1. ใบความรู้วิชามรดกอิสลามเรืองการร็อด 1
การร็อด (Rad)
1. ความหมายของ Rad
Rad คือ การเพืมส่วนได้แก่ทายาทและลดฐานโจทย์ให้เล็กลง
2. เงือนไขในการ Rad
การร็อดมีเงือนไข 3 ประการดังนี
1) มีทายาททีได้สิทธิส่วนฟัรฏู นอกจากสามีและภรรยา(ไม่มีสิทธิ)
2) มีมรดกเหลือ หลังจากแบ่งให้ให้แก่ทายาท(ส่วนฟัรฏู) แล้ว
3) ไม่มีทายาททีเป็นอะเซาะบะฮฺ
3. ผู้มีสิทธิในทรัพย์สินร็อด
ทายาททีมีสิทธิในการร็อดมีทังสิน 9 คนดังนี
1) ลูกสาว
2) หลานสาว(ลูกของลูกชาย)
3) แม่
4) ย่า
5) ยาย
6) พีและน้องสาวร่วมบิดามารดา
7) พีและน้องสาวร่วมบิดา
8) พีและน้องชายร่วมมารดา
9) พีและน้องสาวร่วมมารดา
4. หลักเกณฑ์ในการร็อด
หลักการร็อดเราสามารถแบ่งออกเป็น 2 สถานภาพดังนี
สถานภาพทีหนึง : ไม่มีสามีหรือภรรยาร่วมอยู่ในจํานวนทายาททีได้รับมรดก สามารถ
แบ่งเป็น 3 กรณี
1) มีผู้รับมรดกมีคนเดียว ในกรณีนีทายาทจะได้รับมรดกทังหมด ดังตัวอย่าง
2) มีผู้รับมรดกมีหลายคนแต่เป็นพวกเดียวกัน ในกรณี
นีให้ตังฐาน โจทย์ใหม่ตามจํานวนของลูกสาว (5) แล้วแบ่งให้เท่าๆกัน ดังตัวอย่าง
3) มีผู้รับมรดกมีหลายพวก ในกรณีนีให้ตังฐานโจทย์ใหม่ตามส่วนแบ่ง ของพวกเขา
ทังหมด ดังตัวอย่าง
สถานภาพทีสอง : มีสามีหรือภรรยาร่วมอยู่ในจํานวนทายาททีได้รับมรดก สามารถ
แบ่งเป็น 3 กรณี ดังนี
2 1
1/2 ลูกสาว 1 1
1
3 5
2/3 ลูกสาว 5 คน 2 5
1
6 5
1/6 แม่ 1 1
1/2 น้องสาวร่วมบิดามารดา 3 3
1/6 พีสาวร่วมบิดา 1 1
1
ฐานโจทย์ก่อนร็อด ฐานโจทย์หลังการร็อด
คือส่วนได้ของทายาททีเพิมขึน
จากหนึงในสองส่วน เป็น หนึง
ในหนึงส่วน(ทังหมดไง)

2. ใบความรู้วิชามรดกอิสลามเรืองการร็อด 2
1) มีสามีหรือภรรยาและผู้รับมรดกมีคนเดียว ในกรณีนีให้นําส่วนของสามี หรือภรรยา
ตังเป็นฐานโจทย์ แล้วแบ่งให้สามีหรือภรรยาตามส่วนทีได้รับและทีเหลือมอบ ให้ทายาททังหมด
ดังตัวอย่าง
2) มีสามีหรือภรรยาและผู้รับมรดกมีหลายคนแต่เป็นพวกเดียวกัน ในกรณีนีให้นําส่วน
ของสามีหรือภรรยาตังเป็นฐานโจทย์ แล้วแบ่งให้สามีหรือภรรยาตามส่วนทีได้รับและทีเหลือ แบ่ง
ให้ทายาทเท่าๆกัน ดังตัวอย่าง
แต่ในกรณีทีไม่สามารถแบ่งส่วนทีเหลือแก่ทายาทเท่ากันได้จําเป็นทีจะต้องปรับฐาน
โจทย์(ตัศฮีฮฺ) โดยยึดหลักการดังนี
1) กรณีจํานวนทายาทกับส่วนแบ่งทีได้ไม่สามารถหารกันเองได้(ตะบายุน)
ให้นําจํานวนทายาทไปคูณกับฐานโจทย์(เก่า)ได้ฐานโจทย์ใหม่(ปรับ) ดังตัวอย่าง
2) กรณีจํานวนทายาทกับส่วนแบ่งทีได้สามารถหารกันเองได้(ตะวาฟุก) ให้
นํามาหารกันและผลลัพท์ทีได้ไปคูณกับฐานโจทย์(เก่า)ได้ฐานโจทย์ใหม่(ปรับ) ดัง
ตัวอย่าง
3) มีสามีหรือภรรยาและผู้รับมรดกมีหลายคนแต่เป็นพวกเดียวกัน ในกรณีนีให้นําส่วน
ของสามีหรือภรรยาตังเป็นฐานโจทย์ แล้วแบ่งให้สามีหรือภรรยาตามส่วนทีได้รับและทีเหลือ แบ่ง
ให้ทายาทเท่าๆกัน ดังตัวอย่าง
แต่ในกรณีทีไม่สามารถแบ่งส่วนทีเหลือแก่ทายาทเท่ากันได้ จําเป็นต้องปรับโดยยึด
หลักการดังนี
1) ในกรณีทีไม่สามารถแบ่งส่วนทีเหลือแก่ทายาทเท่ากันได้ ให้ตังฐานโจทย์
สําหรับทายาททีถูกร็อดต่างหาก หลังจากนันให้พิจารณาระหว่างโจทย์ทีร็อดกับส่วนแบ่งทีทายาท
ได้รับในฐานโจทย์ทีมีสามีหรือภรรยา หากเป็นตะบายุน(ไม่สามารถหารกันได้) ให้นําฐานโจทย์ทัง
สองมาคูณกัน ผลลัพธ์ทีได้เป็นฐานร่วม หลังจากนันให้นําส่วนแบ่งของสามีหรือภรรยาไปคูณกับ
ฐานโจทย์ทีร็อดและนําส่วนแบ่งของทายาทในโจทย์ทีมีสามีหรือภรรยาไปคูณกับส่วนแบ่งในโจทย์ทีร็อด
ดังตัวอย่าง
8 8
1/8 ภรรยา 1 1
1/2 ลูกสาว 4 7
3
4
1/4 สามี 1
2/3 ลูกสาว 3 คน 3
4 x 4 16
1/4 สามี 1 4
2/3 ลูกสาว 4 คน 3 12
2 x 4 8
1/4 สามี 1 2
2/3 ลูกสาว 6 คน 3 6
4
1/4 ภรรยา 1
1/6 มารดา 1
1/3 น้องชายร่วมมารดา 2 คน 2

3. ใบความรู้วิชามรดกอิสลามเรืองการร็อด 3
2) ในกรณีทีไม่สามารถแบ่งส่วนทีเหลือแก่ทายาทเท่ากันได้ ให้ตังฐานโจทย์
สําหรับทายาททีถูกร็อดต่างหาก หลังจากนันให้พิจารณาระหว่างโจทย์ทีร็อดกับส่วนแบ่งทีทายาท
ได้รับในฐานโจทย์ทีมีสามีหรือภรรยา หากเป็นตะมาษูล(เหมือนกัน) ให้เอาฐานโจทย์ทีมีสามีหรือ
ภรรยาเป็นฐานร่วม เพราะส่วนได้ของทายาทในโจทย์แรกสามารถแบ่งให้ทายาททุกคนได้ลงตัว
ดังตัวอย่าง
โจทย์ทีมี
สามี/ภรรยา
โจทย์ทีร็อด ฐานโจทย์ร่วม
4 3 4
1/4 ภรรยา 1 0 1
1/6 มารดา
3
1 1
1/3 น้องชายร่วมมารดา 2 คน 2 2
3) ในกรณีทีไม่สามารถแบ่งส่วนทีเหลือแก่ทายาทเท่ากันได้ ให้ตังฐานโจทย์
สําหรับทายาททีถูกร็อดต่างหาก หลังจากนันให้พิจารณาระหว่างโจทย์ทีร็อดกับส่วนแบ่งทีทายาท
ได้รับในฐานโจทย์ทีมีสามีหรือภรรยา หากเป็นตะมาษูล(เหมือนกัน) ให้เอาฐานโจทย์ทีมีสามีหรือ
ภรรยาเป็นฐานร่วม เพราะส่วนได้ของทายาทในโจทย์แรกสามารถแบ่งให้ทายาททุกคนได้ลงตัว
แต่หากไม่สามารถแบ่งให้ทายาทได้ลงตัว จําเป็นต้องปรับฐานโจทย์อีกครังโดยการคูณฐานโจทย์
ร่วมกับจํานวนกลุ่มทายาททีไม่สามารถแบ่งส่วนได้ลงตัวได้โดยคํานึงสองด้าน คือ ตะบายุนกับตะ
วาฟุก ดังตัวอย่าง
โจทย์ทีมี
สามี/ภรรยา
โจทย์ทีร็อด ฐานโจทย์ร่วม
ฐานโจทย์
ทีปรับ
4 3 4 12
1/4 ภรรยา 1 0 1 3
1/6 มารดา
3
1 1 3
1/3
น้องชายร่วม
มารดา 3 คน
2 2 6
ขอให้นักเรียนทุกคนโชคดี
โจทย์ทีมี
สามี/ภรรยา
โจทย์ทีร็อด ฐานโจทย์ร่วม
4 4 16
1/2 ภรรยา 1 0 4
1/2 น้องสาวร่วมบิดามารดา
3
3 9
1/6 น้องสาวร่วมบิดา 1 3