1. <<Πολιτική και Διοίκηση>>
•Εκκλθςία

2. • ΙΩΑΝΝΘ΢ ΚΑΠΟΔΙ΢ΣΡΙΑ΢:
«Θ ΕΚΚΛΘ΢ΙΑ ΕΙΝΑΙ
ΕΓΓΤΘ΢Θ ΣΟΤ ΕΘΝΟΤ΢»
• Θ ενίςχυςθ του κφρουσ τθσ εκκλθςίασ είναι θ βάςθ για τθν αναγζννθςθ του
Ζκνουσ. Αυτό τονίηει ςε βαρυςιμαντθ εγκφκλιο επιςτολι που απζςτειλε προσ
τουσ Ζλλθνεσ ςτισ 18 Απριλίου 1819 ο Ιωάννθσ Καποδίςτριασ.*1+
• Προφθτικόσ ο λόγοσ του κυβερνιτθ τθσ Ελλάδασ που γράφεται δφο χρόνια, πριν
ξεςπάςει θ Επανάςταςθ τθσ Παλιγγενεςίασ και εννιά χρόνια προτοφ κλθκεί να
κυβερνιςει το μικρό αλλά ελεφκερο Ελλθνικό κράτοσ.
• Ο Καποδίςτριασ απευκφνεται ςτουσ «αδελφοφσ του» Ζλλθνεσ, ωσ ςε παιδιά τθσ
«Αγίασ μασ Μθτζρασ Εκκλθςίασ». Σουσ ςυνιςτά να αγαποφν μόνο το καλό και να
μθν κοιτάηουν μόνο το προςωπικό ςυμφζρον. Σουσ λζει να βελτιϊςουν τθ ηωι
τουσ και να ετοιμαςκοφν για τα μεγάλα πλεονεκτιματα που προςφζρει ζνασ
θκικόσ και χριςτιανικόσ πολιτιςμόσ.
• Σουσ ςυνιςτά ακόμθ να καλλιεργιςουν τα γράμματα διότι ζτςι κα γίνουν οι
πολίτεσ άξιοι του ςεβαςμοφ και τθσ εμπιςτοςφνθσ τθσ Πολιτείασ και βακμιαίωσ θ
Πολιτεία κα μάκει να ςζβεται και να ακοφει και να εμπιςτεφεται τουσ πολίτεσ
τθσ. Οι Ζλλθνεσ πρζπει να αςχολθκοφν αποκλειςτικά με τθν θκικι και
ανκρωπιςτικι εκπαίδευςθ γιατί χωρίσ αυτιν κάκε άλλο αντικείμενο μόρφωςθσ
είναι μάταιο και κάκε εργαςία επικίνδυνθ. Και θ θκικι εκπαίδευςθ κα πρζπει να
ξεκινιςει, κατά τον Καποδίςτρια, από τθν κατάρτιςθ του κλιρου.
• Κατά τθν άποψι του, το τεράςτιο κφροσ τθσ Εκκλθςίασ ενιςχυμζνο με τθν
κατάρτιςθ και το ικοσ των κλθρικϊν τθσ κα αποτελεί τθν εγγφθςθ τθσ ςυνζχειασ
του Ζκνουσ. Ζτςι ζβλεπε ο κυβερνιτθσ τθν Ελλάδα μζςα από τθν παράδοςθ και
τθν κλθρονομιά τθσ. Και παρακάτω γράφει πωσ το Ζκνοσ οφείλει ολοκλθρωτικι
αφοςίωςθ ςτθν Εκκλθςία γιατί ζτςι κα προοδεφςει.
•

3. •Δθμόςια Διοίκθςθ
΢τθν Δθμόςια Διοίκθςθ, λοιπόν, ο Ιωάννθσ Καποδίςτριασ:
• Φρόντιςε να ζχουν τα Τπουργεία το απολφτωσ αναγκαίο προςωπικό. Οταν
ιρκε ο Καποδίςτριασ, θ Κεντρικι Διοίκθςθ αρικμοφςε 7 Τπουργοφσ και 185
αρχιγραμματείσ. Ο αρικμόσ όλων αυτϊν μειϊκθκε ςε 11 γραμματείσ και 1
Γενικό Γραμματζα, τον Γραμματζα τθν Επικρατείασ ο οποίοσ, μαηί με τον
Κυβερνιτθ, κα προςυπζγραφε τα ψθφίςματα και τθν αλλθλογραφία. Θ
κακοδαιμονία του Δθμοςίου είχε ιδθ ριηϊςει ςτον Ζλλθνα, όπωσ
παρατθρεί ο Καποδίςτριασ: «Η επανάςταςισ εγζννθςεν ζνα ςωρόν
ανθρώπων αργών, θελόντων να ηώςιν εκ του δθμοςίου...»
• Κδρυςε Γνωμοδοτικό ΢ϊμα ονόματι Πανελλινιο, το οποίο απαρτιηόταν από
27 άτομα και το οποίο διαιρζκθκε ςε τρία τμιματα: το πρϊτο είχε
αντικείμενο «τθν Οικονομίαν», το δεφτερο «τθ Διοίκθςθ των Εςωτερικών
καθ΄ όλουσ αυτών τουσ κλάδουσ», και το τρίτο «τθν ωπλιςμζνθ δφναμιν
ξθράσ και θαλάςςθσ».
• Ανζλαβε τθ Νομοκετικι εξουςία με τθ ςφμπραξθ του Πανελλθνίου.
• Κδρυςε τον οργανιςμό του Λογιςτικοφ και Ελεγκτικοφ ΢υμβουλίου

4. •Οικονομία
• Όταν ιρκε ο Καποδίςτριασ, θ Ελλάδα ιταν βεβαρθμζνθ με το υπζρογκο χρζοσ
των 2.800.000 λιρϊν ςτερλίγκων λόγω των εξωτερικϊν δανείων του 1824 και
του 1825 και με ζνα εςωτερικό χρζοσ το οποίο ανερχόταν περίπου ςτα
30.000.000 φράγκα. Εκτόσ ,όμωσ, από τεράςτιο δθμόςιο χρζοσ , υπιρχαν
δεκάδεσ χιλιάδεσ πρόςφυγεσ που ζπρεπε να ςυντθρθκοφν και χιλιάδεσ
αιχμάλωτοι που ζπρεπε να εξαγοραςτοφν.
• Ο Ι. Καποδίςτριασ εργάςτθκε για τθν οικονομικι ανόρκωςθ του κράτουσ
ιδρφοντασ ςτισ 2 Φεβρουάριου 1828 τθν Εκνικι Χρθματιςτικι Σράπεηα, το
πρϊτο πιςτωτικό ίδρυμα τθσ χϊρασ. Σα αποτελζςματα τθσ κίνθςθσ αυτισ ιταν
άμεςα : Θ κινθτοποίθςθ των κεφαλαίων του εςωτερικοφ δίνοντασ τόκο 8%, θ
πάταξθ τθσ τοκογλυφίασ «Ευκφσ εκ τοφτου εξζλειπεν θ τοκογλυφία, θ ςιμερον
προσ 12, 20 και 25 τοισ εκατόν δανείηουςα επί ενεχφροισ , και διαφκείρουςα
τον τόπον» κακϊσ και θ προςζλκυςθ κεφαλαίων από Ελλθνεσ του εξωτερικοφ
και ξζνουσ, ανάμεςα ςτουσ οποίουσ ιταν ο ίδιοσ ο Καποδίςτριασ, ο οποίοσ
προςζφερε 25.000 τάλλθρα .
• Προκειμζνου να βρεί πόρουσ δεν δίςταςε να υποκθκεφςει υπζρ τθσ Σράπεηασ
εκνικά κτιματα, όπωσ ο αμπελϊνασ τθσ Κορίνκου, ο αμπελϊνασ τθσ Βοςτίτςθσ,
ο ελαιϊνασ των ΢αλϊνων και θ ΢μφριδα και θ Αλυκι τθσ Νάξου.Σο μζτρο αυτό
ενίςχυςε τθ χρθματιςτικι πίςτθ τθσ Ελλάδοσ ςτο εξωτερικό.

5. •Εξωτερικι Πολιτικι
• Ερχόμενοσ ςτθν Ελλάδα, ο Καποδίςτριασ δεν ιταν κακόλου ευχαριςτθμζνοσ με το
πρωτόκολλο τθσ 18θσ Νοεμβρίου 1828 που ζκεταν το Μοριά και τισ Κυκλάδεσ υπό τθν
προςωρινι εγγφθςθ των ςυμμάχων. Με τον φόβο ότι οι Άγγλοι κα περιόριηαν τθν Ελλάδα
ςε αυτά τα ςφνορα, οργάνωςε τακτικό ςτρατό ςυνεχίηοντασ τον πόλεμο με τθν
Οκωμανικι Αυτοκρατορία. Όςον αφορά ςτθν επιλογι του θγεμόνα, ο Καποδίςτριασ
πρότεινε τον Λεοπόλδο του Saxe-Coburg, ο οποίοσ όμωσ παραιτικθκε από τθ διεκδίκθςθ
του κρόνου λόγω διαφωνιϊν για τα ςφνορα. Αρκετοί ιςτορικοί κεωροφν ότι ο
Καποδίςτριασ επίτθδεσ απομάκρυνε τον Λεοπόλδο από τον κρόνο,[39] ενϊ άλλοι
υποςτθρίηουν είτε ότι δεν αντιτάχκθκε. ςτον ερχομό του. Γεγονόσ όμωσ είναι ότι όςοι
ηθτοφςαν να ζλκει ο Λεοπόλδοσ αντιμετϊπιςαν ζντονθ κυβερνθτικι δυςμζνεια.[42]
Παράλλθλα οι ελλθνικζσ επιχειριςεισ ςτθ ΢τερεά Ελλάδα ςυνεχίηονταν, κακϊσ και θ
προζλαςθ των Ρϊςων προσ τθν Κωνςταντινοφπολθ. Ανιςυχθ από τισ επιτυχίεσ τθσ
Ελλάδασ και τθσ Ρωςίασ θ Μεγάλθ Βρετανία ζςπευςε να ςυμφωνιςει ςτθ ςυνοριακι
γραμμι Άρτασ - Βόλου. Μετά από διαπραγματεφςεισ υπογράφθκε το πρωτόκολλο του
Λονδίνου, με το οποίο αναγνωριηόταν θ ανεξαρτθςία τθσ Ελλάδασ, θ οποία κα
επεκτεινόταν νότια τθσ ςυνοριακισ γραμμισ που όριηαν οι ποταμοί Αχελϊοσ και
΢περχειόσ.
• Κατά τθ διάρκεια τθσ διακυβζρνθςισ του, ο Καποδίςτριασ λόγω τθσ ιςχνισ οικονομικισ
κατάςταςθσ του κράτουσ επιχείρθςε να ςυνάψει δάνειο με τράπεηεσ του εξωτερικοφ,
προςπάκεια που δεν ευόδωςε λόγω των αντιδράςεων τθσ Μεγάλθσ Βρετανίασ. Παρόλα
αυτά θ Ρωςία και θ Γαλλία ανζλαβαν να ενιςχφςουν οικονομικά τθν Ελλάδα, ενϊ
ιδιαίτερθ φροντίδα επζδειξε ο Σςάροσ αποςτζλλοντασ 3.750.000 γαλλικά φράγκα.

6. •΢τρατόσ
• Θ ςτρατθγικι του Καποδίςτρια ςε κζματα πολζμου δεν ιταν θ κατά μζτωπον
επίκεςθ του ςτρατοφ κατά των ιςχυρϊν δυνάμεων του εχκροφ και των οχυρϊν
του κζςεων, αλλά προτιμοφςε με τισ κατάλλθλεσ κινιςεισ να επιτυγχάνεται θ
προςβολι των μετόπιςκεν του εχκροφ, θ κατάλθψθ αςφαλϊν κζςεων, θ
επίκεςθ κατά μεμονωμζνων τμθμάτων του εχκροφ και τζλοσ θ αποκοπι των
γραμμϊν ανεφοδιαςμοφ.
• Ο Καποδίςτριασ είχε ςτόχο τθν οργάνωςθ του ςτρατοφ, και αντιμετϊπιςε δφο
ςθμαντικά προβλιματα. Ποια πρζπει να είναι θ μορφι και θ διάρκρωςθ των
βαςικϊν μονάδων, και ποιοί ςτρατιωτικοί κα τισ ςτελεχϊςουν.
Για τθν επίλυςθ των παραπάνω προβλθμάτων ο Καποδίςτριασ οργάνωςε και τον
άτακτο και τον τακτικό ςτρατό.
• Ο άτακτοσ ςτρατόσ οργανϊκθκε με το να κακοριςτεί θ χιλιαρχία ωσ ανϊτερθ
και βαςικι μονάδα θ οποία περιλάμβανε δφο πεντακοςιαρχίεσ. (Κατά άλλθ
άποψθ ο κεςμόσ των χιλιαρχιϊν δεν υπιρξε επιτυχισ διότι κα ζπρεπε να
προτιμθκοφν μικρότερεσ μονάδεσ. Άξιο αναφοράσ αποτελεί το γεγονόσ ότι θ
μελζτθ και θ ειςιγθςθ για τον τρόπο οργανϊςεωσ του ςτρατοφ και
ςυγκροτιςεϊσ του ςε χιλιαρχίεσ, είχε ανατεκεί από τον Κυβερνιτθ ςτουσ Δ.
Τψθλάντθ, Ι. Κωλζτθ και Α. Μεταξά). ΢υνολικά οργανϊκθκαν οκτϊ χιλιαρχίεσ
ςτισ οποίεσ προβλζφκθκε ςε κάκε μονάδα θ φπαρξθ ιερζωσ, ιατροφ και
υπαςπιςτοφ και λοιποφ προςωπικοφ
• Ο τακτικόσ ςτρατόσ αποτελείτο από δφο μονάδεσ ιππικοφ τακτικοφ και ελαφροφ
από 100 άνδρεσ το πρϊτο και 150 το δεφτερο και ενόσ τάγματοσ πυροβολικοφ.

7. •Ναυτιλία
• Θ ναυτιλία απζδωςε τα μζγιςτα και αναπτφχκθκε με γοργοφσ ρυκμοφσ. Δεν
είχαν άδικο οι Άγγλοι πολιτικοί και διπλωμάτεσ που ζλεγαν ότι πριν ακόμθ
αναλάβει τθ διακυβζρνθςθ τθσ χϊρασ ο Καποδίςτριασ: «Εάν θ Ελλθνικι
εμπορικι ναυτιλία ιταν ανταγωνιςτικι τθσ Αγγλικισ και όταν θ Ελλάδα ιταν
υπόδουλθ ςτθν Σουρκία, θμπορεί να ςυμπεράνει κανζνασ πόςο επικίνδυνθ κα
γινόταν μετά τθν απελευκζρωςι τθσ και εάν τθν κυβερνοφςε κάποτε ο
Καποδίςτριασ».
• Οι προςτάτριεσ Δυνάμεισ μάλιςτα προςφζρκθκαν να επιτρζψουν ςτα ελλθνικά
πλοία να υψϊνουν τισ δικζσ τουσ ςθμαίεσ ϊςτε να πλζουν με αγγλικά, γαλλικά
και ρϊςικα διαβατιρια ςε όλα τα λιμάνια. Ο Κυβερνιτθσ κατάλαβε ζγκαιρα
πόςο επικίνδυνθ για το Ελλθνικό ναυτικό ιταν αυτι θ προςφορά απθφκυνε
ζγγραφο προσ όλα τα ναυτικά νθςιά: "Εγγίηουμεν εισ το τζλοσ τθσ μακράσ μασ
αβεβαιϊτθτοσ. Και βεβαίωσ κατ' αυτιν τθν ςτιγμιν το Ελλθνικόν Ναυτικόν δεν
κζλει χάςει το κάρροσ και τθν ευψυχίαν του εξ εναντίασ χρεωςτεί να
προςπακιςει δια υςτερινιν φοράν, ϊςτε να είναι εισ κζςιν να ςυλλζξει τον
καρπόν όλων των ευγενϊν και γενναίων προςφορϊν του". Επζβαλε τότε ςτα
Ελλθνικά πλοία τθν Ελλθνικι ςθμαία και μ' αυτιν ζπλεαν και εμπορεφονταν
πλζον ςε όλα τα λιμάνια. Επζτυχε ςε τζτοιο βακμό ϊςτε "Οι ξζνοι
παραπονοφνται ότι δεν βλζπουν κακ' όλασ τασ καλάςςασ ειμι τθν Ελλθνικιν
ςθμαίαν. Αποδίδουν δε τθν αιτίαν εισ τον Κυβερνιτθν."

8. • Επιπλζον δόκθκαν χριματα για τθν επιςκευι πλοίων, για
ναυπιγθςθ ι αγορά καινοφριων: «... να μεταχειριςκι το πλειότερον
μζροσ (του δανείου) υπζρ του ναυτικοφ. Σα πλοία τθσ Υδρασ, των
΢πετςϊν και Ψαρρϊν φκείρονται κακ' θμζραν ...» και ιδρφκθκαν
ναυπθγεία ςτον Πόρο και ςτο Ναφπλιο.

9. Τλικό και πθγζσ που χρθςιμοποιιςαμε.
• www.google.gr
• www.kapodistrias.info
• www.wikipedia.org
• www.egolpion.com
• Σας ευχαριστοφμε:
Οι μαθητές: Χριςτίνα Κανελλοποφλου,
Ιφιγζνεια Καραγεϊργου , Γιϊργοσ Ηαρείφθσ , Μαρία
Κρίγκου