1. 1
Document Name
Your Company Name (C) Copyright (Print Date) All Rights Reserved
จัดทาโดย
พิมพ์อร หลิมประเสริฐศิริ ม.6/2 เลขที่ 16
บทที่ 12
พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์
3. 3
Document Name
Your Company Name (C) Copyright (Print Date) All Rights Reserved
วิวัฒนาการของพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์
การค้าอิเล็กทรอนิกส์นั้นเริ่มขึ้นบนโลกครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2513 ซึ่งได้มีการเริ่มใช้ระบบ
โอนเงินทางอิเล็กทรอนิกส์หรืออีเอฟที (EFT = Electronic Fund Transfer) แต่ในขณะนั้นมี
เพียงบริษัทขนาดใหญ่และสถาบันการเงินเท่านั้นที่ใช้งานระบบโอนเงินทางอิเล็กทรอนิกส์
ต่อมาอีกไม่นานก็เกิดระบบการส่งเอกสารทางอิเล็กทรอนิกส์ หรือ อีดีไอ (EDI =
Electronic Data Interchange) ซึ่งสามารถช่วยขยายการส่งข้อมูลจากเดิมที่เป็นข้อมูลทาง
การเงินอย่างเดียวเป็นการส่งข้อมูลแบบอื่นเพิ่มขึ้น เช่น การส่งข้อมูลระหว่างสถาบัน
การเงินกับผู้ผลิต หรือผู้ค้าส่งกับผู้ค้าปลีก เป็นต้น
หลังจากนั้นก็มีระบบสื่อสารรวมถึงโปรแกรมอื่นๆ เกิดขึ้นมากมายตั้งแต่ระบบที่ใช้ใน
การซื้อขายหุ้นจนไปถึงระบบที่ช่วยในการสารองที่พัก ซึ่งเรียกได้ว่าโลกได้ก้าวเข้าสู่ยุค
ของการสื่อสาร และเมื่อยุคของอินเตอร์เน็ตมาถึงเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2533 จานวนผู้ใช้
อินเตอร์เน็ตก็เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว การค้าอิเล็กทรอนิกส์ก็ได้เกิดขึ้น เหตุผลที่ทาให้ระบบ
การค้าอิเล็กทรอนิกส์เติบโตอย่างรวดเร็วคือโปรแกรมสนับสนุนการค้าอิเล็กทรอนิกส์ที่
ได้รับการพัฒนาขึ้นมามากมาย รวมถึงระบบเครือข่ายด้วย พอมาถึงประมาณปี พ.ศ. 2537 –
2542 ก็ถือได้ว่าระบบการค้าอิเล็กทรอนิกส์หรืออีคอมเมิร์ซก็เป็นที่ยอมรับและได้รับความ
นิยมอย่างมากและรวดเร็ว ซึ่งวัดได้จากการที่มีบริษัทต่างๆ ในอเมริกาได้ให้ความสาคัญ
และเข้าร่วมในระบบอีคอมเมิร์ซอย่างมากมาย
4. 4
Document Name
Your Company Name (C) Copyright (Print Date) All Rights Reserved
ยุคการแลกเปลี่ยนข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์
(EDI)
เป็นเทคโนโลยีที่ใช้คอมพิวเตอร์ในการรับ-ส่งเอกสารจากหน่วยงานหนึ่งไปยังอีก
หน่วยงานหนึ่งโดยส่งผ่านเครือข่าย เช่น โทรศัพท์ สายเคเบิล ดาวเทียม เป็นต้น แทนการ
ส่งเอกสารโดยพนักงานส่งสารหรือไปรษณีย์ระบบ EDI จะต้องใช้รูปแบบของเอกสาร
ที่เป็นมาตรฐานเพื่อให้หน่วยงานทางธุรกิจหรือองค์กรต่างๆ สามารถสื่อสารได้อย่างมี
ประสิทธิภาพ สาหรับมาตรฐานของ EDI ในประเทศไทยถูกกาหนดโดยกรมศุลกากร
ซึ่งเป็นหน่วยงานแรกที่นาระบบนี้มาใช้งาน คือ มาตรฐาน EDIFACT
ตัวอย่างของเอกสารที่นามาใช้แลกเปลี่ยนข้อมูลด้วยระบบ EDI เช่น ใบสั่งซื้อสินค้า ใบ
เสนอราคา ใบกากับสินค้า ใบเสร็จรับเงิน ใบกากับภาษี เป็นต้น
บริษัทผู้ให้บริการแลกเปลี่ยนข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Data
Interchange : EDI) เป็นองค์กรที่ให้บริการ EDI ทางการค้าระหว่างประเทศ
แก่หน่วยงานต่าง ๆ ทั้งภาครัฐ ซึ่งได้แก่ กรมศุลกากร บริษัทการบินไทย (มหาชน) จากัด
การท่าเรือแห่งประเทศไทย และกรมการค้าต่าง ประเทศ ตลอดจนผู้ใช้ในภาคเอกชน
ประโยชน์ของการใช้ระบบ EDI
1.ลดค่าใช้จ่ายด้านการจัดส่งเอกสาร
2.ลดเวลาทางานในการป้อนข้อมูล ทาให้ข้อมูลมีความถูกต้อง
และลดข้อผิดพลาดจากการป้อนข้อมูลที่ซ้าซ้อน
3.เพิ่มความรวดเร็วในการติดต่อสื่อสาร
4.ลดค่าใช้จ่ายและภาระงานด้านเอกสาร
5.แก้ปัญหาอุปสรรคทางภูมิศาสตร์และเวลา
5. 5
Document Name
Your Company Name (C) Copyright (Print Date) All Rights Reserved
ยุคพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์
ยุคพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์
ยุคพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์
ยุคของอินเทอร์เน็ตที่แผ่ขยายอย่างรวดเร็วเข้าถึงการซื้อขายในระดับของผู้บริโภคทั่วๆ ไป
มีคอมพิวเตอร์และต่อกับอินเทอร์เน็ต ก็สามารถเข้าไปมีส่วนร่วมได้มีโปรแกรมรองรับที่ดี
มากยิ่งขึ้นเช่น browserค่าใช้จ่ายในการดาเนินงานมีต้นทุนที่ถูกลง
โปรแกรมสาหรับดูข้อมูลผ่านอินเทอร์เน็ต
6. 6
Document Name
Your Company Name (C) Copyright (Print Date) All Rights Reserved
แบ่งได้ตามความสัมพันธ์ทางการตลาด (market relationships) ระหว่างผู้ซื้อ
และผู้ขายได้3 รูปแบบดังต่อไปนี้
- แบบธุรกิจกับธุรกิจ (B2B : Business-to-Business)
- แบบผู้บริโภคกับผู้บริโภค (C2C : Consumer-to-Consumer)
- แบบธุรกิจกับผู้บริโภค (B2C : Business-to-Consumer)
รูปแบบของพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์
แบบธุรกิจกับธุรกิจ (B2B : Business-to-Business)
- การทาธุรกรรมพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ระหว่างผู้ดาเนินธุรกิจด้วยกันเอง
- การซื้อขายจะเป็นปริมาณมากและมีราคาสูงพอสมควร
- มักพบในตลาดกลางที่เรียกว่า E-marketplace
- ตัวอย่างเช่น pantavanij, tradepointthailand, worldbidthailand
7. 7
Document Name
Your Company Name (C) Copyright (Print Date) All Rights Reserved
แบบผู้บริโภคกับผู้บริโภค
(C2C : Consumer-to-Consumer)
- กิจกรรมซื้อขายสินค้าหรือบริการเกิดขึ้นระหว่างผู้บริโภคคนสุดท้าย
- ผู้ซื้อและผู้ขายจะติดต่อแลกเปลี่ยนรายการซื้อขายด้วยตนเอง
- มักพบเห็นในสินค้าประเภทมือสอง หรือสินค้าประมูล
- ตัวอย่างของธุรกิจประเภทนี้ เช่น ebay, pramool, hunsaplaza
8. 8
Document Name
Your Company Name (C) Copyright (Print Date) All Rights Reserved
แบบธุรกิจกับผู้บริโภค
(B2C : Business-to-Consumer)
- รูปแบบของพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ที่พบเห็นมากที่สุด
- ผู้ประกอบการใช้เป็นช่องทางจาหน่ายสินค้าให้กับ
- ผู้บริโภคจานวนมากเพื่อให้เข้าถึงได้โดยตรง
- ร้านค้าหรือบริษัทจะเปิดเว็บไซท์ที่มีรูปแบบเป็นร้านค้าเสมือนจริง
(Virtual store-front)
- ตัวอย่างเช่น thaigem, amazon, misslily
9. 9
Document Name
Your Company Name (C) Copyright (Print Date) All Rights Reserved
ขั้นตอนการค้าแบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์