "caza de bruxas" estivo directamente provocada polobruxas. A "caza de bruxas" estivo directamente provocada polo
empobrecemento xeral que seguiu á invasión turca de 1617.empobrecemento xeral que seguiu á invasión turca de 1617.
A pequena nobreza viu descender as súas rendas de xeito alarmante,A pequena nobreza viu descender as súas rendas de xeito alarmante,
polo que buscou por todos os medios os recursos necesarios parapolo que buscou por todos os medios os recursos necesarios para
manter o seu nivel de vida.manter o seu nivel de vida.
A Inquisición, integrada case exclusivamente por membros deste grupoA Inquisición, integrada case exclusivamente por membros deste grupo
social, foi un eficaz medio para lograr o seu propósito.social, foi un eficaz medio para lograr o seu propósito.
O obxectivo primordial era arrebatar a certas persoas os seus "dereitosO obxectivo primordial era arrebatar a certas persoas os seus "dereitos
de presentación" en capelas e "freguesías".de presentación" en capelas e "freguesías".
9. Capital do MorrazoCapital do Morrazo
A pesar de que a vila tardou tempo enA pesar de que a vila tardou tempo en
recuperarse do desastre turco, a finais dorecuperarse do desastre turco, a finais do
século XVIII e principios doséculo XVIII e principios do
XIX, Cangas recuperou a súa importanciaXIX, Cangas recuperou a súa importancia
adquirindo a capitalidade da Penínsulaadquirindo a capitalidade da Península
do Morrazo aínda que, coa división municipaldo Morrazo aínda que, coa división municipal
de 1836, a súa influencia quedaría limitada.de 1836, a súa influencia quedaría limitada.
10. PosesionesPosesiones
A familia Barba vivía nunha casa de dúas plantas deA familia Barba vivía nunha casa de dúas plantas de
pedra no centro da vila, as típicas casas de patínpedra no centro da vila, as típicas casas de patín
de Cangas. María Soliña, por herdanza, posuía variosde Cangas. María Soliña, por herdanza, posuía varios
terreos.terreos.
Pedro Barba e o seu cuñado, irmán de María, crearanPedro Barba e o seu cuñado, irmán de María, crearan
unha empresa entre ambos os dous para pescar,unha empresa entre ambos os dous para pescar,
manufacturar e exportar peixe da ría.manufacturar e exportar peixe da ría.
Non obstante, as posesións máis importantes daNon obstante, as posesións máis importantes da
familia eran os dereitos de presentación desta mullerfamilia eran os dereitos de presentación desta muller
na Colexiata de Cangas de Morrazo e na Igrexana Colexiata de Cangas de Morrazo e na Igrexa
de San Cibrán de Aldán.de San Cibrán de Aldán.
11. Acusacións contra María SoliñaAcusacións contra María Soliña
Aínda que a causa real foi a súa riqueza materialAínda que a causa real foi a súa riqueza material
nunha época de baixas rendas para nobres enunha época de baixas rendas para nobres e
burgueses a acusación oficial ante o Tribunal doburgueses a acusación oficial ante o Tribunal do
Santo Oficio de Compostela foi de bruxaría.Santo Oficio de Compostela foi de bruxaría.
Baseábanse nos contínuos viaxes de María, polaBaseábanse nos contínuos viaxes de María, pola
noite, á praia, ao lugar onde o seu marido e o seunoite, á praia, ao lugar onde o seu marido e o seu
irmán morreran loitando contra os turcos.irmán morreran loitando contra os turcos.
O mar levárase os corpos sen vida da súa familiaO mar levárase os corpos sen vida da súa familia
e Marìa Soliña rezaba para que volvesene Marìa Soliña rezaba para que volvesen
12. Implicación de María SoliñaImplicación de María Soliña
en la "Caza de Brujasen la "Caza de Brujas
Siendo como era una de las mujeres más ricas delSiendo como era una de las mujeres más ricas del
pueblo, enseguida llamó la atención de los nobles.pueblo, enseguida llamó la atención de los nobles.
Nueve mujeres en total, entre ellas María Soliña, fueronNueve mujeres en total, entre ellas María Soliña, fueron
juzgadas y condenadas por diferentes acusacionesjuzgadas y condenadas por diferentes acusaciones
relacionadas con la brujería. Con los datos necesariosrelacionadas con la brujería. Con los datos necesarios
encontrados, y los que no, inventados, fue llevada a lasencontrados, y los que no, inventados, fue llevada a las
cárceles secretas del Santo Oficio. Para disimular sucárceles secretas del Santo Oficio. Para disimular su
reprobable propósito, los burgueses y la Inquisiciónreprobable propósito, los burgueses y la Inquisición
mezclaron algunas mujeres que sí poseían derechos demezclaron algunas mujeres que sí poseían derechos de
presentación con otras que eran "pobres depresentación con otras que eran "pobres de
solemnidad". Muchas de ellas se encontrabansolemnidad". Muchas de ellas se encontraban
totalmente desamparadas, por haber quedado viudastotalmente desamparadas, por haber quedado viudas
tras los tristes sucesos de 1617.tras los tristes sucesos de 1617.
13. Proceso Penal de MaríaProceso Penal de María
• María Soliña fue capturada y torturada en Santiago deMaría Soliña fue capturada y torturada en Santiago de
Compostela hasta que confesó ser bruja desde hacía dos décadas.Compostela hasta que confesó ser bruja desde hacía dos décadas.
Requisaron sus bienes y derechos de presentación y laRequisaron sus bienes y derechos de presentación y la
condenaron a llevar el hábito de penitente por seis meses, perocondenaron a llevar el hábito de penitente por seis meses, pero
no se sabe si murió antes o después del castigo, pues no hay actano se sabe si murió antes o después del castigo, pues no hay acta
de defunción. Por otra parte es presumible su muerte pocode defunción. Por otra parte es presumible su muerte poco
tiempo después de la tortura ya que, con setenta años, los dañostiempo después de la tortura ya que, con setenta años, los daños
físicos y psíquicos producidos en ella no podían dejar de notarse.físicos y psíquicos producidos en ella no podían dejar de notarse.
• Por culpa de sus posesiones y la avaricia de los nobles MaríaPor culpa de sus posesiones y la avaricia de los nobles María
Soliña murió pobre y sola. Pero siempre se mantuvo en laSoliña murió pobre y sola. Pero siempre se mantuvo en la
memoria colectiva, aunque su imagen se haya deformado comomemoria colectiva, aunque su imagen se haya deformado como
bruja y loca.bruja y loca.
14. María SoliñaMaría Soliña
Polos camiños de CangasPolos camiños de Cangas
a voz do vento xemía:a voz do vento xemía:
ai, que soliña quedache,ai, que soliña quedache,
María Soliña.María Soliña.
Nos areales de Cangas,Nos areales de Cangas,
Muros de noite se erguían:Muros de noite se erguían:
Ai, que soliña quedache,Ai, que soliña quedache,
María Soliña.María Soliña.
As ondas do mar de CangasAs ondas do mar de Cangas
acedos ecos traguían:acedos ecos traguían:
ai, que soliña quedache,ai, que soliña quedache,
María Soliña.María Soliña.
As gueivotas sobre CangasAs gueivotas sobre Cangas
soños de medo tecían:soños de medo tecían:
ai, que soliña quedache,ai, que soliña quedache,
María Soliña.María Soliña.
Baixo os tellados de CangasBaixo os tellados de Cangas
anda un terror de agua fría:anda un terror de agua fría:
ai, que soliña quedache,ai, que soliña quedache,
María Soliña.María Soliña.
CELSO EMILIO FERREIRO
MÚSICA
• TEREIXA SALGUEIRO
• CARLOS NÚÑEZ