Ιστορική παρουσίαση για τους Γερμανούς Φιλέλληνες του 19ου αιώνα

1. ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΦΙΛΕΛΛΗΝΕΣ
Αφιέρωμα στα 200 χρόνια από την ελληνική επανάσταση
1ο Δημοτικό Σχολείο Μελισσίων

2. Συνεργάστηκαν:
Συντονίστρια: Καθηγήτρια Γερμανικών-
Γεωργιάδου Βασιλική
Εύρεση υλικού:
 Αλεξανδρής Νικόλαος
 Βλάχου Κωνσταντίνα
 Δεπούντης Χρίστος
 Ζαρονίκος Δημήτρης
 Καραίσκος Ανδρέας
 Λαβράνος Δημήτρης
 Λάμπρου Γιώργος
 Παπαγρηγοράκης Βαγγέλης
Βοήθησαν οι μαθητές των τμημάτων Στ1 και Στ3.

3. Γερμανικός
φιλελληνισμός
 «Φιλελληνισμός» είναι ένας όρος που
συναντάται ήδη από το τέλος του 18ου αιώνα.
 Δήλωνε την ιδεολογική και πολιτική κίνηση, που
αποσκοπούσε τόσο στην ηθική όσο και στην
υλική ενίσχυση του ελληνισμού κατά την
Τουρκοκρατία και κατά τη διάρκεια της
επανάστασης του 1821.
 Ειδικότερα στη Γερμανία ο φιλελληνισμός
καλλιεργήθηκε λόγω της αγάπης για την κλασική
Ελλάδα της αρχαιότητας σε συνδυασμό με τον
ρομαντισμό της εποχής.
 Ποιητές, ζωγράφοι, συγγραφείς, πολιτικοί,
ιστορικοί, στρατιωτικοί, αρχιτέκτονες,
εκπαιδευτικοί, γενικά άνθρωποι των γραμμάτων
και των τεχνών, επιστήμονες και άνθρωποι με
εξουσία εκδήλωναν τον θαυμασμό τους για την
Ελλάδα…

4. Λουδοβίκος Α’ της Βαυαρίας
Ο Λουδοβίκος Α’ της Βαυαρίας γεννήθηκε στις 25 Αυγούστου του 1786
στο Στρασβούργο. Ήταν βασιλιάς της Βαυαρίας από το 1825 έως τις
επαναστάσεις του 1848 στα γερμανικά κράτη. Ήταν γιος του Μαξιμιλιανού
Ιωσήφ.
Γνώριζε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες καθώς και Αρχαία Ελληνικά.
Αγαπούσε την ιστορία και υπήρξε φανατικός λάτρης της Ελλάδας και
φίλος των τεχνών. Υποστήριξε με πάθος την Ελληνική Επανάσταση και
πίστευε ακράδαντα, πως όσα χρωστούσε η Δύση στον Όμηρο, στον
Πάτωνα και στους τραγικούς, όφειλε να τα ανταποδώσει στην Ελλάδα-
στην πατρίδα της ιστορίας και της τέχνης.

5. Λουδοβίκος
Α’
Λάτρης της αρχαιότητας εμπνεύστηκε το
1807 ένα μνημείο πάνω στα σχέδια του
Παρθενώνα. Το έργο έγινε με σχέδια και
επίβλεψη του Λέο φον Κλένζ (πολεοδόμου
και της Αθήνας). Ένας μεγαλοπρεπής και
επιβλητικός ναός βρίσκεται δίπλα στον
ποταμό Δούναβη, λίγο έξω από το
Ρέγκενσμπουργκ της Βαυαρίας.
Επίσης δημιούργησε μια εξαιρετική
συλλογή ελληνικών γλυπτών, που
στεγάζεται στη γλυπτοθήκη του Μονάχου.

6. Τα προπύλαια στο
Μόναχο
Propyläen
• Τα Προπύλαια (Propyläen) είναι ένα
εντυπωσιακό κτήριο, το οποίο έχει τη μορφή
μνημειακής πύλης εισόδου στο Μόναχο,
που βρίσκεται στη δυτική πλευρά του
Königsplatz.Το μνημείο είναι εμπνευσμένο
από τις ελληνικές αρχιτεκτονικές αρχές και
την είσοδο μέσω των Προπυλαίων στην
Ακρόπολη της Αθήνας. Σχεδιάσθηκε από
τον Leo von Klenze, ακολουθώντας το
δωρικό ρυθμό εξωτερικά, και τον ιωνικό
ρυθμό εσωτερικά.

8. • Το μνημείο αποτελείται από δύο πύργους και μια πύλη στη
μέση, που επέτρεπε σε ιππείς και άμαξες με άλογα, να περάσουν
από αυτήν για να κατευθυνθούν στο κέντρο του Μονάχου.
• Ο Ludwig Michael Schwanthaler σχεδίασε διάφορα ανάγλυφα
και γλυπτά για να διακοσμήσει το μνημείο και να τιμήσει τον
πρίγκιπα της Βαυαρίας και την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
• Στο εσωτερικό μέρος της πύλης αναγράφονται σε έξι τοίχους
τα ονόματα των ηρώων της ελληνικής επανάστασης, Ελλήνων και
των Φιλελλήνων.
• Την κατασκευή ανέλαβε ο μεγάλος Φιλέλληνας Λουδοβίκος Α,
ο οποίος χρησιμοποίησε για τον σκοπό αυτό δικά του ιδιωτικά
κεφάλαια, με στόχο να δημιουργήσει ένα σύμβολο φιλίας μεταξύ
της Ελλάδας και της Βαυαρίας, καθώς και ένα μνημείο για την
Ελληνική Επανάσταση.

9. Βίλχελμ Τράουγκοτ
Κρουγκ
• O Wilhelm Traugott Krug, καθηγητής στο
Πανεπιστήμιο της Λειψίας, ήταν μια από τις πρώτες
προσωπικότητες εκτός Ελλάδας, που από τον
Απρίλιο του 1821 στήριζε την «Αναγέννηση της
Ελλάδας». Θεωρούσε την Ελληνική
Επανάσταση έναν αγώνα για δικαιοσύνη και
ελευθερία και διαμόρφωσε με τα γραπτά του το
κίνημα του Φιλελληνισμού στη Σαξονία και την
Πρωσία.

10. Ειρηναίος
Θήρσιος
• Ο Ειρηναίος Θήρσιος
ήταν Γερμανός φιλέλληνας και ουμανιστής φιλόλογος, ο οποίος
ονομάστηκε «Διδάσκαλος της Βαυαρίας» και «Πατέρας της
ουμανιστικής εκπαίδευσης» στη Βαυαρία.
• Γεννήθηκε στις 17 Ιουνίου 1784 στην Κίρσαϊντουνγκεν
και οι γονείς του ήταν βιομήχανοι. Ήταν ένθερμος φιλέλληνας και
από το 1812 εργάστηκε για να βοηθήσει την ανάπτυξη της
παιδείας των ακόμα υπόδουλων Ελλήνων, ενώ στο σπίτι του είχε
εγκαταστήσει ιδιαίτερη σχολή για νέους Έλληνες. Έπειτα, στα
χρόνια της Ελληνικής επανάστασης του 1821 ενέργησε μέσα από
τους φιλελληνικούς συλλόγους για τη συλλογή οικονομικών
ενισχύσεων για την Ελλάδα.

11. • Ήταν εμπνευστής της ιδέας για τη δημιουργία της περίφημης Γερμανικής Λεγεώνας.
Επίσης συνέβαλε αρκετά στην υλοποίηση του σχεδίου του και τελικά ήρθε σε επαφή με
τον Θεσσαλό προεστό και βαρώνο Θεοχάρη Ολύμπιο Κεφαλά, που βρισκόταν
στην Τεργέστη, και ο οποίος τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς ήρθε στην Ελλάδα για να
υποβάλλει στις ελληνικές αρχές το σχέδιο του Ειρηναίου. Το αίτημα έγινε αποδεκτό.
Ήρθε στην Ελλάδα το 1831 και επιδόθηκε σε αρχαιολογικές μελέτες. Το 1851
συνέστησε επιτροπή για την επανόρθωση και μελέτη του Ερεχθείου που είχε
καταστραφεί από τις μάχες με τις πολιορκίες της Αθήνας. Επέστρεψε στη Βαυαρία και
τιμήθηκε από την πατρίδα του. Απεβίωσε στο Μόναχο στις 25 Φεβρουαρίου 1860.

12. Καρλ Κράτσαϊζεν
Ο Καρλ Κράτσαϊζεν ήταν Γερμανός αξιωματικός του στρατού,
εικονογράφος και φιλέλληνας που πολέμησε ως εθελοντής κατά
την Ελληνική Επανάσταση και ζωγράφισε πορτραίτα μεγάλων
μορφών της επανάστασης, όπως οι Θεόδωρος
Κολοκοτρώνης, Γεώργιος Καραϊσκάκης και άλλοι.
Ο Κράτσαϊζεν γεννήθηκε στις 28
Οκτωβρίου του 1794 στη Βαυαρία. Έκανε στρατιωτική καριέρα και
πολέμησε το 1813 εναντίον της Γαλλίας κατά τη διάρκεια
των Ναπολεόντειων Πολέμων. Το 1826 κατατάχτηκε σε σώμα
Βαυαρών εθελοντών και με το βαθμό του υπολοχαγού ήρθε στην
Ελλάδα για να πολεμήσει μαζί με τους επαναστάτες. Αν και έμεινε
μόνο για ένα χρόνο, πήρε μέρος σε σημαντικές μάχες όπως
η πολιορκία της Αθήνας το 1826 και την πολιορκία της
Ακρόπολης το 1827.

13. Κατά τη διάρκεια που έμενε στην Ελλάδα ο
Κράτσαϊζεν, δημιούργησε αρκετά τοπία και
πορτρέτα, τα περισσότερα
με μολύβι και χαρτί. Επιστρέφοντας στη
Γερμανία ο Κράτσαϊζεν λιθογράφησε τα
σχέδιά του και τα κυκλοφόρησε, από το
1827 έως το 1831.Το καθένα από αυτά
περιείχε 3-4 πορτρέτα και ένα ή δυο
ελληνικά τοπία. Τα λευκώματα έγιναν πολύ
δημοφιλή την εποχή και όλα τα πορτρέτα
είναι υπογεγραμμένα από το πρόσωπο που
απεικονίζεται στο καθένα. Οι λιθογραφίες
και μερικά προσωπικά του αντικείμενα
σήμερα βρίσκονται στην Αίθουσα
Ελευθερίου Βενιζέλου του Εθνικού
Ιστορικού Μουσείου στην Αθήνα.

14. Έκανε πορτρέτα όπως:
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης Ανδρέας Μιαούλης
Κωνσταντίνος Κανάρης Γεώργιος Καραϊσκάκης

15. Το χαρτονόμισμα των 5000 δραχμών!
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

16. Και τέλος να αναφέρουμε επιγραμματικά ονόματα
γνωστών φιλελλήνων, που σίγουρα έχουμε ακούσει..
Ονόματα συγγραφέων, καλλιτεχνών, φιλοσόφων,
ανθρώπων των γραμμάτων, των τεχνών και των
επιστημών…
Ερρίκος Σλήμαν, Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε, Φρίντριχ
Νίτσε, Φρίντριχ Σίλερ, Φρίντριχ Χάιντερλιν, Έρνστ
Τσίλλερ…..
Αξίζει να αναφέρουμε τον ζωγράφο Χέρμαν Μπλάουτ, ο
οποίος αγάπησε την Ελλάδα, την υποστήριξε, πήρε την
ελληνική υπηκοότητα και έζησε στα Μελίσσια, όπου και
πέθανε το 2012!!!

17. Peter von Hess
29/07/1792 – 04/04/1871

18. Βίος
•Γεννήθηκε το 1792 στο Ντύσσελντορφ και ήταν γιoς του Κάρολου Χριστόφορου Ες (1755-1808) αργότερα καθηγητή της
χαλκογραφίας στην Ακαδημία των Καλών Τεχνών στο Ντύσσελντορφ, γνωστός για τις εγχαράξεις έργων μεγάλων ζωγράφων,
όπως Ρέμπραντ και Ραφαήλ. Οι πρώτες εμπειρίες του ήταν η τέχνη της χαρακτικής που ασκούσε ο πατέρας του. To 1806 στην
ηλικία των δεκαέξι ετών εισήχθηκε στη Ακαδημία του Μονάχου. Έγινε γνωστός αργότερα με τους πίνακές του «Η μάχη του
Αρσί επί του Ώβ» 1817 και του «Καταυλισμού αυστριακού στρατού» 1823.
•Το 1827 ο βασιλιάς της Βαυαρίας Λουδοβίκος του ανέθεσε την απεικόνιση των ηρώων και των σκηνών της ελληνικής
Επανάστασης. Για τον σκοπό αυτό συνόδευσε τον Όθωνα στη Ελλάδα, όπου παρέμεινε εννιά μήνες για να γνωρίσει τους τόπους
όπου διαδραματίσθηκαν τα ηρωικά γεγονότα του 1821, αλλά και οι πρωταγωνιστές που συμμετείχαν σ΄αυτά. Ο Ες πράγματι
ετοίμασε 39 σχέδια τα οποία αν και προορίζονταν για τη βασιλική κατοικία του Μονάχου, τοποθετήθηκαν τελικά τελικά στον
παρακείμενο αυτής Κήπο της Αυλής (Χόφγκαρτεν) και συγκεκριμένα στη βόρειες στοές (Arcaden) ώστε να είναι προσιτά στους
κατοίκους του Μονάχου σε μία προσπάθεια προσέγγισης του βαυαρικού και του ελληνικού λαού. Η μεταφορά στους τοίχους
έγινε από το ζωγράφο Friedrich Christoph Nilson το 1841-1844. Όμως, κατά τους συμμαχικούς βομβαριδισμούς του
Μονάχου στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου οι στοές καταστράφηκαν, και τα έργα αργότερα αποτοιχίστηκαν.
Ωστόσο, η συνολική εικόνα του φιλόδοξου αυτού εικονογραφικού προγράμματος διασώθηκε στα αρχικά σχέδια και στη
λιθογραφική αναπαραγωγή τους το 1842 στο Μόναχο, με διευκρινιστικό κείμενο στα γερμανικά, αγγλικά, γαλλικά και ελληνικά.
32 από τις 39 συνολικά επιχρωματισμένες λιθογραφίες του Ες εκτήθενται σήμερα στο Μουσείο Μπενάκη, ενώ κάποιες από
αυτές κοσμούν την αίθουσα συναλαγών του κεντρικού καταστήματος της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος στην οδό Αιόλου.
•Ο Ες ξαναήρθε στην Ελλάδα και δεύτερη φορά για την επιζωγράφιση της κεντρικής αίθουσας του νεόδμητου τότε ανακτόρου.
Δυστυχώς όμως τα καλλιτεχνήματα αυτά καταστράφηκαν μερικώς κατά την πυρκαγιά των ανακτόρων τον Δεκέμβριο 1909 ενώ
τα εναπομείναντα αφαιρέθηκαν κατά την μεταρρύθμιση των παλαιών ανακτόρων σε μέγαρο της Βουλής. Ο πίνακας που
απεικονίζει την είσοδο του Όθωνος στο Ναύπλιο κατά τη διάρκεια της οποίας ήταν παρών και ο ίδιος ο ζωγράφος βρίσκεται
σήμερα στη Νέα Πινακοθήκη του Μονάχου, όπως και ο πίνακας που απεικονίζει την υποδοχή του Όθωνος στην Αθήνα. Το
1839 μετακλήθηκε στη Ρωσία και, κατά παραγγελίαν του τσάρου Αλεξάνδρου Β΄, ζωγράφισε οκτώ μεγάλους πίνακες που
αναπαριστούν τα συμβάντα του Ρωσοτουρκικού πολέμου (1806–1812).

22. Friedrich von
Gärtner
Γερμανός Φιλέλληνας

23. Γέννηση-Θάνατος
• O Friedrich von Gärtner ήταν Γερμανός
φιλέλληνας. Γεννήθηκε στης 10
Δεκεμβρίου του 1791 και πέθανε στης 21
Απριλίου 1847.

24. Τι έκανε σημαντικό ο
Γερμανός Φιλέλληνας
Friedrich von Gärtner
• Ο πατέρας του ήταν επίσης αρχιτέκτονας και
μετακόμισε το 1804 στο Μόναχο, όπου ο
νεαρός Gärtner έλαβε την πρώτη του
εκπαίδευση στην αρχιτεκτονική. Για να
ολοκληρώσει αυτήν την εκπαίδευση, πήγε το
1812 στο Παρίσι, όπου σπούδασε υπό
Percier, και το 1814 στην Ιταλία, όπου πέρασε
τέσσερα χρόνια στη σοβαρή μελέτη των
αρχαιοτήτων. Οι καρποί αυτής της εργασίας
εμφανίστηκαν το 1819 σε ορισμένες απόψεις
συνοδευόμενες από περιγραφές των κύριων
μνημείων της Σικελίας.

25. • Μετά από μια επίσκεψη στην Αγγλία, ο Gärtner διορίστηκε,
το 1820, καθηγητής αρχιτεκτονικής στην Ακαδημία του
Μονάχου. Το έργο του ως πρακτικός αρχιτέκτονας ξεκίνησε
με αυτό το ραντεβού. Το 1822 ο Friedrich von Gärtner
διορίστηκε καλλιτεχνικός διευθυντής του εργοστασίου
πορσελάνης Nymphenburg. Ο Gärtner έγινε τελικά
επικεφαλής επιθεωρητής κτιρίων και από το 1842
διευθυντής της Ακαδημίας Καλών Τεχνών στο Μόναχο.Είναι
θαμμένος στο Alter Südfriedhof στο Μόναχο. Ο γιος του
Friedrich Gärtner ήταν διάσημος αρχιτεκτονικός ζωγράφος.

26. Πηγές
Εικόνων • https://commons.wikimedia.org/wiki/File:F
riedrich_von_gaertner.jpg
• https://commons.wikimedia.org/wiki/File:F
riedrich_von_Gaertner.jpg
• https://www.google.com/imgres?imgurl=ht
tps%3A%2F%2Fc8.alamy.com

27. Βιβλιογραφία:
• eefshp.org (εταιρεία για τον ελληνισμό και
φιλελληνισμό)
• wikipedia
• ellada.diplo.de (Γερμανική πρεσβεία)
• Εγκυκλοπαίδεια: Πάπυρος, Larousse, Britannica
• huffingtonpost.gr