Materi ini menjelaskan Modul 2 Kegiatan Belajar 3 CERITA WAYANG MAHABARATA LAKON BIMA BUNGKUS

1. BASA KRAMA LUGU
Dening:
Prof. Dr. Sumarlam, M.S.
Kenfitria Diah Wijayanti, S.S., M.Hum.
Kementerian Pendidikan Dan Kebudayaan
Kementerian Riset Teknologi Dan Pendidikan Tinggi
2019

3. Tegese Krama Lugu

4. Titikane Tembung Krama Lugu

6. NON MORFOLOGIS
• Tembung kang pungkasane vokal [ͻ] malih dadi [ten] ing tembung krama.
Tuladha: Semana  Semanten
• Tembung kang wanda pungkasane [ti] utawa [tin] malih dadi [tͻs] ing wujud
krama. Tuladha: Ganti  Gantos
• Tembung kang wanda pungkasane [ri] malih dadi [ntun] ing bentuk krama.
Tuladha: Pari  Pantun
• Vokal [ri] malih dadi [ntun]. Tuladha: Mari  Mantun

7. PANDHAPUKE KRAMA LUGU

9. GRIYA SAHA PAKAWISIPUN
Wangsakarya anggeniun gegriya dados pangaleman sarta dados
tuladhanipun tiyang kathah. Griyanipun wetah aresik, pranataning prabot griya
sarta panyelehing pirantos tetanen boten pating slengkrah. Kaangkah supados
dados griya ingkang ngresepaken tiningalan.
Pemahanipun tansah resik angilak-ilak, paceren pawon lan pakiwan
kadamelaken ilen-ilen sampun ngantos ngembong, saben kalih utawi tigang
dinten dipunresiki. Barang-barang ing salebeting tansah resik. Ing griya, ing
pawon sarta ing longanipun boten nate wonten sawang kemlawer.
Pakebonanipun boten nate rungkud, dalah papringanipun inggih katingal
resik. Wit-witan ing pakaranganipun boten nate wonten kemladheyanipun, awit
piyambakipun ngertos yen kemladheyan menika saged nyuda raos utawi
kathahing wohipun.

10. KAPUSTAKAN
• Harjawiyana, Haryana dan Supriya, Th. 2009. Kamus Unggah Ungguh Basa Jawa.
• Yogyakarta: Kanisius
• Marmanto, Sri. 2012. Pelestarian Bahasa Jawa Krama di Kota Surakarta. Surakarta: UNS
Press.
• Sasangka. Sry Satria Tjatur Wisnu. 2007. Unggah-Ungguh Bahasa Jawa. Jakarta:
Paramalingua
• Soedirjo, Wignyo. 2002. Tuladha Tanggap Wacana Basa Jawi. Grafika Mulia.