I vetmuar apo i rrethuar me njerëz!!!!

1. “Plaku dhe deti”
“Old Man and the Sea”
Ernest Heminguej
Mujasera Aliu,
prof.

2. “Plaku dhe deti” është vepra me të cilën Ernest
Heminguej fitoi Çmimin Nobël, 1954.
• Forma letrare – novelë
• Novelën e shkruan 1951, kurse e boton 1952 në Kubë
• Personazhët kryesorë: Plaku, Santiago dhe një djalë i ri, Manolino
• Ngjarja ndodh brenda 85-së ditëve, në Gjirin Mesdhe
• Veprën e përshkon më tepër monologu
• Ernest Heminguej e përdor parimin “ajsberg” – flet pak e nënkupton
shumë

3. Përmbajtja e romanit...
Novela fillon me një peshkatar të moshuar, Santiago...
Ai jetonte vetë në një kasollë buzë detit dhe kohë pas
kohe e vizitonte një djalë i ri, Manolino , që me lejen e
prindërve duhej ta mësonte peshkimin nga plaku, i cili
gjithë jetën e kishte kaluar me peshkim. Santiago sa
mundej e mësonte Manolinon, mirëpo të kishte zënë
ndonjë peshk të madh, atë nuk e kishte arritur.
Prindërit ia ndaluan Manolinos të lundronte me plakun
dhe e urdhëruan të lundrojë me marinarë më të
suksesshëm.

4. Edhe pse prindërit ia ndaluan shkuarjen te plaku,
ai përsëri e vizitonte duke i sjell edhe
ushqim...Pikërisht, atë ditë kur e vizitoi, Santiago
i tregoi se të nesërmen lundron deri në Gjirin
Mesdhe për ta zënë peshkun e madh, Marlin.
• 84 ditë në pritje...
• 84 ditë në luftë të pabarabartë
mes njeriut dhe natyrës
Plaku i pafat niset me lundrën e tij
drejt Gjirit Mesdhe. Ishte i bindur se
do ta zë peshkun Marlin, një peshk
gjigant, që deri atëherë asnjë nga
peshkatarët nuk ka arritur ta zë.
Në ditën e 85-së i qesh fati, i del para
peshku gjigant, e godet me fuzhnjë
e plagos, por shpirti plak ia dinte se
çfarë hoqi me të derisa e fitoi.
Ashtu të plagosur e lidh për varkën
e tij dhe niset i lodhur drejtë
bregut si fitimtar. Por, gjithnjë ka një
por, gjaku i peshkut i ftoi mysafirët të
cilët nuk i priste Santiago.

5. Mysafirët ishin peshkaqenët...Filloi një luftë e pamëshirshme në mes
Santiagos dhe pesë peshkaqenëve. Ia doli? Po! Si?
Me tërë fuqitë e tij të fundit...Ashtu lundronte drejtë bregut, kurse
Maku, peshkaqeni tinëzar ia arriti qëllimit, e hëngri peshkun dhe ia la
vetëm eshtrat.
Pamje trishtuese për Santiagon e pafat, edhe në momentin e fundit
kur mendoi se kishte trumfuar, disfata e përcillte nga pas. Disi arriti te
bregu, e hoqi litarin dhe doli vetëm skeleti i peshkut gjigant. I lodhur u
tërhoq në kasollën e tij, e zuri gjumi...

6. Të nesërmen në mëngjes ishin mbledhur rreth skeletit të peshkut një grup
peshkatarësh, si dhe turistë, gjithë habiteshin se kush e ka zënë atë peshk
gjigant, edhe pse trupi i mungonte! Manolino ia solli gazetat Santiagos dhe
kafen dhe i premtuan njëri - tjetrit se të nesërmen së bashku do të dalin të
peshkojnë. Por, e nesërmja ishte e nesërme, Manolino mbeti me ëndrrat e tij
rinore, përderisa Santiago u nda nga jeta .

7. Në novelë kemi disa momente të rëndësishme:
Plakun në perëndim të jetës dhe detin e
paskajshëm.
Santiago në botën plotë pabesi dhe zhgënjim.
Njeriu plaket, kurse natyra mbetet e njëjtë.
Ernesti e lartëson njeriun dinjitoz përballë
dështimeve dhe sfidave në jetë. Një luftë në
jetë, që e jep edhe mesazhin filozofik, është
se njeriu nuk është krijuar për t’u dorëzuar,
për t’u mposhtur. Mirëpo, njeriu ndjen edhe
frikë edhe gëzim. Gëzimi është një moment i
së tashmes, kurse frika është e nesërmja, që
për dikë mund të jetë fundi, e për dikë fillimi i
frikës. Ja pra, kjo është jeta.