Pdf Sahih-i müslim şerhi çok önemli bir hadis kitabıdır. Mehmed sofuoğlu Sahih-Müslim şerhini çok titizlikle yazmış, bu eseri beğeneceğinize eminim. Sahih Muslim pdf Mehmed sofuoğlu tercemesi indirmek istiyorsanız bu eser bire bir. Bu eser en sahih ikinci hadis kitabıdır. Kütüb-i sittenin içindedir Sahih-i Müslim PDF Tercemesi Ve Şerhi Mehmed Sofuoğlu CİLT 4.pdf

2. • •
SAHIH-1 MUSLIM
VE
•
TERCEMESI
CILD
4

3. Ebu'l-Hüseyin Musliınu'bnu'l-Haccac
el-Kuşeyri en-Niysaburi
(206-261)
• •
SAHIH-1 MUSLIM
VE
•
TERCEMESI
CILD
4
Mütercim:
MEHMED SOFUOÖLU
İst. Yüksek İslim Enstitüsü Öğretim Üyesi
İRFAN
YAYIMCILIK VE TİCARET
Çatalçeşme Sk. Defne Han No: 27/14
Caıı,,loğlu • ISTANBUL
Tul: 511 09 60

4. İrfan Yayuıeri No. 7/4

6. fi SAlllll-1 MUSLIM
RASÜLULLAH (S) ARAFAT VADiSİNİN ORTASINA GELDİ.
OltADA İNSANLARA HİTAB EDEREK ŞUNLARI SÖYLEDİ:
•·.. MUHAKKAK Kİ KANLARINIZ VE MALLARINIZ BU BELDE·
NİZOE, BU AYINIZDA, BU GÜNÜNÜZÜN HURMETİ GİBİ SİZLERE
llıltAMDIR. DİKKAT EDİNİZ! CAHiLİYYET İŞLERİNDEN OLAN
11•:ıt ŞEY AYAKLARIMIN ALTINDADIR, LAĞV EDİLMİŞTİR. CAHİ·
1,IYYET DEVRİNDE GÜDÜLEN KAN DA'VA.LARI DA KALDmILMIŞ·
·rııı. KAN DA'VıLARIMIZDAN KALDIRDIĞIM İLK KAN .DA'VASI
HılllATU'BNU'L-HARiS OĞLUNUN KAN DA'VASIDIR. O, SA'D
o(aıı,LARINDA ÇOCUĞU İÇİN SÜT ANASI ARAMAKDA İKEN
ıııız•:YL ONU KATLETMİŞDİ. CAHİLİYYET RİBASI DA KALDmIL­
MU,r
rııı. RİBALARIMIZDAN İLK KALDmDIĞIM KİRA. DA ABDUL­
MIJT'rıLİB OĞLU ABBAS"IN RİBASIDIR. O TAMAMIYLE LAĞV,
Kllll,MİŞTİR. KADINLAR HAKKINDA ALLAH'DAN SAKININl2!
'0NK0 SİZLER ONLARI ALLAH'IN EM.ANI İLE ALDINIZ VE FERC-
1,KRINİ ALLAH'IN KELİMESİYLE HALıL KILDINIZ. SİZİN ONLAR
tlZKKINDE HAKKINIZ, HOŞLANMIYACAÖINIZ KİMSELERİ DÖŞEK­
LIKINİZE ÇİĞNETMEMELERİDİR. EĞER BUNU YAPARLARSA ON­
LıKI ŞİDDETLİ OLMIYARAK DÖVÜNÜZ. ONLARIN SİZİN ÖZERİ­
NlZl>J<:Kt HAKLARI DA MA'RÜF VECHİLE RIZIKLANDIRILMALARI
vıı: OIYDİRİLMELERİDİR. BEN SİZE ÖYLE BİR ŞEY BmAKTIM Kİ
ICaEK ONA SIKI TUTUNURSANIZ ONDAN SONRA ASLA DALALETE
Utl!IMl':ZSİNİZ. O, ALLAH'IN KİTABIDIR. SİZLER BENDEN SORU­
LACAKSINIZ. O ZAMAN NE DİYECEKSİNİZ?» SENİN TEBLİĞ ETTİ.
GiNE, VAZİFEYİ İFA ETTİĞİNE VE NASfiıAT EYLEDİĞİNE KAT'İY·
YITLE ŞAHADET EDERİZ DEDİLER. BUNUN ÜZERİNE RASÜLUL­
LıH ŞEHADET PARMAĞINI SEMA.YA KALDmm İNSANLARA tşA.
RIT EDEREK ÜÇ DEFA: •YA RAB! şAHin OL,·Y.A RAB! şAHİD OL»
D1D1 1•
l, MuaUm, Hace, Haccetu'n--Nebi;yy <S), Cibir <R) den..
Buhıiri ve diğerleri de bu Arafit Hutbesini İbn Umer'den, Ebii Bekre'den, ·Amr ibn
Hlrlce'den ve diğer sahi.bHerden çeşitli parağraflar bilinde· riviyet etmişlerdir. lbn
HlıAm'ın riviyelinde Pefgamberin bu hutbeyi de ALLAH'A HAMD ve SENA ile· baıla·
dılı Lıısrih edilmiştir (es-Siretu'n-Nebeviyye ll, 603).

7. 15 - KİTABU'L-HAC
(1) HAC YAHUT UMRE SEBEBİYLE İBBAMA GİRENE MUBAH
OLAN VE OLMAYAN ŞEYLER İLE KENDİSİNE KOKUNlJN
TAHBIMiNt BEYAN BıBı:
· 1 - (1177) Bize Yahyl ibn Yahyl tahdls edib dedi ki: Ben Mllik'in
huzurunda okudum. O da Nafi'den, o da İbn Umer (R) den (şöyle demiş­
tir) : Bir kimse Rasulııllah (S) dan: İhrama giren kişi giyecek nev'inden
ne giyer? diye sordu. RasuluUah: •Gömlekleri, başlıkları, şalvarları (don­
lan), bornuslan, mestleri giymeyiniz. Ancak na'leyn bulamayan bir kim­
se mestleri giysin ve iki mesti de topuklannın aşağısından kessin. Sizler

8. il SAHiH-! MUSLIM
1 -- ( ) ......... İbn Umer (R) şöyle demiştir :
l'ı,ygamber (S) den : İhrama giren ne giyer diye soruldu. Buyurdu
ki : , ihrama giren ne gömlek, ne başlık, ne bornus, ne don, ne vers (ala­
�••hri yahut Yemen zağferanı denilen bitki) veya zağferan ile boyanmış
bir kumıış, ne de mest giyer. Ancak na'leyn bulamadığı zaman mestleri
upuklnrından aşağıda kalıncaya kadar keser (de öyle giyer),.
ııı •. , . ... ,� • � ....... ,..., ..... , ı ... --J.;- , ...
..
,• ....
...
ı,�- ( )
t�_,..�ıı:r,;ı:..;1 �l_:½o ı:r�-- J>.::..ı:,;: • -�":.:,: �_,,,, ... - f
- .
�,f· ·.,. 'Ji- ·- ., ·,--.". iZ ,. -,.-., �iı- �·,: ::,,,ıııı;;_ Jıı� ,- ''<: Ji'�'
,. V" J . ıJ'JJ J ı.) �.ı. r.4' ..J' i.r- ıJ"';"'. � - • .,..J ..,.
,, - ,, - ..
"". ı-- • � • • ... ...
1- ·1,'. >•-
,.
·:,. .•··ı ·1·1<
-� ,·:
• 1
� c.r- -•,•-•• J • V'
J""'l e • �
.,. ... -- .. --- .. . - ..':'
3 -- ( · ) ......... : İbn Umer (R) şöyle demiştir :
Ru•Ülullah (S) ihrama giren kimseyi zağferan yahut vers ile boyan­
mı, bir sevb giymekden nehy etti ve : •Her kim (ihramda giymek için)
n,a'lıyn bulamazsa mest giysin ve bu mestleri de topukların aşağısından
kıııln• buyurdu.
, !ı;;.:;�i.�:.�t7�, �ı;.jıı ıt�:,ıı;.:, ����;, (ııvı.)- t
1 • '" .,.J;·• ıa,ijt ı"... •' ...
•
--
•.• ı..'•, ,.,.,., ,... ,.• -'11!'"
(
•.-..�I , .. ,.....
J'•
..::..r ' . :'.r,u-ı:-'-' ı:r , ';'.) ._. .ı.. ı:r , J_r# .,. ;-.ı'-' ,,... •� ' � •
.. .. . ... ....,... - . . .
1 ·•i::ı,.,.ı·1··.-,,.:ıılı-.-,�y,.u::·(-..-,,,ı. ,,.,ı." �-�ı.'i•">• ılıllf_Jı,-1 ,-
""' .• v-.. J ) .)� ... � ıJ.J � '"'.,.._ .. .,.J jli(;/!6 .. ı.).,,,..)
• .,.,,. ... ' ..... ... 1 •
-r�;ı�
- -
1, lunıda Peygember'e ihrimlının neleri giyeceji sorulmuıken o, ihrlmhnm eiyemiyeceii
,.,ı.rı ııöylem.işür. Bu, sözün bediiyyet ve celidetidir. Peypmber'in cevabı şunu ifade
ıtmlı oluyor: 1hriunlı §11 sayılan1an giyemez, fakat bunlann ·dışında 1ta1an1ar•. giyebilir.
OlylJmlyecek şeyleri tasrih ebnek daha liyıktır. Çünkü onlar ihita edilmi§tir, amma' ih­
rlmlıy■ eliz olan giyeceklere gelince onlar ihtıta edilmez.
Vertı11 gilzel kokulu ve kumaş boyamakda kullanılan bir bitkidir. Bu bitkinin ko­
kuıu cimi' arzusunu tahrik edici bir husdsiyyet taıunaktadır. Zaiferan da böyledir.
lıınlır bilhassa bu husılsiyyetlerinden dolayı lhrimlıya yasak ed!Jmiı)erdir.

9. KITABU'L-HAC
4 - (1178) ......... : İbn Abbas (R) dedi ki:
9
Rasıllullah (S) dan işittim, kendisi hµtbe irad ederken ihrama gireni
kasd ederek: «Şalvarlar (donlar), izar bulamayanlar için, mestler de na'­
leyn bulamayanlar içindir• buyuruyordu.
· ( ) ,........ : Şu'be de Amr ibn Dinar'dan bu isnad ile İbn Abbiis'ın
Peygamber'den Arafiit'da hutbe iriid ederken işiddiğini rivayet etmiş ve
bu .hadisi zikretmiştir.
( ) ......... : Buradaki dört tarik ravilerinin_hepsi de Amru'bnu Di-
nar'dan bu isnad ile ayni hadisi rivayet ettiler. Fakat tek başına Şu'be
haric bunlardan hiçbiri •Peygamber Arafiit'da hutbe yaparken• kısmını
zikretmemiştir,
ıa!:ç;;,,;·)ı;iG•:..;. -:;,.;1;;:..;..J;..;_�ı:½;::; :..:.:iI:)_;., (, ,v,) - o
· ·- - - J �, • • .. . •
• «J,.!lr;_,.:.t·,19 l)jJ '.._-:.'f0�1 �:_;,r,ı;C.::i'.i � 'f�ı � .;,ı�_,�'.,J�: Jlı
5 - (1179) ......... : Cabir (R) şöyle dedi :
Rasulullah_ (S) buyurdu ki : «Na'leyn bulamayan, huff�yn (iki mest)
geysin, İz.ar bulamayan da şalvar (don) geysin•.

10. 10 SAHiH-! MUSLlM
j:.;_��):.✓�)�i:;ıu.; Ll-'.,;. -ı-l"[::,•'.,;. u�:;�r;;:.�;, (IIA•) - i
J)�(;_j;:,��;ı; �I��- ;;.:, ��1Jı�ı,�:J�.��!i;;,��,_;ı
:;.)ı •�ıJ. Jj·I.,,J� ı.j_:;J�2f�i '3_:;.l---�,J� <:� �-iJ��i)
J·r.:.--
Jr_ ,. .... ·, .-... ...
J......... �� " _, ,,,. . .. ...,.,,,.,.........e,.., ... , ..
ı.ı 1i • .,r_,J �ı.. j" ..ı.ij ll:?.f�1 ı.Sı Jı.::..,;J : '-'.,�_ J-t.:,.j . ':-':,� �
. .. -
.. ..
..'.:il ::.:;ı::. -:-J.ıı-...;j, ��)J� ı:;.)1�;l;Jj-l'..ıi., ��1J1):;;�i!!�1
,,! ı:ıı ::;.i. J� :.:. .s', �, J� ,:--.;, .ı..ı:�<<J�ci· -J� ı. �•J
ıJ'.. .. ..,..,. � .... • .. .J .....
"4_·-;,i.,!t:'.olj. �d;ilj( :>_.fut:,·iJ�jİ)f;:.ıı)İd;�I ı (;�ıi
-•��ıı...;iL:
6 - (1180) ......... : Ya'la ibn Umeyye (R) şöyle dedi:
Peygamber (S) Cı'ranede iken huzuruna bir kimse çıkageldi. Üstünde
bir cübbe vardı. Cübbenin üzerinde de zağferanlı güzel bir koku mev­
cı1ddu (yahut sarılık izi vardı). Peygamber'e hitab_en : Bana umremde
nasıl yapmaklığımı emrediyorsun? diye sordu. Bu sırada Peygamber'e
vahiy indirilmişti. Hemen üzeri bir örtü ile örtüldü. Ebı1 Ya'la der ki :
Ben Peygamber'i kendisine vahiy gelmekte iken görmeği çok arzu etmiş­
tim. Bu sırada Umeru'bnul-Hattab : Vahiy indirilirken Peygamber'e bak­
mak seni memnun eder mi? dedi ve hemen örtünün bir kenannı kaldırdı.
Ben de Rasulullah'a baktım. Peygamber'de, uyuyan kimsenin girib çıkan
nefesiyle beraber duyulan horultusu gibi bir horultu vardı. Ebu Ya'la'nın
rAvlsl Eb(ı Ya'la'nın bu sesi deve yavrusunun iniltisi gibidir dediğini de
zannediyorum demiştir. Kendisinden vahiy hali sıynlınca Rası1lullah :
«Hani umreden sual eden kimse nerede?• dedi. (O şahıs huzuruna getiri­
lince ona hitaben:) Kendinden bu sanlık izlerini (yahut da: Koku ese­
rini) yıka. Üzerindeki cübbeyi de.çık.ar. (Bu ihramı gey) ve haccında
yapmaktı olduğun fiilleri umrende de yap• buyurdu.
,j:���ı�::,;•.tı..;;•,;,';;��;:,i:;•�:Jh.:;.,�i�ı�;,, (...) -v
.•· ) -::,�t;;!.:r;· .Mıt.• :n�bi- . �r· 1 � ·.,_ �,!.·.wı;ı. • �,, fi , J; . ...,i•.·
ı.--L ~ J Jlii#!IIı.r'' - J. - � • .,,.J.,-;J Jlii#!II ı.r' c3 --· .:I'
,. •, , .. ... .,.

11. KITABU'L-HAC 11
7 - ( ) ......... : Ya'la ibı;ı Umeyye (R) dedi ki:
Peygamber (S) Cı'ranede iken huzuruna bir kimse geldi. Ben de
Peygamber'in yanında idim. O kimsenin üıerinde vucuduna göre biçilib
dikilmiş parçalar yani bir cübbe vardı. Kendisi de bol koku sürünmüş
halde idi. Bu zat Peygamber'e hitaben : Ben, üzerimde bu elbise bulun­
duğu ve vuciıduma da güzel koku süründüğüm halde umre niyetiyle ih-­
rama girdim, dedi. Peygamber ona :
- Sen hac ederken ne yapardın? dedi. O zat:
- Kendimden bu elbiseleri çıkarır ve vucudurndaki bu kokuyu da
yıkardım dedi. Bunun üzerine Peygamber ona :
- Haccında yapmakda olduğun işleri umrende de yap buyurdu.
(....... , .
..
,,, •., .... (-:-:ı--, .... ı·•ı'·-, ,:� r.:,ıı;,. •.,.·,. ,•. , • )
��ı.� � �ı:.·.bJ t· r:�.ı.• .:., �wl ı;;-'> . :'.r.:.,_ .ı:•.i &""' (. . - A
�:_.--�=r:·;i. ( '� i::uı,}_r).";.�Q� f::�:, e. ·.{> �,�-��:'�. f·::.:.':.:J,
:;.'� J;'. �?'i_•.t �i ı �:;:J-�J:, J-�;; ;-:.,:,::.. �i ı Jı.;J;;.İ,ü�. ı_;,,:,ı
ı..) • .. • • ., • ..(:,,; .,,.
, '_;l'
ııı ,,. � ... .. • , 1 ,,...
,!,�'
J:, ..•ı ' ..t � �.:J :,� U; . �ı; �";;.: v.� ��ı �;-:.SJl'-!'�ı : � ...,.,u.iı�-'
- - .
,, .. • · , ., ' .. t :ıı
• , -" • , ·' ' ... ,, ı.,' ·ı 1' • • "'
' • J r. ,..... • .. " 1 1 • ... ' • ..... J»ı� ., il
. _;-'
,-, ":� :,;l, J,:-J.,. >, . _,.s i':-�.-°'; �, �� ._,.ı; .._.. �• �c � .ı.J ;_,,.J' Q -f
ı.........ı., :.:;-;; �;;,,t:.; .:;:., ·r-;.�J�:;.;;;;-§, JııJ;.:;( , :Jın: .........ı., -�:·,,::
,,...... :,ı...., .,.. -.' :., ' ., . ,,. - .. .. ...... .. """"
-J-.i
','-••'ı··J-.-,,ı · ,.,.,-.,. ,,-'ıı'i
0' ,_ ?- .� �-L- �• �,, ··11 -1,·.,
. . "::... ;1 �u �,f-:._ .r �-a • ✓., •J • · ..:-ı--- r - 4-a _ � -'= ı _,_�
15��I • Jii_',:,;�:-:°( �ı:_ 'ı._�.��,il,_;:;��ı ı;y. �i�y.;t;.�,�
• • ... - • � 1 ,ıı; .....,. .. ,. ... ,, - / " ....
1
4-,i; , ..:1 .ili :_ı.ıı: » .ı..ıı,. ' ·il Jl.i. --. , i. /ı!_•t - :ili• ! I,;,; 1 ;•�ı . - ,ı :.
• ı.S_ - �<$"' -· = ..r..t � , _., ✓<S'
� ... . � ... .,. ... ...
. ,. • �:.lıı
• .,,,.
. ,d;_;J2_".;ı:,d,:;.; J.2'r.Ç/�, �ı;ıj.�ı:,:�,ı;
8 - ( ) .... ..... : İbn Cureyc dedi ki :
Bana Ata haber verdi. Ona da Ya'la ibn Umeyye'nin oğlu Safvan
şöyle haber vermiştir : Ya'IA, Umer ibn Hattab'a: Kendisine vahiy indi­
rildiği sırada Allah'ın Peygamber'ini görmek temenni ederim diye söyler
dururdu. Peygamber (S) Cı'rane'de bulunduğu zaman üstünde kendi­
sine gölgelik yapılmış olan bir örtü ve maiyyetinde içlerinde Umer'in de
bulunduğu sahabilerinden birtakım insanlar varken bir kimse çıkageldi.
Gel.enin üzerinde yünden bir cübbe bulunuyor ve kendisi de güzel koku­
lar sürünmüş halde idi. Bu zat Peygamber'e hitaben :
- Ya Rasulallah! Güzel koku süründükden sonra· bir cübbe içinde
umre niyetiyle ihrama giren kimse hakkında nasıl buyurursunuz? diye
sordu. Bunun üzerine Peygamber bir müddet ona baktıkdan, sonra sükut
etti. Derken kendisine vahiy geldi. Umer hemen eliyle Ya'la ibn Umey-

12. 12 SAHiH-! MUSIJM
ye'ye gel! diye işaret etti. Ya'la da geldi. -Ya'la başını (Peygamber'i ört­
mekde bulunan) örtünün içine soktu ve Peygamber'i yüzü kızarmış bir
halde gördü. Peygamber, bir müddet uyuyan kimsenin horultuyla soluk
alıb verişi gibi nefes alıb veriyordu. Sonra kendisinden (yavaş yavaş) bu
hal sıyrıldı ve :
� Hani biraz evvel benden umreyi soran kimse nerededir? buyurdu.
Bunun üzerine o şahıs aranılıb Peygamber'e getirildi. Peygamber ona :
- Bedenine ve elbisene bulaşan kokuya gelince sen onu üç kere
yıka, cübbeyi de çıkar. Sonra haccında yapmakda olduğun şeyleri um­
rende de yap buyurdu.
L·'.L;. ,i� (�l_:,.;i'. j,�
<
UI,) �•'�:_; �'•.lJ ••:..iı ��'C':, �L:.ft_,;,, (...)-�
. ;:.:: --· L · i,.) •· .
-· 1 - • .. , � ' . .
.• 1 • •.• �.__...... ı,-··,, ,=
L
.- ..... 'J;
.. C"'.'.ı: .. , . .. ,. ,.. . ..
ı 4.:.- � j--!� V .JA.#ıf, �U,1': �� ..:.,.A1:_ -��:- - - ıJ ı,;..�A,.. , fj..ıJ ../.?: ı.J' �J
. � .,, .. . - .
ı ,. .. • • , _ l . - " , _ ..,- .
,Lı':ı•�"'.)�'.:,.:.J, �;:J� :ı;.1'..; .;; .� ��J�;_.Jlj%-).J,��i:;
. .
-- . . . -..
-�••��-•�-, 't(j ı -�•,,...r.,, .-,, ,_.,,, �1•.it-ı ,-c .-ır:. �4;·
.. "ı+ t! •ı.ı • ıSJ w ij J . :�, �., cJ .- ı.ı.,,.J •• 1,111. .. J
• C �-:;JJ•;;.:.�,�J-'-iC.$C_;.i:;,i�-JI��lj
- -
9 - ( ) Ya!la ibn Umeyye (R) den (şöyle demiştir) :
Peygamber (S) Cı'rane'de bulunurken huzuruna umre niyetiyle ih­
rAma girmiş olan, sakalına ve başına zağferanlı koku sürmüş, sırtında da
cübbe olduğu halde bir kimse geldi ve :
- Ya Rasiilallah! Ben, şu gördüğün halde iken umre niyetiyle ihrama
girdim dedi. Peygamber :
- Üzerindeki cübbeyi çıkar. Vuciidundan sarı renkli kokuyu yıka ve
hıc:cında yapmakda olduğun işleri umrende de yap buyurdu.
•t"' ,�... . "'İ .._. ,.
_. ,.,,,•.,..,,
t:.
.,.•,r.......�•ı
,.�... ,... ,..�... , ·•· ( )
,.,, J ıır.ı.., . � � ıJ !' .ı.:,ı,ı.T .JI. •� • J.,..... ıJ. .r-,(F,,,,J ... - •
� .. . ... -
• • ,!ı--- ·,r. ·""· · 'ı• -•,•_-;•• �,-:- ---••1 •1r. r..-• • - ·11;'· • ,., 'ı•·•ı
(!,:_� : ı,ıW • .._,, � -.Jıs-- .ı_ ıJ .,... ıJ_J:"' : !,111 1ıa. -=-!': LJ • �
J.,... � ıJ.
j.., • •·• 'ı �1ı �,-, ,- r -ır.:: • f:. ,'ır. '·•• .-l;•ı!.' •�!; AV. .ilJ ,­
. �. �� ıJ ,,- u,-J ıı_ : "'._ • "'..,_ � .ı 'f: • ':':' ,,,,. ı.r:J • • .,, ,,, .. rJ
- - .
• ' • -
., - , , �
,,... >•
s:::: - .•�- -
•..ııı:; ••·Jı•·•�., .. ı:.ı••-·-•- -. -
:ıı• ·-·.li .--. -. r•ı·.�,-- .
� ,..,J' �ı.ı-ı ..,-�.._,,,., J. ,"T e.ı..r . Ç&._ _. ı.ı- .
• ,, """' • j
1 • ı . • .. •, , I l • ,. •,..,,.
.��.i·ıUi ,ı.J;:ııJ�t$" jJ•.:;ı.:ıı , �:,ıı.ı:ı;J; �,-,ıJl,ı!lıı:;!!;.:;.ı:..
• • ""I. .,,. "' ... ..,,. .. •
...,., ..., ,, , . ! ,. .....,......�- . , ,. ,......
ııw >il.��Ui ._..:.ıı.:.'.,"tıi ' '-:';:ıı��u:j ��ıı �� . :::-'.,:l_Q ;, •_,..
J tır,,l•ı :1-. ��- -.-.,,Jfa. •ı!.':,ıı .wı-� ,,.-·�ı..;GiT•ı:ı:ıı�i,
ıı-- J ı,J- , .. ,,. J .r: - • r _.,. ..,.. - v, .
- ,,. '-... ...
- -... ._y , ,, • ... •
.•�ı;; J '½�� ı:;1 i!.IJ��;µıJ . 4_��il

13. KITABU'L-HAC 13
10 - ( ) ......... : Ya'Ja ibn Umeyye (R) şöyle dedi :
Biz Rasülullah (S) ile beraber bulunuyorduk. Derken ona üzerinde
cübbe bulunan birisi geldi. Cübbede baldk kokusundan bir iz. vardı. O zat:
-. Ya Rasülallah! Ben umre için ihrama girdim, şimdi nasıl yapa­
yım? diye sordu. Rasıilullah bir müddet sükıit etti, yani ona cevab ver­
medi. Peygamber'e vahiy indirildiğinde Umer onu örter ve kendisini göl­
gelendirir idi. Ben Umer'e hitaben :
- Peygamber'e vahiy indirildiği zaman ben de başımı onunla bera­
ber örtünün altına sokmak istiyorum dedim. Bu sırada hemen kendisine
vahiy indirilince Umer Peygamber'iıı üzerini bir örtü ile örttü. Ben de
hemen yanına geldim ve başımı onunla- beraber örtünün altına soktum.
Ve bu suretle Peygamber'e baktım. Peygamber'den bu hal sıyrılınca:
-'- Biraz önce umreden sual eden nerede? dedi. O zat hemen ona doğ­
ru ayağa kalktı. Rasülullah :
- Üzerinden cübbeyi çıkar, bedenine ve elbisene bulaşan koku iz­
lerini yıka ve umrende de haccında yapmakda olduğun işleri yap bu­
yurdu•.
(2) HAC VE UMRE M'IKATLABI BABI
11 - (1181) ......... : İbn Abbas (R) şöyle dedi:
Rasülullah (S) şu yerleri ihrama girmek için mikat ta'yin buyurdu:
Medine'liler için Zu'l-Huleyfeyi, Şam (Mısır, Mağrib) ahalisi için Cub-
2. Bu hadtalerden anlaflldığı vee:hile bu suili soran kimse ibrima nasıl gireceğini bilmi­
yordu. 1lırim ile beraber eski ve kirli elbiseleri de &lymiıti, Raırillullah ona elbiselerini
çtl<anb y,kand,kdan sonra ild,na ,ıhmesmi �-
İbn Hazm ve diğerlerinin beyinına göre bu vak'a sekizinci hicret yılında Huneyn'­
den dönülüb ganimetler taksim edildiji- z-aman cereyan etınl§tir. Sull soran :ıltın ismi
hacllıler<le blldirilmemlıtir. En kuvvetli lhtimil, Ati ibıı Umeyye o!mıwdır, Bu rivl­
yetin aıhhatı bilinde o zibn Ya'la ibn Umeyye'nin ltar<leıi oldujunu haber vennlfler<llr.

14. 14 SAHIH-1 MUSLIM
l•.YI, Nı•cid'liler için Karnu'l-Menıizil rnevkiini, Yernen'liler için Yelem­
l•ın'I,
l{uHulullah : «Bu mahaller hac ve umre yapmak isteyen bu mernle­
kııtlı•r ııhôlisi ile diğer memleketler halkından yolları bu mevkilere uğ­
rayAtı kimselerin mikatlarıdır. Bu mikatlarla Mekke arasındaki yerler
ahAllıl de bulundukları yerden ihrima girerler. Hatta Mekke'liler de
Mııkkı•'d,•n ihrarnlanırlar• buyurdu•.
,. 12-- ( ) ......... : İbn Abbas (R) dan:
Raıulullah ·(S) Medtne ahalisi için Zu'l-Huleyfeyi, Şam ahi.lisi için
Cuhfa'yl, Necd ahalisi için Kamu'l-Menazil'i, Yemen ahalisi için de Ye­
l•mlım'I mlkat ta'yln edib şöyle buyurmuştur : «Bu yerler, zikredilen
mımleketler ahalisi ile diğer memleketler balklanndan hac ve umre yap­
mık lıteyib yolları bu mevkilere uğrayan kimselerin mikatlarıdır. Mikat
Ilı Mekke arasındaki yerler ahi.lisi de bulundukları yerden ihrama girer­
lır, Hatta Mekke'liler Mekke'den ihrama girerler•,
1, Hıo ve umre için lhrlma girme yerleri olarak ta'yln edilen mikatlar beı tanedir :
•· Zu'I-Huleı,fe: Huleyfe denilen ajacm bol yatfıdijl ı,erdlr. Bundan ötilril bu
ıılılldo adlandırılnuflır, Medine •hlliıi haeea ııiderken burada ihrlma alrarler. Buraıı
Mıdlne'ye dört mil, Mekke'ya iki yüz mil 11zaklıkdadır. Zu'l-Hııle:,fe'da birçok kuyular
.. Peypmber tarafından kurulan iltl mescld vardır. Hac mlkatları içinde Mekka'ye en
IUılı olanı budur.
b. Cıı!ı.fe : Deniz kenarına aeklz mil mesafede, mescidi ve minberi bulunan bir
lıDydUr. ŞAm, Mısır ve Majrib memleketlerinden ae1en hac:ıların mlkatıdır. Meklıe'ya U9,
Mıdlne'ye aekiz konak uzakbktadır. Peyıamher tarafından ııeıılı ve yayven yol ma'nl­
ıına Me!ı.ıı•• adı veriJmiıtir. İbn Hazm Mekke':,e seksen iltl mil uzakta bulnnduiuı,u
bildiriyor.
c. Karnu Meıı4,il: Kam, bir liabile •clıdır. Ensab ilimlerine göre Uve:,su'l-Karaııl
bu kablleya mensubclur. Mekke'ya bir gün ile bir &ece mesafededir. Menlzil, menzilin
ffm'idir, Birkaç yolun kavşaiı olduiundan bu isim verilmiştlr.
d. Yelemlem: Yemen'ln Mekke yolu üurinde Tıhime daj]arınm en büytlk]erin­
dın olub Mekke':,e otuz mil uzaklıktaclır.
•• Z4tıı l•k , Irk, k� dal demekclir. Bu mevki Kamu menbil'e mukabil olarak
Irak ahlliıi lvln mlkat ta'yln edilmlıtil',

15. XlTAılU'L-HAC 15
• • •
•t'J�
•pı'•'-• .·:-iı•ı'..'ı•ı�- •,r.• ı,., ,-�' ,:İ:· �,,,,.,r.
• c � ,:,--:r ır ı.ır.:J • uli .ı u.,-J ..ıııs-:J : 411 � uıı
. -,.. . -· ., .. . - .
13 - (1182) Bize Yahya ibn Yahya tahdis edib dedi ki: Ben Ma­
lik'in huzurunda okudum. O da Nafi'den, o da İbn Unıer (R) den. Rasıllul­
lah (S) şöyle buyurdu: •Medine ahalisi Zu'I-Huleyfeden, Şam ahalisi
Cuhfeden, Necd ahalisi Karn'dan (i'tibiren) ihrama girib LEBBEYK seı,..
lerini yükseltsinler•.
Abdullah, Rasiilullah'ın : •Ve Yemen ahalisi de Yelemlemden ihrama
girsinler» buyurduğu bana baliğ olmuştur, dedi.
• ••.ıı -�r�.. r:.,111, ,,., f�•, ...ır
• .,,.,,, •,•.•,,,, ... �.•,•�� ·•·
( ) ,v
•��j ü" ı.J':'- ı:;.l>: _,..J,I � ı,Jıt, J"°J, � J '-:'-"� J:!'J {J"NJ "' -
,, - ... .,. -
l.:J• ı•,:.'•ı•· 4:;•fl:'ı ·• •• ::1,,'..'ı•ı• ·,r.Mlıl 'rı ,••.,,_,.,,.
,
•
. (-,. •·
.f ır1 v,:J • • • ıS�v:�:"-' ır v,: 1 uıı lliii!I'� u.1-J ı.JI • ,:ııı�1ü" •• ,'<" .:,O
- , -
• C .J'ı', .ı:ı •1:.i •1•• . •i:.1'1 �
. - J Ü'!,, . ı,J- J.1!"..J ., . v!.
.,-�:�p.ı�i!,f.j,;:ı,-�ı;:ı;-J�i<c-İ'f,>�;,ij,� :;;�,;)�
17 - ( ) ......... : Abdullah ibn Umer (R) den:
Rasi1lullah (S) : «Medine ahalisi Zul-Huleyfe'den, Şam ahalisi Cuh­
fe'den, Necd ahalisi Karn'dan ihrama girerler» buyurdu.
İbn Umer der ki: Rasiilullah'ın •Yemen ahalisi Yelemlem'den ihrama
girer• buyurduğu bana söylendi. Ben bunu bizzat Peygamber'den işitme­
dim.
;;,��9-l��}..j_
;İ. �j�l�;İ. �� �:;,(1...;, (...)- ,t
.,-� ,, !- ... ,,•• , . • • • ·(1; ,• • .. .! •:, .. --, .. ,. •• • ·r,·
41t"",6.J.,.. Jlir"' u,-J� :ı..ı . �'�'ııı=ıı':'U.. 9:;9.�1H�, ,'-
. -
.ı , ,o •"& !:, 1, l • f •:,:!, , •
i
. , .J".}� J.1 :);.!j. ��j, •::::;: rwıJ:.ı�.�,)��i.ıı;.
... .. _, ..
... .,,. ., ,.. ,� .. .. ' .' .
9"';J;.!j, ;,ıııc ��)e"'·ıj>•�;:ı;:,.:ı, ı_;.;:;j: a��,.,:ı.;;;)�
14 - ( ) ......... : Abdullah ibn Umer (R) şöyle dedi:
. - .
« ·p,:?-'
Rası'.'ılullııh (S) dan işittim buyuruyordu ki : •Medine ahalisinin ihra­
ma girme yeri Zu'l-Huleyfe'dir. Şam ahalisinin ihrama girme yeri Meh­
yea'dır ki o da Cuhfe'den ibarettir. Necd ahalisinin ihrama girme yeri
Karn'dır•.

16. 16 SAHiH-! MUSLİM
Abdullah ibn Umer der ki: Rası'.ilullah'ın «Yemen ahalisinin ihrama
girme yeri Yelemlem'dir• buyurduğunu söylediler. Fakat ben bunu ken­
disinden işitmedim.
15 - ( ) ......... : Abdullah ibn Dinar, İbn Umer'den şöyle dedi­
ğini işitmiştir : Rası'.ilullah (S). Medine ahalisine Zu'l-Huleyfe'den, Ş�m
ahalisine Cııhfe'den, Ntıcd ahalisine Karn'dan ihrama girmelerini emretti.
Abdullah ibn Umer der ki: Rası'.ilullah'ın ,Yemen ahaHsi Yelemlem'-
den ihrama girer» buyurduğu bana haber verildi.
..i,;ı.,t-;,�(;;�,;;��(_jJ �;ı.-�1.1��.:Jj, (IIAt)- '
( .•· •ı-1:ı�1
':.°.1 .!)'-•. : . 'Ju;ı•,->iı .' 'ıl:J � .iıll.. ·.• ' ı;. ' '•�i! ' -�ı,i
� •) ""' � ( ._ � . � if''-' - � I' . 4J_ �. � ;1":.✓ ;
-��'
;
16 - (1183) : Ebuzzubeyr haber verdi ki kendisi, Cabir ibn
Abdillah (R) dan işitmiştir : Cabir ibn Abdillah'a ihrama girme yeri so­
rulmuştu. Cabir: Peygamber (S) den işittim dedi (sonra hadisi Peygam­
ber'e ref' etmekden vaz geçib : Zannederim ki Peygamber şöyle buyurdu
dedi).
18 - ( ) ......... : Ebuzzubeyr, Cabir ibn Abdillah (R) dan işitti-
ğini haber verdi ki, Cabir'e ihrama girme yeri sorulmuştu. Bunun üze­
rine Cabir : Ben işittim ki (Cabir'in Peygaİnber'e ref' ettiğini zannediyo­
rum) şöyle buyurmuştur : «Medine ahalisinin ihrama girme yeri Zu'l­
Huleyfe'dendir. Diğer tarik de Cuhfe'dir. Irak ahalisinin ihrama girme

17. idTAIIU'L-HAC 17
yeri Zitu Irk'dandır. Necd ahalisinin lhrima girme yeri Karn'dandır.
Yemen ahilisinin ihrama girme yeri de Yelemlem'dendir• '·
1v-'
JJ 'ı,u
J :;:cı•":'L (�)
(3) TELBİYE iLE TELBİYENİN SIFATI VE ZAMANI BABI
19 - (1184) Bize Yahya ibn Yahyi et-Teymi tahdls edib dedi ki:
Ben Milik'in•huzurunda okudum. O da Nafi'den, o da Abdullah ibn Umer
(R) den (o dedi ki) : Rasulullah (S) ın telblyesi şudur:
cLEBBEYK ALLAHUMME! LEBBEYK!
LEBBEYK LA ŞERİKE LEKE LEBBEYK.
İNNE'L-HAMDE VE'n-Nİ'METE LEK,
VE'L-MULKE LA ŞERiKE LEK
- Ya Rab! Da'vetine tekrar tekrar i'cabet ediyorum. Her emrini ifaya
hazırım. Senin saltanatında hiçbir ortağın yokdur. Hamd senindir, ni'met
senindir, mülk de 5 senindir. Bütün bunlarda hiçbir ortağın yoktur•.
4. Buhirl'de ııöyle bir rivA;vet de vardır : 1bn Umer (Rl dedi ki : Umer zamanında yerleri
feth olunub Basra ve Küfe ıehirleri kurulunca Umer'e gelerek : Ey Mu'minlerin em!ri!
RaıQlullah (S) Necd abaJisine Kam'ı mikat ta'yin buyunııuştur. Buruı bizim yolumuz­
dan ıapachr. Kam'dan ihrima girmemiz bize çok güçlük veriyor diye ıikllyet ettiler.
Uıner bunlera : Öyle lıe Biz K,ı,..... Menclzile mukabil olan ve yolunuz Ozerlnde buluııub
size sapa olmayan bir yer belwuz dedi ve onlar için Zcitu Irkı mlkat ta'yln etti (Buh4ri,
hac, Zdtu frk li•ehli'l-I-rak).
Tabavl'nln Hz. Aiıe'den gelen rlvlyetlnde lae Zitu lrk'm Irak'lılara Peyııamber
tarafından mikat ta'yln edildiji laarlh edllıııiıtlı',
5. Bu telblye lafızları Allah Tellll'nm lbrablm Peyııamber'e :
C J:İ' .ic.' Ji ,:,,- � .,...L:. f .!-J ''l:..ı !!; ıf� ..,..l�lj ..ı.;ı,,.
: lma:nlcır için de haccı i'la.n et. Gerek 11«'11«. gerek her uza.k yoldan. gelecek ıink deve­
lerin üıtü.flde olaT4k sana gelsi,ılffa (el-Hace: 27) emrine en güzel tarzda icibeti ifade
etmektedir, İıte .,tbrahim Peygamber"in bu da'veti zamanından U kıyiınet kopunca;ra
kadar, Ki'be'yi ziyiret eden her hacı, o r•mazzam da'vete- bu kelimeleri yüksek sesle
söyllyerek ,elecek, böylece kavlen ve fi'len lcibetde buluıımakda devam edeı:ekdir.
F: 2

18. 18 SAHIH-1 MUSLlM
Ravi der ki : Abdullah ibn Umer bu telbiyede şu sözleri ziyade ederdi:
LEBBEYKE LEBBEYK VE SA'DEYK.
VE'L-HAYRU Bİ-YEDEYK . LEBBEYK.
VE'R-RAĞBAU İLEYKE VE'L-AMELU
'l'iiatında tekrar tekrar ve devam üzere mukim, hizmetinde mulazim
v,• mudavim olurum -yahud yardım etmekde kıyam ve ihtimam eden
kimse gibi hizmet ve ubiidiyetinde devam üzere kıyam ve ikdam eylerim,
,vııhud da ubudiyet hiz!l'etinde sair hizmetçilere meded ve ianet ederim-.
IILitün hlıyr senin elindedir. Da'vetine tekrar tekrar i'cabet ediyorum. Te­
Zl'ilül ve ihlasla dua eylemek -yahud yalvarıb niyaz eylemek- v.
e her
umPl ancak sanadır.
20 - ( ) ......... : Abdullah ibn Umer (R) den :
Rasiilullah (S) Zu'I-Huleyfe mescidinin yanında devesine binib de
cl�vesi ayağa kalkmış olduğu halde Peygamber'i sırtında dümdüz yükselt­
tiğinde şöyle telbiye etmiştir :
,LEBBEYK ALLAHUMME LEBBEYK.
LEBBEYK LA ŞERİKE LEKE LEBBEYK.
İNNE'L-HAMDE VE'N-Nİ'METE LEK,
VE'L-MULKE LA ŞERİKE LEK,.
Raviler: Abdullah ibn Umer: Rasülullah'ın telbiyesi işte budur der
idi dediler.

19. KITABU'L-HAC 19
Nafi' dedi ki : Abdullah ibn Umer bu telbiye ile beraber şunları da
ziyade ederdi :
LEBBEYKE LEBBEYKE VE SA'DEYK.
VE'L-HAYRU Bİ-YEDEYKE LEBBEYK.
VE'R-RAÖBAU İLEYKE VE'L-AMEL.
( ) ......... : Nafi' : İbn Umer'in : Ben telbiyeyi Rasulullah'ın ağ-
zından sur'atle ezberledim, dediğini haber verib yukarıkilerin hadisleri
tarzında zikretmiştir.
21 - ( ) ......... : İbn Umer (R) haber verib şöyle dedi :
Ben Rasulullah (S) dan işittim, saçlarını toplayıb dürmüş olarak tej­
biye ediyor şöyle diyordu :
. «LEBBEYK ALLAHUMME LEBBEYK.
LEBBEYK LA ŞERiKE LEKE LEBBEYK.
İNNE'L-HAMDE VE'N-Nİ'METE LEK.
VE'L-MULKE LA ŞERİKE LEK•.
Rasulullah işte bu kelimeler üzerine artırma yapmıyordu.
(Ravi der ki :) Abdullah ibn Umer şöyle der idi : Rasulullah (S) Zu'l•
Huleyfc mescidinde iki rek'at namaz kılardı. Sonra Huleyfe mescidinin
yanında dişi devesi Rasulullah'ı, sırtında olarak dümdüz kaldırJnca Ra­
sulullah bu kelimelerle telbiye etmiştir.
Abdullah ibn Umer şöyle diyordu : Umeru'bnu'l-Hattab şu kelimeler-
den ibaret olan Rası'.ılullah'ın telbiyesi ile telbiye eder, şöyle der idi :
«LEBBEYK ALLAHUMME LEBBEYK.
LEBBEYKE VE SA'DEYK VE'L-HAYRU Fl YEDEYK.
LEBBEYKE VE'R-RAÖBAU İLEYKE VE'L-AMEL,.

20. 20 SAHIH-1 MUSUM
(::� . �(:jı;ı,•.;l� �•;.,ıf:::'b. . �µı_(-�;iı�::i �ı;;(.FN, (ııı.•)- "" •
... ,•ı,; .. �,. "'.�• ',r:,... ..·... ..- • .. ,,.,. ,,,,,."',. r•:'•ı ,.. ,.. ;,,
�: ;:;;.,-..: ;:;
.,.
�ljr,: Jli. � ..,.ı;;�ı.:r J;.i.1.I l:,•�<JII � �) ....�
.. ,, .. ... , ,, , ,,.
.J--.,: -••-, ,:::.-- - .:,l --;' ,.-, ·� •:ı·p.-·- � �,,, ,- ,, ,.-�-,r. -.;;-., �"
10...ü ,,!.,, _.. ı>,, _: ı :,J ...... 1 ..U , ..U JI _. <J -J ..,_,._. .ıll .ı;;o""'• - 1
.. .r- .J .r-. - - .. .... � - "!
. - , , .. ., ,. ,. . ..
•� ·� ...ı.:.. - ı· ,_ . J -- �ı:;­
'-"'.::' ·- ıJ.,..,-,. t6J � ıJ- .,..
_ • J
. 22 - (1185) ......... : İbn Abbas (R) şöyle dedi:
Muşrikler de telbiye edib : LEBBEYKE LA ŞERİKE LEK cümlesini
söylerlerdi. Onlar, bu cümleyi ·söyledikden sonra Rasıilullah : •Allah mus­
tehakkıruzı versin! Bu kadan yetişir, alt tarafını söylemeyiniz!, buyurur-
du. Onlar ise :
İLLA ŞERİKEN HUVE LEKE
TEMLİKUHU VE MA MELEKE (= Ancak bir ortak vardır ki o ve
onun malik olduklan da senindir)
derlerdi. Onlar bunu, kendileri Ka'be'yi tavaf ederlerken sc)ylerlerdi •.
(4) MEDİNE AHALİSİNE ZU'L-HULEYFE MESCİDİ· YANINDAN
İHRAMA GİRMEKLE EMREDİLMESİ BABI
23 - (1186) ......... : Salim, babası İbn Umer'den işitmiştir, o :
Hakkında Rasfilullah (S) üzerine yanlış söylemekde olduğunuz Beydi•
nız 7 işte budur. RasO.lullah ancak Zu'l-Huleyfe mescidi yanında telbiye
yapmıştır, diyordu.
8. Putperestliği Amelika1
dan ahb Mekke'ye sokııın Amru'bnu Ltllıey. Ki'be'nin içine Hubel
adında bir put dikmekle kalmayıb, telbiye kelimelerinin sonuna buradaki hezeyan HA.­
desi fisld kelimeleri de illve etınişti. Bununla bilyjlk putlan Hubel'i Allih'a gerik ad­
dediyordu. Mekke'de ve Cezire'de putperestlik devam ettiii müddetce bu çirkin cilmle
de telbiyeye illveten ımışrikleıiıı dilinde dolaştı. N'ıhayet şirkin btitün �lerini ve
izlerini kaldıran Tevhid ve lsLim kudreti, telbiyeılen bu fisid ziyadeyi de kaldırmııt,r.
7. Bu Beııd4, Zu'l-Huleyfe"nin Mekke cihetindeki önünde bulunan yüksek yerdir. Burası
Zu'l-Huleyfe'nin yakınındadır. Orada binl ve diler her hangi bir eser mevcO.d olmadıjı
için bllyle islmlendlrmiftir.

21. Kl'fABU'L-IIA<' 21
24 - ( ) ... ...... : ·salim şöyle dedi :
İbn Umer (R) kendisine : İhrama giriş Beyda'dandır denildiğinde :
Beyda kendisi hakkında Rasülullah (S) üzerine yaJnış söylemekte oldu­
ğunuz mevkidir. Rasülullah ancak (mescid yakınındaki) ağacın yanında
devesi onu kaldırdığı zaman telbiye etmiştir der idi 8•
8. Ebü DAvıld ve H&kim'in Said ibn Cubeyr teriluyle İbn Abbis"dan gelen bir rivi.yetleri
buradaki mübhemliği aydınlatıyor. Talıavi'nin beyinına göre İbn Cubeyr, İbn Abbis'a.
- Rasfilullah'ın telbiyesi hakkında sahabllerin ihtilMlanna hayret ediyorum demiı.
İbn Abbas da şöyle cevab vermiştir :
- Rasö.Iullah Zu'l-Huleyfe mescidinde iki rek'at namaz kılmış ve namazı ·bitirince·
telbiye yapmıştır. Bunu bir kısım sahibiler işitmiş ve hıfzetmişlerdir. Sonra devesine
binmiş, deve doğrulWlcaya kadar telbiye yapmış. Bunu da evvelki tehlil ve telbiyeyi
duymayan bir takım zevit işidib hıfzet.miştir. Sonra Beyda'nm yüksek mevkiine geldi­
ğinde yine telbiye yapmış bunu da iki evvelkileri duymayanlar işidib hıfzetmiştir. Sonra
herkes kendi işidib hıfzettiğini riviıyet etmiştir. Cenib Hak İbn Umer'e hayırlar versin.
Onun rivayet ettiği tehlil. ihram namazını ta'kib eden telbiYedir. Halbuki Rasfilullah'ın
bundan sonra ikinci ve üçüncü tehlil ve telbiyeleri de vardır. Bunun için fakihler bu
tehlillerin ve telbiyelerin hepsinin cevizinda ittifak etmiılerdir. İhtilAf,ları yalnız efda­
]iyet hususundadır.

22. 22 SAHiH-! MUSLIM
(ft) IIINEK HAYVANININ (HAREKET İÇiN) KALKIB DAVRANDI(U
YERDEN TELBIYE EDiLMESİ BABI.
25 -- (1187) ......... : Ubeyd ibn Cureyc, Abdullah ibn Umer'e :
Yıi Eba Abdirrahman! Arkadaşlarının yaptığını hiç görmediğim
dllı·I ş,•yi seni yapıyor görüyorıını dedi. İbn Umer:
• Nedir onlar? Ya Cureyc oğlu! dedi. İbn Cureyc:
Seni görüyorum ki Ka'be'nin ;rükünlerinden Baceru Esved rüknu
llıı Hüknü Yemfıni'den başkasına el sürmüyorsun9• Görüyorum tabaklan­
ını, (deriden yapılan) na'ller (ayakkabılar) giyiyorsun ıo, Görüyorum,
ııu-ı hııya kullanıyorsun. Bir de görüyorum, Mekke'de bulunduğun zaman,
halk :lıı'l-Hıcce'nin lıilfılini görür görmez ihlale (yani yüksek ses ile tel­
blycıyc) başladıkları halde senin terviye günü (yani arefe gününden ev­
v•lkl gün) girmedikce ihlale başlamıyorsun dedi. Abdullah ibn Umer ce­
vıben şöyle dedi :
- Erkan'a gelince ben Rası'.ilullah'ın Haceru Esved ile Ruknü Yema­
nl'don başkasına el sürdüğünü görmedim. Tabaklanmış deriden yapılan
ıyıkkabılara gelince ben, Rasıllullah (S) m üzeri kılsız (deriden yapılan)
ıyııkkabılar giyib ayağı içinde iken abdest aldığını gördüm. Onun için
ben onları giymeyi severim. Sarı boyaya gelince, Rasıllullah'ın san boya
Ilı, (elbisesini) boyadığını gördüm. Ben de onun için o boya ile boyamayı
ııc,verim. İhlale gelince, Raslilullah'ın hayvanı (hareket için) kalkıb cİav­
ranmadıkca ihlal yaptığını görmedim.
---------
•. Klı'be'nin Ha.cet'U Enedi havi alan rüknü ile R,ı.knii. Yemdntyi •nıkneyn yeminiyyeyn•,
mukabilleri olan ild rülme de •rulmeyn !limiyyeyn• derler. Ummetin bu stlnkll ameli
-lbnu Umer'e tebe'an- tavaf esnasında yalnız Rulmet,n ı,emd,ıiı,ı,eı,ni isti11m yani
ellerini süril:b teberrilk eylemekle yetinmektir. Rulmü esved -HaceN Eıved'den do-­
layı- istl'limla beraber takbll de edilir. Rukneyni !limiyyeyn iae lsli'llm ve takbll edil­
mez. latı'!im ve takbllin sebebi de o ild rulmün, İbrahim ve !sınai! Pe:,ııamberlerin at­
tıklan 'temeller üzerinde durmalarıdır. Rulmeyn şiımiyyeyn'in temelleri ile İbrahim'in
klideleri llzeriıie tevifuk etmiyor. ÇünkU IU'be birçok defalar yıkılı& bini edilmlı ve
yalnız iki rultün asıl temeller üzerinde plyidir kalabilmiıtir,
Buradaki sull ve cevabın siyikmdan anlaşılacajı,. il.zere Be11t'in dört rll.knilnil is­
WIAm hus&uiıda birinci asırda bazı sahibiler ile tabiiler arasında ihtiW varmJ.J, Bazılan
mustehab olarak dört rüknü isti'JAm ederlermiş. Enes, Cibir, Hasen, Huaeyn (R> bun­
lardandm Abdullah ibn Zubeyr Ki'be'yi İbrahim'in temelleri üzerine tekrar bini. etti­
iinde, tavaf esouında hepsini isti'Jama. başlamış.
Kadı !yad bu ııün dahi lbrahiın'in. temelleri üzerine kurulmuş olub, Halimi içe•
riye alan İbn Zubayr'in binim üzere Ki'be yenilense, dört rüknü isti'lAm etmek l&znn
ıeleceğini söylüyor. Bu küçük ihtilif ilk a.� idi. Ondan sonraki_ asırlarda ise yalnız
yemini olan iki rllknü isti'limda fakihlerin ittifakı vardır.
10, Sibt, karaz YtlJI Mı11r dikeni" denilen bir bitki yaprajı ile tabaklanmıı deriye ve mııılne
denir. Diier bir kavle ıöre de tabakianıruı ve tabakiannıamq ıııjır ıönüne denir.

23. KITABU'L-HAC
, • '
• .. . 1. • ,
.... '!' ., ., -- , ..�.. • •11."''"' & ''-11 ., •
.
.,.,.. . ( )
'�9. ..,..i-.r. uf"',> · �j .:ı. ı:.ı_.,, • ;f.• k--"'-.;'.;a(r,;, :.. - ""
, ,, - ..
23
. , . . , . - , ,
;�·.; �- · •�J��
,,
. � ...,u.;;.,,�:;.,.�Jl1-,;P·�.;.�:Ji. 2:r:-c:i �;:,.
.. - .ı,,:.. •• ..· .. • .... ..
,.. • .... • • -� .... ...
..
. :J:jııi:;. ,�.-lİI�ı:., . Jw.-��Id��_i:,:ı:.1 ı.;;:;.:,ıı_.-_��,l_, �� . �:;,
, ... - ... L.' -
• � 1 - ..("'"'.... • • • .. ., ,.
.. .. • •
•
.!�.1�.i �.S,:-.,;.:.!::,. .li. .s}.iJI :ı.:1,3�� ,.;r�-Y,:.yı;,.JJ'yl
26 - ( ) ......... : Ubeyd ibn Cureyc şöyle dedi :
Ben Abdullah ibn Umer ibn Hattab (R) ile beraber hac ve umre ol­
mak üzere on iki defa hac yaptım. Bilmünasebe : Ya Eba ·Abdirrahman!
Ben senden dört haslet gördüm dedim. Bu ravi de hadisin tamamını, yu­
kanki hadisin ma'nasıyle sevk etmiştir. Ancak telbiye kıssası müstesna­
dır. Çünkü bu rflvi, Ebu Said Makburi rivayetine muhalefet etmiştir. Bu,
o kıssayı ötekinin zikrettiğinden başka bir ma'niı ile zikretmiştir.·
.r. ,, ı1 ,.,, - • ,,.• ,,: r:,•- ,-,-. •,,,. ,,.,_ •',,.�. ( ) "V
' ':'} ..,. ' � w..,. �.., ı.T J.b, • ½!:" J. � fa. ,. ..,,-;,J ... '."'" '
lı:.:: - ,,,. .,. ., .
, ����,)�, ::_:;-:�,,, �:;iı� �:' 2-:;�1.��;.:,��:J� �-:.:=�ıj-
��l .s��:,ı..l
27 - ( ) ......... : İbn Umer (R) : Rasulullah (S) Zu'l-Huleyfe'den
ayağını devenin semerindeki üzengiye koyub deve de ayağa kalkarak
Rasulullah'ı harekete getirdiği zaman telbiye okumaya.başlardı demiştir.
��i..t_;.�ıJ� = J� f.l�c.ı;.;.1:;.:.;. · Jı���,�d», (...)- ""
• 1li ıı,· ., .... ,., ••• , t ·ı::.r··
,. -
. ..... ,... , .. Ali!.,: • ' ·v""
_,. ., ... .... .ıı,l-
�_ .:.,_,:- ı.:e,�1 l1;i!J' � .;1 ! -';'"İl: ,JD ,.;1 ! S, J� <J'. ir , c_ · ı.r .; _ ı.J_ C::..,.
. --u�"d�
28 - ( ) ......... : Yine İbn Umer (R) Peygamber (S) in devesi
ayağa kalkmış olarak kendisini dümdüz üzerinde durduğu sırada telblye
yaptığını haber verir idi.
29 - ( ) ......... : AbdııUah ibn Umer (R) : Ben Rasulullah (S) ın
Zu'l-Huleyfe'de devesine bindiğini, sonra devesi ayağa kalkmış olarak

24. 24 SAHiH-! MUSLIM
kcndisiı'ıi dümdüz vaziyete getirirken telbiye etmeye başlar olduğunu
gördüm demiştir 11,
(6) ZU'L-HULEYFE MESCİUİNDE NAMAZ BABI
30 - (1188) ......... : Abdullah ibn Umer {R) şöyle demiştir :
Rasülullah (S) Zu'l-Huleyfe'de .haccının başlangıc yerinde geceledi ve
mescidinde namaz kıldı 12
•
;""'.-';-"' .,.s('/'�• ':'� (v)
-�!1i.:.J���,;;·;;�-,����),j�;�(;;: · )����jp (A)-r,
. - � - .
. ;�,il:_ ;_;_,l,t�ij:;; �;-_!:,. r;.i� �:����.:ül J,'...:i2;l,: :.)�
(7) tllRAMA GİRECEK KİMSENİN İHRAMA GiRtŞi SIRASINDA
KOKU StlRÜNMESt BABI
31 - (1189) ......... : Aişe {R) şöyle dedi ı
Ben Rasillullah {S) ı ihrama girdiği zaman ihramı için, (bir de) ih­
ramdan çıkışı için Beyti tavaf etmesinden önce, (güzel koku ile) koku­
ladım 13•
11. Rdhi.le, bünyesi kavi,'")'(lke ve her nevi sefer meşakkatlanna. tahammullil deveye denir.
Bunda devenin erkejl, diıial müsA.vidir. Rahile kelimesinin sonwıdaki •ta• İnilbAlağa
içindir. Arablar binek iQln, •fer için, güzel, bakımlı, boylu boslu, asil develer seçerlerdi.
12. Zu'l-Huleyfe'de bu ıeceleme, hac amellerinden ve sünnetlerinden değildir. Likin her
kim bu fiili, Peypmber'ı uymak için yaparsa, ııüzel bir şeydir atadı lyidJ.
13. •lhrimdan çıkışı i;in• demek, cemreyi atıb tıraı oldukdan sonra ihr&mın sakuıcaların­
dan çıkışı dımekdir. Buradaki tovafdan maksad i/ôm tovafıdır.

25. KITABU'L-HAC 25
32 - ( ) ......... : Peygamber (S) in zevcesi Aişe (R) .şöyl� demit-
tir: Ben, Rastilullah (S) a ihrAma girmeden önce ihrAmı için, (bir de)
Beyt'i tavaf etmeden önce ihrAmdan çıkışı için güzel koku sürerdim.
ı -· • ,... • .... ,.. ,... , • .....,r.. , ...... ,....../ ,.�..
( ) .,..,.
•'=:ı:;1,r,-1.ıl� .:r-..�!1:½".:.ı•fil'" Jı.::.ı:.,; ,..,..-�..,: ı.!-'°:...,,JIJ .•. - l 1
'.·.f-l •j �,JJ- • ;--� �,-l•j 4-<1'l.V Mit �,J;.:;:.::�' :.::k,::..:ı�ÇI ! li!},Gl';;
"" ı.ı-, ....,,... ,.ı-;. �• ..... ✓ ,... Jl;'I'... .
-
... .,. ..
-�� ...i_,l.t
33 - ( ) •........ : Aişe• (R) şöyle demiştir:
- -
Ben, Rasfilullah (S) a ibrAma girmeden evvel ihramı için, (bir de)
Beyt'i tavaf etmesinden önce ihrlmdan çıkışı iç)n güZel koku ile koku­
landınrdım
...... ·r_:1 > .
...
�,r.. .,...>,• :.1,,...->r-:ı;.. ,
.,.
..... ·--""·ıı.�
.:.ı- l'":u) ..:..� : ._,,;,• .r" � � .ı.:;o l!l',b. • cJ.lı,'..ı,.. • � � ,:,,j,J (••.) - ,.t
- . .
. ��,,.4;-J.�'J_,!.J::_,-�,-� �::..ı�.&,�;ı;
34 - ( ) ......... : Aişe (R) : Ben, Raınilullah (S) ı thrAmdan çıkı­
şı ve ihrama girişi için (güzel koku ile) kokulandınr idim demiştir.
(::;•�,.iı;�IJ�j .• �;�i,� J�)f;a!� �J_;ı:��'.:ı'. d,,;,, (···l- "O
• 1 �ı: , • , • • , , • • ' ,,,:,,. , , ·,
_ �,�·r--r.ı,:;;:;:;d'4i,! ;:;'.,.��'� � ���ı.�lr..:;,ı:·;-:ı (:�-� 1J.
.•ı:;,iı:;� . ı;ı;)ı�J. f
.ı_;ı._.ıS¼ •�IJ_,;.:;:::;�: ::,ı�. .ı;t�; ;::_;ı;'.;,
,. J ... � - -- - ... ..
35 - ( ) ......... : Aişe (R) şöyle dedi :
Ben Veda haccında ihramdan çıkışı ve ihrAma girişi için RasO.lullah
(S) a kendi ellerimle tutya denilen güZel koku sürdüm.
36 - ( ) ......... : Urve dedi ki, Aişe'ye:
Rasulullah (S) ihrAma girerken onu hangi koku ile kokulandınrdın?
diye sordum. Aişe : En güzel koku ile dedi.

26. SAHiH-! MtJSLIM
......... : Urve'nin oğlu Usman dedi ki :
ll�ıı. Urve'den işiddim o, Aişe'den tahdis ediyordu. Aişe (R) şöylE
�,mı,ıır: Ben, Rasulullah (S) ı ihrama girmeden evvel (bulmağa) muk­
lıdtı· ııltlufıum en güzel koku ile kokulandınrdım, sonra kendisi" ihrAma
ıırırdl.
1 , .. ,,. ., ;, /. - ,. /' '
ı Jlı,�il J 1 ::;. ;Jl;..:.JIJ;._1 . .!.l::�; J 1 ::;ıj� . ,.,I; 0 .'.ı.·.;.. l.:}_.:,J ( ..) - tı
. . ,,. ,,.· . � -
...,.�.:�is��j ,r;.i ��:h'..�-�'Jrj:�.:;ı, :::_ıli(;t! � �� ::,·�, �t::.�
. ::..:,;,:,t: ..;�t�
-· -
�H - ( ) ......... : Bize Dehhak, Ebu'r-RicAl'den, o da annesinden,
o dıı Aişe'den haber verdi. Aişe şöyle demiştir : Ben Rasülullah (S) ı ib­
r,mı girerken ihrama girişi için, ifna (tavafını) yapmadan evvel de ih­
r&mdnn çıkışı için, bulabildiğim en güzel koku ile kekul�dınrdııh.
l;.!ı:,.rL:.���ı;.:,C:-';:,ıı;,i:,;��'l_�::.:;�:; '-!� l.:};,J (, "·)- ,.�
· -· ; .. ·., .
, r-�ı;,t::i, :J'..:.� :,; {�j � ��l;� : �J:;. V1 Jli_; . ���. ��Ji):':�:.3t
* ı, J , ,,. - ·- . �·11 - - !ı '�-�', �•,,,,, ·- -,i- ..ı �-..•ı."•:.. .. • �iı -
Jllfıll' !' _ r; �.,..� �="" �:ı�, _,... ..ı , : ..:-,•_��-.;., -r , �,-, �•
-· ,,-.,,•,. ,
·r.r.ı•ı
. ��,;.1��!J11., = J�'�j-j . r:;.;:.J;�ı.;.Jt:·;,:,
. - .
39 - (1190) .;....... : Aişe (R) : Rasulullah (S) Uu'aında iken başı•
nın saç ayırımı yerinde ıtmn parıldaması, sanki hala· gözümün önünde
demiştir.
Bu hadisin ravilerinden .Halef ibn Hişam : İhramda iken demedi. LA•.
kin : Bu, ih!-Ama girişte sürdüğü kokudur dedi.
.�--'.1,•.:.'iJfö) --�,1-,.�-. 1,_. ..,.._ ,,-'''.t.,_. ••i ..... (...)- t'•
_,_ ı.r- ....._.,, .J'., � .., � .J'. J ,.s:-.ıJ ıs-; s/J/IJ
•
-· 4' ·-
• • .. '
&
fı ••• ,,. • .. -· ..
·..ı .,,:... ,,...,.. ..,,..,ı .. _. 1·•1•- .. ,,ı '(..,.,..,. 'I'-�• .. •r"'l·u.
:..:., ..e;,•�ıo.;r •;r••�' r�J
• .:r•':f'J fi. 4_!......J'. ı;,,.ı,..:�_... ..ııij
.��j,-�l�_,!.:i �}•���;ı.ıı��jJ)�iJ!s::i
40 - ( ) ......... : Aişe (R) şöyle dedi :
Vallahi Rasulullah (S) yükıek sesle iblal ve telbiye okurken, başının
ıaç ayrımı yerlerinde kokunun parıldaması, sanki hala gözümün önün­
dedir.

27. KITABU'L-HAC
•••
1, •1' (:; - , •
.ı:..!• -- -• "1 - - 1··1• -, - "1 •• - ,. � ,:.•- - . , ,.• '- • 1• ,. ( )
.,. ı:.rJ · :J- • fr' r.!J. .,. � • · -l> • .r.•; ı:.,.-l,. .._,.ı-'-..ı: ....., ı.:.,;. ..·
27
· · : - ·'jv
..�� -1�iJ�:::J�rl�c,ı; �._;, J./:.� �._;
ı::::=:-.J .,,. .,,. .. .,.,. lif.>"' .,. V ,, � u--
41 - ( ) ......... : Aişe (Rt şöyle dedi :
Rasulullah (S) telbiye yaparken, başının ,;aç ayırımı yerlerinde ko­
kunun parıldaması sanki hala gözümün önündedir.
( ) ......... : Buradaki ravi de yine Mesrıik'dan, o da Aişe'den;
Aişe'nin; Sanki hala gözümün önündedir, dediğiııi rivayet etmişdir. Bu
da Veki' hadisi gibidir.
... ,..,, f."";:ıı-.. ....� .... ,�..,r.ıı•... ır. •.. ,., •...,.: ,. ,..., ,,
ı:.r�ı::-l> . _;.':'"
.:, .ı.,o< ı:.,-l> : 'ıIİ . J:.ı..:, J J:.ıl.:, -1.o! c;;.J (...)- fT
. . .
- - . ,,.
t"' J •ı.. �ı. ı ,., --•J ,. • ,, 1, , -, ,. I .- ., "
("':_;
�,iJl�,ı. ıs--,..:.Jl;ı,:1 ! s,;..:.;ı;::,.,:;..V'i·..:.....,;�,::.ı�,;.ııı.•r'
,.
'
..
fi
J •.-,
-, � "!J ,- . ı,• . ,,,
·r�.,.J, !-1; ,....;�_.r...·L?�.,
42 - ( ) ......... : Aişe (R) : Rasulııllah (S) ihramlı olduğu halde
başının saç ayınını yerlerinde kokunun parıldaması, sanki hala gözümün
önünde gibidir demiştir.
43 - ( ) ......... : .Aişe (R) : Ben; Raınilullah (S) ihramlı iken ba-
şının saç ayınmı yerlerindeki kokunun panldayışına muhakkak bakar
dururdum demiştir.
'
, 1·•1r::.•·c•ı'ı•,1··•-) ,·.-•.·,.•-·1 ·('• .,.,.. ,._t -�- () <t
r-�./,j :.i..b- ":?.,._. .,., :.,......� (..,.� �·...,.. ·...r.:-w: J.,.-. üJIIJ_ ... - '
• 1• ... ,,, .. .. ' • ı t. .. . .... (' • ,, .. 1,.' ·, ... '-1•·1-·,.. ) ... J , ,.1
;J-'1 .:,_1 cj' . ..:;�,�1 .:,• , �1 .:r :S:=� ..;,._;� �..;..- .:,_ .J", ._._.;; .:,_
.t ,.• • - . -� . 'fı
·- - '
�-
,,. }-.=-,� .... -,- 11 �'MI-!:. -,,,> .. . :,., -_, oııııı .....
-...
,...
J ...
�J.. �)•:� •r./2.ıl,,ıl ;.,�!" ..,.,-ı.ı• :.:., . li:!l'l..:.:ıo.:r, �:: .:,• "'·
... ... . ... ...
.. _ ,......... • l.. 4 •t,
1
.. ,,. 1 ..,ı�,:, J ,. 1....
. . .:.!; .LJ '�=='-;!j�'ı �.;,•.,, ,_,..,:J ıS;I
f . -'f.'".
,,, 44 - ( ) ......... : Aişe (R) şöyle dedi : Rasulullah (S) ihrama gir-
mek i;tediği zaman bulabildiği en güzel koku ile kokulanırdi. Sonra bu-

28. 28 SAHIH-1 MUSLIM
45 - ( ) .......... : Aişe (R) : "Rasulullah (S) ihramlı iken başının
saç ayırımındaki miskin panldamasına hfila bakıyor gibiyim.
( ) ......... : Buradaki rivi de Hasen ibn Ubeydillah'dan bu isnadla
aynisini riviyet etmiştir.
46 ..... (1191) ......... : Aişe (R) şöyle demiştir :
Ben, Peygamber (S) i 'ihrAma girmeden önce, bir de kurban kesme
günü Beyt'i tavaf etmeden önce, içinde misk bulunan (güzel) bir koku
ile kokulandınr idim.
w-l;.,"'...:�-J� . -�lj,.;_i ;jt:,;. ��_;i, ı;.:::,.:; �.:-:.ı.:};, (ıı,,)- tV
- ... , .. .
l�•t ,, ı .... , .., ı.,...,., "f..
...
,-
; ı,,,. "•,• • ,:,,, •.,. 1--•1 •,. :,
.,.
.,.,.. ,ı
':r-..r � �J.ı' � � -½• ;,:..h.... : ı.ı • , �1 .;r, !:i:.11 � ;W' � ,-: .ı.,.;r .;1_,.,.1: 1
' -• ,.. .. . il'.f. ['
JI ... ı:.• ,, ,, ,,. ••• ' & ' .,. ..
J... - .,,. JI ,. JI .......
'-:"'"'��- -!ı.ı.:ı'i ..:!- t.""ı:.!"t:::
""ı
.:ıı�
ıı:.
, ı..ıı:.j ı::
;:..ı.�':'�ı.
ı.:;tC::;:.1�i4t:,J�:;J�I �j! ��{; � �� 'J;::�,:_�-��•�pi.:ıi�j)
� �ı-ı ,-�:J.r·'ı �-.,·•.,r.:: -.,•;.,._':'ı'·'ı• •;,, ·'ı ·ı·L;_ ·,t•,•-t ı:.ı.• ' ·'·'ı
-=ıtı,�U.>-J ..... t :C���w.�!)ı..ı- .,J LJ!U!� ��.. ı..f' ..Jı ...... �
. ı.:1�:.i?.;q-<!µk�.�!ı:;.ı�
. .
-t.1 - (1192) ......... : Muhammedu'bnu'l-Munteşir şöyle· dedi :
Ben, Abdullah ibn Umer (R) den koku süründükden sonra'. ihrama
girmiş olan kimsenin durumunu sordum? Ben koku saça saça ·ihiimh ol­
mayı sevmiyorum. Vucılduma k'1tran tılası sürmekliğlm, bana bunu yap­
makdan daha sevimli olur diye' cevab verdi. Bu cevabı alınca ,Aişe'nin hu-

29. ıctTAııU'L-HAC 29
zuruna girdim ·ve onı, : İbn Umer, ben koku neşrederek ihramlı olmayı
sevmiyorum. Vucfıduma katran sürmekliğim bana bunu yapmakdan daha
sevimli olur dedi diye haber verdim. Bunun üzerine Aişe şöyle dedi : B�n,
Rasfılullah (S) a ihrama girişi sırasında koku sürdüm. Sonra iı (gecele­
yin) kadınlarını dolaştı. Sonra sabahleyin de ihramlı oldu.
:;�:li::l;. (�3ıl:ı��-i_)�' i::�. �-:ıl:ı�!;;.: � �I.:};, (...)- f/i
.-ı,,_y
.. ..acı .... .. ,.,... , , .. ... ..t.. ; ...,• • .,,,. ... '"I
�,ı.ı
::::_,: ::); tı:ı !sı, c._:�:;.:.-'-:�I�: ..,· ·r:>.:..11�.:"--"<J. �.I-!
, , > '
ı:..ı.
tl ,..,,. ... ,., .,, •'•• ..... ,
ı.f
..,..,.
!,l.ı
,w•
•
•ı.,t , ..,
. . . . .. .... •' ( ..w ,._J
( .. ..,
....... C::--· � C;' . .., .. -. . .. .,-�
48 -· ( ) ......... : Aişe (R) şöyle demiştir :
Ben, Rasfılullah (S) a koku sürerdim. O da sonra (geceleyin) kadın­
larını dolaşır. Sonra sabahleyin kendisi henüz koku saçlI"ken. ihrama gi­
rerdi.
�./J�-�j_l'.;' ;:,(_i��-'. ::;•c:Di::l;.. i-Y;.,I.:};,, (..,)-ti
�I ::ı:jl�;.:i ,�ı��;, (��; 6:..,�� , :ı_;.:_e;:;J�ı�..J� �1;; , 1::i!dı
:ı-!lf.JııJ '...'::,·.·�,::.:ili>. ..ı·-. (,:"_;;.tr ıi!J;,8�' ·ıo::,'.ı�:.ı:;J�.ı:ı.t,;Iı; -1• •
., ) .. . ...ı"! . ,., ..• .r-..-
. '-;
C·"- .,.� J . ..
.u.L
.rr:;,ı ( .. -�...,
49- ( ) ......... , Muhammed ibn Munteşir dedi ki :
İbn Uıner (R) den işittim : Katran sürünmüş olarak sabaha girmek­
liğim bana, henüz koku saçarken ihrama girmekliğimden daha sevimlidir
diyordu. Bunun üzerine Aişe'nin huzuruna girdim ve kendisine İbn
Umer'in sözünü haber verdim. Buna karşılık Aişe: Ben, Rasfılullah (S) a
koku sürdüm. O da (gece) kadınlarında dolaştı. Sonra sabahleyin ihrlınlı
oldu dedi ı,.
14. Görüldlliü llzere bu hadislerin rl:riai lll'ııbammed ibn Mıınteıir, 11:m Umer'e : tlıriına
girerken koku siiriinmek eliz olur mu? di:,e sormuş. O da : Bunu yapacaiıma, vucdduma
katran tıldaı silrıem daha iyi olur demiş. Jlivl, bu fetvayı Hz. Alıe'ye arıetmlı o da :
Allah, Ebd Abdlrralıman'a (yani 11:m Umer'e) rahmet etaln. Mukaddimesiyle yukarıdaki
cevablan vermiştir.
Bu hadislerden ihrlma girerken lıoıı kokular siiriinmek müstebab olduiu ve o
kokuların ihriından sonra plyidir kalmasmdo bir sakınca olnıadıiı iııtidlil olunmakta­
dır. Nitekim mezheb imamlerından Sevri, Şifii. Ahmed ibn Banbel. Dlvtd Zlbirl ve di­
ğerleri, sahlbllerden Sa'd ibn Jtbi Vakkas,, İbn Abbas. İtm Zubeyr, MuAviyetu'bn.u Ebt
Sufyin. mu'minlerin anası Aııe ve Ummu Habibe ile bi<çolı: tibiiler, fakihler ve mu­
baddisler toplulukları bu lelilıaddııdırla.
lmamludaıı Zulırl, Millk, Mıılwıııııed 11:m - eı-Şeyblnl ile bul ıılılbUer ve
tAblller 1ıe bunu oii& ıörmeder CUmdmı'WCcıTI IV, 515).

30. 30
�O - (1193) Bize Yahya ibn Yahya tahdis edib dedi ki : Ben Ma­
llk'ln huzurunda okudum. O da İbn Şihab'dan, o da Ubeydullah ibn Ab­
dlllıh'dan, o da İbn Abbas'dan, o da Sa'bu'bnu Cesaame el-Leysi'den. B.u
lı'b (R) Rasulullah (S) a Ebvida (yahut Veddan'da) bulunduğu sırada
bir yaban eşeği hediye etmişti. Fakat Rasulullah bunu (kabul etmeyib)
rıd etmişdi. Sa'b der ki : Rasulullah benim yüzümdeki teessür alametini
ıllrUnce (gönlümü hoşnud etmek için) : «Biz hediyeni red etmiyoruz, ne
vire ki biz ihramlı bulunuyoruz• buyurdu 15•
t�J!. �� �;u,�,:�.�;;:..,ci-i��J��� �;, (...)- ,,
ı:!4-- ' '.!"(-;,.�-- ı.-,..-i1�_, ...... f_-;_..... .,,.... kh·., ·ı"·:,ı1JI·,.(;"..:', ....,.,.• , .... ·
"',.� . "=".,..ı_ı:.;.ı..- . � fa- .:,- ı:..ı..-J l . .,.... � .':!.) � ..,.._. . � ı.J..ı..,.
• ·. ,,ııı··J·;r� •·•ı- ,,, •-•'1 L•,iıı:ı. • ''-11· -�l(°
(!
ı· •·
1
,:_,.1.>-.JJ . ,!.uı., l.J J->-J .,uı- 'il .::..,_.lA , >ı.c-1 -½, 1'5.,..J' 4J" . •w .;rı)
• •• .. .,. -
�
... • • � ...
p
,,:
. ·•- - ı.ı -
,--. ,--,.- ., - •• 11 · 1,i''' •· 111
•.J'> ....� ıJ -··· ıJ . ,,1.#
J �
. .. .. -
. .
51 - ( ) ......... : Buradaki üç tarik ravilerinin hepsi de Zuhri'-
dın bu isnad ile rivayet etmişlerdir. Bunlardan Ma'mer'in tarikında İmam
Mllik'in dediği gibi : Peygamber'e bir vahşi eşek hediye ettim şeklinde­
dir. Leys ile Salih'in tariklerinde ise : Sa'b ibn Cessame, İbn Abbis'a ha­
bır vermiştir.
--•-.-----
il. lbtı4 ve Vedcfan, Medtne ile Mekke arasında iki yer adıdır. Ebvi, Medine civirında
Cuhfe'ye yirmi 09 mil meılfede bir daim adıdır. Veddin, Cuhie'ye daha yak10 ve se­
klz mil mesAfede bir yerin yahut bir köyün adıdır. RAvi bu ilti yerden biriıinin ta•yt­
nlnde ııek ettijl için lerılld ile rlvlı,et elmiftir. lbn lshllk, Veddin, Ma'mer ise Ebvi ol­
dujunu kat'iı,etle rivlı,el etmlılerdlr <Kutalllnl, ili, 341).

31. KITABU'L--HAC 31
53 - (1194) ......... : İbn Abbas (R) şöyle dedi :
Sa'b ibn Cessaıne, Peygamber (S) e ihrıimlı iken bir yaban eşeği he•
diye etti. Fakat Peygamber bunu (kabul etmeyib) geri verdi ve: «Biz,
ihrama girmiş kimseler olmayaydık, bunu senden· muhakkak kabul eder­
dik» buyurdu.
,.�,,.. .,�.. ,.. .. ...,, --ı:·'l!.'·•�.::;:iır........�•, •-•ı_-'.• ....� ••�· ( ) l
'-' • )J
.....,,
-:.-r.fııl,• • "' • � ..
l.i � • '-t" .. u: �,.._,,,;,J .. . - o
Pi ...�....r'6•.. -..,.,,,. ,...,r-;.ıı.. ,,ı; 1•
..--:ı•ı ı....,;1,. ,...,r-.,• - . pı •
• .:,- � ı:i.b- •..,.W:,ıJ .IJ, ı:i.b-: ı• •J.:.ı•.:, J ı,r.,,;, .IJ, ı:i.l...J, .:,-
., .. - • - • • ı;.. .. ,,. .
...., • .,, , .. "" '' l'_"' �...,r-.... •,r.•• - •l
"'
"-'• lıı
>• ır.-
.... ,
' �':" .:, f:,:-.,. ' ...�►.:ı- � . �ı:ı,b, . ıJ ı;...ı..- . )..,. .., � -½� ı:,,b,J ,
_ ... ,,. ,,.
.. .: - fi,.
,., •ı ,
�ı.ı"� � .:.r
. - .
• • 1' ·ı:.. ıııı._• �IJ'ı -;,,:, •.• ' •• 11 • •
1
1 p·ı . '•...·1· '
. u>J ı..-, ı.r:J � u- � �ı:.:-.:, ....... ı.s.u. : .:,- JJ"-" !'. J) ı)
. .. ... � . . .. ... ,,,. _ ...
.c;�� ,.?>:, ıı'a: :J., p:ı,:;.·•�=:.3,:1:,) ..;,
- .. .. .. ,,, ..
... ı-- 1 Al;;,_•�" -- ··, ,. • ..
..
...........,. ·-
ı.?'JJ'-":ü.!.��ı.s.u. •--+.>-� �!'- JJdJ
- .. .. � .. ,... .,,. ,,_ ..
54 - ( ) ......... : Buradaki tariklerin ravileri de cemian Habib'-
den, o da Said ibn Cubeyr'den, o da İbn Abbas (�) dan rivayet etmiş­
lerdir. Mansı'.ır'un, Hakem'den yaptığı rivayetinde : Sa'b ibn Cessame Pey•
gamber (S) e yaban eşeğinin bir budunu hediye etti şeklindedir. Şu'be'­
nin, Hakem'den yaptığı rivayetinde : Bir yaban eşeğinin kalça tarafını
kan akıtır halde; Şu'be'nin Habib'den yaptığı rivayetinde ise : Peygam­
ber'e bir yaban eşeğinin yansı hediye edildi de Peygamber bunu red etti
tarzındadır.

32. 32 SAHiH-! MUSLlM
55 - (1195) ......... : 'İbn AbbAs (R) şöyle demiştir:
Zeydu'bnu Erkam geldi, Abdullah ibn Abbas'dan ezberlemek için
vak'ayı tekrar zikretmesini isteyerek : Raslllullah (S) ihrimlı iken ken­
disine ,hediye edilen av etinden bana nasıl haber vermiştin? diye sordu.
Erkam' şöyle dedi: Rasiilullah'a av etinden bir uzuv hediye edilmişti.
'
Kendisi o uzvu red edib ;. •Biz bunu yemeyiz. Çünkü bizler ihramlı bulu-
nuyoruz, buyurdu.
�,r;:.iıG . �(ai�_d-,�l:;.•�,�;.:;el:.;.:J;.;,�;1:;ÇI�-=i::ı;;.
f.. , • ., , ! • • . ..
u:J �-;..;. ..,:;.., �� ı;� ..::.:,ia'j . ı:!·��:,.,:,;.:.;_�½ ..::.-;:.. >I ..rJ-.:.ıı�•
- .
.. ,:' ..
.i.:t-ııJ_JJ� ,�;:,;�,,.;_ı;.;�::.Yii .J-:,:.;�·ı.:;:�.��..Ji::.�i,
. .. .. .. . .
..·, •.. ..l, ;.-,-:.1.., , •t""".: ,. ,,. r...�, .#,,... .. .... ,, , .. , ,....
.,•,��l.>.�;I _l.:.J;>lt .4:,(. 4:1:;ı:.:i;;J,;;l .a���)•.'.1·.,.
.i/ ı�lj: IJii
,;:/.:.;J�, . �fi:�:�Jfli.��i!-� �k. '�:;�✓,:�'..-.-
.iJ ,ui,,:;,
::.., ' ..• > ..
..
... ,., �.1_...
.. ' x-: ......., 4 .ıı .. i'/ > :�,..
..
• C �.,.,__; . 'Ll'>'> •,.. » Jii. c.J ı>t u:).:.J _):°. E.:.I.�1 .jD j .·•..I" ; /
56 - (1196) ......... : Bize Salih bin. Keysan tahdis edib dedi ki :
Ben Ebu Katade'nin azadlısı Ebu Muhamroed'den işittim şöyle diyordu :
Ben Ebu Katade'den işittim şöyle diyordu: Rasfilullah (S) ile beraber
yola çıktık. Nihayet K,.Jıa 11 denilen yere vardığımızda bizden kimimiz
ihramlı, kimimiz de ihramsızdı. Bu arada arkadaşlanının biribirlerine bir
şey·göstermeye çalıştıklarını gördüm. Hemen ben de o tarafa baktım. Bir
de gördüm ki bir yaban eşeği. Sür'atle atımı eğerleyib mızrağımı da al­
dıkdan sonra atıma bindim. Tam bu sırada kamçım yere düştü. Arkadaş-
larıma hitaben : Kamçımı bana uzadıverin dedim. Bu arkadaşlar ihramlı
halde idiler. Bana : Vallahi bu av üzerine sana hiçbir saretle yardım yap­
mayız dediler. Bunun üzerine kendim hayvandan inib kamçıyı aldıkdan
sonra tekrar bindim. Nihayet arkasından koştıırarak yaban eşeğine bir
tepe ardında yetişdiın. Mızrağımı saplayıb öldürdüm. Müteakiben onu
arkadaşlarımın yanına getirdim. Bir kısmı. onu yiyiniz, bir kısmı da onu
yemeyiniz dediler. Peygamber önümüzde idi. Hemen atımı harekete ge­
çirdim ve Peygamber'e yetiştim.• O balaldır, onu yeyiniz• buyurdu.
11. Kaha, ?/!ekte Medine yolu berinde 8ulcıııı denilen köye tlç mil kadar uzaltda bir vlcll­
dlr. Mecllne'den tlç merhale malfededlr.

33. KITAllU'L-HAC 33
57 - ( ) ......... : Ebu Katade'nin azadlısı Nafi'den (şöyle. demiş­
tir) : Ebu Katade (R) Rasulullah (S) ile beraber bulunuyordu. Mekke
yolunun bir yerinde ihramlı olan bazı arkadaşlarıyla beraber geri kaldı.
Kendisi ihri.mlı halde değildi. Derken bir yaban eşeği gördü. Hemen atı­
nın üzerine doğruldu ve arkadaşlanndan kamçısını kendisine uzatıver­
melerini istedi. Arkadaşlan bunu yapmakdan çekindiler. Onlardan mız­
rağını istedi, bundan da çekindiler. Bu sefer bizzat kendisi aldı ve sonra
atını sürdü. Neticede yaban eşeğini öldürdü.
Peygamber'in sahi.bilerinden bazısı bu avdan yediler, bazısı da ye­
mekden çekindiler. Sonra hep birlikde Rasiüullah'a erişib bu hususu (ya­
ni yenilib yenilmiyeceği hususunu) kendisinden sordular. Rasulullah :
•Bu, ancak Alli.h'ın sizlere yiyecek olarak verdiği bir nzıkdır• buyurdu.
58 - ( ) Bize Kuteybe, Mi.lik'den, o da Zeydu'bnu Eslem'den, o da
Ati. ibn Yesi.:r'dan, o da Ebu Katade'den, yaban eşeği ·hakkındaki hadisi
Ebu'n-Nadr hadisi gibi rivi.yet etti. Ancak Zeydu'bnu Eslem'in hadisinde:
Rasiüullah (S) : cünun etinden beraberinizde bir şey var mıdır?, buyur­
du sözleri vardır.
F: 3

34. 34 SAHiH-! MUSı.JM
.;.;:�;;ı..ıic;f�. re:..::; :.cLl� . :..-r:.ı,;�•::;;..1ı:.l:};.,J (...)- o'
.,. .. ..: .. - .,. . ... ,, .. ·- .
r:;.ı.;:,:;.J'.,rı;��,�;.:;�ı..ı.i0ı,,,J�.�;ı:ıı..ı_i��'�;;ıs·�. ?ı..ı.,
... � ... ... .. . ...
,'J'· �.:,,,, ,----,��.� ·�•: ı"'-'·',, ..!Ji,, 'ı•ı ,--.•,- . •'•J·"•···,
• ı, . :-ıı ı..JrJc.r
.ıııJ
• . ...":.·� J.ı�ı..ı . �� ı.,;_,-;'-'..>J. r-:� r.J ":�
. �r; �r.i".-�J�l��ii ,1ır::..�
�1- 0-�l��-� ....�t::,2�l'�
, .
..
.. �... ........,•.ı�..
•... r•.;..--,ı... . , ,•ı ı...,,..... .. ,._._, .. , .......
..:,iU,ıl;. t=zvl .__...j. �ı::..::uı li . ıJ
_
r.�l .:,ıı:,;_ı; i
,::..:-ı.. ,c,'. (; .:,.!..;
., '"' ı. .... ;._ t l
1
,ı 1 • -' • 'i
}A� cf� '.>i�ı�, l�l.:.�� l�l:. ( «-jj;�) <F"::;�;���::J.,'..�'......l�
.. .. .. ... '-- ... � ·'-' .
....t ... . • ' • -
u:..Jl"l�i .. ,... . .
...
n;,,-:-.. 'J' �� l ""1 , ...... .. ,.. , ,.. •.. ·•· ,
.. ıJ.,. ..,ı..J- �!.. C.JJ: t;�b�u.,-;ı.:-:!l Lf_:ı.:,..ı;.;,�½'���J':"�
- .
, - ,., 111 • .. .. • • '.. ' • •
1 '') ...,.:;......,. .. � ...
...
� ----· - , ( , >· , . ...
.,.:.;.. .u r-r j . � �JJ r)l:.JI� .:,Jı_;::- &:L...,ı.:ı ! �ıJJ-ı�. :.:.,ı..;; • •�•;-lô
J-:
İ. ,; ,. .,.. , ...
1
'!'l '1 -ı ,.. .. ,. •,.. • ,, .. ,.• ... • ,. ..• ... .. > ,....) ·.'
, �w�ı✓
,"J ..:.,....,ıJ !� ..,_,_J�. ,;:,.ı:.;. ('_;.;.:b. r-_;,.:: ,.!.l;J,1_,.lw., .;
- ,, r:.--- .• , ....
. .:,J.?-'t".,•I.JU •_r�•���IJ;i
59 - ( ) ......... : Ebu Katade'nin oğlu Abdullah tahdis edib şöylE
dedi : Babam, Hudeybiye senı,ı;i Rasıllullıµı (S) ile beraber gitti. Arka­
daşları .ihrama girdikleri halde kendisi ihrama girmemişti. Bir ara Ra­
sıllullah'a (/,ayka denilen yerde düşman bulunduğu haberi verildi. Rasıllul­
lah gitti. Ben Rasıllullah'ın sahabileriyle beraber bulunduğum bir sırada
onlar birbirlerine gülıneğe başladılar. Baktığım zamanda bir yaban eşeği
gördüm. Hemen atımı ona doğru sürdüm. Sonunda yaban eşeğini vurub
yerinde durdurınağa muvaffak oldum. Hayvanı yüklenib getirmek için
arkadaşlarımdan yardım etmelerini istedim. (İhramlı olduklarından) bana
yardım etmekden çekindiler. (Nihayet kendim getirdim) ve hepimiz bu­
nun etinden yedik. Sonra Rasıllullah ile aramızın düşman tarafından ke­
silmesinden korktuk. Ben Rasıllullah ile buluşmak üzere hareket ettim.
Ben atımı kah şahlandırarak, kalı mu'tad yürüyüşü ile sürüb giderken
gece ortasında Ğıfar oğullarından bir kimse ile karşılaştım ve ona:
- Rastllallah'a nerede kavuştun? diye sordum. Ğıfiri bana:
- Ben onu Ti'hin mevkiinde bırakdıın. Sukyi 17 köyünde kuşluk uy-
kusu uyumak istiyordu dedi Nihayet Rasılhıllah'a kavuştum ve kendi­
sine:
- Yi RasO.lallah! Keşif yolundaki sahibilerin sana selim ve Allih'ın
rahmetini okuyub gönderiyorlar. Onlar seninle aralarındaki buluşma yol-
11. ôavka, Mekke ile Medine arasmda Oıfir oğullarının beldelerinden bir yer idi,
Sukı,ıl, yine Mekke ile Medine araaında bir köyün adıdır.
Tl'lıln de, bu köye llç mil mesAfede bulunan bir su bqıdır.

35. Kl'rABU'L-HAC 35
!arının düşman tarafından kesilmesinden endişe etmişlerdir. Bunun için
onları bekleyiniz dedim. Rasiilullah onları (yani_ arkadaşlarımı) bekledi.
Bu arada ben :
- Ya Rasulallah! Ben bir av yakaladım. Yanımda bunun etinden
artmış bir parça vardır dedim. Peygamber oradaki sahabilerine :
- Bu avı yiyiniz buyurdu. Halbuki onlar ihramlı idiler.
, ,_;,,:;,..; �ı�.;�ı:::;;o�ı;;, (;;·�. �J4ı ,.J:�}i(!-;;,, (...)-i·
,. .,. . .,. . ... ,,,
: J� . ��j.J. �ı:��ı:J;.::, V: J�.$j�i::;. ' �;G�i;_�ı;';�:;
J�:.IJ�lf: J�ı �:;ifrü;_?,I �:.IJJ.: ; JUi. ;;fi_;ir!�-�ı;,:..i���'.i
... , ,., . .,, ... ,. ,, ' ' , . ...... .
-�ı:;;. .r;-:·f,4'�. ;;1:ı�,il . �,;:;.,,•�'�;.::ı�,.,.;.ı,uı .:f.ı'
J6 . ç�:.ı�ı)S"t;-ıj-;;.Gfriı::.::;i�.;;fi;_i ı;,r;µ-.-�J,ylji:;�:'J,�
��IJJ!.:i ı:j Üı. �;�I-�� ��1.,1:i:':J�. :'J}j'(,iJ c.1Wf": l)m
-,,-- · -• ''•r-_,1 -c-r·, •,•�• • _ ,_
.i;ı:ı.,.1ı;.ı;�i.".•�?l;"'.lj. r1-'/.;ci.,_1.:,rıj .ı:.:.:;.ıı:.J �lıiiılJ_?:i�-:IJ�
-• - , - · �1- r',,, , , r•,,,...1.-r:·-- •-•-• ---
�G U-.i."ı:'J}� ::;.::J .:½.:.;.:-,J.J � ,ı:.ı.a. �� � ıt ı:.ı,;;ı .1;ı.-ı12:.•-•
��,)b.J6.v:ıj6J6 ,ı-�_;.ıı:;ı::.ij:;i".ı;.i-�;JA, Jit .ı;!:J�
• CI Ç!:J �
60 - ( ) ......... : Ebu Katade (R) şöyle demiştir :
Rasıllullah (S) Umre haccı için yola çıktı, biz de onun maiyyetinde
yola çıktık. Rasiilullah sahabilerinden bir gurub insanı içlerinde Ebu
Katade de olduğu halde keşif için sevk edib : «Deniz kenarına doğru gi­
diniz, neticede bize katılınız• emrini verdi. Bu keşif kolu olarak ayrılan­
lar deniz sahiline doğru yol aldılar. Nihayet Rasıllullah'dan tarafa yönel­
.dikleri zaman Ebu Katade müstesna, hepsi birden ihrama girdiler. Yal­
nız o ihrama girmedi. Onlar bu tarzda yol alırlarken birdenbire yaban
eşekleri gördüler. Ebu Katade hemen Üzerlerine hücum etti ve onlardan
dişi bir yaban eşeği öldürdü. Akabinde. bir yerde konaklayıb onun etin­
den yediler. Kendi kendilerine : Biz ihramlı olduğumuz halde eti yedik
dediler. Dişi yaban eşeğinin etinden arta kalanını da beraberlerinde ta­
şıdılar. Nihayet Rasiilallah'a geldiklerinde :
- Ya Rasıllallah! Bizler ihrama girmiş idik. Ebu Katade ise ihrama
girmemişti. Ansızın birtakım yaban eşekleri gördük. Ebu Katade hemen
üzerlerine hücum etti ve onlardan dişi bir eşeği öldürdü. Biz de inib onun
etinden yedik. Bizler ihramlı• olduğumuz halde av eti yedik' diye söyle-

36. SAHiH-! MUSLIM
ııı•rck onun etinden kalan kısmı da beraberimizde taşıdık dediler. Rasulul­
lııh onlara:
- Sizden Ebu Katade'ye bu vahşi eşeği avlamasını emreden, yahut
lıı•ı-hangi bir şey ile ona işaret ederek gösteren var mıdır? diye sordu.
Oıılıır :
- Hayır, yokdur dediler. Rasulullah:
- Öyle ise bu avın etinden geri kalanı yiyiniz buyurdu.
•,...wııs•1;.::,, .i::�ı:::�.;;:�:;tiı:::�.�;Sı:;ti..:J;,, <...)-",
,.. .. '-- - . .
r_.,1,1-:ı... .......
• �, ...•• --
.r•_, ...,... ... -:.r:,:_•.... ı-,, •.,,, ..
1.:)-.-.. ,� i""-:.'.•ı
. �ı.:..-l -4-:,. '::--.,...�� �� ..,� ı:r�.l) .... .:r-::» � . .,__._ .�..! .ı �
. « ır;.ıı:,ı:.i:,i�J?.�ı�:;:i�i·Ai,��ı�;.::;Jın.::ıl:!-:. �:ı:;:�
, ... , • 'f , .... ,..
. ı ! ('.(. J1'f-1J1;.::,;1, Jli1;:��j: �.,
,. , 1 , , .. ... •1 .. > J ... r�
.,;.:..:..ı,:,ıc '?1•J;�:)iV:•;::.J�
61 - ( ) ......... : Buradaki üç tarik ravileri de Usman ibn Abdil-
lnh ibn Mevheb'den bu isnad ile rivayet etmişlerdir. Bunlardan Şeyban'ın
rivayetinde: Rasulullah (S): «Sizden Ebu Katade'yi yaban eşeğini av­
lamaya teşvik ve yardım eden yahut bu hayvanı işaret ederek gösteren
var mıdır?• dedi; Şu'be'nin rivayetinde: «İşaret edib gösterdiniz mi? Ya;
hut avlanmasına yardım ettiniz mi? Yahut avlamasını emrettiniz mi?
buyurdu üadeleri vardır. Bir de Şu'be : •yardım ettiniz mi?• buyurdu
yoksa •avladınız mı?• buyurdu bilmiyorum demiştir.
• �}-' 'ı(i ��.,_:.,ı. �x..�j �l:/l,-Alıl.il ·ı •., •-.•,.� < • • • • ,. ,. • •ı
C •.,.U J ı.l • • •• ıJ! • , jŞ,I' • ı.1.,.-.) .::.J:! ( • ı)_,-
:r r"J �-
... , .,.,..
ıJ.r/' t'J
62 - ( ) ......... : Ebu Katade'nin oğlu Abdullah haber verdi. Ona
da babası Rasfılullah (S) ile beraber Hudeybiye ğazvesine gittiğini haber
verib şöyle dedi: Ben müstesna, öteki sahabiler umre niyetiyle ihrama
girerek telbiye ettiler. Ben bir yaban eşeği av!adım. Bunu arkadaşlarıma
yedirdim halbuki onlar ihramlı bulunuyorlardı. Sonra Rasulullah'a gel­
dim ve kendisine yanımızda yaban eşeğinin etinden artmış bir parça

37. KITABU'L-IIAC 37
olduğunu haber verdim. Rasulullah : ,Bu av etini yiyiniz• buyurdu. Hal­
buki sahibiler ihramlı idiler.
63 - ( ) ......... : Ebu Hazim, Ebu Katade'nin oğlu Abdullah'dan,
o da babasından, sahab!lerin ihramlı oldukları halde Rasulullah (S) ile
beraber yola çıktıklarım, Ebu Katade'nin ise ihramlı olmadığım tahdis
edib hadisin tamamını sevk etmişdir. Bu hadisde şu sözler vardır : Ra­
sulullah : «O etten beraberinizde bir şey var mıdır?• diye sordu. Saha.­
biler : Onun bir budu yanımızdadır dediler. Rasulullah o bacağı aldı ve
onu yedi.
64 - ( ) ......... : EbO. Katide'nin oğlu Abdullah : Ebu Katade ih­
rama girmiş olan bir cemaat içinde bulundu, halbuki kendisi ihrama gir­
memişti diyerek hadisi ·nakletti. Bu hadisde şu sözler vardır : Rasıilullah
(S) : «Sizden herhangi bir insan ona işaret ederek gösterdi yahut Ebu
Katade'ye bir şey ile emretti mi?• diye sordu. Sahil.biler : Hayır ya Ra•
sıilallah dediler. Rasulullah : «Öyle ise yiyiniz• buyurdu 18•
18. EbO Katide'nin bu hadisleri auı,d eezdn konusımda pbeser birer düstdrdur. Buıılardan
pekçolı: hükümler çıkanlmıştır. Bu hükümlerin tafsil yeri de ııüphesiz fdah kitabları<br.
Burada ancak şu.kadarını söyleyelim :
:bırimsız kimse tanıfından avlanan hayVaııııı, avlarken yardım ve işiret etmemek
ıartıyle ihrAmlmm bu av etinden yemesinin ciiz olduğunu bu hadisler sarahaten delalet
etmektedirler. Ayrıca yaban eıeli avlamanın ve etinin yenilmesinin �vlzı da yJ.ne bu
hacilslerin sarahatından anlaşılınaktadır.

38. :rn SAHiH-! MUSLIM
::i�_;:;.:i. ı.;;,.:İl_;�:;i �;;� . ...,-_;:;i�jr.:J.i, (ı v)- 'O
• .. .,,e:.; .. • ... .. .. • - -· • 1
ı, , ., • .,. ,•� .. 1 • ... , ,,,:
�,t';:•;,,..;.u_2� :Ji . �� ' �;-,,�ı.:;��:,ıı;1;;.{,_!�� :�1
J • ,,,. ... .. • ...... • JS'' ,ıl
ı
., > • .. .. .. �
, -
�-,, ı:··-•111! .....-:, ...1.... ... ,• .. ı.:. ..,
... -:--,, .. J•ı_ ,.ı ... . t' ,,,.•
.i..
.,,..,.,.._._ .,. .tı'.,.�,. .,.u... �ı _,_,,,. J::" .. .s:-- . r.,....rJ
� •ıJ ,- --,r_'.;.--•ı -,r., ,�,....-•,• ---�-
. 'JŞ/1 � - rJ c •ı:.ı:l : ..,•., • ,u.J .,. .,.,
65 - (1197) ......... : Abdurrahman ibn Usman et-Teymi şöyle de-
miştir : Bizler ihramlı halde Talhatu'bnu Ubeydillah ile beraber bulunu­
yorduk. Talha'ya bir kuş hediye edilmişti. Talha uyumakda iken bizden
bazı kimseler bundan yedi, bazıları da yemekden çekindiler. Talha uyan­
dığında etten yiyenleri tasvib edib : Biz de Rasıilullah (S) ile beraber bu­
nu yemişdik dedi ıo.
f'--''JJ't J-:-'J,JI u' _pı;J ('/ -:-.-:1,-� ()
.
(9). HILL'DE VE HAREM'DE İHRAMLI VE İHRAMSIZ KİMSELER
. İÇİN ÖLOÔRID,MELERİ MEND'OB OLAN HAYVANLAR BA.BI
66 - (1198) Bize Harun ibn Said el-Eyli ve Ahmed ibn Isa tahdis
edib dediler ki : Bize İbn Vehb haber verdi. Bana Mahreme ibn Bukeyr,
babasından haber verdi. Şöyle demiştir: Ben _Abdullah ibn Mıksem'den
işiddim şöyle diyordu : Ben Kasım ibn Muhammed'den işiddim şöyle di­
yordu : Ben Peygamber'in zevcesi Aişe'den işiddim şöyle diyordu : Ben
Rasulullah (S) dan işiddim şöyle buyuruyordu : «Dört nevi hayvan var­
dır ki bunların her birerleri fasıkdir. Bunlar hem hıll (denilen dünyamn
19. Talha'ya hediye edilen bu hayvan, ya büyük bir kuş idi veya bir ctnsden müteaddid
ku§lardı. Bu kU§, Talha'ya kızartılmq: veya piıiribniş olarak hediye edilmiş olabilir.
Talha Uyandık.dan sonra kuıun etinden yiyenleri kavlen veya fi'len tasvib etmiş olmak­
tadır. Bu hadis de bundan evvelki-'EbQ Katade hadisleri gibi ayni konudaki hükümleri
ifade ve te'yid etmektedir.

39. KITABU'L-HAC ae
67 - ( ) ......... ; Af§e (R) den : Peygamber (S) şöyle buyurmu§•
l.ıır ; «Beş nevi fa.sık hayvan hıllde ve haremde öldürülürler: Yılan, sirtı
ve karnı beyaz karga, fare, yaralayıcı köpek ve çaylaklar».
;'/J�r�(:;•j.;.(�j �I}-, );� [:;•j.;.. �ı),:,ııt-:::)1}.i l:}j,J (-•-)-'�
•. • • • •
1
I '<:'.'.'t •::_t • ": (:.:.'' '-:. J .... .Ali;.. "'I ,.. J" (_ • ...( _ ,:, I
"'
•, ..
''-:'.- :,r.r ı,! C:,,,:-. rJ,:•.ı ._,., ı iŞ.F� u_,-; li: ;.:.Jı; . ��"'.:,O 1 '= ::r
68 - ( ) Aişe (R) şöyle dedi ;
Ras1llullah (S) buyurdu ki : «Fa.sık olan beş (nevi) hayvan harem da­
hilinde öldürülürler ; Akreb, fare, çaylakcıklar, karga ve yaralayıcı köpek•.
( · ) ......... : Buradaki ravi de Hişam'dan bu isnad ile ayııi hadisi
rivayet etmişdir.
69 - ( )
JI • • ... • • • >, • •
• :,'.ı. ıs:::Jı- I , ',,- • ' ·ıı- , ,,:ıı'
CJ_,- '-• J'"..M J'"':-'._,,,. .J'�..r-' J
: .Aişe (R) şöyle dedi:
Ras1llullah. (S) buyurdu ki: «Beş fa.sıklar harem dahilinde öldürülür­
ler: Fare, akreb, karga, çaylaklar.ve yırtıcı köpek».
20. Arabcada -fışkın aslı çıkmak-dır. Kişiye, Allih'm emrinden ve ona itiatden çıkması sc­
bebiyie fasık ismi verilmiştir. Bu ·hayvanlara :fAsık isminin verilmesi de başkalarına ezi­
yet vermek ve üsAd eylemek suretiyle hayvanlann çoğunuri yolundan çıkmış olmala­
rıdır. Hıllde ve ihrimda katledilmeleri hUSilsunda diler hayvanlara lid 1?,Ukilmden çıkış­
ları sebebiyle de. bu isim verilmiş olabilir de,uniflir.

40. 40 SAHIH-1 MUSLIM
r, ,iıı: •- • ''·11 -,-, • i.--'.'ı -,�•ıı'•-r.--'.'ı .,,,_. ,., 1•�· ( )
V
.�ı:..ı .J...r.•r.S_,AJ,:r..,-.,•� •")✓�·� -f:.�ı.J�•-.JIJ .... - •
.,. ,, ,,, .. ... .. .
•itıJ��f.�-f-:k0 fif _r:,;.ir;�ı�J:-1'.:,i��-.�ı�;.:;;l ,:.:.Jf;
70 - ( ) ......... : Burada Ma'mer, Zuhri'den bu isnad ile Hz.
ıişe'nin : Rasfılullah (S) hıllde ve haremde beş fa.sık hayvanın öldürül­
melerini emretti dediğini haber vtırdi. Sonra Yezid ibn Zurey'ın (69 ra­
kıımlı) hadisi gibi zikretti.
., • .. ,,. .. • 1. - >- li •
......r,.:.;ı.;�;.J�1 .....�J.;ı�::,;;c1:'i; �/"J.,,.u.ıı;1dNJ (...)- v,
-· .... . . - ... . --
.�1:,i W'"
""½'l��l�-:_;.:- » ���./-� Jf,: �1[.. ��ı;if,;.,JI� ;�'J✓
., ... .. • • , • • - • , f • • • ..• >
�Wlj, �).Jlj, �__,;..JI �lj, ö 1�11_;, �ljll :_r:,;JI � J--=i.
71 - ( ) ......... : Aişe (R) dedi ki:_
Rasfılullah (S) şöyle buyurdu: «Hayvanlardan beş (nevi) vardır ki
hunların hepsi de fasıktırlar. Bunlar harem dahilinde öldürülürler : Kar­
ıııı, çaylak, yaralayan köpek, akreb ve fare,.
l.::;. _,.. , "J(_ ..,.•• > •ı , ".,. .,.,. J .. ,.,.. • .. ,, :,•·> A
(
:.ı.► : fa."i • -.....!:< .:, .:r -=� ...,.-,...:, J ....,.ı> .:, fa."i u-.,.., ıı,,) - VT
- .. - .: · ,,: .
- - -
�
$ f
... • • .. ...., ,. , [ •
• .. ' � .. > ,,., .... ..J -� -!e il .. •
1 • .. J ,.. ' .. .. ·-1 .. .. .,
.:,• ...,c� •...,..... • · ��, ,;r '�� .:r·.r-'-.:r'.s:!':,,,;,• � ı.1 ..ı ,·-
,. • • • ,o: • ,. • • ., ... • • ..,.. .,.,
.•�.,.:ıı�lj' • ı:ı.�ı.,. �ljllj' �):llj' .:,ı.ıı: _rı-;.yıJ_r:;.ıı �::,.ı:;
•_rı-;.yıJ_r�ı�,_-,j.lJ;>�-;J...
_)�ı;:ı�.,
72 - (1199) ......... : Abdullah ibn Umer (R) den:
Peygamber (S) şöyle buyurmuştur : «Beş nevi hayvan vardır ki bun­
ları harem dahilinde ve ihramlı halinde öldürene hiçbir günah yoktur.
Bunlar : Fare, akreb, karga, çaylak ve yaralayıcı köpekdir•.
73 - (1200) ......... : Abdullah ibn Umer (R) dedi ki :
Peygamber'in zevcesi Hafsa şöyle dedi : Rasfılullah (S) : •Yeryüzünde
gezen hayvanlardan beş nevi vardır ki bunlar hepsi de fasıkdır. Bunları
öldürene hiçbir güçlük ve günah yoktur. Bunlar: Akreb, karga, çaylak,
fare ve yaralayan köpekdir• buyurdu.

41. KiTAHU'L-HAI'
....,,,.ıJt:..::�--":.t, ..., ,._.,....r.�.•- �•.,Jll.c....•.. .,. � ,,.• ,...
,,,.�.. ( ) Vl
:/ ..:/ ,P."J,.ı•../!':': ı.:J"':.ı ll,i..>.-'!"Jla>.>•vJ.1.ı.:J, ..... V'J#" ... -
41
• • •
j��i::,.J;i:;i•�i i.�ı�rJf,:-:l��ıj;_i :J�ı�ı:,..ıı�rfjı�-G
, ,. > , • > •.,. • ,... • > • • .. ...
. �ljJlj, ı�I �l'Jlj, o�I_,, �:,.;ıı_,, •:iWI
74 - ( ) ......... : Zeyd'bnu Cubeyr şöyle tahdis etti: Bir kimse
İbn Umer'e:
- İhramlı bulunan kişi hayvanlardan neleri öldürür? diye sordu. İbn
Umer: şöyle dedi:
- Bana Rasiilullah'ın kadınlarından biri şöyle haber verdi ki Pey­
gamber, filre, akreb, çaylak, yırtıcı köpek ve karga öldürmeyi emretmiş
veya kendisine bu ha:yvanlann öldürülmeleri emrolunmuştur.
,:)�ı-;}!;-:-,Jl:.:Jli._,;;!:,§.�:;;;"iı�_;.i(;;�·U��.:ı,'�:.�;;, (...)-Vı
•- t,e,,,•• • • ·• ' ·• '·• - ·,r. , ,,,•,. • ı·••ı· •ı!.:)'ı!;.-,-
..1='! ✓:.:ı"' 4İı ! .w�ı!.,..J ,.s..>I�..>, ..,. ır!".,..J"':'J"' �..,., ..,..._ "
,., .,. - .., • ,. • • •• r.: >. ' ;,,,,:
.�;;.ııj,..,.ı::,;.ıı_,, �-�j, ..,..:,.;ııj, !JlôJlj,
�?I �b...ıl
..
,ı; 1 .. .. ..
:.i1!)l!.ııJj : ;Jl;
75 - ( ) ......... : Zeydu'bnu Cubeyr dedi 'ki :
Bir zılt İbn Umer'e : Herhangi bir kimse ihrılmlı olduğu halde hayvan­
lardan neleri öldürebilir? diye sordu. İbn Umer (R) şöyle dedi : Bana
Peygamber (S) in kadınlarından biri haber verdi ki, Rasiilullah yırtıcı
köpeğin, firenin, akrebin, çaylakların, karganın ve yılanın öldürülmesini
emrederdi.
ı �:)§.ı;, ,t};; �''J ::..lj, Jli . ����;;,J (ıı,,) -vı
,;tJ�lj,;,1:;iı,t_l;���=
i�_r):jıJ�,�ı:,..ıı�-:;;,Ji •�IJ_,!,:i�'
.
• C j);il;.:�j , ;JuiJ,�);ij
76 - (1199) ......... : İbn Umer (R) den: .
Rasiilullah (S) şöyle buyıırdu : «Hayvanlardan beşi var, ki bunların
öldürülmesinde ihramlı üzerinde hiçbir günah yoktur. Bunlar: Karga,
çaylak, akreb, fare '(e yırtıcı köpektir•.
::_j;. 'ıi- ;.• , '·' ı(·.• c>-,,.• , •- 'r:.•- �, ·-,.• � ,,. ,.•.-,. ( ) VV
•ı.ıw•,ı:.:.?.'-'. t:.i..> !"- '-'. �'-'.J.>. •� �'-'.ı.lJJ"-V'JIJ ... -
••�ıı'• - �,•�•,r. ,.r. ,•,r.::,• ı--•Aı· •:i:; 1:,;jı•ı �--•·.·1·• -,,,· .f.,
4.r' ,.:;.,-.": 411.L.o ı.ıll: ,,..uı.ıı.t'�,-. _._. .,.::, • �/..:/ .::-ı:' )O ,,,.ı:.ı
� ... ... . � -- .• v... .., ,,, .... . ... le:."'
"--ı-;: , ...•• >1
::J. , , • •... ıı,......�•...,,,,. -r, .... ,"� ... .ı . .. "ı ""
,Oıı.cıl, ,..,.:;.JI.:,, ol _lj, .,..ı_;.;ıı•��-;�,;:;.ı:ı<J" J''[.W:-,y.,..1.,_.1 ıJ!..,.;,- 1 ..,..,..,
• -�;;;jı �'ıs:::.iıJ

42. 42 SAHIH-1 MUSLIM
77 - ( ) ......... : İbn Cureyc tahdis edib dedi ki :
Nafi'e hltfıben: İbn Umer'den ihrAmlı.ya hangi hayvanları ö!dürme­
ılnl halal kılarken işittin? diye sordum. Nafi' bana dedi ki: Abdullah şöy-
1• dedi : Ben Peygamber (S) den işittim şöyle buyuruyordu: •Hayvanlar­
dan beşi var ki bunlan öldürenler üzerini! öldürmelerinden dolayı hiçbir
ırUnah yoktur. Bunlar: Karga, çaylak, akreb, flre ve yırtıcı köpekdir•.
( ) ......... : Buradaki altı tarik rlvilerinin hepsi de Nlfi'den, o da
lbn Umer'den, o da Peygamber'den, Malilı: ve İbn Cureyc hadisleri gibi
rlvlyet etmişlerdir. Bunlardan yalnız İbn Cureyc hmç hiçbir kimse : Na­
tl'den, o da İbn Umer'den, Peygamber'den işittim dememiştir. Bunu de­
mek husiisunda İbn Cureyc'e İbn ishak mutabeat etıni§tir.
�•� :_,;2,�:.t S �..�0,�:�l : ::,.,:;;.S �-;t:.?..;.. . J;:
..t..��f..._i�J (...)- VA
ı....: - ' . • • ,.- .. • � ...�,. '
C l� I... •: ',. .. l
> � .. ..... "'ı ,... ..iı� � �,, ....
..
,... ..... -'. ... � •- • � ,,..,_
J;• ��
l:i
� c_:.� � » r..ı.J4��� ..:..�- :u'.i. �j /���, �ıff 'f_ �I f�J
. -----:- -·� . �:.,•
. �:, -., ,.ı.i • .- ı-, .•...;•
... .... _,, 1 � V ı..,ıt .,.
.. . .. ,.
78 - ( ) ......... : Buradaki ravi de İbn Um41]: (R) in : Ben, Pey­
gamber (S) den işittim, •bu hayvanlardan herhangi birinin haremde öl­
dürülmesi husiisunda hiçbir günah yoktur• buyuruyordu dediğini •tjvayet
edib, geçen hadis gibi zikretmiştir.
79 - ( ) · ......... : Abdullah ibn Dinar, Abdullah ibn Umer (R)

43. KlTABırL-HAC 43
den şöyle derken işitmiştir. Rasülullah (S): •Beş (nevi') hayvan vardır
ki her kim ihramlı bulunduğu halde bunları öldürürse, onlar baklanda
üzerine hiçbir günah yoktur. Bunlar: Akreb, fare, yırtıcı köpek, karga
v-e çaylaklardır, buyurdu (bu lafız ravilerden Yahyi ibn Yahya'mndır) aı.
ı,.,)-Jl.:,J , ,;wi:�•.,.,,..JJ , ı,;1� .,1 ,;, ("
/' ır!,JI1"-Y.":'� (1 •
)
•
. :,..).�;; (�j�l.�)�ı;:(;;l;_. �-!J1)1:;J��1��(1..wJ (IT•I)-,•
--
••'ı' ··ı ..
...
.. ... ,,., ,.·.,, ,._., .,. ..... �· .,.....�... ı .·• 11 • ,,. ,.. 11; ,,. - ( )
, .., •� .:r• ..� . � _,.,�--:-fal, '7'..r'"' P.ı, .s-:-- r��u-,;ı, ...
. ·:-6 . >i::.İlli:..J' �;l·-�
' .... ...... .. .. .,, • - u
(10) KENDİSİNDE BİR EZA ·oı.nu(;.u ZAMAN 1BBAMLI İÇİN
BAŞINI TIRAŞ ETME CEV.AZI, TIRAŞINDAN DOLAYI FİDYE
'
. vucOBu VE BUNlJN BEYANI BADi
80 - (1201) ......... : Bize �b tahılla edib dedi ki: Ben Mııci-
hid'den işittim, Abdurrahman ibn Ebt Leyli'dan, o da Ki'bu'bnu Ucre'­
den tahdls ediyordu. Ki'b (R) şöyle demiştir : Ben Hudeybiye zamanın,
21. Bu hayvanların zararlan ıı6yle 88yı)mıflır: KEp ile llQ'lalt :ralf bulduldan sılır ve
dliler hayvanların - etlerlnl PO)ımyla :,erler, ıııı,derinl c,kanrlar. Hatta coc,uJdarın
ve pp:m inaanlar,n elleriııdeıı � �lar. Bıiıılıır kuı1arm en ldllorldlr. Akreb
ise pek ...tıirll bir heyvandır hatta J'l)aıu bile· ıokub lildllrllr. Akrebin :ıeblrl, iri vuetld­
lanna railmen ıııiın .., fili öldllrebillr.
FAre, evlerdeki ve )'Ul"tlardaki bllffin �-. euAda, kitablarda, CiYe<eklerde
tahribat yapar, tarlalarda ekinlere ve dli,,r bitkilere zarar ,ıeıir.
Kelbu Akllr be, Şifi!, 9evri, Ahmed ilm Hanbel "" diier Alimler topluluğuna göre
her yırtıcı ve parçalayıcı heyva:ndır. Böyle ııoldırıb yad]ayaıı bir hayvanın ise kuduz
VE' emıA1I nice kötO lkiJ;ıetlere ,..,ı -cajı ma?ıtmdur.
Bu bet nevi hayvanın 6ldtlrillmeıl lbrlmlı lcln ı:ibıdlr. Dırimlı ,için diz olunca
ilırinııız olanlar için aldQrWıneleri ev� cilz olur.

44. 44 SAHiH-! MUSLIM
da tenceremin altına ateş yakmakla me§gl.11 iken Rasulullah (S) benim
yanıma geldi. Bit yüzüme doğru dökülür halde idi. Rasi'ilullah hemen :
«Başındaki haşereler &aJl!l eziyet veriyor mu?• buyurdu. Ben: Evet yl
Rasi'ilal!ah deyince: «Öyle ise tıraş ol da üç gün oruc tut veya altı fakiri
doyur veyahut bir kurban kes• buyurdu.
Eyyıib: Artık bunlann hangisi ile başladı bilmem demiştir.
( ) . ........ : Buradaki rlviler yine Eyyıib'dan bu isnad içinde onun
aynini rivayet etmişlerdir.
::,� , ;,..il."J, , .:ı:;Sı � ��ui ::;ı (iL;,. . j�iı� ::--.t �;.,, (...)-A,
ı "'
.. ... ... .. ..: • •
• •✓•---:: - ... ,,, • l.--
•
_-; •· 'JL _,,. .... -• • •,,. ı • • •-.r. 1 ,.
F-. ...- .,. -· •t
, ..$
- - '
�: ,JO ;_;J ! ... > �;'-'°.:.,ı·ı'-! ! � .� •� � •• i.r < J::l�� �:,ı fo•
J� ·'�t;: J,[·',..��·•/;j�•/•J a!l!J���:..:,� rÇJ�"(�ii�,:;ü!ui�- j �;
- .. ,. .,. ..
... , .... .. • •ı •ı , ..... , . ...... •'
•
--r.:: , ......... •'•
• « �.!.t,1J'° ı!J.);J D � J;; .Ü.,....ıJ a "' ) 1 Jı;;.Ü_j.4i « 4; ) D
. . •:ı
.. s.... ,.....,-�.•.-..... ,
ı
[ • .
...
.
.
....•
i
- ·1·
1; ...-: .. J.
; '·ı.·:.• ..... ,.,-J-
;
..,...,ş ..,�,,..........,ı,_...�....ı.iı .;.,,· ,..,·. ,.,, ·,w;ı_,,.ı,..:, .
.. - .,ı ,,,.. .. ,., .. ,,,
81 - ( ) ......... : Kl'bu'bnu Ucre (R): •Artık sizden her kim
hasta olur yahut baıpııdan bir eziyeti bulunursa ona orucdan yahut sa­
dakadan yahut da kurbandan ibaret bir fidye vardır-• (el-Bakara: 196)
ayeti benim hakkımda indirilmiştir dedi ve şöyle illve etti : Ben Peygam­
ber'e geldiğimde bana: •Yakınlaş• dedi. Ben de yakınına geldim. Yine :
•Yakınlaş• buyurdu, ben daha da yakınlaştım. «Haşerelerin sana eziyet
mi 'Veriyor?» diye sordu.
Ravi İbn A
vn : Onun «evet• dediğini. zannediyorum dedi.
Ka'b : Bunun üzerine Rasuhıllah bana, orucdan yahut sadakadan ya­
hut da kolay gelen kurbandan bir fidye emretti dedi.
:,;, .. -"ı >,,1- i!.- • .. "Ji- ., .... r--:•--- •r�ııı.. • ,,>
,. ,.
� J.>:ı.ı,�. ��..::,-:M ' ··--'=-:-
"''"->•ıJ.lı;.:'J.> . .ı_:-i �ll.:}.w, (...)-A'I'
- .
, ........ l .. ,, l ıı:ı .. ,., � - - ,, ,
- ·1 ·.. >> ,......,... ,. ....
�
"'J"I ,. .. •ı, .ıl: --•.e
,• > • Aş,.,. 1 l •t
' ,• ,,. •11 •·
'-'"1-� "- JJ �� '-Al, . !" ı.ırJ .ı ·eJ •� ı.J_ • � "-> ·ı.r:- v. ı.J_ .:.r►✓ .._,.
,) -· .. - .. 1 ... , • ,. ,, .. • .,,
:;.,:�I��•��-".j:Ji 1 �IJ�;_,» J; ."t:::,ı;C !�1:-,.04_�� 1 Jffi. ')',�
., . ., .. -' ... .. ... . _, .,,� .. .'('•... ·�•--:
["' "Çı/ı.,ı,"/•l � '.,1 �:i:.,'.,'.r½:":X�.ı,ai �1; .:ı:ı.5;1 !-,,ı ...:..!;'" r.ı .:,.ı
• 1 . ı; ,,, . .. .. ' ......
.,,. .... , , -�!.,,,.. ! .. JÜ-
�1 , 1 • �rt.�½,�: �-�- J�'.,1 •
•
rı..1 ..:'j.:' j"" • �!'11
ı.ırJ � '
.
.«;�l:
82 - ( ) ......... : Kl'bu'bnu Ucre (R) tahdls etti ki :
Rasulullah (S) Kl'b'ın yanında durdu. Kl'b'ın başı bitler döküyor-

45. KlTABU'L-IIAC 45
du, Rasiilullah: «Hqereleriıi sana eziyet mi veriyor?• dedi. Ben, evet
dedim. «Öyle ise başını tıraş et• buyurdu.
Ki.'b devamla dedi ki: -Artık sizden her kim hastalanır, ya]ıut ba•
şından eııllanırsa ona orucdan, yahut sadakadan, yahut da kurbandan
ibaret bir fidye vieib olur..• (el-Bakara: 196) iyeti işte benim hakkımda
ni.zil oldu. Bunun üzerine Rasftlullah. bana : •Üç gün oruc tut, yahut altı
fakir arasında bir farak (yani üç si') sadaka yap, yahut kolay gelen bir
hayvan kurban et• buyurdu 22•
;.;1-J :_,,_;_i:, ctef�i �-' ;j .:ır;� L-L;. /�� � '.J��J ( ..)-Ar
}.j �.,� � �,1 � ! �;j;ı_ş�,J:��'�1 �, �1/--.;',r-?':-ı:�J
J� .��J 'j�f:�J�'-' ,.,����!;�-_,l:,,r;;.).:,'�J�����,�_;;�:J.'
., ,, .. ,,, ,
• ,...,, ,: ,,, .. • ' 1 .,. .,. .,. ,.
· :.,,,J ı.:._, �
::" ;::;,· �) 'r
l.j . �11 �;._,, J; .•� :Ji ı 1 !�_:. �ı;. �-�:i.l p
�?" • ' ...... .... • _,.. __ ,, .
« .ı-.,:-i :•.wl � _r�.I 4.:)1: 'r''.,1( tı ._·:,ı;• J)ılj)
____ ., ..... ,,....
. • •�l-,ı=',tJ:.f.�ı.:ı_ı Ji
83 - ( ) .. ....... : Ki'b ibn Ucre (R) den :
Peygamber ($) Mekke'ye girmeden önce Hudeybiye'de iken Ki'b ibn
Ucre'ye uğramış, o da ihramlı olarak bir tencerenin altına ateş yakmakta
iken yüzü üzerine de bitler düşmekde imiş. Rasfilullah (bu feci' manza­
rayı görünce) : •Şu haşerelerin sana eziyet mi veriyor?, buyurdu. O da,
evet deyince Rasulullah : «Öyle ise başını tıraş et de altı fakir arasında
bir farak taamı tasadduk et (bir farak üç si'dır), yahut üç gün oruc tut
veyahut da bir hayvan kurban et» buyurdu.
Ri.vi İbn Ebi Necih: •Yahut bir koyun kes• diye rivayet etmiştir.
:,; ,·,:wJİ •.; , .ı1ı: ·.; _ı,�:-_; �ı: �;: . '�•i :-_; , 'i ��J (...)-A•
, ,ı ı..J ,... V .,. ., • • ... • �- • �- 4
22. İmim Buhar! bu hadisin babında hadisdeki al-Bakara : 196. iyeti zi]ttettikden. sonra :
«Hasta veyahut başından muzdarib olan kimse tıraş olunca i.yetde bildirilen orue, sıı.­
daka, kurban fidye ve aUyyelerinden hangisini dilerse onu ifa etmekde muhayyerdir•
diyor (Buhdri, muhaa.r ve ce.ıtiıı'•-ıra.ı,d, kaulu'llahi Tecild: Femen kcirıe minkum meri-
,
r:trm..).

46. 46 SAHİH-! MUSıJM
84 - ( ) ......... : Ka'bu'bnu Ucre (R) den :
Hudeybiye zamanında Rasulullah (S) Ka'b'a uğrayıb : «Başımn bö­
cekleri sana eziyet mi verdi?• diye sormuştur, O, evet deyince· Peygam­
ber o� : «Başım tıraş et. Sonra kurban olarak bir koyun kes veya üç
gün oruc tut veya ·uç sii' hurmayı altı fakire yedir• buyurdu.
. .. ' . '
..,, .• '" 'ı "(-:• .. -:.:..;••·ı-- ..,. ....,,.,,:;. :.
()
l�� . ..ı.i.� .:.•. .ı.� �.1� � � �•! _i .,..;J_ lJ_IJ (S:�I � .>....� l:)_;,.J ... - Ao
- .
• .. • · · •,. .,. •C"' . � • . - - • • • : • · • • •. f.,• {; -• ,... ,:;1 •• ' ., l...,.ıı
.,.
h-..') .J•J• � ._...J J�C.:.,.l.., ·ji . ı..,�._, ..:, �lf� ,jc , J't:-"J LJ'. ,:_,-.>y ,:-ı:c� �---
·;. - .- - - - _ ,..
_
-ı:, • • ....... ., .•,:..,.. ..... ., ' .,, 1 - ., - .,, -· ' ,,·t:
:; .:,., .J..:.ı;·,·� J� f� ;ı.;'.l:'. ',I rL'.-� .;:.,., -.·vt .�•.; i:I
,,: ... • - - ., - .... u.. .. 4 .,,.. .,. .. ı...ı
4"1�
1
1' -•.•.Yı;_ ·ır.-. •·•·ı.;;,;r;:,,•:iı-· �IJ •··•ıı'."ı •� 1-• �•,
. ..ı .Sı � ,..,ı.t.c.J"':J ıs.J'ı:.ı.
• .ı-J � rıu,...., !_. .r ı.r,.S>
. , -
-� ;i��;i r�::ı:"'t�:t�,��::.J�.i��:,�:i4,;ı::.�1 ��t:�'c·--�
- - .,, .,.
•,.,·::.l:¾,J�.�.,;.,, ı:ı.i.,,.ı:.�V'-<ı:;.=.'rW.1 ·,i, rCt i*;·:.,J�
"' -·.., .. � � .. - ...... ı - .. "' ı.J
- , - .
.-:..ı;·p�:,. .:.,
85 - ( ) ....,.... : Abdullah ibn Ma'kıl dedi ki: KA'b ibn Ucre
(R) mescidde bulunurken ben onun yanma oturdum. Ve kendisine •oruc•
dan yahut sadakadan, yahut da kurbandan bir fidye vardır..• ayetini sor­
dum? Ka'b şöyle dedi: Bu ayet benim hakkımda nazil oldu şöyle ki:
Bende başımdan bir eza vardı. Derken ben Rasulııllah'a götürüldüm. Keh­
leler yüzüme doğru düşüşür bir halde idi RasOluUah: «Meşakkatin, sana
şu gördüğüm dereceye vardığım zannetmiyordum. Bir koyun bulabilir
misin?• buyurdu. Ben, hayır bulamam dedim. Muteakiben şu, aorucdan
veya sadakadan veya kurbandan bir fidye vardır..• Ayeti nazil oldu. Ra­
sulııllah : •Sen, ya üç gün oruc tut, yahut her fakire yiyecek olarak ya­
nın sa' (yani 520 dirhem) buğday vermek üzere altı fakiri doyur• buyur­
du. Ka'b ilave ederek : İşte bu ayet hususi surette benim hakkımda, fa­
.kat umılıni sw.rette sizin hakkınızda inmiştir dedi.
....�.. f • t c""• .....>ı,e J'lı..,r-::• .. ,..,. .. f.ı• � ,_J
A
....ı.j�I�••·! .i�-:,:J �� -l,al:t�.�•��,-11:>.wJ (...)-A'
......-; .ıı�•,, ..-�-:,,.,;_ .,_. ,, •....- �.. Ji:..,.. ı," .... ..... •·r,. !it,.. .... :,ıı,. ... r;,.• ..
� <li • ı::ı, •..r, "! ":""1 '!ol. • - - ıJ'.� -l,a'!ol. • �'f:'"'It .;t � � l:iol.
JÜ.'J,tbı;� ..-ı'.Jl:ç.jTi° .•�ı�•�tJ.�; c.1:;�Cf.�'c::
., .. ........, •1' ''" -- .... ... ,_ ,, ,. ,. .. .. � ı
•r,1-1.j1 ,_f� l,"j." (J!,!.;1 ::;.li.�ı;�_:'Ö1 (. : ;Jıi C ti!.C_i !Jj.! :J.> '-ı} J;( t,l'.j
.·,.�. '•A· -.ı:, ••, �- .� . -�- ..... •.�,-.....,,. J ,..
•... <· jsq' •....-::.::�·
ol, ...., ' ı.)D •.J • yıö, 4J , •
.., .,. ı,l_ li c_ı.- •• • •ıJı-J ,ı;:_
.,,. • .J •..,f' .. v- . .,,..., . .r J . c.ı.:-:;; ... .. .. ., ..
.. - .
,, ,,. , ..,
,.,..... ı•••• �....... 1-. . 1
. """'U!!.."',.::..ı.,. ( .[ı�,ı.'lı/•>.1'/•]�J�.S)

47. KITABU'L-HAC 47
86 - ( ) .. ... .... : Abdullah ibn Ma'kıl tahdis etti. Bana Ka'b ibn
Ucre (R) tahdis etti ki : Kendisi Peygamber (S) ile beraber ihrlmlı ola­
rak yola çıktı. Derken başı. ve sakalı bitlendi. Bu da Peygamber'e ula­
şınca Peygamber oha haberci gönderdi. Muteakiben berberi çağınp Ka'b'ın
başını tıraş ettirdi. Sonra ona: •Yanında bir kurban var mı?• diye sor­
du. Kıl'b: Kurbana muktedir olamam dedi. Bu defa da ona üç gün oruc
tutmasını, yahut her bir fakire bir sıl' vermek üzere altı fakiri doyurma­
sını emretti. Akabinde Aziz ve Celil olan Allah onun hakkında husllsi
. .
olarak : •Artık sizden her· kim hastalanır, yahut hapııdan ezilanırsa..•
(el-Bakara : 196) Ayetini indirdi. Sonra bu ayet bütün muslimanlar için
umlımi oldu.
87 - (1202) ......... : İbn Abbas (R) dan (şöyle demiştir) :
Peygamber (S) ihramlı olduğu halde kan ııldırınıştır 11•
J� �.;�f;J�f::,l;., ,-.-�; T:ıiıf:J".,ı;.,:.-.·,.
-u,•
ıJ
.• .,..,::,,-�:., (lf•l")-A/ı
ı,# •.,...,_ - J..,,............ ,r' ·- . . � .ı. ı,ııııll""-
. - -
... il • • - ,. ... • ' •
�-:1-3?';.��I .;I ! •-::���,[.:;'il�:);ı;;:;,:.:;ı;�I� �::ı;:;
' - ' • =>.
�I� .ı.:,,'('��,'�
-
88 - (1203) ......... : (Abdullah) ibn Buhayne'den (şöyle demiştir):
Peygamber (S) Mekke yolunda ihramlı ilren ba;ının ortasından kan
aldırdı.
23. Buhirl'deki ayni hadis oruclu iken kan aldırdılııu da blldlımelttAıdir: lbn AbbAs (R) dan,
Peypmber (S) ihrimlı iken kan aldırdı ve yine orııdu oJduiu halde kan aldırdı (!lu.
ll<lrl, Su,nn, e!-lııedmıı ,ıe'l-kaı/i li'►ı4iml.
Rasfilullah'm ihrimlı iken bu kan aldırmasının Mekke ile Medine arasında Me­
dlne'ye daha yakın bulunub Lah-,,,. c.,,.,.ı denilen bir :,erde oJdulu ayni hadisin bıııka
bir tarllmıda tasrih edilmiıtir.
Bu hadtslerin zlhir.ine göre bazı llimJer sıhhi aebeplere miistenid olsun veya olma­
sın mutlak sOntte ihrimlı için kan aldırmaıım cevbına altmıılenlir, Yalnız bu lf lııin
saç kesilmemesi prtını koymllf]ardır. Diler Jıezı1ar, da ııılıhl bir zanlret olmadıkca ih­
rlimlınm kan aldırmasını eliz ııörmemiılerdir, Bunun tııfıil&tı fıkıh lı:itablarmdaclır.

48. 48 SAHiH.! MUSLIM
(12) İHRAMLININ, GÖZLERİNİ TEDAVi ETMESiNiN CEVAzI BABI
89 - (1204) ......... : Nubeyh ibn Vehb şöyle dedi :
Biz Ebin ibn Usmln'm maiyyetinde olarak sefere çıktık. Melel de­
nilen yere vardığımız zaman Umer ibn Ubeydillah gözlerinden rahatsız
oldu. Revha'ya vardığımızda da ainsı şiddetlendi. Kendisi Ebin ibn Us­
man'a haber gönderib ondan tedavi şeklini sordu. Ebin da ona : Gözlerine
sabır merhemli bir sargı bağla diye haber yolladı. Çünkü Usmln (R),
Rastllullah'dan tahdis etmiştir ki RasOlııUah (S) ihramlı iken gözleri ağ­
rıyan bir kimsenin gözlerini sabir merhemli sargı bezi ile bağlamıştı ••.
••. • ı·iı •.,.•.-• •ı'•-r;.•- jıo'.-tı-. r·ı··· ',!::-J ı,ı,. ( ) •
�� "'7}" �ı.ı.,:-- �ı;.,�. �J. ı.J.u-,ıı..,..ı,J .., -�•
� - ,..
,,.,... .. ... ..... • 1
1
...., .., .....,ır:.•
1
, ... ,......� ..... ,.. ,,.., a1
1
r-,.... · •
1
· 4 .:.,�) J""'�� � 41_ ./ .., • �J 41. Y. -.r� · IS"
.r.:ı_ '-:'.,,_ ı:;� • u.
. . -
---ı�.. .... r,_,, .,. .. .....
_•_1, ,.....
..
. ,�',,,..,,.,,,. '"•f:!'·•'.r•
1 ,�i"; ,.
:,...-,
.. •.•
1-1..,.-
' ..,... .:ı ..ıı..:. ı:.r ..:.,�J . -� ...�.., •.,.J • .., • ıJ ..,� • . � .., ) ;li
,- . ... .. . ·- -,.. .
. �)J:.ô .,, ! -� �
90 - ( ) ......... : Bana Nubeyh ibn Vehb tahdts etti ki Ubeydul·
lah ibn Ma'mer oğlu Umer'in gözleri aindı. Kendisi gözlerine kuhl de­
nilen bir sürme çekmek isteyince Usman'm oğlu Ebin, onu bundan neh­
yedib gözlerine sabir merhemli sargı bezi bağlamasını emretti. Ve Usman
ibn Affln'dan, o da Peygamber (S) den olmak üzere Peygamber'in bu işi
yaptığım tahdis etti.
2'. Bubi, bir nevi acı ajacın uılraldlr. -- ille olaralt kulJanıhıuıtır, bılk ıırumıla
yine bu laimde tanınır- ır.kl Ttırkcıde bıı •bir merhemine ı.ıe.tı, ta'blr edlllrdi (Kamu
Tı,.ee,n,eıi),

49. KITABU'L-HAC 49
(13) İHRAMLI KİMSENİN BEDENİNİ VE BAŞINI YIKAMASININ
CEVAzl BABI
91 - (1205) ......... : Abdullah ibn Huneyn'den (şöyle demiştir) :
İbn Abbas ile Misver ibn Mahreme Ebva mevkiinde ihramlının ba­
şım yıkaması hakkında ihtilaf etmişlerdi. Abdullah ibn Abbas : İliramlı
kimse başım yıkayabilir, Misver ise: İhramlı başım yıkayamaz demişti.
Bu ihtllif üzerine İbn Abbas beni bu meseleyi sormam için Ebu Eyyub
el-Ensiri'ye gönderdi. Ben Ebu Eyyub'u bir kuyunun iki direği arasında
baıım yıkamak üzere buldum. Ebu Eyyub bir elbise ile vucudunu perde,
liyordu. Kendisine se!Am verdim. Bu kimdir? diye sordu. Ben, Abdullah
ibn Huneyn'im, beni Abdullah ibn Abbas sana gönderdi. Senden Ra­
siilullah (S) ihramlı iken başım nasıl yıkardı? diye soruyor dedim. Ebii
Eyyiib elini kendisini perdeleyen bez üzerine koydu ve bezi (başından
göğsüne kadar) indirdi. Başı tanıamıyle bana göründü. Bundan sonra su
dökmek üzere bulunan insana su dök diye emretti. O zat da başına su
döktü. Ebu Eyyub iki elini kah ileri kah geri götürerek başım oğuşturdu.
Sonra Rasulullah'ın başım böyle yıkadığım gördüm dedi.
F: 4

50. 50 SAlltH-İ MUSLIM
92 - ( ) ......... : Zeyd ibn Eslem bu isnadla haber verdi. Abdul-
lah ibn Huneyn şöyle dedi: Ebu Eyyftb, ellerini kah ileri kah geri götü­
rerek başının tamamı üzerinde yani başının her tarafı üzerinde yörüttü.
Abdullah ibn Huneyn, Ebu Eyyftb'un bu fi'li ve kavli cevabını gelib İbn
Abbas ile Misver'e haber verince Misver, İbn Abbas'a : Artık seninle bir
daha mücadele etmem dedi.
,:.ı.,ı,tr".)�Joİ:ı.,':"� (it)
;..::. � , J;;:; "._:;; � �)�. l:1-� .�..��..r.uJ � fa." ;i l:);., (,,.,) _ �r
. - -
'ıi.;; -- '
l.i
' ·" - •
'ı!.'.: ı!ıli.. �., - ... ,., ·ı - •., ·ı
""' ..... ' '-"'!,.. :ı::-:ı.� .r.J..r. ;ışırıs,: �•�....-..� ı.r' �':"�
• • •
• (;i:��'r:;.::.:;,_-.ıı,:ı,.c.t; ,,-;:-J:v; :ı'..i1J:_µfj. J:....,j� :;..:, •
.. . .. .. ..
(14) illRAMLI KİMSE ÖLD00fi ZAMAN ONA NE YAPILACA(;.I
BABI
93 - (1206) ......... : İbn Abbas (R) (şöyle demiştir) :
Bir kimse devesinden düştü. Düşer düşmez de boynu kınldı ve der­
hal öldü. Bunun üzerine Peygamber (S) şöyle buyurdu : •Bu ihramlıyı
su ve sidr ile yıkayınız ve iki ihramı içinde kefenleyiniz. Onun başına
bez sarmayımz. Çünkü Allah onu kıyi'met gününde LEBBEYK ALLA­
HUMME LEBBEYK.. diye telbiye eder halde diriltecektir•.
•