Presentatie Masterpaper Vitamine D Eindwerk Huisartsgeneeskunde KUL

1. Vitamin D and autoimmune
disease outcomes
An umbrella review
Rogier de Breij
Patrick Holla
Tom Spermon
Promotor: Bert Aertgeerts
Co-promotor: Trudy Bekkering,
Patrick Vankrunkelsven

2. Inleiding
Inleiding Methoden Resultaten Discussie Conclusie
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

3. Inleiding
• Vitamine D
• Rol in immuniteit
• Auto-immuunziekten en breedtegraad
• De vitamine D receptor
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

4. Inleiding
• Wat is een umbrella review?
• Waarom een umbrella review?
• Wat zijn de beperkingen?
• Waarom deze umbrella review?
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie
Umbrella
review
Systematic
reviews / meta-
analyses
Primary studies

5. Onderzoeksvraag
• Is er een associatie tussen vitamine D en
auto-immuunziekten?
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

6. Methode
• Opzetten zoekstrategie
• Databanken
o Medline (via PubMed interface),
o Embase (via embase.com),
o The Cochrane database of Systematic Reviews,
o Web of Science (Science Citation Index Expanded)
o PROSPERO (the international prospective register of systematic
reviews)
• Methodologische opbouw zoekstrategie
• Filters
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

7. Inclusiecriteria
• Systematic reviews of meta-analyses
• Associatie vitamine D concentratie en auto-immuunziekten
• Meta-analyses RCT’s
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

8. Exclusiecriteria
• Genetische polymorfismen vitamine D receptor
• Andere taal dan engels
• Niet humane studies
• RCT’s met een treatment arm anders dan vitamine D
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

9. Studie selectie
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie
Identified titles via search
strategy
(n = 1150)
Selected papers
(n = 22)
Duplicates removed
(n = 160)
Articles removed after title
and abstract screening
(n = 975)
Full text not available
(n = 2)
Full-text articles excluded(n =
14):
No systematic review or meta-
analysis (n = 5)
Vit - D as outcome (n = 4)
No auto immune disease as
outcome (n=3)
Various (n = 2)

10. Evaluatie gebruikte studies
• AMSTAR
o Opzet
o Zoekstrategie
o Studieselectie en data-extractie
o Evaluatie geincludeerde studies?
o Toepassing resultaat
o Publicatie bias
o Belangenverstrengeling
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

11. Betrouwbaarheid conclusie van individuele papers
• Systematic reviews: AMSTAR score ≥ 6
• Meta-analyses:
• Significantie resultaat (P < 0,01)
• Heterogeniteit (I2 < 75%)
• Geen publicatie bias
• Gebaseerd op > 500 disease events
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

12. Wat hebben we bekeken per outcome?
12
• Aantal studies met onderzochte outcome
• Overlap
• Betrouwbaarheid studies
• Overeenkomst in conclusies
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

13. “Overall outcome” categorieën:
associatie tussen vit D en ziekte
• Suggestief
• Inconclusief
• Niet bestaand
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

14. “Overall outcome” categorieën:
associatie tussen vit D en ziekte
14
• Suggestief
• Associatie aangetoond
• Ten minste 1 meta-analyse + 1 systematic review
• Betrouwbare studies
• Overeenkomst in conclusies
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

15. “Overall outcome” categorieën:
associatie tussen vit D en ziekte
15
• Inconclusief
• Te weinig betrouwbare studies
• Verschil in conclusie tussen betrouwbare studies
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

16. “Overall outcome” categorieën:
associatie tussen vit D en ziekte
16
• Niet bestaand
• Associatie verworpen
• Overeenkomst in conclusies van alle betrouwbare
studies
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

17. Resultaten
• 22 papers
• 10 ziekten onderzocht
• 28 systematic reviews of observational studies
• 16 meta-analyses of observational studies
• 2 meta-analyses of RCT’s of vitamin D supplementation
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

18. Vitamin D concentrations and autoimmune disease
outcomes: systematic reviews of observational studies
• 28 systematic reviews
• 10 outcomes
• 16/28 betrouwbaar (AMSTAR ≥ 6)
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

19. Vitamin D concentrations and autoimmune disease
outcomes: meta-analyses of observational studies
• 16 meta-analyses
• 12 onafhankelijke meta-analyses
• 8 outcomes
• 5/12 betrouwbaar
• significante associatie met P < 0,01
• Lage heterogeniteit (I2 < 75%)
• Geen publication bias
• > 500 disease events
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

20. Vitamin D supplementation and disease activity:
meta-analyses of randomised controlled trials
• 2 meta-analyses van RCT’s van vitamine D
supplementatie in MS patiënten
• Vitamine D vs. placebo
• Geen significant verschil in ziekte activiteit tussen groepen
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

21. Discussie
• Algemene discussie
• 10 outcomes:
o Ankylosing spondilitis,
o Inflammatory bowel disease,
o Juvenile idiopathic arthritis,
o Multiple sclerosis,
o Rheumatoid arthritis,
o Scleroderma,
o Systemic lupus erythematosus,
o Thyroid autoimmune disease,
o Type 1 diabetes mellitus.
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

22. Algemene discussie
• Algemene beperkingen
o Confounding factors:
• Ziektegebonden
• Niet ziektegebonden
o Hoge heterogeniteit
o ‘Reverse causation’
o Vitamine D meetmethoden
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie
Confounder
Vitamine DZiekte X

23. Ankylosing spondilitis
• 3 betrouwbare systematic reviews
o Suggestief voor een associatie
o Veel overlap
• 1 meta-analyse
• Niet betrouwbaar
• => Inconclusief voor een associatie
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

24. Inflammatory bowel disease
• 3 betrouwbare systematic reviews
o Allen suggestief
• 1 unieke betrouwbare meta-analyse
• => Suggestief voor een associatie
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

25. Juvenile idiopathic arthritis
• Geen betrouwbare systematic reviews
• => Inconclusief voor een associatie
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

26. Multiple sclerosis
• 4 betrouwbare systematic reviews
o Allen suggestief
• 1 betrouwbare meta-analyse
• => Suggestief voor een associatie
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

27. Multiple sclerosis - supplementatie
• 2 meta-analyses van RCT’s van vitamine D
supplementatie in MS patiënten
• Vitamine D vs. placebo
• Geen significant verschil in ziekte activiteit tussen groepen
• => Geen bewijs van het nut van vitamine D supplementatie
bij MS.
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

28. Rheumatoide arthritis
• 2 betrouwbare systematic reviews
o De meest recente en beste studie concludeerde een
sterke associatie
• 2 betrouwbare meta-analyses
• => Suggestief voor een associatie
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

29. Scleroderma
• 1 betrouwbare systematic review
o Geen duidelijk resultaat
• Geen meta-analyse
• => Inconclusief voor een associatie
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

30. Systematische lupus erythematosus
• 2 betrouwbare systematic reviews
o 1 suggestief, 1 geen duidelijk resultaat
• 1 unieke meta-analyse
o Niet betrouwbaar
• => Inconclusief voor een associatie
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

31. Auto immune schildklieraandoeningen
• Geen betrouwbare systematic reviews
• 2 meta-analyses
o Niet betrouwbaar
• => Inconclusief voor een associatie
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

32. Type 1 diabetes mellitus
• 1 betrouwbare systematic review
o Suggestief
• 1 betrouwbare unieke meta-analyse in studiegroep
volwassenen
• => Suggestief voor een associatie bij volwassenen
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

33. Vitiligo
• Geen betrouwbare systematic reviews
• 1 unieke meta-analyse
o Niet betrouwbaar
• => Inconclusief voor een associatie
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

34. Conclusie
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

35. Conclusie
• Is er een associatie tussen vitamine D en auto-immuun
ziekten?
o Suggestieve associatie bij 5 outcomes
o Inconclusieve associatie bij 5 outcomes
• Geen bewijs voor causaliteit
• Geen bewijs voor nut van behandeling met vitamine D
• Meer primair onderzoek nodig
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie

36. Bedankt!
Inleiding Methode Resultaten Discussie Conclusie