3. - UxíoNovoneyranaceu o 19/01/1930 en Parada de Moreda, unha aldea da Serra do Courel (Lugo). - Entre 1945-1948 estudou o Bacharelato en Lugo, ondecoñeceao poeta Manuel María. - De 1949 a 1951 residiu en Madrid, onde se matriculou en Filosofía e Letras. Alícomezou a escribir en castelán e deu os primeirosrecitais poéticos. - En 1952, volta a Galiza, onde coincide de novo con Manuel María e outrosgaleguistas da época como Ramón Piñeiro e Otero Pedrayo. - Entre 1953-1962 permanece illado no Caurel a causa dunhaenfermidade, tempo no que escribe Os eidos. Casa de UxíoNovoneyra Con María Mariño, Saleta Goi e Manuel María
4. - Entre 1962-1966 volta a Madrid, ondetraballou en programas de radio e televisión relacionados coa poesía e asistiu a tertulias literarias. Alírelacionousetaméncosmembros do grupo Brais Pinto, entre os que destacan Bernardino Graña e Ferrín, entre outros. - En 1966 regresa aoCourel por enfermidade dos pais. - En 1968 coñeceu en Lugo a ElvaRei, con quen casaría en 1973. Terían 3 fillos: Branca-Petra, Uxío e Arturo. - Até 1983 viviría a cabalo entre Lugo e O Courel. - En 1983 estabeleceuse en Compostela, exercendo como presidente da AELG até 1986. - O 30/10/1999 finou en Compostela, sendo velado no Panteón de Galegos Ilustres e posteriormente soterrado no cemiterio lugués de San Froilán. Manuel María, Darío X. Cabana, Ferrín e Novoneyra
5. BIBLIOGRAFÍA POESÍA - 1955: Os Eidos -1966: Elegías del Caurel y otros poemas. - 1974: Os eidos-2 -1979:Poemas caligráficos -1981: Os eidos. Libro do Caurel - 1986: Muller para lonxe -1988: Do Courel a Compostela -1994: Poemas da doada certeza i Este brillo premido entre as pálpebras NARRATIVA - 1991: O cubil do xabarín -1992:Gorgorín e cabezón
6. Courel dos tesos cumes que ollan de lonxe! Eiquísíntese ben o pouco que é un home…
7. Augas brancas da Rogueira! Bouzas pechas d’uces e xestas!! Abrairasteixosfaiasxardois e [reboleiras! Outobosco calado! Fontiñas do corzo! Carrozospicafondo! Non haioutro templo máis [vasto Ninoutro credo Que este silencio…
8. Moreda das morodellas! Nogueirasfreixos da Barxa! A Boca do Couto! As augas i a Devesa da Rogueira! Baixandoterra fragosa dende a fontiña da Rosa hastr’omuiño das edras peta a auganaspedras fozanas portas un touro tecen as mozas na tea un monte lonxe fumea e vaimuñando o boilouro…
9. Neva e non leva. Anque o ceo amoia o silencio aboia. Neva como eupoño naquil poema neva. Falopiña a falopiña vaibranqueando a cortiña. Cada miniña o seusoño… cada copo a súaflairiña…
10. Panosbrancos esfiañados da nebra ouveando polos vales polos soutos i as devesasmarelas en busca duncaborco oudunhavaliñaouta que nos acolla i os fagaacougar! Fiañas da nebra rubindo e baixando á gaiola do aire polasserrasérmedas e polos soutos despidos do Nadal!
11. Pacen as vacas nanabarega. Treme a pequena Que vaico’elas. Febreirochove Febreiroxea Febreironeva Nevelixeira…
12. Cousos do lobo! Caborcos do xabarín! Eidos solos ondeninguénfoinin ha d’ir! Baixa o lobo polo ollo do bosco Movendonasflairas dos teixos ruxindona folla dos carreiros en busca da vagoadamáis sola e [máismedosa… Rastrexa párase e venta finca a poutaergue a testa e oula [cara o ceo Con toda a sombra da noitena [boca O lobo! Os ollos o lombo do lobo!
13. Cain as follas…. Sintounhacousa Que se apousa en min e no me toca…
14. GALICIA digo eu / ún di GALICIA decimos todos hastra os que calan din e saben GALICIA da door chora GALICIA da tristura triste GALICIA do silencio calada GALICIA da fame emigrante GALICIA vendada cega GALICIA tapeada xorda GALICIA atrelada queda libre pra servir libre pra non ser libre pramorrer libre prafuxir GALICIA labrega GALICIA mariñeira GALICIA obreira GALICIA GALICIA GALICIA sabemos á forza á forza á forza á forza á forza á forza á forza libre pra servir libre pra non ser libre pramorrer libre prafuxir GALICIA nosa GALICIA nosa GALICIA nosa
15. GALICIA irmandiña GALICIA viva aínda recóllote da TERRA recóllote do PUEBLO recóllote da HISTORIA recóllote i érgote no verbo enteiro no verbo verdadeiro que fala o pueblo recóllote pros novos que vein con forza pros que inda non marcou a malla d’argola pros que saben que ti podes ser outracousa pros que saben que o home pode ser outracousa sabemos que ti podes ser outracousa Sabemos que o home pode ser outracousa