O morcego Roque non pode saír por cousa do vento e dedica un tempo a estudalo e coñecelo, a ver as utilidades e aproveitamentos que se fixeron, e se fan, da súa forza nun percorrido por diferentes aparellos que funcionan co vento e outras correntes de aire, e algunhas curiosidades.

1. o vento
Mon
Daporta
COUSIÑAS FEITAS NA CASA

2. Anda un vento de medo e está Roque amolado
porque o ten pechado na casa. Non pode ir a ningún lado!

3. E cando non ten en que enlearse non lle dan pasado as horas.
Da voltas de aquí para alá coma paxaro en gaiola.

4. Dándolle voltas aos miolos atopou que facer... no vento.
Acordou saber máis del, coñecelo e comprendelo.

5. Aínda que de ventos sabe, e das cousas de voar...
Non lle fai mal a ninguén querer saber algo mais!

6. Púxose a ver e xuntou o que lle pareceu de interese,
e con todo o visto armou o que de aquí en diante segue.

7. O vento é o desprazamento do aire entre dúas zonas con diferente presión atmosférica.
O vento prodúcese porque
o aire, ao recibir a calor
que reflicte, ou desprende,
o terreo ou a auga, quece e
dilátase, faise máis lixeiro, e
desprázase cara arriba na
atmosfera deixando un
espazo que é ocupado por
aire máis frío procedente
dos arredores da zona
quente.

8. As diferencias de temperatura do aire son
provocadas polo movemento de rotación
da Terra, que crea zonas expostas ao sol, nas que
o aire quece, e zonas escuras, nas que o aire enfría.

9. polo movemento de translación, que fai
variar o tempo de exposición ao sol, a distancia, e o
ángulo de incidencia da radiación solar;
No verán a posición da terra fai que o sol incida durante
máis tempo e máis perpendicular no hemisferio norte e
aumenten as temperaturas, mentres que no inverno o
sol incide máis tempo no hemisferio sur, quedando o
norte máis tempo na sombra, polo que as temperaturas
son máis baixas.

10. pola distribución das masas de terra e de auga,
que quecen a velocidades diferentes e crean correntes entre as
zonas quentes e as frías;

11. e o relevo, que favorece, dificulta ou canaliza os
desprazamentos das correntes de aire.

12. Os ventos de baixa velocidade seguen as formas do
releve pero cando a velocidade aumenta producen
turbulencias nas zonas de sotavento
Os vales, os canóns e os pasos entre montañas canalizan o
vento e fanlle gañar velocidade

13. Para poder nomealos correctamente debemos usar a Rosa dos
ventos, un símbolo gráfico circular, creado a pratir dunha forma
de estrela, no que están representados os puntos cardinais e
varias divisións intermedias, as de 45º e as metades das
mesmas, que, coa orientación correcta, indican os lugares de
procedencia dos ventos e a súa denominación oficial.
Cada vento ten o seu nome
Os ventos noméanse segundo a dirección da que
veñen, co nome do punto cardinal do que
proceden (vento do norte, vento do sur) ou,
cando a dirección non coincide co punto
principal, con combinacións dos nomes dos
puntos cardinais próximos (vento do nordeste).
En áreas locais, moitas veces, noméanse facendo
referencia a puntos do relevo ou a localidades
próximas que se atopan na dirección da que
procede o vento (vento de terra, vento do mar...)

14. A direción do vento pódese determinar cos cataventos e coas mangas de vento.
Coas mangas de vento tamén se pode ter unha medida aproximada da velocidade

15. Algúnhas maneiras de averiguar a direción do vento:
Botando unhas herbas ao aire e ver cara a onde voan.
Humedecendo o dedo índice e expoñelo elevado, a parte que se enfría e seca antes é a que recibe o vento.
Acendendo un misto ou un mecheiro, a lapa inclinarase co empuxe do vento.
Xirando o corpo pouco a pouco para sentir na cara o frío que produce o vento ou a forza do vento na pel.
Ainda que tamén se pode averiguar de outras maneiras

16. Tamén serve para coñecer a dirección do vento mirar o desprazamento das ondas
na auga ou os movementos das follas das árbores ou as herbas.

17. A intensidade, a forza, ou a velocidade do vento mídese cos anemómetros
(en m/s, km/h, ou nos /h)
Anemómetro fixo, de cazos, e cataventos
dunha estación meteorolóxica
Anemómetros portátiles

18. Escala de Beaufort. Foi creada por Sir Francis Beaufort, oficial naval, a comezos do século XIX, para unificar as
informacións remitidas polos oficiais da mariña. A comezos do S. XX engadíronselle as observacións dos efectos en terra. Ao
longo do século XX fixéronselle algunhas modificacións e ampliacións para incluír no catálogo os grandes ciclóns tropicais.
Forza 0 Forza 1 Forza 2 Forza 3 Forza 4 Forza 5
Forza 6 Forza 7 Forza 8 Forza 9 Forza 10 Forza 11 Forza 12

19. Escala
Beaufort
Completa
Forza vento Forza 0 Forza 1 Forza 2 Forza 3 Forza 4 Forza 5 Forza 6 Forza 7 Forza 8 Forza 9 Forza 10 Forza 11 Forza 12
Representac
situación Calma Airexa Brisa
mainiña ou
vento
frouxiño
Brisa maina
ou vento
frouxo
Brisa
moderada ou
vento
moderado
Brisa fresca
ou vento
fresquiño
Vento fresco Vento forte Temporal Temporal
forte
Temporal
duro
Temporal moi
duro
Furacán
Velocidade
do vento
0 nos
0 m/s
0 km/h
1 a 3 nos
1 a 3 m/s
1 a 6 km/h
4 a 6 nos
4 a 7 m/s
7 a 11 km/h
7 a 10 nos
8 a 12 m/s
12 a 19 km/h
11 a 16 nos
13 a 18 m/s
20 a 29 km/h
17 a 21 nos
19 a 24 m/s
30 a 39 km/h
22 a 27 nos
25 a 31 m/s
40 a 50 km/h
30 a 40 nos
39 a 46 m/s
63 a 75 km/h
30 a 40 nos
39 a 46 m/s
63 a 75 km/h
41 a 47 nos
47 a 54 m/s
76 a 87 km/h
48 a 55 nos
55 a 63 m/s
88 a 102
km/h
56 a 63 nos
64 a 72 m/s
103 a 117
km/h
+ de 63 nos
+ de 72 m/s
+ de 117
km/h
Efectos en
terra
O fume
ascende
vertical
O fume
desvíase,
pero non se
moven os
cataventos
Móvense os
cataventos.
Soan as
follas.
Séntese o
vento na
cara.
Móvense as
polas
pequenas e
móvense as
bandeiras.
Voan os
papeis e as
areas
Móvense as
árbores
pequenas e
as bandeiras
están case
despregadas
Móvense as
polas grosas.
Asubían os
cables. É
difícil
manexar o
paraugas.
Móvense as
árbores
grosas. Non
se pode levar
paraugas. É
difícil
camiñar.
Arranca polas
das árbores
Levanta tellas
e tira
chemineas
Arranca
árbores
Danos
extensos
Áreas
devastadas
Efectos no
mar
Chan, como
espello
Rizado.
Ondas de ata
0,25 m de
altura
Ondiñas Mareiriña.
Ondas de
0,25 a 0,50 m
de altura nas
que aparece
algún
carneiro
Mareira.
Ondas
longas, de
0,50 a 1,25 m
de altura,
con
carneiros.
Forte
mareira.
Ondas
longas, de
1,25 a 2,5 m
de altura,
con moitos
carneiros.
Mar groso.
Ondas
grandes con
cristas, de
2,50 a 4 m de
altura.
Mar moi
groso.
Ondas de 4 a
6 m de altura,
con escuma
que voa.
Mar
arborado.
Ondas de 6 a
9 m de
altura.
Ceo gris con
mala
visibilidade
por pingas en
suspensión
(spray).
Mar
montañoso.
Con grandes
manchas de
escuma e
ondas de 10
a 14 m de
altura.
Mar cuberto
de escuma.
Mar enorme.
Mar branco
con moi mala
visibilidade.
Ondas de
máis de 14 m
de altura.

20. Pero, do que veu e atopou, o que a Roque lle gustou máis
foi o que ideou a xente para poñelo a traballar,
APROVEITAMENTOS DO VENTO

21. Aventar, para separar os grans da palla, debeu
ser un dos primeiros aproveitamentos das correntes
de aire.

22. E outra das primeiras aplicacións debeu ser airear para secar
e conservar, e a adaptación de lugares (eiras) e a construción
de estruturas (secadoiros) para facelo con máis comodidade

23. eira con millo e fabas a secar

24. Secadoiro de congros
en Muxía.
Ao longo da costa
galega era habitual o
secado de distintas
clases de peixe, e de
polbos

25. E cando os produtos están en condicións hai que almacenalos e protexelos e para esta función ideáronse os almacéns e
os hórreos que manteñen os produtos lonxe da humidade do chan, a salvo de ratos e de paxaros e cunha circulación
de aire que retira a humidade do interior e permite o intercambio de gases dos produtos almacenados.
unha situación axeitada, en
alto ou en espazo aberto
A forma dos
furados obriga ao
aire que entra a
gañar velocidade
o que obriga ao aire de
dentro a saír polos furados
de enfronte e arrastrar
para fóra a humidade que
producen, coa respiración
e a transpiración, os
froitos e as sementes que
se gardan nel.
Pés, de dúas
pezas, esteo e
capa. A capa
impide o
acceso de
animais desde
o chan
actuando como
tornarratos
Furados entre as pezas
dos claros para que o
aire poida circular
Elementos e condicións para o bo
funcionamento do hórreo

26. En Galiza temos un grande
número de hórreos e
dunha gran variedade,
case un tipo en cada
comarca
Pontedeume
A Merca
Valdoviño
Frades
Baralla
Barreiros
Salvaterra
Vimianzo Zas
Cambados
Vilalba
Piornedo
A Fonsagrada
Xallas, Negreira
Loiba, Ortigueira
Taboadela Porto do Son

27. e conviven formas primitivas, clásicas, clásicas
actualizadas e formas novas
Arnuide
Carracedo, Láncara
Ferrol
Doniños Ferrol
Antas de Ulla
San Sadurniño
O Salnés
Oia
Caldas de Reis

28. algúns de récord...
O máis coñecido. O de
Carnota, de 34,74 m de
longo e 1,90 m de largo
O de máis capacidade. O do mosteiro de
Poio de 36 m de longo e 3,36 m de largo.
O máis longo. O de Araño
(Rianxo) con 37 m.

29. e outros curiosos.
Con rodas
Con pombeiro
incorporado
En ángulo
Con soportal

30. Velas para impulsar embarcacións. O da vela foi un dos grandes descubrementos e un dos aproveitamentos
do vento máis antigos (coñécese desde hai máis de 5.000 anos). Facilitou o desenvolvemento en tamaño, e polo tanto
en capacidade de carga e transporte, das embarcacións e aumentou a súa autonomía.

31. Nos primeiros tempos só se navegaba a
favor de vento, pero coa introdución da
quilla, que aumentou a estabilidade das
embarcacións, e o leme, que premitiu
dirixilas, contrapesos para reducir a
inclinación das embarcación por efecto do
vento, e as velas móviles; conséguese
navegar case en calquera dirección.

32. Embarcación tradicional
(dorna) navegando

33. Embarcacións tradicionais e moderna con diferentes tipos
de vela e contrapesos para favorecer o equilibrio.

34. Embarcacións multicasco aumentan a estabilidade e permiten acadar
grandes velocidades.

35. Os últimos avances no deseño de embarcacións de vela inclúen quillas laterais móbiles que aumentan a
estabilidade, reducen a inclinación do barco, e permiten aumentar a velocidade reducindo a resistencia ao
diminuír o contacto coa auga
Embarcación da regata Copa América do ano 2021

36. Barco con velas como complemento para aforrar combustible
Embarcación da regata Copa América do ano 2021

37. O Royal Clipper e o barco veleiro máis grande do
mundo, o aparellado co maior número mastros (5)
e co maior número de velas (42).

38. As velas tamén teñen aplicación en outros aparellos movidos polo vento
Taboas de wind-surf

39. Carros de vela

40. Os papaventos (obxectos de forma variable que se sosteñen no aire levados
polas correntes de aire e controlados desde o chan por unha guía, corda ou cordel).
Naceron na China, onde arredor do 1200 a. C. xa se utilizaban como dispositivos de
sinais en accións militares. No século XII xa eran coñecidas como xoguete en Europa.
Na actualidade utilízanse como xoguete, como obxetos de competición (por tamaño,
orixinalidade, habilidade no seu manexo…) e como mecanismo de arrastre.
Papaventos sinxelo (forma
xeométrica simple e longo rabo
estabilizador)
Papaventos xigante con forma de polbo
Papaventos con elementos móbiles
Papaventos con dous fíos de control. Permiten
realizar maniobras e acrobacias

41. Festivais de papaventos

42. Festival de barriletes
(papaventos) xigantes en
Guatemala

43. Practicando o kite-surf.
Navegación en táboa
coa axuda de
papaventos

44. Os parapentes mantéñense no aire grazas ao
aproveitamento que fan das correntes.

45. Os globos
aerostáticos
desprázanse
grazas ao empuxe
do vento

46. O vento como motor de mecanismos xiratorios
os mais primitivos eran de eixo vertical
Antigo enxeño chinés para extraer auga Muiño dun enxeño de azucre do Caribe coñecido
como muíño portugués

47. Muíños persas. O modelo máis antigo
coñecido, teñen a súa orixe arredor do
século X. Son de eixo vertical. O vento
canalizado entre as paredes fai xirar as
pas que están conectadas directamente
á moa

48. Na Idade Media apareceron os muíños de eixo horizontal e
os mecanismos que permitían orientar o aparello ao vento
para poder aproveitar as correntes de calquera dirección
Deseño e
representacións
de muíños
medievais de
torre xiratoria

49. Rotores de torre orientable Rotores de torre fixa e cuberta orientable
Rotores con mecanismo de autoorientación
Ao longo do tempo fóronse modificando os modelos
para adaptalos aos espazos e para mellorar o seu
rendemento

50. Un caso especial: Os muíños da
contorna de Catoira. Son de torre e
cuberta fixas, e teñen un dobre sistema
de abanos para aproveitar os ventos de
calquera dirección

51. Nora para sacar auga accionada polo vento

52. Moitos dos coñecidos como muíños holandeses non son máis que bombas de achique que
accionan un torno sen fin para extraer auga e manteren en seco os prados e as zonas de cultivo

53. Serradoiro holandés accionado polo vento e deseño dunha estructura
semellante e os seus mecanismos.

54. Imaxe do antigo Muíño da pólvora
de Neda. Un sistema de pás movido
polo vento poñía en funcionamento
todos os aparellos dun taller de
foguetería (muíños e peneiras de
materiais para facer a pólvora,
bobinadoras...)

55. Rotores multipá autorientables que accionan bombas para extraer auga

56. Aeroxeradores ou xeradores eólicos. Son aparellos dotados de rotores que transforman a enerxía do
vento en enerxía eléctrica.
Hainos de numerosas formas e tamaños adaptados ás necesidades e aos lugares de produción e de
consumo. Os máis numerosos e os máis grandes forman parte de campos de produción industrial
Aeroxerador instalado nunha
embarcación.
Campo de aeroxeradores dunha industria

58. Tanto como é variable o seu
tamaño son as formas de
captar a enerxía do vento

61. Aínda que os máis
comúns son os de torre
con eixo horizontal e
tres pas

62. (os máis pequenos adoitan ter
habitualmente un número maior de pas)

63. ... e as panémonas ou aroxeradores de eixo vertical

65. Extractores eólicos.
Ao xiraren crean unha
corrente de succión que
extrae os gases

66. Protectores de cheminea
orientables. Evitan a formación de
turbulencias que impiden a saída
do fume e, ao orientárense,
facilitan a saída do fume e o seu
arrastre polo vento

67. Enredos. Os
remuíños
mercábanse nas
festas como agasallo
para os rapaces.

68. Elementos decorativos.
Remuiños multipá, espirais colgantes
e faroliños de cores que xiran co
vento

69. cataventos animados. Un rotor
con eixo excéntrico produce movementos
de xiro ou de vaivén, accionando unha
biela, en figuras conectadas a el.

70. Móbiles de Alexander Calder, un escultor que creou numerosas obras nas
que o equilibrio e o movemento son unha parte fundamental
animador de obras de arte

71. “Juguetes del viento” obras do artista canario César Manrique. Son combinacións
de elementos de formas e cores diversos que se moven activadas polo vento

72. e as cousas que fumos armando
para producir vento e facer con el traballo
CREACIÓNS PARA PRODUCIR VENTO
As primeiras correntes de aire creadas polo ser humano deberon ser as producidas co seu propio corpo: os sopridos
(para avivar o lume, para separar cousas) e os abanos coas mans (para aliviar a calor ou apartar o fume ou os cheiros),
sen esquecer as producidas para a emisión de sons.

73. Os primeiros obxectos creados deberon ser os abanos,
primeiro ocasionais, unhas follas anchas, e logo
permanentes, trenzados de febras vexetais e outros
materiais ata acadar a enorme variedade que coñecemos na
actualidade.
Os Abanos crean correntes de
aire que serven para avivar o lume
ou para refrescarse.

74. Os abanos evolucionaron de forma diversa. Ao longo da historia atopámolos
pequenos, de manexo persoal, e grandes –portátiles (flabelos) e fixos (abanos)-
movidos por outras persoas; realizados con toda clase de materiais.

75. e curiosas creacións de distintas épocas
Abano accionado polo movemento dunha
mecedora
Abanos de pedal actual (arriba) e
antigo (á dereita)

76. Coñécense moitas formas de abanos, pero distínguense principalmente dúas: os
redondos, máis comúns nos países de oriente, e os semicirculares.
Poden ser fixos ou de encartar, e estar feitos de papel, de tea e de materiais diversos.
Os chinos crearon o abano pregable no século VII.

78. Co abano de man, que veu a ser un
obxecto imprescindible na vestimenta
das mulleres en tempos pasados,
chegouse a crear un sofisticado código
de comunicación entre persoas,
maiormente mulleres e homes.
Uns poucos exemplos da
linguaxe dos abanos

79. Coa mesma finalidade, producir correntes de aire que aliviaran a calor,
creáronse os ventiladores, dos que hai incontables modelos de
formas e tamaños variados, fixos e portátiles

80. Aspiradores. Aparellos que crean
unha corrente de aire cara ao seu
interior coa que arrastran obxectos
lixeiros

81. Sopradores. Producen unha
corrente de aire que se aproveita en
diversas aplicacións

82. Compresores. Aparellos que recollen aire para liberalo
despois con maior velocidade e a forza suficiente para producir
diversos efectos e activar numerosos mecanismos. Os antigos
son ferramentas simples e os modernos adoitan estar
formados por un motor, un grupo de compresión activado polo
motor, un depósito onde se almacena o aire comprimido e
diversos mecanismos de control (válvulas e anemómetros).

83. Foles ou barquíns, coñecidos desde moi
antigo, producen correntes de aire nun punto
ou nunha dirección determinada. Existen
numerosas variantes con múltiples aplicacións

84. Foles grandes,
accionados coas
mans, cos pés ou
coa axuda de
mecanismos; foron
utilizados para
avivar o lume en
fraguas e fundicións
desde antigo
Foles accionados coas mans e os pés
nunha fundición do antigo Exipto
Foles dunha ferrería
movidos coas mans
Fol movido por un mecanismo de rotación

85. Curiosa combinación de fol e un
contedor de produtos en po que a
corrente do fol esparexe e dispersa

86. Sopradores de turbina.
Recollen aire que unha turbina,
accionada con un torno,
comprime e unha boca dirixe ao
punto de interese

87. Pulverizadores. Collen aire e fan subir pola cánula o
produto, cando se tira do émbolo, e expúlsano cando se
empurra ao tempo que dispersan o produto pulverizado

88. O martelo neumático utiliza un chorro de aire
comprimido para empurrar alternativamente
un émbolo no que vai encaixada a punta

89. O torno do dentista xira grazas a un chorro de
aire a presión que move unha turbina que se
atopa no interior da cabeza do torno

90. As pistolas de pintar lanzan un chorro de aire comprimido que
arrastra e proxecta unha cantidade de pintura a unha certa distancia

91. O aerógrafo é un instrumento que, cunha corrente de
aire a presión, proxecta partículas de pintura para crear
ou colorear imaxes. É como unha pistola de pintar de
tamaño reducido.

92. Propulsores, reactores: esvaradores, avións e helicópteros
crean grandes correntes de aire e desprázanse por reacción ás
mesmas.
O helicóptero máis grande do mundo

93. As hélices empurran o aire cara atrás e, por
reacción, o avión avanza

94. O motor do esvarador produce unha forte corrente de aire que, por
reacción, provoca o desprazamento da embarcación

95. Os “hoverkraft” son uns esvaradores de
gran tamaño que se apoian nunha
cámara de aire que crean eles mesmos,
de maneira que case non tocan na auga
co que conseguen unha gran velocidade.
Están a deixar de usarse porque son moi
ruidosos e non moi seguros

96. Central eléctrica de ondas
na illa do Pico (Illas dos
Açores- Portugal)
Motor en centrais eléctricas. A auga, ao subir, empuxa o aire
que para saír activa a turbina, e, ao baixar, crea un baleiro que
arrastra aire do exterior, que tamén activa a turbina
Boia fondeada que
funciona como unha
minicentral de ondas

97. Lanzador de proxectís en armas de aire comprimido. Na
carga comprímese un resorte ou un depósito de gas conectado
a un embolo. Ao ser liberado, no disparo, proxecta o aire
contido nun cilindro para empuxar o proxectil.
Arma con depósito de gas comprimido

98. Emisores de sons. chifres, asubíos, instrumentos musicais.
Obxectos que producen un son cando pasa por eles unha corrente
de aire.
Calquera pequeno recipiente pode ser convertido
nun asubío.
Os máis sinxelos son tubos nos que se sopra
lateralmente para que o aire, xire dentro, e ao saír
produza son.
Tamén se poden converter en asubíos algúns
froitos secos e sementes baleiras, aos que se lle
practica un burato para soprar lateralmente ou
dous enfrontados para soprar de fronte
Outros obxectos sonoros sinxelos son as gaitas de
alcacén, canas de cereal verde espigado (centeo,
avea, orxo...), cun extremo fendido e aplanado
que vibra ao pasar o aire por el e produce son; as
gaitas de herba e as gaitas de folla, follas de
herbas ou de árbores, que metidas entre os beizos
vibran e soan cando se fai pasar o aire por elas

99. Asubíos con bola na cámara, que
ao xirar crea un efecto de vibración
que amplifica o son -como os
usados nos deportes-
Os asubíos son pequenos
obxectos formados por unha
embocadura, pola que se
sopra, unha cámara, na que
xira o aire, e un furado polo
que sae o aire que produce o
son. Hainos de moitas
formas e con diversas
aplicacións Esquema e modelo para
construir un asubío de cana
Asubíos de barro cocido

100. Asubíos de simulación ou
reclamos. Remedan sons,
maiormente de animais
considerados especies de
caza.
Asubíos de adestramento. Asubíos de
alta frecuencia, que son case inaudibles
para os humanos, pero que si escoitan
os animais.
Asubíos de auga. Levan auga na
cámara e emiten sons diferentes
segundo a intensidade da axitación
da auga que conteñen Asubíos ou chifres musicais teñen
un émbolo que fai variar a
lonxitude da cámara e con iso o
son que producen.

101. Tamén hai asubíos que emiten varias
notas.
Asubíos manuais, nos que non hai
que soprar, que son activados por un
fol flexible.
e os grandes asubíos das locomotoras,
que soan cando pasa por eles un
chorro de vapor
Asubío de locomotora
Asubíos manuais
Asubíos que dan máis de unha nota

102. As frautas de Pan, as zampoñas e outros
instrumentos semellantes. Son obxectos nos que se
agrupan unha serie de asubíos de distintos tamaños
que se sopran individualmente para que cada un
produza a súa nota. Constrúense de formas e
tamaños diferentes e con distintos materiais. As
tradicionais adoitan ser de cana.
Coa mesma estrutura
tamén se montan asubíos
de embocadura

103. Outros obxectos sonoros son as buguinas e os cornos, formas
tubulares cónicas polas que ao pasar unha corrente de aire
produce son.

104. Kazoo, asubío de membrana vibrante ou pito de
Carnaval. tubo sonoro no que a vibración dunha
membrana produce un son característico. Para que se
produza o son hai que cantaruxar a melodía
Pito de carnaval artesanal
Asubío de membrana caseiro.
Está feito cun tutelo de cana,
un anaco de plástico e unha
goma

105. As frautas son instrumentos, en
orixe dunha soa peza, que
producen notas diferentes
segundo a distancia que teña
que percorrer o aire polo seu
interior. A distancia pódese
variar abrindo ou tapando os
buratos que ten ao longo da
cana.
As frautas traveseiras actuais
están formadas por varias pezas,
están feitas de metal e teñen
chaves para abrir e pechar os
furados.

106. Variando a forma, a lonxitude do tubo, os
materiais de construción, as embocaduras
e os elementos vibrantes, e as maneiras de
sopralos, creáronse numerosos
instrumentos que transforman correntes
de aire en son. Con eles formáronse dous
grupos que se distinguen polos elementos
vibrantes: vento madeira, nos que o
elemento vibrante é a forma da
embocadura ou unha lámina vexetal, e
vento metal, nos que a vibración é
producida polos lábios do executante.
Instrumentos de vento madeira: frautas, clarinetes, oboes, fagotes, saxofóns,...
Instrumentos de vento metal: trompetas, trombóns, trompas, tubas,...
Embocaduras
de
instrumentos
de vento
madeira
Embocaduras
de
instrumentos
de vento metal

107. Outros instrumentos de sopro
armónica
Trompas dos
Alpes
ocarinas

108. Instrumentos de fol. Aproveitan o
aire contido nun recipiente para
produciren son ao expulsalo a
través de tubos sonoros ou
elementos vibrantes
armonio
acordeón
concertina
órgano

109. Fol para gaita que se acciona co brazo Fol para gaita que se acciona co pé
Gaitas

110. Outros obxectos que soan co vento
O músico xavier Lozano
convirte en tubos
sonoros numerosos e
variados obxectos

111. Un curioso invento de hai 2.000 anos
O órgano de vento, de Herón de Alexandría,
combinaba a acción das correntes de aire naturais (o
vento) para mover a turbina que, coa axuda dunha
leva e unha biela, activaba o funcionamento do fol, e
a corrente de aire que producía o fol para facer soar
os distintos tubos do órgano

112. As construcións ben orientadas regulan a entrada do sol e miotas, a maiores, inclúen
elementos que permiten e favorecen a circulación do aire: patios pequenos, sombrizos
e húmidos, con fontes ou estanques, que manteñen o aire fresco, e paredes cegas e
elevadas nas partes expostas ao sol que quecen, pero, ao estaren rematadas en
chemineas que permiten saír o aire quente, crean unha corrente que se alimenta co
aire fresco que hai no patio interior
OUTROS APROVEITAMENTOS
tamén ideamos a xeración de correntes de aire de forma pasiva, para crear
unha ventilación natural e refrescar o ambiente en zonas cálidas, facendo
unha disposición axeitada das construcións, ou dos elementos dunha
construción, para favorecer a circulación do aire e crear correntes que
contribúan a regular a temperatura...
As rúas estreitas son un recurso para impedir ou dificultar a
entrada de calor do sol co que se mantén o aire fresco ao nivel
do chan e crea correntes de aire frío cara as partes altas.

113. E ata aquí, á forza de darlle voltas,
chegou o que aprendeu Roque do vento e das súas cousas
As imaxes fotográficas foron collidas da internet e a información de fontes varias.
Agradézolle aos autores a súa dispoñibilidade, e agardo saiban disculpar o uso que fixen delas.
Mon Daporta