5. LABİRENTİTLER
SINIFLANDIRMA
• Etkenin giriş yoluna göre :
– Timpanojenik
– Meningojenik
– Hematojenik
– Posttravmatik
• Patojen tipine göre :
– Bakteriyal
– Viral
– Sifilitik
– Mikotik
– Otoimmün
– Toksik
6. FİZYOPATOLOJİ
• Timpanojenik : Orta kulaktaki toksinlerin yuvarlak
pencere, oval pencere veya fistül ağzından iç
kulağa geçmesi (tek taraflı)
• Meningojenik : Enfekte BOS içerisindeki
toksinlerin meatus akustikus internus,
akuaduktus vestibuli veya akuaduktus koklea ile iç
kulağa geçmesi (çift taraflı)
• Post tavmatik : Mastoid fenetrasyon veya stapes
cerrahisi sonrası iç kulağa toksik ürünlerin
geçmesi seröz labirentite neden olur
• Hematojen: genellikle viral ajanlar
7. GÖRÜLME SIKLIĞI
• En sık viral labirentitler görülür
• Otojen kaynaklı bakteriyel labirentit
günümüzde nadir iken; bakteriyel menenjit
halen önemli bir klinik tablo olarak görülmekte
ve menenjitli olguların %20 sinde
kokleovestibüler semptomlar oluşmaktadır.
8. YAŞ
• Viral labirentit 30-60 yaş arası yetişkinlerde;
• Meningojenik süpüratif labirentit 2 yaşından
küçük çocuklarda daha sıktır.
• Otojenik süpüratif labirentit ve diğer
labirentitler ise her yaş döneminde
oluşabilmektedir.
10. TANI
• Detaylı anamnez ve tam bir KBB muayenesi
yapılmalı
• Tanıda kullanılabilecek spesifik bir araç yoktur
• Serolojik testler ve görüntüleme yöntemleri
yardımcı olabilir
• Diğer olası nedenler ekarte edilmeli
• Gerekirse başka branşlardan konsultasyon
istenmelidir
11. AYIRICI TANI
• Benign paroksismal pozisyonel vertigo (BBPV)
• Santral vertigo
• Akut ve kronik otitis media kompikasyonları
• Otoimmün iç kulak hastalıkları
• Meniere hastalığı
• Ototoksisite
• Ani işitme kaybı
• Migren ilişkili vertigo
• Kafa kaidesi ve pontoserbellar köşe (PSK) tümörleri
• Serebellar infarkt
13. TOKSİK LABİRENTİTLER
• 1) Sınırlı labirentit
• Paralabirentit de denir
• Labirentin bir bölümünün enfeksiyonu veya
inflamasyonudur
• Pratikte en sık nedeni lateral semisirküler
kanalı erode etmiş kolesteatomdur
• Nadiren otitis mediada oluşan toksinler de
oval veya yuvarlak pencere yoluyla orta kulağa
geçerek sınırlı labirentit yapabilirler
14. SINIRLI LABİRENTİT
• Histopatolojik olarak endosteumda kalınlaşma
dışında labirent içerisinde bulgu saptanmaz
• Fistül genellikle kemik labirenti eritmiş,
membranöz labirente ulaşmamıştır
• Membranöz labirent tutulduğunda olay diffüz
labirentit haline gelir.
15. SINIRLI LABİRENTİT klinik
• Akut dönem ilk bir hafta devam eder
• Bulantı, kusma
• Tekrarlayan vertigo atakları
• Ataklar sırasında etkilenen kulağa vuran
nistagmus saptanabilir
• Nistagmus irritatif tiptedir
• Ateş yoktur
• Kronik dönemde baş hareketleri ile olan vertigo
vardır
16. SINIRLI LABİRENTİT tanı
• Kronik otitis medialı kişilerde tekrarlayan
vertigo atakları ve pozitif fistül testi ile tanı
konulur
• Bilgisayarlı Tomografi ile labirentteki kemik
erozyonunu göstermek mümkün
17.
18. FİSTÜL TESTİ
• Dış kulak yoluna pozitif basınç vererek vertigo ve
nistagmus araştırılır
• Bunun için pnömatik otoskop veya baş parmak
kullanılabilir
• Dış kulak yolunda pozitif basınç baş dönmesi ve
karşı tarafa vuran nistagmus yapar
• Dış kulak yolunda negatif basınç aksi yönde
nistagmus yapar
• Fistül ağzı granülasyon veya başka bir madde ile
tıkalı ise fistül testi negatif olabilir
19. SINIRLI LABİRENTİT tedavi
• Tedavi etkene yönelik olmalıdır
• Kronik otit veya kolesteatom cerrahisi
• Fistülün saptanması ve kapatılması
20. TOKSİK LABİRENTİTLER
2) Diffüz seröz labirentit
• İrritatif labirentit de denir
• İç kulağın steril inflamasyonudur
• Enfeksiyon ve inflamatuar ürünlerle
irritasyonu ile gelişir
21. DİFFÜZ SERÖZ LABİRENTİT klinik
• Sınırlı labirentit ile süpüratif labirentit kliniği
arasında bir spektrumda semptom verir
• Bulantı, kusma, vertigo, karşı kulağa vuran
nistagmus ve ataksi
22. DİFFÜZ SERÖZ LABİRENTİT klinik
• Akut dönemde bütün labirentin fonksiyonlar
geçici olarak baskılanabilir
• Böyle bir durumda süpüratif labirentitten
ayırmak imkansız olur.
• Ancak birkaç hafta sonra fonksiyonların yerine
gelmesi ile ayırım yapılabilir.
23. DİFFÜZ SERÖZ LABİRENTİT tedavi
• Süpüratif labirentite ilerleyebileceğinden
tedavisi agresif olmalı
• Kesin yatak istirahati
• Antibiyotik tedavisi
• AOM sebep ise miringotomi yapılabilir
• Bulantı kusma için hafif sedasyon verilebilir
• Sıvı elektrolit imbalansı açısından hasta takip
edilmeli
24. DİFFÜZ SERÖZ LABİRENTİT tedavi
• İşitme yakından izlenmeli
• Total işitme kaybı ve şiddetli vertigo
durumunda menenjit açısından lomber
ponksiyon yapılmalı
• Akut dönemde cerrahi kontrendike
• Antibiyotik tedavisine rağmen menenjit
gelişmesi veya iç kulak fonksiyonlarının total
kaybı durumunda labirentektomi yapılabilir
25. SÜPÜRATİF LABİRENTİT
• Bakteriyal ajanların labirente ulaşması ve
enfeksiyon geliştirmesi ile oluşur
• Kliniği seröz labirentite benzer olmakla birlikte
daha şiddetlidir ve kalıcı etkiler oluşturur
26. SÜPÜRATİF LABİRENTİT patoloji
• Labirentin bakteriyal enfeksiyonu sonucu
gelişir
• Perilenfatik aralık bakteri ve lökositlerle dolar
• Lökositlerin parçalanması sonucu açığa çıkan
enzimlerin doku nekrozu yapması ile labirentin
dokular destrükte olur
• İyileşme döneminde ise labirent granülasyon
dokuları ile dolar arkasından fibrozis ve
kemikleşme takip eder
28. SÜPÜRATİF LABİRENTİT klinik
• Akut devrede semptomlar çok şiddetlidir
• Bulantı, kusma, verigo, nistagmus
• Başlangıçta hızlı fazı etkilenen kulağa vuran
nistagmus olur (irritatif nistagmus)
• İlerleyen zamanlarda karşı kulağa vuran
nistagmus olur (paralitik nistagmus)
• Total nörosensöriyal tipte işitme kaybı olur.
29. SÜPÜRATİF LABİRENTİT klinik
• Kronik devrede baş dönmesi ve nistagmus
kaybolmuştur
• Bazı hastalarda pozisyonel nistagmus ve baş
dönmesi kalabilir
• İşitme ve vestibüler fonksiyonlar tamamıyla
kaybolmuştur
• Kalorik cevap alınamaz
• Kompanzasyon dönemi 2. ayın sonunda başlar
• Perilenfatik aralık ve zar labirent kemik labirente
dönüşmüştür (labirentitis ossifikans)
30. SÜPÜRATİF LABİRENTİT tedavi
• Medikal bir acildir
• Tedaviye hasta hospitalize edilerek erkenden
başlanmalı ve agresif olunmalı
• Geniş spektrumlu antibiyotikler verilmeli
• Labirentitin intrakranyal yayılımı açısından hasta saatlik
takip edilmeli
• Eğer işitme total olarak kaybolmuş ve iltihap
menigslere yayılmış ise mastoidektomi ve
labirentektomi endikasyonu vardır
• Bilateral nörosensöriyel işitme kaybı durumunda
koklear implant açısından hızlı karar verilmelidir
31. VİRAL LABİRENTİTLER
• Bakteriyel labirentitlerden farklı olarak kemik
labirentten önce membranöz labirent tutulur
• Perinatal ve postnatal dönemde görülebilirler
• İntrauterin hayatta veya doğum esnasında
anneden bebeğe geçerek labirentit
oluştururlar
• Konjenital nörosensöriyel işitme kaybının
önemli nedenlerindendir
33. VİRAL LABİRENTİTLER klinik
• Semptomlar akut olarak başlar
• 24 saat içerisinde pik yapar ve birkaç hafta
içerisinde düzelir
• Vertigo, bulantı, kusma, dengesizlik ve spontan
nistagus görülebilir
• Ani işitme kaybı, tinnitus, kulakta dolgunluk
hissi olabilir
34. SİTOMEGALOVİRÜS
• En sık görülen konjenital enfeksiyon etkenidir
• %1-5’inde inklüzyon hastalığı gelişir
• Karaciğer, dalak, beyin, göz ve iç kulağı tutar
• Hastalık gelişen bebeklerin %40-50’sinde
bilateral ileri derece ve simetrik
nörosensöriyel işitme kaybı gelişir
35. SİTOMEGALOVİRÜS tanı
• Yenidoğan bebekte mikrosefali tespit
edildiğinde şüphelenilmeli
• İlk 2 hafta idrarda CMV tespit edilebilir yada
kord kanında Anti-CMV İg M saptanması ile
tanı konulur
• Çekilen direk grafide intraserebral
kalsifikasyonlar saptanabilir
36. KIZAMIKÇIK
• Annenin gebeliğinin ilk 3 ayında kızamıkçık
geçirmesi ile bebeğe geçebilir
• Kızamıkçık aşısı ile görülme sıklığı azalmıştır
• Gebeliğin ilk aylarında kızakçık aşısı yapılması
da bebekte hastalık oluşturabilir
• Konjenital kalp hastalığı, katarakt, motor –
mental defisit, trombositopenik purpura ve
%50’ye varan oranlarda bilateral, asimetrik
nörosensöriyel işitme kaybı yapar
37. KIZAMIKÇIK tanı
• İdrar ve boğaz kültüründe virüs izolasyonu
• Kordon kanında Anti-Rubella İg M saptanması
• Prenatal dönemde amniyotik sıvıda virüs
izolasyonu ile tanı konulabilir
• Tedavisi yoktur
• Rehabilitasyon programı ve uygun zamanda
koklear implant yapılabilir
38. KABAKULAK
• Parotidit, orşit, meningoensefalit ve işitme
kaybı yapabilen paramiksovirüs grubundan bir
virüstür
• Yaptığı işitme kaybı nörosensöriyel ve
genellikle unilateraldir
• Erişkin hastalarda Ani İşitme Kaybı, tinnitus ve
kulakta dolgunluk oluşturabilir
• İşitme kaybı genellikle derin ve kalıcıdır
• Tedavide antiviral ajanlarla steroidler verilir
39. VARİSELLA ZOSTER VİRÜS
• Herpes grubundan bir virüstür
• Yaptığı primer hastalık suçiçeği’dir
• Otitis media ve iletim tipi işitme kaybına yol
açar
• Bundan yıllar sonra latent virüsün reaktive
olması ile Herpes Zoster Otikus (Ramsey Hunt
Sendromuna )neden olabilir
40. HERPES ZOSTER OTİKUS
(RAMSEY HUNT SENDROMU)
• Dış kulak yolu ve aurikulada veziküler döküntü
ve ağrı ile başlar
• İlerleyici fasiyel paralizi ve nörosensöriyel
işitme kaybı ile seyreder
• Yüksek frekanslarda işitme kaybı ve vertigo
atakları olur
41. HERPES ZOSTER OTİKUS
(RAMSEY HUNT SENDROMU)
• Tanısı fizik muayene ile konulur
• Tedavide erken dönemde antiviral ajanlarla
birlikte steroidler kullanılır
• Fasiyel paralizi ve işitme kaybı takip edilmeli
• Tedavi ile başarı oranı yüksek değildir
42. SİFİLİTİK LABİRENTİT
• Konjenital ve akkiz olmak üzere iki formu
vardır
• Penisilinin icadından sonra görülme sıklığı
azalmıştır
• Nörosensöriyel işitme kaybı ile birlikte
vestibüler sistem tutulumu görülür
• Bazen orta kulak ve kemikçikler üzerinde gom
oluşturarak iletim tipi işitme kaybı da
oluşturabilir
43. SİFİLİTİK LABİRENTİT klinik
• Konjenital Sifiliz
• Erken ve geç form olarak ikiye ayrırlır
• Erken form fataldir ve sistemik bulguların
çokluğu ve ağırlığı nedeniyle vestibüler
semptomlar görülmez
• Geç konjenital sifilizde ise ani, asimetrik veya
fluktuan nörosensöriyel işitme kaybı ile birlikte
epizodik vertigo ve tinnitus atakları olur
• İlk bulgusu yenidoğan riniti olabilir
44. SİFİLİTİK LABİRENTİT klinik
• Akkiz sifiliz:
• İlk semptom vertigo olabilir
• İşitme kaybı her evresinde görülebilir
• Açıklanamayan her türlü işitme kaybı ve
vertigo hastasında sifiliz araştırılmalıdır
• Hennebert bulgusu +
• Tulio fenomeni +
48. KAYNAKLAR
• Kulak Burun Boğaz Hastalıkları ve Baş –Boyun Cerrahisi; Can
Koç, İkinci baskı 2013
• Baş & Boyun Cerrahisi-Otolarengoloji, Byron J Bailey & Jonas T.
Johnson, Dördüncü baskı, 2011
• Otolaringoloji, Baş ve Boyun Cerrahisi, Nihat Çakır, 1996
• Labirentitler, Türkiye Klinikleri Dergisi, Can Koç, Osman Kürşad
Arıkan, 2003,3
• Labyrinthitis,Medscape Reference Drugs,
Diseases&Procedures, Mark E Boston, 2012
Editor's Notes
BT: KOLESTEATOM, MENEJİT, MASTOİDİT
MR: KÖŞE TM, ABSE, VASKÜLER BASI
ODYO:İLETİM TİPİ İŞİTME KAYBI
KALORİK TEST: TANI VE PROGNOZ, SÜPÜRATİF TE CEVAP YOK
ENG: SERÖZ DE NORMAL
Sağlam kulak zarı varlığında fistül testi pozitif
Yüksek sesli uyaran verildiğinde vertigo ve nistagmus
