1. Η Μονή Παναγίαρ Σοτμελά ή Μονή
Σοτμελά, είναι ένα παςίγνψςσο φπιςσιανικό
οπθόδοξο μοναςσήπι κονσά
ςσην Τπαπεζούνσα, ςύμβολο επί 16 αιώνερ
σοτ Πονσιακού Ελληνιςμού.
Σύμυψνα με σην παπάδοςη, σο 386 οι
Αθηναίοι μοναφοί Βαπνάβαρ και Σψυπόνιορ
οδηγήθηκαν ςσιρ απάσησερ βοτνοκοπυέρ σοτ
Πόνσοτ μεσά από αποκάλτχη σηρ
Παναγίαρ, με ςκοπό να ιδπύςοτν σο μοναφικό
σηρ κασάλτμα. Εκεί, ςε ςπήλαιο σηρ
απόκπημνηρ κασψυέπειαρ σοτ όποτρ, ςε
τχόμεσπο 1063 μέσπα, είφε μεσαυεπθεί από
αγγέλοτρ η ιεπή εικόνα σηρ Παναγίαρ σηρ
Aθηνιώσιςςαρ, σην οποία, πάνσα κασά σην
παπάδοςη, εικονογπάυηςε ο Εταγγελιςσήρ
Λοτκάρ.

2. Οι μοναφοί Βαπνάβαρ και
Σψυπόνιορ έκσιςαν με ση
ςτμπαπάςσαςη σηρ
γεισονικήρ μονήρ Bαζελώνα
κελί και ςση ςτνέφεια
εκκληςία μέςα ςση ςπηλιά,
ςσην οποία είφε μεσαυεπθεί
θατμασοτπγικά η εικόνα.

3. Tο ςοβαπό ππόβλημα σηρ ύδπετςηρ σοτ
μοναςσηπιού λύθηκε, επίςηρ ςύμυψνα με σην
παπάδοςη, κασά θατμασοτπγό σπόπο. H
ανθπώπινη λογική αδτνασεί να απανσήςει ςσο
θέαμα ποτ βλέποτν και οι ςημεπινοί ακόμη
πποςκτνησέρ, να αναβλύζει αγιαςμασικό νεπό
μέςα από ένα γπανισώδη βπάφο. Oι
θεπαπετσικέρ σοτ ιδιόσησερ έκαναν
παςίγνψςσο σο μοναςσήπι όφι μόνο ςσοτρ
φπιςσιανούρ, αλλά και ςσοτρ μοτςοτλμάνοτρ
ποτ ακόμη ςτνεφίζοτν να σο επιςκέπσονσαι
και να ζησούν ση φάπη σηρ Παναγίαρ.

4. Kονσά ςσο ςπήλαιο κσίςσηκε
σο 1860 έναρ πανοπαμικόρ
σεσπαώπουορ ξενώναρ 72 δψμασίψν
και άλλοι λεισοτπγικοί φώποι για σιρ
ανάγκερ σψν πποςκτνησών, καθώρ
και βιβλιοθήκη. Γύπψ από ση μονή
ανοικοδομήθηκαν μικποί ναοί
αυιεπψμένοι ςε διάυοποτρ αγίοτρ.

7. Οι ιδπτσέρ σοτ μοναςσηπιού ςτνέφιςαν ση δπάςη
σοτρ και έξψ από σον φώπο πποςκτνήμασορ.
Σε απόςσαςη 12 φιλιομέσπψν από ση μονή,
απένανσι από σο φψπιό Σκαλίσα, έφσιςαν σο
ναό σοτ Αγίοτ Κψνςσανσίνοτ και Ελένηρ και ςε
απόςσαςη δύο φιλιομέσπψν σο παπεκκλήςι
σηρ Αγίαρ Βαπβάπαρ, ςσο οποίο οι μοναφοί
σο 1922 έκπτχαν σην εικόνα σηρ Μεγαλόφαπηρ,
σον ςσατπό σοτ ατσοκπάσοπα Εμμανοτήλ Γ΄
σοτ Κομνηνού και σο φειπόγπαυο Εταγγέλιο σοτ
Οςίοτ Χπιςσουόποτ