SlideShare a Scribd company logo
1 of 8
साहित्य संज्ञा
साहित्याचे वर्गीकरण
लाललत्य साहित्य आणण शास्त्रीय साहित्य
साहित्याच्या व्याख्या
•संस्त्कृ त साहित्य अभ्यासकांच्या व्याख्या
भामि : शब्द आणण अर्थ यांचे सिीतत्व म्िणजे काव्य
जर्गनार् : रमणीय अर्ाथचे प्रततपादन करणारे शब्दार्थ म्िणजे काव्य
ववद्यानार् : शब्दार्थ म्िणजे काव्याची मूती
साहित्याच्या व्याख्या
•पाश्चात्य साहित्य अभ्यासकांच्या व्याख्या
कोलरीज : The best word in the best order
वर्थस्त्वर्थ : Poetry is the Spontaneous overflow of powerful feelings…
अनोल्र् : Poetry is the criticism of life
साहित्यातील वास्त्तव आणण कल्ल्पत
 लललत साहित्यातून व्यक्त िोणारे अनुभवाचे ववशेष
• संवेदनात्मकता
• भावनात्मकता
• वैचाररकता
• सेंहियत्व
• सूचकता
• ववलशष्ट आणण ववश्वात्मकता
साहित्याचे प्रयोजन म्िणजे काय
• लेखक
• साहित्यकृ ती
• रलसक
 प्रयोजन आणण पररणाम यातील भेद
 मम्मटाने सांगर्गतलेली साहित्याची प्रयोजने
• यशप्राप्ती
• अर्थलाभ
• व्यविारज्ञान
• अशुभतनवारण
• उच्चकोटीचा आनंद
• कान्तासलमत उपदेश
 मित्त्वाची साहित्य प्रयोजने
• पलायनवाद
• इच्छापुरती / स्त्वप्नरंजन
• ल्जज्ञासापुती
• उद्बोधन
• आत्माववष्कार
• परतत्वस्त्पशथ
• अनुभवववश्वाची समृद्धी
• मनोरंजन
• प्रचार
• ववरेचन
• स्त्वरूपतनष्ठा
साहित्याचे स्वरूप व प्रयोजने

More Related Content

More from VijayRaiwatkar

More from VijayRaiwatkar (20)

Research and Thesis Writing Techniques and Methods .pptx
Research and Thesis Writing Techniques and Methods .pptxResearch and Thesis Writing Techniques and Methods .pptx
Research and Thesis Writing Techniques and Methods .pptx
 
सृजनात्मक लेखन
सृजनात्मक लेखनसृजनात्मक लेखन
सृजनात्मक लेखन
 
साहित्याची निर्मितीप्रक्रिया व साहित्याची भाषा
साहित्याची निर्मितीप्रक्रिया व साहित्याची भाषासाहित्याची निर्मितीप्रक्रिया व साहित्याची भाषा
साहित्याची निर्मितीप्रक्रिया व साहित्याची भाषा
 
सारांशलेखन
सारांशलेखनसारांशलेखन
सारांशलेखन
 
संपादन प्रक्रिया
संपादन प्रक्रियासंपादन प्रक्रिया
संपादन प्रक्रिया
 
व्यावहारिक मराठी स्वरूप आणि भूमिका
व्यावहारिक मराठी  स्वरूप आणि भूमिकाव्यावहारिक मराठी  स्वरूप आणि भूमिका
व्यावहारिक मराठी स्वरूप आणि भूमिका
 
वसुंधरेचा जन्मसोहळा आकलन आणि आस्वाद
वसुंधरेचा जन्मसोहळा   आकलन आणि आस्वादवसुंधरेचा जन्मसोहळा   आकलन आणि आस्वाद
वसुंधरेचा जन्मसोहळा आकलन आणि आस्वाद
 
लिहावे कसे
लिहावे कसेलिहावे कसे
लिहावे कसे
 
भाषिक संवादव्यवहाराची मूलतत्त्वे
भाषिक संवादव्यवहाराची मूलतत्त्वेभाषिक संवादव्यवहाराची मूलतत्त्वे
भाषिक संवादव्यवहाराची मूलतत्त्वे
 
भाषा, लिपी व वर्णविचार
भाषा, लिपी व वर्णविचारभाषा, लिपी व वर्णविचार
भाषा, लिपी व वर्णविचार
 
बारोमास कादंबरीचे मूल्यमापन
बारोमास कादंबरीचे मूल्यमापनबारोमास कादंबरीचे मूल्यमापन
बारोमास कादंबरीचे मूल्यमापन
 
प्रसारमाध्यमांसाठी लेखन
प्रसारमाध्यमांसाठी लेखनप्रसारमाध्यमांसाठी लेखन
प्रसारमाध्यमांसाठी लेखन
 
पृथ्वीचे प्रेमगीत
पृथ्वीचे प्रेमगीतपृथ्वीचे प्रेमगीत
पृथ्वीचे प्रेमगीत
 
गारंबीचा बापू कादंबरीची प्रादेशिकता
गारंबीचा बापू कादंबरीची प्रादेशिकतागारंबीचा बापू कादंबरीची प्रादेशिकता
गारंबीचा बापू कादंबरीची प्रादेशिकता
 
गंगाधर गाडगीळ यांच्या कथांची वैशिष्ट्ये
गंगाधर गाडगीळ यांच्या कथांची वैशिष्ट्येगंगाधर गाडगीळ यांच्या कथांची वैशिष्ट्ये
गंगाधर गाडगीळ यांच्या कथांची वैशिष्ट्ये
 
कल्पनाविस्तार
कल्पनाविस्तारकल्पनाविस्तार
कल्पनाविस्तार
 
आत्ता नामदेव ढसाळ
आत्ता   नामदेव ढसाळआत्ता   नामदेव ढसाळ
आत्ता नामदेव ढसाळ
 
आई फ. मू. शिंदे
आई   फ. मू. शिंदेआई   फ. मू. शिंदे
आई फ. मू. शिंदे
 
अश्रूंची झाली फुले
अश्रूंची झाली फुलेअश्रूंची झाली फुले
अश्रूंची झाली फुले
 
भाषा आणि व्यक्तिमत्त्व विकास
भाषा आणि व्यक्तिमत्त्व विकासभाषा आणि व्यक्तिमत्त्व विकास
भाषा आणि व्यक्तिमत्त्व विकास
 

साहित्याचे स्वरूप व प्रयोजने

  • 1.
  • 3. साहित्याच्या व्याख्या •संस्त्कृ त साहित्य अभ्यासकांच्या व्याख्या भामि : शब्द आणण अर्थ यांचे सिीतत्व म्िणजे काव्य जर्गनार् : रमणीय अर्ाथचे प्रततपादन करणारे शब्दार्थ म्िणजे काव्य ववद्यानार् : शब्दार्थ म्िणजे काव्याची मूती
  • 4. साहित्याच्या व्याख्या •पाश्चात्य साहित्य अभ्यासकांच्या व्याख्या कोलरीज : The best word in the best order वर्थस्त्वर्थ : Poetry is the Spontaneous overflow of powerful feelings… अनोल्र् : Poetry is the criticism of life
  • 5. साहित्यातील वास्त्तव आणण कल्ल्पत  लललत साहित्यातून व्यक्त िोणारे अनुभवाचे ववशेष • संवेदनात्मकता • भावनात्मकता • वैचाररकता • सेंहियत्व • सूचकता • ववलशष्ट आणण ववश्वात्मकता
  • 6. साहित्याचे प्रयोजन म्िणजे काय • लेखक • साहित्यकृ ती • रलसक  प्रयोजन आणण पररणाम यातील भेद  मम्मटाने सांगर्गतलेली साहित्याची प्रयोजने • यशप्राप्ती • अर्थलाभ • व्यविारज्ञान • अशुभतनवारण • उच्चकोटीचा आनंद • कान्तासलमत उपदेश
  • 7.  मित्त्वाची साहित्य प्रयोजने • पलायनवाद • इच्छापुरती / स्त्वप्नरंजन • ल्जज्ञासापुती • उद्बोधन • आत्माववष्कार • परतत्वस्त्पशथ • अनुभवववश्वाची समृद्धी • मनोरंजन • प्रचार • ववरेचन • स्त्वरूपतनष्ठा