ปี 2022 อุตสาหกรรมอาหารทะเลไทยมีแนวโน้มเติบโตต่อเนื่องตามเศรษฐกิจโลก อุตสาหกรรมอาหารทะเลของไทยมีแนวโน้มเติบโตต่อเนื่องจากปีที่แล้ว ตามการทยอยฟื้นตัวของเศรษฐกิจโลก รวมทั้งการผ่อนคลายมาตรการควบคุมโรคในหลายประเทศ ส่งผลให้กิจกรรมทางเศรษฐกิจและการใช้จ่ายต่าง ๆ เริ่มกลับเข้าสู่ภาวะปกติมากขึ้น อย่างไรก็ดี ยังคงต้องเฝ้าระวังความเสี่ยงจากเศรษฐกิจโลกที่ชะลอลง ภาวะสงครามที่ยืดเยื้อ และอัตราเงินเฟ้อที่เร่งตัวขึ้นมาก ซึ่งอาจกระทบต่อแนวโน้มการฟื้นตัวและกำลังซื้อของผู้บริโภค • มูลค่าการส่งออกทูน่ากระป๋องของไทยในปี 2022 มีแนวโน้มกลับมาขยายตัว 9.0%YOY สอดคล้องกับความต้องการในตลาดโลกและประเทศคู่ค้าหลักอย่างสหรัฐฯ ที่ปรับตัวดีขึ้น โดยคาดว่ามูลค่าการส่งออกทูน่ากระป๋องในปีนี้ มีแนวโน้มกลับมาอยู่ในระดับใกล้เคียงกับค่าเฉลี่ยในช่วง Pre-COVID (2015-2019) ขณะที่ราคาวัตถุดิบทูน่านำเข้ามีแนวโน้มปรับตัวสูงขึ้นสอดคล้องกับความต้องการในตลาดโลกที่ทยอยฟื้นตัว รวมทั้งต้นทุนในการออกจับปลาที่เพิ่มสูงขึ้นมากโดยเฉพาะต้นทุนหลักอย่างน้ำมันดีเซล • มูลค่าการส่งออกกุ้งและผลิตภัณฑ์มีแนวโน้มปรับตัวดีขึ้นอย่างต่อเนื่องเช่นกัน โดยคาดว่าอัตราการขยายตัวในปีนี้จะอยู่ที่ 14.6%YOY เร่งขึ้นจาก 6.7%YOY ในปีที่แล้ว สอดคล้องกับความต้องการในประเทศคู่ค้าสำคัญที่ทยอยฟื้นตัว ทั้งนี้การส่งออกกุ้งสดแช่เย็นแช่แข็งมีแนวโน้มขยายตัวได้ดีกว่ากุ้งแปรรูป โดยได้รับปัจจัยหนุนจากการส่งออกไปยังตลาดจีนและญี่ปุ่นที่เติบโตดี โดยเฉพาะตลาดจีน ซึ่งมีการนำเข้ากุ้งสดแช่เย็นแช่แข็งจากไทยเพิ่มสูงขึ้นอย่างมากในช่วง 3-4 ปีที่ผ่านมา สอดคล้องกับการขยายตัวของกลุ่มชนชั้นกลางในประเทศ ซึ่งเป็นกลุ่มที่มีรายได้สูงและมีความต้องการสินค้าอาหารประเภท luxury และอาหารทะเล เช่น กุ้ง เพิ่มสูงขึ้น ความท้าทายของอุตสาหกรรมอาหารทะเลไทยปี 2022 คือ ความเสี่ยงจากเงินเฟ้อ ภาวะเศรษฐกิจโลก และ recession อย่างไรก็ดี ผู้ประกอบการยังคงต้องเฝ้าระวังความเสี่ยงจากเงินเฟ้อที่เร่งตัวสูงขึ้น รวมถึงภาวะเศรษฐกิจโลกที่อาจมีแนวโน้มเติบโตในอัตราที่ชะลอลงกว่าที่คาดการณ์ไว้ และความเสี่ยงในเรื่องภาวะถดถอยทางเศรษฐกิจ (recession) ในประเทศคู่ค้าหลักของไทย ที่อาจส่งผลกระทบต่อความเชื่อมั่นและกำลังซื้อของผู้บริโภค รวมไปถึงประเด็นความท้าทายในด้านอื่น ๆ ที่อาจส่งผลกระทบต่อความต้องการบริโภคอาหารทะเลในระยะต่อไป ได้แก่ • มาตรการกีดกันทางการค้าที่มิใช่ภาษี (Non-Tariff Barriers: NTBs) โดยเฉพาะประเด็นเรื่องการทำประมงอย่างยั่งยืน (sustainable fishing) และการปฏิบัติต่อแรงงานอย่างเป็นธรรม (fair labor practices) รวมไปถึงการดำเนินธุรกิจที่คำนึงถึงความยั่งยืนและผลกระทบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม • การแข่งขันจากสินค้านวัตกรรมทางเลือกใหม่ ๆ ตัวอย่างเช่น สินค้าโปรตีนทางเลือกจากพืช และผลิตภัณฑ์ประเภท Plant-based seafood เป็นต้น • นโยบายการสร้างความมั่นคงด้านอาหาร (food security) ของทางการจีน ที่จะส่งผลให้จีนมีแนวโน้มทยอยลดการนำเข้าอาหารและพึ่งพาการผลิตจากภายในประเทศตนเองมากขึ้นเรื่อย ๆ ในอนาคต

1. Food & Beverage :
Seafood
อุตสาหกรรมอาหารทะเลมีแนวโนมฟนตัวตอเนื่อง
ทามกลางความเสี่ยงจากเศรษฐกิจโลกที่ชะลอลง
และตนทุนการดําเนินธุรกิจที่สูงขึ้น
EIC Industry Insight

2. The information contained in this report has been obtained from sources believed to be reliable. However, neither we nor any of our respective affiliates, employees or representatives make any representation or warranty, express or implied, as
to the accuracy or completeness of any of the information contained in this report, and we and our respective affiliates, employees or representatives expressly disclaim any and all liability relating to or resulting from the use of this report or
such information by the recipient or other persons in whatever manner.
Any opinions presented herein represent our subjective views and our current estimates and judgments based on various assumptions that may be subject to change without notice, and may not prove to be correct.
This report is for the recipient’s information only. It does not represent or constitute any advice, offer, recommendation, or solicitation by us and should not be relied upon as such. We, or any of our associates, may also have an interest in
the companies mentioned here in.
Contents
บทสรุปผูบริหาร หนา 03
Tuna หนา 05
- สถานการณอุตสาหกรรมทูน�ากระปองในชวงที่ผานมา หนา 06
- แนวโนมอุตสาหกรรมทูน�ากระปองในป 2022 หนา 10
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
- ประเด็นที่ตองจับตาและความทาทายในระยะตอไป หนา 13
Shrimp หนา 18
- สถานการณอุตสาหกรรมกุงในชวงที่ผานมา หนา 19
- แนวโนมอุตสาหกรรมกุงในป 2022 หนา 25
- ประเด็นที่ตองจับตาและความทาทายในระยะตอไป หนา 29

3. 3
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
• สินคาประมงของไทยเปนการผลิตเพื่อสงออกเปนหลัก โดยมีปลาทูน�ากระปอง
และกุงเปนสินคาหลัก ซึ่งคิดเปนสัดสวนมากถึงเกือบ 90% ของผลผลิตทั้งหมด
ในประเทศ ดังนั้น “มูลคาการสงออก” จึงเปนตัวชี้วัดภาวะอุตสาหกรรมสําคัญที่
ตองจับตา
• ทั้งนี้มูลคาการสงออกอาหารทะเลในปนี้มีแนวโนมปรับตัวดีขึ้นตอเนื่องตามการ
ทยอยฟนตัวอยางชา ๆ ของเศรษฐกิจโลกและประเทศคูคาสําคัญ อาทิ สหรัฐฯ
ญี่ปุน ออสเตรเลีย และจีน ซึ่งสวนหนึ่งเปนผลมาจากการผอนคลายการควบคุม
โรคและมาตรการกระตุนเศรษฐกิจของภาครัฐ รวมทั้ง pent-up demand ในกลุม
อาหารทะเลของผูบริโภคบางกลุมที่มีกําลังซื้อ
• อยางไรก็ดี ผูประกอบการยังคงตองเฝาระวังปจจัยเสี่ยงจากเงินเฟอที่เรงตัว
สูงขึ้น รวมถึงภาวะเศรษฐกิจโลกที่อาจมีแนวโนมเติบโตในอัตราที่ชะลอลงกวา
ที่คาดการณไว และความเสี่ยงในเรื่องภาวะถดถอยทางเศรษฐกิจ (recession)
ในประเทศคูคาหลักของไทย ที่อาจสงผลกระทบตอความเชื่อมั่นและกําลังซื้อ
ของผูบริโภค รวมทั้งความตองการบริโภคอาหารทะเลในระยะตอไปได
Executive
Summary
อุตสาหกรรมอาหารทะเลมีแนวโนมเติบโตตอเนื่องจากปที่แลว
ตามการทยอยฟนตัวของเศรษฐกิจโลก รวมทั้งการผอนคลาย
มาตรการควบคุมโรคในหลายประเทศ สงผลใหกิจกรรมทาง
เศรษฐกิจและการใชจายตาง ๆ เริ่มกลับเขาสูภาวะปกติมากขึ้น
อยางไรก็ดี อยางไรก็ดี ยังคงตองเฝาระวังความเสี่ยงจาก
เศรษฐกิจโลกที่ชะลอลง ภาวะสงครามที่ยืดเยื้อ และอัตราเงิน
เฟอที่เรงตัวขึ้นมาก ซึ่งอาจกระทบตอแนวโนมการฟนตัว
และกําลังซื้อของผูบริโภค
• มูลคาการสงออกทูน�ากระปองของไทยในป 2022 มีแนวโนมกลับมาขยายตัว 9.0%YOY
สอดคลองกับความตองการในตลาดโลกและประเทศคูคาหลักอยางสหรัฐฯ ที่ปรับตัวดีขึ้น
โดยคาดวามูลคาการสงออกทูน�ากระปองในปนี้มีแนวโนมกลับมาอยูในระดับใกลเคียงกับ
คาเฉลี่ยในชวง Pre-COVID (2015-2019) ขณะที่ราคาวัตถุดิบทูน�านําเขามีแนวโนม
ปรับตัวสูงขึ้นสอดคลองกับความตองการในตลาดโลกที่ทยอยฟนตัว รวมทั้งตนทุนในการ
ออกจับปลาที่เพิ่มสูงขึ้นมากโดยเฉพาะในสวนของตนทุนหลักอยางนํ้ามันดีเซล
• มูลคาการสงออกกุงและผลิตภัณฑมีแนวโนมปรับตัวดีขึ้นอยางตอเนื่อง โดยคาดปนี้
จะขยายตัว 14.6%YOY ซึ่งเปนการขยายตัวที่เรงขึ้นจากป 2021 ที่ 6.7%YOY
สอดคลองกับความตองการในประเทศคูคาสําคัญที่ทยอยฟนตัว
• ทั้งนี้หากพิจารณาเปนรายสินคาจะพบวา การสงออกกุงสดแชเย็นแชแข็งมี
แนวโนมขยายตัวไดดีกวากุงแปรรูป โดยไดรับปจจัยหนุนจากการสงออกไปยัง
ตลาดจีนและญี่ปุนที่เติบโตดี โดยเฉพาะตลาดจีน ซึ่งมีการนําเขากุงสดแชเย็น
แชแข็งจากไทยเพิ่มสูงขึ้นอยางมากในชวง 3-4 ปที่ผานมา สอดคลองกับการ
ขยายตัวของกลุมชนชั้นกลางในประเทศ ซึ่งเปนกลุมที่มีรายไดสูงและมีความ
ตองการสินคาอาหารประเภท luxury และอาหารทะเล เชน กุง เพิ่มสูงขึ้น
การสงออกสินคาหลักอยางทูนากระปองและกุงมีแนวโนมฟนตัวดีขึ้น
สอดคลองกับภาวะเศรษฐกิจและความตองการในประเทศคูคาหลัก
ที่ทยอยฟนตัวดีขึ้น อยางไรก็ดี ตนทุนของผูประกอบการทั้งในสวน
ของวัตถุดิบนําเขา (ปลาทูนา) อาหารกุง และคาขนสง รวมทั้งคา
บริหารจัดการตาง ๆ มีแนวโนมเพิ่มขึ้นเชนกัน ซึ่งจะกระทบตออัตรา
กําไรของผูประกอบการ เนื่องจากการสงผานตนทุนที่สูงขึ้นไปยัง
ผูบริโภคทําไดเพียงบางสวนเทานั้นภายใตสถานการณปจจุบัน

4. 4
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
• มาตรการกีดกันทางการคาที่มิใชภาษี (Non-Tariff Barriers: NTBs)
โดยเฉพาะประเด็นเรื่องการทําประมงอยางยั่งยืน (sustainable fishing) และ
การปฏิบัติตอแรงงานอยางเปนธรรม (fair labor practices) รวมไปถึงการ
ดําเนินธุรกิจที่คํานึงถึงความยั่งยืนและผลกระทบตอสังคมและสิ่งแวดลอม ซึ่ง
เปนสิ่งที่ผูประกอบการในธุรกิจประมงจะตองใหความสําคัญมากยิ่งขึ้น เพื่อเพิ่ม
โอกาสทางธุรกิจและหลีกเลี่ยงอุปสรรคทางการคาจากขอกีดกันทางการคาที่มิใช
ภาษี (NTBs)
• การแขงขันจากสินคานวัตกรรมทางเลือกใหม ๆ ตัวอยางเชน สินคาโปรตีน
ทางเลือกจากพืช และผลิตภัณฑประเภท Plant-based seafood ที่มีการวิจัย
และพัฒนาออกมาอยางหลากหลายเพื่อตอบโจทยผูบริโภคที่มีแนวโนม
หลีกเลี่ยงการบริโภคเนื้อสัตวและนิยมบริโภคโปรตีนทางเลือกจากพืชมากขึ้น
อยางตอเนื่องในปจจุบัน
• นโยบายการสรางความมั่นคงดานอาหาร (food security) ของทางการจีน
สงผลใหจีนมีแนวโนมทยอยลดการนําเขาและพึ่งพาการผลิตภายในประเทศ
มากขึ้นเรื่อย ๆ ในอนาคต ซึ่งนโยบายดังกลาวสงผลกระทบตอแนวโนมการ
สงออกสินคาอาหารของไทยอยางหลีกเลี่ยงไมได โดยเฉพาะในกลุมสินคาที่
พึ่งพาตลาดจีนเปนหลัก ซึ่งรวมถึงสินคาประมงอยางกุงสดแชเย็นแชแข็ง
Executive
Summary
ประเด็นสําคัญที่สงผลกระทบ
ตออุตสาหกรรมอาหารทะเล
• ผูประกอบการควรเรงปรับปรุงและพัฒนากระบวนการผลิตใหสอดรับกับกฎระเบียบ
และมาตรฐานสากล เพื่อยกระดับคุณภาพผลิตภัณฑ เพิ่มขีดความสามารถในการแขงขัน
ในตลาดโลก และลดอุปสรรคทางการคาตาง ๆ โดยอาจพิจารณานําเทคโนโลยีที่ทันสมัย อาทิ
เทคโนโลยีบล็อกเชนเขามาชวยในการบริหารจัดการหวงโซอุปทานใหมีความโปรงใส
และตรวจสอบไดตั้งแตตนนํ้าจนถึงมือผูบริโภค
• การปรับโมเดลธุรกิจ โดยตองเนนการวิจัยและพัฒนาเพื่อสรางผลิตภัณฑอาหารทะเลที่มี
ความหลากหลายและแปลกใหม รวมไปถึงการสรางมูลคาเพิ่มจาก by-product ใน
กระบวนการผลิต เชน นํ้ามันปลา, สารสกัดโปรตีนหรือวิตามินจากปลาทูน�า เปนตน
เพื่อสรางความแตกตางจากคูแขงในตลาดและตอบโจทยผูบริโภคที่มีรูปแบบการใชชีวิตที่
แตกตางกัน เพื่อขยายตลาดไปสูลูกคากลุมใหม ๆ ซึ่งมีความตองการที่เฉพาะเจาะจงมากขึ้น
• การมองหาตลาดสงออกสินคาประมงใหม ๆ เพื่อกระจายความเสี่ยงและหลีกหนีการ
แขงขันในตลาดสงออกเดิม โดยผูประกอบการในอุตสาหกรรมควรเริ่มมองหาโอกาสในการ
สงออกสินคาไปยังตลาดเศรษฐกิจเกิดใหมที่มีศักยภาพเติบโตสูง เชน กลุมตะวันออกกลาง
หรือกลุมประเทศ CLMV เปนตน
Implication ตอผูประกอบการ
ในอุตสาหกรรมอาหารทะเล

5. Tuna
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood

6. สถานการณอุตสาหกรรม
ทูน�ากระปองของไทย
ในชวงที่ผานมา
มูลคาการสงออกทูน�ากระปองของไทยในป 2021 อยูที่ 1,785.7 ลานดอลลารสหรัฐ หรือ
หดตัว -20.6%YOY ซึ่งมูลคาการสงออกที่หดตัวลงดังกลาว สวนหนึ่งเปนผลมาจากฐานที่สูง
(high base effect) ในป 2020 ซึ่งเปนชวงการระบาดของ COVID-19 ระลอกแรก (first
wave) ที่สงผลใหตลาดโลกมีความตองการสินคาประเภทอาหารกระปองตาง ๆ รวมทั้งทูน�า
กระปองเพิ่มขึ้นอยางมากผิดปกติ รวมทั้งหลายประเทศมีการใชมาตรการล็อกดาวนเพื่อ
ปองกันการแพรระบาด และสงผลใหเกิดสถานการณ Panic buying กอนที่สถานการณจะ
เริ่มคลี่คลายดีขึ้นและเริ่มกลับเขาสูภาวะปกติมากขึ้นในชวงการระบาดระลอกหลัง ๆ และใน
ปที่ผานมา สําหรับการสงออกทูน�ากระปองของไทยในชวง 5 เดือนแรกปนี้ พบวามูลคาการ
สงออกเติบโตขึ้น 13.2%YOY โดยเปนผลมาจากการขยายตัวของทั้งปจจัยดานราคาและ
ปริมาณ สอดคลองกับการสงออกทูน�ากระปองไปยังตลาดสงออกหลักของไทยที่มีแนวโนม
ปรับตัวดีขึ้นตามการทยอยฟนตัวของภาวะเศรษฐกิจโลก รวมทั้งราคาสงออกที่ปรับตัวสูงขึ้น
ตามตนทุนวัตถุดิบนําเขาและราคานํ้ามันดีเซล
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood

7. 7
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
มูลคาการสงออกทูนากระปองของไทยในป 2021 หดตัว -20.6%YOY ซึ่งสวนหนึ่งเปนผลจากสถานการณ COVID-19 ในตางประเทศ
ที่ทยอยปรับตัวดีขึ้นตามลําดับ ขณะที่มูลคาการสงออก 5 เดือนแรกป 2022 ขยายตัวสูงถึง 13.2%YOY จากปจจัยดานปริมาณเปนหลัก
ที่มา : การวิเคราะหโดย EIC จากขอมูลของกระทรวงพาณิชย
มูลคาการสงออกทูน�ากระปองของไทย (รายเดือน)
หน�วย : ลานดอลลารสหรัฐ
ปริมาณการสงออกทูน�ากระปองของไทย (รายเดือน)
หน�วย : ตัน
0
50
100
150
200
250
300
Jan Aug Dec
May
Feb Jun
Mar Jul
Apr Sep Oct Nov
2022
2020
2018 2019 2021
(USD mil) 2020 2021 Jan-May22
Value 2,247.5 1,785.7 835.6
%YOY +3.6% -20.6% +13.2%
0
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
70,000
May Dec
Jan Jun
Feb Apr
Mar Jul Aug Sep Oct Nov
2018 2020 2022
2019 2021
(Ton) 2020 2021 Jan-May22
Quantity 558,848 445,231 200,055
%YOY +5.5% -20.3% +8.4%

8. 8
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
ขณะที่การสงออกทูนากระปองไปยังสหรัฐฯ ซึ่งเปนตลาดสงออกหลักของไทยหดตัว -38.1%YOY หลังจากขยายตัวสูงมากในป 2020
โดยเฉพาะชวงครึ่งแรกของป ซึ่งเปนการระบาดระลอกแรก (1st wave) สงผลใหมีการกักตุนสินคาสําหรับชวงมาตรการล็อกดาวน
ที่มา : การวิเคราะหโดย EIC จากขอมูลของ Trademap (HS code: 160414) และกระทรวงพาณิชย
มูลคาการสงออกทูน�ากระปองของไทยไปสหรัฐฯ (รายเดือน)
หน�วย : ลานดอลลารสหรัฐ
โครงสรางการสงออกทูน�ากระปองของไทย
หน�วย : % ของมูลคาการสงออกทูน�ากระปองทั้งหมด
0
10
20
30
40
50
60
Jan Apr
Feb Oct
Jun
Mar Aug
May Jul Sep Nov Dec
2019
2018 2020 2021 2022
1st wave of
COVID-19
Pandemic 2nd wave
concern
2020 2021 Jan-May22
Value 600.8 371.9 177.7
%YOY +20.4% -38.1% +8.2%
โครงสรางการนําเขาทูน�ากระปองของสหรัฐฯ
หน�วย : % ของมูลคาการนําเขาทูน�ากระปองทั้งหมด
17.2% 20.9% 21.0% 23.0% 26.7% 20.8%
7.9% 3.9% 7.1% 6.3% 6.8% 11.2%
8.1% 9.0% 8.4% 8.0% 8.7%
9.0%
9.1%
8.5% 7.5% 8.6%
4.5% 5.2%
52.7% 52.3% 48.1% 48.1% 45.3% 44.5%
5.1% 5.7%
9.4%
2017
9.5%
2018 2019
5.8%
2020
6.2%
2021
2016
Others Japan
Canada Egypt
Australia US
40.0% 43.0% 44.0% 47.0% 51.6%
2016 2019
2018
2017 2020
Others Mexico Fiji Ecuador Vietnam Thailand

9. 9
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
ทั้งนี้หากพิจารณาขอมูลการสงออกทูนากระปองไปยังตลาดสงออกหลัก 5 อันดับแรกในป 2021 พบวามีเพียงอียิปตตลาดเดียว
ที่มูลคาการสงออกยังคงเติบโตตอเนื่อง สวนทางกับตลาดสงออกหลักอื่น ๆ ที่มูลคาการสงออกกลับมาหดตัว
ที่มา : การวิเคราะหโดย EIC จากขอมูลของกระทรวงพาณิชย
มูลคาการสงออกทูน�ากระปองของไทยไปตลาดหลัก 5 อันดับแรกของไทยในป 2021
หน�วย : ลานดอลลารสหรัฐ
มูลคาการสงออกและอัตราการเติบโตของการสงออกทูน�ากระปองป 2021
136.1
182.6 183.7
124.3
152.3 180.2 167.5
129.7
199.2
156.1 153.7
110.4
Egypt (11.2%
share)
371.9
Canada (6.18%
share)
Australia (8.61%)
600.8
U.S. (20.8% share)
499.0
Japan (8.74%
share)
+20.4%
-38.1%
+11.9%
+30.8%
-1.3%
-13.4%
-8.8%
-8.2%
+4.4%
-14.9%
2019 2021
2020
-70
-60
-50
-40
-30
-20
-10
0
10
20
30
40
50
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Australia
US
Saudi Arabia
Egypt
Japan
Canada
New Zealand
UAE
Libya
Yemen
Peru
Israel
S.Africa
Chili
Switzerland
โดยภาพรวมแลว ความตองการทูน�ากระปองจาก
ตลาดกลุมตะวันออกกลางยังมีแนวโนมเติบโตดี
และเปนตลาดสงออกที่มีศักยภาพน�าจับตามอง
สําหรับผูประกอบการไทยในอนาคต
%YOY growth
% Export share (2021)
หมายเหตุ : ขนาดของวงกลม หมายถึง มูลคาการสงออกทูน�ากระปองในป 2021

10. แนวโนมอุตสาหกรรม
ทูน�ากระปองในป 2022
สําหรับป 2022 อุตสาหกรรมทูน�ากระปองของไทยมีแนวโนมฟนตัวดีขึ้นตอเนื่องจากปที่ผานมา
โดยคาดวามูลคาการสงออกทูน�ากระปองในปนี้จะมีอัตราการเติบโตที่ 9%YOY สอดคลองกับ
ภาพรวมกิจกรรมทางเศรษฐกิจและความตองการจากประเทศคูคาที่ทยอยปรับตัวดีขึ้นตามลําดับ
ขณะที่ในระยะ medium-term มูลคาการสงออกทูน�ากระปองมีแนวโนมเติบโตตอเนื่องในระดับ
ตํ่าใกลเคียงกับอัตราการเติบโตในอดีตซึ่งอยูที่ราว 2-3% ตอป ทั้งนี้ปจจัยที่จะสนับสนุนการเติบโต
ของธุรกิจทูน�ากระปองในระยะตอไปจะมาจากความตองการจากประเทศในกลุมตลาดเกิดใหม
(emerging markets) อาทิ กลุม ตะวันออกกลาง, แอฟริกา, ลาตินอเมริกา รวมทั้งประเทศกลุม
CLMV ที่ยังมีชองวางใหเติบโตไดอีกมาก แตคงตองอาศัยระยะเวลาในการขยายตลาดเพื่อ
ทดแทนการสงออกไปยังตลาดหลักดั้งเดิมอยางสหรัฐฯ ที่ความตองการบริโภคเริ่มเขาสูภาวะ
อิ่มตัว ซึ่งสวนหนึ่งเปนผลจากความนิยมบริโภคทูน�ากระปองของผูบริโภคสหรัฐฯ ที่ปรับทยอย
ปรับลดลงอยางตอเนื่องในชวงหลายปที่ผานมา
EIC Industry Insight : Food and Beverage : Seafood

11. 11
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
มูลคาการสงออกทูนากระปองของไทยในป 2022 มีแนวโนมกลับมาขยายตัวเปนบวกอีกครั้งหลังจากหดตัวในปกอนหนา โดยคาดอัตราการเติบโตในปนี้
ที่ 9%YOY สอดคลองกับความตองการในตลาดโลกที่ทยอยฟนตัวดีขึ้น
ที่มา : การวิเคราะหโดย EIC จากขอมูลของกระทรวงพาณิชย (MOC)
แนวโนมในป 2022 และระยะตอไป
 มูลคาการสงออกทูน�ากระปองของไทยในป 2022 มีแนวโนม
เติบโตขึ้นจากปที่ผานมาโดยคาดอัตราการขยายตัวที่ 9%YOY
จากการปรับตัวดีขึ้นของทั้งปจจัยดานปริมาณและราคา
สอดคลองกับความตองการในตลาดโลกและประเทศคูคาที่
ทยอยฟนตัวดีขึ้น
 สําหรับในระยะ medium-term มูลคาการสงออกทูน�า
กระปองมีแนวโนมเติบโตตอเนื่องในระดับตํ่าใกลเคียงกับ
อัตราการเติบโตในอดีต โดยคาดวาการเติบโตจะเริ่มกลับเขา
สูเทรนดเดิมในชวง Pre-COVID ซึ่งอยูที่ราว 2-3% ตอป
สอดคลองกับความตองการของสหรัฐฯ ซึ่งเปนตลาดผูบริโภคหลัก
ในสินคาทูน�ากระปองที่ชะลอลง ประกอบกับการที่ผูเลนไทย
มีการทยอยออกไปซื้อกิจการและขยายฐานการผลิตใน
ตางประเทศอยางตอเนื่องเพื่อใหอยูใกลแหลงวัตถุดิบทูน�า
และใกลตลาด สงผลใหรายไดจากการสงออกทูน�ากระปอง
จากไทยมีแนวโนมปรับลดลงเรื่อย ๆ
 สําหรับปจจัยที่จะสนับสนุนการเติบโตของธุรกิจทูน�ากระปอง
ในอนาคตจะมาจากความตองการในตลาดเกิดใหม อาทิ
กลุมตะวันออกกลาง, แอฟริกา, ลาตินอเมริกา, กลุม CLMV
แตตองอาศัยระยะเวลาในการขยายตลาดและเติบโต
เพื่อทดแทนความตองการจากตลาดหลักอยางสหรัฐฯ
ที่เขาสูภาวะอิ่มตัว
มูลคาการสงออกทูน�ากระปองของไทย
หน�วย : ลานดอลลารสหรัฐ
1,965 1,956
2,041
2,265
2,170
2,248
1,786
1,946
2016 2017
2015 2018 2021
2020
2019 2022E
2.5%
3.6% -20.6%
9.0%
ความตองการสินคาประเภทอาหารกระปอง
รวมทั้งทูน�ากระปองเพิ่มสูงขึ้นจากภาวะ
Panic buying และมาตรการล็อกดาวน
ในหลายประเทศทั่วโลกในชวงการระบาด
ระลอกแรก (ตนป 2020)
มูลคาการสงออกในป 2021
หดตัว ซึ่งสวนหนึ่งเปนผลจาก
ฐานที่สูงในปกอนหนา กอปรกับ
สถานการณการระบาดที่เริ่ม
คลี่คลายดีขึ้นในการระบาด
ระลอกหลัง ๆ ทําใหความตองการ
ทูน�ากระปองและการกักตุน
สินคาลดลง

12. 12
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
สําหรับปนี้ ราคาวัตถุดิบทูนานําเขายังมีแนวโนมทรงตัวอยูในระดับสูงสอดคลองกับความตองการในตลาดโลกที่ฟนตัว รวมทั้งตนทุน
การจับปลาที่สูงขึ้นตามราคาน้ํามันดีเซล โดยราคาทูนาเฉลี่ยในชวง 5 เดือนแรกปนี้อยูที่ 1,663 ดอลลารสหรัฐตอตัน เพิ่มขึ้น 27.6%YOY
ที่มา : การวิเคราะหโดย EIC จากขอมูลของบริษัทไทยยูเนี่ยนกรุป (TU) และ GLOBEFISH Report (FAO)
ราคาวัตถุดิบทูน�าพันธุ Skipjack (ณ ทาเรือกรุงเทพฯ จาก West Pacific Ocean)
หน�วย : ดอลลารสหรัฐตอตัน
ราคาวัตถุดิบทูน�าพันธุ Skipjack (เฉลี่ยรายป)
หน�วย : ดอลลารสหรัฐตอตัน
800
1,000
1,200
1,400
1,600
1,800
2,000
Jan Feb Jun
Mar Apr May Jul Aug Sep Oct Nov Dec
2021
2020
2019 2022
1,530
2021
1,860
2015 2016
1,620
2017
1,406
2019
1,425
2020 2022F
2018
1,170
2014
1,361
1,209
1,385
-21%
+15%
+2%
+15%
ราคาวัตถุดิบทูน�าปรับตัวสูงขึ้นมากในชวงการ
ระบาดระลอกแรก ซึ่งสงผลใหมีความตองการ
ทูน�ากระปองเพิ่มขึ้นมากผิดปกติ
Jan-Jun21 Jan-Jun22
1,303
1,663
+27.6%

13. 13
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
ความทาทายและประเด็นที่ตองจับตาในระยะตอไป คือมาตรการกีดกันทางการคาที่มิใชภาษี โดยเฉพาะประเด็นเรื่อง sustainable fishing
และ fair labor practices ในอุตสาหกรรมประมง รวมทั้งการแขงขันจากสินคานวัตกรรมใหม ๆ ที่เริ่มแพรหลายมากขึ้น
Key issues and challenges
การแขงขันจากสินคานวัตกรรมใหม ๆ
(new alternative protein)
การปฏิบัติตอแรงงานอยางเปนธรรม
(fair labor practices)
การใหความสําคัญกับทําการประมงอยางยั่งยืน
(sustainable fishing)
 “การทําประมงอยางยั่งยืน” ไดกลายเปนเงื่อนไขสําคัญ
ที่ถูกหยิบยกเปนประเด็นในการกีดกันทางการคาทั่วโลก
 ดังนั้น ไทยจึงจําเปนตองเรงยกระดับการจัดการประมง
และระบบการผลิตสินคาประมงของไทยใหไดมาตรฐานสากล
และเปนที่ยอมรับของนานาชาติ ในดานการจัดหาวัตถุดิบที่มา
จากการประมงที่มีความรับผิดชอบ มีผลกระทบตอระบบนิเวศ
นอยที่สุด เกิดความยั่งยืนของทรัพยากรประมง กอใหเกิด
ประโยชนสูงสุดตอทุกภาคสวนที่เกี่ยวของในหวงโซอุปทาน
รวมทั้งสามารถตรวจสอบยอนกลับไดอยางโปรงใส
 ประเทศไทยยังคงถูกกลาวหาในเรื่องปญหาการคามนุษย
โดยเฉพาะอยางยิ่งปญหาการใชแรงงานตางดาวในอุตสาหกรรม
ประมงอยางตอเนื่อง โดยลาสุดเมื่อชวงกลางป 2021 รัฐบาล
สหรัฐฯ ไดปรับลดการจัดอันดับการคามนุษยของไทยลงจาก Tier
2 เปน Tier 2 Watchlist สะทอนถึงสถานการณการคามนุษย
ในไทยปรับตัวแยลง
 อนึ่ง สําหรับผลการประเมินปญหาการคามนุษยในปนี้คาดวาไทย
น�าจะไดรับการเลื่อนอันดับจาก Tier 2 Watchlist ขึ้นมาเปน Tier
2 จากความพยายามปองกันและแกปญหาดังกลาวอยางตอเนื่อง
รวมทั้งยังมีความคืบหนาดานแผนการดําเนินงานตามคําแนะนํา
ของรัฐบาลสหรัฐฯ ที่ระบุในการประเมินในป 2021 อีกดวย
 ผลิตภัณฑอาหารประเภท Plant-based protein และ
Plant-based seafood มีแนวโนมไดรับความนิยมจากผูบริโภค
ในตลาดโลกมากขึ้น สะทอนไดจากการเติบโตขึ้นอยางรวดเร็ว
ของผลิตภัณฑกลุมนี้ รวมทั้งยังมีแบรนดตาง ๆ เขามาทําตลาด
มากขึ้นอยางตอเนื่อง
 ปจจุบันเริ่มมีผูประกอบการในธุรกิจอาหารเขามาพัฒนาและทํา
ตลาดในอาหารกลุมนี้มากขึ้น โดยใชวัตถุดิบที่ทํามาจากสาหราย
และโปรตีนถั่วเขียว ดังนั้น ผูประกอบการในอุตสาหกรรมอาหาร
ทะเลจึงตองเฝาระวังการแขงขันจากสินคานวัตกรรมใหม ๆ เหลานี้
ที่มีแนวโนมรุนแรงขึ้น
ที่มา : การวิเคราะหโดย EIC
1 2 3

14. 14
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
การใหความสําคัญกับการทําประมงอยางยั่งยืน (sustainable fishing) เปนหนึ่งในประเด็นสําคัญที่ผูประกอบการในอุตสาหกรรมประมง
และผลิตภัณฑทูนาจะตองใหความสําคัญมากขึ้นเรื่อย ๆ เพื่อเพิ่มศักยภาพการแขงขันและลดอุปสรรคทางการคาจาก NTBs
ที่มา : ขอมูลจาก https://marintech.sg/2021/03/03/sustainability-at-sea-5-ways-to-promote-sustainability-at-sea-part-1/
แนวทางการบริหารจัดการเพื่อมุงไปสูการประมงอยางยั่งยืน (sustainable fishing)
• การทําประมงอยางยั่งยืน คือการทําประมงใน
ระดับที่สามารถควบคุมและรักษาปริมาณสัตวนํ้า
ในทองทะเลใหมีจับไดอยางตอเนื่อง โดยไมเปน
การประมงที่ทําลายหรือสงผลเสียใหเกิดความไม
สมดุลของระบบนิเวศในทองทะเลและมหาสมุทร
โดยมีหลักการสําคัญ 3 เรื่อง ไดแก
1. Sustainable fish stocks
2. Minimizing environmental impacts
3. Effective fisheries management
1. Sustainable fishing

15. 15
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
ขณะเดียวกันปญหาการคามนุษยในอุตสาหกรรมประมงและการปฏิบัติตอแรงงานอยางเปนธรรม ก็เปนสิ่งที่ไทยตองเรงแกไข โดยลาสุด
สหรัฐฯ ไดปรับลดอันดับการคามนุษยของไทยจาก Tier 2 เปน Tier 2 Watchlist ซึ่งเปนการปรับลดครั้งแรกในรอบ 4 ป
ที่มา : ขอมูลจากกระทรวงการตางประเทศ
การจัดอันดับการคามนุษยของไทยโดยรัฐบาลสหรัฐฯ (Thailand TIER ranking by year)
2009
2014
2013
2010
TIER 3
2011
2012
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
TIER 2 WL
TIER 2
TIER 1
2022
ความหมายของแตละ Tier :
Tier 1 – รัฐบาลพยายามดําเนินการอยางจริงจังจนอัตราการคามนุษยอยูในระดับตํ่า
Tier 2 – รัฐบาลยังดําเนินการไมสอดคลองกับมาตรฐานขั้นตํ่าของสหรัฐฯ แตมีความพยายามปรับปรุงอยางมีนัยสําคัญ
Tier 2 Watchlist – กลุมประเทศที่ตองจับตามอง เพราะมีเหยื่อจากการคามนุษยเพิ่มสูงขึ้น และไมมีหลักฐาน/มีหลักฐาน
ไมเพียงพอที่จะบงชี้วารัฐบาลกําลังพยายามปรับปรุงหรือแกไขปญหาดังกลาว
Tier 3 – รัฐบาลดําเนินการไมสอดคลองกับมาตรฐานขั้นตํ่าของสหรัฐฯ และไมมีความพยายามปรับปรุงแกไข
สําหรับป 2022 คาดวาไทยน�าจะไดรับการ
ปรับเลื่อนอันดับขึ้นมาอยูที่ Tier 2
2. Fair labor practices

16. 16
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
การแขงขันในตลาดมีแนวโนมรุนแรงขึ้นเพื่อตอบรับกระแสการเติบโตของตลาด Alternative protein ทั่วโลก โดยพบวาปจจุบันผูประกอบการ
ในธุรกิจอาหารไดหันมาพัฒนาผลิตภัณฑโปรตีนทางเลือกในรูปแบบ “Plant-based Meat & Seafood” กันมากขึ้น
ที่มา : ขอมูลจากรายงานของเว็บไซตบริษัท และสํานักขาวตาง ๆ
ไทยยูเนี่ยนหันมาลุยธุรกิจโปรตีนทางเลือกจากพืช (Plant-based Meats & Seafood)
ทั้งนี้ปจจุบันมูลคาตลาด Plant-based Meat & Seafood ทั่วโลกอยูที่ 18,000 ลานดอลลารสหรัฐ โดยในจํานวนนี้เปน Plant-based Seafood
เพียง 0.1% ของมูลคาตลาดรวม โดยคาดการณวาภายใน 5 ปนี้ ตลาด Plant-based protein จะเติบโตขึ้นไปอยูที่ 36,000 ลานดอลลารสหรัฐ
และสัดสวนของ segment Plant-based Seafood จะขยับขึ้นเปน 10% ของมูลคาตลาดรวม
• Business Model :
 รับจางผลิต (OEM) ใหกับแบรนดและ supermarket chain
ตาง ๆ ทั้งในไทยและตางประเทศ เชน Tesco UK, etc.
 ผลิตสินคาแบรนดของบริษัทเอง (owned brand) เพื่อเจาะ
ตลาด B2B และ B2C ภายใตแบรนด “OMG Meat” เตรียม
วางจําหน�ายผานชองทาง Modern Trade เชน The Mall,
Macro, Lotus, etc.
• TU ตั้งเปารายไดจากธุรกิจ Plant-based Meat &
Seafood ในป 2021 ที่ 100 ลานบาท และเพิ่มเปน
1,000 ลานบาทภายใน 5 ป
3. New alternative protein

17. 17
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
นัยตอภาคธุรกิจ
ที่มา : การวิเคราะหโดย EIC
การปรับกลยุทธทางธุรกิจเพื่อตอบโจทยความทาทายและโอกาสทางธุรกิจใหม ๆ ในอนาคต
วิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑใหม ๆ ที่มีมูลคาเพิ่มสูงขึ้น
และการปรับตัวเพื่อตอบโจทยความตองการ
ของผูบริโภคในตลาดที่เปลี่ยนแปลงไป
บริหารจัดการหวงโซอุปทานของธุรกิจ
ใหมีความโปรงใสและสอดคลองกับมาตรฐานสากล
เพื่อลดอุปสรรคและขอกีดกันทางการคา
ขยายฐานลูกคาไปยังตลาดที่มีศักยภาพเติบโตสูง
เพื่อทดแทนความตองการจากตลาดหลัก
ที่เริ่มมีแนวโนมเขาสูภาวะอิ่มตัว
 ผูประกอบการควรพยายามขยายการสงออกทูน�ากระปอง
ไปยังตลาดผูบริโภคที่มีศักยภาพการเติบโตสูง อาทิ ตลาดกลุม
emerging markets หรือตลาดตะวันออกกลาง ซึ่งเปนหนึ่งใน
ตลาดผูบริโภคที่มีความน�าสนใจและมีศักยภาพการเติบโตสูง
ตอเนื่องในอนาคต สะทอนไดจากอัตราการเติบโตของมูลคา
การสงออกที่อยูในระดับสูง เมื่อเทียบกับอัตราการเติบโต
ในตลาดสงออกดั้งเดิมอยางสหรัฐฯ
 การใหความสําคัญกับการกํากับดูแลและปฏิบัติตอแรงงาน
ในอุตสาหกรรมประมงอยางถูกตองและเปนธรรม รวมทั้ง
คํานึงถึงการทําประมงอยางยั่งยืน (Sustainable fishing)
ซึ่งเปนสิ่งที่ผูประกอบการในอุตสาหกรรมจะตองปฏิบัติใหไดตาม
มาตรฐานสากล เพื่อลดการกีดกันทางการคา โดยเฉพาะอุปสรรค
ทางการคาที่มิใชภาษี โดยอาจพิจารณานําเทคโนโลยีที่ทันสมัยตาง ๆ
อาทิ บล็อกเชน มาใชในการบริหารจัดการหวงโซอุปทานใหโปรงใส
มากขึ้น
 ผูประกอบการตองหันมาใหความสําคัญกับการวิจัยและพัฒนา
รวมทั้งใชนวัตกรรมตาง ๆ เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑและสราง
มูลคาเพิ่มที่สูงขึ้น รวมไปถึงการใชประโยชนจาก by-products เชน
นํ้ามันปลา, Oil-based products หรือการสกัดโปรตีนหรือวิตามิน
จากปลาทูน�า เปนตน
 ผูประกอบการตองเตรียมรับมือกับการแขงขันในตลาด
ที่มีแนวโนมรุนแรงมากขึ้นจากกระแสความนิยมอาหารทางเลือก
ประเภท Alternative proteins และ Plant-based ประเภทตาง ๆ

18. Shrimp
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood

19. สถานการณอุตสาหกรรมกุง
ของไทยในชวงที่ผานมา
มูลคาการสงออกกุงและผลิตภัณฑของไทยในป 2021 อยูที่ 1,418.8 ลานดอลลารสหรัฐ
ขยายตัว 7%YOY หลังจากหดตัว 9%YOY ในปกอนหนา สอดคลองกับภาวะเศรษฐกิจประเทศคูคา
ที่เริ่มฟนตัว รวมทั้งการรับมือกับปญหาการแพรระบาดของ COVID-19 ไดดีขึ้นในหลายประเทศ
และความเขมงวดของมาตรการดานตาง ๆ ที่ผอนคลายลง สงผลใหความตองการบริโภคกุงเพิ่ม
สูงขึ้นตามไปดวย สําหรับการสงออกกุงและผลิตภัณฑในชวง 5 เดือนแรกป 2022 พบวามูลคา
การสงออกกุงยังคงขยายตัวดีขึ้นอยางตอเนื่อง โดยเพิ่มขึ้น 14.2% จากชวงเดียวกันปกอน ซึ่ง
เปนผลมาจากการขยายตัวของปจจัยดานราคาสงออกเปนหลัก โดยสหรัฐฯ ยังคงเปนตลาด
สงออกกุงอันดับ 1 ของไทย ทั้งในสวนของกุงแปรรูปและกุงสดแชเย็นแชแข็ง อยางไรก็ดี
ความสามารถในการแขงขันของผูสงออกกุงไทยเริ่มปรับลดลงอยางตอเนื่องในชวงหลายปที่
ผานมา สะทอนไดจากสวนแบงตลาด (market share) ทั้งในตลาดสงออกหลักดั้งเดิมและ
ตลาดใหมที่มีศักยภาพอยางจีนที่ทยอยลดลงอยางตอเนื่อง
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood

20. 20
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
การสงออกกุงและผลิตภัณฑของไทยมีแนวโนมปรับตัวดีขึ้นตอเนื่องจากป 2021 สอดคลองกับความตองการของประเทศคูคาที่ทยอย
ฟนตัวดีขึ้นตามลําดับ โดยมูลคาและปริมาณสงออกกุงในชวง 5 เดือนแรกปนี้ ขยายตัว 14.2%YOY และ 4.6%YOY ตามลําดับ
หมายเหตุ : *การวิเคราะหครอบคลุมสินคาสงออกในกลุมกุงแปรรูป กุงสดแชเย็นแชแข็ง และกุงกระปอง ซึ่งเปนสินคาสงออกหลักของไทย
ที่มา : การวิเคราะหโดย EIC จากขอมูลของกระทรวงพาณิชย
มูลคาการสงออกกุงและผลิตภัณฑ* ของไทย (รายเดือนและรายป)
หน�วย : ลานดอลลารสหรัฐ
ปริมาณการสงออกกุงและผลิตภัณฑ* ของไทย (รายเดือนและรายป)
หน�วย : ตัน
50
100
150
200
Aug
Jun
Feb May
Jan Mar Apr Jul Sep Oct Nov Dec
2018 2019 2022
2020 2021
15,000
10,000
20,000
Oct
Jan Feb Mar Aug
Apr May Jun Jul Sep Nov Dec
2018 2019 2020 2022
2021
1,571.0 1,455.6 1,329.1 1,418.8
2018 2019 2020 2021
-8.7% 6.7%
479.5
547.7
Jan-May22
Jan-May21
14.2%
158,420 152,132 142,507 144,748
2018 2019 2021
2020
-6.3% 1.6%
51,840 54,247
Jan-May21 Jan-May22
4.6%

21. 21
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
หากพิจารณาเปนรายสินคาจะพบวา การสงออกกุงสดแชเย็นแชแข็งขยายตัวไดดีกวากุงแปรรูป โดยไดรับปจจัยหนุนจากการสงออก
ไปยังตลาดจีนและญี่ปุนที่เติบโตดี
ที่มา : การวิเคราะหโดย EIC จากขอมูลของกระทรวงพาณิชย
การสงออกกุงแปรรูปของไทย (30% export share) การสงออกกุงสดแชเย็นแชแข็งของไทย (48% export share)
473
424 423
2019 2020 2021
-0.3%
-11%
มูลคาการสงออก
(หน�วย : ลานดอลลารสหรัฐ)
41.7%
38.1%
20.3%
Others
U.S.
JP
โครงสรางตลาดสงออก
ป 2021
กุงแปรรูป
Export value, USD mil. (%YOY) Total US JP
ป 2020 -10.47% 2.83% -16.69%
ป 2021 -0.28% -1.54% -0.48%
28.4%
21.8% 17.4%
32.4%
U.S.
JP
CN
Others
โครงสรางตลาดสงออก
ป 2021
มูลคาการสงออก
(หน�วย : ลานดอลลารสหรัฐ)
727
623
685
2019 2020 2021
-6%
+10.0%
กุงสดแชเย็นแชแข็ง
Export value, USD mil. (%YOY) Total US CN JP
ป 2020 -14.39% -4.36% -26.53% -22.62%
ป 2021 +9.96% -0.22% +13.95% +11.89%

22. 22
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
จีน คือตลาดสงออกที่มีความสําคัญมากขึ้นเรื่อย ๆ สะทอนไดจากโครงสรางตลาดสงออกกุงสดแชเย็นแชแข็งของไทยที่เติบโตขึ้น
อยางรวดเร็วในชวง 3-4 ปที่ผานมา จนปจจุบันกลายเปนตลาดสงออกรายใหญอันดับ 2 ของไทย รองจากสหรัฐฯ
ที่มา : การวิเคราะหโดย EIC จากขอมูลของกระทรวงพาณิชย
โครงสรางตลาดสงออกกุงสดแชเย็นแชแข็งของไทย
หน�วย : % ของมูลคาการสงออกทั้งหมด
มูลคาการสงออกกุงสดแชเย็นแชแข็งไปตลาดจีน
หน�วย : ลานดอลลารสหรัฐ (LHS)
39.4%
15.8%
38.9%
China
U.S.
5.9%
Japan
Others 31.3%
21.0%
17.1%
30.5%
U.S.
Others
China
Japan
28.4%
21.8%
17.4%
32.4%
U.S.
Japan China
Others
2018 2020 2021
โครงสรางการสงออกกุงสดแชเย็นแชแข็งของไทยไปตลาดจีนปรับเพิ่มขึ้นจาก 5.9% ในป 2018 มาอยูที่
21.8% ในป 2021 และมีแนวโนมเติบโตสูงขึ้นตอเนื่อง สวนทางกับการสงออกกุงสดไปตลาดสหรัฐฯ
ที่เริ่มมีสวนแบงตลาดลดลงเรื่อย ๆ ในชวงหลายปที่ผานมา ซึ่งสวนหนึ่งเปนผลมาจากการแขงขันที่รุนแรง
มากขึ้นดวย
43.6 52.6 58.1
104.8
178.1
130.8
149.1
2016
2014 2021
2015 2018
2017 2020
2019
20.1
-16.28%
42%
-26.5%
+13.9%
Below Pre-COVID
การสงออกกุงสดแชเย็นแชแข็งไปจีนเติบโตขึ้นอยางรวดเร็วตั้งแตป 2015 เปนตนมา สะทอนถึงความ
ตองการบริโภคกุงของชาวจีนที่เพิ่มขึ้น สงผลใหปจจุบันจีนกลายเปนประเทศที่นําเขากุงมากเปนอันดับ 1
ของโลก ทั้งนี้ปจจัยหลักที่ขับเคลื่อนการเติบโตมาจากการเติบโตทางเศรษฐกิจที่โดดเดนและการขยายตัว
ของกลุมชนชั้นกลางในประเทศ โดยพบวาสินคาที่มีศักยภาพเติบโตโดดเดน คือ กลุม easy-to-cook และ
ready-to-eat shrimp ขณะเดียวกันชองทางการขายผานออนไลนยังไดรับความนิยมและขยายตัว
อยางรวดเร็ว ซึ่งเปนปจจัยหนุนสําคัญที่ทําใหการสงออกกุงเติบโตขึ้น

23. 23
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
อยางไรก็ดี ความสามารถในการแขงขันของผูสงออกกุงไทยเริ่มปรับลดลงอยางตอเนื่องในชวงหลายปที่ผานมา สะทอนไดจากสวนแบงตลาด
(market share) โดยเฉพาะในตลาดสงออกหลักที่ทยอยลดลง ทั้งในสวนของกุงแปรรูปและกุงสดแชเย็นแชแข็ง
ที่มา : การวิเคราะหโดย EIC จากขอมูลของจากขอมูลของ Trademap (HS code: 160521 กุงแปรรูป, 030617 กุงสดแชเย็นแชแข็ง)
ปริมาณการนําเขากุงแปรรูปของสหรัฐฯ และญี่ปุน
หน�วย : ตัน, % ของปริมาณการนําเขาทั้งหมด
ปริมาณการนําเขากุงสดแชเย็นแชแข็งของสหรัฐฯ และญี่ปุน
หน�วย : ตัน, % ของปริมาณการนําเขาทั้งหมด
4%
14%
29%
2019
7%
5%
24%
2020
21%
2016
25%
4%
22%
24%
11%
21%
27%
23%
12%
15%
4%
2017
25%
6%
19%
17%
30%
2018
14%
14%
18%
20%
187,546
19%
2021
22%
5%
15%
6%
26%
26%
22%
124,810
139,368
149,370
168,759
136,215
4%
2016
39%
59,465
64,018 65,689
61,849
2021
62,114
37%
36%
62,432
15%
9%
11%
34%
2019
37%
11%
41%
34%
2017 2018
11%
40%
35%
35%
12% 10%
9%
39%
2020
42%
11%
11%
11% 13%
Others
Indonesia
China
Thailand
India
Vietnam
Thailand
Others
Greenland
China
Indonesia
Vietnam
2%
49%
5%
2018
43%
14%
19%
469,345
5%
4%
550,809 4%
2%
4%
10%
20%
14%
3%
2019
18% 5%
5%
8%
21%
10%
2016
15%
31%
2017
7%
514,578
2%
564,764 3%
2021
5%
38% 41%
10%
10%
534,725
2%
20%
43%
25%
4%
692,443
16%
5%
3%
4%
2020
14%
2%
18%
2%
3%
5%
2%
3%
143,913
8%
11%
137,751
17%
22%
2016
20%
7%
23%
19%
2021
8%
22%
14%
17%
11%
9%
15%
2017
17%
17%
17%
22%
2019
25%
2018
142,485
17%
21%
27%
16%
2020
149,207 156,740
21%
26%
6%
11%
29%
19%
146,827
17%
11%
6%
19%
21%
12%
Others
Thailand
India
Argentina
Mexico
Vietnam
Indonesia
Ecuador
Others
Vietnam
Thailand
Argentina
Indonesia
India

24. 24
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
ขณะที่แนวโนมการแขงขันในตลาดสงออกที่มีศักยภาพอยางจีนก็รุนแรงมากขึ้นเชนเดียวกัน โดยเฉพาะจากคูแขงที่มีตนทุนต่ําอยางเอกวาดอร
และอินเดีย ที่มีสวนแบงตลาดในสินคากุงสดแชเย็นแชแข็งเพิ่มสูงขึ้นมากจนกลายเปน supplier หลักของจีนในปจจุบัน
ที่มา : การวิเคราะหโดย EIC จากขอมูลของจากขอมูลของ Trademap (HS code: 160521 กุงแปรรูป, 030617 กุงสดแชเย็นแชแข็ง)
ปริมาณการนําเขากุงสดแชเย็นแชแข็งของจีน (เปรียบเทียบป 2016 และป 2021)
หน�วย : ตัน, % ของปริมาณการนําเขาทั้งหมด
ราคานําเขากุงสดแชเย็นแชแข็งของจีน รายประเทศสําคัญ
หน�วย : ดอลลารสหรัฐตอตัน
22.0%
9.0%
42.0%
9.0%
16.0%
1.0% 62.8%
19.5%
9.1%
3.6%
Thailand
2.9%
2.1%
Argentina
ป 2016
100% = 60,887 tons
ป 2021
100% = 534,542 tons
Vietnam
Ecuador India Thailand
Argentina RoW
5,617
6,179
7,501
9,599
4,000
5,000
6,000
7,000
8,000
9,000
10,000
11,000
12,000
2016 2019
2017 2020
2018 2021
5,965
7,452
Ecuador
Argentina
India
Vietnam
Thailand
World Avg.
ราคากุงพุงสูงขึ้นเนื่องจากผลผลิตกุง
ในเวียดนามที่ลดลงมากจากปญหา
ภัยธรรมชาติในประเทศ

25. แนวโนมอุตสาหกรรมกุง
ในป 2022
สําหรับป 2022 อุตสาหกรรมกุงของไทยมีแนวโนมฟนตัวตอเนื่องจากปที่ผานมา โดยคาดวามูลคา
การสงออกกุงในปนี้จะมีอัตราการเติบโตอยูที่ 14.6%YOY หลังจากเติบโตขึ้น 6.7%YOY ในป 2021
สอดคลองกับภาพรวมความตองการจากประเทศคูคาที่ทยอยปรับตัวดีขึ้นตามการฟนตัวของเศรษฐกิจ
และกิจกรรมทางเศรษฐกิจภายในประเทศ อยางไรก็ตาม ยังคงตองเฝาระวังความเสี่ยงจากสงคราม
รัสเซีย-ยูเครนที่ยืดเยื้อ ปญหาเรื่องการขนสงสินคาระหวางประเทศและคาระวางเรือที่ยังทรงตัวอยูใน
ระดับสูง รวมไปถึงภาวะเงินเฟอที่เรงตัวสูงขึ้นมากในหลายประเทศทั่วโลกที่อาจกระทบตอแนวโนม
การฟนตัวของเศรษฐกิจและกําลังซื้อของผูบริโภค โดยคาดวาผูบริโภคสวนใหญน�าจะยังมีความ
ตองการสินคากุงที่มีราคาไมสูงมากนัก สงผลใหผูคาอาจจะสามารถปรับขึ้นราคาเพื่อสงผานตนทุนที่
สูงขึ้นไดเพียงบางสวนเทานั้น ซึ่งจะทําใหอัตรากําไรของผูประกอบการในธุรกิจมีแนวโนมลดตํ่าลง
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood

26. 26
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
การสงออกกุงของไทยในป 2022 มีแนวโนมเติบโตดีขึ้นตอเนื่องจากปที่ผานมา สอดคลองกับความตองการในตลาดโลกที่ทยอยฟนตัวดีขึ้นตามภาวะ
เศรษฐกิจ โดยคาดวามูลคาการสงออกกุงในปนี้จะขยายตัวที่ราว 15%YOY
ที่มา : การวิเคราะหโดย EIC จากขอมูลของกระทรวงพาณิชย
แนวโนมในป 2022 และระยะตอไป
 มูลคาการสงออกกุงและผลิตภัณฑของไทยในป 2022
มีแนวโนมปรับตัวดีขึ้นตอเนื่องจากปที่ผานมา โดยคาดวาจะ
ขยายตัว 14.6%YOY หลังจากเติบโตขึ้น 6.7%YOY ในป
2021 ซึ่งแนวโนมการเติบโตดังกลาวสอดคลองกับภาพรวม
ความตองการบริโภคกุงในตลาดโลกที่ทยอยฟนตัวดีขึ้น
ตามลําดับ อยางไรก็ดี ยังคงตองจับตาความตองการจาก
ตลาดสงออกหลักอยางสหรัฐฯ ที่อาจมีแนวโนมเติบโตชะลอลง
ทามกลางการฟนตัวที่ยังคงเปราะบางและความเสี่ยงในระบบ
เศรษฐกิจที่สูงขึ้นในปจจุบัน
 ขณะที่ในระยะ medium-term (2023-2025) การสงออก
กุงมีแนวโนมเติบโตสูงขึ้นตอเนื่องตามการขยายตัวของ
เศรษฐกิจโลก และความตองการจากกลุมประเทศ
emerging markets ที่เพิ่มขึ้น
 อยางไรก็ดี ภายใตสถานการณที่ภาวะเศรษฐกิจยังไมดีและมี
ความเสี่ยงสูง ผูบริโภคยังมีแนวโนมตองการสินคากุงที่มี
ราคาไมแพง ทําใหผูคาอาจจะไมสามารถปรับราคาขายให
สูงขึ้นไดมากนัก ประกอบกับการแขงขันดานราคาที่มีแนวโนม
รุนแรงมากขึ้นภายใตสถานการณปจจุบันอีกดวย
มูลคาการสงออกกุงของไทย
หน�วย : ลานดอลลารสหรัฐ
9%
40%
48%
10%
33%
2015
51%
2016
13%
50% 22%
36%
2022E
2021
30%
47%
2020
32%
2019
50%
1,916
18%
48%
42%
35%
49%
2018
21%
16%
2017
1,615
1,964
1,571
1,456
1,329
1,626
1,419
-2.6%
-8.7%
6.7%
14.6%
กุงกระปอง กุงสด กุงแปรรูป

27. 27
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
ปริมาณผลผลิตกุงในป 2022 มีแนวโนมเพิ่มขึ้นเล็กนอย โดยคาดการณผลผลิตกุงขาวที่ 385,000 ตัน สอดคลองกับภาพรวม
ความตองการบริโภคกุงในตลาดโลกที่ปรับตัวดีขึ้น
ที่มา : การวิเคราะหโดย EIC จากขอมูลของ OAE
ปริมาณผลผลิตกุงขาวแวนาไมของไทย (รายป)
หน�วย : พันตัน
506 492
325
279 294 311
359 374 396 386 383 385
2017
2012 2022E
2011 2021E
2013 2015
2014 2020
2016 2018 2019
-33.9%
7.7% -2.5%
-0.8%
0.5%
EMS
outbreak
• ผลผลิตกุงของไทยในป 2022 มีแนวโนมปรับเพิ่มขึ้นเล็กนอยจากป 2021 ไปอยูที่
385,000 ตัน สอดคลองกับความตองการในตลาดโลกที่ฟนตัว อยางไรก็ตาม คาดวา
เกษตรกรผูเลี้ยงกุงน�าจะยังไมเรงลงลูกกุงและขยายกําลังการผลิตมากนัก ทามกลาง
สถานการณความไมแน�นอนของภาวะเศรษฐกิจในปจจุบัน ประกอบกับความตองการ
ในตลาดโลกที่อาจจะยังฟนตัวไดไมเต็มที่มากนัก จากผลกระทบของสงครามรัสเซีย-
ยูเครนที่ยืดเยื้อ และความกังวลเกี่ยวกับการระบาดของเชื้อไวรัสสายพันธุใหม
ที่อาจจะมีแนวโนมกลับมารุนแรงมากขึ้นอีกครั้ง
• ทั้งนี้เกษตรกรผูเลี้ยงกุงควรมีการวางแผนการผลิต เพื่อใหเปนไปตามเปาหมายที่วางไว
เพื่อใหสามารถบริหารจัดการผลผลิตใหสอดคลองกับความตองการของตลาดไดอยาง
มีประสิทธิภาพมากขึ้น

28. 28
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
ราคากุงขาวที่เกษตรกรขายไดมีแนวโนมปรับตัวดีขึ้นสอดคลองกับความตองการบริโภค ซึ่งสวนหนึ่งเปนผลมาจากการผอนคลายมาตรการ
ควบคุมการแพรระบาดของภาครัฐ และภาวะเศรษฐกิจที่ดีขึ้น โดยคาดวาราคาเฉลี่ยในปนี้จะอยูที่ราว 160 บาทตอกิโลกรัม
ที่มา : การวิเคราะหและคาดการณโดย EIC จากขอมูลของสํานักงานเศรษฐกิจการเกษตร และบริษัทไทยยูเนี่ยน
ราคาวัตถุดิบกุงขาวแวนนาไมขนาด 60 ตัวตอกิโลกรัม (รายเดือน)
หน�วย : บาทตอกิโลกรัม
• ราคากุงขาวที่เกษตรกรขายไดในป 2021 (ขนาด 60 ตัวตอกิโลกรัม) เฉลี่ยอยูที่
137.9 บาทตอกิโลกรัม ลดลง 6.6% จากราคาเฉลี่ยในป 2020 ที่ 147.7 บาทตอ
กิโลกรัม
• สําหรับแนวโนมราคากุงในป 2022 คาดวาจะเพิ่มสูงขึ้นจากปที่ผานมา โดยคาด
ที่ราว 160 บาทตอกิโลกรัม สอดคลองกับความตองการบริโภคทั้งจากภาคครัวเรือน
และภาคบริการที่ปรับตัวดีขึ้นตามกิจกรรมทางเศรษฐกิจ จากการผอนคลาย
มาตรการควบคุมการแพรระบาด COVID-19 สงผลใหความตองการบริโภคกุง
ทั้งในประเทศและการสงออกปรับตัวเพิ่มขึ้น
• อยางไรก็ดี ภาพรวมราคากุงในตลาดโลกยังคงมีแนวโนมผันผวนสูง ขณะที่ประเทศ
ผูสงออกมีแนวโนมที่จะยังคงแขงขันกันดานราคา (price war) ตอเนื่อง สงผลใหการ
ปรับขึ้นราคากุงอาจทําไดไมมากนัก
195
185
100
120
140
160
180
200
220
240
260
Mar Sep
Jan May
Feb Jun
167
150
Apr Dec
153
Jul Aug Oct Nov
159
2017
2018
2019 2021
2020 2022
2017 2018 2019 2020 2021 2022F
ราคากุงขาว 183.2 156.5 148.5 147.7 137.9 160.0
%YOY -14.6% -5.1% -0.6% -6.6% 16.0%

29. 29
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
ประเด็นที่ตองจับตาและความทาทายในระยะตอไป
การฟนฟูอุตสาหกรรมกุง
ของไทยในระยะยาว
การแขงขันในตลาดกุงโลก
ที่มีแนวโนมรุนแรงขึ้น
ความตองการนําเขากุงและนโยบาย
ดาน Food security ของจีน
1 2 3

30. 30
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
“จีน” คือตลาดผูบริโภคขนาดใหญที่มีศักยภาพเติบโตและนาจับตามอง สะทอนไดจากปริมาณการบริโภคกุงที่มีแนวโนมเพิ่มขึ้นตามการเติบโต
ของกลุมชนชั้นกลางในประเทศ ขณะที่ผลผลิตกุงในประเทศยังไมเพียงพอ ทําใหจําเปนตองนําเขากุงในปริมาณมากแตละป
ที่มา : การวิเคราะหโดย EIC จากขอมูลของ The Economic Intelligence Unit (EIU) และ Trademap (HS code: 030617 กุงสดแชเย็นแชแข็ง)
รายไดประชากรตอหัวตอป (Annual disposable income per capita) ในจีน
หน�วย : % ตอจํานวนประชากรทั้งหมดในประเทศ
ปริมาณการนําเขากุงสดแชเย็นแชแข็งของจีน (รายป)
หน�วย : ตันตอป
ปริมาณการนําเขากุงในตลาดโลก จําแนกตามประเทศสําคัญ
หน�วย : ตันตอป
สัดสวนประชากรจีนในกลุมชนชั้นกลางขึ้นไป
(รายได >RMB13,000 ตอป) มีแนวโนม
เพิ่มขึ้นไปอยูที่ 90% ของจํานวนประชากรใน
ป 2030 ขณะที่กลุมรายไดสูงจะอยูที่ 15%
สะทอนถึงกําลังซื้อของผูบริโภคชาวจีนที่มี
แนวโนมเพิ่มสูงขึ้นอยางมาก ซึ่งจะเปนปจจัย
หนุนสําคัญตอการใชจายภาคเอกชน รวมทั้ง
ความตองการอาหารทะเลที่ไดรับความนิยมสูง
อยางกุง
37%
53%
55%
20%
3% 15%
7%
2030F
2015
10%
High (>RMB 200,000)
Lower middle (RMB 13,000-67,000)
Upper middle (RMB 67,000-200,000)
Low (<RMB 13,000)
30% 21% 29%
3%
22%
14% 3%
3%
43%
63%
34%
7%
2%
1,303,722
4%
2016
5% 6%
2021
2012
7%
4%
2,272,184 2,385,135
Others
France
Italy
Japan
China
US
สัดสวนการนําเขากุงของจีนเติบโตขึ้น
อยางรวดเร็วในชวง 10 ปที่ผานมา
จาก 2% ในป 2012 มาอยูที่ 22%
ของปริมาณการนําเขากุงทั้งหมด
ทั่วโลกในป 2021 และกลายเปน
ตลาดผูนําเขากุงรายใหญอันดับที่ 2
รองจากสหรัฐฯ ในปจจุบัน
59,180 60,932 63,539
192,836
649,272
543,790 534,542
2019
2014 2015 2021
2016 2017 2018 2020
37,262
+82%
-18%
COVID-19
1. ความตองการนําเขากุง และนโยบาย Food security ของจีน

31. 31
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
อยางไรก็ดี นโยบายของทางการจีนในเรื่องการสรางความมั่นคงดานอาหาร (Food security) โดยมีเปาหมายเพื่อลดการนําเขา
และพึ่งพาตนเองมากขึ้น (Self-sufficiency) อาจทําใหความตองการนําเขาอาหารรวมทั้งกุงสดแชเย็นแชแข็งชะลอลงไดในระยะตอไป
ที่มา : การวิเคราะหโดย EIC จากขอมูลของสํานักนโยบายและยุทธศาสตรการคา กระทรวงพาณิชย
แผนพัฒนาเกษตรขั้นสูงและชนบทสมัยใหม (Advance Agricultural and Rural Modernization) ฉบับที่ 14 (ป 2021–2025)
• แผนพัฒนาเกษตรฯ ของจีนฉบับนี้ มีเปาหมายเพื่อสงเสริม
ฟนฟูชนบทใหเขมแข็งอยางครอบคลุม และกระตุนการ
พัฒนาภาคเกษตรและชนบทใหมีความทันสมัย ซึ่งแผน
ดังกลาวประกอบดวยนโยบายสําคัญตาง ๆ อาทิ การเพิ่ม
อุปทานสินคาเกษตรและสรางความมั่นคงทางอาหารของ
ผลผลิตการเกษตรที่สําคัญ โดยเฉพาะในกลุมธัญพืช
สินคาปศุสัตว และประมง รวมทั้งการกระจายการนําเขา
และสนับสนุนหวงโซอุปทานโลกใหมั่นคงในกลุมสินคา
เกษตร ไดแก ถั่วเหลือง นํ้าตาล ฝาย ยางธรรมชาติ
เมล็ดพืชนํ้ามัน และผลิตภัณฑนม
• EIC ประเมินวาการดําเนินนโยบายดังกลาวของทางการจีน
จะสงผลกระทบตอแนวโนมการคากับไทย เนื่องจากจีน
เปนประเทศคูคาสําคัญ ดังนั้น การติดตามนโยบายของจีน
อยางใกลชิดจะชวยใหผูประกอบการไทยสามารถ
เตรียมพรอมรับมือและปรับตัวไดอยางทันทวงที
ปริมาณผลผลิตกุงจากการเพาะเลี้ยงในจีน
หน�วย : ลานตัน
1.75 1.84 1.90 1.65 1.68 1.70
2017 2018 2019 2020 2021 2022E
1.2%
• จีนเปนประเทศที่มีผลผลิตกุงมากเปนอันดับหนึ่งของโลก โดยมีสวนแบง
มากถึงราว 1 ใน 3 ของผลผลิตกุงทั้งหมดทั่วโลก อยางไรก็ดี ผลผลิตกุงสวน
ใหญใชสําหรับบริโภคภายในประเทศเปนหลัก
• ปจจุบันจีนกําลังเรงยกระดับการผลิตกุง โดยใชเทคโนโลยีที่ทันสมัยและ
ระบบอัตโนมัติเพื่อทดแทนแรงงานคนมากขึ้น รวมทั้งปรับเปลี่ยนการบริหาร
จัดการและใหความสําคัญกับการวิจัยและพัฒนาเพื่อมุงเพิ่มผลผลิตกุง
ภายในประเทศและบริหารตนทุนใหสามารถแขงขันไดในอนาคต
1. ความตองการนําเขากุง และนโยบาย Food security ของจีน

32. 32
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
อินเดีย เวียดนาม เอกวาดอร และอินโดนีเซีย คือคูแขงที่นาจับตา โดยพบวาผลผลิตกุงจากการเพาะเลี้ยงในประเทศเหลานี้มีแนวโนมเพิ่มขึ้น
อยางตอเนื่อง อีกทั้ง ตนทุนการเลี้ยงกุงก็ยังต่ํากวาไทยอีกดวย สะทอนถึงความสามารถทางการแขงขันดานราคาที่ดีกวาไทย
ที่มา : การวิเคราะหโดย EIC จากขอมูลของ OAE
ผลผลิตกุงจากการเพาะเลี้ยงของโลก
หน�วย : ลานตัน
• สําหรับป 2022 คาดวาปริมาณผลผลิตกุงจากการเพาะเลี้ยงของโลกในภาพรวม
มีแนวโนมเพิ่มขึ้นจากปที่แลวเล็กนอย โดยคาดวาจะอยูที่ราว 5.66 ลานตัน
แตยังคงเปนระดับผลผลิตที่ตํ่ากวาป 2019 (Pre-COVID) อยูพอสมควร เนื่องจาก
ประเทศผูผลิตสวนใหญน�าจะยังคงไมเรงขยายการผลิตกุงเหมือนที่ผานมา จากภาวะ
เศรษฐกิจโลกที่ชะลอลง กอปรกับความตองการบริโภคที่อาจจะยังฟนตัวไมเต็มที่มากนัก
ทามกลางปจจัยเสี่ยงหลายดาน ทั้งนี้คูแขงที่น�าจับตามองและมีผลผลิตกุงเพิ่มขึ้น
อยางตอเนื่องในหลายปที่ผานมาคือ อินโดนีเซีย เวียดนาม อินเดีย และเอกวาดอร
• ทั้งนี้การเพาะเลี้ยงกุงของไทยยังคงเผชิญกับปญหาหลัก คือตนทุนการผลิตที่
สูงกวาคูแขง โดยเฉพาะอยางยิ่งตนทุนอาหารกุงที่มีราคาสูง การขาดแคลนลูกพันธุ
กุงคุณภาพ รวมทั้งปญหาจากการสะสมโรค ซึ่งเกิดจากการเลี้ยงในพื้นที่เดิมเปนระยะ
เวลานาน และคาแรงที่สูงกวาคูแขง สงผลใหความสามารถในการแขงขันของไทย
เปลี่ยนจากสถานะผูนํามาเปนผูตามในตลาดโลก โดยปจจุบันไทยเปนผูผลิตกุง
รายใหญอันดับ 6 ของโลก มีสวนแบงราว 7% ในขณะที่จีนเปนผูผลิตอันดับ 1
ของโลก มีสวนแบงมากถึงราว 1 ใน 3 ของผลผลิตกุงทั้งหมดทั่วโลก แตผลผลิตกุง
ที่ผลิตไดสวนใหญใชสําหรับบริโภคภายในประเทศเปนหลัก
35.1% 32.0% 31.9% 30.5% 29.4% 30.0% 30.1%
13.0% 16.2% 15.1% 14.3% 15.8% 15.9% 15.8%
12.9% 12.9% 13.3% 13.5% 13.5% 13.9% 14.1%
10.7% 11.8% 11.8% 12.2% 11.0% 10.5% 10.6%
8.7% 8.4% 9.7% 10.9% 12.2% 12.0% 12.2%
6.4% 6.6% 6.5% 6.4% 6.9% 6.8% 6.8%
13.1% 12.2% 11.7% 12.2% 11.2% 10.8% 10.4%
2020
2019
2017
Thailand
2018
6.22
2021E 2022F
Others
China
5.46
Ecuador
Indonesia
5.60
India
Vietnam
2016
5.60
4.84 5.76 5.66
2. การแขงขันในตลาดกุงโลกที่มีแนวโนมรุนแรงขึ้น

33. 33
EIC Industry Insight : Food & Beverage : Seafood
สําหรับความทาทายในระยะยาวของไทย คือการเรงฟนฟูอุตสาหกรรมกุงทั้งระบบอยางบูรณาการ ทั้งในแงการผลิตและการตลาด
เพื่อสรางความไดเปรียบและเพิ่มศักยภาพการแขงขันในตลาดโลกอยางยั่งยืน
ที่มา : ขอมูลจากสํานักงานเศรษฐกิจการเกษตร และสมาคมกุงไทย
แนวทางฟนฟูอุตสาหกรรมกุงไทยหลังวิกฤติ COVID-19
ภาครัฐไดจัดตั้งคณะกรรมการเฉพาะกิจพิจารณาแนวทางฟนฟูอุตสาหกรรมกุงไทยหลังวิกฤติโควิด เพื่อสรางความเขมแข็งใหแกเกษตรกร โดยมีคณะทํางานรวมจากทุกภาคสวนที่เกี่ยวของ เพื่อใหความชวยเหลือ
อุตสาหกรรมกุงทั้งระบบ และเนนใหการชวยเหลือเกษตรกรใหสามารถแขงขันไดอยางเขมแข็งและยั่งยืน
• กําหนดเปาหมายการผลิตกุงในประเทศที่ชัดเจน
• กําหนดรูปแบบและแนวทางการเลี้ยงกุงที่เหมาะสมกับเกษตรกรทุกกลุม
• ยกระดับมาตรฐานการผลิต เพื่อปองกันโรคระบาดในฟารมและตอบโจทยในเรื่อง
สิ่งแวดลอมและความยั่งยืน
• มาตรการลดตนทุนการเลี้ยงกุงเพื่อเพิ่มศักยภาพการแขงขันในตลาดโลก อาทิ
 สนับสนุนใหเกษตรกรหันมาใชพลังงานแสงอาทิตย (solar cell) เพื่อลด
ตนทุนคาไฟฟา
 จัดหาแหลงเงินทุนดอกเบี้ยตํ่า เพื่อใหเกษตรกรสามารถเขาถึงแหลงเงินทุน
ไดมากขึ้น
ดานการผลิต
• สงเสริมการบริโภคกุงภายในประเทศใหมากขึ้น เพื่อลดการพึ่งพาการสงออก
เนื่องจากปจจุบัน ไทยสงออกกุงราว 90% ของผลผลิตทั้งหมดในประเทศ
 สนับสนุนใหเกษตรกรและผูประกอบการหองเย็นจัดทําหองเย็นขนาดเล็ก
กระจายในทุกจังหวัดทั่วประเทศ
 สงเสริมการขายทั้งระบบออนไลนและออฟไลน เพื่อใหผูบริโภคเขาถึงกุง
คุณภาพมากขึ้น
• สําหรับแนวทางการขยายตลาดตางประเทศ ภาครัฐจะเปดเจรจาหรือจับคูทางธุรกิจ
ใหกับผูประกอบการผานระบบออนไลนเพื่อขยายชองทางในตลาดที่มีศักยภาพ เชน
จีน ญี่ปุน เกาหลีใต ไตหวัน รวมทั้งตลาดอาเซียนและตลาดอื่น ๆ เพื่อใหอุตสาหกรรม
กุงไทยมีสวนแบงในตลาดโลกมากขึ้น
ดานการตลาด
3. การฟนฟูอุตสาหกรรมกุงไทยในระยะยาว