2. Bu sunum, başarılı bir öz geçmiş
oluşturma konusunda yol göstermek
amacıyla hazırlanmıştır.
Sunumda sektörlere veya işe özel öz
geçmiş gibi sınırlı alanlara
odaklanılmamış; genel kabul görmüş
prensipler dikkate alınmıştır.
Amaç
Aktif İstihdam Hizmetleri Ltd. Şti. ®
3. Bu sunumda
neleri
bulacaksınız?
1. Öz geçmiş nedir ve hangi amaçlara yönelik oluşturulur?
2. Öz geçmiş türleri nelerdir?
3. İş başvurusu için oluşturulan öz geçmişte hangi bilgiye yer
verilir?
4. İş başvurusu için oluşturulan öz geçmişin şekil ve içerik
özellikleri nelerdir?
5. Tavsiyeler
Aktif İstihdam Hizmetleri Ltd. Şti. ®
4. 1.
Öz geçmiş
nedir ve
hangi
amaçlara
yönelik
oluşturulur?
Öz geçmiş; bireyin çalışma yaşamı ile ilgili bilgilerini,
kendine özgü değerlerini, çalışma prensiplerini ve
yeteneklerini belli bir düzen içerisinde sunduğu bir
araçtır.
• İş başvurusu
• Akademik başvuru
• Şirket içi kariyer yönetimi (yetenek yönetimi)
• Tanıtım
gibi farklı amaçlar veya durumlar için hazırlanabilir.
Aktif İstihdam Hizmetleri Ltd. Şti. ®
5. 2.
Öz geçmiş
türleri
nelerdir?
a. İçerik açısından öz geçmiş türleri:
• Zaman sıralı
• İşlev odaklı veya tematik
• Yetenek/yetkinlik odaklı
• Karma
b. Düzenleme (şekil şartı) açısından öz geçmiş türleri:
• Formatlı
• Yarı formatlı
• Özgün/yaratıcı
• Portföy
Aktif İstihdam Hizmetleri Ltd. Şti. ®
6. Öz geçmişinizi içerik açısından amacınıza uygun şekilde, en güncel olan bilgiden
geriye doğru sıralama yaparak, deneyim alanlarınızı ya da konularınızı zamandan
bağımsız sınıflandırarak, ya da belirli yetkinlikleri dikkate alarak oluşturabileceğiniz
gibi bunlardan birden fazlasını içeren karma yönteme de başvurabilirsiniz. Eğer iş
hayatınız boyunca çalıştığınız iş alanları ve pozisyonlar birbiriyle paralellik
gösteriyorsa zaman sıralı öz geçmişi tercih edebilirsiniz. İş hayatına ara verdiyseniz
veya toplam iş deneyiminiz içerisinde farklı alanlara yöneldiyseniz, örneğin iş analizi
ve yazılım geliştirme işlerinin her ikisinde de deneyim kazandıysanız işlev odaklı veya
yetkinlik odaklı öz geçmiş oluşturmanız daha uygun olacaktır.
2.a.
İçerik
açısından öz
geçmiş türleri
Aktif İstihdam Hizmetleri Ltd. Şti. ®
7. Herhangi bir standart ya da şekil şartının söz konusu olmadığı durumlarda
içeriğinize uygun olacak şekilde kişisel bilgiler, deneyim, eğitim ve yetenekler
sıralamasında bir yarı formatlı öz geçmiş oluşturabilirsiniz. Belli bir şablona bağlı
kalmadan ancak genel geçer biçim şartlarına riayet ederek oluşturulan yarı
formatlı öz geçmişler yaygın olarak iş başvurularında kullanılmaktadır.
İş ve eğitim başvurularında, sektörün veya işin doğası gereği yaratıcılığın ön
planda olması bekleniyorsa içerik ve şekil sınıflandırmasının dışında özgün bir öz
geçmiş de oluşturabilirsiniz. Tasarım ve ürün geliştirme iş alanları bu
sınıflandırmaya en uygun alanlardır. Bunun dışında, değerlendirenin dikkatini
çekmek veya mülakata çağırılabilmek için avantaj sağlamak amacıyla yaratıcı bir
öz geçmiş oluşturmak istiyorsanız abartıya kaçmamaya ve başvurunuzun temel
nedenini daima aklınızda tutarak amacınızdan uzaklaşmamaya özen gösterin.
Son olarak, «portfolyo», bireysel ve mesleki başarıların, gelişimin ve yeteneklerin
ortaya konulmasını sağlayan doküman dosyasıdır. İş başvurularında çoğu zaman
öz geçmiş yeterli iken daha ziyade sanatsal işlerde veya web tasarımı gibi
uygulama projelerinde ve akademik başvurularda kişinin portfolyosu
değerlendirilir. Öz geçmiş en fazla iki sayfadan ibaret iken portfolyoda yapılan
örnek çalışmalar, edinilen sertifikalar ve çeşitli dokümana dayalı bilgiye yer
verileceği için bir klasör şeklinde hazırlanır.
2.b.
İçerik
açısından öz
geçmiş türleri
Aktif İstihdam Hizmetleri Ltd. Şti. ®
8. 2.b.
İçerik
açısından öz
geçmiş türleri
Yapı ve düzenleme açısından ise formatlı yani önceden belirlenmiş bir şablona bağlı
kalmak kaydıyla öz geçmiş oluşturabilirsiniz. Formatlı öz geçmiş daha ziyade, iş ve
akademik başvurular ile kariyer amaçlı oluşturulan öz geçmişlerde talep edilebileceği
gibi, tanıtım sunumlarında, örneğin bir ihale teklifi dosyasına eklenecek belgeler için
de belli standartlar, ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından talep edilebilir. Bu şekilde bir
standart, sayfa içindeki ölçeklendirmeden, kullanılan fonta kadar belli
sınırlandırmalar içerebilir. Ayrıca Avrupa ülkeleri için bir standart sağlayan
«Europass» öz geçmiş formatı gibi belli kurum ve kuruluşlarca belirlenmiş, referans
kabul edilen formatlar da güvenilir bir şablon olarak kullanılabilir.
https://europass.cedefop.europa.eu/tr/documents/curriculum-vitae
Herhangi bir standart ya da şekil şartının söz konusu olmadığı durumlarda içeriğinize
uygun olacak şekilde kişisel bilgiler, deneyim, eğitim ve yetenekler sıralamasında bir
yarı formatlı öz geçmiş oluşturabilirsiniz. Belli bir şablona bağlı kalmadan ancak genel
geçer biçim şartlarına riayet ederek oluşturulan yarı formatlı öz geçmişler yaygın
olarak iş başvurularında kullanılmaktadır.
Aktif İstihdam Hizmetleri Ltd. Şti. ®
9. 3.
İş başvurusu
için
oluşturulan
öz geçmişte
hangi bilgiye
yer verilir?
• Mesleki profil ve kariyer hedefi
• İş deneyimi
• Eğitim durumu
• Projeler ve ekip çalışmaları
• Yetkinlikler ve kazanılmış/öğrenilmiş beceriler
• Kişisel bilgiler
Aktif İstihdam Hizmetleri Ltd. Şti. ®
10. • En fazla iki sayfadan oluşmalıdır.
• Açık, anlaşılır bir dille yazılmış olmalıdır.
• A4 boyutunda hazırlanmalıdır.
• 11-12 punto kullanılarak yazılmalıdır.
• Sayfa yazdırma alanı standardında tutulmalı, kenar
boşluklarında en az 0,5-1 inch boyutu korunmalıdır.
• Arial, Times New Roman, Tahoma veya Helvetica gibi kolay
okunur yazı karakteri kullanılarak hazırlanmış olmalıdır.
4.
İş başvurusu
için
oluşturulan
öz geçmişin
şekil ve içerik
özellikleri
nelerdir?
«Şekil Şartları»
Aktif İstihdam Hizmetleri Ltd. Şti. ®
11. Amacı, içeriği veya türü ne olursa olsun tüm özgeçmişlerde belli şekil şartlarına uyulmalıdır.
Yurt dışında yapılan bir anketten çıkan sonuç ilginç bir tercihi ortaya koymuştur. Buna göre Helvetica
katılımcıları tarafından «en güvenli ve profesyonel yazı tipi» olarak değerlendirilmiştir. Anlaşılabilirlik
ve netlik açısından trafik işaretleri, uyarı levhaları ve reklam metinleri ile devletler arası yazışmalarda
da öncelikli olarak tercih edilen bir yazı karakteridir Helvetica.
Elbette ki, uzak durmanız gereken yazı karakterleri de var; örneğin Courier. Eski moda, daktilodan
çıkmış gibi yazılar, tercih edilmemelidir. Bununla birlikte yine el tek bir bir yazı fontu kullanın, öz
geçmiş içinde yazı fontunu değiştirmeyin.
Öz geçmiş, sayfa düzenine, imlaya ve noktalamaya da dikkat edilerek sağlam cümlelerle, özenle
hazırlanmalıdır. Bu özen, her haliyle hissedilmelidir. Öz geçmişin kişinin doğru ve olumlu tanınabilmesi
bakımından ilk adım ve birey hakkındaki en temel referans olduğu unutulmamalıdır.
Aktif İstihdam Hizmetleri Ltd. Şti. ®
12. Oluşturduğunuz içerik;
• Amacınıza uygun mu,
• Verdiğiniz tarihler ve bilgiler doğru mu,
• İfade bozuklukları ve imla hataları var mı,
• Başlık ve metin yazı fontları uygun mu, rahat okunuyor
mu,
• Sayfa düzeni, ayarları uygun mu diye tekrar gözden
geçirmeyi unutmayın.
Aktif İstihdam Hizmetleri Ltd. Şti. ®
Son Kontrol
13. • Klasik Öz Geçmiş
İş başvurusu için kullanılan, zaman veya konu sıralı, yarı formatlı, en fazla 1-2 sayfalık
öz geçmişler «klasik öz geçmiş» olarak bilinmektedir.
• Kısa Öz Geçmiş
Mevcut veya potansiyel müşterileri için hazırlanan teklif dosyalarına eklenen öz
geçmişler gibi karma yöntemle içeriği hazırlanmış, yarı formatlı, yarım veya bir
sayfayı aşmayan öz geçmişler kısa öz geçmiş olarak tanımlanır. Kısa öz geçmiş, İnsan
Kaynakları Uzmanının bulunmadığı bir şirkete yapılan iş başvurusu veya şahsen
başvurular için kullanıldığı zaman da uygun ve hedefe yönelik olacaktır. Bunun dışında
tanıtım amaçlı kullanılacak öz geçmişlerin de daima kısa öz geçmiş olması gerekir.
• Ön yazı
İş başvuruları ve akademik başvurularda öz geçmişe eklenmek üzere kişinin
başvuru amacını ifade ettiği, eğitim ve deneyimlerini tanıttığı kısa mektuptur. İş ve
akademik başvurularda ön yazı, değerlendirenler açısından profesyonelliğin bir
göstergesidir.
Sıkça Karşılaşılan Kavramlar:
Aktif İstihdam Hizmetleri Ltd. Şti. ®
14. 5.
Tavsiyeler
Öz geçmişinizde;
• Yanlış bilgi,
• Önemsiz ya da lüzumsuz bilgi,
• Açıklaması olmayan bilgi, boşluklar,
• Profesyonellikten uzak ifadeler,
• İfade bozuklukları ve yazım yanlışları,
• Aşırı eğilen ya da iddialı ifadelere,
• Güncel olmayan bilgiye yer vermeyin!
Aktif İstihdam Hizmetleri Ltd. Şti. ®
15. • Eğitim bilgilerinizi iş deneyimi bölümünden önce ve detaylı
aktarın. Not ortalaması, tez konusu gibi bilgilere yer verebilirsiniz.
• Öğreniminiz süresince yaptığınız stajlara yer verin. Staj
deneyiminize aynen iş deneyiminde olduğu gibi yer verin.
• Destekleyici olabilecek yetkinliklerinizi veya katılmış olduğunuz
öğrenci projelerini eklemeyi unutmayın.
Aktif İstihdam Hizmetleri Ltd. Şti. ®
Yeni mezun
veya bir
yıldan az iş
deneyimine
sahipseniz;
