Cephalometric analysis by DrNayAung PhD

1. Cephalometric analysis
(compiled by Dr. Nay Aung, BDS, PhD)
အရင်က cephalometric analysis လုပ်ရမှာ စိတ်ရှုပ်ခဲ့ဖူးပါတယ်။ Analysis လုပ်ရင်လည်ူး ဘယ်အပိုင်ူးကို
အဓိကလုပ်ရမလ၊ ဘယ်analysisက အဓိကလုပ်ဖို ဲ့လိုအပ်သလဆိုတှာ တတွေတေတေခဲ့ဖူးပါတယ်။ Analysis လုပ်ပူး
ရလှာတဲ့ရလဒ်တတွေ၊ တဖေါ် ပပချက်တတွေကို ဘယ်လိုတကှာက်ချက်ဆွေရမလ၊ ဘယ်လိုအသုူးချရမလဆိုတှာကိုလည်ူး
တေတေေါူးေါူးပဖစ်တေခဲ့ဖူးပါတယ်။ ရိသမျှ analysis တတွေကို တစ်ခုမကျေ် တလျှှာက်တွေက်တေတှာထက် လေှာတစ်ဥူး
ချင်ူးစရ ဲ့ အတေအထှာူးအရ လိုအပ်တဲ့analysisကိုပ လုပ်ဖို ဲ့
လိုအပ်တယ်ဆိုတှာကို သိလှာချိေ်မှာတတှာဲ့ အရင်လို
စိတ်ရှုပ်စရှာလို ဲ့မယဆမိတတှာဲ့ပါဘူး။ ပူးတတှာဲ့ ဒတေ ဲ့
တခတ်မှာဆိုရင် တဆှာဲ့ေလ်တတွေကို အသုူးပပြုပပူး analysis မျိြုူးစု
ကို လွေယ်လွေယ်ကကလုပ်လို ဲ့
ရတေပဆိုတတှာဲ့ အတိုင်ူးထက်အလွေေ် သတဘှာကျတေမိပါတယ်။
သွေှာူးညိကုသမှုပပြုလုပ်ရှာမှာ orthodontic diagnosis and treatment planningအတွေက် အသုူးမျှာူးတဲ့
ဓါတ်မေ်အမျိြုူးအစှာူးတစ်ခုကတတှာဲ့ Lateral cephalometric radiograph (LCR) ပဖစ်ပါတယ်။ ဒဓါတ်မေ်ရိုက်ဖို ဲ့
cephalostat ကို အသုူးပပြုထှာူးပပူး standardized and reproducible လုပ်လို ဲ့ရပါတယ်။ Cephalostat ဆိုတှာ head
positioning device ပဖစ်ပူး လေှာရ ဲ့ ဘယ်ေ ဲ့
ညှာေှာူးနစ်ဖက်က external auditory meatus ကို စက်မှာပါတဲ့
post၂ခုက ထိထှာူး၊ ထိေ်ူးထှာူးပါတယ်။ ဓါတ်မေ်ရိုက်တေစဥ်မှာ လေှာရ ဲ့သွေှာူးတတွေဟှာ centric occlusion မှာ ရိတေရ
ပါမယ်။ လေှာဟှာ တခါင်ူးငု ဲ့
တှာ၊ တခါင်ူးတမှာဲ့တှာ မလုပ်ရဘ Frankfort planeေ ဲ့
အပပိြုင် တရှေ့ဘက်ကို ကကညဲ့်တေရ
ပါမယ်။

2. Lateral cephalometric radiograph (LCR)ကို ဘယ်လိုတေရှာတတွေမှာ အသုူးပပြုကကသလ။ ဘှာဲ့အတွေက်
အသုူးပပြုကကသလ။ Orthodontic diagnosis and treatment planning, To know whether it is dental or skeletal
or both, To monitor treatment progress, In research စသပဖငဲ့် ရည်ရွေယ်ချက်အမျိြုူးမျိြုူးေ ဲ့အသုူးပပြုကကပါတယ်။
Frontal cephalogramဓါတ်မေ်တစ်မျိြုူးကိုလည်ူး လေှာရ ဲ့antero-posterior view of skull ကို ကကညဲ့်ဖို ဲ့အသုူးပပြုကက
ပါတယ်။

3. Cephalometric analysis and landmarks တတွေအတကကှာင်ူးကို စှာအုပ်အထကကူးတတွေေ ဲ့ တခမ်ူးတေှာူး
တရူးသှာူးတဖေါ် ပပထှာူးတှာတတွေကို အတသူးစိတ်ဖတ်ရှုနိုင်ပါတယ်။ နိုင်ငအလိုက်၊ လမျိြုူးအလိုက်၊ တက
က သိုလ်
အလိုက်၊ တဆူးခေ်ူးအလိုက် အသုူးမျှာူးတဲ့ analysis တတွေလည်ူး သူးပခှာူးစ ရိတေတတ်ပါတယ်။ ဒတေရှာမှာ အသုူးမျှာူး
တဲ့ cephalometric landmarks တတွေကို တဖေါ် ပပတပူးချင်ပါတယ်။
Relationship between the mandible and maxilla
Anteroposterior Relationship
Mandible ေ ဲ့Maxilla ရ ဲ့
antero-posterior relationship ကို ANB angle ေ ဲ့ကကညဲ့်တလဲ့ရိပါတယ်။ SNA, SNB,
ANB တတွေရ ဲ့ တိုင်ူးတှာချက်တတွေကို ကကညဲ့်ပူး maxilla/mandibleဟှာ တရှေ့ထွေက်တေသလှာူး၊ တေှာက်ဘက်
ေင်တေသလှာူးဆိုတှာကို သိရိနိုင်မှာ ပဖစ်ပါတယ်။ ပူးတတှာဲ့ ပဖစ်နိုင်တဲ့ Skeletal pattern I, II, III ကို
တအှာက်မှာပပထှာူးတဲ့အတိုင်ူး ခွေပခှာူးတလဲ့ရိပါတယ်။
Skeletal I pattern = 2°≤ ANB ≤4°
Skeletal II pattern = ANB > 4°
Skeletal III pattern = ANB < 2°
Wits analysis ကို အသုူးပပြုပပူး maxilla ေ ဲ့mandible တို ဲ့
ရ ဲ့relative antero-posterior position ကို
စစ်ကကညဲ့်နိုင်ပါတသူးတယ်။ Nasion ရ ဲ့တည်တေပုက လွေတေရင် SNA, SNB, ANB တိုင်ူးတှာချက်တတွေဟှာ လွေတေ
နိုင်တှာမို ဲ့Wits analysis ေ ဲ့နှုိင်ူးယဥ်ကကညဲ့်နိုင်ပါတယ်။ ဒစစ်တဆူးချက်မှာ Functional occlusal plane, A-Point,
B-Point တတွေကို အသုူးပပြုထှာူးပပူး AO ေ ဲ့BO ရ ဲ့အကွေှာအတေူးကို တိုင်ူးတှာပါတယ်။

4. Vertical Relationship
Maxillary-mandibular plane angle (MMPA) ေ ဲ့ Lower anterior facial height (LAFH) proportionကို
စစ်ကကညဲ့်ပခင်ူးအှာူးပဖငဲ့် လေှာရ ဲ့အတပေါ်တမူးရိုူးေ ဲ့
တအှာက်တမူးရိုူးတတွေရ ဲ့vertical dimensionကို စစ်ကကညဲ့်နိုင်ပါတယ်။
MMPA မျှာူးတေရင် LAFH ေ ဲ့posterior facial height (ramus height)ကကှာူးက အချိြုူးဟှာ မျှာူးတေပါလိမဲ့်မယ်။
ဒါဟှာ increased LAFHတကကှာငဲ့် အပဖစ်မျှာူးတပမယဲ့် reduced posterior face height တကကှာငဲ့်လည်ူး ပဖစ်နိုင်ပါ
တယ်။ MMPA ေည်ူးတေတှာက reduced LAFHတကကှာငဲ့် အပဖစ်မျှာူးတပမယဲ့် increased posterior face height
တကကှာငဲ့်လည်ူး ပဖစ်တေနိုင်ပါတယ်။ LAFH ဟှာ normal limit ထမှာ ရိ-မရိဆိုတှာကိုသိနိုင်ဖို ဲ့LAFH ေ ဲ့total face
height ကို အချိြုူးကျကကညဲ့်နိုင်ပါတယ်။ LAFH ဟှာ total face height ရ ဲ့ဘယ်တလှာက်ရှာခိုင်နှုေ်ူးရိသလဆိုတှာ
ကို တအှာက်မှာတဖေါ် ပပထှာူးတဲ့ပုမှာ တိုင်ူးတှာတွေက်ချက်သလို တွေက်ချက်ကကညဲ့်နိုင်ပါတယ်။
Incisor Relationship
Maxillary plane ေ ဲ့mandibular plane တတွေဆသို ဲ့maxillary and mandibular incisors တတွေရ ဲ့angulation
ကို ဆွေကကညဲ့်ပပူး တိုင်ူးကကညဲ့်တဲ့အခါ Incisors တတွေဟှာ ပုမေ်အတိုင်ူး inclined ပဖစ်တေသလှာူး၊ တရှေ့ထွေက်လွေေ်ူးပပူး
proclined ပဖစ်တေသလှာူး၊ တေှာက်ဘက်ကိုကုပ်ေင်ပပူး retroclined ပဖစ် တေသလှာူးဆိုတှာတတွေကို
သိရိနိုင်မှာပဖစ်ပါတယ်။ ဒလိုတိုင်ူးတှာတဲ့ရလဒ်တတွေဟှာ လမျိြုူးအလိုက် normal values တတွေ မတညကကပါဘူး။
ဥပမှာ - African Caribbeans တတွေရ ဲ့ incisorsသွေှာူးတတွေဟှာ Caucasians တတွေရ ဲ့
သွေှာူးတတွေထက် proclination
ပိုရိတပမယဲ့် သတို ဲ့
လမျိြုူးစုတတွေအတွေက်တတှာဲ့ အဲ့ဒါက normal ပါပ။

5. Deep overbite correction လုပ်ထှာူးပပူးတဲ့အခါ ပပေ်ပူး relapse ပဖစ်နိုင်တသူးတှာကို ကှာကွေယ်သိရိနိုင်ဖို ဲ့
interincisal angleက အတရူးပါတှာမို ဲ့တိုင်ူးကကညဲ့်နိုင်ပါတယ်။
Soft tissue analysis
Maxillary ေ ဲ့mandibular prominence တတွေကို တအှာက်မှာပပထှာူးတဲ့ပုအတိုင်ူး တိုင်ူးကကညဲ့်တလဲ့ရိပါတယ်။
Nasolabial angle, Lip position relative to Ricketts E-lineတတွေကိုလည်ူး တိုင်ူးကကညဲ့်နိုင်ပါတယ်။