ELSA Türkiye için hazırladığım bu sunumda, teknik olarak Yapay Zeka kavramını kısaca irdeledim. Bu teknolojinin potansiyelinden ve içerdiği risklerden bahsettim. Yapay Zeka paydaşlarının hedefleri, Yapay Zeka'nın getirdiği etik tartışmaları sıraladım. Teknik ve ekonomik paydaşlarla etik odaklı paydaşların arasında yaşanan teorik çekişmede hukukun ve hukukçuların uzlaştırıcı rolü üzerinde durdum.

1. yapay zeka ve etik
YAPAY ZEKAYA İLİŞKİN ETİK
TARTIŞMALAR VE HUKUKUN ROLÜ

2. ben kimim?
orhan
eğitim
• koç ü. hukuk
• koç ü. işletme
• koç ü. kamu huk. yl.
• bologna ü & madrid
politeknik ü. doktora
iş deneyimi
• allen overy istanbul
• endeavor etkin girişimci
destekleme derneği
• dünya bankası
diğer
• applied neural networks
with tensorflow
• medium.com, yapay
zeka top writer
çalışma alanları
• doğal dil işleme
• yapay zeka uygulamaları
• açıklanabilir yapay zeka
• yapay zeka ve hukuk

3. yapay zeka ve etik
yol haritamız
yapay zeka (yz) nedir?
hukukun uzlaştırıcı rolü
yz’nın potansiyeli
yz kaynaklı etik tartışmalar

4. yapay zeka
nedir?

5. yapay zeka ve etik
yapay zeka nedir?
otonom olarak çalışabilen ve adaptasyon
kabiliyetine sahip bilgisayar sistemleri
otonomluk
birisi tarafından yönlendirilmeye ihtiyaç duymadan
çalışabilme kabiliyeti
adaptasyon
deneyimleri sayesinde sürekli performansını
ilerletebilme kabiliyeti

6. yapay zeka
alt dalları
page
06
yapay zeka
makine
öğrenmesi
derin öğrenme
veri bilimi
büyük veri
veri
analizi

7. yapay zeka
öğrenme türleri
çözülmeye çalışılan probleme ilişkin
sonuçları bilinen gözlemler var.
gözetimli öğrenme
gözetimli öğrenme ile başlayıp, gözetimsiz
öğrenmeyle devam ediliyor
yarı gözetimli öğrenme
gözlemler arasındaki ortak yönler
bulunarak, sınıflandırma yapma. sonuçlar
bilinmiyor
gözetimsiz öğrenme
ödül ve cezalandırma yöntemiyle öğrenim
sağlanıyor.
takviyeli öğrenme

8. yapay zeka
hayatımızda
mobil uygulamalar
google maps, google translate, oyunlar,
spotify, tinder, vsco,
sosyal medya
facebook, instagram, twitter,
linkedin, tiktok.
e-ticaret
amazon, n11, trendyol, getir
jun 27
deadline

9. yapay zekanın
potansiyeli

10. yapay zeka
potansiyeli
akıllı drone polisler ve askerler
düşmana karşı savaş kabiliyeti
yapay zekalı yargıçlar
insanlardan daha başarılı yargı sistemleri
cerrah robotlar
milimetrik hesaplamalar yapabilen
otonom tıbbi robotlar

11. yapay zeka
türleri dar (narrow) yapay zeka
kısıtlı bağlamda iş yapma yetisine sahip
genel (general) yapay zeka (agi)
insan zekasına eşdeğer. sebep-sonuç
ilişkisi, mantıksal çıkarım, kavrama yetisi
süper yapay zeka (asi)
tüm insanlığın toplam kapasitesinin
üstündeki yapay zeka

12. yapay zeka
gelişimi
tüm insanların toplam
zekasından daha fazla
bilinç, öğrenme,
mantıksal çıkarım ve
yaratıcılık yetisine sahip
sistem
asi
agi
insan bilincine ve
kavrama yetisine sahip
akıllı robotlar. öğrenme
ve yaratıcılık yetisi
tam otomasyona
sahip uzman yz
sistemleri
ör: otonom araç
insan
yardımıyla
çalışan yz
dar yapay zeka genel yapay zeka süper yapay zeka
buradayız

13. etik
tartışmalar

14. MAHREMİYET &
GÖZETİM
• gelişen teknolojiler veri toplamayı çok kolaylaştırdı
• ayrıca kimin veri topladığı hakkında bilgi almak da
çok zor.
• devletler de teknolojileri vatandaşlarını gözetlemek
amacıyla kullanıyor.
• gözetim faydalı da olabilir; ancak mahremiyetle
arasında ince bir çizgi bulunuyor.

15. MANİPÜLASYON
• şirketlerin pazarlama departmanları satışlarını
yükseltmek amacıyla yanıltıcı kampanyalar
düzenliyor.
• araştırma şirketleri büyük veri yardımıyla seçimleri
etkileyici manipülatif reklam kampanyaları
düzenliyor (2016 abd seçimleri)
• deep fake gibi modellerle gerçekten ayırt etmenin
çok zor olduğu fake video, ses ve resimler
üretilebiliyor.

16. KARA KUTU
SİSTEMLER
• kapalı kutu sistemlerin karar verme mekanizmasına
tam hakim olmak çok zor; ancak çok daha başarılı
oldukları için kullanımları gittikçe yaygınlaşıyor.
• drone askerlerin, yz yargıçların olduğu bir dünya’da
gerekçelendirmeden karar alan akıllı sistemler etik
tartışma konularında önemli bir yer ediyor.

17. ÖNYARGI &
AYRIMCILIK
• yapay zeka sistemleri geçmiş verilerle eğitiliyor.
• geçmiş veriler ise ne yazık ki insanların yüzlerce
yıllık ayrımcılığı ve ırkçılığını içinde barındırıyor.
• bu verilerle eğitilmiş yapay zeka sistemleri
gelecek kararlarında aynı önyargı ve
ayrımcılıkları yansıtabiliyor.
• bir afroamerikan kredi başvurusunun etnik
kökeni sebebiyle reddedilmesi gibi.

18. İNSAN-ROBOT
ETKİLEŞİMİ
• kant’ın görüşlerinin günümüze yansıması: robotlar
öncelikle insanlığa saygı duymalıdır.
• robotların insanlık onuruna ve diğer temel niteliklere
saygı göstermesi önemlidir.
• yz’nın insanları manipüle etmesi dışında, bu ilkelere
uyması etiğin başka bir tartışma alanıdır.
• örneğin, gelecekte yaygınlaşmasına kesin gözüyle
bakılan sex robotları ve bakıcı robotların
davranışlarının kapsamı ve niteliği, manipülasyon
kadar önemlidir.

19. OTOMASYON &
İŞSİZLİK
• yz sistemlerinin yaygınlaşması ile birlikte günümüzde
varolan pek çok meslek ortadan kalkacak.
• yz’nın gelişimiyle birlikte refah seviyesinde büyük bir
artışın yaşanacak.
• ancak, büyük bir işsizlik problemi ortaya çıkması
muhtemel.
• çözüm?
• yz’yı sınırla
• serbest piyasa ekonomisi
• evrensel temel gelir (universal basic income)
Luddites

20. SORUMLULUK
• yz sistemlerinin verdiği kararlardan ortaya çıkan
sorumluluğun kime ait olacağı çokça tartışılan
hususlardan birisi.
• hesap verebilirlik, zarardan sorumluluk ve genel
sorumluluk gibi konular çokça tartışılmaktadır.
• otonom bir tesla aracın karıştığı kazada bir yaya
ölürse, bundan sürücü mü, sistemi geliştiren şahıslar
mı yoksa tesla mı sorumlu?

21. SÜJE OLARAK
YAPAY ZEKA
• her ne kadar günümüzde bu teknolojiye sahip
olmasak da, geleceğin en önemli konularından birisi
yz sistemlerine bir süje olarak davranılıp
davranılmayacağı.
• yz sistemlerinin kişilik haklarına sahip olması?
• yz sistemlerinin cezai sorumluluğu?
• yz sistemlerinin gerçek, tüzel, veya sui generis kişi
olarak değerlendirilmesi?
Hong Kong merkezli Hanson Robotics tarafından
geliştirilen insansı robot Sophia, resmen Suudi
Arabistan vatandaşı.

22. hukukun
rolü

23. etiğin rolü à maximum standartları belirlemek
hukukun rolü à minimum standartları belirlemek

24. yapay zeka
teknik hedefler
yüksek işlem kapasitesi 03
başarılı yapay zeka
modellerinin geliştirilmesi
04
kaliteli ve yüksek hacimli
veriye erişim
01
veri toplama sistemlerinin
geliştirilmesi
02
yapay zekanın hayatımıza
entegrasyonu
05
kaliteli teknik
personele erişim
06

25. yapay zeka
ekonomik hedefler
üretkenliğin arttırılması
maliyetlerin düşürülmesi
iş verimliliğinin
arttırılması
sürdürülebilir inovasyon
yaratıcılığın arttırılması

26. yapay zeka
etik hedefler
eşitlik & adalet şeffaflık & açıklanabilirlik
güvenilirlik &
emniyet
kapsayıcılık
gizlilik & güvenlik hesap verebilirlik
(mesuliyet)

27. etiğin rolü à maximum standartları belirlemek
hukukun rolü à minimum standartları belirlemek

28. yapay zeka
hukukun rolü

29. yapay zeka
hukukun hedefleri ve rolü
teknik hedefler• temel hak ve hürriyetlerin korunması
• gizlilik ve veri güvenliğinin sağlanması
• sorumluluk ve hesap verebilirlik hususlarının tespiti
• önyargının ve ayrımcılığın önlenmesi
• hassas alanların kontrolü
• inovasyonun desteklenmesi
etik hedefler ekonomik hedefler

30. sizin rolünüz

31. orhangaziyalcin.com
linkedin.com/in/orhangaziyalcin
oyalcin.medium.com
orhangaziyalcin@gmail.com