วิทยาศาสตร์

1. โรงเรียนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทร์ กาญจนบุรี
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
รายวิชา ฟิสิกส์เพิ่มเติม รหัสวิชา ว 30202
สอนโดย นางสาว กมลชนก พกขุนทด
สอนเรื่อง…….เสียง

2. บีตส์
 บีตส์ เป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นจากคลื่นเสียง 2 ชุดที่มีแอมพลิจูด
เท่ากันแต่ความถี่ต่างกันเล็กน้อยเคลื่อนที่ในทิศทางเดียวกันหรือ
เคลื่อนที่สวนทางกัน เมื่อพบกันจะเกิดการรวมกันของคลื่น คลื่น
ลัพธ์ที่เกิดขึ้นจะมีแอมพลิจูดไม่คงที่เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ทา
ให้เราได้ยินเสียงดังหรือค่อยสลับกันไปเป็นจังหวะคงที่

3. ถ้าความถี่ของเสียงจากแหล่งกาเนิดทั้งสองต่างกันเล็กน้อย เสียงบีตส์
ที่ได้ยินจะเป็นจังหวะช้าๆ
ถ้าความถี่ของเสียงจากแหล่งกาเนิดทั้งสองต่างกันมาก เสียงบีตส์ที่
ได้ยินจะเป็นจังหวะเร็วขึ้น
หูของมนุษย์สามารถจาแนกเสียงบีตส์ที่ได้ยินเป็นจังหวะต่างกันไม่
เกิน 7 Hz
บีตส์ไม่จาเป็นต้องเกิดจากแหล่งกาเนิดเสียงประเภทเดียวกัน

4. 

5. 

6. คลื่นนิ่งของเสียง
คลื่นนิ่งของเสียงเป็นปรากฏการณ์
การแทรกสอดของคลื่นสองขบวน
ซึ่งมีความถี่ แอมพลิจูด และความ
ยาวคลื่นเสียงเท่ากันเคลื่อนที่สวน
ทางกัน ทาให้ได้ยินเสียงดัง - ค่อย
สลับกันไป

7. ตาแหน่งที่มีการแทรกสอดแบบเสริม
กันจะเกิดจุดปฏิบัพทาให้เกิดเสียงดัง
ตาแหน่งที่มีการแทรกสอดแบบหักล้าง
กันจะเกิดจุดบัพทาให้เกิดเสียงค่อย
ปฏิบัพเป็นตาแหน่งที่ความดันอากาศมี
ค่าเปลี่ยนแปลงด้วยแอมพลิจูดสูงสุด
เรียกว่า ตาแหน่งปฏิบัพของความดัน
บัพเป็นตาแหน่งที่ความดันอากาศมีค่า
เปลี่ยนแปลงด้วยแอมพลิจูดเป็นศูนย์
เรียกว่า ตาแหน่งบัพของความดัน

8. 

9. ข้อแตกต่างระหว่างบีตส์กับคลื่นนิ่ง
บีตส์ : ผู้สังเกตจะได้ยินเสียงดัง - ค่อยอยู่ตลอดเวลา ไม่ว่าจะยืนอยู่
จุดใดก็ตาม
คลื่นนิ่ง : ผู้สังเกตจะได้ยินเสียงดังเมื่อยืนอยู่บนตาแหน่งคลื่นเสริม
กัน และได้ยินเสียงค่อยเมื่อยืนอยู่บนตาแหน่งคลื่นหักล้างกัน

10. ปรากฏการณ์ดอปเพลอร์ (Doppler Effect)
ปรากฏการณ์ดอปเพลอร์เป็นปรากฏการณ์ที่ผู้ฟัง (observer) ได้ยิน
เสียงซึ่งมีความถี่เปลี่ยนไปจากความถี่จริงของแหล่งกาเนิด
(Source) เพราะแหล่งกาเนิดเสียงเคลื่อนที่หรือผู้ฟังเคลื่อนที่
1. การหาความยาวคลื่น (ความยาวคลื่นเสียงขึ้นอยู่กับแหล่งกาเนิด
เสียงเท่านั้น ไม่ขึ้นกับผู้สังเกต)

11. ความยาวคลื่นด้านหน้าแหล่งกาเนิดจะสั้นกว่า เมื่อเทียบกับความ
ยาวคลื่นเมื่อแหล่งกาเนิดเสียงอยู่กับที่ ทาให้ได้ยินเสียงมีความถี่
สูงกว่าความถี่เสียงของแหล่งกาเนิดเสียง ผู้ฟังจะได้ยินเสียงแหลม
ความยาวคลื่นด้านหลังแหล่งกาเนิดจะยาวกว่า เมื่อเทียบกับความ
ยาวคลื่นเมื่อแหล่งกาเนิดเสียงอยู่กับที่ ทาให้ผู้ฟังได้ยินเสียงมี
ความถี่ต่ากว่าความถี่ของแหล่งกาเนิดเสียง ผู้ฟังจะได้ยินเสียงทุ้ม

13. 
v0 จะเป็น + เมื่อผู้ฟังเคลื่อนที่เข้าหาแหล่งกาเนิดเสียง
v0 จะเป็น - เมื่อผู้ฟังเคลื่อนที่ออกจากแหล่งกาเนิดเสียง
vs จะเป็น - เมื่อแหล่งกาเนิดเสียงเคลื่อนที่เข้าหาผู้ฟัง
vs จะเป็น + เมื่อแหล่งกาเนิดเสียงเคลื่อนที่ออกจากผู้ฟัง

14. คลื่นกระแทก (Shock Wave)
เป็นปรากฏการณ์ที่แหล่งกาเนิดคลื่นเคลื่อนที่ด้วย
อัตราเร็วสูงกว่าอัตราเร็วคลื่นเสียงในตัวกลางที่
ปล่อยออกมา โดยแหล่งกาเนิดจะอยู่ตรงปลาย
แหลม หน้าคลื่นที่อยู่ด้านข้างนี้ เรียกว่า หน้าคลื่น
กระแทก

15. เมื่อกาหนดให้ u = อัตราเร็วเสียง
vs = อัตราเร็วแหล่งกาเนิด
จากรูปพบว่า ก. vs < u
ข. vs = u
ค. vs > u
ง. vs >> u

16. 

17. 2. ในกรณีที่วัตถุเคลื่อนที่ด้วยอัตราเร็วเท่ากับอัตราเร็วเสียง เลขมัคจะ
มีค่าเท่ากับ 1 เรียกว่าวัตถุเคลื่อนที่แบบคริติคอลโซนิคสปีด ซึ่งความ
ดันอากาศจะเปลี่ยนแปลงมาก
3. ในกรณีที่วัตถุเคลื่อนที่ด้วยอัตราเร็วมากกว่าอัตราเร็วเสียง เลขมัค
จะมีค่ามากกว่า 1 เรียกว่าวัตถุเคลื่อนที่แบบโซนิกสปีด ความดัน
ด้านหน้าและด้านหลังวัตถุจะเปลี่ยนแปลงเร็วมาก ทาให้เกิดเสียงดัง
คล้ายระเบิด เรียกว่า ซอนิกบูม

18. การหาตาแหน่งของเครื่องบินเมื่อผู้สังเกตได้ยินเสียง
สูตรหาระยะที่เคลื่อนบินห่างจากผู้สังเกตขณะที่ผู้สังเกตได้ยินเสียง

19. 