Presentatie van de resultaten van het onderzoek Born digital erfgoed is bedreigd erfgoed, uitgevoerd door de Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid. Gepresenteerd door Gaby Wijers op de NCDD-projectenmiddag, 17 september 2015.

1. Born Digital Cultureel
Erfgoed is Bedreigd Erfgoed
17 september 2015
Gaby Wijers, CCDD
GabyWijers@li-ma.nl
NCDD middag: De oogst van een jaar samenwerken

3. Onderzoek naar best practice tools, standaarden, protocollen en
workflows voor duurzaam behoud en toegankelijkheid van born
digital cultureel erfgoed met als doel om deze beschikbaar te stellen
en generiek toepasbaar te maken.
Behoud van Born Digital Erfgoed in Nederland: film, fotografie,
architectuur, media kunst.
Wie bewaart wat
Wat is daarvoor nodig
Wat zijn de (on)mogelijkheden voor aansluiting op de nationale
infrastructuur
Opdracht

4. Onderzoek in opdracht van de CCDD, coördinatie door DEN
Projectleider: Jeanine Tieleman/ Robert Gellisse (DEN),
Onderzoekers: Gaby Wijers (LIMA), Hannah Bosma (CCDD)
Stuurgroep: Walter Swagemakers (EYE), Robert Gillesse/
Gerhard Jan Nauta (DEN), Barbara Sierman
(KB), Frans Neggers (HNI)
Interviews: Makers/producenten, musea/archieven:
Nio Architecten, Submarine, Aernout Mik,
Paradox, V2; Stedelijk Museum Amsterdam,
Van Abbemuseum Eindhoven, Centraal Museum Utrecht;
HNI, RCE, RKD, Foto museum Rotterdam
Literatuuronderzoek
Looptijd: juli t/m december 2014, expertmeeting:2 december 2014;
presentatie 12 maart 2015 tijdens de week van het digitale erfgoed
Organisatie

6. Fotografie
– Digitale praktijk verandert de archivering; begin bij de bron
- Korte levensduur digitaal materiaal en Selectie materiaal na actieve praktijk
fotograaf ; pro actieve selectie nodig
- Digitale praktijk is onderzocht; plan van aanpak?
- Verscheidenheid RAW formaten; techwatch
- Praktijk is digitaal; musea kopen afdrukken; kennisdeling
- Hybride uitingsvormen, cross-overs worden nauwelijks verzameld; wie
verzamelt wat?
- Ontbreken van domeingericht kenniscentrum?
Weinig digitaal materiaal in collectie; Generieke workflows zijn (nog) niet
beschikbaar; Er zijn diverse practices, wat de best practice is, is nog niet helder;
Er is nog weinig grip op de materie, standaarden en tools. Bestaande kennis op
de werkvloer nog niet geïmplementeerd.

21. De culturele erfgoed en productiesector is zeer divers.
Elk domein en elk soort instelling heeft andere problemen met het beheer
en behoud van born digital erfgoed, maar er zijn ook gemeenschappelijke
problemen:
Men worstelt met enorm grote bestanden (film, kunst), enorm veel
bestanden (fotografie, architectuur), snel veranderende formaten
(mediakunst, film, architectuur), vergankelijkheid van de benodigde
hardware (mediakunst, film), gebrek aan standaard-archiveringsformaten
(film, mediakunst, fotografie, architectuur), de wanorde van aangeleverde
digitale archieven (architectuur, fotografie), gebrekkige koppeling werk en
context of ontbreken van informatie (film, mediakunst, fotografie,
architectuur) en meer.
Voorbeeld architectuur
Problemen

22. Basisvoorziening is binnen de domeinen nog niet voldoende
gewaarborgd
Er zijn witte vlekken/zwarte gaten in de collectie born digital
erfgoed Nederland
Hoe vroeger in het proces geïmplementeerd, hoe effectiever de
digitale duurzaamheid
Bevindingen/Conclusies

23. Er zijn voorzieningen nodig die aansluiten op de specifieke behoefte
van de domeinen:
– Gespecialiseerde e-depots
– Actieve kenniscentra
Ontwikkel een stappenplan voor de realisatie van
gespecialiseerde repositories- en kenniscentra per domein, om
zo te komen tot domeingebonden en domein overstijgende
voorzieningen.
De ontwikkelingsstadia zijn per domein verschillend, zo ook de
invulling van de stappenplannen en vervolg onderzoeken.
Basisvoorziening is binnen de
domeinen nog niet voldoende
gewaarborgd

24. Waar staan we nu : HNI
Formulering keuzes en acties functioneel, instellings-
overschrijdend, domeinspecifiek expertisecentrum en e-depot
Inventarisatie gebruikers en gebruikerswensen
Vaststellen functionele eisen e-depot
Aanhaken bestaand e-depot of zelfstandig ?
Architectuur

25. Waar staan we nu : Eye
Deel eigen collectie nu opgeslagen bij Nederlands Instituut voor
Beeld en Geluid
Distributie via andere partner
Toekomst instellings- overschrijdend, domeinspecifiek
expertisecentrum en e-depot?
Film

26. Waar staan we nu Fotomuseum
Fotomuseum is in overleg met DEN en DANS
Aanhaken bij een grotere instelling voor ruimte binnen goed e-
depot
Hoe binnen e-depot om te gaan om te gaan met meerdere
verschillende versies van hetzelfde bestand
Kan het e-depot ook een oplossing zijn voor de back-up van
data? Of is herstel vanuit een e-depot daarvoor te complex?
Fotografie

27. Waar staan we nu : LIMA
Functioneel, instellings-overschrijdend, domeinspecifiek
expertisecentrum en e-depot voor voor digitale kunst, een
veranderlijk hoog technologisch veld, een niche met een kleine
interdisciplinaire en zeer internationale community
Ontwikkelt één aanpak en dienstverlening voor velen (makers,
vertoners en collecties) waardoor de middelen effectief gebruikt
worden
Hoe kennis en ontwikkelingen nog beter te delen met de
achterban
Hoe LIMA te borgen
Mediakunst

28. In onze nationale collectie born digital erfgoed
Domeinen buiten de NCDD, CCDD en nationale digitale
infrastructuur; design, muziek, theater, dans;
Nieuwe media buiten de gangbare domeinen: games, websites
en apps;
Complexe gemengde (deels) digitale objecten die bestaan uit
een combinatie van media en disciplines;
Nieuwe born digital objecten die extra kwetsbaar zijn door
experimentele, niet-standaard technologie;
Born digital objecten die uit een periode stammen waarin (nog)
geen verzamelbeleid was voor dergelijke objecten.
Er zijn witte vlekken /zwarte gaten

29. Bewustwording bij makers en instrumenten voor pre ingest
(inventarisatiegesprek, acquisitiebezoek, quickscan of assessment)
leidt tot voorkoming van toekomstige problemen.
Training is belangrijk voor alle aspecten van de digitale duurzaamheid
domeinspecifiek en -overstijgend.
Hoe vroeger in het proces geïmplementeerd, hoe effectiever de
digitale duurzaamheid.
Begin bij de bron

30. Praktische en strategische aanbevelingen om (digitaal archiverende)
organisaties in Nederland in staat te stellen hun cultureel erfgoed
digitaal duurzaam toegankelijk te maken en te houden.
Concreet vervolg geformuleerd voor aanpak born digital film,
beeldende kunst, architectuur en fotografie gebaseerd op
domeinspecifieke aanpak.
Resultaten
Usecases NDE 2015-16
Architectuur en Fotografie collecties
Archiving interactive media
Archief Peter Struycken
Digitale objecten in digitale context
….

31. Netwerk en samenwerking
Alle onderzoeken zijn gericht op het tot stand brengen van netwerk aan
landelijke voorzieningen ten behoeve van duurzame toegang tot digitale
collecties.
Aanpak is aanvullend.
Het uitwerken van vervolgprojecten, pilotprojecten en kennisontwikkeling en
-deling doen we samen binnen het NDE programma.

32. DANK
17 september 2015
Gaby Wijers, CCDD
GabyWijers@li-ma.nl
NCDD middag: De oogst van een jaar samenwerken