2. Orixe
Samhain é a festividade de orixe celta máis
importante do periodo pagano que dominou
Europa ata a súa conversión ao cristianismo,
na que na noite do 31 de outubro ao 1 de
novembro celebrábase o final da tempada de
colleitas na cultura celta e era considerada
como o«Ano Novo Celta», que comezaba coa
estación escura. É tanto unha festa de
transición (o paso dun ano ao outro) como de
apertura ao outro mundo. A súa etimoloxía é
gaélica e significa fin do verán.
3. É practicada dende fai máis de tres mil anos
polos pobos celtas que poboaron toda Europa.
Na actualidade o Samhain continúa celebrándose
polos seguidores de movementos neo-paganos,
(relixión) como a wicca e o druidismo.
4. Por un lado encontramos que a orixen pagana
da celebración podríamos atribuirla á
celebración Celta, chamada «Samhain» e que
tiña como obxetivo reverenciar aos ancestros.
Su relixión, conocida como Druidismo,
desapareceu na maioría das comunidades
celtas coa evanxelización que tivo lugar a finais
do seculo II.
5. Relación co druidismo
Sobre a relixión dos druidas non sabemos moito,
pois non escriberon sobre ela, todo se transmitía
de xeración en xeración. Sabemos que as
festividades do Samhain celebrábanse moi
posiblemente entre o 5 e o 7 de novembro (á
mitade do solsticio de outono e o solsticio de
inverno) cunha serie de festividades que duraban
unha semana, finalizando coa festa «dos
espíritus» e con elo iniciábase o ano novo celta.
6. Ista festa dos espíritus era unha das súas
festas principáis pois celebraban o que para os
cristians sería o «ceo e a terra» (conceptos que
chegaron só co cristianismo). Para elos o lugar
dos espíritus era un lugar de felicidade perfecta
na que non había hambre ni dor. Os celtas
celebraban ista festa con ritos nos cales, os
sacerdotes druidas, sirvendo como «médium»,
se comunicaban cos antepasados esperando
ser guiados nesta vida cara a inmortalidade.
Dícese que os «espíritus» dos ancestros venían
nesa fecha a visitar os seus antigos fogares.
7. Relación co cristianismo
Dende o século IV a Igresia de Siria
consagraba un día a festexar a «Todos os
Mártires». Tres séculos máis tarde o Papa
Bonifacio IV (615) transformóu un templo
romano dedicado a todos os deuses (panteón)
nun templo cristián dedicándoo ao «Día de
todos os Santos», a todos aquelos que os
precederon na fe.
8. A festa en honra a Todos os Santos,
inicialmente celebrábase o 13 de maio, pero
foi o Papa Gregorio III (741) quen cambió a
data ao 1 de novembro, que era o día da
«Dedicación» da Capela de Todos os Santos
en a Basílica de San Pedro en Roma. Máis
tarde, no ano 840, o Papa Gregorio IV ordenou
que a Festa de «Todos os Santos» celebrárase
universalmente. Como festa mayor, ista tamén
tivo a súa celebración vespertina na «vixilia»
para preparar a festa (31 de outubro).
9. Ista vixilia vespertina do día anterior á festa de
Todos os Santos, dentro da cultura Inglesa
traduxose ao inglés como: «All Hallow's Eve»
(«Vixilia de Todos os Santos»). Có paso do
tempo a súa pronunciación foi cambiando
primeiro a «All Hallowed Eve», posteriormente
cambiou a «All Hallow Een» para terminar na
palabra que hoxe coñecemos «Halloween»
Nos idiomas gaélicos «Samhain» é a palabra
para «novembro» e pode significar «fin do
verán».
10. Existen algunhas prácticas tradicionais nas
nacións celtas que aínda conservan a herdanza
de dita festa, como as diásporas irlandesas e
escocesas.
A mesma palabra foi usada para nombrar un
mes no antigo calendario celta, en particular ás
primeiras tres noites deste mes co festival
marcando o final do verán e das colleitas.
11. Samhain (Samaín) na cultura
galega
Hoxe en día síguese celebrando ano tras ano o
Samhain o Samaín (adaptación ao galego da
palabra gaélica) en gran parte de cidades e
pobos de Galicia, como A Coruña, Ferrol,
Cedeira, ... aínda que a celebración tradicional,
o Magosto o Magusto ten unha gran forza
dende moi antigo, sobre todo nas rexións
ourensáns do Sudeste de Galicia.
12. Na vila ourensán de Ribadavia celébrase cada
31 de outubro a festa "da noite meiga" (a noite
embruxada) na que a cidade énchese de
fantasmas, bruxas, vampiros...e o castelo de
Ribadavia é o gran escenario do pasaxe do
terror, entre outras actividades.
