4. Zeintzuk izakiek burutzen dute fotosintesia?
-LANDAREAK ( kloroplastoetan)
-ALGAK ( kloroplastoetan)
-PROKARIOTA BATZUK (mesosometan dauden egitura fotosintetikoak)
Zer da fotosintesia?
Prozesu honek, eguzkiak igorten duen argi energia bereganatuz, energia
kimikoa (ATP) eta ahalmen erreduzitzailea (NADPH) bihurtzea du lehenengo
helburu. Hauekin, konposatu ez-organikoz baliaturik ,ura eta CO2 ,hain zuzen,
glukosa sortu eta oxigenoa ekoizten da.
Fotosintesian beraz:
a) Atmosferako CO2-ren fijazioa
b) Azukreak sortzea ( energia iturria)
c) Oxigenoaren askapena
5. Fotosintesian parte hartzen duten
egiturak
• Kloroplastoak
( organuluak)
• Pigmentu fotosintetikoak:
Klorofilak eta karotenoideak ( molekula argi
zurgatzaileak)
• Fotosistemak ( pigmentuen molekulen bilketak)
7. Fotosintesiaren argipeko fasea:
Makineria molekularra
a) FOTOSISTEMAK I , II. b) ELEKTROI GARRAIATZAILEAREN KATEA.
c) ATP-sintetasa
Fotosistemaren egitura
Molekula konplexu honen osagaiak:
-pigmentu antena molekula
-erreakzio gunea
Bi fotosistema daude:
Fotosistema I:
erreakziogunea P700
Fotosistema II:
erreakziogunea P680
8. Fotofosforilazioa:
energia eta NADPH+H+ sortu
Energia handiko molekuletatik energia gutxikoetara burutzen diren
erreakzioek energia askatzen dute. Elektroiek maila energetiko
baxuagora igaroz,kate garraiatzailearen bidez energia askatzen da
Energi maila handia
Energi maila txikia
9. Teorikoki elektroien garraioa ez da posible uretatik NADPH-ra ura elektroien
emaile ahula baita eta energi maila txikienetik gorakoetara ez da erreakzio
espontaneoa.
Fotosistemaren bidez argi energiak elektroiak emaile ahul batetik ( ura)
molekula batera ( erreakzio guneko klorofila) transferitzen ditu, asken hau
elektroi emaile indartsu bihurtuz.
11. ELEKTROIEN GARRAIO ZIKLIKOA :
Fotosistema I-ri dagokio. ATP sortzen du baina ez NADPH ezta oxigenorik ez.
ELEKTROIEN GARRAIO EZ-ZIKLIKOA: ( Z-eskema)
Fotosistema biak parte hartzen dute. ATP, NADH eta oxigenoa sortzen ditu.
14. Calvin zikloaren laburpena:
1.- CO2 kloroplastoaren estroman egon ohi den erribulosa-1,5-bifosfato (5C)
atxikitzen zaio.Osatutako ezegonkorra den 6 karbonodun konposatutik,3
karbonodun 3-fosfoglizeratoaren bi molekula sortzen dira.
2.- ATP eta NADPH kontsumituz, 3-fosfoglizeratoa erreduzitu eta
glizeraldehido-3-P eratzen da.
3.- Glizeraldehido-3-P-tik abiatuta zitosolean zenbait azukreak
sintetizatzen dira, hala nola, fruktosa, sakarosa, almidoia….
Konposatu hau ,halaber glukolisian sar daiteke.
4.- Ondorengo erreakzioak erribulosa birsortzeko erabiliko dira ATP
kontsumituz. Glizeraldehidoaren 12 molekuletatik, 10 erribulosa birsortzeko
erabiliko dira ; gainontzeko 2 azukreak sortzeko.
Calvinen ekuazio orokorra :
6CO2 +18 ATP +12 NADPH+12H2O C6H12O6+18ADP+18Pi+12NADP++6H+
15. Argimenpeko fasean lortutako NADPH eta ATP-rekin azukreak sortzeaz gain
nitrogeno eta sufre eskuratzen dute sustraien bidez zurgatutako gatz
mineraletatik aminoazidoak eta beste konposatu organikoen funtzezko
egiturak osatzeko.
Zurgatutako nitratoak eta sulfatoak erreduzitu egin behar dira eta horretarako
erabiltzen dira aurretik ekoiztutako NADPH.
NAPH+H+ NADP+ NAPH+H+ NADP+
NO3- NO2- NH4+ amoniakoa nitrogenoaren forma
erreduzitua, a.a.-etan sartzeko.
NAPH+H+ NADP+
NAPH+H+ NADP+
SO4= SO3= H2S
16. Fotoarnasketa : kloroplastoak,peroxisomak eta
mitokondriak parte hartuz.
RUBISCO:
1. Funtzioa KARBOXILASA: CO2-ren finkapena
2. Funtzioa OXIGENASA: erribulosa 1,5 bifosfatoaren erredukzioa
fosfoglicolatoa sortuz. CO2 ekoizten da, eta fotosintesiaren
eraginkortasuna murrizten da
17. Landare C4:
Insolazio handiko lekuetan RUBISCOaren afinitatea CO2-agatik asko murrizten da.
Landare hauek garatutako estrategia ondoan azaltzen da: RUBISCO entzima
zorroaren zeluletan dago, bertan CO2-ren kontzentrazioa handiagotu egin denez
Calvin zikloa garatzen da.
C4 izena hartzen dute CO2-aren fikapenaz eratutako 1. konposatua 4karbonoduna
delako.( oxalazetatoa)
19. Fotosintesiaren garrantzi biologikoa
Biosferan ematen den prozesu biokimikorik garrantzitsuena da dudarik gabe
ondokoagatik:
1.-Materia ez-organikotik materia organikoaren sintesia fotosintesiaren bidez
gertatzen da gehien bat. Geroago elika-katean zehar bizidun batzuetatik
besteetara pasatuko da izaki bizidun bakoitza berezko materia sortuz.
2.-Argi energia energia kimikoa bihurtzen du, bizidun guztientzako
beharrezkoa.
3.-Fotosintesian oxigenoa askatzen da, arnasketa aerobikoan oxidatzaile
bezala erabiltzeko.
Fotosintesiaren agerpenak Lurraren hasierako atmosfera erreduktorea eta
anaerobikoa aldarazi zuen.
4.- Erregai fosiletan ( ikatza, petrolioa, gas naturala) metatutako energia
fotosintesiaren menpe dago.
5.- Autotrofoen eta heterotrofoen arteko oreka ez litzateke posiblea izango
fotosintesirik gabe.
FOTOSINTESIAK LURRAZALEKO BIZIA MANTENTZEN DU
20. KIMIOSINTESIA
Bakterio batzuk materia ez-organikoetatik materia
organikoa lortzeko gai dira baina argi energia
erabili gabe. Horretarako zenbait konposatu
kimikoak oxidatuz lortzen dute beharrezkoa den
energia eta ahalmen erreduzitzailea ( ATP;
NADH+H+). Prozesua kimiosintesia deritzo. 1
2
Karbonoaren kimiosintesia
Organismoak kimiolitotrofoak: energia eta
ahalmen erreduzitzailea konposatu ez-organikoen
oxidazioz lortzen dute. Calvin zikloen bidez CO2
finkatzen dute.
Oxidatzeko erabilitako konposatu ez-organikoak:
2NH3+ O3 2NO2- +2 H2O +2 H+ + energia (Nitrosomonak)
1
NO2 + 2 O2
-
NO3- + energia ( Nitrobacter)
H2S + 2 O2 H2SO4 + energia ( Sulfobakterioak)
Nitrobacter generoko bakterioak ekosistemarako berreskuratzen dute
21. Nitrogenoaren kimiosintesia
Bakterio hauek kimiorganotrofak dira: energia iturri bezala inguruan dauden
konposatu organikoen oxidazioz lortutakoa erabiltzen dute. Ez dute
CO2finkatzen,karbono iturria organikoa da, lehen konposatu organikoen eskutik.
Bakterio hauek N2 atmosferikoa finkatzeko gai diren organismo bakarrak dira.
Bizi daiteke:
a) Libreki lurzoruan eta uretan : Clostridium eta Azotobacter
b) Sinbiosian landare leguminosen sustraietan: Rhizobium
Zukreak oxidatuz lortzen dute energia eta NADPH, gero erabiliz N2
erreduzitzeko NH4+ sortuz, prest aminoazidoetan parte hartzeko nitrogeno
organikoa baita.
Nitrogenoaren bakterio kimiolitotrofoekin batera ziklo biogeokimikoekin papel
garrantzitsua betetzen dute.
22. ANABOLISMO HETEROTROFOA :
GLUZIDOEN SINTESIA : glukoneogenesia ,
molekula ez-glizidikoetatik laktato,glizerola edo Krebs ziklo metabolitoetatik
abiatuta glukosa sortzea.
Bide metaboliko honen erreakzioak glukolisiaren alderantzizkoak dira
lehenengo 3 erreakzioak izan ezik, hain zuzen, 1. eta 3.-a itzuliezinak baitira.
23. LIPIDOEN SINTESIA :
Glizerola : glukolisiaren dihidroxiazetona-P-aren erredukzioz sortuko da.
Gantz azidoak : azetil CoA-tik erreduzioz.
AMINOAZIDOEN SINTESIA: eskeleto hidrokarbonatua Krebs bitartekarietatik
eta nitrogenoa organismoen arabera.
