2. ქუთაისი —
ქალაქი და მუნიციპალიტეტი საქართველოში, იმერეთის
მხარის ადმინისტრაციული ცენტრი, სიდიდით მესამე
ქალაქი საქართველოში, საქართველოს
სამეფოს ისტორიული დედაქალაქი.
3. მდებარეობს დასავლეთ საქართველოს ცენტრალურ
ნაწილში, მდინარე რიონის ორივე ნაპირზე, იმ
ადგილას, სადაც მდინარე მთებიდან კოლხეთის
დაბლობზე გამოდის. ქუთაისი მდებარეობს ზღვის
დონიდან 125-300 მეტრზე.
მდებარეობა
4. ქუთაისის დოკუმენტური ისტორია იწყება ძვ. წ. III საუკუნიდან, თუმცა
ანტიკური ავტორები მას თვლიან ძველი კოლხეთის სამეფოს დედაქალაქად.
ქუთაისის ძველი სახელებია: აია, ქუთაია, ქუთათისიუმი. ქუთაისი
საუკუნეების განმავლობაში, VIII-დან XIX საუკუნემდე, დასავლეთქართული
სახელმწიფოს ცენტრი იყო.
ისტორია
5. შუა საუკუნეებში ქუთაისის სახელი
უკავშირდებოდა დავით
აღმაშენებლის მოღვაწეობას.ახალ ეპოქაში
— აკაკი წერეთლის, ზაქარია
ფალიაშვილის, კოტე
მარჯანიშვილის საქმიანობას. ქუთაისის და
მისი შემოგარენის მთავარი
ღირსშესანიშნაობანია: ბაგრატის
ტაძრის ნანგრევები , გელათის
მონასტერი,გეგუთის სასახლე. სათაფლიის
მღვიმური ნაკრძალი, ბალნეოლოგიური
კურორტი წყალტუბო.
7. ბაგრატის ტაძარი — ღვთისმშობლის
მიძინების სახელობის ტაძარი,
აგებული 1003 წელს, ბაგრატ III-ის
მეფობაში, ქუთაისში, უქიმერიონის გორაზე.
ძეგლი წარმოადგენს ქართული
შუასაუკუნეების საეკლესიო არქიტექტურაში
საეტაპო მნიშვნელობის ტაძარს, როგორც
თავისი არქიტექტურული გადაწყვეტით,
ასევე ისტორიული და სიმბოლური
მნიშვნელობითაც.
ბაგრატი
8. მდიდარია ტაძრის მორთულობა. ფასადების გასაფორმებლად
გამოყენებული დეკორატიული თაღების სისტემა ფასადებს
ერთმანეთთან აკავშირებდა. განსაკუთრებით აღსანიშნავია
აღმოსავლეთი ფასადი - ხუთი დეკორატიული თაღითა და ორი ღრმა
ნიშით. სავსებით დასრულებული სახე აქვს სარკმელთა
მოჩუქურთმებულ საპირეებსა და „სათაურებს“. უხვადაა
მოჩუქურთმებული კარიბჭეები. ძირითადი ნაგებობის ორნამეტს
გრაფიკულობა, ხოლო კარიბჭეთა შემკულობას ღრმა, პლასტიკური
კვეთა ახასიათებს. შიგნით ბაზისები და სვეტისთავები რელიეფური
გამოსახულებებითა და ჩუქურთმებით იყო შემკული, კედელ-კამარებსა
და იატაკს მოზაიკა ამკობდა. სამხრეთ კარიბჭეში შემორჩენილია
ფრესკის კვალი - ღვთისმშობლის გამოსახულება. ტაძრის ინტერიერსა
და ეზოში აწყვია ქვაზე ნაკვეთი, რელიეფებითა და ორნამენტით
შემკული დეტალები და ფრაგმენტები, რომლებიც ტაძრის შიდა
კედლებსა და ფასადებს ამშვენებდა.
ბაგრატის ტაძრის დახვეწილი პროპორციები, გარე მასების
ჰარმონიულობა, გრანდიოზული შიდა სივრცე, ფასადების კომპოზიცია,
მრავალფეროვანი მორთულობა, რთულ ტექნიკურ ამოცანათა დაძლევა
მოწმობს არქიტექტორის შესანიშნავ მხატვრულ ნიჭს,
9. საინტერესო ფაქტები
•1994 წელს ბაგრატის ტაძარი გელათის
მონასტერთან ერთად შეტანილ
იქნა იუნესკოს მსოფლიო კულტურული
მემკვიდრეობის ძეგლთა სიაში. 2010-2017 წლებში
ბაგრატის ტაძარი შედიოდა საფრთხის ქვეშ მყოფ
ძეგლთა სიაში, ხოლო 2017 წლიდან ამოღებულია
მსოფლიო მემკვიდრეობის სიიდან.
•2006 წლის 7 ნოემბერს, საქართველოს პრეზიდენტის
ბრძანებულების თანახმად მიენიჭა ეროვნული
მნიშვნელობის კულტურის უძრავი ძეგლის კატეგორია.
•2009 წლის აგვისტოს დასაწყისში ბაგრატის ტაძარში
წარმოებული არქეოლოგიური გათხრების შედეგად
აღმოჩნდა მდრიდრული სამარხი, რომელიც
დიდგვაროვან ქალბატონს ეკუთვნოდა. გამოთქმული
მოსაზრებით, სამარხი შესაძლოა ეკუთვნოდეს აფხაზთა
მეფის, ლეონ II-ს დედას, ხაზართა ხაკანის ასულს.