SlideShare a Scribd company logo
1 of 10
Download to read offline
RENOSCRIPTO 6
“Ons bureau focust al jaren op de essentie van restauratie. Het ontdoen van het
overbodige en het terugbrengen van het oude cachet en de authentieke sfeer,
met het oog op een nieuwe functie en toekomst”
Zaakvoerder Wouter Callebaut
RENOSCRIPTO7
Callebaut-Architecten:
focus op essentie van restauratie
Op zijn idyllische thuislocatie in het Oost-Vlaamse Drongen viert Callebaut-Architecten dit
jaar zijn tiende verjaardag. En mag dat met stijl doen. In het afgelopen decennium groeide
het bureau immers uit tot gewaardeerd specialist in restauratie- en renovatieprojecten.
“Ons bureau focust al jaren op de essentie van restauratie. Het ontdoen van het overbo-
dige en het terugbrengen van het oude cachet en de authentieke sfeer, met het oog op
een nieuwe functie en toekomst”, verduidelijkt zaakvoerder Wouter Callebaut. “Het cre-
ëren van een warme atmosfeer en een respectvolle benadering van het authentieke qua
materialen en uitvoering staan daarbij steeds centraal.”
Interdisciplinaire mix
Callebaut-Architecten is een jong
architectenkantoor met een sterke
specialisatie in renovatie en restau-
ratie van erfgoed. Het bureau werkt
daarbij zowel aan beschermde mo-
numenten zoals kloosters, kastelen,
stadhuizen, pakhuizen... en items
uit de inventaris van onroerend erf-
goed als aan ander waardevol bouw-
kundig erfgoed zoals herenhuizen
en hoeves. Ook de opdrachtgevers
zijn divers. Zo werkt het bureau voor
zowel particulieren als openbare
besturen. Meteen goed voor een
ruime ervaring met de verschillende
subsidiestelsels.
Momenteel bestaat het bureau uit
een interdisciplinaire mix van 12 in-
genieur-architecten, architecten en
interieurarchitecten met ervaring,
opleiding en interesse in de restaura-
tie. Allen zijn ze op de een of andere
manier gebeten door de microbe
voor monumentenzorg en delen
ze zo dezelfde passie. Deze klein-
schaligheid en gedrevenheid garan-
deert een persoonlijke aanpak, een
nauwe opvolging en directe com-
municatie. Afhankelijk van het pro-
ject wordt het team bijgestaan door
freelance medewerkers en specialis-
RENOSCRIPTO 8
ten zoals historici, materiaaltechnici,
3D-experten,...
“Verder werken we ook graag
samen met andere architectenbu-
reaus. Onze taak zien we enerzijds
als het bewaken van de snijlijn tus-
sen architectuur en erfgoed en an-
derzijds als het wetenschappelijk
benaderen van een monument door
diepgaande voorbereidende stu-
dies. Pas dan kunnen we een beeld
krijgen van de gelaagdheid van een
gebouw en kan een uitgekiend ont-
werp ontstaan op maat van het mo-
nument. De voortrekkersrol voor de
uitwerking daarvan geven we graag
door aan onze projectpartner. De
kruisbestuiving die hierdoor ontstaat
is zo verrijkend voor alle betrokken
partijen.
Dynamisch behoud
“In nauw overleg met alle betrok-
kenen worden aangename ruimtes
ontworpen op maat van de bewo-
ners of gebruikers, passend binnen
het vooropgestelde budget. Maar
het gaat uiteraard verder. Bij monu-
mentenzorg noodzaakt elk project
een individuele aanpak. Het moet tot
in detail bestudeerd en uitgewerkt
worden zodat uiteindelijk een even-
wichtig en samenhangend ontwerp
ontstaat”, aldus Wouter Callebaut.
“Bij restauratieprojecten ligt de es-
sentie in het zoeken naar een even-
wicht tussen het terugbrengen en
conserveren van de monumentale
sfeer van weleer en het sober inte-
greren van nieuwe elementen, eigen
aan hedendaags comfort en/of de
nieuwe functie. De constructieve en
historische duurzaamheid verdient
daarbij prioriteit. Deze afweging
tussen herwaardering van het mo-
nument en de nieuwe functie-invul-
ling met zijn bouwkundige toestand
wordt samengevat in de term ‘dyna-
misch behoud’.”
“Ook herbestemming is een thema
dat frequent terugkomt. Bij uit-
breidingen met nieuwbouw, wordt
RENOSCRIPTO9
steeds gekozen voor een heden-
daagse architectuur, die zich sober
onderschikt aan het monument.
Callebaut-Architecten is dan ook
ervaren in het schenken van een
duurzaam ticket voor de toekomst
aan ieder monument, zonder de
intrinsieke draagkracht ervan te
overbelasten.”
Restauratiemethodiek
Bij de opstart van elk nieuw project
volgt Callebaut-Architecten een al-
gemene restauratiemethodiek, door-
heen de jaren gevormd volgens onze
gespecialiseerde visie en vakkennis.
Een scherpe, wetenschappelijk ge-
fundeerde kijk gecombineerd met
een integrale aanpak, aandacht voor
de atmosfeer en de geest van de
plek, het nastreven van duurzaam-
heid en kwaliteit, dynamisch behoud
en optreden als persoonlijke raad-
gever zijn daarbij de kernwaarden
om tot een esthetisch resultaat te
komen op maat van het erfgoed.
“Als uitgangspunt vertrekken we
steeds vanuit de gelaagdheid van
het monument. De meeste panden
zijn samengesteld uit verschillende
bouw- en verbouwfases, waardoor
het hedendaagse uitzicht eerder his-
torisch gegroeid is dan het resultaat
van één enkele bouwfase.”
“Op dit weefsel enten we steeds
verschillende vooronderzoeken en
studies. Monumenten en erfgoed
zijn immers vaak complexe gehelen,
waarbij het onontbeerlijk is het ge-
bouw te kunnen lezen en begrijpen.
Zowel in zijn historiek, bestaande
toestand, erfgoedwaarden, kansen
en problemen. Vooronderzoeken
zijn daarom onlosmakelijk verbon-
den met een goede langetermijnvisie
voor het monument, en dus stan-
daardonderdeel van elk restauratie-
project of beheerplan. Denk daarbij
aan gedetailleerde opmeting inclu-
sief bouwsporen, bouwhistorisch,
bouwfysisch- en materiaaltechnisch
onderzoek, kleurenonderzoek, proef-
restauraties, stabiliteit, ... Enkel door
deze gedetailleerde analyse van het
gebouw kan het laag per laag wor-
den ontleed en gevat.”
“Uit deze vooronderzoeken conclu-
deren we steeds opnieuw dat de his-
torische gelaagdheid, en meer nog
de originele materialen, behouden
en zichtbaar moeten gemaakt wor-
den. Met een voorkeur voor zachte
restauratie met reinigingen, herstel-
lingen en verder onderzoek bij twij-
fel, in tegenstelling tot een harde en
vaak nefaste restauratie. Respect
voor de verschillende lagen, fases en
verhalen vormt net de rijkdom van
een monument.”
Predikherenklooster
Het imposante barokke
Predikherenklooster in Mechelen
is een markant monument, vlak-
bij de recent gerestaureerde
Dossinkazerne en het Holocaust
museum. Het complex werd op-
gericht als klooster van de Paters
Dominicanen of Predikheren. Tijdens
de Franse Revolutie werd het in be-
slag genomen en verkocht, waarna
het respectievelijk een bejaardente-
huis, een militair hospitaal en heuse
kazerne werd. Sinds de jaren ‘80
zorgde jarenlange leegstand ervoor
dat het oude klooster en de kerk
verwerden tot een verwaarloosde en
vervallen ruïne.
In samenwerking met Hildunk &
Korteknie Stuhlmacher Architecten
pakt Callebaut-Architecten deze
stadskanker aan en wordt gewerkt
aan de restauratie en herbestem-
ming van de ruïne tot stadsbiblio-
theek. Niet zomeer eentje, maar
RENOSCRIPTO 10
een ‘bibliotheek van de toekomst’
of ‘literair wellnesscentrum’. Het
moet een huis vol verhalen, poë-
zie en informatie worden voor alle
Mechelaars.
“Op dit moment overheerst de ruï-
neuze toestand van het gebouwen-
complex. De sporen van verval,
verwaarlozing en de verschillende
aanpassingen en verbouwingen tij-
dens de voorbije eeuwen dragen
daar in belangrijke mate tot bij.
Mechelaars hebben het complex
nooit anders gekend. Dat verontrus-
tende beeld is in onze ogen meteen
ook karakteristiek als aantrekke-
lijk. In tegenstelling tot de meeste
restauraties waarbij gekozen wordt
voor een terugkeer naar de meest
waardevolle periode, kozen we er
bewust voor om de huidige toestand
te gebruiken als bouwsteen voor de
restauratie en herbestemming. De
ruïneuze toestand van het complex
geeft een duidelijk beeld van de his-
torische gelaagdheden. In het ont-
werp willen we net deze gelaagdheid
met zijn kenmerkende verweerdheid
en unieke patina behouden en zicht-
baar maken.”
“Toch maken we daarbij enkele ge-
motiveerde uitzonderingen. Na
1900, tijdens het gebruik als militair
depot, werden in het complex wer-
ken uitgevoerd die de eenheid van
de interieurs verbraken en de kwa-
liteit van het oorspronkelijke ont-
werp aantastten. Deze toevoegingen
worden zoveel mogelijk ongedaan
gemaakt.”
“Algemeen kiezen we voor een
zachte restauratie met maximaal be-
houd van de originele materialen en
dit op een weloverwogen en weten-
schappelijk onderbouwde wijze. De
figuren uit pleisterwerk die in de ge-
welven van de pandgangen werden
aangebracht, en die allen verwijzen
naar een andere periode, worden
bijvoorbeeld zo zorgvuldig moge-
lijk gerestaureerd. Ook het originele
kleurgebruik van de beschildering
van de muren blijft zoveel mogelijk
behouden. De nieuwe functie wordt
RENOSCRIPTO13
geïntegreerd via punctuele, duidelijk hedendaagse, in-
grepen die een extra laag aan de geschiedenis toevoe-
gen. Bij deze ingrepen zoeken we niet het contrast. We
vervlechten ze met de geschiedenis en historiek van het
gebouw.”
De restauratie verloopt in vier fasen. Ze ging in 2015 van
start en eindigt in 2018. In de eerste fase zijn de dak-
werken aan de beurt, hierna worden de gevel- en interi-
eurwerken voorzien en in de laatste fase wordt de kerk
onder handen genomen.
Gildehuis van de Vrije Schippers
Het huis van de Vrije Schippers aan de Graslei behoort
tot de oudste en best bewaarde gildehuizen aan de his-
torische haven van Gent. Aanvankelijk eigendom van
de molenaarsgilde, kwam het in 1530 in handen van de
vermogende gilde der Vrije Schippers, die het liet reno-
veren in de stijl van de Brabantse Gotiek. Sinds de te-
loorgang van de gilde in de tweede helft van de 17e eeuw
wisselde het gebouw meermaals van eigenaar, functie
en inrichting. Desondanks bleef het structureel quasi in-
tact. In 1897 werd het Schippershuis staatseigendom,
waarop een restauratie volgde van de voorgevel en
van het interieur in neogotische stijl. Sinds 1943 is het
pand beschermd als monument. Ook maakt het deel uit
van een beschermd landschap, en van een beschermd
stadsgezicht.
Het Gentse havenbedrijf vond in het pand een mooie op-
portuniteit om zich meer te gaan profileren in de binnen-
stad en gaf Callebaut-Architecten de opdracht om het te
herbestemmen als representatiehuis met werkplekken,
vergaderruimtes en tentoonstellingsruimtes. Een gron-
dige restauratie en renovatie was hierbij noodzakelijk. De
historische roots van het gildehuis worden daarbij in ere
hersteld en opengesteld voor het publiek.
“De verbouwingswerken en herinrichtingswerken kre-
gen hierdoor een veelzijdig doel, en steunen daarom op
drie peilers: duurzaamheid, herkenbaarheid en flexibiliteit.
De restauratie stelt de werken voorop met betrekking tot
duurzaam herstel van de bestaande elementen. Eén van
de belangrijkste onderdelen is de restauratie van de na-
tuurstenen voorgevel. Algemeen betekent dit het maxi-
male behoud van de historische gevel met tegelijkertijd
duurzame, technische ingrepen zoals het herstellen van
waterlijsten en ijzers, hechting van de patinelaag,...”
“Ook de restauratie van het interieur gaat uit van het
idee om originele elementen, zeker op het gelijkvloers zo
authentiek mogelijk te behouden en te restaureren. De
originele neomiddeleeuwse vloeren en tegels worden zo
met de grootste zorg behandeld met reiniging, plaatse-
lijk herstel van het voegwerk en zo min mogelijke tege-
luitname om de schade te beperken. Anderzijds wordt de
keuze gemaakt om niet-waardevolle vloeren in slechte
staat te verwijderen en te vervangen.”
RENOSCRIPTO 14
“Voor de renovatie en integratie van functies wordt bij-
gevolg zo weinig mogelijk geraakt aan de bestaande wan-
den. Enkel de introductie van een lift en het maken van
enkele beperkte openingen raken aan het interieur.”
“Aan de afwerking van bepaalde lokalen wordt een gro-
tere historische waarde gehecht. Algemeen geldt een
gradatie waarbij de ruimtes vooraan meer naar historisch
model wordt gerestaureerd dan de achterste ruimtes.
Hoe dan ook wordt elke restauratieve ingreep sterk geba-
seerd op de uitgebreide vooronderzoeken. Een uitgebreid
en toegepast stappenplan met proefrestauraties verze-
kert een zorgvuldige restauratie volgens de regels van de
kunst.” De oplevering is voorzien in 2019.
Stadhuis Diksmuide
Het stadhuis van Diksmuide aan de noordzijde van de
Grote Markt werd gerestaureerd in samenwerking met
ONO Architectuur.
Het stadhuis van Diksmuide kende sinds 1428 drie eer-
dere versies, steeds in verschillende stijl. Het bestaande
complex is vrij recent en dateert van 1923. Tijdens de
wederopbouw van de Westhoek, na WOI, werd het op-
getrokken in regionalistische stijl naar ontwerp van Jozef
Viérin en Valentin Vaerwyck. Laatgotische elementen
zoals trapgevels, gesmede ankers en korfbogen, alsook
renaissancekenmerken werden er gecombineerd met
regionale elementen zoals het gebruik van gele streek-
baksteen, langgeveldaken en trapgevels met versierde
jaarankers. Het ensemble van stadhuis, belfort en voor-
malig politiecommissariaat werd in 24 november 1999
beschermd als monument. Sinds 1 december 1999,
amper een week later, werd het samen met 23 andere
Vlaamse belforten opgenomen op de lijst van Unesco
Werelderfgoed.
“De verbouwings- en herinrichtingswerken hadden on-
dermeer tot doel om het gebouw zijn grandeur van
weleer terug te schenken. Het complex moest daarbij
worden opgewaardeerd en geoptimaliseerd naar func-
ties, gebruik en toegankelijkheid. Alle beschikbare ruim-
tes, van zolder tot dak, werden maximaal ingezet. Overal
in het gebouw creëerden we functionele bureauruimtes,
de kelders werden gesaneerd en om een deel van het
stadsarchief te herbergen en in een bijgebouw zorgden
we voor een nieuw toeristisch onthaal. Van daaruit loopt
een toeristische erfgoedwandeling doorheen het ge-
bouw waarbij de kunstcollectie kan worden bewonderd.
Voor de toegankelijkheid werd ingezet op één centrale
RENOSCRIPTO15
liftkoker om alle niveaus te bereiken en tevens een be-
scheiden rondgang op het binnenplein met hedendaagse
materialen, die uitmondt in een verfijnde glazen uitbouw
als nieuwe onthaalruimte. Een ingreep die gestoeld was
op het oorspronkelijke ontwerp van Viérin en Vaerwyck.
Het herstellen van deze identiteit, zij het op een heden-
daagse manier, was een mogelijkheid om de functionele
problemen van het stadhuis op te lossen en gaf tegelij-
kertijd een nieuw gezicht aan de achtergevels van het be-
schermde stadhuis.”
“Het opzet van het ontwerp om het monument op een
duurzame manier een nieuwe zin te geven door zijn func-
tioneel gebruik te maximaliseren, resulteerde in een res-
tauratiecampagne die een zachte restauratie inhield
met respect en maximaal behoud van het authentieke
materiaal.
“Voor het exterieur impliceerde dit onder meer het ter
plaatse herstellen van het bestaande houten schrijnwerk.
Het hout werd nadien gebeitst en de buitenluiken werden
beschermd met een lijnolieverf in verschillende patro-
nen, die uit het historisch onderzoek naar voor kwamen.
De kleuren, oker en blauw, zijn bepaald op basis van een
stratigrafisch kleurenonderzoek op een origineel luik dat
gevonden werd op de zolder.”
“De loden bekroning van de belforttoren en de houten
onderstructuur, die beiden in een heel slechte staat ver-
keerden, werden eveneens vakkundig gerestaureerd.
Maar liefst 10 ton lood werd aangewend om de toren,
met inbegrip van dakkapellen, galmberden en maas-
werk, te bekleden. Verder werden alle buitengevels, op-
getrokken in een gele baksteen met elementen in witte
natuursteen, gereinigd en hersteld waar nodig. Bij de res-
tauratie van de leien daken werd bijzonder veel aandacht
geschonken aan recuperatie van het bestaande materi-
aal, zowel voor de natuurleien, maar meer nog voor de
zeldzame groen geglazuurde nokpannen. De nokken die
vandaag de daken en dakkapellen van het stadhuis en bij-
gebouw sieren zijn ofwel gerecupereerd van het stadhuis
zelf, mits plaatselijk bijwerken, ofwel gerecupereerd van
een nabijgelegen kerk ofwel nieuw gemaakt volgens oud
procedé.”
“Voor de restauratie van het interieur werd er concreet
voor gekozen om het stadhuis op te delen in twee vleu-
gels, die elk op een specifieke manier benaderd werden.
In de vleugel evenwijdig met de grote markt werd hoog
ingezet op het zo authentiek mogelijk behouden van de
RENOSCRIPTO 16
belangrijkste ruimtes. Enkel de meest noodzakelijke aan-
passingen in functie van het gebruik werden toegelaten.
Voor de dwarse vleugel werden zwaardere ingrepen toe-
gestaan, voornamelijk ter plaatse van het gelijkvloers en
de kelder. Toevoegingen van tijdelijke aard werden op
een zo reversibel mogelijke manier ingepast, zonder be-
staand historisch materiaal te beschadigen. Het uitge-
breide vooronderzoek op alle interieurelementen en het
originele bestek werden als leidraad voor de restauratie
van het interieur aangewend. Recent aangebrachte en vi-
sueel storende lagen werden verwijderd. Originele of his-
torisch waardevolle lagen bleven onaangeroerd.”
Dergelijk hedendaags en intensief gebruik vraagt ook om
duurzame, energetische maatregelen zoals het thermisch
isoleren van vloeren, daken en schrijnwerk (door mid-
del van fijne achterzetbeglazing). Deze ingrepen werden
echter allen uitgevoerd met respect ten opzichte van het
monument. “Kiezen voor punctuele ingrepen die duidelijk
hedendaags zijn, maar de globaliteit van het monument
intact houden en die dialogeren met het historische ge-
bouw, waren de doelstellingen van het nieuwe ontwerp.”
Conciërgewoning kasteel Vichte
Omstreeks 1100 bouwde Gosvin van der Vichte een eer-
ste kasteel nabij de Vichtebeek, de latere Kasselrijbeek.
Het geheel bestond toen uit een woontoren met drie om-
wallingen. Later werden verschillende delen toegevoegd,
waaronder de toegangspoort die dateert van rond 1500.
Voor deze poort lag oorspronkelijk een houten toegangs-
brug met ophaalsysteem. In 1767 wordt deze vervangen
door een bakstenen boogbrug met gekasseide bestrating.
In 1973 wordt het geheel beschermd als monument en de
omgeving als landschap.
“Wat we vandaag kennen als de conciërgewoning op het
kasteeldomein was vroeger het woonhuis dat samen met
de duiventoren, paardenstallen en grote schuur deel uit-
maakte van het vroegere neerhof. Het woonhuis dateert
uit 1759, de schuur iets later uit 1763. Het woonhuis zelf
werd waarschijnlijk in twee keer opgetrokken. Het mid-
dendeel werd het eerst gebouwd, het deel links van de
ingangsdeur is van latere datum. Wellicht werd het nage-
noeg tegelijkertijd gebouwd met de schuur.”
De conciërgewoning verkeerde voor de restauratie al-
gemeen in redelijke staat, maar er was een groot gebrek
aan hedendaags comfort. Wanneer de eigenaar de wo-
ning wilde herbestemmen tot kantoor en woonruimte
koos Callebaut-Architecten voor een duurzame restaura-
tie waardoor het gebouw volledig in gebruik kon worden
genomen en opgeladen. De beste garantie voor het be-
houd en onderhoud van het monument.
“Om meer zekerheden te verwerven en gefundeerde
restauratieopties te bekomen, voerden we bijkomende
onderzoeken uit waaronder bouwhistorisch onderzoek,
iconografisch onderzoek met beeldmateriaal, licht des-
RENOSCRIPTO17
tructief onderzoek van valse wanden en valse pla-
fonds en stratigrafisch kleuronderzoek op deuren,
kasten, schouwen en sierlijsten. Bij deze laatste
werd onderzocht of in het interieur nog interes-
sante afwerkingslagen terug te vinden waren. In de
verschillende kamers werden daarvoor puncties ge-
nomen met een scalpel van de schouwen, plafonds
en schrijnwerk. Daarbij ontdekten we vooral mono-
chrome pastelkleuren en een houtimitatie.”
“Het interieur was sterk verouderd. Bovendien von-
den we enkele niet-waardevolle toevoegingen die
in de loop der tijd waren uitgevoerd. We streefden
daarom naar een heropwaardering door het terug-
brengen, behoud en/of restauratie van originele ma-
terialen zoals Boomse tegelvloeren, plafonds met
sierlijsten, houten binnenschrijnwerken, …. Hiernaast
kozen we ook voor enkele lichte aanpassingen aan
de ruimtes in functie van gebruik zoals nieuwe ope-
ningen in keuken, wasplaats en mudroom.”
“De weinige aanpassingen en toevoegingen had-
den betrekking op de functie wonen/kantoor, maar
vooral op het energetisch verbeteren van de woning.
De vloeren en daken werden geïsoleerd (door mid-
del van ingeblazen glaswol tussen de bestaande dak-
kepers), het houten schrijnwerk werd vernieuwd met
verdund dubbele beglazing en de buitenmuren wer-
den aan de binnenzijde voorzien van ecologisch iso-
latiemateriaal. Hierbij werd extra aandacht besteed
aan de aansluitingen met de bestaande houten moer-
balken en gepleisterde kooflijsten onder het plafond.
Het gemouleerde kalkpleisterwerk op de plafonds
werd eveneens vakkundig en met uiterste zorg her-
steld op de oude wijze, gewapend met koehaar.”
www.callebaut-architecten.be
Reynchemie zet schouders onder geslaagde
gevelrenovatie en kelderdichting
Al meer dan 25 jaar ontwikkelt Reynchemie innovatieve
producten voor zowel nieuwe constructies als voor de
restauratie en renovatie van oude geklasseerde mo-
numenten. Meer dan 300 producten garanderen daar-
bij een hoogwaardige techniek, kwaliteit en topservice
op vlak van gevelreiniging, waterwering, houtrenova-
tie, natuursteenherstel en -imitatie en chemische ver-
ankering. Ook diverse verfproducten, epoxymortels en
reinigingsproducten zitten in het gamma. Bovendien is
Reynchemie in de BeNeLux exclusieve verdeler van kalk-
producten van Saint-Astier en verdeler van ParexLanko
producten.
In het stadhuis van Diksmuide hielp de onderneming
mee aan de volledige gevelrenovatie en het verdichten
en afwerken van de oude en lekkende kelder met een
zoutbestendig systeem. Op vraag van architectenbureau
en Monumentenzorg werd daarbij zoveel mogelijk ge-
werkt met natuurlijke hydraulische kalk en zo min moge-
lijk met cement.
“De gevels werden gereinigd met stoom en mosdo-
dende producten (RC OS 2). Waar nodig werd het voeg-
werk van de gevelelementen vervangen door nieuw
voegwerk op basis van natuurlijk hydraulische kalk St
Astier NHL 3,5 gemengd met zand. Bepaalde gevelele-
menten werden bijkomend beschermd met een damp-
doorlatende hydrofuge op crèmebasis (RC Hydrocrème
IV) die zowel waterwerend als vuilafstotend werkt.
Natuursteenelementen werden hersteld met onze natuur-
steenherstelmortel RC Amonit”, aldus Luc Parmentier,
technisch adviseur van Reynchemie.
“De kelder werd volledig gestript en verdicht met een
kelderdichtingssysteem op starre basis (Lanko 2022) en
een afwerking met zoutbufferende pleister op kalkbasis
(Parlumière STH). Dit op alle binnen- als buitenmuren.
De vloeren werden volledig verdicht met een starre af-
dichtingsmortel met hierboven een drainagesysteem en
gepolierde beton. Achteraf werd de kelder nog voorzien
van een dampdoorlaatbare verf.”
Zowel architecten als aannemer Artes Woudenberg ken-
nen de producten van Reynchemie door en door. Het
vertrouwen in de producten en het vakmanschap is der-
mate groot dat ze ook regelmatig advies inwinnen voor
bepaalde toepassingen. De vakkennis en gedrevenheid
van alle betrokken staat zo garant voor een succesvolle
oplevering.
www.reynchemie.com

More Related Content

Viewers also liked

Kingle International Corporation Limited
Kingle International Corporation LimitedKingle International Corporation Limited
Kingle International Corporation LimitedHebe Yang
 
Nansiakan National High School: School Report Card
Nansiakan National High School: School Report Card Nansiakan National High School: School Report Card
Nansiakan National High School: School Report Card Myrna Castaneda
 
Indigenized Instructional Material for Science 8 & 9
Indigenized Instructional Material for Science 8 & 9Indigenized Instructional Material for Science 8 & 9
Indigenized Instructional Material for Science 8 & 9Myrna Castaneda
 
Barley Processing Technology
Barley Processing TechnologyBarley Processing Technology
Barley Processing TechnologyMeena lather
 
Instructional Materials in math 7
Instructional Materials in  math 7 Instructional Materials in  math 7
Instructional Materials in math 7 Myrna Castaneda
 

Viewers also liked (10)

El Cuerpo Humano
El Cuerpo HumanoEl Cuerpo Humano
El Cuerpo Humano
 
Agencia Musical "BeDi"
Agencia Musical "BeDi"Agencia Musical "BeDi"
Agencia Musical "BeDi"
 
Teorias de aprendizagem
Teorias de aprendizagemTeorias de aprendizagem
Teorias de aprendizagem
 
RESUME
RESUMERESUME
RESUME
 
d.mishra cv
d.mishra cvd.mishra cv
d.mishra cv
 
Kingle International Corporation Limited
Kingle International Corporation LimitedKingle International Corporation Limited
Kingle International Corporation Limited
 
Nansiakan National High School: School Report Card
Nansiakan National High School: School Report Card Nansiakan National High School: School Report Card
Nansiakan National High School: School Report Card
 
Indigenized Instructional Material for Science 8 & 9
Indigenized Instructional Material for Science 8 & 9Indigenized Instructional Material for Science 8 & 9
Indigenized Instructional Material for Science 8 & 9
 
Barley Processing Technology
Barley Processing TechnologyBarley Processing Technology
Barley Processing Technology
 
Instructional Materials in math 7
Instructional Materials in  math 7 Instructional Materials in  math 7
Instructional Materials in math 7
 

Similar to Callebaut-Architecten in het nieuws. Publicatie in Renoscripto: "focus op essentie van restauratie"

ag NOVA architecten geselecteerd werk
ag NOVA architecten geselecteerd werkag NOVA architecten geselecteerd werk
ag NOVA architecten geselecteerd werkDerkJanHuisman
 
Portfolio beerd gieteling 300dpi (1)
Portfolio beerd gieteling 300dpi (1)Portfolio beerd gieteling 300dpi (1)
Portfolio beerd gieteling 300dpi (1)beerdgieteling
 
Portfolio Selection
Portfolio SelectionPortfolio Selection
Portfolio SelectionArthur Klijn
 
WTS Architecten - Hergebruik, Restauratie en bijzonder
WTS Architecten - Hergebruik, Restauratie en bijzonderWTS Architecten - Hergebruik, Restauratie en bijzonder
WTS Architecten - Hergebruik, Restauratie en bijzonderMichaël Strenk
 
Portfolio Patrick Brouwers
Portfolio Patrick BrouwersPortfolio Patrick Brouwers
Portfolio Patrick BrouwersPatrickbrouwers
 
Portfolio Architect Dennis Hauer
Portfolio Architect Dennis HauerPortfolio Architect Dennis Hauer
Portfolio Architect Dennis HauerDennis Hauer
 
B4 Energieleverende Momumentale Binnenstad
B4 Energieleverende Momumentale BinnenstadB4 Energieleverende Momumentale Binnenstad
B4 Energieleverende Momumentale BinnenstadHogeschool Utrecht
 
Afstudeerprojecten 2013 bouwkunde civiele techniek
Afstudeerprojecten 2013 bouwkunde civiele techniekAfstudeerprojecten 2013 bouwkunde civiele techniek
Afstudeerprojecten 2013 bouwkunde civiele technieksusanne77
 
Kraaijvanger maakt omgevingen die mensen raken
Kraaijvanger maakt omgevingen die mensen raken Kraaijvanger maakt omgevingen die mensen raken
Kraaijvanger maakt omgevingen die mensen raken Kraaijvanger Architects
 
Kranenburgh bedrijfsplan mei 2013
Kranenburgh bedrijfsplan mei 2013Kranenburgh bedrijfsplan mei 2013
Kranenburgh bedrijfsplan mei 2013kranenburgh
 
Belgische Baksteenfederatie - Bouwen met Baksteen 1/2013
Belgische Baksteenfederatie - Bouwen met Baksteen 1/2013Belgische Baksteenfederatie - Bouwen met Baksteen 1/2013
Belgische Baksteenfederatie - Bouwen met Baksteen 1/2013Architectura
 
20180116 studiedag faro-conventie_sessie_actiefburgerschap
20180116 studiedag faro-conventie_sessie_actiefburgerschap20180116 studiedag faro-conventie_sessie_actiefburgerschap
20180116 studiedag faro-conventie_sessie_actiefburgerschapOnroerend Erfgoed
 
Wim van Krieken 14 projecten
Wim van Krieken 14 projectenWim van Krieken 14 projecten
Wim van Krieken 14 projectenWim Van Krieken
 
2005 - Cultuurhistorisch vastgoed - Real Estate Magazine
2005 - Cultuurhistorisch vastgoed - Real Estate Magazine2005 - Cultuurhistorisch vastgoed - Real Estate Magazine
2005 - Cultuurhistorisch vastgoed - Real Estate MagazineJacques Van Dinteren
 

Similar to Callebaut-Architecten in het nieuws. Publicatie in Renoscripto: "focus op essentie van restauratie" (20)

ag NOVA architecten geselecteerd werk
ag NOVA architecten geselecteerd werkag NOVA architecten geselecteerd werk
ag NOVA architecten geselecteerd werk
 
Restauratie Conversie
Restauratie ConversieRestauratie Conversie
Restauratie Conversie
 
Portfolio beerd gieteling 300dpi (1)
Portfolio beerd gieteling 300dpi (1)Portfolio beerd gieteling 300dpi (1)
Portfolio beerd gieteling 300dpi (1)
 
Bureaudocumentatie
BureaudocumentatieBureaudocumentatie
Bureaudocumentatie
 
Portfolio Selection
Portfolio SelectionPortfolio Selection
Portfolio Selection
 
2014okt30 Congres Verbeteren en Herbestemmen
2014okt30  Congres Verbeteren en Herbestemmen2014okt30  Congres Verbeteren en Herbestemmen
2014okt30 Congres Verbeteren en Herbestemmen
 
ZoGoed Als Nieuw
ZoGoed Als NieuwZoGoed Als Nieuw
ZoGoed Als Nieuw
 
Presentation
PresentationPresentation
Presentation
 
WTS Architecten - Hergebruik, Restauratie en bijzonder
WTS Architecten - Hergebruik, Restauratie en bijzonderWTS Architecten - Hergebruik, Restauratie en bijzonder
WTS Architecten - Hergebruik, Restauratie en bijzonder
 
Portfolio Patrick Brouwers
Portfolio Patrick BrouwersPortfolio Patrick Brouwers
Portfolio Patrick Brouwers
 
Portfolio Architect Dennis Hauer
Portfolio Architect Dennis HauerPortfolio Architect Dennis Hauer
Portfolio Architect Dennis Hauer
 
B4 Energieleverende Momumentale Binnenstad
B4 Energieleverende Momumentale BinnenstadB4 Energieleverende Momumentale Binnenstad
B4 Energieleverende Momumentale Binnenstad
 
Afstudeerprojecten 2013 bouwkunde civiele techniek
Afstudeerprojecten 2013 bouwkunde civiele techniekAfstudeerprojecten 2013 bouwkunde civiele techniek
Afstudeerprojecten 2013 bouwkunde civiele techniek
 
Planboek Tuin van Noord
Planboek Tuin van NoordPlanboek Tuin van Noord
Planboek Tuin van Noord
 
Kraaijvanger maakt omgevingen die mensen raken
Kraaijvanger maakt omgevingen die mensen raken Kraaijvanger maakt omgevingen die mensen raken
Kraaijvanger maakt omgevingen die mensen raken
 
Kranenburgh bedrijfsplan mei 2013
Kranenburgh bedrijfsplan mei 2013Kranenburgh bedrijfsplan mei 2013
Kranenburgh bedrijfsplan mei 2013
 
Belgische Baksteenfederatie - Bouwen met Baksteen 1/2013
Belgische Baksteenfederatie - Bouwen met Baksteen 1/2013Belgische Baksteenfederatie - Bouwen met Baksteen 1/2013
Belgische Baksteenfederatie - Bouwen met Baksteen 1/2013
 
20180116 studiedag faro-conventie_sessie_actiefburgerschap
20180116 studiedag faro-conventie_sessie_actiefburgerschap20180116 studiedag faro-conventie_sessie_actiefburgerschap
20180116 studiedag faro-conventie_sessie_actiefburgerschap
 
Wim van Krieken 14 projecten
Wim van Krieken 14 projectenWim van Krieken 14 projecten
Wim van Krieken 14 projecten
 
2005 - Cultuurhistorisch vastgoed - Real Estate Magazine
2005 - Cultuurhistorisch vastgoed - Real Estate Magazine2005 - Cultuurhistorisch vastgoed - Real Estate Magazine
2005 - Cultuurhistorisch vastgoed - Real Estate Magazine
 

Callebaut-Architecten in het nieuws. Publicatie in Renoscripto: "focus op essentie van restauratie"

  • 1. RENOSCRIPTO 6 “Ons bureau focust al jaren op de essentie van restauratie. Het ontdoen van het overbodige en het terugbrengen van het oude cachet en de authentieke sfeer, met het oog op een nieuwe functie en toekomst” Zaakvoerder Wouter Callebaut
  • 2. RENOSCRIPTO7 Callebaut-Architecten: focus op essentie van restauratie Op zijn idyllische thuislocatie in het Oost-Vlaamse Drongen viert Callebaut-Architecten dit jaar zijn tiende verjaardag. En mag dat met stijl doen. In het afgelopen decennium groeide het bureau immers uit tot gewaardeerd specialist in restauratie- en renovatieprojecten. “Ons bureau focust al jaren op de essentie van restauratie. Het ontdoen van het overbo- dige en het terugbrengen van het oude cachet en de authentieke sfeer, met het oog op een nieuwe functie en toekomst”, verduidelijkt zaakvoerder Wouter Callebaut. “Het cre- ëren van een warme atmosfeer en een respectvolle benadering van het authentieke qua materialen en uitvoering staan daarbij steeds centraal.” Interdisciplinaire mix Callebaut-Architecten is een jong architectenkantoor met een sterke specialisatie in renovatie en restau- ratie van erfgoed. Het bureau werkt daarbij zowel aan beschermde mo- numenten zoals kloosters, kastelen, stadhuizen, pakhuizen... en items uit de inventaris van onroerend erf- goed als aan ander waardevol bouw- kundig erfgoed zoals herenhuizen en hoeves. Ook de opdrachtgevers zijn divers. Zo werkt het bureau voor zowel particulieren als openbare besturen. Meteen goed voor een ruime ervaring met de verschillende subsidiestelsels. Momenteel bestaat het bureau uit een interdisciplinaire mix van 12 in- genieur-architecten, architecten en interieurarchitecten met ervaring, opleiding en interesse in de restaura- tie. Allen zijn ze op de een of andere manier gebeten door de microbe voor monumentenzorg en delen ze zo dezelfde passie. Deze klein- schaligheid en gedrevenheid garan- deert een persoonlijke aanpak, een nauwe opvolging en directe com- municatie. Afhankelijk van het pro- ject wordt het team bijgestaan door freelance medewerkers en specialis-
  • 3. RENOSCRIPTO 8 ten zoals historici, materiaaltechnici, 3D-experten,... “Verder werken we ook graag samen met andere architectenbu- reaus. Onze taak zien we enerzijds als het bewaken van de snijlijn tus- sen architectuur en erfgoed en an- derzijds als het wetenschappelijk benaderen van een monument door diepgaande voorbereidende stu- dies. Pas dan kunnen we een beeld krijgen van de gelaagdheid van een gebouw en kan een uitgekiend ont- werp ontstaan op maat van het mo- nument. De voortrekkersrol voor de uitwerking daarvan geven we graag door aan onze projectpartner. De kruisbestuiving die hierdoor ontstaat is zo verrijkend voor alle betrokken partijen. Dynamisch behoud “In nauw overleg met alle betrok- kenen worden aangename ruimtes ontworpen op maat van de bewo- ners of gebruikers, passend binnen het vooropgestelde budget. Maar het gaat uiteraard verder. Bij monu- mentenzorg noodzaakt elk project een individuele aanpak. Het moet tot in detail bestudeerd en uitgewerkt worden zodat uiteindelijk een even- wichtig en samenhangend ontwerp ontstaat”, aldus Wouter Callebaut. “Bij restauratieprojecten ligt de es- sentie in het zoeken naar een even- wicht tussen het terugbrengen en conserveren van de monumentale sfeer van weleer en het sober inte- greren van nieuwe elementen, eigen aan hedendaags comfort en/of de nieuwe functie. De constructieve en historische duurzaamheid verdient daarbij prioriteit. Deze afweging tussen herwaardering van het mo- nument en de nieuwe functie-invul- ling met zijn bouwkundige toestand wordt samengevat in de term ‘dyna- misch behoud’.” “Ook herbestemming is een thema dat frequent terugkomt. Bij uit- breidingen met nieuwbouw, wordt
  • 4. RENOSCRIPTO9 steeds gekozen voor een heden- daagse architectuur, die zich sober onderschikt aan het monument. Callebaut-Architecten is dan ook ervaren in het schenken van een duurzaam ticket voor de toekomst aan ieder monument, zonder de intrinsieke draagkracht ervan te overbelasten.” Restauratiemethodiek Bij de opstart van elk nieuw project volgt Callebaut-Architecten een al- gemene restauratiemethodiek, door- heen de jaren gevormd volgens onze gespecialiseerde visie en vakkennis. Een scherpe, wetenschappelijk ge- fundeerde kijk gecombineerd met een integrale aanpak, aandacht voor de atmosfeer en de geest van de plek, het nastreven van duurzaam- heid en kwaliteit, dynamisch behoud en optreden als persoonlijke raad- gever zijn daarbij de kernwaarden om tot een esthetisch resultaat te komen op maat van het erfgoed. “Als uitgangspunt vertrekken we steeds vanuit de gelaagdheid van het monument. De meeste panden zijn samengesteld uit verschillende bouw- en verbouwfases, waardoor het hedendaagse uitzicht eerder his- torisch gegroeid is dan het resultaat van één enkele bouwfase.” “Op dit weefsel enten we steeds verschillende vooronderzoeken en studies. Monumenten en erfgoed zijn immers vaak complexe gehelen, waarbij het onontbeerlijk is het ge- bouw te kunnen lezen en begrijpen. Zowel in zijn historiek, bestaande toestand, erfgoedwaarden, kansen en problemen. Vooronderzoeken zijn daarom onlosmakelijk verbon- den met een goede langetermijnvisie voor het monument, en dus stan- daardonderdeel van elk restauratie- project of beheerplan. Denk daarbij aan gedetailleerde opmeting inclu- sief bouwsporen, bouwhistorisch, bouwfysisch- en materiaaltechnisch onderzoek, kleurenonderzoek, proef- restauraties, stabiliteit, ... Enkel door deze gedetailleerde analyse van het gebouw kan het laag per laag wor- den ontleed en gevat.” “Uit deze vooronderzoeken conclu- deren we steeds opnieuw dat de his- torische gelaagdheid, en meer nog de originele materialen, behouden en zichtbaar moeten gemaakt wor- den. Met een voorkeur voor zachte restauratie met reinigingen, herstel- lingen en verder onderzoek bij twij- fel, in tegenstelling tot een harde en vaak nefaste restauratie. Respect voor de verschillende lagen, fases en verhalen vormt net de rijkdom van een monument.” Predikherenklooster Het imposante barokke Predikherenklooster in Mechelen is een markant monument, vlak- bij de recent gerestaureerde Dossinkazerne en het Holocaust museum. Het complex werd op- gericht als klooster van de Paters Dominicanen of Predikheren. Tijdens de Franse Revolutie werd het in be- slag genomen en verkocht, waarna het respectievelijk een bejaardente- huis, een militair hospitaal en heuse kazerne werd. Sinds de jaren ‘80 zorgde jarenlange leegstand ervoor dat het oude klooster en de kerk verwerden tot een verwaarloosde en vervallen ruïne. In samenwerking met Hildunk & Korteknie Stuhlmacher Architecten pakt Callebaut-Architecten deze stadskanker aan en wordt gewerkt aan de restauratie en herbestem- ming van de ruïne tot stadsbiblio- theek. Niet zomeer eentje, maar
  • 5. RENOSCRIPTO 10 een ‘bibliotheek van de toekomst’ of ‘literair wellnesscentrum’. Het moet een huis vol verhalen, poë- zie en informatie worden voor alle Mechelaars. “Op dit moment overheerst de ruï- neuze toestand van het gebouwen- complex. De sporen van verval, verwaarlozing en de verschillende aanpassingen en verbouwingen tij- dens de voorbije eeuwen dragen daar in belangrijke mate tot bij. Mechelaars hebben het complex nooit anders gekend. Dat verontrus- tende beeld is in onze ogen meteen ook karakteristiek als aantrekke- lijk. In tegenstelling tot de meeste restauraties waarbij gekozen wordt voor een terugkeer naar de meest waardevolle periode, kozen we er bewust voor om de huidige toestand te gebruiken als bouwsteen voor de restauratie en herbestemming. De ruïneuze toestand van het complex geeft een duidelijk beeld van de his- torische gelaagdheden. In het ont- werp willen we net deze gelaagdheid met zijn kenmerkende verweerdheid en unieke patina behouden en zicht- baar maken.” “Toch maken we daarbij enkele ge- motiveerde uitzonderingen. Na 1900, tijdens het gebruik als militair depot, werden in het complex wer- ken uitgevoerd die de eenheid van de interieurs verbraken en de kwa- liteit van het oorspronkelijke ont- werp aantastten. Deze toevoegingen worden zoveel mogelijk ongedaan gemaakt.” “Algemeen kiezen we voor een zachte restauratie met maximaal be- houd van de originele materialen en dit op een weloverwogen en weten- schappelijk onderbouwde wijze. De figuren uit pleisterwerk die in de ge- welven van de pandgangen werden aangebracht, en die allen verwijzen naar een andere periode, worden bijvoorbeeld zo zorgvuldig moge- lijk gerestaureerd. Ook het originele kleurgebruik van de beschildering van de muren blijft zoveel mogelijk behouden. De nieuwe functie wordt
  • 6. RENOSCRIPTO13 geïntegreerd via punctuele, duidelijk hedendaagse, in- grepen die een extra laag aan de geschiedenis toevoe- gen. Bij deze ingrepen zoeken we niet het contrast. We vervlechten ze met de geschiedenis en historiek van het gebouw.” De restauratie verloopt in vier fasen. Ze ging in 2015 van start en eindigt in 2018. In de eerste fase zijn de dak- werken aan de beurt, hierna worden de gevel- en interi- eurwerken voorzien en in de laatste fase wordt de kerk onder handen genomen. Gildehuis van de Vrije Schippers Het huis van de Vrije Schippers aan de Graslei behoort tot de oudste en best bewaarde gildehuizen aan de his- torische haven van Gent. Aanvankelijk eigendom van de molenaarsgilde, kwam het in 1530 in handen van de vermogende gilde der Vrije Schippers, die het liet reno- veren in de stijl van de Brabantse Gotiek. Sinds de te- loorgang van de gilde in de tweede helft van de 17e eeuw wisselde het gebouw meermaals van eigenaar, functie en inrichting. Desondanks bleef het structureel quasi in- tact. In 1897 werd het Schippershuis staatseigendom, waarop een restauratie volgde van de voorgevel en van het interieur in neogotische stijl. Sinds 1943 is het pand beschermd als monument. Ook maakt het deel uit van een beschermd landschap, en van een beschermd stadsgezicht. Het Gentse havenbedrijf vond in het pand een mooie op- portuniteit om zich meer te gaan profileren in de binnen- stad en gaf Callebaut-Architecten de opdracht om het te herbestemmen als representatiehuis met werkplekken, vergaderruimtes en tentoonstellingsruimtes. Een gron- dige restauratie en renovatie was hierbij noodzakelijk. De historische roots van het gildehuis worden daarbij in ere hersteld en opengesteld voor het publiek. “De verbouwingswerken en herinrichtingswerken kre- gen hierdoor een veelzijdig doel, en steunen daarom op drie peilers: duurzaamheid, herkenbaarheid en flexibiliteit. De restauratie stelt de werken voorop met betrekking tot duurzaam herstel van de bestaande elementen. Eén van de belangrijkste onderdelen is de restauratie van de na- tuurstenen voorgevel. Algemeen betekent dit het maxi- male behoud van de historische gevel met tegelijkertijd duurzame, technische ingrepen zoals het herstellen van waterlijsten en ijzers, hechting van de patinelaag,...” “Ook de restauratie van het interieur gaat uit van het idee om originele elementen, zeker op het gelijkvloers zo authentiek mogelijk te behouden en te restaureren. De originele neomiddeleeuwse vloeren en tegels worden zo met de grootste zorg behandeld met reiniging, plaatse- lijk herstel van het voegwerk en zo min mogelijke tege- luitname om de schade te beperken. Anderzijds wordt de keuze gemaakt om niet-waardevolle vloeren in slechte staat te verwijderen en te vervangen.”
  • 7. RENOSCRIPTO 14 “Voor de renovatie en integratie van functies wordt bij- gevolg zo weinig mogelijk geraakt aan de bestaande wan- den. Enkel de introductie van een lift en het maken van enkele beperkte openingen raken aan het interieur.” “Aan de afwerking van bepaalde lokalen wordt een gro- tere historische waarde gehecht. Algemeen geldt een gradatie waarbij de ruimtes vooraan meer naar historisch model wordt gerestaureerd dan de achterste ruimtes. Hoe dan ook wordt elke restauratieve ingreep sterk geba- seerd op de uitgebreide vooronderzoeken. Een uitgebreid en toegepast stappenplan met proefrestauraties verze- kert een zorgvuldige restauratie volgens de regels van de kunst.” De oplevering is voorzien in 2019. Stadhuis Diksmuide Het stadhuis van Diksmuide aan de noordzijde van de Grote Markt werd gerestaureerd in samenwerking met ONO Architectuur. Het stadhuis van Diksmuide kende sinds 1428 drie eer- dere versies, steeds in verschillende stijl. Het bestaande complex is vrij recent en dateert van 1923. Tijdens de wederopbouw van de Westhoek, na WOI, werd het op- getrokken in regionalistische stijl naar ontwerp van Jozef Viérin en Valentin Vaerwyck. Laatgotische elementen zoals trapgevels, gesmede ankers en korfbogen, alsook renaissancekenmerken werden er gecombineerd met regionale elementen zoals het gebruik van gele streek- baksteen, langgeveldaken en trapgevels met versierde jaarankers. Het ensemble van stadhuis, belfort en voor- malig politiecommissariaat werd in 24 november 1999 beschermd als monument. Sinds 1 december 1999, amper een week later, werd het samen met 23 andere Vlaamse belforten opgenomen op de lijst van Unesco Werelderfgoed. “De verbouwings- en herinrichtingswerken hadden on- dermeer tot doel om het gebouw zijn grandeur van weleer terug te schenken. Het complex moest daarbij worden opgewaardeerd en geoptimaliseerd naar func- ties, gebruik en toegankelijkheid. Alle beschikbare ruim- tes, van zolder tot dak, werden maximaal ingezet. Overal in het gebouw creëerden we functionele bureauruimtes, de kelders werden gesaneerd en om een deel van het stadsarchief te herbergen en in een bijgebouw zorgden we voor een nieuw toeristisch onthaal. Van daaruit loopt een toeristische erfgoedwandeling doorheen het ge- bouw waarbij de kunstcollectie kan worden bewonderd. Voor de toegankelijkheid werd ingezet op één centrale
  • 8. RENOSCRIPTO15 liftkoker om alle niveaus te bereiken en tevens een be- scheiden rondgang op het binnenplein met hedendaagse materialen, die uitmondt in een verfijnde glazen uitbouw als nieuwe onthaalruimte. Een ingreep die gestoeld was op het oorspronkelijke ontwerp van Viérin en Vaerwyck. Het herstellen van deze identiteit, zij het op een heden- daagse manier, was een mogelijkheid om de functionele problemen van het stadhuis op te lossen en gaf tegelij- kertijd een nieuw gezicht aan de achtergevels van het be- schermde stadhuis.” “Het opzet van het ontwerp om het monument op een duurzame manier een nieuwe zin te geven door zijn func- tioneel gebruik te maximaliseren, resulteerde in een res- tauratiecampagne die een zachte restauratie inhield met respect en maximaal behoud van het authentieke materiaal. “Voor het exterieur impliceerde dit onder meer het ter plaatse herstellen van het bestaande houten schrijnwerk. Het hout werd nadien gebeitst en de buitenluiken werden beschermd met een lijnolieverf in verschillende patro- nen, die uit het historisch onderzoek naar voor kwamen. De kleuren, oker en blauw, zijn bepaald op basis van een stratigrafisch kleurenonderzoek op een origineel luik dat gevonden werd op de zolder.” “De loden bekroning van de belforttoren en de houten onderstructuur, die beiden in een heel slechte staat ver- keerden, werden eveneens vakkundig gerestaureerd. Maar liefst 10 ton lood werd aangewend om de toren, met inbegrip van dakkapellen, galmberden en maas- werk, te bekleden. Verder werden alle buitengevels, op- getrokken in een gele baksteen met elementen in witte natuursteen, gereinigd en hersteld waar nodig. Bij de res- tauratie van de leien daken werd bijzonder veel aandacht geschonken aan recuperatie van het bestaande materi- aal, zowel voor de natuurleien, maar meer nog voor de zeldzame groen geglazuurde nokpannen. De nokken die vandaag de daken en dakkapellen van het stadhuis en bij- gebouw sieren zijn ofwel gerecupereerd van het stadhuis zelf, mits plaatselijk bijwerken, ofwel gerecupereerd van een nabijgelegen kerk ofwel nieuw gemaakt volgens oud procedé.” “Voor de restauratie van het interieur werd er concreet voor gekozen om het stadhuis op te delen in twee vleu- gels, die elk op een specifieke manier benaderd werden. In de vleugel evenwijdig met de grote markt werd hoog ingezet op het zo authentiek mogelijk behouden van de
  • 9. RENOSCRIPTO 16 belangrijkste ruimtes. Enkel de meest noodzakelijke aan- passingen in functie van het gebruik werden toegelaten. Voor de dwarse vleugel werden zwaardere ingrepen toe- gestaan, voornamelijk ter plaatse van het gelijkvloers en de kelder. Toevoegingen van tijdelijke aard werden op een zo reversibel mogelijke manier ingepast, zonder be- staand historisch materiaal te beschadigen. Het uitge- breide vooronderzoek op alle interieurelementen en het originele bestek werden als leidraad voor de restauratie van het interieur aangewend. Recent aangebrachte en vi- sueel storende lagen werden verwijderd. Originele of his- torisch waardevolle lagen bleven onaangeroerd.” Dergelijk hedendaags en intensief gebruik vraagt ook om duurzame, energetische maatregelen zoals het thermisch isoleren van vloeren, daken en schrijnwerk (door mid- del van fijne achterzetbeglazing). Deze ingrepen werden echter allen uitgevoerd met respect ten opzichte van het monument. “Kiezen voor punctuele ingrepen die duidelijk hedendaags zijn, maar de globaliteit van het monument intact houden en die dialogeren met het historische ge- bouw, waren de doelstellingen van het nieuwe ontwerp.” Conciërgewoning kasteel Vichte Omstreeks 1100 bouwde Gosvin van der Vichte een eer- ste kasteel nabij de Vichtebeek, de latere Kasselrijbeek. Het geheel bestond toen uit een woontoren met drie om- wallingen. Later werden verschillende delen toegevoegd, waaronder de toegangspoort die dateert van rond 1500. Voor deze poort lag oorspronkelijk een houten toegangs- brug met ophaalsysteem. In 1767 wordt deze vervangen door een bakstenen boogbrug met gekasseide bestrating. In 1973 wordt het geheel beschermd als monument en de omgeving als landschap. “Wat we vandaag kennen als de conciërgewoning op het kasteeldomein was vroeger het woonhuis dat samen met de duiventoren, paardenstallen en grote schuur deel uit- maakte van het vroegere neerhof. Het woonhuis dateert uit 1759, de schuur iets later uit 1763. Het woonhuis zelf werd waarschijnlijk in twee keer opgetrokken. Het mid- dendeel werd het eerst gebouwd, het deel links van de ingangsdeur is van latere datum. Wellicht werd het nage- noeg tegelijkertijd gebouwd met de schuur.” De conciërgewoning verkeerde voor de restauratie al- gemeen in redelijke staat, maar er was een groot gebrek aan hedendaags comfort. Wanneer de eigenaar de wo- ning wilde herbestemmen tot kantoor en woonruimte koos Callebaut-Architecten voor een duurzame restaura- tie waardoor het gebouw volledig in gebruik kon worden genomen en opgeladen. De beste garantie voor het be- houd en onderhoud van het monument. “Om meer zekerheden te verwerven en gefundeerde restauratieopties te bekomen, voerden we bijkomende onderzoeken uit waaronder bouwhistorisch onderzoek, iconografisch onderzoek met beeldmateriaal, licht des-
  • 10. RENOSCRIPTO17 tructief onderzoek van valse wanden en valse pla- fonds en stratigrafisch kleuronderzoek op deuren, kasten, schouwen en sierlijsten. Bij deze laatste werd onderzocht of in het interieur nog interes- sante afwerkingslagen terug te vinden waren. In de verschillende kamers werden daarvoor puncties ge- nomen met een scalpel van de schouwen, plafonds en schrijnwerk. Daarbij ontdekten we vooral mono- chrome pastelkleuren en een houtimitatie.” “Het interieur was sterk verouderd. Bovendien von- den we enkele niet-waardevolle toevoegingen die in de loop der tijd waren uitgevoerd. We streefden daarom naar een heropwaardering door het terug- brengen, behoud en/of restauratie van originele ma- terialen zoals Boomse tegelvloeren, plafonds met sierlijsten, houten binnenschrijnwerken, …. Hiernaast kozen we ook voor enkele lichte aanpassingen aan de ruimtes in functie van gebruik zoals nieuwe ope- ningen in keuken, wasplaats en mudroom.” “De weinige aanpassingen en toevoegingen had- den betrekking op de functie wonen/kantoor, maar vooral op het energetisch verbeteren van de woning. De vloeren en daken werden geïsoleerd (door mid- del van ingeblazen glaswol tussen de bestaande dak- kepers), het houten schrijnwerk werd vernieuwd met verdund dubbele beglazing en de buitenmuren wer- den aan de binnenzijde voorzien van ecologisch iso- latiemateriaal. Hierbij werd extra aandacht besteed aan de aansluitingen met de bestaande houten moer- balken en gepleisterde kooflijsten onder het plafond. Het gemouleerde kalkpleisterwerk op de plafonds werd eveneens vakkundig en met uiterste zorg her- steld op de oude wijze, gewapend met koehaar.” www.callebaut-architecten.be Reynchemie zet schouders onder geslaagde gevelrenovatie en kelderdichting Al meer dan 25 jaar ontwikkelt Reynchemie innovatieve producten voor zowel nieuwe constructies als voor de restauratie en renovatie van oude geklasseerde mo- numenten. Meer dan 300 producten garanderen daar- bij een hoogwaardige techniek, kwaliteit en topservice op vlak van gevelreiniging, waterwering, houtrenova- tie, natuursteenherstel en -imitatie en chemische ver- ankering. Ook diverse verfproducten, epoxymortels en reinigingsproducten zitten in het gamma. Bovendien is Reynchemie in de BeNeLux exclusieve verdeler van kalk- producten van Saint-Astier en verdeler van ParexLanko producten. In het stadhuis van Diksmuide hielp de onderneming mee aan de volledige gevelrenovatie en het verdichten en afwerken van de oude en lekkende kelder met een zoutbestendig systeem. Op vraag van architectenbureau en Monumentenzorg werd daarbij zoveel mogelijk ge- werkt met natuurlijke hydraulische kalk en zo min moge- lijk met cement. “De gevels werden gereinigd met stoom en mosdo- dende producten (RC OS 2). Waar nodig werd het voeg- werk van de gevelelementen vervangen door nieuw voegwerk op basis van natuurlijk hydraulische kalk St Astier NHL 3,5 gemengd met zand. Bepaalde gevelele- menten werden bijkomend beschermd met een damp- doorlatende hydrofuge op crèmebasis (RC Hydrocrème IV) die zowel waterwerend als vuilafstotend werkt. Natuursteenelementen werden hersteld met onze natuur- steenherstelmortel RC Amonit”, aldus Luc Parmentier, technisch adviseur van Reynchemie. “De kelder werd volledig gestript en verdicht met een kelderdichtingssysteem op starre basis (Lanko 2022) en een afwerking met zoutbufferende pleister op kalkbasis (Parlumière STH). Dit op alle binnen- als buitenmuren. De vloeren werden volledig verdicht met een starre af- dichtingsmortel met hierboven een drainagesysteem en gepolierde beton. Achteraf werd de kelder nog voorzien van een dampdoorlaatbare verf.” Zowel architecten als aannemer Artes Woudenberg ken- nen de producten van Reynchemie door en door. Het vertrouwen in de producten en het vakmanschap is der- mate groot dat ze ook regelmatig advies inwinnen voor bepaalde toepassingen. De vakkennis en gedrevenheid van alle betrokken staat zo garant voor een succesvolle oplevering. www.reynchemie.com