ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ Μ. Τσαγκάρης

1. ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ
ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ
3
Μ. Τσαγκάρης

2. Α. Γλώσσα του κινηματογράφου
Β. Θέματα θεωρίας και ιστορίας κινηματογράφου
Γ. Διεθνείς Σχέσεις, Πολιτική Θεωρία και
Κινηματογράφος

3. Θέματα θεωρίας
και ιστορίας κινηματογράφου

4. Hugo Münsterberg
Rudolf Arnheim
Sergei Eisenstein
ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΣ ΕΞΠΡΕΣΙΟΝΙΣΜΟΣ
ΡΩΣΙΚΗ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ
ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ

6. O Kracauer πίστευε πως η βασική ιδιότητα της
κινηματογραφικής ταινίας είναι η φωτογραφική αναπαραγωγή
εκτός των άλλων τεχνικών ιδιοτήτων που κατέχει.
Θεωρούσε ότι η πραγματική κινηματογραφική ταινία είναι
εκείνη που παραμένει πιστή στη φωτογραφική της φύση.

7. Ο Kracauer υποστήριζε ότι οι άνθρωποι οδηγούνται από
την επιστήμη και την τεχνολογία σε μια κατάσταση κατά
την οποία δεν αντιλαμβάνονται τις προφανείς και
ουσιαστικές ιδιότητες των πραγμάτων.

8. Για το Kracauer η κινηματογραφική ταινία μπορεί να
αναπροσανατολίσει την προσοχή του θεατή στην πραγματική υφή
της ζωής που έχει χαθεί κάτω από τους αφηρημένους λόγους της
επιστήμης και της τεχνολογίας που ρυθμίζουν την εμπειρία.

9. O αναπροσανατολισμός της προσοχής του θεατή επιτυγχάνεται με
την υπεροχή της φωτογραφικής πάνω από την φορμαλιστική μορφή
σημασιοδότησης και σκέψης.
Συνεπώς βλέπουμε φωτογραφικά
νοείται ως βιώνουμε πραγματικά.

10. ΙΤΑΛΙΚΟΣ ΝΕΟΡΕΑΛΙΣΜΟΣ
1943

11. Η σχολή του νεορεαλισμού αναπτύχθηκε στην μεταπολεμική
Ιταλία.
Σε πολλές ταινίες κυριαρχούν θέματα όπως η δυσκολία που
παρουσίαζε η ανοικοδόμηση της κατεστραμμένης Ιταλίας, τα
μεγάλα κοινωνικά προβλήματα που προέκυψαν ύστερα από τον
πόλεμο και γενικότερα η σκληρή κοινωνική πραγματικότητα
εκείνης της εποχής.
Η γη τρέμει [La terra trema] (1948) Luchino Visconti

12. Ο Ιταλικός νεορεαλισμός έδινε
έμφαση στα άμεσα, μικρά, επίκαιρα
και καθημερινά γεγονότα.
Απέφευγε τα υπερβολικά πομπώδη και
μεγαλειώδη θέματα.
Παρουσίαζε καθημερινούς ανθρώπους
που πάλευαν να επιβιώσουν,
προβάλλοντας μια έντονη κοινωνική
συνείδηση.
Γερμανία έτος μηδέν [Germania anno
zero] (1948) Roberto Rossellini

13. Οι περισσότερες παραγωγές ήταν χαμηλού
κόστους.
Αποφεύγονταν τα στούντιο,
τα γυρίσματα των σκηνών γίνονταν σε
φυσικό φωτισμό.
Πολλές φορές χρησιμοποιούνταν
ερασιτέχνες ηθοποιοί που αυτοσχεδίαζαν.
Η νεορεαλιστική εικόνα διακρίνονταν από
καθαρότητα, αμεσότητα και απέφευγε κάθε
μορφή ωραιοποίησης.
Umberto D. (1952)
Vittorio De Sica

14. Ρώμη, ανοχύρωτη πόλη [Roma, Città
aperta] (1945) Roberto Rossellini
Κλέφτης ποδηλάτων [Ladri di biciclette]
(1948) Vittorio De Sica
Διαβολικοί Εραστές [Ossessione]
(1943) Luchino Visconti
Ο Δρόμος [La Strada]
(1954) Federico Fellini

16. Η κινηματογραφική θεωρία του Bazin
είναι βασισμένη στην πίστη για την
δύναμη της μηχανικά
καταγεγραμμένης εικόνας
και όχι στη δυνατότητα
καλλιτεχνικού ελέγχου πάνω στις
εικόνες.

17. O Bazin πίστευε ότι υπάρχουν πολλά είδη ρεαλισμού,
όμως θεωρούσε ότι ο κινηματογράφος εξαρτάται πρώτα από την
οπτική και τη χωρική πραγματικότητα,
δηλαδή τον πραγματικό κόσμο όπως τον αντιλαμβάνεται ο
φυσικός επιστήμονας.

18. Θεωρούσε ότι ο κινηματογράφος
είναι πάνω απ’ όλα
η τέχνη του πραγματικού,
επειδή καταγράφει τη χωρικότητα
των αντικειμένων και τον χώρο που
καταλαμβάνουν.

19. Υποστήριζε ότι η τεχνολογική εξέλιξη του κινηματογράφου
μπορεί να θεωρηθεί ως η ιστορία αναζήτησης τρόπων,
οι οποίοι επιτρέπουν στη φύση να δουλέψει με τη μαγεία της
για την τελειότερη αναπαράσταση της πραγματικότητας.

20. Η φωτογραφία αναπαριστά ένα αντικείμενο σαν το δακτυλικό
αποτύπωμα.
Συνεπώς ο κινηματογράφος βρίσκεται σε ένα παράλληλο επίπεδο
με τον κόσμο και τον αναπαριστά.

21. ΤΟ ΓΑΛΛΙΚΟ ΝΕΟ ΚΥΜΑ
NOUVELLE VAGUE
1958

22. Στα τέλη της δεκαετίας του
1950 παρουσιάζεται
το Γαλλικό Νέο Κύμα
το οποίο κηρύσσει τον
πόλεμο στον παραδοσιακό
Γαλλικό κινηματογράφο.

23. Το κίνημα της Nouvelle Vague πήρε σχήμα
μέσα από τα άρθρα του κινηματογραφικού
περιοδικού
Cahiers du Cinema
΄[Κινηματογραφικά Τετράδια]
(Andre Bazin & Jacques Doniol–
Vaicroze),
στο οποίο παρουσιάζονται διάφορες
αντιλήψεις για το κινηματογράφο και
εξαπολύονται δριμύτατες επιθέσεις στο
γαλλικό κινηματογραφικό κατεστημένο.
(Francois Truffaut, Jean–Luc Godard, Claude Chabrol, Eric Rohmer, Jacques Rivette)

24. Η βασικές θέσεις που υποστήριξε
η Nouvelle Vague αλλά
και το ‘Cahiers du Cinema’
ήταν ότι θεώρησαν
το φιλμ σαν γραφή (ecriture)
και
το σκηνοθέτη σαν δημιουργό(auteur).

25. Βασικές αρχές στην έκφραση της Nouvelle Vague ήταν η απόρριψη
της έντονης χρήσης του μοντάζ προς δημιουργία νοηματικού
αποτελέσματος,
υπέρ της μακράς λήψης και της σύνθεσης σε βάθος.
Υποστηρίχθηκαν επίσης η έλλειψη παραμορφωτικής καλλιτεχνικής
επιτήδευσης από τον σκηνοθέτη, τα γυρίσματά σε εξωτερικούς
χώρους, ο φυσικός φωτισμός, οι πανοραμικές κινήσεις της
κάμερας, κα.

26. Τα 400 χτυπήματα [Les Quatre Cents Coups]
(1959) François Truffaut
Ζούσε τη ζωή της [Vivre sa vie]
(1962) Jean-Luc Godard
Lola (1961) Jacques Demy Η Κλεό από τις 5 στις 7 [Cléo de 5 à 7]
(1962) Agnès Varda

27. ANDREW J.D.The Major Film Theories, London, Oxford University Press, 1976
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Περί Ποιητικής, µετάφραση υπό Σ. Μενάδρου, εισαγωγή κείµενο και ερµηνεία υπό Ι.
Συκούρτη, Αθήνα, Εστία, 1999
ARNHEIM, R. Film As Art, London, University of California Press, 1957
BALAZS, B. Le premieur et le seul art bourgeois στο Revue d’ Esthetique, Cinéma, Théorie, Lectures
numéro special, Paris, Klincksieck, 1978
BALAZS, B. Το Σενάριο, ο Ήχος, το Μοντάζ, Αθήνα, Αιγόκερως, 1992
BAUDRILLARD, J. For a Critique of the Political Economy of the Sign, St. Louis, Telos Press, 1975
BAUDRILLARD, J. Simulations, New York, Semiotext, 1983
BARTHES, R. Mythologies, Seuil, Paris, 1970
BERGMAN, Α. We’re in the Money, New York, New York University Press, 1971
ΒΙΛΑΙΝ, Ν. Το Μοντάζ στον Κινηµατογράφο, Αθήνα, Σχολή Σταυράκου, 1996
BORDWELL, D., STAIGER, J. AND THOMPSON, K. The Classic Hollywood Cinema, New York, Columbia
University Press, 2007
DEBORD, G. Η κοινωνία του Θεάµατος, Αθήνα, ∆ιεθνής Βιβλιοθήκη, 2000, 1985
∆ΙΖΙΚΙΡΊΚΗ, Γ. Λεξικό Αισθητικών και Τεχνικών Όρων του Κινηµατογράφου, Αθήνα, Αιγόκερως, 1985
ΕASTHOPE, A., Contemporary Film Theory, New York Logman, 1993
ΕISENSTEIN, S. The Film Sense, London, Harcourt Brace, 1969
EISENSTEIN, S. The Film Form, London, Harcourt Brace, 1969
EVERSON, W. K. American Silent Film, New York, Oxford University Press, 1978
FERRARA, G. Manuale di regia, Roma, Editori Riuniti, 1999
HITH, S. Σηµειωτική του Κινηµατογράφου, Αθήνα, Αιγόκερως, 1990
JACOBS, L. Τα εκφραστικά µέσα του κινηµατογράφου, Αθήνα, Καθρέφτης, 2006
KRACAUER, S. Θεωρία του Κινηµατογράφου, Αθήνα, Κάλβος, 1983
ΚΟΛΟΒΟΣ, Ν. Κινηµατογράφος, η Τέχνη της Βιοµηχανίας, Αθήνα, Καστανιώτης 1999
ΛΟΤΜΑΝ, Γ. Αισθητική Και Σημειωτική Του Κινηματογράφου, Αθήνα, Θεωρία, 1989
LUCIANI, S.A. Il cinema e le Arti, Manduria, Barbieri, 2001
ΜΑΡΤΕΝ, Μ. Η Γλώσσα του Κινηµατογράφου, Αθήνα, Κάλβος, 1994
ΜΠΑΖΕΝ, Α. Τι είναι κινηµατογράφος τοµ. 1 & 2, Αθήνα, Aιγόκερως, 1988
PREDAL, R. Cinema cent’ anni di storia, Milano, Baldini & Castoldi, 1996
SAUSSURE, FERDINAD DE, Course in General Linguistics, London, Collins, 1974
TAYLOR, R. & CHRISTE, I. (επ) The Film Factory, London, Croom Helm Ltd, 1987
TSANGARIS, M. Montage, Eisenstein and Television Advertising MA in Communication Studies, Leeds,
University of Leeds, 1995
WOLLEN, P. Η Σηµειολογία του Κινηµατογράφου, Αθήνα, Κάλβος, 1981