Боловсролын чиг хандлагын талаар ЮНЕСКО-оос эрхлэн өөр өөр цаг үед гаргасан тулгуур гурван бүтээлээс ишлэл авч Нээлттэй боловсролын философийн үндсэн зарчмуудыг танилцуулсан слайдуудыг та энд судалж болно.

1. НЭЭЛТТЭЙ
БОЛОВСРОЛ. Проф.
Д.Бадарч.

2. БОЛОВСРОЛЫН ТАЛААРХ ТУЛГУУР БҮТЭЭЛҮҮД.
1972 1996 2015

3. Learning to Be
НАСАН ТУРШИЙН БОЛОВСРОЛЫН АЧ
ХОЛБОГДЛЫГ ТОДОРХОЙЛСОН
1972

4. LEARNING: The Treasure Within
МЭДЭХИЙНТУЛД
ХИЙЖЧАДАХЫНТУЛД
ХҮНБОЛОХЫНТУЛД
ХАМТДАААМЬДРАХЫНТУЛД
1996

5. VUCA
Савлагаатай, эргэлзээтэй, ээдрээтэй, олон
санаа агуулсан нөхцөл байдал гэж
томьёолсон байдаг.
V - Volatility
U - Uncertainty
C - Complexity
A - Ambiguity
БОЛОВСРОЛ НИЙГМИЙН БАЯЛАГ БУС,
БҮХ НИЙТИЙН БАЯЛАГ
МӨН ҮҮ?
2015

6. • Суралцахуйг үнэлэх
• Суралцахуйд гол анхаарлаа төвлөрүүлэх
• Төрийн бодлогыг суралцахуйд чиглүүлэх
.
LEARNING
TO REALIZE EDUCATION’S PROMISE

7. АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН IV ХУВЬСГАЛ.

8. The Global
Human Capital Report
2017
ОЮУНЫ ЧАДАВХИ
Оюуны чадавхиа хэрэглэх
Оюуны чадавхиа хөгжүүлэх
Ноу-хау
1
149
59
11
1

9. IRON TRIANGLE
ТӨМӨР ГУРВАЛЖИН ХЭМЭЭХ КОНЦЕПЦ
ХҮРТЭЭМЖ
ACCESS
ЧАНАР
QUALITY
ӨРТӨГ
COST
ХҮРТЭЭМЖ

10. Services Here
IRON TRIANGLE
ТӨМӨР ГУРВАЛЖИН ХЭМЭЭХ КОНЦЕПЦ
John Daniel ХҮРТЭЭМЖ
ACCESS
ЧАНАР
QUALITY
ӨРТӨГ
COST
ХҮРТЭЭМЖ + ЧАНАР + ӨРТӨГ = ПЕРИМЕТР
УЛАМЖЛАЛТ БОЛОВСРОЛ
ХҮРТЭЭМЖХҮРТЭЭМЖ
ХҮРТЭЭМЖ
Гурвалжингийн талуудын урт өөрчлөгдсөн ч периметр тогтмол
байна гэж математикаар тайлбарлаж болно.
ХҮРТЭЭМЖ = ЧАНАР = ӨРТӨГ

11. НЭЭЛТТЭЙ
БОЛОВСРОЛ
ХҮРТЭЭМЖ
ЭНЭ БОЛ БОЛОМЖ

12. www,plickers.com - CARDS
Your Name
Co-Founder
Сайн байцгаана уу? Та бүхэнд оюутан, суралцагчдыг тухайн эгшинд real time дээр хир сурч байгааг нь багш гар утсаар скан хийгээд үнэлэх мэдэх
боломжтой технологийг танилцуулангаа санал асуулга авья гэж бодож байна. Хүн бүрт ийм карт тараагдсан байгаа байх. Энэ 1 гэсэн дугаараар би
журнал дээрээ оюутнаа тэмдэглэдэг юм. Хүн бүрт өөр өөр дугаартай карт очсон байгаа гэсэн үг. Тэр дугаараараа та багшдаа бүртгүүлсэн гэсэн үг.
40-тэй 63-тай гэх мэт картнууд байж болдог. Хир том ангид хэдэн суралцагчтай анги вэ гэдгээс хамаараад. А, B, C, D гэсэн сонголт байгаа
тэгэхээр Та зөв гэж сонгох хариултаа дээш нь өргөнө гэсэн үг. Гэхдээ хуруугаа хар талбай руу оруулж болохгүй.

13. САНАЛ АСУУЛГА
Боловсролын өртгийг ихэсгэхгүйгээр чанар, хүртээмжийг сайжруулах
боломжийг яаж бүрдүүлбэл дээр гэж та үзэж байна вэ?
A) Уламжлалт боловсролын системийг сайжруулж хөгжүүлэх
B) Нээлттэй боловсролыг хөгжүүлэх
C) Уламжлалт болон Нээлттэй боловсролыг хавсран хөгжүүлэх
D) Бусад

14. СУРГАЛТЫН НЭЭЛТТЭЙ
НӨӨЦ МАТЕРИАЛ
“Сургалтын нээлттэй нөөц материал гэдэг бол
интернэт дээр нээлттэй хүртээмжтэй байдлаар
байрлуулсан болон эсвэл чөлөөтэй өөрчилж ашиглах
боломж олгосон тусгай зөвшөөрөлтэй сургалтын
болон эрдэм шинжилгээний материалыг хэлнэ.
Сургалтын нээлттэй материалд бүхэл бүтэн хичээл,
сургалтын материал, түүний хэсэг, сурах бичиг,
видео, шалгалтын тест, программ хангамж болон
шинэ мэдлэг олж авахад туслах зориулалттай бусад
материал, технологи зэрэг багтана.

15. Your Nm
СУРГАЛТЫН НЭЭЛТТЭЙ
НӨӨЦ МАТЕРИАЛ

16. СУРГАЛТЫН НЭЭЛТТЭЙ
НӨӨЦ МАТЕРИАЛ

17. MOOC - НИЙТИЙГ ХАМАРСАН
НЭЭЛТТЭЙ ОНЛАЙН ХИЧЭЭЛИЙН
ТЭРГҮҮЛЭХ ПЛАТФОРМУУД

19. GEORGIA
TECH

20. НЭЭЛТТЭЙ СУРАХ БИЧИГ
САНААЧИЛГУУД

21. ОРЧИН ҮЕИЙН ИНЖЕНЕРИЙН ҮНДСЭН
СУРАХ БИЧГҮҮД
Дэлхийн шилдэг их дээд сургуулиудад хэрэглэгдэж буй сурах
бичиг
Нээлттэй сурах бичигтэй холбогдуулаад орчин үеийн сурах бичгүүдуламжлалт сурах бичгээс
хэрхэн өөр болж байгааг товчхон танилцуулья аа. Бас л бодит өөрийн хичээлийн хувьд
тайлбарлая. Материалын эсэргүүцлийн хувьд дэлхийн топ их сургуулиудад ашиглагдаж
байгаа гол 3 сурах бичиг байна. Эхнийх нь Hibbeler зохиогчтой Pearson Education
хэвлэлийн газрынх, 2 дахь Goodno зохиогчтой Сengage-ийнх, 3 дахь Beer зохиогчтой
McCraw Hill хэвлэлийн газраас эрхлэн гаргадаг.

22. СУРАХ БИЧГИЙГ ДЭМЖИХ ОНЛАЙН
ПЛАТФОРМ, АППЛИКЕЙШНУУД
Эдгээр сурах бичгүүдийн онцлог юу вэ гэхээр уламжлалт цаасан техтбоок байхаас гадна
нэмэлтээр сургах, суралцах процессийг дэмжих online платформ, гар утас, ухаалаг
хэрэгслүүдэд зориулсан аппликешнүүдтэй. Тэдгээр нь багшийн эрхээр орж болно, эсвэл
оюутныхаар орно. Багшийнхаар орвол PPT slide-uudaa beltgehed ni zoriulsan
zasaj uurchilj boloh template, zurguudtai, оюутнаар орохоор лекцийн
конспектэд зориулсан мэдээллүүд, өөрийг шалгах асуулт дасгал quiz эд нартай болсон
байгаа юм.

23. МАТЕРИАЛЫН ЭСЭРГҮҮЦЛИЙН СУРАХ
БИЧИГ ВИДЕО БИЧЛЭГТЭЙГЭЭР АНХ
УДАА
Бид нар санаа авч өөрийн сурах бичигтээ зориулж видео хичээлүүд хийж ашиглаж
эхэлсэн байгаа. Жишээ нь энэ жишээ бодлогын бодолтыг уншиж ойлгож болно эсвэл.
Энэ QR кодыг ашиглаад видеог нь үзэж болно.

24. ОНОЛЫН ХИЧЭЭЛ + ЖИШЭЭ
БОДЛОГЫН ВИДЕО ХИЧЭЭЛҮҮД
QR code-оо уншууллаа, youtube рүү ороод бичлэгээ үзчихнэ
гэсэн үг. Манай багш нар өөрсдийн видео хичээлүүдээ, бид нар
дижитал профессорууд гэж нэрлээд байгаа юм. Үүсгэж байгаа.

25. МАТЕРИАЛЫН ЭСЭРГҮҮЦЛИЙН
“ОЮУТНЫ ДИЖИТАЛ НОМ” МОДУЛЬ
ХЭЛБЭРЭЭР
ВИДЕО БИЧЛЭГТЭЙГЭЭР АНХ УДАА
Сууриас нь ахисан түвшин рүү модуль хэлбэрээр ном сурах бичгээ бас бэлтгэж байгаа.

26. СУРГАЛТЫН МАТЕРИАЛ – ЛЕКЦ,
ДАСГАЛ АЖЛЫН ДЭВТЭР
Оюутнууд өөрсдийн бичлэгийг хийн даалгавраа шалгуулж, хамгаалах
ВИДЕО, АУДИО, АНИМАЦ ДҮРСЛЭЛ БҮХИЙ
ТАЙЛБАРУУДТАЙ ХОЛБОГДСОН QR КОДУУД
Оюутнуудад дэвтрийг нь QR кодтой нэмэлт материал, лекц тэмдэглэх дэвтэрт нь хэвлэж өгөх, зарим хэцүү зураг
схемүүдийг урьдчилан хэвлэсэн байх гэх мэтээр оюутнуудын суралцах үйл ажиллагааг дэмжихээс гадна буцаагаад
даалгавраа хэрхэн хийсэн тайланг нь видео бичлэгээр хийлгэж авч болж байгаа .

27. ОЮУТНУУДЫН ДААЛГАВРААРАА
БЭЛТГЭСЭН ВИДЕО
гадна буцаагаад даалгавраа хэрхэн хийсэн тайланг нь видео бичлэгээр хийлгэж авч болж байгаа

28. МОНГОЛ УЛСАД ОНЛАЙН СУРГАЛТ
ХӨГЖҮҮЛЖ БУЙ ТУРШЛАГА
МУИС-ийн хувьд бас онлайн хичээлүүд бэлтгээд явж байна.

29. МУБИС
МТ, зайн сургалтын алба байгуулагдаад мөн онлайн хичээлүүдийг бэлтгээд явж байна.

30. ШУТИС Манай улсын тэргүүлэх их сургуулиуд өөр өөрсдийн хэмжээнд нэвтрүүлж хэрэгжүүлэх гэж оролдож байна.
Манай ШУТИС-ийн нээлттэй сургалтын материалууд гэвэл инженерийн чиглэлээр 191 байна. Бас үнэтэй 94313 төгрөг гээд.

31. ONE MONGOLIA Хувийн сектор, хувь хүмүүс бас энэ чиглэлээр ажиллаж байна. Жишээлбэл, One Mongolia байна.

32. MAZZI APP Сургалтын чиглэлээр Mazzi app-ийг хөгжүүлж байна.

33. Санал асуулга
Сургалтын нээлттэй нөөцийг нэвтрүүлэхэд аль нь чухал вэ?
A) Гадаадын сайн чанартай материалыг ашиглах
B) Өөрсдөө сайн чанартай материал бэлтгэх
C) Их сургуулиуд хамтарч сургалтын
материал бэлтгэх
D) Хувийн сектортой хамтарч бэлтгэх

34. Санал асуулга
Сургалтанд ICT болон сургалтын бусад дэвшилтэт технологи хэрэглэх
гол үндэслэл, шаардлагыг аль нь гэж үзэж байна вэ?
A) Дижитал залуу үеийн эрэлт, хэрэгцээ
B) Боловсролын хүртээмжийг нэмэгдүүлэх
C) Сургах, суралцах үйл явцыг ил тод болгох, ардчилах
D) Боловсролын чанарыг дээшлүүлэх

35. II ХЭСЭГ. СУРАЛЦАХУЙН ДИЗАЙН

36. АГУУЛГАД ТӨВЛӨРСӨН
УЛАМЖЛАЛТ СУРГАЛТ
МЭДЛЭГ ДАМЖУУЛАХ
5%
10%
30%
50%
75%
80%
20%
Лекц
Унших
Аудио-видео
Үзүүлэн
Дадлага
хийх
Хэлэлцүүлэгт
оролцох
Бусдад
хичээл
заах
National Training Laboratories, Maine
• ХИЧЭЭЛИЙН ХӨТӨЛБӨР
• АГУУЛГАА ТОДОРХОЙЛЖ, СУРАХ БИЧГЭЭ СОНГОХ
• ХИЧЭЭЛИЙН ХЭЛБЭР СУРГАХ АРГА БАРИЛАА
ТОДОРХОЙЛОХ
• МЭДЛЭГ ҮНЭЛЭХ АРГАА БОЛОВСРУУЛАХ

37. СУРАЛЦАХУЙН
ДИЗАЙН
Oйлгох
Задлан шинжлэх
Үнэлэх
Бүтээх
Хэрэглэх
БЛУМЫН ТАКСОНОМ
• СУРАХ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЭЦСИЙН ҮР ДҮН ЗОРИЛГО
(LEARNING OUTCOMES)-ЫГ ТОДОРХОЙ ТОМЬЁОЛОХ
• АГУУЛГА, АРГА ТЕХНОЛОГИ, ҮНЭЛГЭЭНИЙ АРГАЧЛАЛАА
СОНГОХ
• СУРАЛЦАХУЙН ДИЗАЙН ЗОХИОХ
• СУРАЛЦАХУЙН ДИЗАЙНЫ ТЕХНОЛОГИЙН ШИЙДЛИЙГ
ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ
• ЗАГВАРАА ТУРШИЖ ҮНЭЛЭХ ЗҮГШРҮҮЛЭХ

38. СУРГАХ, СУРАЛЦАХУЙН
ОНОЛУУД
ХЬЮТОГОГ
ПЕДАГОГИК
Суралцагчийн
бие дааж сурах чадвар
шаардах (+)
СУРАЛЦАГЧ
Суралцагчийн
бие дааж сурах чадвар
шаардах
(-)
Багшийн хяналт,
хичээлийн бүтэц
шаардах
(-)
Багшийн хяналт,
хичээлийн бүтэц
шаардах
(+)
БАГШ
Т Ү В Ш И Н
1
2
3
АНДРОГОГ

39. СУРГАХ, СУРАЛЦАХУЙН
ОНОЛУУД

40. СУРГАХ, СУРАЛЦАХУЙН
ОНОЛУУД
ХЬЮТОГОГ
ПЕДАГОГИК
Суралцагчийн
бие дааж сурах чадвар
шаардах (+)
СУРАЛЦАГЧ
Суралцагчийн
бие дааж сурах чадвар
шаардах
(-)
Багшийн хяналт,
хичээлийн бүтэц
шаардах
(-)
Багшийн хяналт,
хичээлийн бүтэц
шаардах
(+)
БАГШ
Т Ү В Ш И Н
1
2
3
АНДРОГОГ

41. ХЬЮТАГОГ СУРГАЛТЫН ҮЙЛ
АЖИЛЛАГААНЫ ЭЛЕМЕНТҮҮД
• БҮТЭЭХ
www.popplet.com, www.bubbl.us, www.pbworks.com, www.weebly.com
• ХАМТРАН АЖИЛЛАХ
GoogleDocs, Wiggiо
• ХАРИЛЦАН МЭДЭЭ, МЭДЛЭГ СОЛИЛЦОХ
www.twitter.com, www. linkedin.com, Academia.edu
• МЭДСЭН СУРСАНАА ХУВААЛЦАХ
https://www.slideshare.net/, www.scoop.it
• ТУСГАХ

42. ХЬЮТАГОГ, АНДРАГОГ ,
ХЬЮТАГОГИЙГ ХАРЬЦУУЛСАН
ХҮСНЭГТ

43. Сурах
мотив/сэдэл
Багш, эцэг эх,
өрсөлдөөн зэрэг
гаднын хүчин зүйлсээс
сурах сэдэл үүсдэг.
Сурах мотив нь
өөрийн үнэлгээ,
өөртөө итгэх итгэл
дээшлэх, амжилттай
ажлын үр дүнд
хүрнэ гэсэн итгэл
зэрэг дотоод хүчин
зүйлсээс гаралтай
байдаг.
Сурах сэдэлд амжилтад хүрнэ
гэсэн өөртөө итгэх итгэл, сурах
арга барилаа мэддэг, бүтээлч
байдал, эдгээр чадвараа шинэ
болон танил нөхцөлд хэрэглэх
чадвар, бусадтай хамтран
ажиллах зэрэг орно.
Багшийн
гүйцэтгэх
үүрэг
Сурах үйл явцыг
төлөвлөн зохион
байгуулах, сургалтын
материал тулгаж өгөх,
өөрийгөө хамгийн
сайн мэддэг гэж
тооцох
Боломж
олгогч/чиглүүлэгч,
хамтран ажиллах,
нээлттэй байх,
хүндэтгэлтэй хандах
уур амьсгалыг
бүрдүүлэх
Суралцагчийн чадамжийг
хөгжүүлэх. Чадамжтай хүмүүс
- Сурах арга барилаа мэддэг
- Бүтээлч байдаг
- Өөртөө итгэх итгэл нь өндөр
байдаг – Мэдлэг, ур чадвараа
танил болон танил бус нөхцөлд
хэрэглэж чаддаг -Бусадтай сайн
хамтарч ажиллаж чаддаг
ХЬЮТАГОГ, АНДРАГОГ ,
ХЬЮТАГОГИЙГ ХАРЬЦУУЛСАН
ХҮСНЭГТ

44. БОЛОВСРОЛ
БҮХ НИЙТИЙН
БАЯЛАГ

45. CONTENT
АГУУЛГА
PEDAGOGY
ПЕДАГОГ
CONTENT
АГУУЛГА
ACCESS
ХҮРТЭЭМЖ
PEDAGOGY
ПЕДАГОГ
RECOGNITION
БАТАЛ-
ГААЖУУЛАХ
COLLABORATION
ХАМТРАХRESEARCH
СУДАЛГАА
НЭЭЛТТЭЙ
БОЛОВСРОЛЫН
10
ЧИГЛЭЛ
STRATEGY
СТРАТЕГИ
TECHNOLOGY
ТЕХНОЛОГИ
QUALITY
ЧАНАР
LEADERSHIP
МАНЛАЙЛАЛ
НЭЭЛТТЭЙ БОЛОВСРОЛЫН ХӨГЖҮҮЛЭХ ДЭД
БҮТЭЦ

46. ҮНДСЭН ДЭД БҮТЭЦ
Хүртээмж/Нэвтрэх ашиглах боломж:
Мэдлэгт хүрэхэд саад болж буй эдийн засаг, технологи, газарзүйн байрлал болон бусад хаалтыг арилгах. Албан бус болон бие дааж
суралцагчдыг хэрхэн сурсанаа харуулах, хүлээн зөвшөөрүүлэх боломжийг олгоно.
Агуулга:
Нээлттэй боловсрол дахь агуулга бол сургах, суралцахад зориулсан, мөн судалгааны үр дүнг танилцуулсан үнэгүйгээр бүх хүн ашиглах
боломжтой материалууд юм.
Педагог/Сурган, заах арга зүй:
Педагог нээлттэй болгосноор сурган заах арга зүйн технологиудыг түгээн дэлгэрүүлэх, сургах болон суралцах процессийг илүү нээлттэй ил
тод, бие биетэйгээ хуваалцах, хүртээмжтэй болгоно.
Баталгаажуулах:
Тухайн хувь хүний хүрсэн сургалтын үр дүнгүүдийг (жишээлбэл, мэдлэг, шинэ санаа, дадал, ур чадвар) урьдчилсан тодорхойлсон
стандартын дагуу эрх бүхий байгууллагаар баталгаажуулна.
Хамтрах/ Хамтран ажиллах:
Боловсролын чанарыг сайжруулах зорилгоор их сургуулиуд өөрсдийн нөөц, туршлагаа харилцан хуваалцах, хамтран ажиллахыг авч
үзнэ. Нээлттэй боловсролын хүрээнд сургуулиуд уламжлалт хамтын ажиллагааны загвараас гарч албан, албан бус сургалтыг холбох гүүр
болж нийгэмдээ чанартай үйлчилгээ үзүүлнэ.
Судалгаа:
Судалгааны үр дүн, өгөгдөлд хүрэх ашиглахад үүсэж байгаа саад бэрхшээлийг багасгах, мөн судалгаанд оролцох боломжийг
нэмэгдүүлэх.

47. ДЭМЖИХ ДЭД БҮТЭЦ
Стратеги:
Боловсролыг нээлттэй болгох стратеги, бодлого чухал. Энд сургалтын нээлттэй нөөц материал, нээлттэй сурах бичиг зэргийн
зохиогчийн эрхийн асуудлыг шийдэх, нээлттэй лицензийг тууштай хэрэглэх, сургалтын нээлттэй нөөц материал боловсруулагчдыг
урамшуулах, хийсэн ажлыг үнэлэх шинэ систем бий болгох
Технологи:
Нээлттэй боловсролын бүх чиглэлд ашиглагдах технологийн зөөлөн ба хатуу дэд бүтэц
Чанар:
Үр ашигтай байдал, үзүүлэх нөлөө, хүртээмж, үнэн зөв байх, төгөлдөр байх гэсэн чанарын 5 үзүүлэлтээр нээлтэй боловсролын
боломж, давуу талыг үнэлнэ
Манлайлал:
Нээлттэй боловсролыг манлайлан удирдах нь боловсролын нээлттэй үйл ажиллагаа, санаачлагыг дээрээс доош болон доороос дээш нь
ил тодоор дэмжих явдал юм. Энэ нь хүмүүсийг урам зоригоор хүчирхэгжүүлэх замаар илүү нээлттэй байдлыг бий болгох замыг бий
болгодог.

48. САНАЛ АСУУЛГА
Нээлттэй боловсролыг хөгжүүлэхэд аль нь хамгийн чухал үүрэгтэй гэж та бодож
байна вэ?
A) Стратеги
B) Манлайлал
C) Чанар
D) Технологи

49. САНАЛ АСУУЛГА
Нээлттэй боловсролыг хөгжүүлэхэд хамгийн түрүүнд юу хийвэл дээр вэ?
A) Хууль эрх зүйн орчныг бий болгох
B) Хэрэгжүүлэх бодлого боловсруулах
C) Гадаадын сайн туршлага, төсөл хөтөлбөрүүдийг авч нутагшуулах
D) Бүтээлч багш нарын санал санаачилгыг дэмжих

50. БОЛОВСРОЛ
БҮХ НИЙТИЙН
БАЯЛАГ
Нээлттэй боловсролын төв 2019