More Related Content
Similar to حشرات او خواړیز امنیت (20)
حشرات او خواړیز امنیت
- 1. 1
امنیت خواړیز او حشرات
Insects and food security
خالد نعیم محمد سید :لیکنه–۰۳جون۳۳۰۰
افغانستان ،کابل
یا کلمی التینی یوی د حشرهinsectumشوی اخستل څخهیا بند بند چیدسکشن،لرونکیبدن حشراتو د .ورکوی معنی
مهال دا که نړۍ په .دی شوی تشکیل څخه خیټی او سینی ،سر یعنی برخو دریو د۰او دی شوی شرح حشری میلیونپه
مجموعیسره ډولد۶تر څخه۰۳حشراتو د انواع میلیونوچی لری شتونعالم د حیواناتو د مخ پر څمکی د۰۳سلنه
.تشکیلوی برخهپ کابو حشرات.کیږی پیدا کی چاپیلایر ډول هر هیوازی شی کیدای څخه ډلی له حشراتو ټولو د۰۳۳۳
،ترن لن وان ( وی مضری لپاره نباتاتو د یی نوعی۳۳۳۶.)
:حقایق ځینی هکله په حشراتو د
یا اسکلیت خارجی حشراتexoskeleton.لری
.دی فقاریه غیر لرونکی وزر یوازنی حشرات
حشراتدوینی یخیسیستم(cold blood system.لری )
میتامو د موخه په توافق د سره تغیراتو فصلی د حشراتر.کوی ترسره عملیه فوس
.لری نفوس ډیر او کوی مثل د تولید سریع حشرات
مقاومت کی مقابل په تششع ،فشار فضایی ،هوا د چی شوی جوړ څخه تیوبونو تراخیایی د سیستم تنقسی حشراتو د
.لری
،دیالنګ ( نلری اړتیا ته پاملرنی او توجه والدینو د ځیر په حیواناتو نورو د حشرات۰۰۶۳.)
شی؟ وخوړل حشرات باید ولی
د خوړل حشراتو دentomophagyباید موخه په دالیلو دریو د او یادیږی سره نامه پههغوی:شی وخوړل
1-:روغتیایی
د شی کیدای څکه نو دی مغذی او صحی حشرات.وی تعویض ښه یو غوښی د مایانو د حتی او غوایه ،چرګانو
پرو ډیر حشرات اکثریتهغوی ضمنا لری شحم ښه او ټینجستو او اوسپنی ،کلسیم د.کیږی بلل ځیرمه ښه
2-:چاپیریالی
س تولید د کازونو ای ګلخانه شنو کمو د پرتله په روزلو د حیواناتو د استفاده څخه هغوی د او روزل حشراتو دد .کیږی بب
لکه حشرات کم ډیر توګه په بیلګیtermiteاوcockroachesغواګانو د چی دا حال دی تولیدوونکی ګاز د میتان د
.دی تولیدوونکی ستر ډیر تولید د میتان د فارمونو
.شی وروزل کی ځای هر په شی کیدای هغه او کیږی نه سبب تخریب د ځمکی د روزنه حشراتو د
وینی د هغوی دیا چرچرک ډول په مثال د .واړوی پروټین په سره آسانۍ په خواړه شی کولی حشرات کبله له سیستم د
cricketپرتله په غوا د۰۳.کړی تولید پروټین مقدار عین څو تر رسوی مصرف په خواړه کم څله
.شی تغذیه باندی بقایاوو یا پسمانده عضوی په شی کیدای حشرات
3-اقتصاد ( معیشت د بدیل:)فکتورونه ټولنیز او ی
- 2. 2
ډیری ټولول حشراتو دتکنالوژۍ لوړیاونلری اړتیا ته پانګونی ډیریاوپدی خلک څخه طبقی هر د ټولنی د شی کیدای
.کړی سره تر کار دا شی کیدای نلری څمکه چی کسان هغه او ښځي ډول په مثال د .شی بوخت کار
په هم شی کیدای نو نلری اړتیا ته څمکی ډیریحشرات کی ځایونو کلیوالو په هم او ښارونویی تجارت کوچنۍ او وروزی
.ولری
یوی کی ایاالتو متحده په امریکی د .لری ارزښت اقتصادی ستر یو بنسټ په فعالیت ایکولوژیکی د هغوی د نظر حشرات
کابو کی فعالیتونو طبعی په ارزښت کلنی حشراتو د چی دی ښودلی دا ځیړنی۰۵امر بیلیونودی .رسیږی ته ډالرو یکایی
د کابو کی امریکا په چی ده ښودلی هم دا ځیړنی۵.۰د او اخلی ونډه کی کنترول په آفاتو د ارزښت په ډالرو میلیونو۰
،واوغان او لوزی ( کوی مرسته که افشانۍ ګرده په ګالنو د ارزښت په ډالرو امریکایی بیلیونو۳۳۳۶.)
ایکولوژیکی د حشراتو د عالوهفعالیتونو،په چی لری رابطه نږدی یوه هم کی اوږدو په تاریخ د سره انسان د حشرات۰۰
ګټه د ته انسان د او مفدیت د هغه د یی حشرات او شول مطالعه کی ترخ په ځیړني پراخه یوی د حشرات کی پیړۍ
:دی ویشلی کتګوریو الندی په توګه په رسوونکی
1.حشرات تولیدوونکی وریښمو د
2.شاتو داحشرات تولیدوونکی ویکسو و
3.حشرات تولیدوونکی رنګ د
4.حشراتدتولیدوونکی مادی د منا
5.حشرات خوراکی
6.توګه په دوا د حشرات
7.،هیمر بودن ( دی کړی شوی تقسیم توګه په ښکال د حشرات او۰۰۰۰.)
ځینی په افریقا د .یی کوی او ده کړی استفاده توګه په خوړو د څخه حشراتو د خلکو که نړۍ په کی اوږدو په تاریخ د
کیدای حشرات .کیږی استفاده توګه په خوړو د څخه هغه د او جوړوی برخه یوه دسترخوان ورځنی د حشراتو کی منطقو
په یا توګه په شفیری او پیوپا ،الروا ،کامل په شی.وشی استفاده څخه هغه د سره ډولونو ټولو
کابو که نړۍ په۰۵۳۳ردیف یا آردر د هغوی د مصرف حشراتو د .رسیږی مصرف په واسطه په انسان د حشری نوعی
:دی شوی ښودل کی جدول الندی په او دی شوی بندی طبقه بنسټ په
ردیفنوم انګریزیتعداد نوعو د
ThysanuraSilverfish1
AnopluraLice3
EphemeropteraMayflies19
OdonataDragon flies29
OrthopteraGrasshoppers, cockroaches267
IsopteraTermites61
HemipteraTrue bugs102
HomopteraCicadas, leafhoppers78
NeuropteraDobson flies5
LepidopteraButterflies, moths253
TrichopteraCaddis flies10
DipteraFlies, mosquitoes34
ColeopteraBeetles468
HymenopteraAnts, bees, wasps351
- 3. 3
ددیڅخه ډلی له حشراتو ټولو۵یعنی ردیفونهColeoptera, Hymenoptera, OrthopteraاوLepidopteraد
حشراتو ټولو۰۳رومز ( تشکیلوی سلنه-،الوردی۳۳۳۰.)
بیا او اړووی ته کروندو تاوان ډالر میلیونونو په او شوی پیژندل توګه په آفاتو د حشرات تعداد یو مهال دا که نړۍ په
مه اوس مګر .کوی استفاده څه چارو الرو قیمتی بیالبیال د لپاره کنترول د هغه د بزګران او دولتونهاو ابتدایی ډیره یوه ال
شی کیدای او دی آفات اوس چی حشرات هغه .شی واخستل کار کی تغذیه په انسان د څخه هغوی د چی داده یی الره ساده
: له ده عبارت شی استفاده لپاره تغذیی د انسان د
ردیف نوم انګریزی او نوع توزیع
orthoptera Locusta migratoria, migratory locust قارو مختلفو پهکی
Locustana pardalina, South African
migratory locust
افریقا
Schistocerca gregaria, desert locust قارو مختلفو په
Zonocerus variegatus, variegated
grasshopper
افریقا
Sphenarium purpurascens, chapulines مکسیکو
Coleoptera Rhynchophorus phoenicis, African palm
weevil
افریقا
Rhynchophorus ferrugineus, Indian red
date palm weevil
آسیا
Rhynchophorus palmarum, American palm
weevil
امریکا
Augosoma centaurus, scarab beetle افریقا
Apriona germari, mulberry longhorn stem
beetle
آسیا
Oryctes rhinoceros, coconut rhinoceros
beetle
قارو مختلفو په
Lepidoptera Agrius convolvuli, sweet potato
hawkmoth
افریقا جنوبی او زمبابوی
Anaphe panda, wild silkmoth افریقا
Gynanisa maja, emperor moth افریقا
منبع: Cerritos, 2009.
رومز د( الوردی۳۳۳۰پاس په .کیږی خوړل حشری ډیری ټولو تر کی افریقا او امریکا په مخی له معلوماتو د )فیک
کابو دی شاملی ورکی منطقی استرالیایی او آسیایی چی کی منطقو۰۳۳استفاده توګه په خوړو د څخه هغه د چی نوعی
.دی شوی ثبت ،کیږی
په خوړو د مصرف حشراتو د کی جدول الندی په:دی شوی ښودل توګه
اعضم برانواع شوی ثبتفیصدی مجموعیهیوادونه کوونکی مصرف
آسیا۰۵۰۳۳۳۰
استرالیا۰۰۳۰۰۵
افریقا۰۳۵۰۳۰۶
امریکا۶۵۰۰۰۳۰
اروپا۵۰۳۰۰
مجموعه۰۵۵۰۰۳۳۰۰۰
- 4. 4
پروټین ډیر حشرات پرتله په غوښی د .کیږی بلل منبع غنی یوه پروټین د حشراتد کی جدول الندی په .لری منرالونه او
پ د حشراتورو:ده شوی ښودل فیصدی ټین
نوم انګریزیفیصدی پروټین د
Leafhoppers56.22
Yellow Mealworm beetle larvae47.76
House fly larvae54.17
House fly pupae61.54
Darner larvae56.22
June beetle larvae42.62
Agave billbug larvae55.56
Honey Bee larvae41.68
Honey Bee pupae49.30
Water boatmen and backswimmer eggs63.80
Water boatmen adults53.80
Stink bugs44.10
Leaf cutting ants58.30
Paper wasp pupae57.93
Red legged locusts75.30
Corn earworms41.98
White agave worms30.28 – 51
Red agave worms37.10 – 71
Treehoppers44,84 – 59.57
کابو مهال اوس او کیږی روزل سره ډول کرنیز په حشرات کی تایلند په۰۰په لخوا خلکو د کی هیواد دی په نوعی
شوی پروسس او کوی پروسس حشرات مهال اوس او دی کړی پرمختګ ډیر صنعت دی کی تایلند په .رسیږی مصرف
خلک او پخیږی پیوپا چینجی د وریښمو د څخه ډلی د هغوی د چی حشراتاستفاده توګه په خوړو شوی پروسس د ورڅخه
.کوی:وینی کبات ګانو الروا د هغوی د او غومبسو د تاسی کی عکس الندنی په
- 5. 5
حشراتد کابو کی نړۍ په۳.تیاروی خواړه لپاره خلکو میلیونوحشراتښه ډیره یوه خوړو سالمو د اړخه تغذیوی د
او فایبر ،ویتامین ، پروټین ،شحم د منبع.ده منرالونو
کی اوږدو په کال د شتون حشراتو وړ خوړو د کی تایلند په:
میاشت حشرات
جنوری Grasshopper, tortoise beetle, skipper
فبروری Adult red ant, dung beetle, scarab beetle, stink bug
مارچ Cicada, termites, dung beetles
اپریل Dung beetle, grasshopper
می Ground cricket
جون Giant water bug, wood-boring beetle, predaceous diving beetle
جوالی Back swimmer, crawling water beetle, damselfly, spider
اګست Bee hornet, wasp, beetle
سپتمبر Rhinoceros beetle, spider
اکتوبر Cricket
نومبر Long-horned beetle
دسمبر Mole cricket, river swimmer, true water beetle, water scavenger beetle,
water scorpion beetle
منبع: Yhoung-Aree and Viwatpanich, 2005.
هغه او وی وحشی معموال حشرینیولډول کرنیز په چینجی وریښمو د او مچۍ شاتو د لکه یی اونواع ځینی مګر .کیږی
سرهکنترول بیولوژیکی د موخه خواړیزه پر عالوه حشری .کیږی روزلافشانۍ ګرده او انتمولوژی صحی ،په هم لپاره
.کوی مرسته کی راوستولو په امنیت خواړیز د ډول مستقیم غیر په چی کیږی روزل کچه لوړهد چی ددی باووجود
.کیږی کی روزنه په حشراتو د کار ډیر کی ویتنام او تایلند ،جمهوریت لوپه د هم بیا مګر دی کار نوی یو روزل حشراتود
تری به محصوالت ځینی او کړی تربیه هغوی نفر یو چیری که راځی ته الس هم محصوالت نور تعداد یو څخه حشراتو
خرڅ د هغوی د چی راوړی ته الستوکی خواړیز نور لپاره ځان د کیدای به څخه الوواخلیډول الندی په محصوالت دا ،
:دی
د چی )رنګ کارمین د ( کوچینیلscale insect.تولیدیږی پواسطه
.تولیدیږی واسطه په مچیو د شاتو د چی شات
د چی شیالکhemiptera.تولیدیږی مرسته په انواعو مختلفو د کورنۍ د
یا کیک د چی پروټین ریزیلین دhuman flea.تولیدیږی پواسطه
- 6. 6
.تولیدیږی واسطه په غومبسو د او لری استعمال کی توکو آرایشی ښځینه د چی جیلی شاهی
.تولیدیږی مرسته په چینجی د وریښمو و د وریښم
.تولیدیږی واسطه په غومبسو د زهر
برخه په توکو آرایاشی نورو او شمونو د چی موم.تولیدیږی مرسته په غومبسو د کیږی استفاده تری
:مراحل پروسس د حشراتو د
د حشرات د .شی ونیول کی پام په اقدامات مصونیت خواړیز د توګه په خوړو نورو د باید موخه په پروسس د حشراتو د
یا کړنو عملیاتی ښو موږ لپاره پروسسgood manufacturing practicesیا عملیاتو الصحوی حفظ ښو اوgood
hygiene practices.لرو اړتیا ته
د چی دی ایستل سیستم هضمی د حشری د مرحله لمړۍ پروسس د دحشراتوdeguttingچی کله .یادیږی سره نامه په
.شی پټ فورا باید غار یا زخم هغه د نو شی ایستل و کلمی
باید لمړۍ چی .دی وچول یی مرحله دومهد کځوړی هغهhessianیاpolypropyleneد شوی جوړی څخه۰۳دقیقیو
.شی ډکی څخه حشراتو شویو پاکو د بیا او شی وچی مرسته په وړانګو د لمړ د ورسته او شی وایشول کی اوبو په لپاره
،مپچون او الوتی ( .دی کول ذخیره حشراتو د یی مرحله دریمه۳۳۳۰.)
اخځونه
1. Patrick B. Durst. 2010. Forest insects as food: humans bite back, pp. 24, FAO, Rome
2. Arnold van Huis. 2013. Edible Insects, pp. 201, FAO, Rome
3. Losey, J. & Vaughan, M. 2006. The economic value of ecological services provided by
insects. Bioscience, 56(4): 311-323
4. Ramos-Elorduy, J. 2006. Threatened edible insects in Hidalgo, Mexico and some
measures to preserve them. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine, 2: 51 (online
journal)
5. Ramos-Elorduy, J. 2005. Insects: a hopeful food source. In M.G. Paoletti, ed. Ecological
implications of minilivestock, pp. 263-291. Science Pub., Enfield NH, USA