Ronald Mols. www.akd.nl

1. AKD Gemeentedagen
Precario op kabels en leidingen: nog
steeds actueel!
mr. R.P.M.M. (Ronald) Mols
VandenBosch&partners

2. Precariobelasting op kabels en
leidingen
 Toenemende belangstelling
 Gedoogplicht
 Recente jurisprudentie
 Stand van zaken wetgeving
 Varia
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners

3. Toenemende belangstelling
 Belangstelling
• ‘de buren doen het ook!’
• ‘onze inwoners betalen al? (voor de buren)!’
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners

4. Toenemende belangstelling
 Belangstelling
• ‘nog geen algemene vrijstelling’
• ‘wel complex maar eenvoudig in de uitvoering’
• ‘voorshands gunstige jurisprudentie’
• circa 95 gemeenten heffen inmiddels
• opbrengsten stijgen (CBS: 2004-2013, toename
115%, van 53 mln naar 114 mln)
• opbrengsten stijgen verder (Coelo: 2015,154 mln)
• netbeheerder 2009-2014 (toename 350%)
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners

5. Toenemende belangstelling
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners

6. Toenemende belangstelling
 Nuanceringen
• last gas/elektra/warmte indirect in tarief
(circa € 20,-/ € 25,- per aansluiting)
• last water wordt doorgaans direct per gemeente
(zichtbaar) op afrekening (€ 4,80 tot € 49,70)
• proces naar heffing vereist ervaring/expertise
• heffing betekent vaak procederen/onzekerheid
• vrijstelling hangt boven de markt
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners

7. Precariobelasting
 Artikel 228 van de Gemeentewet
‘Ter zake van het hebben van voorwerpen onder, op
of boven voor de openbare dienst bestemde
gemeentegrond, kan een precariobelasting worden
geheven.’
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners

8. Gedoogplicht
 Gedoogplicht op grond van de wet of burgerlijke
wetgeving
• Telecommunicatiewet (kabels openbaar
elektronisch communicatienetwerk)
• Belemmeringenwet privaatrecht (middels
beschikking de bevoegdheid is ontnomen om zich
tegen voorwerpen te verzetten)
• erfdienstbaarheid
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners

9. Gedoogplicht
 Gedoogplicht op grond van een overeenkomst
• ECLI:NL:HR:2009:BJ1999 (Zaanstad)
 ‘gemeente in exploitatieovereenkomst het
recht heeft verleend (…)’
 ‘(…) gedurende de looptijd van overeenkomst
niet bevoegd is op te treden’
 ‘(…) bij het ontbreken van zodanige
bevoegdheid geen precariobelasting worden
geheven’
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners

10. Gedoogplicht
 Fusies energiebedrijven 1986-2014
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners

11. Recente jurisprudentie
 ECLI:NL:GHAMS:2014:4182 (Blaricum)
• de ‘Blaricum-lijn’
• gas- en elektriciteitsnetwerk
• bepaling overeenkomst bij juridische eig. netwerk
• belastingplichtige netbeheerder economische eig.
• geen vereenzelviging
• geen derdenbeding
• gedogen jegens netbeheerder
• tariefstelling verbindend
• beroep deels gegrond
• cassatie door netbeheerder
• uitspraak eind maart 2016?
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners

12. Belemmerende
overeenkomst
Juridisch
eigenaar
Rechtsopvolger
Economisch
eigenaar
Rechtsopvolger
Belastingplichtige
Recente jurisprudentie
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners

13. Recente jurisprudentie
 Hof Amsterdam 3 maart 2016, nr. 15/00573
(Haarlemmermeer)
• elektriciteitsnetwerk
• geen belemmerende overeenkomst
• belemmering gekoppeld aan rijksconcessie die van
rechtswege is vervallen
• aanvullende overweging: volgt 'Blaricum-lijn‘
• bevestiging economisch eigenaar belastingplichtig
• eventuele gedoogplicht moet gelden jegens
belastingplichtige
• geen strijd met a.b.b.b.
• hoger beroep ongegrond
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners

14. Recente jurisprudentie
 ECLI:NL:RBNNE:2015:3280 (Heerenveen)
• gasnetwerk
• volgt 'Blaricum-lijn'
• tariefstelling verbindend (€ 2,04 pm/pj)
• geen strijd met a.b.b.b.
• hoger beroep door netbeheerder
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners

15. Recente jurisprudentie
 ECLI:NL:RBGEL:2015:3678 (Zaltbommel)
• de ‘Zaltbommel-lijn’
• belemmerende overeenkomst
• belastingplichtige geen partij bij overeenkomst
• vrijstelling: ‘…krachtens overeenkomst of
anderszins rechtens moet worden gedoogd’
• gedogen ligt op de voorwerpen
• geen strijd met a.b.b.b./ tarief € 2,28 pm/pj
• gemeentelijke herindeling
• beroep deels gegrond
• hoger beroep door gemeente
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners

16. Recente jurisprudentie
 ECLI:NL:GHARL:2015:6471 (Naarden)
• gas- en elektriciteitsnetwerk
• volgt de ‘Zaltbommel-lijn’
• vrijstelling: ‘voorwerpen welke krachtens
overeenkomst of anderszins rechtens moet
worden gedoogd’
• hoger beroep gegrond
• cassatie door gemeente
• ECLI:NL:HR:2007:BB3437, BNB
2008/290(Hilversum)
• Hof Amsterdam 3 maart 2016, nr. 15/00573
(Haarlemmermeer)
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners

17. Recente jurisprudentie
 ECLI:NL:RBMNE:2015:4159 (Muiden)
• gas- en elektriciteitsnetwerk
• geen belemmerende overeenkomst
• belemmering gekoppeld aan rijksconcessie die van
rechtswege is vervallen
• geen strijd met a.b.b.b./tarief € 0,50 per maand
(tijdvak van twee maanden)
• beroep ongegrond
• hoger beroep door netbeheerder
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners

18. Recente jurisprudentie
 ECLI:NL:RBNNE:2014:4427 (Ooststellingwerf)
• concept-raamovereenkomst zonder
gemeentenaam
• tariefstelling verbindend (€ 2,- pm/pj, tijdvak mei-
december)
• geen strijd met a.b.b.b.
• beroep ongegrond
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners

19. Recente jurisprudentie
 ECLI:NL:RBNNE:2015:3269 (Opsterland)
• gas- en elektriciteitsnetwerk
• geen belemmerende overeenkomst
• slechts een raamovereenkomst, voor belemmering
vervolgovereenkomst nodig
• bevestiging belastingplicht netbeheerder
• geen strijd met a.b.b.b. / tarief € 2,10 pm/pj
• beroep ongegrond
• hoger beroep door netbeheerder
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners

20. Recente jurisprudentie
 ECLI:NL:RBGEL:2015:6889 (Hattem)
• elektriciteitsnetwerk
• belemmerende overeenkomst
• geen beroep op de 'Blaricum-lijn‘
• beroep gegrond
• aanslagoplegging aan juridisch eigenaar
• hoger beroep door gemeente
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners

21. Recente jurisprudentie
 ECLI:NL:GHARN:2011:BU6641 (Baarn)
• onderhandelingsakkoord vormt belemmering voor
heffing
• aanslagoplegging aan juridisch eigenaar
• beroep gegrond
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners

22. Stand van zaken wetgeving
 Beantwoording Kamervraag, februari 2015
(2015-0000077065): afschaffen beperkt de
belastingruimte van gemeenten: ‘dit vind ik
ongewenst indien hier geen compensatie tegenover
staat.’
 Advies van de Raad voor de Financiële
verhoudingen: ‘Advies uitbreiding lokaal
belastinggebied’ (26 maart 2015): advies afschaffen
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners

23. Stand van zaken wetgeving
 Plasterk (brief 8 februari 2015): heffende gemeenten
nog maximaal 10 jaar vanaf 1 januari 2017, tegen
tarief 1 januari 2016 (wetsvoorstel voorjaar 2016)
 heffen dus ook nog mogelijk in 2016!
 overgangsregeling voor beginners in 2016?
 enkel vrijstelling voor nutsleidingen!
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners

24. Varia
 Van belang om te weten
• ‘voor de openbare dienst bestemde
gemeentegrond’
• wat weten netbeheerders zelf
• autocad DWG/DFX, Mapinfo, Shape(ESRI)
• hoofdstreng en huisaansluiting
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners

25. Varia
 Van belang om te weten
• benchmark op basis van wegennet/objecten
/inwoners (redelijke indicatie)
• grove verhoudingen: gas = water
• elektriciteit = 1,5 tot 2 x gas
• ‘ruilverkaveling’ netbeheerders in Friesland en
Noord-Holland (wijziging belastingplichtige)
• opzeggen duurovereenkomsten (bezoek de
deelsessie van Anouk Hofman en Thijs Franssen!)
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners

26. Tot slot
 vragen?
 Wilt u op de hoogte blijven? Gratis nieuwsservice
via: www.vandenbosch-partners.nl
 dank voor uw aandacht!
Gemeentedagen AKD, maart 2016 Ronald Mols, Van den Bosch & partners