Recommended
Recommended
More Related Content
Similar to Morfis portfolio
Similar to Morfis portfolio (20)
Morfis portfolio
- 1. p o r t f o l i o
- 3. MORFIS werkt beeldend, grensoverschrijdend en onderzoekend,inonderanderearchitectuurenstedenbouw. Een poëtische benadering, het experiment, eigenzinnigheid en maquettestudie zijn basisingrediënten van onze wijze van ontwerpen.Wij betrekken opdrachtgevers intensief in dit proces: hierdoor bevinden onze ontwerpen zich in ‘een permanente staat van geboorte’. Samen het onbeschreven pad bewandelen leidt naar een bouwwerk dat nog nooit gezien is, maar waarnaar wel verlangd is. Ons werkgebied bestaat uit o.a. woningbouw, stedelijke vernieuwing, scholenbouw en multifunctionele accommodaties. Tevens doen wij studies, maken wij strategieën en initiëren wij innovatieve concepten voor projectontwikkelaars, overheid en consument. Een constant veranderende maatschappij, globalisering, meer keuzevrijheid; het vraagt om een herdefinitie van bestaande gebouwtypologiën: het nog niet geziene, waarnaar wel verlangd. 03
- 4. Denken zonder te categoriseren Klein enthousiast team Versmelten van disciplines
- 5. MORFIS is gespecialiseerd in complexe gebouwen en heeft een beeldende benadering van architectonische opgaves. MORFIS is een open atelier waar specifieke en authentieke projecten gerealiseerd worden, met een groot inlevingsvermogen in de wensen van de opdrachtgever en groot beeldend vermogen om deze wensen te vertalen in een ruimtelijk goed wer- kend gebouw, waar mensen zich thuis kunnen voelen. Niet zelden wordt uitzonderlijke schoonheidsontroering werkenderwijs aangetroffen; voorbij onze oorspronkelijke plannen. Architectuur heeft immers een uitgesproken identiteit, zeggingskracht en autonomie. De kracht ligt in onze werkwijze: denken zonder te catalogiseren. Het ontwerpproces verloopt in statu nacendi: een permanente staat van geboorte die in ieder stadium een compleet visioen is, dat ons meer dicteert wat er komen moet dan wij willender- wijs kunnen bedenken. Een dergelijk proces veroorzaken én volgen noopt tot inleving van alle betrokkenen. Om dit proces goed te kunen doorlopen maken we in elk sta- dium grote schetsmaquettes, tekeningen, perspectieven en organiseren we workshops om samen met de opdrachtgever het gebouw van droom tot werkelijkheid te kunnen maken. Kennis en kunde in het beheersen van het traject van kostenbewust ontwerpen, con- structie en projectmanagement, geeft MORFIS én opdrachtgever de vrijheid paden te bewandelen die een verrijking geven aan het ontwerp. Een voorbeeld hiervan is het kinderdienstencentrum de Twinkeling en het Duinhuis. Onze werkwijze gaf de opdrachtgever een ideale partner in het ontwerpen en realise- ren van een uniek gebouw. Op de volgende bladzijden hebben we thematisch een aantal projecten geselecteerd die onze werkwijze illustreert. 05
- 7. landschappelijk geworteld inventief mysterieus gebouw met een ziel uithollen uithollen/vormen als een stadje no nonsens poëzie van de kennis warmte huid setting Regionaal kinderdienstencentrum ‘deTwinkeling’, Horst Regionaal kinderdienstencentrum ‘deTwinkeling’, Horst Regionaal kinderdienstencentrum ‘deTwinkeling’, Horst Vergadertafel El Zocálo, Madrid TwickelVMBO school, Hengelo Tellurium Astrofysica Geografica, Rotterdam Bibliotheek, Cork Twickel HAVO-VWO school, Hengelo Nesselande, Rotterdam Anderland, Noord Holland Max buitenschoolse kinderopvang, Rotterdam Bedrijfsgebouw ‘op Zeezand’,Amsterdam Regionaal kinderdienstencentrum ‘het Duinhuis’, Haarlem Bedrijfsgebouw ‘op Zeezand,’Amsterdam 07 71 73 63 57 49 45 39 37 33 25 21 19 17 15 09 Regionaal kinderdienstencentrum ‘deTwinkeling’, Horst Regionaal kinderdienstencentrum ‘het Duinhuis’, Haarlem
- 9. geworteld Het Kinderdienstencentrum de Twinkeling in Horst is een dagopvang van meervoudig gehandicapte kinderen. Ver- nieuwend is dat er ook een reguliere kinderopvang in het gebouw is ondergebracht. Een probleem bij meervoudig gehandicapte kinderen kan oriëntatie zijn. Dit is leidend geweest voor de organisatie van het gebouw en voor het maken van herkenbare plek- ken. Voor kinderen willen wij een bijzonder en herkenbaar ge- bouw. Dit heeft geleid tot een expressieve tweedeling: het gebouw rust op enorme rotsblokken waarin de kinder- slaapkamers zijn geplaatst. Regionaal kinderdienstencentrum ‘deTwinkeling’ 09
- 10. begane grond eerste verdieping
- 11. project regionaal kinderdienstencentrum locatie Horst opdrachtgever stichting de Wendel jaar 2004 status opgeleverd bijzonderheden i.s.m. de Jong Gortemaker Algra nachtopname interieur ‘canyon’ 11
- 13. centrale halgevelbeeld balie bij entreepatio 13
- 15. warmte Als wijzelf: wij identificeren ons met wat wij zien: We leven mee, we voelen mee, wij zijn niet alleen egocen- tristen, maar ook antropomorfisten. Zo voelen we ons, als we naast een reusachtige eik staan ook erg sterk en erg soepel en lenig en muzikaal als we ons opstellen in de buurt van een op de wind bewegende en ruisende berk. Het vervult ons met welbehagen als we een kat zien uitstrekken voor een haardvuur. We vliegen als we een meeuw zien vliegen, we voelen de last van een zware steen, omdat we zelf wel eens een zware steen heb- ben opgetild.We voelen ons een kolom omdat wezelf ook een kolom zijn.We voelen het oprijzen van een kathedraal in onze spieren, onze botten, ons weefsel, onze longen. We krijgen in zo’n kathedraal de neiging de handen om- hoog te strekken als in gebed. We voelen ons geborgen als de ruimte ons geborgen laat zijn. We voelen warmte als de ruimte deze ook uitstraalt , we voelen kilte bij een ongenaakbaar gebouw. Centrale hal, regionaal kinderdienstencentrum ‘deTwinkeling’ 15
- 17. Duurzaam bouwen is noodzakelijk: de opdrachtgever wil een onderhoudsarm en energiezuinig gebouw én onze leefomgeving moet zo min mogelijk aangetast worden. We gebruiken duurzame materialen en natuurlijke producten in onze ontwerpen (dus bijvoorbeeld geen kunststof kozijnen) en we ontwerpen gebouwen met buitenzonwering in plaats van technische koeling.Tevens gebruiken we innovaties in onze ont- werpen. In het Kinderdienstencentrum de Twinkeling in Horst (een mul- tifunctioneel kinderdienstencentrum voor dagopvang en kort- verblijf opvang aan 70 meervoudig gehandicapte kinderen en 90 kinderen uit de reguliere kinderdagopvang) hebben we be- tonkernactivering toegepast, een toen voor Nederland nieuw concept van verwarming en koeling. In de betonnen vloeren zijn leidingen aangebracht waar zomer en winter water van een con- stante temperatuur doorheen stroomt. Het beton krijgt door de constante toevoer ook een constante temperatuur. Door de grote massa van de vloeren kan hiermee in combinatie met een goede isolatie het gebouw zomer en winter op dezelfde temperatuur gehouden worden. Het water dat door de vloeren stroomt wordt via een circulatiesysteem in de bodem op tempe- ratuur gehouden. Kostenbewust De Twinkeling is gebaseerd op een zeer compacte vorm met korte loopafstanden. Zodoende ontstond voldoende budget voor de gevel, die hoogwaardig is afgewerkt met baksteen en verdiepinghoge zwerfkeien van spuitbeton. De strategie van wis- selgeld wordt mogelijk gemaakt door in een pril ontwerpstadium kostenexercities te doen, die gedurende het ontwerpproces fijn- maziger worden. Flexibel Ondanks het traditionele bouwsysteem van de Twinkeling, dra- gende wanden met breedplaatvloeren, is het toch een flexibel gebouw. De flexibiliteit zit niet in een wandsysteem maar in de ruimtelijke organisatie van het gebouw. Vaste moeilijk te veran- deren functies zijn zoveel mogelijk geconcentreerd. Dit zijn met name de sanitaire groepen. Deze sanitaire voorzieningen zijn zo ingericht dat er middels kleine aanpassingen gemakkelijk van groepssamenstellingen gewisseld kan worden, iets wat bij deze doelgroep veelvuldig voorkomt. Elk kind kent immers zijn of haar eigen mogelijkheid. Bovendien kunnen hierdoor groepen gecom- bineerd worden.Tevens zit de flexibiliteit ook in de constructie: de fundering is bij de bouw verzwaard om toekomstige uitbrei- dingen eenvoudig mogelijk te maken. inventief 17
- 19. TAFEL In Azië wordt bamboe als constructie materiaal gebruikt. Wij hebben dit principe in ons ontwerp voor een ver- gadertafel gebruikt. De zitplekken zijn op verschillende manieren uitgespaard. Per plek vereist dit een andere zit- houding. Hóe je wil zitten (hangerig/aktie/ afwachtend/on- verschillig/onderuitgezakt) bepaald de positie aan de tafel. vergadertafel 19
- 21. landschappelijk EL ZOCALO Tegenover het Barajas vliegveld in Madrid wordt een reeks gerechtsgebouwen en verwante faciliteiten geconcen- treerd. De opgave is om een indrukwekkende 300.000 m2 vloeroppervlak in een campusachtige setting te plaatsen, waarbij ondergronds een complex netwerk van geschei- den verbindingen wordt opgelost. Over de enorme complexiteit van de organisatie tussen de verschillende gebouwen is een tweede maaiveld gelegd, dat het groene karakter van de campus bewaakt. Publieke, semi-publieke en zwaar bewaakte gebieden zijn opgelost in een alternatieve strategie van de 3d-campus. maquette 21
- 23. Doorsnede Perspectief project justitiële campus locatie Madrid, Spanje opdrachtgever de stad Madrid jaar 2006 status prijsvraag Plattegronden 23
- 25. fiets 827 m2 techniekplein plein 524 m2 autos2288m2 sport 3185 m2 TWICKEL VMBO Scholengemeenschap Twickel wil twee nieuwe gebouwen voor respectievelijk haar vmbo- en haar havo-vwo-leerlin- gen. Beide locaties zijn op zichtafstand van elkaar en liggen in een groenstrook van een te ontwikkelen woonwijk. Het grensgebied van het stedelijke en groene dat zich in beide kavels manifesteert is een belangrijk stedenbouwkundig uitgangspunt voor beide gebouwen. De scholengemeenschap stelt drie sleutelwoorden cen- traal in haar onderwijsaanpak: actief, zelfstandig en betrok- ken. Er dient een gebouw te komen dat een persoonlijke benadering, ontmoeting en ontplooiing kan faciliteren in een sfeer waarin leerlingen zich veilig voelen.Tevens dient het gebouw zo flexibel in te delen te zijn dat het organi- satorische en onderwijskundige vernieuwing te kan opvan- gen. De complexe opgave heeft geleid in een ontwerp met een kolommenstructuur, waardoor de vloervelden vrij in te delen zijn: hierdoor is flexibel en naadloos aan te sluiten op de wensen van de toekomst. Van het havo/vwo-gebouw maken we een landmark omdat ze prominent in verschillende stedelijke zichtassen ligt: het statige bouwblok. De groenstrook laten we doorlopen in het gebouw: er ontstaat een organisch plein en atrium dat zorgt voor ontmoeting, intimiteit en een huiselijke sfeer. GROENEZIJDE STEDELIJKEZIJDE maquette definitief ontwerpTwickelVMBO situatie tekeningenVMBO stedenbouwkundige setting 25 locatieVMBO locatie HAVO-VWO
- 26. Begane grond Eerste verdieping Tweede verdieping Dak
- 27. project middelbare school VMBO locatie Hengelo opdrachtgever stichting CarmelcollegeTwickel jaar 2009-2012 status definitief ontwerp 27
- 28. Balie/Pantry/garderobe/ multifuntioneel 33,6 m2 Multi 19,3 m2 Handel en administratie 119,8 m2 Handel en verkoop 121 m2 Systeembeheer 37,9 m2 Instructie E 56,5 m2 7500 7500 75007500 900 Instructie D 59,6 m2 LAS PA Wilhelm 3073 AR Postbus 5 3007 LA TW ME PLA Tekening P 02 A AA A B C D E I J 1 2 3 4 5 6 7 8 75007500750075007500750075009003750 57150 7500 75007500 7500 75001875 70275 1875 70275 LWH TGL 4 199,5 m2 Plein TGL 3 49,6 m2 Instructie C 54,7 m2 Garderobe 22,0 m2 Personeelsruimte 141,3 m2 Vergaderruimte 38,6 m2 Centrale directie B 17,6 m2 Vocus 33,1 m2 CENTRALE DIRECTIE Opslag ICT 34,0 m2 Centrale directie A 17,6 m2 Instructie B 54,7 m2 Terras 33,1 m2 Plein Economie 49,8 m2 LWH Economie 160m2 B BOVENBOUW TGL4BOVENBOUW TGL3 Plein TGL 3 76,5 m2 audio visuel/ict/stilte 69,7 m2 Stilte 18,0 m2 Instructie F 56,5 m2 Serverruimte 17,8 m2 Spreekkamer 12,4 m2 Zorg- functionaris 14,2 m2 Docenten/ ontwikkelaars 47,8 m2 Adviseur C 17,6 m2 Adviseur B 17,6 m2 Adviseur A 17,6 m2 Teamleider adviseur 17,6 m2 Secretariaat 17,6 m2 Administratie/ secretariaat 42,9 m2 Sectordirecteur 24,9 m2 Docenten 30,5 m2 Personele en financiele administratie 24,6 m2 Zorgcoordinator 18,3 m2 Spreekkamer 10,1 m2 2e V archief 11,3m2 patchkast 2 m2 werkkast werkkast Balie 5,7m2 BV BG 1e 2e TO REN Instructie A 54,7 m2 Teamleiders 14,5 m2 Berging 11,7 m2 Magazijn 30,8 m2 ECONOMIE Teamleiders 12,3 m2 Spreekkamer 9,6 m2 etalages 5,7m2 instructie A 50 m2 instructie B 27,4m2 Balie 5,3m2 instructie C 27,4m2 instructie D 29,3m2 LWH TGL 3 178,6 m2 Stilte 13,3 m2 Teamleiders 11,3 m2 Berging 11,7 m2 LAS PALMAS Wilhelminakade 310 3073 AR Rotterdam Postbus 52029 3007 LA Rotterdam LAS PALMAS 010 297 30 48 T 010 297 30 49 F www.beelding.com W info@beelding.com E TWICKEL LOCATIE MEKKELHORSTWEG PLATTEGROND Schaal 1:100 Tekeningnummer P 03 Werknummer 1016 A VO 26-09-2008 AANTEKENINGEN RENVOOI A I J 1 2 3 4 5 6 7 8 75007500750075007500750075009003750 57150 75001875 70275 1875 70275 B A Dak 2221 2500 Tweede verdiepingDak Gevel onderzoek
- 29. Berging 33,5 m2Repro 40,7 m2 werkkast Theorie 53,9 m2 Docenten 25,0 m2 Muziek 97,2 m2 Metaaltechniek 186,8 m2 Lassen 90,8 m2 LWH Techniek 90,9 Plein Techniek 62,5 m2 Kleed- kamer A 22,2 m2 Kleed- kamer B 22,2 m2 Electrotechniek 192,8 m2 Bouwtechniek 200,9 m2 Houtbewerking 100,0 m2 Podium 40 m2 KUNST EN CULTUUR B Berging/studio 23,2 m2 Berging/studio 11 m2 Teamleider 12,3 m2 docenten 12,2 m2 Magazijn electrotechniek 24,2m2 LAS P Wilhelm 3073 AR Postbus 3007 LA TW ME Tekening P 00 PLA A AA A B C D E F G H I J ConciergelogeB 12,3m2 Toiletten Garderobe A 60,3 m2 Logistiek/berging 88,9m2 Keuken 108,6 m2 Spoelkeuken 9,0 m2 Office 13,5 m2 Restaurant 84,5 m2 Garderobe 4,6 m2 Werkplaats concierge 31,9 m2 Concierge- loge A 12,6 m2 Receptie 11,9 m2 Zitje 12,5 m2 MIVA Kantine 35,1 m2 MIVA 1 2 3 4 5 6 7 8 Podium 40 m2 Entree/Centraal plein 489,2 m2 Tribunetrap 113 m2 750075007500750075007500750049003750 61150 7500 7500 75007500 7500 75007500 7500 7500 9001875 74275 ZORG EN WELZIJN Berging 18,0 m2 Linnen 11,9 m2 Beg werkkast patchkast A 2,7 m2 BV BG 1e 2e TO REN 4000 Instructie A 40,7 m2 Magazijn metaal 30,4 m2 MagazijnBouw 30,4 m2 Houtmot/compressor 30,3 m2 Instructie B 42,7 m2 Teamleiders 13,1 m2 WPS 2 254,8 m2 Docenten werkplekken 34,1 m2 Spreek- kamer 11,5 m2 WPS 1 245,6 m2 Plein LWH 1 41,2 m2 ZORG EN WELZIJN LWH Zorg 1 79,9 m2 Instructie A 25,6 m2 Multifunctioneleruimte 54,1m2 Instructie A 27,6 m2 LWH Zorg 2 61,5 m2 Kantine 13,3m2 werkkast Multifuntioneel 96,8 m2 Centraal plein 159,1 m2 B werkkast Plein BBL 57,2 m2 Werkplekken/ ontwikkelaars 48,3m2 ONDERBOUW BBL Instructie G 43,4 m2 Instructie H 46,6 m2 LWH BBL 101,6 m2 Instructie C 54,1 m2 Instructie C 54,3 m2 werkkast TOA 70,8 m2 Berging 33,2 m2 Practicum C 99 m2 Practicum B 85,4m2 Practicum A 85,4m2 Ruimte techniek 122,0 m2 Technologie 124,7 m2 Berging 71,2 m2 Tekenen 100 m2 KUNSTENCULTUUR NABISK Berging 2 16,2m2 Berging 3 16,2m2 Berging 15,6m2 LAS PALMAS Wilhelminakade 310 3073 AR Rotterdam Postbus 52029 3007 LA Rotterdam LAS PALMAS 010 297 30 48 T 010 297 30 49 F www.beelding.com W info@beelding.com E TWICKEL LOCATIE MEKKELHORSTWEG PLATTEGROND Schaal 1:100 Tekeningnummer P 01 Werknummer 1016 A VO 26-09-2008 AANTEKENINGEN RENVOOI A B C D E F G H I J 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Practicum/Verzorging 88,9m2 LWH 1 189,2 m2 Instructie E 54,0 m2 75007500750075007500750075009003750 57150 7500 7500 75007500 7500 75007500 7500 7500 18751875 71250 A ONDERBOUW 2 Trappenhuis/toilet Centraal plein/ hoofd verkeersruimte Techniek Onderbouw BBL Onderbouw 1 Zorg en welzijn Staf en nevenruimte Kunst en cultuur Onderbouw 2 Bovenbouw TGL 3 Bovenbouw TGL 4 NaBiSk Economie Technologie Centrale directie WBDBO 60 min. m2 m2 m2 m2 Plein LWH 2 48,4 m2 Instructie D 61,8 m2 1e Verdieping Teamleiders 14,4 m2 etalages 7,4 m2 BVO BGG 1e VERD 2e VERD TOTAAL 3912 3252 2948 10112 Practicum Verzorging 94,7 m2 Natte hoek 16 m2 Handvaardigheid 80 m2 ONDERBOUW 1 Plein LWH 2 50,0 m2 LWH 2 187,1 m2 Optie A Teamleiders 12m2 Spreekkamer 10m2 Berging 8,4m2 Kamer A 22,1 m2 Garderobe 39,1 m2 Berging 15,4 m2 Berging 4 16,2m2 Spreekkamer 11,9 m2 Decaan 19,5 m2 Rooster maker 17,1 m2 Spreekkamer 10,4 m2 Teamleiders 11,8 m2 Zorg- functionaris 11,8 m2 Instructie 53,6 m2 Berging 3 16,2m2 Instructie F 54,0 m2 Eerste verdieping Begane grond Gevel definitief ontwerp 29
- 31. Impressie centrale hal Impressie centrale hal maquette centrale hal maquette onderwijshoek 31
- 32. controlekamer
- 33. mysterieus ‘and He made a molten Sea, ten cubits from the One brim to the other: it was round all about, and his height was five cubits: and a line of thirty cubits did compass it about.’ TELLURIUM ASTROFYSICA GEOGRAFICA In de archieven van ir. M.G. de Gelder, de stichter van Hey- plaat, vonden we halfvergane tekeningen van een vreemd- soortig bouwwerk. Deze tekeningen hebben we zo zorg- vuldig mogelijk gereconstrueerd. Dit bouwwerk heeft op het uiterste puntje van Heyplaat gestaan, waar nu nog al- leen de heuvel van resteert. Tevens troffen wij een dagboek aan, waarin uitvoerig het object beschreven wordt. In zijn archief vonden we ver- der oude geluidsopnamen van het bouwwerk.Volgens het dagboek zendt het object deze geluiden met intervallen uit, terwijl de lamp op de top van kleur en intensiteit ver- andert. Ook hebben we ontdekt dat ir. M.G. de Gelder lid was van het Astrofysisch Genootschap. Een folly als een relikwie uit een grijs verleden 33
- 35. project Follydock: internationale folly competitie Rotterdam locatie Heyplaat, Rotterdam opdrachtgever stichting Kunsteiland jaar 2007 status opgeleverd M.G. de Gelder reconstructieTellurium AstrofysicakamerFolly op locatie 35
- 36. 1/3CORK LIBRARY
- 37. uithollen CORK BIBLIOTHEEK Architectuur is een uiting van kunst. Zoals een schrijver zich bedient van pen en papier, een schilder van een doek en verf, zo bedienen wij ons de technieken die ons ter beschikking hebben: het uithollen/ hakken/ modelleren van de materie. In Jordanië is deze techniek in de meest oorspronkelijke vorm gebruikt: een gebouw uitgehold in rotsen. Deze techniek hebben wij toegepast in het ontwerp voor de bibliotheek in Cork. Een gecombineerde techniek van het maken van een contramal die later juist de openbare ruimte in het gebouw maakt.Volte wordt leegte. De bibliotheek als boekenkast. Petra, Jordanië 37
- 38. de valei
- 39. uithollen/vormen Twickel HAVOVWO nieuwbouw Een nieuw gebouw voor 1200 leerlingen bouwen is geen geringe opgave. Een onderwijsgebouw wordt intensief ge- bruik en Twickel wilde een zeer flexibel gebouw hebben, waarbij het gebouw de uitstraling heeft die past bij het kunstzinnige karakter van de school. De locatie is gepland in een nieuwbouwwijk te Hengelo, in een groene zone die in open verbinding staat met het Twentse landschap. Dit gegeven hebben wij gebruikt om in het gebouw een on- derwijsvallei te creëren. Deze vallei koppelt alle verdiepin- gen op een speelse wijze aan elkaar. Aan deze valei liggen de werkplekken, terwijl de instructieruimtes aan de rand van het gebouw liggen. Echter, de kolommengrid maakt eigenlijk ieder denkbare indeling mogelijk. In het hart is de kantine verbonden door een brede trap die tevens dienst doet als tribune voor het theater. Door de expressie ruimtes extra hoogte mee te geven is er een splitlevel die ervoor zorgt dat verdiepingen nog meer met elkaar verbonden worden. centrale hal 39
- 40. Tweede verdieping Eerste verdiepingBegane grond Derde verdieping
- 41. project middelbare school HAVO-VWO locatie Hengelo opdrachtgever stichting CarmelcollegeTwickel jaar 2009 status voorlopig ontwerp stedenbouwkundige maquette workshop met gebruikers perspectief concept plattegrond concept gevel 41
- 42. entree
- 45. setting In 1995 werd het startschot gegeven van de ontwikkeling van dezeVinexlocatie aan de oostzijde van Rotterdam. Het plan is ontworpen samen met Linda Hooijer, landschapsar- chitect. Opgave was de realisatie van 5000 nieuwe wonin- gen en de uitbreiding van de Zevenhuizerplas. Het concept is gebaseerd op de gedachte van een zo groot mogelijke plas en een woonwijk die daar zo goed mogelijk mee ver- bonden is. Een stedelijk park, een jachthaven, een groot strand van bijna een kilometer lang en het winkelcentrum koppelen plas en wijk. Deze relatie zorgt voor een bijzon- der woonmilieu. In dit plan is een goed voorbeeld hiervan de Duinenbuurt. Deze richt zich op de boulevard door een netwerk van paden en hoven. Het winkelcentrum opent zich nadruk- kelijk naar de nieuwe Zevenhuizerplas. Tenslotte verbindt de metrohalte de plas met de stad waardoor Nesselande de badplaats van deelgemeente Prins Alexander genoemd mag worden. In de overige delen vormt een structuur van waterlopen het karakter van een rustige buitenwijk. Nesselande strand 45 Strandcultuur in de polder.
- 47. project Nesselande locatie Rotterdam opdrachtgever gemeente Rotterdam jaar 1995-2009 status in uitvoering bijzonderheden i.s.m.Arjen Knoester/gemeente Rotterdam 47
- 48. N O O R D 5. Eiland van de 3-havensmeester 3. Keileemeiland d 2. Eiland van ’t Marsdiep 6. Eiland van Dijk en Duin 4. Eiland van de proefboeren 10. Eiland van d overkant 7. Eiland van de molenmaker 8. Eiland van de eeuwige vlam 11. Strandgoed- eiland 9. Grachtengordeleilan 12 Ho eila Onze blik droom Noord Holland stelt een spannende vraag: ontwerp het allermooiste ‘landschap’ denkbaar. Ontwerp een ruimtelijke logica die met zorg voor erfgoed, die met oog voor de wereld en die met een fijne neus voor innovatieve ideeen, 200.000 CO2 neutrale huizen met smaak weet te verkavelen. dat doel is even publiek als ambitieus. Sterker, dat oogmerk is cultureel. Ons gaat het niet louter om ruimteclaims van cijfermatig gestelde problemen. Het gaat om opgaven die wij historisch dienen te verdiepen, maatschappelijk dienen te verbreden en visionair dienen te ver- rijken. ANderLANd vertelt dat verhaal. dat is een verhaal over het werkwoord ‘ontwerpen’, opgevat als speculatief denkwerk. Hypothese gestoeld. Speurend voorbij de grenzen van sectoraal afgepaald realisme. Omdat alleen dan innovatieve antwoorden ontworpen worden, als men nieuwsgierig is naar innovatieve vragen. dat vergt een ´andere’ koers: culturele planologie nieuwe stijl. deze ´stijl´ kan de gewen- ste Structuurvisie voordeel strekken. Hoe versterken 200.000 nieuwe huizen de bestaande landschappelijke ‘gaafheid’? Hoe verfraaien de nieuwe woonplaatsen de ‘verrom- melde’ ruimte? Hoe maken ze een ‘landschap van formaat’? en een ‘wereld van verschil’? een oproep aan de provincie. Anderland*een landschap van formaat een wereld van verschil*ANDERLAND is een topos uit de reisliteratuur. In het bijzonder uit het genre der zeevaartverhalen zoals ‘hier’ in de 7e eeuw getoonzet met de orale traditie van de Ierse fictie. ANDERLAND is altijd een eiland. Of een eilandenrijk: een archipel. Een fictieve plek. Geen onmogelijke maar een mogelijke plek. Het is de denkbeeldige evenknie van al die gewone plaatsen die ons zo vertrouwd zijn uit de wereld van de werkelijkheidszin. ANDERLAND is uiteraard nog nooit ontdekt. Dat zal ook niet gebeuren. Maar het verlangen om eens juist dat ‘eiland’ te vinden – al is het maar in het hoofd –stimuleert. De reisgidsen van Michelin koesteren ter land, dit genre dat ooit begon op zee: ‘een omweg waard’. Stap 1: hanteer de harde hand. Stop de futloze dorpsgroei. Stop de routineuze toename van snelweglocaties. Stop de banalisering van badplaatsen; schrap de logica van de smaak van alleman. Stop de aantasting van ons landschap door liefdeloze bedrijventerreinen; zet een streep door de logica van de lelijkheid. Tot zover de harde hand: top down. Stap 2: denk bottom up: inventariseer wat leeft onder de gevestigde partijen en personen. Scheid kaf van koren. Wat is waarlijk innovatief? Wat is duurzaam goed? en voor wie? Stap 3: kies een fris vizier: zoek zijwaarts. daar start een nieuw spel: het kwelderspel. een speurtocht naar innovatieve concepten. Naar denkbeelden die op voorhand niét zijn gegeven. Bespeel de serendipiteit. Inviteer andere profes- sies. Met hún blik en hún concepten. dat is de creatieve uitdaging die nergens anders dan hier ter hand genomen kan worden. In het Holland van de ‘proefondervindelijke wijsbegeerte’. Wij stellen dit. Geen enkel landschap was ooit smetteloos gaaf. Zo het dat was, dan slechts op papier. Altijd was een landschap een hybride bouwsel in tijd en ruimte. een samenstel van dingen: een wirwar. Maar dat maakte het Hollands landschap juist zo fraai. Gekneed als het werd met materiaal dat beschikbaar was. Met klei en
- 49. poëzie van de kennis ANDERLAND een landschap van formaat een wereld van verschil Anderland is een topos uit de reisliteratuur. Uit het genre der zeevaartverhalen zoals ‘hier’ in de 7e eeuw getoonzet met de orale traditie van de Ierse fictie. Anderland is altijd een eiland. Of een eilandenrijk: een archipel. Een fictieve plek. Geen onmogelijke maar een mogelijke plek. Het is de denkbeeldige evenknie van al die gewone plaatsen die ons zo vertrouwd zijn uit de wereld van de werkelijkheidszin. Anderland is uiteraard nog nooit ontdekt. Dat zal ook niet gebeuren. Maar het verlangen om eens juist dat ‘eiland’ te vinden – al is het maar in het hoofd - stimuleert. De reis- gidsen van Michelin koesteren ter land, dit genre dat ooit begon op zee:‘een omweg waard’. 49
- 50. Onze streek Holland is uitzonderlijk. Noord Holland in het bijzonder. Als delta. Maar dergelijke delta’s zijn er meer.Toch springt Hollands Laagland in het oog.Waarom? Waarom ANDERLAND? Vanwege zijn hang naar ‘toekomst’. Sinds zekere tijden ziet de streek zichzelf als een uitdaging: ontgin mijn natuurlijke hulpbronnen, zei ze. Innoveer, was het ethisch parool. Met in het vooruitzicht ‘de belofte van de beloning’. Die van een welvarend bestaan. Dat motief inspireert. Inspireerde toen, inspireert nu. Noord Holland kent een fascinerende biografie. De ontdekking van deze streek is vormend verhaal. Ooit was het speelbal van Noordzee en Zuidzee.Van Wadzee en Haarlemmerzee. Nog steeds bezit het een westelijke kustkant en een oostelijke kustkant. Ze liggen vast. Her en der liggen plaatsen die iets zeggen over de aspiraties van weleer. Rond het Wogmeer bijvoorbeeld, proefpol- der voor de latere Beemster. Die op zijn beurt de droogmaking testte van het Haarlemmermeer. Midden in de Schermer voor- spelde het eiland van ooit – de opgeslokte Hammen – het lot dat nadien Schokland trof. Amsterdam was Nieuw Amsterdam tot voorbeeld. De Zaanstreek was leerschool van Tsaar Peter. Meer malen verwees de streek naar elders.Verborgen verbindingen naar dromen over elders. De Zijperpolder heette Nova Roma. De Vlie- hors de Sahara van het noorden. Den Helder was een lofzang op Gibraltar. Boerderijen heetten naar sociale geboden: Altijd Werk, Bouwt Voort. Of memoreerden de ‘beloning’: Land uit Zee, Graan voor vis. De mentale kaart leest als een rhizomatisch relaas. Vooralsnog was Holland een moeizaam mengsel van zee, zand, klei en veen. Eeuwenlang bespeeld door weer en wind, eb en vloed. De streek was sporadisch begaanbaar. Stap voor stap betrad de mens dit schouwspel. Sloten, kreken, meren én de zee werden omgetoverd tot een netwerk van wegen. Zout en vis, turf en hout werden gewonnen. Met dit als bijvangst: de geografische dynamiek vertraagde.Wandelende eilanden versteenden. Dorpen en steden werden gesticht als afgebakende ‘eilanden’ in een zee van land. Zo bouwden we een eilandenrijk. Een gestolde stedelijke archipel die eeuw na eeuw honkvaster werd. Kent deze streek een eigenheid, dan die van de fixatie: geo-fixatie.Tot wat? Tot een complex ruim- telijke verschijnsel. Een stedelijk netwerk.Trefpunt van materialen en mensen, van goederen, geld en informatie. Holland is een kuststreek. Overslaghaven van ideeen en verhalen, ingevoerd door mensen van buiten, uitgevoerd door mensen van binnen.Wissel- land als nooit te voren. Deze streek staat op een keerpunt. Kan deze oude archipel hernieuwd ontgonnen worden? Tot ‘nut van ’t algemeen’? Die vraag stelt de streek ons andermaal. Wij zien deze stedelijke archipel als een optelsom van ‘dingen’. Gelaagd en geladen. Een bricolage van historische artefacten die ooit tijd- en plaatsgebonden zijn aangelegd. Eens drukte zo’n artefact zijn stempel op de ongerepte streek van toen. Deed dat met zijn eigen ‘zuivere’ logica. Militair, waterstaatkundig, agrarisch, verkeerstechnisch, stedenbouwkundig. En volgens een ogenschijn- lijk tijdloos model. Intellectueel maakwerk – een concept - werd maatwerk ter plekke. Geboetseerd naar het plaatselijk relief. Naar dat wat voorhanden was. Zo ook hier. De lucide gedachte aan een ringdijk werd hier de Westfriese Omringdijk. Het denkbeeld van een droogmakerij werd de Wijde Wormer. De vondst van een cirkel, de Stelling van Amsterdam. De idee van een kaarsrechte dam werd hier lichtelijk geknikt tot de Afsluitdijk. En een vlakke strook grasland, ooit logisch aangelegd naar de heersende richting van de wind, werd de Kaagbaan. Om te exploderen tot Airport City Amsterdam. Inderdaad, een complex ruimtelijk verschijnsel, een bouwwerk waarin tal van soorten logica elkaar bestoken. Hoe dit ‘gave’ landschap hernieuwd ten nutte te maken? En dat op wonderschone wijze? Onze blik Droom Noord Holland stelt een spannende vraag: ontwerp het allermooiste ‘landschap’ denkbaar. Ontwerp een ruimtelijke logica die met zorg voor erfgoed, die met oog voor de wereld en die met een fijne neus voor innovatieve ideeen, 200.000 CO2 neutrale huizen met smaak weet te verkavelen. Dat doel is even publiek als ambitieus. Sterker, dat oogmerk is cultureel. Ons gaat het niet louter om ruimteclaims van cijfermatig gestelde proble- men. Het gaat om opgaven die wij historisch dienen te verdiepen, maatschappelijk dienen te verbreden en visionair dienen te ver- rijken. ANDERLAND vertelt dat verhaal. Dat is een verhaal over het werkwoord ‘ontwerpen’, opgevat als speculatief denkwerk. Hypothese gestoeld. Speurend voorbij de grenzen van sectoraal afgepaald realisme. Omdat alleen dan in- novatieve antwoorden ontworpen worden, als men nieuwsgierig is naar innovatieve vragen. Dat vergt een ´andere’ koers: culturele planologie nieuwe stijl. Deze ´stijl´ kan de gewenste Structuurvisie voordeel strekken. Hoe versterken 200.000 nieuwe huizen de bestaande landschap- pelijke ‘gaafheid’? Hoe verfraaien de nieuwe woonplaatsen de ‘verrommelde’ ruimte? Hoe maken ze een ‘landschap van formaat’? En een ‘wereld van verschil’? Een oproep aan de provincie. Stap 1: hanteer de harde hand. Stop de futloze dorpsgroei. Stop de routineuze toename van snelweglocaties. Stop de banalisering van badplaatsen; schrap de logica van de smaak van alleman. Stop de aantasting van ons landschap door liefdeloze bedrijventerrei- nen; zet een streep door de logica van de lelijkheid.Tot zover de harde hand: top down.Welke stap volgt? Stap 2: denk bottom up: inventariseer wat leeft onder de geves- tigde partijen en personen. Scheid kaf van koren.Wat is waarlijk innovatief? Wat is duurzaam goed? En voor wie? Stap 3: kies een fris vizier: zoek zijwaarts. Daar start een nieuw spel: het kwelderspel. Een speurtocht naar innovatieve concepten. Naar denkbeelden die op voorhand niét zijn gegeven. Bespeel de serendipiteit. Inviteer andere professies. Met hún blik en hún con- cepten. Dat is de creatieve uitdaging die nergens anders dan hier ter hand genomen kan worden. In het Holland van de ‘proefon- dervindelijke wijsbegeerte’. Wij stellen dit. Geen enkel landschap was ooit smetteloos gaaf. Zo het dat was, dan slechts op papier. Altijd was een landschap een hybride bouwsel in tijd en ruimte. Een samenstel van dingen: een wirwar. Maar dat maakte het Hollands landschap juist zo fraai. Ge- kneed als het werd met materiaal dat beschikbaar was. Met klei en zand. En met water. In weer en wind.Vaak uit nood geboren. Nu eens gehaast. Dan weer gelaten. Maar altijd is Holland gemaakt en vermaakt door mensen. Ingenieuze techno-natuur, bedacht door boeren en burgers, vissers en dijkers, landmannen en zeelui. Door mensen van binnen en mensen van buiten. Het landschap als doorgangshuis kleurt de opdracht voor de komende tijd: bouw 200.000 huizen extra. En doe dat duurzaam. Voorlopig zien wij dat streefgetal als een vaststaand feit.Voorlopig. Want zo zeker als het klinkt, zo ongewis zal het blijken. Demo- grafische krimp bijvoorbeeld, ontvolking vermindert de gewenste omvang. En het tempo kan veranderen. Dynamiek kan versnel- len – kleine groei - of vertragen – grote krimp. En het streven zelf kan wankelen.Wellicht is ‘eldersland’ geschikter om te bouwen. Daarom ook is het jaartal 2040 geen maat der dingen. Nogmaals de vraag naar het hoe. Hoe 200.000 huizen wonder- schoon te verkavelen? Op één plaats geconcentreerd; volgens de logica ‘hoog hoger hoogst’? Maar dat is een koud kunstje. Sprei- den prikkelt.Want is een stuk ingewikkelder. Kortom neem de bestaande wirwar als inspiratiebron. Ontwerp een nieuwe tijdlaag met de resten van weleer. Schep een nieuwe archipel. Anderland als bricolage.
- 51. De archipelagische blik 1 Holland als eilandenrijk Wij kiezen ´archipel´ als metafoor. Doorheen dat ´venster´ laat Hol- land zich prachtig kennen.Archipel is een geografisch begrip. En een kustbegrip. En daarom deze delta waardig.Archipel staat voor veel wel. En voor veel niet. Om die reden is het een trefzeker concept voor het stedelijk landschap van ´Nederland netwerkenland´. 2 Kruispunten in de tijd Wij projecteren een nieuwe tijdlaag. Een nieuwe archipel. 12 eilan- den gestempeld op wat ooit heette ‘het rijk van de 1.000 eilanden´. Nauwgezet gelokaliseerd op kruispunten van de ons zo eigen cultuurhistorische ankers. Op houdbaar erfgoed, verknoopt met de wereld in de verte.Telkens weer ambieert die nieuwe archipel een aantrekkelijke ‘vestigingsplaats’ te zijn die aan de oude wirwar een nieuw werkzaam leven schenkt: een landschap van formaat. 3 Wereldzaken Wij opperen 12 eilanden. 12 uitzonderlijke projecten. 12 ´ster- renbeelden´ die klemmende zaken ‘vangen’ die op wereldschaal spelen. Global issues zoals veranderingen in klimaat, voedselaanmaak, mobiliteit, energiewinning, waterhuishouding, geldstromen, ze geven richting in de zee van globalisering. Hoe ons daar ontwerpenderwijs rekenschap van te geven? 4 Regie van het verschil De provincie bewaakt de uniciteit van elk eiland. Ook hier heerst de harde hand en de scherpe grens. Elk eiland is anders dan het an- dere. In al zijn dimensies: fysiek, sociaal en symbolisch. En ook in zijn opbrengst. Hoe dit veelkleurige eilandenrijk te realiseren? Elk eiland en alle twaalf te samen inspireren tot energieke coalities.Tot unieke allianties. De archipel inspireert ondernemende geesten. 5 Neem de tijd Maak een kalender. Bijvoorbeeld tot en met het Olympisch jaar 2028. En dan verder tot 2040. Maak een programma. Organiseer vanaf 2010 elke vier jaar een manifestatie. Een periodiek tussen de opeenvolgende Olympische Spelen. Stel uw streek beschikbaar. Uw toekomst ter discussie. Formuleer geen ondoenlijke doelen die lineair gehaald móeten worden. Immers gaandeweg verandert de context. Elke tijd is tussentijd. Nodig de slimsten uit. En ontwerp met hen de slimste eilanden.Verbreed, verdiep en verrijk. Om te beginnen 12 stuks. 12 spraakmakende plaatsen, 12 smart islands: 12 smislands. Een wereld van verschil. Onze kaart Anderland kiest voor de kaart. De kaart staat centraal. De uitsnede is weloverwogen. Het noorden ligt links. De zee onder. Het Hinter- land boven. Het is een maritieme kaart. Eigenlijk is het een kustkaart. Eerbetoon aan het perspectief der zeevarenden. Een windroos siert het IJsselmeer. De bovenrand van links naar rechts gelezen. Eerst ónze geschiede- nis van de streek. Dan de titel:Anderland. En dan de ondertitel: een landschap van formaat, een wereld van verschil.Tot slot ons parool: de archipelagische blik. De onderrand bevat de legenda.Twaalf eilanden opgetekend als in een stripverhaal. Een eilandenboek of Isolario. Even zovele plaatsen van herinnering. Hun omtrekken zijn ter plekke getekend.Twaalf verschillende eilanden, twaalf kleuren. Even zovele dromen over een toekomst. Kaarten zijn cruciaal voor een verhaal. De geschiedenis van deze streek is een geschiedenis van kaarten. En van kaartenmakers. Hun wereldwijde nalatenschap leest als een historische atlas. Dat geldt ook de toekomst van deze streek. De kaart als visionaire gids.Als uitnodigingskaart: een invitation au voyage. voor het stedelijk landschap van ´Nederland netwerkenland´. 51
- 52. Wrakkerseiland: 1 huis Dit is het verste eiland.Althans gezien vanuit de bewoonde wereld. Soms is het hier nog pikkedonker. Rond Eierland dat eens een eiland was. Plek van een van de eerste gated communities: De Krim, eiland op een eiland. Sinds 1942 heet het opTexel Noord Holland. De zomerstand is hier een zomerveer.Via de aloude postroute naar Vlieland, heet Friesland. Naar deVliehors. Omringd door schuldig roest van militair geschiet staat een houten drenkelingenhuis. Een 19e-eeuwse vondst. Hst is onbewoond. De deur staat gastvrij op een kier. Icoon van een eeuwenlang beschavingsoffensief vanuit de stad. Doel: civiliseer de wrede kustbewoners – de wrakkers, wreckers in de taal van de zee – die opzettelijke schepen het strand op lokten. Die tijd is geweest. De uitkomst is een solidair, solitair huis. In New Found Land, op IJsland, op de Orkneys, altijd zijn ze vrijstaand, altijd sur pilotis. De herkomst: in de 17e eeuw in ‘ons’ moederwesten ingevoerd als bungalow:‘huis uit Bengalen’, een koloniaal woningtype bij uitstek. Ons voorstel: zie dit ‘lege’ wadland als buitengewest.Als oord van ont- houding. Hier mag niets de weidsheid verstoren. Geen geluid verknalt de stilte. Behoud de verte. Hoed de duisternis. Koester het licht van de vuurtoren. Friesland biedt de ruimte. Slechts het kleinst mogelijke getal aan huizen wordt toegevoegd: 1 bungalow, dé primitieve hut. Het eiland van ’t Marsdiep: 2.498 huizen Kent een getijdegeul annex gemeentegrens als as.Twee oevers.Wakers over een strategische zeeengte: het Marsdiep gelijk de Straat van Gibral- tar. Rond 1800 startte hier de bouw van de buitenpost van maritiem Amsterdam: een arsenaal naar Frans concept. Stap in een militaire logica die oogt als internationale stapel. Eerst was het hier Hollands. Toen Frans.Toen Nederlands. Met verstopt bezuiden Fort Kijkduin een vaderlandse schuilstad: het mislukte miljoenenfort van 14-18. Daarna Duits.Tot de kilte van de Koude Oorlog. Nu is het thuishaven van een Vredesmacht die wereldwijd opereert. Hier heerst demografische onderdruk. Klimatologisch is sprake van hoge druk. Ons voorstel: bouw 2.498 dijk-kijkhuizen.Als ophoging van wat eens heette de ‘kapitale Helderse zeewering’. Dijk-kijkhuizen met zicht op de Waddenzee: binnenkort Unesco-zee? Met zicht op twee vliegvelden. De een voor fun opTexel. De ander – de Kooi – dient voor luchtverken- ning. En is aeronautische ‘buitenpost’ voor het Noordzee helicopterver- keer naar de eilanden van olie en gas. En straks naar de eiland-parken – ontwerp deze parken - van de windstroom. Dijk-kijkhuizen met zicht op de Rede vanTexel, Belvedère tussenstop tussen eens de Zuiderzee en ‘onze’ eens overzeese gebiedsdelen. Met zicht op strandpaal nummer 1 bij Huisduinen. De eerste strandpaal ooit. Een wereldprimeur van Jan Blanken, dezelfde van kanaal en arsenaal. Met baywindows op de ‘spontaan’ Razende Bol. Kijkhuizen met hoog in het blikveld de ‘global’ vogeltrekroute: de East Atlantic Flyway. Keileemeiland: 1001 huizen Kiezelstrand, lavastrand, leemstrand? Gelijk Urk is dit een de oudste eilanden van de streek. De zee bracht wier, op Wieringen gewonnen. Dat wier was eigenlijk zeegras: Groot Zeegras. Geschikt om dijken te vullen. Gestut door palissades als schanswerk tegen die zee. Naar later bleek een smakelijke paalwormprooi. De worm die kwam als straf van Boven. Het weerwerk van beneden: buitenlands basalt.Als kroon geldt de Afsluitdijk. Met dank aan mannen van statuur: Stevin, Lely, Lorentsz. Maar hoe iconisch ook die dijk, de winning van wier was ten eind. Niet door de dijk maar tijdens de dijk. Dat dat wier, net als de ansjovis nooit meer terugkwam dat was wél de schuld van de dijk. De dijk: held en anti-held tegelijk.Wellicht wordt de Afsluitdijk versterkt. Om gelijke tred te houden met de stijging van de zee.Versterkt en dus zegt de traditie kordaat: verhoogd. Maar dat is geen innovatieve dijk. Ons voorstel: verbreed de dijk. De lijn van ooit wordt een langgerekte terp. Een handgemaakte stuwwal. Geen absolute waterscheiding meer tussen zout en zoet. Maar een permeabele ‘dam’ beplant met 1001 huizen.Als zwerfkeien in de dijk die hier en daar een doorzondijk lijkt. Groot Zeegras lijkt voorgoed verdwenen. Maar andere zilte gewassen zullen verschijnen: halofyten bloeien op. Leemstrand blijkt kwelder. Lams- oor een kleurrijke bodembedekker. Het eiland van de proefboeren: 1.000 huizen De proefpolder van Andijk zet hier de toon. Hier oefenden pioniers op grond die voorheen met zout water was bedekt.Train hoofd en hand op een harde tijd in de Wieringermeer.Visserszee werd boerenland. Dat weer wordt bedrijventerrein. Of Glazen Stad. Groot, groter, grootst. Binnen en buiten de pittoreske ring van de Omringdijk. Ons voorstel: staak de ruggelingse strijd tegen de verzilting. Plant hier zilte zeekool. Oogst de zilte strandbiet. Ga te rade op deTexelse oever van Wrakkerseiland. Start kleinschalige pilots. Met als opbrengst: streek- eigen lekkernijen voor plaatselijke keukens. Slow food vervangt fast food. Verwen de rondtoerende stedeling met verkoop aan huis. Living history door boer en boerin: 1.000 huizen 1.000 winkels. De stedelijke archipel heeft trek.Tot ver voorbij 2040.Voed de burgers, omsingeld door de Stelling van Amsterdam.Wordt the hungry city op zijn wenken bediend, dan stimuleert zoiets vaags als culturele planologie, de aanwas van een smakelijke ondersoort: culinaire planologie.
- 53. Het eiland van de 3-havensmeester: 3.000 huizen Midden op wat eens zee was, drijft een eiland:Windroos, waar het altijd waait.Windroos ankert op een provincies-scheiding. Juridische logica afgesproken tusen Noord Hol-land, Flevo-land en Fries-land. Met als trouvaille een 3-‘landen’-punt met 360 graden panoramisch water. Zon op uit, zon onder in de oude zee. De ondergrond is taai keileem met exotisch grind. Bouwstof vanTexel Hoog: lieux de mémoire van de laatste IJstijd.Wellicht dat het IJsselmeer weer brak wordt gemaakt. Trekvissen houden daarvan. Misschien blijft het zoet en wordt hier de waterspiegel verhoogd.Want dat verordonneert de nieuwste water- staatkundige logica. Opgehoogde openbare ruimte. Gestapeld water als verkieslijke overgang tussen rivieren die vaker uitstromen en de zee die, wie weet hoeveel meter stijgt. Ons voorstel: promoveer deze ‘onzichtbare’ pek tot port of call.Aan- loophaven van 3.000 ‘schepen’, 1.000 per provincie. Een nieuw soort land: Nova Zembla. Maar dan zonder land: Sine Zembla. Drie drijvende steigers, drie doodlopende wegen. En toch alzijdig te bereiken. Dit schip- dorp rijst mee met de ‘zee’. Op het raakpunt van de provincies staat het kantoor van de havenmeester. Hij - de chef van 3 havens - is de kampioen van grensoverschrijdend bestuurlijk beraad. Drie man heeft hij onder zich.Allen zijn kenners. De eerste is vanVolendam: palingdorp. De tweede van Urk: tongdorp. En de derde is van Workum waar elk jaar weer, de nu verdwenen ansjovis voorbij zwom, op weg naar zijn geboor- tegrond: het Muiderzand.Windroos wordt een eiland dat leeft van de onderwaterwereld.Vis in overvloed: zoute, zoete en brakwatervis. Het eiland van dijk en duin: 500 huizen Dit eiland is de bedijking van een aanwas. Kreekresten herinneren aan voor-dijkse tijden. Een dam die oogt als een fossiel. Half op land, half in zee. Hondsbossezeewering genaamd. De lengte: vijf kilometer. Halte op het fietspad 6.000 kilometer rond de Noordzee. LF1a/b: sunset boulevard.Vanaf de 13e eeuw verknoopte hij de Zijde met Petten. Later met Callantsoog.Weer later met het eiland Huisduinen.Toentertijd was die fixatie een heerlijk schouwspel. Stel je voor: kijk noordwaarts vanaf Camperduin, de Cape Finisterre van Holland. Of vanaf het duin boven Schoorl. Geboorteplaats van de Europeaan, schilder Jan van Scorel. Jan kende de beroemde AndriesVierling: schrijver van hetTractaat der Dijckage. Hun tafereel: een kale kwelder, hoopvol bewerkt door nijvere ‘dijkers’. Omgetoverd tot de Haze en Zijpepolder: Roma Nova.Toen de grootste natuurlijke polder van Holland. Hartje polder loopt het latere kanaal van Blanken. De Westfriese Omringdijk vormt de oostgrens. Ons voorstel: vermaakVan Scorels droom tot een toeristisch resort. Geen badplaats maar kustplaats. Geen woon- maar verblijfplaats. Hier vertoeven de nieuwe mobielen: trekkers zonder 1e huis.Alleen 2e hui- zers, sommigen met 2 2e huizen, 3 2e huizen. Getimmerd van upcycle plastic.Amfibisch. Op wielen of op palen.Vervolgens: hap na hap eet Blankens kanaal stukken uit de polder:‘Holland op zijn langst’. Elke kuub water dat de vaarweg ‘wint’ krijgt woon-werkhuizen langs zijn oevers: stenen grachtenpanden:‘werken aan water’. Pak de kavelkaart. Begin in de vakken A, B, F, G, L, M, Q, en R. Kies de lijn Burgerbrug, Burgervlot- brug en het droomdorp ‘Burgerzee’. Drie dochter-dorpen op een rij. Hét model voor een nieuwe bandstad: de ‘Langste stad van Nederland’. De beloning: een stoer ‘vakantie’-dorp. Een non gated camp site die afrekent met de verblijfsrecreatieve schaamstad die ons fraaie kustland- schap verminkte. Iets naar het noorden: behoud en ontwikkel de resten van twee plantages.Als de planmatige paradores uitVan Scorels ideaal. Het eiland van de molenmaker: 300 huizen De Beemster van Bamestra, naam van een riviertje dat hier liep. IJkpunt in de geschiedenis van dorpse droogmakers en stadse investeerders. Namen? Leegwater en DeVos, de laatste een man metV.O.C. mentali- teit. De Beemster is vaderlands venster en Unesco-monument tegelijk. Zijn polderlogica werd begin 19e eeuw bedekt met de waterstaatkun- dige logica van Jan Blankens kanaal.Vervolgens bedekt, in de tweede helft van de 19e eeuw met de militaire logica van de Stelling van Amsterdam. Inmiddels ook Unesco-gelauwerd. En weer later doorkruist naar de strikte regels van de burgerlijke mobiliteit: de diabolische logica van de snelweg. Ons voorstel: eerbiedig de schoonheid van de rechthoek en de aber- ratie van de rand. Sticht een nederzetting afgekeken van de militairen. De grondgedachte? Bouw 300 huizen als bunkers op palen. Zet de klei deels onder water.Tussen het Noord Hollands Kanaal en de oude inun- datiedijk die zo weer zijn werk kan verzetten.Water als bodembedekker. Vastgehouden tussen de grachtengordel van Amsterdam – beoogd Unesco-monument – en Waddenzee – ook beoogd Unesco-monu- ment.Alles hier is monument. Bestaat er nog een historisch besef dat zonder canons kan, zonder vensters, zonder heroïsche hoogtepunten? Misschien dat een benzinestation ons kan helpen. De terloopse non-lieu in het landschap van de duivelse non-logica van de snelweg. Het eiland van de eeuwige vlam: 60.000 huizen Adembenemend.Vooral ’s nachts. Ooit was dit Holland op zijn Smalst. De Zijdes zwakste schakel. Later vervaarlijk doorsneden door het Noordzeekanaal. Forteiland, sluizen, haven, bunkers. De noordelijke oe- ver huisvest een staalfabriek. Kolengestookt, energieverslindend. Houvast voor een autarkisch Nederland ten tijde van oorlog. Houten huisjes op het strand: weekenders voor de werkers. Nog steeds miskend als erfgoed.Verguisd door de connaisseurs van het verfijnde ontwerp. Maar uiterst geliefd. Zomerstrand is zomerstand, winterstrand winterstand: de huisjes wandelen mee.Wat nu nog de Hoogovens heet, is inmiddels ook een kabelgoot. Een buisstrook die de bodem van de Noordzee verbindt met het Europese Hinterland. Die het straks met Siberisch gas gevulde veld onder het Bergermeer - de grootste molengemalen polder uit de 16e eeuw – verbindt met Engeland, Ierland en verder. Hier – in de Ecologische Hoofdstructuur - liggen ‘kustelijke’ kansen. Eens doven de ovens. Eens staan de onmetelijke opstallen leeg. Ons voorstel: vergeet de logica van komen en staal. Behoud door ontwikkeling vereist hier een lenige geest. Geleidelijk ontstaat in dit post-industriele duin een kuststad: 60.000 geharnaste huizen. Met zicht op zee.Woon-werkhuizen, wired op zijn best. Een zwarte lichtstad.Van monochroom staal. In dichte pakking van strakke stroken. Zongericht voor zonstroom. Omringd door witte guest houses van hout. Strand- goed wordt strooigoed. Dagkant en nachtkant gecombineerd. Net als zomerstand en winterstand.Wat rest van de ovens is de eeuwige vlam: het Olympisch vuur van 2028. 53
- 55. Het eiland van de grachtengordel: 11.700 huizen Een riviertje. Een dam.Amsterdam. Het westen des Lands. Randstad, Deltametropool. Randstad Holland.Amsterdam. Grachtengordel. Ooit een wijdberoemde koopmansstad, het rijkste eiland ter wereld. Boeken- stad, uitgeversstad. En kaartenmakersstad, bakermat van het mooiste venster op de wereld: de Atlas Major. Nu is Amsterdam een toeristische koopluststad. De emblematische grachtengordel is binnenkort Unesco- monument. De musealisering lijkt een feit. Ons voorstel: Denk vanuit de dam. Denk in cirkels. Speur in het rond: centrifugaal. Neem een openlijk voorschot op al die terreinen die als resten van de oude economie zullen vrij komen. Niet als het zover is maar nu. Havengebieden, auto-opslagplaatsen, kolencentrales, staalfa- brieken, militaire terreinen, raffinaderijen, vliegvelden? Wees eerlijk en vindingrijk. Zie stedenbouw als puzzeltaak, dat is een bekend gezegde. Bouw behoedzaam in het bestaande weefsel, dat motto telt nog steeds. Maar dat parool is niet meer een kwestie van louter de kleine maat.Verdichten is bovenal verslimmen. Eerst en vooral op de grote schaal. Zeker is dit: het zal ons zwaar vallen om aan veldwerk in situ ontwerpmotieven te ontfutselen. Het is dé uitdaging: herbestemmen, herontwikkelen. Het eiland van de Overkant: 40.000 huizen Op het oude land ligt een cruciale plek. De harnas van de hoofdstad, de Stelling van Amsterdam heeft een zijtak: de Nieuwe Hollandse Wa- terlinie. Een militair landschap dat verschillende tijden combineert. Met water als wapen.Vanaf deze plek steekt de Hollandse Brug door naar de overkant. Naar het nieuwe land: Flevoland. Naar new town Almere. Hier, rond en in het water is reeds voorzien in 60.000 huizen extra. Met recht een schaalsprong. Ons voorstel: Maak een échte schaalsprong. Bouw aan gene zijde van de straks nieuwe Hollandse Brug een extra contingent van 40.000 huizen. Geleend van de taakstelling van buurprovincie Noord Holland. Bouw in totaal 100.000 huizen. Zij verheugd met de gedachte om niet meer in de diepte van de polder te wonen maar ‘buiten’.Woon en denk buiten het ‘harnas’ van een claustrofobisch dijklichaam.Aan het water van het Blauwe Hart. Dat is geen kwantitatieve sprong maar een kwalita- tieve sprong. Met dit als extra advies: ontwerp een type stad dat de archeologische rijkdom van deze ogenschijnlijk maagdelijke ondergrond waardeert. Koester het erfgoed van neolithische resten. Heb oog voor de meer recente relicten van het maritiem verleden. Maar koester vooral het bovenaardse: het licht. Het erfgoed is eerst en vooral een efemeer relict: hét vaderlands venster in optima forma is het Holland Licht. De kunstenaar Joseph Beuys wees ons op een verlies.Wat de landaanwinning ons doet kwijtraken is het licht.Water verdreven is licht verdreven. Hoe dat licht opnieuw te koesteren? Hoe de hoge lucht en het heldere schijnsel te evoceren? Niet als kunstlicht maar als natuurlijk licht. Het concept van DutchThelight wijst de weg. Het eiland van de strandgoederen: 50.000 huizen Een gekend concept gekanteld. Dat van de landgoederen. Eertijds een stadse vondst.Ter kolonisatie van de kale strook van strandwallen en -vlaktes. Ons voorstel: draai dit fraaie ‘ding’ 90 graden: het concept van de strandgoederen. Gekanteld eiland is een zeese vondst. Het loopt haaks op de kust. Is hier 4 kilometer smal en 25 kilometer lang. In totaal: 10.000 hectare.Voorstel: 5 woningen per hectare maakt plaats voor 50.000 huizen. Beginpunt: ter hoogte van verdronken Brittenburg, ergens in het ‘vrije’ westen. Met als middellijn, halverwege Paal 71 en Paal 72, de provinciale grens tussen Noord en Zuid. Oostwaarts gaande kruisen onze strandgoederen een wonderschoon lijnenspel. Eerst de vloedlijn. Landinwaarts: de Rijksstrandpalenlijn en de reddende zeereep. Dan de anti-allied Atlantik Wall. Dan de afgezande binnenduinrand en het water- winkanaal. Dan de raar gehoekte N 206. En dan trekvaart, spoorlijn, boezemwater, Hoofdvaart, HSL-spoorlijn, snelweg A4 en vliegtuigge- luidslijn.Tot aan de plaslijn. Finish: einde Geniedijk. Het Fort bij Aalsmeer, een van de 42 van de circulaire Stelling van Amsterdam. Strandgoe- deren zijn juist nu een kans van jewelste: anti-cyclisch ‘groen’ gemengd met anti-cyclisch ‘rood’.Arme duintuinen begroeid met stramme staatsbosbomen die als divi divi’s zeggen uit welke hoek de wind waait. Kortom: Publieke Werken van formaat die ‘ons’ als betrouwbare gidsen doorheen de recessie loodsen. Het hoogste eiland: 30.000 huizen Het Haarlemmermeer was ooit de biotoop van de waterwolf. Nu is het meer de meer. Dankzij de stoommachine.Aan het begin van de 20e eeuw ontsproot hier, gestapeld op de polderlogica, de prille logica van het luchtverkeer. Een grasbaan werd aangelegd. Met de heersende windrichting als leidraad. Landingsbaan werd vliegveld. De meer werd stad: lucht-haven-stad. Bestemming an sich. Ons voorstel: hier bestaan metropolitane ambities. De hang naar mobili- teit neemt toe. Het vliegverkeer zal groeien. De lucht-haven-stad wordt aero-metro-pool.Vooral intercontinentaal en continentaal. Maar krimp komt er ook. Geluidskrimp.Vliegtuigen worden stiller. Hun bochten korter. Binnen de huidige geluidslijnen van acceptatie trekken de nieuwe geluidscontouren naar binnen. De geluidsarme zone daartussen wordt allengs groter. Daar ‘groeit’Airport City De stad stulpt in: centripetaal. Hier is plaats voor 30.000 huizen. Een amoebische ‘buiten’-wijk van de grote metropolen elders. 55
- 56. maquette
- 57. als een stadje In Delfshaven realiseert kinderopvang MAX een nieuw BSO waar gewerkt wordt volgens Regio Emilia.De gedach- te achter deze filosofie is dat alle kinderen beschikken over honderd talen om zich uit te drukken. Naast de spreektaal kunnen kinderen zich uiten in klanken, beweging, kleuren, schilderen, bouwen, boetseren en zoveel meer. Ieder kind is vanaf zijn geboorte rijk aan mogelijkheden, krachtig en creatief. Vanuit deze uitgangspunten werken pedagogen en kunste- naars in kindercentra van Reggio Emilia al tientallen jaren dagelijks samen met jonge kinderen in het onderzoeken en het met elkaar uitwisselen van ideeën, gedachten, er- varingen, hypotheses, herinneringen, dromen en theorieën. Uniek vanwege de mogelijkheid de complexe denk- en maakprocessen van jonge kinderen te volgen en verras- send door de schoonheid van de producten van de kin- deren. Deze werkwijze is door ons vertaald in een interieur als een klein dorpje, waarbij het ontwerp een rijke schakering van gebruik van ruimte geeft. Zo functioneert een huisje als atelier, er is een podium, er kan een kookatelier georganiseerd worden, maar ook gaat de ruimte gebruikt worden door de buurt als ontmoe- tingsplek. Om de kinderen bewust te laten zijn van de werking van energie en verwarming en water wordt er louter en alleen met duurzame materialen gewerkt en ook met restmateri- alen. Zo worden de stoelen gemaakt van sloophout en de kussens bekleedt met oude reclame doeken. trappen 57
- 58. Met regenwater de tuin laten groeien Afval als waardevol materiaal Weten hoeveel water je verbruikt warme vloer en minder energieverbruik meubels die een duurzaam verhaal vertellen Het laboratorium als duurzame proeftuin Weten hoeveel energie je verbruikt Hergebruik zorgt voor creativiteitChillen op vrachtwagenzeil Het duurzame bouwen Kinderen laten meemaken hoe ze zelf planten kunnen laten groeien is nuttig voor goed leren omgaan met de natuur. In het hele proces kunnen grondstoffen gebruikt worden die anders niet ge- bruikt zouden worden: in een regenton opgevangen water en bijvoorbeeld eier- schalen om te composteren. Een duurzame leefomgeving heeft te lijden onder afval. Het is niet alleen zaak om de kinderen te laten inzien wat hun afval doet maar ook wat zij met hun afval zelf kunnen doen. Hergebruik en het scheiden van afval zullen basisprincipes moeten worden. Net als zuinig omgaan met energie is ook zuinig waterverbruik iets wat kinderen moeten blijven weten. Een systeem waarbij afvoerwater wordt opgevangen en wordt gebruikt voor het doorspoelen en een ‘stopknop’ zullen water besparen: zo worden kinderen bewust van hun eigen waterconsumptie. Het laboratorium leent zich bij uitstek om kinderen experimenten te laten doen die gericht zijn op het krijgen van een duurzame manier van denken. Proefjes doen en ontdekken. De nieuwsgierigheid van de kinderen doet de rest. Het interieur is voor het grootste deel opgetrokken uit hout. Niet alleen de kwaliteit van het hout bepaalt de duurzaamheid, ook de afkomst. Daarom is het belangrijk om te bouwen met hout van een gecertificeerde houthan- del. Te recyclen materiaal is voor kinderen meer dan genoeg om hun ongeremde verbeelding aan te spreken. Deze creativiteit heeft enkel nog begeleiding nodig. Door een ruime expositiemogelijkheid worden de kinderen steeds weer geprikkeld om op andere manieren met het afval om te gaan. Naast zuinig watergebruik moeten kinderen ook verstandig omgaan met energie. Dit kan eenvoudig inzichtelijk worden gemaakt voor kinderen door bijvoorbeeld een energiemeter te plaatsen bij een lamp die gedimd kan worden. De chillruimte boven de toiletten moet een aangename ruimte zijn, maar bijvoorbeeld ook makkelijk schoon te houden. In plaats van stoffen bekleding voor de banken stellen wij een bekleding van gebruikt zeil of gebouwenposter voor: Hoogwaardig materiaal met Meubels die zijn vervaardigd uit gebruikt materiaal hebben een zeggingskracht die ‘nieuw’ vervaardigde meubels niet hebben. Ze vertellen een verhaal van het leven wat ze ervoor hebben gehad: een koffieblik, een petfles, een autoband. Een ruimte efficiënt verwarmen vermin- dert het energieverbruik en daarmee ook de kosten. Door vloerverwarming kan er op een lagere temperatuur ver- warmd worden terwijl de gevoelstem- peratuur op peil blijft.Tevens wordt vlo- erverwarming als een prettiger warmte ervaren dan verwarming van radiatoren. BEELDING 19-05-2009
- 59. project interieur kinderopvang locatie Voorhaven, Rotterdam opdrachtgever kinderopvang Max jaar 2009 status opgeleverd bestaand gebouw studie maquette 59
- 63. no nonsens bedrijfsgebouw ‘opZEEZAND’ Deep BV Amsterdam is een internationaal opererend ingenieursbureau, gespecialiseerd in hydrografie en geo- fysica. Het gebouw ligt in Amsterdam Noord aan het IJ. Deep zocht naar een gebouw dat flexibel en inspirerend is en met een façade die de identiteit van het bedrijf weer zou geven. Daarom is gekozen voor drie belangrijke ma- terialen: hout, container-profiel en beton. De compositie van de façade maakt een simpele doos een interessante plek voor andere bedrijven die zich ook in dit pand kun- nen huisvesten. Het interieur wordt bepaald door een kloof die alle func- ties in het gebouw verbindt. Hierin leidt een trap de bo- venste etage waar de lunchruimte, die grenst aan de dak- tuin, een schitterend uitzicht over het IJ biedt. 63
- 64. begane grond eerste verdieping derde verdiepingtweede verdieping
- 65. project 4000 m2 multifunctioneel kantoorgebouw, restaurant en botenloods, diverse werkunits locatie Amsterdam opdrachtgever Deep BV jaar 2007-2010 status opgeleverd centrale hal 65
- 66. centrale hal opening centrale hal gezien vanaf de 3e verdieping werkruimte Deep
- 67. 67
- 70. de Twinkeling De huid als beelddrager voor het gebouw: de bovenste laag lijkt te rusten op enorme keien. waardoor een tradioneel tweelaags gebouw omgetoverd met een onmiskenbare uitstraling: een gebouw voor kinderen. op Zeezand De huid als compositie van verschillende ma- terialen geeft het bedrijfsgebouw niet alleen een unieke uitstraling in het voormalige haven- gebied Amsterdam Noord, maar drukt ook de bedrijfscultuur uit van de hoofdgebruiker: een typisch Amsterdams no nonsens onder- neming het Duinhuis Voor de ommuring van het artificiële oester- witte duindaklandschap hebben we gekozen voor een rijk geschakeerde steen die remini- seerd aan het zand in de duinen.
- 71. huid 71 Binnen de erotische aspecten van architectuur speelt de bouwhuid de allergrootste rol. Alles is verloren bij de ver- keerde huid, dat weten we allemaal. Welke huid hoort bij dit gebouw? Een huid in Memento mori, vergane glorie en trots verlangen iets te willen tonen wat hier was? De gekozen bouwhuid moet ademen alsof alle gebouwde omgeving leeft. Ondanks het gegeven dat het begrip huid zich lijkt te beperken tot het oppervlak heeft huid een dikte, die verband houdt met de achterliggende massa. De aard van de huid van het gebouw moet men voelen. De huid van het gebouw zoekt het snijpunt van warm en koud, maar is daarbij aangenaam warmer dan koud. Haar warmte is euclidisch en gepointilleerd. Haar grote vlakken leven door plaatselijk temperatuurverschil. Het stemmingsbeeld dat de huid ademt leeft op de grens tussen voorgoed voorbij en voor eeuwig hier. De huid heeft de distantie en trots van een paleis. De kleur van de muren is altijd zo warm als nodig om de kou te breken, zo koud als nodig om de lelijkheid van “te lang onder de zonnebank gelegen” te mijden. Aan de binnenkant scharkeren de gevels in huid en kleur binnen een toon, de huid van de buitenkant voelt als één geheel. Men moet het aanvoelen.
- 73. gebouw met een ziel Het kinderdienstcentrum het Duinhuis is een gezonde, confortabele en speelse omgeving voor gehandicapte kinderen en hun ouders. Een dergelijk project vraagt om creativiteit maar ook om verantwoordelijkheid: kunstzinnigheid en functionaliteit gaan hand in hand. De typologie van het gebouw is geïnspireerd op de nabijgelegen duinen. Het dak is daarbij de leidende draad in het hele gebouw. Op deze wijze krijgen kinderen de mogelijkheid om elke, steeds weer unieke, plek in het gebouw te ontdekken. De entree is gemarkeerd door een lichtgevend torentje dat de oriëntatie voor de kinderen makkelijk maakt. Het glooiende duindak wordt gemarkeerd door de façades die zodoende een goede relatie aangaan met de gebouwde omgeving. 73
- 74. 80801800104406840742012480131701260 61520 12601317056005765972047152980709036008080 1 2 8 0 5 Zorgmanager flexzorg 12,54m² pantry Dak Terras Dak Terras Dak Terras kanaalplaat Kantoor Orthopedagogen 15,93 m² Maatschappelijk werk 15,93 m² Coordinator logeren 15,95 m² Secretariaat kind jeugd 13,42 m² Personeel ruimte 28,58 m² Technische dienst/repro/berging 19,88 m² Manager kind jeugd 13,42 m² 39580 optie loopbrug EMG groep 4 59,01 m² garderobe EMG groep 3 61,79 m² EMG berging 19,83 m² EMG rustruimte 10,10 m² EMG rustruimte 10,13 m² EMG sanitair 15,24 m² EMG sanitair 14,90 m² Dak Terras garderobe EMG berging 19,89 m² Ambulante ondersteuning 26,26m² Vergaderruimte groot 29,89 m² Vergaderruimte klein 15,04 m² Vergaderruimte klein 15,04 m² EMG bergingspel 6,51 m² kast aankleedtafel kast aankleedtafel Tuiszorg 26,34 m² vloerhoogte 5 m Techniek ruimte 80,67 m² vloerhoogte 5 m schoonmaak 4,9m² 1 2 3 4 5 6 95005600890056009500 begane grondeerste verdieping
- 75. project regionaal kinderdienstencentrum “het Duinhuis” locatie Haarlem opdrachtgever stichting de Hartekamp jaar 2006- 2010 status opgeleverd 75
- 76. zuidgevel westgevel oostgevel noordgevel 6365 8700 6700 10000 7540 8395 7050 4500 5900 7200 6180 7750 4630 5530 3900 4800 3600 25003400500034004100 5200 3700 3000 3900 5000 3400 34005500 640066004500 6500 5650 7500 7500 6600 8000 6800 7500 8000 7100 5400 6200 3400 3400 5600 3400 3400 3400 6200 6000 4300 3400 3400 8000 BB 6100 3400 3400 1 2 3 4 5 6 95005600890056009500 dakplan
- 77. het Duinhuis en de omgeving patio met zicht op therapiebad entree Exterieur perspectief 77
- 79. duinwandeling het dak als duinovergang naar de hal toe dak duinwandeling 79
- 81. centrale hal het ‘duinlandschap’ in de centrale hal als duinovergang met trap legt een verbinding tussen binnen en buiten zwembad groepsruimte 81
- 82. Morfis architectuur /urbanisme is een ervaren bureau met veel ervaring in complexe opgaves. Morfis architectuur en urbanisme kan door het bundelen van expertiese op gebied van stedenbouw en architectuur een totaal oplossing aanbieden. Met vaste partners beheersen wij het traject van kostenbewust en duurzaam ontwerpen, constructie en projectmanagement. Dit geeft ons én opdrachtgever de vrijheid paden te bewandelen die een verrijking geven aan het ontwerp. Een voorbeeld hiervan is het kinderdienstencentrum het Duinhuis. Onze organisatie gaf de opdracht- gever een ideale partner in het ontwerpen en realiseren van een uniek gebouw. www.morfis.nl bureau
- 83. Wagenstraat 151w 2512AV Den Haag Nederland T 00(31) 0624658133 M info@morfis.nl W www.morfis.nl Erik de Jong (1961) heeft gestudeerd aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunst te Den Haag en is als architect afgestudeerd aan de Academie van Bouwkunst te Rotterdam. Tijdens zijn studie heeft hij ruime ervaring in infrastructurele, stedenbouwkundigeen architectonische opgaves opgedaan bij o.a. Maarten Struys, stadsarchitect van Rotterdam, EGM architecten en KuiperCompagnons. Na zijn studie heeft hij bij Neutelings Riedijk architecten gewerkt. In 1997 kreeg hij een startstipendium van het Fonds voor Beeldende Kunst en Architectuur en is zijn eigen buro gestart. Hij heeft ervaring met projecten in binnen- en buitenland en werkt graag in verschillende coalities met beeldend kunste- naars, stedenbouwkundigen, landschapsarchitecten en sociologen. Naast zijn eigen praktijk is hij architect adviseur bij de welstandscommissie van Rotterdam geweest, bij De Jong Gorte- maker als architect verantwoordelijk voor het kinderdienstencentrum ‘deTwinkeling’ in Horst en recent bij KOW als ar- chitect van projecten van verschillend schaalnivo’s en programma’s. Hij heeft gedoceerd op de Academie van Bouwkunst te Rotterdam en heeft diverse (internationale) workshops begeleid. In 2004 heeft hij mede BEELDING Architectuur /Stedenbouw opgericht. In deze samenwerking heeft hij diverse projec- ten geïnitieerd en tot uitvoering gebracht. Met Beelding is hij diverse male gehonoreerd met eervolle vermeldingen in internationale prijsvragen. Erik de Jong is partner bij MORFIS Architectuur & Stedenbouw. Arjen Knoester (1959) studeerde af aan de afdeling Bouwkunde van deTechnische Universiteit Delft in de afstudeerrich- ting Stedenbouw enVolkshuisvesting. Na de studie begon hij aan een grote reeks opgaven bij de gemeente Rotterdam, waar hij als hoofdontwerper werkte aan onder ander de Delfshavense Schie, het Lloydskwartier, Stadshavens, maar ook aan een uitbreidingsplan voor Shang- hai. De grootste opgave waar hij aan werkte is de ontwikkeling van Nesselande, deelgemeente van Rotterdam.Van de eerste conceptschets in 1995 tot de bouwplannen was hij als ontwerper / supervisor betrokken bij de totstandkoming van deze badplaats in de polder. Naast zijn werk bij de gemeente ontwikkelde hij in 2006 het winnend prijsvraagontwerp voor de uitbreiding van Nu- enen, nabij Eindhoven. In datzelfde jaar richtte hij samen met Mariet Schoenmakers AM Concepts op. Arjen Knoester is gastdocent geweest bij verschillende academies van bouwkunst,TU Delft en Windesheim in Zwolle. In 2008 keerde hij terug als senior ontwerper bij de gemeente Rotterdam en combineert dit sindsdien met de creatieve versterking van MORFIS Architectuur & Stedenbouw. Renato Jeuken (1981) is in 2003 afgestudeerd aan de Pontificia Universidade Catolica de Campinas (Brazilië) als archi- tect en stedenbouwkundige. Tijdens zijn studie organiseerde hij verschillende workshops waarin architectuurstudenten samenwerkten met arme gemeenschappen. In 2004 werkte hij bij Atelier PRO in Den Haag en in 2005 werkt hij bij BEELDING als ontwerper aan verschillende soorten projecten, van stedenbouw plannen tot interieurontwerp. Renato Jeuken is partner bij MORFIS Architectuur & Stedenbouw.