time management

1. กลุมพัฒนาระบบบริหาร
กรมคุมครองสิทธิและเสรีภาพ
คูมือการบริหารเวลา
(Time Management Manual)
โครงการความสําเร็จของแผนการจัดการความรู
เพื่อสนับสนุนประเด็นยุทธศาสตร ประจําปงบประมาณ พ.ศ. 2555

2. กลุมพัฒนาระบบบริหาร
กรมคุมครองสิทธิและเสรีภาพ
คํานํา
สืบเนื่องจากกรมคุมครองสิทธิและเสรีภาพ มีการจัดทําโครงการความสําเร็จของแผนการ
จัดการความรู เพื่อสนับสนุนประเด็นยุทธศาสตร ประจําปงบประมาณ พ.ศ. 2555
กลุมพัฒนาระบบบริหาร จึงไดจัดทํา “คูมือการบริหารเวลา (Time Management
Manual)” เพื่อใชเปนเอกสารรวบรวมแนวทางประกอบการทํางานในดานการบริหารจัดการเวลา
และอาจใชเพื่อการ เผยแพร ใหกับขาราชการ พนักงานราชการ รวมถึงพนักงานจางเหมาบริการ
ทุกคน ที่เกี่ยวของในสังกัดกรมคุมครองสิทธิและเสรีภาพ ไดรับทราบขอมูลที่มีประโยชนในการ
ปฏิบัติงานตอไป
คณะผูจัดทําหวังเปนอยางยิ่งวา เอกสารฉบับนี้จะเปนประโยชนตอผูสนใจไมมากก็นอย
กลุมพัฒนาระบบบริหาร
กรมคุมครองสิทธิและเสรีภาพ

3. กลุมพัฒนาระบบบริหาร
กรมคุมครองสิทธิและเสรีภาพ
ที่มา ความหมาย และความสําคัญ
ถาถามวาเราจําเปนมากไหมที่จะตอง “บริหารเวลา” คําตอบคงมีตางๆ นานา แตสวนใหญ
คงจะเอนเอียงมาดาน “จําเปน” ซะมากกวา เรามาทราบความหมายตางๆ กันนะครับ
การบริหารเวลา คือ การจัดการสิ่งตางๆ ในเวลาที่มีอยู ใหสําเร็จลุลวงไปดวยดี และใช
เวลานอยที่สุด และมีประสิทธิภาพมากที่สุด
ทําไมตองบริหารเวลา คือ เมื่อเรามีเวลามากพอ ที่เหลือจากการใชเวลาอยางคุมคา จะทํา
ใหเราสามารถทํากิจกรรมอื่นๆที่ชอบและตองการ ไดเพิ่มขึ้น สงผลใหเกิดผลดีตอตนเองในเรื่อง
การลดความกังวล ลดความเครียด และลดภาระงานในอนาคต
คําอางเรื่องเวลา คือ สิ่งที่คนเอามาเปนขออาง วาตนไมคอยมีเวลา ทั้งๆที่เวลามีเทากันทุก
คน
“เวลาคือเงิน” เปนคํากลาวของนักวิทยาศาสตรชาวอเมริกัน ชื่อ เบนจามิน แฟลงคิน เคย
พูดไว โดยใหเหตุผลวา เมื่อเรามีเวลา เราก็จะสามารถทํางานเพื่อใหไดเงินมา แตหากเราไมมีเวลา
เราก็จะไมไดงาน และเราก็จะไมมีเงิน
จะเห็นวา เวลามีความหมายตอทุกคน จึงกลาวโดยสรุปคือ
“เวลาไมสามารถซื้อได ไมสามารถเก็บสะสมได ไมสามารถขายใหใครได และเวลาเดิน
ไปไมมีวันหยุด ไมยอนกลับ และสุดทาย เวลาของทุกๆคน ใชแลวจะหมดไปเรื่อยๆ” ดังนั้น
เวลา จึงมีความสําคัญตอทุกคน

4. กลุมพัฒนาระบบบริหาร
กรมคุมครองสิทธิและเสรีภาพ
แนวทางและกระบวนการคิด
การบริหารจัดการเวลา ใชวาทุกคนจะประสบผลสําเร็จเสมอไป ขึ้นอยูกับกระบวนการคิด
และการตัดสินใจวางแผน ดังนั้น เพื่อใหเกิดผลที่ดีมีประสิทธิภาพ จึงขอยกหลักการ PDCA มา
ชวยในการบริหารจัดการ
Plan (วางแผน) : กอนกระทําการใดๆ เราตองมีการวางแผนเสมอ เพราะการวางแผน จะ
แสดงกําหนดการ และกรอบเวลา ของกิจกรรมของเราเสมอ ดังนั้น ไมวาจะทํากิจกรรมอะไร เรา
จะเห็นกระบวนการทํางานตั้งแตตนจนจบ และบางคน อาจมองเห็นอนาคตของตนเองไดเลย
ทีเดียว แตในขั้นตอนนี้มีจุดสําคัญอยางหนึ่งคือ ผูวางแผนตองหัดวิเคราะหและจัดระบบการ
ทํางาน หรือเรียนรูระบบการทํางานที่ดีที่สุดกอน
Do (ลงมือกระทํา) : หลังจากวางแผนไดแลวถึงเวลาตองเริ่มทําซักที ทั้งนี้ ตองทํางาน
ตามลําดับกอนหลังที่ไดวางแผนไวแบบ Step by Step ทั้งนี้ตองมีสมาธิกับงานที่ทํา ไมคิดเรื่องอื่น
ขณะทํางานเพราะจะทําใหงานที่ออกมาไมมีประสิทธิภาพ หรืองานออกมาชากวาความเปนจริง
และนําเสนอผลงานดังกลาวตอหัวหนาโดยทันที เพราะจะไดมีโอกาสทํางานอื่นตอไป (ในหัวขอนี้
รวมถึงการสั่งงานผูใตบังคับบัญชาดวย เพราะหากเปนหัวหนาประเภทสั่งงานลูกนองไมเปน ก็จะ
ทําใหงานที่ควรจะเสร็จเร็ว กลับลาชากวาเดิม )
Check (ตรวจสอบทบทวน): หลังจากผานการวางแผนและการเริ่มทํางานแลว สิ่งที่ขาด
ไมไดเลยคือการกลับมาตรวจสอบและทบทวนตนเองอยูเสมอ วาสิ่งที่ทําไปนั้น ลาชาหรือเร็วกวา
แผนที่ทํามากนอยเพียงใด และเปนเพราะเหตุใดที่เกิดเชนนั้น ทั้งนี้คําตอบที่ไดจะเปนตัวชี้วัดตอ
การพัฒนาการบริหารเวลาอยางชัดเจน ดังนั้นเราจะตองมีความซื่อสัตย และตรงไปตรงมา สิ่งไหน
ที่เปนตนเหตุแหงความชาก็ตองจดบันทึกไว เพื่อหาวิธีแกไข สิ่งไหนที่ทําใหกระบวนการเร็วขึ้น ก็
ตองจดจําไว เพื่อเปนตนแบบความสําหรับในการสอนงานกับเพื่อนรวมงานหรือลูกนองตอไป
นั่นเอง
Action (ปรับปรุง): เมื่อผานขั้นตอนตรวจสอบมาแลว ลําดับตอไปจึงเริ่มปรับปรุง
กระบวนการทํางานงาน สวนนี้จึงเหมือนกับการปรับปรุงตัวใหม ปรับเวลาใหม ปรับแผนใหม
ปรับวิธีการทํางานใหม ซึ่งในขอนี้มีความสําคัญมาก เทียบไดกับเปนปจจัยหลักเลยทีเดียว เพราะ
ตองอาศัยความขยันเขาชวย เพราะตองลองผิดลองถูกวาสิ่งที่คิดแกปญหามาขางตนนั้น เกาถูกที่
คันหรือไม สุดทายจะกลายเปนคําตอบวาการบริหารเวลาทั้งหมดที่ไดทํามานั้น ดีพอแลวหรือยัง
นั่นเอง

5. กลุมพัฒนาระบบบริหาร
กรมคุมครองสิทธิและเสรีภาพ
หัวใจสําคัญของการบริหารเวลา(1)
1. เรียนรูที่จะจัดลําดับความสําคัญ โดยการเอางานทั้งหลายมาจัดลําดับความสําคัญแลว
ลงมือทํางานที่สําคัญที่สุดกอน
2. เรียนรูที่จะมอบหมายงาน โดยพิจารณาบุคคลที่เหมาะสมทํางานแทนในกิจกรรมตางๆ
และใหความไววางใจกับงานที่เขาทําได
เทคนิคการบริหารเวลา
นักวิชาการหลายทานไดแสดงเทคนิคการบริหารเวลาไวตั้งแต 9 - 20 วิธี (3) (6) (7) (8)
สําหรับ
ในคูมือฉบับนี้ขอสรุปไวเพียง 12 วิธีการ ดังนี้
1. จดบันทึกการใชเวลาในแตละวัน : ลองเสียเวลาสักนิด เสียชองเก็บกระเปาซักหนอย
เก็บปากกาและสมุดจด จดบันทึกสิ่งตางๆ กิจกรรมตางๆ วาใชเวลาในการทํางานมาก
นอยเพียงใด เชน การเดินทาง การออกกําลังกาย การทํางาน และลองพิจารณาดูสัก
นิดวา เวลาและความสําคัญของงานนั้นๆสมดุลหรือยัง มากไปหรือวานอยไป และเหตุ
ที่ทําใหเกิดความลาชาจนตองเลื่อนไปทําวันอื่น เปนเพราะตนเองหรือเพราะอะไรกัน
แน
2. ทุกคนมีเวลาของตัวเอง : หาใหเจอวาชวงเวลาไหนที่เราหัวปลอดโปรง ไอเดียกระฉูด
ใชเวลานั้นแหละเรียบเรียงความคิด ทํา List สิ่งตางๆ
3. วางแผนงานลวงหนา : แผนของเรา เราก็ตองทําสิ่งที่สําคัญและเรงดวนกอน ทํางานที่
คิดวายากในตอนเชา เพราะเปนชวงที่รางกายพรอมตอการทํางาน โดยรูจักการแบง
งานใหเปนชิ้นๆเพื่อสะดวกตอการกระจายงาน และแบงความรับผิดชอบ อยาคิดแตวา
คนอื่นจะทําไมได เพราะสุดทาย สักวันเขาก็จะทํางานนั้นที่ยากมากไดไมวาวันใดก็วัน

6. กลุมพัฒนาระบบบริหาร
กรมคุมครองสิทธิและเสรีภาพ
หนึ่ง ทั้งนี้ควรพยายามทํางานใหเสร็จตรงตามเวลา เพราะงานไมควรไปรบกวนเวลา
สําหรับครอบครัวหรือตนเอง(สําคัญ)
4. เพิ่มเวลา : มีหลายคนบอกวาเวลามีไมพอ แลวเพื่อนคนอื่นๆละเหตุใดจึงมีเวลาพอ จุด
หนึ่งมาจากการเพิ่มเวลานั่นเอง การเพิ่มเวลามีหลายเทคนิค ซึ่งงายที่สุดก็หนีไมพน
การตื่นเชา หรือนอนดึก (แนะนําตื่นเชามากกวา) การตื่นเชา ทําใหคนเราไดเปรียบ
เพื่อนๆ ตรงที่เราไดออกมาเห็นโลกเร็วกวา ไดทํานั่นทํานี่ไดกอนคนอื่นๆ ไดออกกําลัง
กาย ไดทานขาวเชา หรือบางคนอาจลดเวลาการเดินทาง เชน นั่งรถเมล รถติดตลอด ก็
เปลี่ยนมาอยูหอใกลๆที่ทํางานดู อยางนอยสุขภาพรางกายก็ดีขึ้นเพราะไมตองเหนื่อย
เพลียกับการนั่งหลับบนรถโดยสารประจําทาง เปนตน
5. ตั้งเปาหมายและวัตถุประสงค : ตั้งเปาหมายตองใหชัดเจนที่สุดเทาที่จะเปนไปได
แลวก็อยาลืมทําทันที เพราะเมื่อไดจุดหมายแลวตองรูวาตองทําอะไรบาง เคล็ดลับจึง
อยูที่การวางแผนนั้นเอง ทั้งนี้การวางแผนจะเกิดจากปญหาที่มีและอุปสรรคขางหนาที่
ทําใหเกิดแผนนั่นเอง
6. สราง To-Do-List : เมื่อเริ่มทํางานแลวก็ตองมีอุปกรณชวยเตือนความจํา จะไดไม
ออกนอกลูนอกทางเสียเวลาในการทํางาน หาอะไรมาจด วาทําอะไรไปบางแลว และ
เหลืออะไรบาง เพราะสมองคนนะ ไมใชคอมพิวเตอร จดจําอะไรไดไมหมดทุกอยาง
หรอก เดี๋ยวก็จะลืมเปาหมายซะกอน
7. พิจารณางานที่จะทําตอไป : เมื่อมีสิ่งที่ตองทําเพิ่มขึ้นเชน มีประชุม มีสิ่งที่ตองซื้อ
หรือมีพบปะลูกคานอกสถานที่ เราควรใชเหตุผลไตรตรองดูวา สิ่งที่จะทํานี้ มันสม
เหตุผลหรือไม ถาดูแลวไมเกิดประโยชนตอเราเลย ก็จงทําใหนอยลง หรือปฏิเสธไปเลย
(อยางนุมนวลนะ)
8. มีแฟมงาน : งานทุกงานถาหยิบฉวยออกมาตามใจนึกไดทันทีก็ดีไป แตบางทีงานในมือ
ก็เยอะมากจนไมรูจะทําอะไรถูก พอมาดู List ของงานแลวคิดไดวาตองทํางานอะไร
ตอไป เรากลับตองมาหาเอกสารหรืองานที่คิดจะทําตอนนั้นไมเจอซะแลว เพราะเก็บ
เอกสารไมเปนที่เปนทางนี่เอง หรือถายากไป ใหเริ่มจากการจัดโตะทํางานกอนกลับ
บานเปนอันดับแรกละกัน
9. ใชโทรศัพทใหเปน : ใชแลว โทรศัพทนั่นแหละคือตนเหตุ การเมาในที่ทํางานก็เปน
ตนเหตุหนึ่งในการฆาเวลาของเราไปเปลาๆ (ขอพวงเรื่องการสูบบุหรี่ดวย) แลวจะทํา

7. กลุมพัฒนาระบบบริหาร
กรมคุมครองสิทธิและเสรีภาพ
ยังไงดีละเกี่ยวกับเรื่องนี้ ก็ลดๆลงหนอย ถาทําไมไดก็ตองคุยแตเรื่องสําคัญ แลวตัดบท
ไปเลยอยามัวแต chat หรือ line เพราะเราจะไดมุงกับงานตรงหนาตอไป
10. มีความรับผิดชอบ : ทุกขอที่กลาวมาเปนเทคนิคตางๆ ในการบริหารเวลา แตการ
บริหารเวลา จริงๆแลวจะตองเริ่มจากการรับผิดชอบตัวเองกอน ถาไมมีความ
รับผิดชอบ เราก็จะลมเหลวตอการบริหารเวลากอนจะเริ่มซะอีก
11. สรางมนุษยสัมพันธ ชวยงานคุณได : บางงานที่เราตองการจัดทําขอมูลหรือตองการ
ผลวิเคราะหจากหนวยงานอื่นๆ (คือตองงอคนอื่นนั่นเอง) บางครั้งเราอาจยืมมือเขามา
ทํางานใหเราไดเหมือนกัน แตอยางลืมวาเราตองใชความใกลชิดสวนตัวเขามาชวย
หนอย เพราะเราตองเขาใจวา เขาก็มีงานของเขา จะใชสิ่งนี้ได ก็ตองเอาใจเขามาใสใจ
เราดวย ทั้งนี้ใหเนนในเรื่องการสื่อสารดวยมิตรภาพ ชัดเจน และนุมนวล สิ่งที่ได
กลับมา เกินคุมแนนอน
12. เจาะจงเฉพาะเรื่องที่ควบคุมได : อยาไปคร่ําครวญกับสิ่งที่เราไมสามารถควบคุมได
อีกตอไป เพราะสิ่งที่เราควบคุมไดตางหากที่เราจะกําหนดชะตาตัวเองได และจงทําสิ่ง
นี้ใหดีที่สุดดีกวา

8. กลุมพัฒนาระบบบริหาร
กรมคุมครองสิทธิและเสรีภาพ
สรางกระบวนทัศนใหมตอการทํางาน
กระบวนทัศนใหม คืออะไร อธิบายงายๆคือ “กรอบความคิดใหมที่เปนแนวทางการ
ยึดถือเพื่อปฏิบัติงาน” ดังนั้นแตละงาน แตละกิจกรรม ผูทํางานจะตองปรับปรุงกรอบแนวคิดอยู
เสมอใหสอดคลองตอสถานการณ จะวาไปแลวก็อาจเรียกไดวา เปนการเตรียมรับมือกับการ
เปลี่ยนแปลงนั่นเอง กระบวนทัศนนี้จะสอดรับกับเปาหมายการทํางานเชิงรุกนั่นเอง
ปจจุบันกระบวนทัศนใหมที่ทุกคนตองทราบมีดวยกัน 5 ดาน (10)
ดังนี้
1. คนเปนปจจัยนํา : เนื่องจากคนเปนองคประกอบแหงคุณคาของงาน และความสําเร็จ
ของงาน
2. มุงแสวงหาประสิทธิภาพ : ประสิทธิภาพคือสิ่งที่หนวยงาน หรือองคการตองการมาก
ที่สุด ซึ่งประกอบดวย 3 สวนคือ รวดเร็ว ถูกตอง และถูกใจ
3. การมีสวนรวม : การรวมคิดรวมปฏิบัติ สุดทายจะกลายเปนวัฒนธรรมองคกรในที่สุด
4. ความเปนเลิศในการบริการ : การบริการในที่นี้รวมถึงการใหบริการทุกบุคคลภายใน
และภายนอก และในทายที่สุด ความสําเร็จของงานจะกลายเปนที่ประจักษ
5. การมีทักษะที่ดี : ผลจากการคิดดี จัดการดี และสื่อสารที่ดี
จากที่กลาวมาขางตน การบริหารจัดการเวลาที่ดี เปนตัวชวยเสริมความสามารถของคน
และชวยใหเกิดการแสวงหาประสิทธิภาพ สรางการมีสวนรวม (แมเพียงเล็กนอย) รวมถึงการ
บริการที่เปนเลิศ และทายที่สุดการบริหารจัดการเวลานั้นกอใหเกิดทักษะที่ดีกับผูปฏิบัติงานอยาง
แทจริง ดังนั้น ไมเพียงแตจะชวยใหเราสามารถกาวขึ้นสูความสําเร็จในหนาที่การงานเทานั้น แตยัง
สงผลดีตอองคกรใหกาวไปขางหนาไดอยางยั่งยืนอีกดวย

9. กลุมพัฒนาระบบบริหาร
กรมคุมครองสิทธิและเสรีภาพ
บทสรุป
การทํางานอยางมีประสิทธิภาพ และมีคุณคา หนีไมพนเลยที่ตองมีการทํางานใหอยูภายใต
เวลาที่กําหนด ดังนั้น การบริหารและจัดสรรเวลา จึงเปนเหมือนสิ่งที่คูกันกับการทํางานเสมอ ไมใช
เพียงแตทําใหเกิดผลของงานตามเปาหมายของงานที่ตั้งไวเทานั้น แตยังทําใหเกิดความสุขใจ สบาย
กาย ทั้งตอตนเอง ตอผูรวมงาน และตอผูบังคับบัญชาอีกดวย เมื่อเกิดการบริหารเวลาอยางมี
ประสิทธิภาพ จนมีเวลาเหลือ เราก็สามารถนํามาใชทําอยางอื่นไดอีกมากมายตามที่ตองการ และ
เนื่องจาก “เวลามีจํากัด และไมมีใครไดมากกวาใคร” เราทุกคนจึงควรรูจัก ทําความเขาใจ และ
พรอมตอการบริหารเวลาตามเทคนิคตางๆที่ไดรับจากเอกสารฉบับนี้ ไปใชในการบริหารจัดการ
เพื่อความกาวหนาของตัวเอง

10. กลุมพัฒนาระบบบริหาร
กรมคุมครองสิทธิและเสรีภาพ
บรรณานุกรม
(1) บทความ “เทคนิคการบริหารเวลา” (6 กันยายน 2555)
http://bbznet.pukpik.com/scripts2/view.php?user=buncheeaudit&board=4&id=1
4&c=1&order=numview
(2) บทความ “เทคนิคการบริหารเวลาในการทํางาน” (5 กันยายน 2555)
http://www.stou.ac.th/study/sumrit/10-55/page2-10-55.html
(3) บทความ “เทคนิค วิธีการบริหารเวลา” (6 กันยายน 2555)
http://www.oknation.net/blog/kanis/2012/04/08/entry-1
(4) บทความ “เทคนิคการพัฒนาตนเอง : การบริหารเวลา” (6 กันยายน 2555)
http://www.peoplevalue.co.th/index.php?lay=show&ac=article&Id=539104852&
Ntype=2
(5) บทความ “เทคนิควิธีการบริหารเวลา ใหอยูหมัด” (6 กันยายน 2555)
http://www.n3k.in.th
(6) บทความ “Let’s talk : เทคนิคการบริหารเวลา” (6 กันยายน 2555)
http://greettv.dusit.ac.th/lets-talk/talks_20120711/
(7) บทความ “20 ขอคิดการบริหารเวลาเพื่อความสําเร็จในชีวิต” (6 กย. 2555)
http://www.oknation.net/blog/productivity/2009/06/04/entry-1
(8) บทความ “10 เทคนิคบริหารเวลาอยางมีคา” (5 กันยายน 2555)
http://www.manager.co.th/Dhamma/viewnews.aspx?NewsID=9530000123565
(9) บทความ “4 เทคนิคการบริหารเวลา” (5 กันยายน 2555)
http://www.cmprice.com/article/?article_id=849
(10) เอกสารความรู สดร. ลําดับที่ 17/2553 หัวขอ “การบริหารเวลา (Time Management)”
สถาบันดํารงราชานุภาพ สํานักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย
-----------------------------------------------------------------

11. กลุมพัฒนาระบบบริหาร
กรมคุมครองสิทธิและเสรีภาพ
คณะผูจัดทํา
บรรณาธิการบริหาร
นางเปรมยุดา ตั้งเจริญสุข หัวหนากลุมพัฒนาระบบบริหาร
กองบรรณาธิการ
นายธีรยุทธ แกวสิงห นักวิชาการยุติธรรมชํานาญการ
นายธนิตย สุขโข นักวิชาการยุติธรรมปฏิบัติการ
นางสาวขวัญตา สาธิตไพศาลกุล เจาพนักงานธุรการปฏิบัติงาน
นายอดิศร ลิ้มคุณากร พนักงานคุมครองสิทธิและเสรีภาพ
นายศุภเสกย ทิพยาวงศ ผูชวยปฏิบัติงานเทคโนโลยีสารสนเทศ
นางสาวพัชรี ชาญณรงค ผูชวยปฏิบัติงานดานพัฒนาระบบบริหาร
นางสาวคุณภัทร เกตุสุวรรณ ผูชวยปฏิบัติงานสนับสนุนภารกิจการปฏิบัติงาน
และการบริหารแผนพัฒนาระบบราชการ
นางสาวอัญชลี ปานะนิล ผูชวยปฏิบัติงานสนับสนุนภารกิจการปฏิบัติงาน
และการบริหารแผนพัฒนาระบบราชการ
ผูทรงคุณวุฒิ และผูมีประสบการณ
นายสุรศักดิ์ ศรีสาร นักวิชาการยุติธรรมชํานาญการพิเศษ
นายวิษณุ ผลโพธิ์ ผูชวยนักวิชาการอาวุโส
ศูนยขอมูลกาซเรือนกระจก
องคการบริหารจัดการกาซเรือนกระจก(มหาชน)
ศิลปกรรม / จัดทํารูปเลม
นายธนิตย สุขโข นักวิชาการยุติธรรมปฏิบัติการ
“บทความบนเอกสารฉบับนี้ เกิดจากการพิจารณากลั่นกรองโดยคณะผูจัดทํา
ผูอานไมจําเปนตองเห็นดวยแตประการใด”