1. 12 | La Cadena winter '11 La Cadena winter '11 | 13
Tango in Istanbul: Workshop bij Tango Ritual
Van pure onschuld naar vurige passie
“Je bent als een madeliefje, blank en teer. Mijn hart bonst wanneer ik je zie.” Tango is dus niets nieuws in Istanbul. een kijkje nemen bij een Tango Ritual
Toch is er wel een groot verschil tussen de workshop over Juan d’Arienzo. De docen­
Nee, in de Turkse tango geen Argentijnse dramatiek. De liedjes zijn eerder tangoscene van voor en na de jaren ‘90. ten, Horacio Godoy en Maria Laura
In 1994 kwam de wereldberoemde tango­ Zaracho Horacio vertellen eerst een aantal
onschuldig en schattig. Tango leeft al decennia in Turkije, maar vooral in de show Tango Pasión naar de stad. De eerste levendige anekdotes over d’Arienzo’s
tangoschool van Istanbul, Baila Tango, geschiedenis. Dan zet Horacio de muziek
afgelopen vijftien jaar is de Turkse tangoscene gigantisch gegroeid. Dat wilde ik
opende zijn deuren in 1997, toen de her­ aan en transformeert hij in een lieflijke
wel eens met eigen ogen zien. inneringen aan de spectaculaire show doch ernstige drill instructor. “Ik wil dat
nog vers in het geheugen lagen van vele jullie dansen zoals de muziek klinkt!”
dansers. Wat begon als een klein clubje Enthousiast zwaait hij met zijn armen
door sim o n e pe k e l sm a Afgelopen september ben ik naar Istanbul tangofanaten is sindsdien uitgegroeid maar de nacht lijkt al gevallen. De straten en loopt hij tussen de deelnemers door:
verhuisd. Al snel ontdekte ik dat men tot een dansgemeenschap met duizenden van de historische wijk Ahırkapı zijn ‘Tango past goed “Wisten jullie dat d’Arienzo tijdens een
in deze stad ­ het episch centrum van dansers, tientallen milonga’s en drie inter­ donker en verlaten. Ik ben op weg naar optreden wel eens een van zijn bando­
de tango in Turkije ­ op ontzettend veel
plekken kan dansen. Bovendien is de
nationale festivals. het Armada Hotel voor een ontmoeting
met de legendarische Argentijnse dj
bij de Turken, neonisten geslagen heeft om hem meer
opzwepend te laten spelen?” grapt hij.
tangowereld hier, net als de stad zelf,
continue in beweging.
Tango Ritual Festival
Het is nog maar half zeven ’s avonds,
Felix Picherna. Hij is speciaal voor het
tangofestival Tango Ritual naar Istanbul
vooral bij de Buiten de workshopruimte is het rustig.
Zeynep Çetinkaya heeft eindelijk even
Tango en Turkije?
gekomen en zal vanavond vertellen over
zijn leven en zijn liefde voor de tango. mannen’ de tijd om haar koopwaar te reorganise­
ren. Ze verkoopt tangoschoenen en heeft
Voor veel mensen is tango en Turkije Misschien onthult hij zelfs wat van zijn goede zaken gedaan. Met haar winkel
wellicht niet de meest voor de hand dj­trucjes. Hij is immers de enige dj die Buenestilo staat ze regelmatig op tango­
liggende combinatie. Toch was het jonge alleen maar cassettebandjes draait! auto’s, maar bezit daarnaast ook nog een festivals in Turkije. Je kan echter ook op
land al heel vroeg bekend met tango. In Met zijn pretoogjes en zijn gesproken bijzondere onderliggende schoonheid en gewone dagen bij haar winkel in Nişantaşı
1923 werd de Turkse Republiek gesticht. mengelmoes van Italiaans en Spaans weet sereniteit die men maar op weinig plekken terecht. Aan de rand van deze wijk, een
Onder de vleugels van Mustafa Kemal de Porteño iedereen direct te charmeren. ziet. Istanbul is verrassend, mysterieus en soort Turkse versie van de PC Hoofdstraat,
Atatürk moest Turkije in rap tempo Hij valt bij aankomst meteen met de deur onvoorspelbaar. Daarom past de tango kan je haar schoenen – of ‘snoepgoed’
veranderen. Atatürk wilde zijn land en in huis. ‘Ik maak me zorgen over de kwa­ naar mijn idee ook zo goed bij de stad en zoals ze ze zelf ook wel noemt – bewon­
de Turkse bevolking moderniseren en liteit van de hedendaagse tangomuziek. haar inwoners. deren. Naast schoenenverkoper is Zeynep
lanceerde daarom een politieke campagne Tango is als Italiaanse opera: hoe ouder Güralp Diner, die zo’n zeven jaar
die onder andere westerse kleding en hoe beter’, zegt hij stellig. ‘Moderne kunst danst en zelf diverse milonga’s en tango­
muziek promootte. Tango – een van is bullshit. Net als de nieuwe generatie evenementen organiseert denkt ook dat
Atatürk’s favoriete westerse muziekstijlen tango­orkesten. Ze doen allemaal de oude de tango goed bij de Turken past, en
­ domineerde al snel alle nachtclubs en orkesten na, maar ze kunnen niet hetzelf­ dan vooral bij de mannen. ‘Tango is een
danssalons, waardoor de muziek kon de gevoel over brengen.’ Volgens Picherna romantische dans, maar ook macho. Dat
uitgroeien tot een nationale trend. Er is dit niet zo vreemd, want inspiratie past precies bij de Turken, en ja, vooral bij
ontstonden zelfs Turkse tango’s, zoals is moeilijk te vinden in onze moderne de mannen’, lacht hij. In een land waarin
die van de legendarische accordeonist, maatschappij. ‘In computers, auto’s of de kijk op man­vrouwrelaties misschien
componist en liedjesschrijver Necdet Facebook zit geen inspiratie. Vroeger deed wat conservatief lijkt, biedt juist de tango
Koyutürk. In 1943 schreef hij tijdens zijn men in Buenos Aires alles te paard; het mannen en vrouwen een goed kader
militaire dienst het nog altijd bekende leven was langzaam en mooi. Nu moet waarbinnen ze op een veilige, prettige
liefdesliedje Papatya (madeliefje), waar­ alles snel, en dat is te merken in de tango.’ manier met elkaar in contact kunnen
mee hij in Turkije beroemd werd. Vrijwel komen, en dichtbij elkaar kunnen zijn.
alle Turken – zelfs diegenen die helemaal Mysterieus en onvoorspelbaar
geen tango dansen – kunnen dit nummer In dat opzicht kan Istanbul misschien een Goed zaken doen
Necdet Koyutürk nog altijd moeiteloos meezingen. Milonga Tangoist rol spelen voor de tangomuziek. De stad Op een zonnige zondagmiddag mag ik Tangoschoenen van Buenestilo
heeft dan natuurlijk wel computers en

2. 14 | La Cadena winter '11
zelf ook een fervent tangodanser. ‘Ik dag treedt hij op tijdens de milonga van
werkte vroeger als importmanager bij een Tangojean. Milonga’s met Okotango zijn
Turks kledingmerk en moest daarvoor altijd een feestje. Het kwartet heeft een
vaak naar het buitenland. Ik heb gedanst repertoire van ongeveer honderdvijftig
in Hong Kong, Spanje, Portugal.’ Vier nummers en speelt alleen muziek waarop
jaar geleden besloot Zeynep van haar goed gedanst kan worden. Volgens
hobby haar werk te maken en opende ze Özdener Koyutürk – een plezierige man
haar winkel. ‘Het loopt goed hier’, zegt met een echt ‘tangogezicht’ ­ is dit hun
ze. ‘En dat ondanks de relatief hoge prijs kracht.
voor tangoschoenen, vooral voor Turkse
begrippen.’ Ook Sezen Sacik, een beginnende tango­
Naast Zeynep is er nog een verkoper dj heeft het belang van dansbare muziek
van dansschoenen die goed boert bij al begrepen. Ze danst nog maar iets meer
de groeiende tangoscene: de befaamde dan een jaar, maar heeft de smaak van
Necmi Usta, oftewel ‘Meester Necmi’. Ook de tango helemaal te pakken. Ze werd al
in Nederland is zijn naam tegenwoordig vroeg in haar tangocarrière gegrepen door
redelijk bekend in de tangowereld. Necmi de tangomuziek en kreeg bij tangoclub
Usta heeft een eigen atelier in Tarlabaşı, Tangojean de kans om tijdens een speciale
een kleurrijke maar vrij arme wijk vlak­ milonga voor beginnende dj’s te draaien.
bij het Taksim plein. Necmi Usta maakte Het was een ware leerschool voor haar:
altijd al schoenen samen met zijn vader, ‘Ik leerde goed op de combinaties van
maar pas in 1996 maakte hij zijn eerste nummers te letten en de situatie op de
paar dansschoenen, op verzoek van dansvloer in de gaten te houden. Uit­
een danser. Na zijn eerste paar werd eindelijk moeten vooral de dansers het
Necmi Usta al snel dé toeleverancier van goed hebben natuurlijk.’
schoenen voor de nieuwe tangomarkt.
Zijn winkeltje transformeerde van een Stad met tangopotentie
vrij lege, onaangeklede ruimte tot een En dansers hebben het goed in Istanbul.
betrekkelijk chique plek. Kon je vroeger Niet alleen zijn er dagelijks vele milonga’s
nog een paar schoenen bestellen tijdens je waaruit men kan kiezen, er zijn ook
driedaagse bezoek aan Istanbul, nu is er genoeg leuke evenementen. Güralp Diner
vaak een wachttijd van een paar weken en organiseert bijvoorbeeld sinds 2005 de kwaliteit blijft, is dat een fantastische
moet je je schoenen laten opsturen. speciale tangoactiviteiten, zoals een ontwikkeling,” meent hij.
straatmilonga in Nişantaşı, een wekelijkse Wat er ook gebeurt in de lokale tango­
Ouwe rotten en nieuwe talenten openluchtmilonga in de vakantiemaan­ scene, interessant zal het vrijwel zeker
De tangoscene in Istanbul is – net als de den en een grote milonga in Kanyon, blijven. Istanbul geeft nooit in een keer
stad zelf ­ altijd in beweging. Er is plaats een luxueuze shopping mall. Ook heeft al haar geheimen bloot, dus ook op het
voor nieuwe enthousiaste dansers, maar hij dj­duels opgezet waar nieuw en oud gebied van tango zal ze blijven verrassen.
ook voor de oude rotten in ’t vak, zoals talent op een luchtige manier tegen elkaar Daarnaast is de stad geen dag hetzelfde,
Özdener Koyutürk. Özdener is de zoon van strijdt. Volgens Güralp heeft de tan­ dus ook de tangwereld zal zich naar alle
de eerdergenoemde componist en muzi­ goscene in Istanbul ontzettend veel poten­ waarschijnlijkheid blijven ontwikkelen en
kant Necdet Koyutürk. Toen zijn vader tie. “Ik verwacht dat de tangowereld hier transformeren. De tangoscene hier ging
in 1988 overleed, nam Özdener de tango alleen maar zal groeien. Over een aantal al van Papatya naar de tango electronico.
van zijn vader over en vormde zijn eigen jaren denk ik dat er meer scholen, meer Wat zal de volgende ­ongetwijfeld interes­
orkest; het Okotango Quartet. Elke zater­ festivals en meer stijlen zullen zijn. Als sante­ stap zijn? 