4. Bayan:
107 Bilang ng Pamahalaang Lokal
Barangay:
3,471 Bilang ng Barangay
Lawak:
17,632.5 Metro Kuwadrado
Sentro ng Rehiyon:
Lungsod ng Legaspi, Albay
Distrito Pambatas:
14 Distrito
Wika:
Bikolano viejo, Albayano, Masbateño,Rinconada
Padan Bicol,Sorsogonon,
5. Ang BICOL (Binabaybay ding BIKOL: tinatawag
ding Kabikulan at Rehiyon 5) ay isa sa 17 mga
Rehiyon ng Pilipinas. Binubuo ang Bicol ng limang
(5) Lalawigan sa Tangway ng Bikol , ang
pinakatimog-silangang bahagi ng pulo ng Luzon, at
ang dalawang pulong lalawigan malapit sa
tangway. Ang Lungsod ng Legaspi ang Kabisera ,
sentro ng Pulitika at administrasyon ng rehiyon ,
samantalang ang Lungsod ng Naga naman ang
sentro ng Relihiyon , Edukasyon , Ekonomiya,
Industriya at Ekonomiya sa Rehiyon.
6. KAUNTING KAALAMAN
Ang rehiyong ito ay bahagi ng
tinatawag na ”Pacific Ring of
Fire” na kung saan dito
makikita ang ibat ibang bulkan
mapa aktibo man ito o hindi.
7. EKONOMIYA
Agrikultura ang pangunahing industriya ng ALBAY – niyog ,
palay, asukal, at abaka ang mgapangunahing pananim ng
lalawigan . Ang mga likhang –kamay ang pangunahing
pinagkukunan ng kita ng mga nakatira sa liblib pook, pag-
gugubatan at paggawa ng papel ang iba pang hanapbuhay ng
mga taga Albay , malakas din ang Turismo saAlbay dahil sa
pamosong Mayon namatatagpuan dito
9. CAMARINES NORTE
Pangalawa sa pinakamaliit na lalawigan ng Rehiyon ng Bicol na may
eryang humigit kumulang sa 2,112 kilometrong parisukat
walang lungsod ang lalawigang ito, at binubuo ng 12 bayan o
munisipalidad
korteng “hump’ umbok sa mapa na wari’y nakasalalay sa mga karatig
na lalawigan ng Quezon at camarines
Pagsasaka , pagmimina at pasariling hanapbuhay ang (cottage Industries
)ang pinagkakatian ng mga mamamayan
11. Camarines Sur
• Kabisera : Pili
• Lunsod : 0
• Munisipalidad: 35
• Ang CAMARINES SUR ang siyang pinakamalking probinsiya
o lalalwigan sa buong Rehiyong Bicol.
• Sikat ang lugar na ito dahil dito matatagpuan ang “Our
Lady of Peñafrancia Church” na dinarayo ng mga
debotong katoliko.
• Kilala ngayong ang lalawigang ito dahil sa “Camarines Sur
Watersports Complex” na dinarayo ng mga turistang
mahilig sa mga “SURFING” at “WAKEBOARDING”
16. Albay
• Kabisera: Legaspi City
• Lungsod :3
• Munisipalidad: 15
• Dito makikita ang tanyag na Bulkang Mayon. Sa
bulking ito ay kitang kita na pepektong hugis
ng isang tatsulok o isang “cone”.
• Ang Albay ay isa sa mga pinagkukunan ng
“abaka” na ginagamit sa paggawa ng mga lubid,
bag, mga tsinelas at iba pa.
• Tatlo sa mga lalawigan na kasama sa rehiyong
ito ay dating nagging bahagi ng lalawigan. Ito
ay ang Sorsogon , Mabate at Catanduanes.
21. Sorsogon Kabisera: Sorsogon City
Lunsod: 1
Munisipalidad: 14
• ito ang Pinakatimog na bahagi sa buong Luzon.
• Naging bahagi ng Albay at naging isang ganap na
probinsiya noong Oktubre 17, 1894.
24. Masbate • Kabisera : Masbate City
• Lunsod: 1
• Munisipalidad: 20
• Naging bahagi noon ng Albay.
• Naging isang ganap na Probinsiya
noong 1864.
• Binubuo ang lalalwigang ito ng
Tatlong pulo. Ito ay ang Masbate,
Ticao at Burias.
27. Catanduanes
Kabisera : Virac
Lungsod: 0
Munisipalidad: 11
• “Ïsla de Cobos” and sinaunang pangalan
ng Catanduanes noong 1573.
• Nag-uugat ang pangalan ng lalawigan sa
pangalang “Tandu”at puno ng “samdong”.
• Ito ay dating naging bahagi ng lalawigan
ng Albay. Naging ganap na lalawigan sa
bisa ng “Commonwealth Act No. 687” noong
Oktubre 26,1945
28. Topograpiya
• Maraming Bulkan ang makikita sa
rehiyong ito. Ilan sa mga ito ay ang
tanyag na Bulkang Mayon sa Albay,
Bulkang Bulusan sa Sorsogon,
Bulkang Isatrog sa Camarines Sur at
iba pa.
• Dahil sa lokasyon nito, ito ay madalas
dinadaanan ng mga bagyo taon-taon
30. Karamihan sa mga akdang nasusulat sa wikang Bikol
ay hindi nailimbag at kalat kalat, bagamat mayaman
sa :
• Bugtong at salawikain
• Awiting / Kuwentong Bayan
• Mga Alamat; magagandang lugar, lawa,
• Alamat ng Bulkan Mayon
31. URI NG PANITIKAN
1. ARIWAGA O SASABIHON (Kasabihan) – binubuo ng 2-4 na
taludtod na may sukat at tugma, Naglalayon itong ipaalala sa
mga kabataan ang mga magagandang Ugali .
Satahaw nin dagat
kadakul an naghahanap.
Sa gitna ng dagat
marami ang naghahanap
isa lang ang pinalad.
DALAGA
32. 2. SALAWIKAIN - o kasabihan ay malaking ginagampanan sa buhay ng
mga Bikolano noon. Ang mga ito ay nagiging batayan na ginagamit
kadalasan lalo na sa “pagpapa alala sa mga tao ng maaaring
kalabasan ng maling gawa, ang mga salawikain ay karaniwang
tumatalakay sa moral , kabutihang loob at nagpapahiwatig na pawang
katotohanan tungkol sa buhay .
• Marhay pa man warhaan ca nin respeto nin magna tao..
Better to lose money than to lose the respect of others.
33. 3. TIGSIK (Toast) – binubuo ng pagbikas ng maikling tulang bilang parangal o papuri
sa isang tao o bagay, Ginaganap sa isang tigsikan (drinking party)
4. PATODAN O PUKOD (Bugtong)
• PAG BUSOG NAKATAYO, PAG GUTOM NAKA UPO
SAKO
5.AWITING BAYAN
Kakaunti ang nalalaman sa Panitikang Bikol na nasusulat sa katutubong wika
maliban sa :
• DARANG MAGAYON SARONG BANGGI
34. Uri nang Panitikan
EPIKO – ibalon
OSIPO – mga sinaunang kwento
RANGA – ang Kundiman ng Bikol mga awitin ng pag-ibig
RAWITDAWIT – tulang BIKOL
KANTAHING BAYAN BAGO DUMATING ANG MGA KASTILA
• HOLO AMBAHAN
• HELA KATUMBA
35. DULA SA PANAHON NG PANANAKOP
COMEDIA O MORO-MORO AT ZARZUELA
CENACULO PAGSABAT
PABASA HOSANA
KATUTUBONG SAYAW
SALAMPATE
DUGANG DUGANG
36. Aguilar Celedonio V. Albay, 6,Marso,1923
• Isang manunulat ng tula sa Weekly magazine noong 1950
• Shaken shadow noong 1966 at this Season and Night
Alejandra, Clemente Bulocon, Canaman ,Camarines Sur, 23. Nob.1985
• Isa siyang poet at playwright.
• Manunulat ng Samahang Bicol
• Dororroagoyog (Just Hum to yourself)1927
• Madaling Isip ( In short)
• Prinsipe Lizardo at Prisipe Fernando
• Panalo noong 1926 sa pagsasalin ng Mi Ultimo Adios ni rizal
Mga Kilalang Manunulat Mula sa Rehiyon 5
37. Arrieta, Nicolas Serrano ,Camagong,Oas Albay, 06, Disyembre 1862
• Dalawa sa kaniayang nobela ay ang “An Dahas ni Pagcamoot of Duang Puso”
The Power of Love in Two hearts at ang “An agos na Magtood” (go with the
flow)
• Sumulat ng mga dula
• Zarzuela Bicolana (Bicol Sarswela)
• An Marhan na Sorsogon (The Good Sorsogon)
• Pantinople y Adriana ( Pantinople and Adriana
• Orontis (Orientas)
38. Bobis , Merlinda Carullo, Tabacco ,Albay, 25, Nobyembre 1959
• Kantada ng Babaeng Mandirigma; Daraga Magayon isang epiko (Cantata
of the Warrior Women ( 1993
Fuentebella.Manuel Tria, Sangay Camarines Sur, 11, Oktubre 1889
• Manunulat sa Bicol at Spanish
• “maski nanok ang Pagtorog” (through fast asleep)
• “mayda baya ranga” (come , oh comfort )
• “an pana “ (an arrow)
• O obispong namomotan” (O beloved Bishop)
• An santong Kundiman ( Our song)
• ‘Luhang mapait” (Bitter Tears)
39. Perfecto, Mariano , Ligao, Albay,1850 Naga Camarines Sur
• An Parabareta ( News paper)
• Almanaque Bikolonon (Bicol Almanac)
• “ An pagguiao can mga pastores can pagcamondag ni Jesu Duman sa Protal sa Belen ( The
awakening of the Sheperds during the Birth of Jesus in the Manger )
Salazar , Antonio Bufete, Malinao Albay
• ang kaniyang mga isinulat ay “ An Pagtubod “ (By Belief)
• Tol Pulchra ( Absolute beautiful)
• Sa Bicolandia (In Bicolandia)
• Tonog na Gikan sa langit (Voice from heaven)
• Nagsalin din siya ng Noli Me Tangere at El Filibusterismo at ilang tula ni Rizal sa
Bicolano
40. Nagsimula siyang magsulat ng mga pansanay na sulatin sa silid-aralan , sa gulang na labing
anim ,nakapag lathala siya ng kaniyang mga tula sa Women’s Outlook.
Naimpluwensiyahan siya nang kaniyang mga guro sa Ingles, C.V. Wickers , na siyang
pamatnubay sa kaniya sa pagiging makata niya. Nakikilala ang pangalan niya sa pagiging
makata sa Kolehiyo nag magwagi siya sa Literary Contest at nalathala ang kaniyang tuka sa
Sunday Tribune , Philippine Collegian , Literary Apprentice at herald nid-week magazine.
MANALANG- Gloria Angela
• Yellow Moon
• To a lost One
41. Mga Ipinagmamalaking Personalidad Mula sa
Rehiyon 5
Maria Leonor Gerona Robredo
2016 – 2022
Ika -14 Pangalawang Pangulo ng Republika ng Pilipinas
• Abogado
• Director ng Angat Buhay
42. Mga Ipinagmamalaking Personalidad Mula sa
Rehiyon 5
JESSE MANALASTAS ROBREDO
• Dating Kalihim – Kagawaran ng Interyor at
Pamahalaang Lokal sa pamununo nang Dating
Pangulo Benigno Aquino III
• 2010 – 2012
• 6 Term Mayors Mayor Naga, Camsur
43. Mga Ipinagmamalaking Personalidad Mula sa
Rehiyon 5
FRANCIS JOSEPH GUEVARRA ESCUDERO
Senador 2022 present
2007-2019 Senador
2017-2019 Gobernandor ng Sorsogon
1998 -2007 – 1st District Representative
44. Mga Ipinagmamalaking Personalidad Mula sa Rehiyon 5
NORA CABALTERA VILLAMAYOR
• Iriga City, Camarines Sur
• Order of National Artist
• Tawag ng Tanghalan
