2. Haur jolasak ezaugarri bereziak ditu:
Jolas denbora pasa edo jostagarritasuna huts izateaz gain, heldutasuna
iristen denerako bizitzaren ikaskuntza prozesutzat jotzen da jolasa.
Jolasa eskubide unibertsala da, haurren ongizateari begira dagoen
garapen kulturalatren ebidentzia. Jolasa zehazten duten ezaugarriak
ondorengo hauek dira:
Jolasa atsegingarri eta dibertigarria da.
Jolasaren motibazioak bere baitan gertatzen diren eta ez daude beste
helburu batzuen zerbitzura. Hain zuzen ere, bitartekoen atsegingarri
da helburu zehatz bati begirako ahalegina baino gehiago.
Jolasa borondatezkoa eta berezkoa da, inoiz ez derrigorrezkoa.
Jolasten duenaren aldetik parte hartze aktiboa eskatzen du.
Lasaitasuna eta poztasun emozionala eskaintzen du badakigulako
jolasa baino ez dela.
Aldez aurrerik ez dago ezer ikasi beharrik
3. JOLAS MOTA BATZUK
KOOPERAZIO JOLASAK:
Talde batean, komunikazioa eta elkarlana bultzatzeko balio duten
jolasak dira. Jolas hauetan helburu bat egoten da eta helburu hori
lortzeko taldekide guztien parte hartzea behar da.
Adibidez, kooperazio jolas bat hau izango litzateke:
Bikote taldeak egiten dira. Talde bakoitzean bata mutua izango da
eta betea gorra. Lehengo mutuak gorra denari eraman behar dio
toki zehatz batera, eta gero alderantziz.
4. EZAGUTZA JOLASAK
Izenak esaten duen bezala, elkarren artean ezagutzeko balio dute. Jolas hauek
oso aproposak dira ume talde berri bat daukagunean eta beraien artean
ezagutzea nahi dugunean.
Adibidez, hau izango litzateke ezagutza jolas bat:
Umeak borobilean jartzen dira, eta borobilaren erdian putxu bat dagoela
imajinatzen dute. Putxua sakona da eta hara hurbiltzen bagara ohiartzuna
entzuten dugu. Orduan, ume bakoitza banan-banan putxu imajinariora
hurbiltzen da eta bere izena ohiukatzen du, eta ondoren beste ume guztiak
putxuko ohiartzuna imitatuz esandako izena errepikatzen dute.
Beste ezagutza jolas bat hau izango litzateke; adinak ezagutzeko balio diguna:
Banku ilara bat egiten dugu eta partaide bakoitzak zutunik jarriko da banku
baten gainean. Azpian erreka bat kokodriloz beteta dagoela imajinatu behar
dugu. Jolas honen helburua da adinen arabera ilara ordenatzea, helduenetik
gazteeneraino. Baina arazotxo bat dago: ezin da hitzik egin, komunikazioa
keinuen bidez egin behar da.
5. JOLAS SINBOLIKOA:
Umeen jolasetatik nabarmengarria dugu jolas sinbolikoa.
Piagetek dionez, umeari barruko arazoak
konpontzeko, beharrak betetzeko eta rolak aldatzeko balio
zaio jolas sinbolikoa.
Jolas sinbolikoaren bidez, ikasketa ezberdinak lortuko ditu
haurrak. Adibidez; sukaldean, janari prestatzen
jolasten, haurrak koordinatzen, manipulatzen ikasiko du.
Lehengaiak ezagutuko ditu, janari gordin eta egosien arteko
ezberdintasunaz konturatuko da...
Sinbolizazio jolasetan hizkuntzan aurrerapen bat ekartzen
du. Hizkuntzak, beste lagunekiko akordioak ahalbideratzen
dituelako. Helburu komunak, rolak ... elkartrukatu egiten
dira.
6. ARIKETA JOLASAK
Atal honetan ariketa jolasak zer diren azalduko dizkizuet:
Ariketa baten inguruan errepikapenezko jolasak dira. Haurrak egiten
dituen lehenengoak dira, koska egin edota kolpeak jotzea esaterako.
Jostailuekin zein jostailurik gabe egin daitezke. Ekintza behin eta
berriro errepikatzean datza jolasaren xarma. Jostailu mota honen
adibidea litzateke txintxirrina.
Hiru urtetik aurrera jolas hauek gaitasun eta mugikortasun
ekintzekin lortzen dira. Horien artean daude bizikleta, pilota,
eskujolasak, …
Ariketa jolasek hainbat gaitasun garatzen laguntzen dute.
Zentzumenen garapena bultzatzen dute, hainbat mugimendu eta
desplazamenduren arteko koordinazioa errazteaz gainera. Era berean,
kausa-efektu gertaera ulertzen eta lehen arrazoibideak egiten
laguntzen dute. Norberak bere burua gainditzeko lagungarri dira,
zenbat eta gehiago praktikatu, hobea izaten baita emaitza.
7. ADINA JOLASAREN GARAPENA
Oin eta eskuekin jolastu. Bistaz koloretako objektuak jarraitu.
0-6 hilabete Ezkutatu eta agertu jolasak (kukuka). Txintxirrin eta antzekoak.
Urarekin jolasak. Kaxak ireki eta itxi, gauzak atera eta sartu.
6-12 hilabete Inguruaren esplorazioa: arrastaka eta oinez ikasten. Kulunkatu,
din-dan eta antzeko mugimendu errepikakorrak.
Pilotak, panpinak. Gauza ezberdinak, bata bestearen gainean
1-2 urte jarri. Margotu. Ibilgailuei tiraka eta bultzaka. Hizkuntza-jolasak.
Mugimenduzko jolasak: txirrista, kulunka, lasterka, trizikloa,
3-5 urte panpinak eta bestelako joko sinbolikoak. Eraikuntza-jolasak.
Buruhausgarria sinpleak. Musika sortzen. Hondar-jolasak.
Adimen-jokoak. Erregela-jokoak. Mahai-jokoak. Kirolak eta
6-10 urte mugimenduzko talde-jolasak.
