1. จำนวนคนพิกำรในประเทศไทยมีแนวโน้มสูงขึ้น รวมทั้งผู้พิกำรทำงจิต
ซึ่งมักมีปัญหำกำรปรับตัว และขำดปัจจัยกำรดูแลช่วยเหลือ ทำให้ผู้ป่ วย
ขำดยำจนมีอำกำรกำเริบ ทำให้ผู้ดูแลเกิดควำมเครียด ชุมชนเกิดควำม
หวำดกลัว
เพื่อศึกษำผลกำรพัฒนำระบบเฝ้ ำระวังอำกำรผู้พิกำรทำงจิต ด้วย
เครือข่ำยชุมชน ในโรงพยำบำลส่งเสริมสุขภำพตำบลสำมแยก
อำเภอเลิงนกทำ จังหวัดยโสธร
นวัตกรรมกระบวนกำร (Process Innovation)
ผู้พิกำรทำงจิตที่มีประวัติขำดยำ (ระยะ 1 ปี ) 29 รำย
ผู้ดูแล 29 คน
เก็บข้อมูลระหว่ำงเดือนตุลำคม 2555–กันยำยน
2556
แบบบันทึกข้อมูลเวชระเบียน แบบคัดกรองโรคซึมเศร้ำ
แบบประเมินควำมเครียด (ST5)
แนวคำถำมสำหรับกำรสัมภำษณ์
ระบบเฝ้ ำระวังอำกำรผู้พิกำรทำงจิต ด้วยเครือข่ำยชุมชน
1) ตั้งเครือข่ำยเฝ้ ำระวังอำกำรผู้พิกำรทำงจิตในชุมชน ประชุมทุก
แลกเปลี่ยนและติดตำมผลทุก 3 เดือน
2) อบรมให้ควำมรู้เกี่ยวกับผู้พิกำรทำงจิต แก่เครือข่ำยฯ
3) เยี่ยมดูแลที่บ้ำน โดยเครือข่ำยฯ ทุก 3 เดือน ให้กำรช่วยเหลือกรณี
ผู้ป่ วยหนีออกจำกบ้ำนผ่ำนกิจกรรม “เห็นที่ไหน แจ้งด่วน”
4) กำกับกำรกินยำและอำกำร ด้วยนวัตกรรมธงสำมสี แบ่งเป็ นธงสี
เขียว เหลือง แดง ตำมสภำพกำรกินยำ ดูแลตัวเอง และอำกำรแสดง
ส่วนใหญ่
เพศชำย (65.5%) อำยุระหว่ำง 31-40 (55.2%)
ไม่ได้ประกอบอำชีพ (72.4%) อำศัยอยู่กับบิดำมำรดำ
(82.8%)
ส่วนใหญ่
เพศหญิง (79.3%) อำยุระหว่ำง (51.2%)
ประกอบอำชีพเกษตรกรรม (86.2%)
ผลกำรพัฒนำระบบเฝ้ ำระวังอำกำรผู้พิกำรทำงจิต ด้วยเครือข่ำยชุมชน
สำมำรถลดปัญหำกำรขำดยำ และอำกำรกำเริบได้ ดังนั้น จึงควรนำระบบ
กำรเฝ้ ำระวังโรคในท้องถิ่น ด้วยเครือข่ำยชุมชน ที่เน้นกำรเข้ำถึง
กลุ่มเป้ ำหมำยระดับบุคคลตำมสภำพปัญหำได้อย่ำงทันท่วงที
ภำยหลังกำรได้รับโปรแกรมฯ ทำให้ผู้พิกำรทำงจิตที่ไม่ดูแลตัวเองลดลง
จำก 15 รำย เหลือ 2 รำย และผู้ป่ วยที่ขำดกำรพบแพทย์ตำมนัด หรือขำด
ยำลดลง
ภำยหลังกำรได้รับโปรแกรมฯ ทำให้ผู้ดูแลมีควำมเครียดในระดับมำกที่สุด
ลดลง และไม่พบผู้ดูแลมีภำวะซึมเศร้ำ
เกิดมำตรกำรทำงสังคมของหมู่บ้ำนในกำรไม่จำหน่ำยหรือไม่ให้เครื่องดื่ม
แอลกอฮอล์แก่ผู้พิกำรทำงจิตโดยเด็ดขำด และส่งผู้นำชุมชน ผู้ดูแลร่วมซ้อม
แผนกำรดูแลผู้ป่ วยภำวะวิกฤติสุขภำพจิตภำพ
0
20
40
ก่อน หลัง
20.69
3.45
ก่อน หลัง
0
50 37.93
17.24
3.45
0
ก่อน
หลัง
ภำพที่ 1 ร้อยละของผู้ป่ วยขำดนัดหรือขำดยำก่อนและหลังดำเนินกำร
ภำพที่ 2 ร้อยละของปัญหำสุขภำพจิตของผู้ดูแลก่อนและหลังดำเนินกำร