Artikel "Overleven in een veranderende markt" uit de Inside Information

1. Meubilair
Overleven
in een
veranderende
markt
De crisis hakt erin bij de kantoormeubelbranche. Fors lagere omzetten, gedwongen ontslagen en in enkele
gevallen een faillissement. Het antwoord van bedrijven? Focussen op de kerncompetenties, blijven investeren
in productontwikkeling en een schepje er bovenop voor de klant. Op weg naar betere tijden, te beginnen in
2011. Auteur: Wilma Schreiber.
Over 2010 kunnen fabrikanten, leveran- directeur Jan Beltman van Markant. “De stelt. Als gevolg van de hypotheektombo-
ciers en projectinrichters kort zijn: niet omzet van bedrijven die failliet gegaan la in de VS is de wereld in een economi-
best. Na een flinke omzetdaling in 2009 – zijn, wordt verdeeld onder de overlevers. sche crisis gestort die in de Nederlandse
naar schatting 30 procent – was er vorig Anders was de omzetdaling nog groter projectinterieursector een behoorlijke ra-
jaar opnieuw sprake van een terugval. geweest.” vage heeft teweeggebracht. Verschillende
Marktpartijen melden cijfers uiteenlo- Het is duidelijk: de markt voor project- bedrijven hebben daarom al faillissement
pend van 11 tot 25 procent. En eigenlijk meubelen maakt een crisis door die eer- moeten aanvragen. De meest prominente
staat de markt er nog slechter voor, aldus dere conjuncturele dipjes in de schaduw was ongetwijfeld de voormalige gigant
8 Inside Information

2. Meubilair
Werkplekmeubilair wordt momenteel beduidend minder vaak aangeschaft dan in de periode voor de crisis.
ASPA, die werd ingelijfd door marktleider niet ten einde. Hoewel er een voor- marges onder druk komen te staan. Om
Ahrend. Daarnaast moesten ook bedrij- zichtig herstel van de woningsector het hoofd boven water te kunnen hou-
ven als bijvoorbeeld Kembo, Van Munster aanstaande lijkt, is de situatie op het den, kiezen bedrijven volgens Kees van
Amersfoort en Brink de gang naar Ca- gebied van de utiliteitsbouw nog altijd der Sluijs, manager bij branchevereniging
nossa maken. ver beneden de maat. En fabrikanten VSM, momenteel voor twee strategieën:
en leveranciers van projectmeubilair reorganisatie en kostenreductie. Vaak
De crisis die in 2009 toesloeg en in merken dat natuurlijk. Er wordt stevig gaan deze strategieën hand in hand;
2010 voortwoekerde is ook in 2011 nog geconcurreerd op prijs, waardoor de menig bedrijf heeft gedurende de voor-
Inside Information 9

3. Meubilair
In de VS trekt de markt voor kantoormeubilair weer aan. Nu Europa nog.
bije anderhalf jaar noodgedwongen een 2008 een grote kostenherstructurering bepaalde keuzes veroorloven. “Ik neem
deel van het personeel de wacht moeten doorgevoerd, waarbij ruim twintig banen liever nu een verlies van een paar ton
aanzeggen. Jan Beltman van Markant verloren gingen.” Hierdoor is het Beltman dan dat ik goede mensen ontsla.”
benadrukt dat timing hierbij belangrijk is: naar eigen zeggen gelukt de regie in
wie op tijd maatregelen neemt, kan nog handen te houden. En doordat dochteron- Kostenreductie is ook mogelijk door on-
pijnlijker ingrepen voorkomen. “Bij Mar- dernemingen van Markant in het buiten- der meer aandacht te besteden aan de
kant Nederland hebben we in augustus land goed draaien, kan Beltman zich nu kwaliteit van het eigen productieproces.
10 Inside Information

4. Meubilair
“Als je een fout meubel levert, kost het Andere patronen zijn wel zichtbaar. De Plan@Office Nederland: “Projectinrichters
geld om het probleem op te lossen en nog markt voor zitmeubilair is volgens Bon- zijn afhankelijk van een stabiele, groei-
meer geld om de klant terug te winnen”, genaar bijvoorbeeld minder gevoelig ge- ende economie. Met name in Nederland
aldus Beltman. Ook bij Mibra Kantoor- weest voor de crisis dan die voor kasten zijn veel bedrijven aan het bezuinigen en
meubelen in Luyksgestel is kwaliteit een en tafels. “De levensduur is korter, het is reorganiseren. Meubilair wordt als eerste
sleutelbegrip. “We houden vast aan onze simpeler om een stoel te vervangen en het van de investeringslijst geschrapt.” Maar
kerncompetenties en proberen iedere is een lagere investering. En dan kun je er zijn ook structurele oorzaken aan te
keer de kwaliteit weer net een tandje toch nog iets doen naar je werknemers.” wijzen. Alex van der Klift signaleert dat
hoger te krijgen”, stelt directeur Ries Bon- Ton Lucas van projectinrichter Leferink de markt al zo’n 15 jaar consolideert.
genaar. “We streven naar steeds betere in Haaksbergen herkent dit beeld. “2010 “Voor de Nederlandse industrie is er al-
dealers en partners, die meer omzet met was een moeilijk jaar. Weinig nieuwbouw, leen lokaal toekomst. We hebben niet
ons willen realiseren. Dat moeten we zelf veel partijen in de vervangingsmarkt. de schaalgrootte om onze internationale
verdienen, door onze eigen performance Je ziet een stuk behoudendheid om activiteiten verder uit te bouwen. Grote
en het assortiment te verbeteren. Met meubilair te vervangen. De gemiddelde Nederlandse spelers, zoals Ahrend, wor-
nieuwe meubelvarianten kunnen partners gebruiksduur van 10 tot 15 jaar wordt den door de crisis teruggeworpen op de
hun marktpositie versterken. Daarnaast is Nederlandse markt en bouwen hun inter-
de communicatie met hen geïntensiveerd, nationale activiteiten af. En nu de positie
zodat we nog beter kunnen inspelen op
de marktbehoefte.”
‘Lean en mean van Nederlandse bedrijven verzwakt
is, penetreren internationale spelers de
Alex van der Klift, directeur bij Brink
Beheer Groep, onderschrijft dat ‘mean
is prioriteit Nederlandse markt.” Jan Beltman van
Markant ziet nog een andere structurele
& lean’ prioriteit nummer één is. Verder
is het volgens hem belangrijk continu
nummer één’ ontwikkeling: “Automatisering maakt or-
ganisaties productiever, bedrijfskolommen
te innoveren op het gebied van produc- integreren verder, internet dwingt tot
ten, organisatie en communicatie. In dit opgerekt naar 17 jaar.” efficiency en papier neemt af in organisa-
kader ging hij in juli 2010 bijvoorbeeld Voor 2011 is dus nog veel ongewis. “Zo ties, waardoor mensen minder gebonden
een samenwerkingsverband aan met de lang de bouw geen herstel laat zien, zal zijn aan kantoren.”
Oostenrijkse producent Bene. “Je kunt je de crisis in de kantoormeubelindustrie ze- Ook Ries Bongenaar erkent dat er mo-
eigen producten makkelijker op de inter- ker nog na-ijlen”, verwacht Kees van der menteel veel staat te veranderen “Ieder-
nationale markt kwijt en hebt makkelijker Sluijs van de VSM. “De aanschaf van kan- een kijkt of het goedkoper kan, de markt
toegang tot productontwikkeling op Eu- toormeubilair heeft momenteel geen prio- is nog transparanter geworden”, zegt hij.
ropees niveau”, aldus Van der Klift over riteit bij bedrijven.” Volgens Alex van der “Daarnaast is alles veranderd: marktpar-
deze stap. Klift van Brink wordt 2011 niet anders tijen, vraag, beïnvloeders en inkopers. En
dan 2010. Met Kembo, dat in 2009 een de veranderingen gaan steeds sneller. De
De inspanningen van de verschillende be- herstart maakte, verwacht hij een positief enige constante is dat mensen nog steeds
drijven lijken zo hier en daar hun vruchten resultaat te kunnen behalen, maar bij het waar voor hun geld willen hebben.”
af te werpen. Ries Bongenaar van Mibra vorig jaar doorgestarte Brink ligt de situ-
meldt bijvoorbeeld een lichte stijging van atie anders. “Brink kan die slag nog niet Bedrijven met producten in het mid-
de verkopen ten opzichte van 2009. Niet- maken. Het vertrouwen van banken is densegment hebben het momenteel het
temin spreekt hij van een grillige ontwik- ook totaal anders, er wordt kritischer naar moeilijkst vanwege de grote (buitenland-
keling. “Met de één gaat het goed, met de gekeken.” se) concurrentie. “Als je als bedrijf dozen
ander slecht, dat hangt af van onderhanden gaat schuiven en afstapt van je eigen
projecten. Normaal gesproken is het vierde De huidige crisis is voor een belangrijk identiteit, red je het niet”, stelt Ton Lucas
kwartaal het beste van het jaar. Dergelijke deel te wijten aan de economische con- van Leferink. “Wij zijn versneld naar een
seizoenspatronen gelden echter niet meer.” junctuur. Ad Sint Nicolaas, directeur van hoger niveau gegaan om te overleven-
Inside Information 11

5. Meubilair
De markt voor kantoormeubilair ondergaat
momenteel een structurele verandering;
werkplekken krijgen een geheel nieuwe
configuratie.
12 Inside Information

6. Meubilair
Harde keuzes maken en doorvoeren, je We trekken met andere specialisten op je een topomgeving bieden waar ze tot
moet de kloten hebben om te reorgani- om klanten op die manier nog beter te bloei kunnen komen.”
seren op grond van kosten én nieuwe kunnen bedienen”, aldus Ton Lucas.
visie.” Hierbij speelt de vermogenspositie Hierbij is het mogelijk ‘aan te haken’ bij Branchebreed leeft de hoop dat afnemers
van een bedrijf natuurlijk een rol. Daarom hoopvolle marktontwikkelingen, zoals de in 2011 weer een toenemende bereid-
zingen familiebedrijven het volgens VSM- stijgende populariteit van ‘Het Nieuwe heid zullen tonen om inderdaad te inves-
branchemanager Kees van der Sluijs in Werken’. Lucas: “De markt lijkt ontvanke- teren in producten die toptalenten een
de regel vrij lang uit. “In andere gevallen lijk voor onze redeneertrant van rende- ideale werkomgeving bieden. En wat
is het de vraag hoe lang investerings- mentsverbetering: meer verdienen door dat betreft is er enig licht aan het eind
maatschappijen bereid zijn een bedrijf een betere inrichting.” van de tunnel. Zoals gezegd laat de wo-
te ondersteunen”, zegt hij. Jan Beltman Anderen zien heil in het verlagen van het ningbouw de eerste voorzichtige pogin-
verwacht bijna zeker nieuwe faillisse- rentetarief en het (tijdelijk) herinvoeren gen van herstel zien. Eén en ander doet
menten, met name onder bedrijven met van beproefde investeringsregelingen. vermoeden dat ook met betrekking tot
een ‘me-too’-houding. “Daarom stoppen “Als ondernemers hier voordeel uit halen, de utiliteitsbouw de seinen later dit jaar
wij veel geld in R&D. Onze naam Markant geeft dit uiteindelijk een positieve impuls langzaam weer op groen zullen gaan. Wat
vertelt precies wat je moet doen om geld dat betreft, stemt de huidige voorzichtige
te verdienen.” opleving in de Verenigde Staten hoopvol.
Ad Sint Nicolaas denkt dat kleine produ-
’De gemiddelde Jan Beltman van Markant wijst erop dat
marktontwikkelingen in de VS meestal
centen, maar met name ook dealers het
komend jaar heel moeilijk krijgen. Door
gebruiksduur na 1 à 2 jaar overwaaien naar Europa.
“Beursgenoteerde meubelfabrikanten la-
omstandigheden hebben bedrijven hun lot
niet altijd in eigen hand. “Als je als leve-
wordt opgerekt’ ten daar sinds augustus 2010 een groei
met dubbele cijfers zien”, zegt hij. “En
rancier een paar keer in een faillissement daarvan wordt het niet slechter in 2011.”
zit, kun je in de problemen komen, ook al aan de werkgelegenheid”, stelt Ad Sint
beschik je over goede mensen en kwali- Nicolaas. Jan Beltman maakt zich sterk
teiten”, zegt Ries Bongenaar. voor een betere positie van het mid-
Om de crisis te overwinnen, is ambitie den- en kleinbedrijf bij het verkrijgen
erg belangrijk, vervolgt de Mibra-man. van overheidopdrachten. Verder moeten
“Bedrijven die het glas als halfvol be- bedrijven zich meer richten op hun core-
schouwen, zien kansen en proberen die business, meent hij. “Dus net zo lang klei-
in de markt te zetten. Zij komen sterker uit ner worden tot je weer winst maakt of de
de crisis”, zegt hij. “De hiervoor vereiste markt weer groter wordt. Daarom blijven
creativiteit versnelt de productontwikke- we investeren in nieuwe producten.”
ling. Als kleine producent hebben wij het
voordeel van korte lijnen, korte beslistijd Een juiste positionering is ook volgens
en grote wendbaarheid.” Verder is het Alex van der Klift een belangrijke voor-
belangrijk vast te houden aan de waar- waarde voor succes. “Kembo is een
den die partners van Mibra verwachten. nichespeler met innovatieve designpro- www.markantoffice.com
“Maximale betrouwbaarheid, snelheid, ducten. Die hebben een prijs en die wil www.mibra.nl
productontwikkeling en kwaliteit. Daarom je er al dan niet voor betalen. Het gaat www.beleefbrink.nl
gaan we de upgrading verder uitbouwen.” ons niet om de laagste prijs, maar om www.kembo.nl
het welzijn van gebruikers. Wij ontwik- www.planatoffice.nl
Ook Leferink zet in op een hoger inspan- kelen producten die mensen helpen en www.leferink.nl
ningsniveau. “Meer, maar vooral beter. inspireren. Creatieve toptalenten moet www.vsmplaza.nl
Inside Information 13