БАГА, ДУНД БОЛОВСРОЛЫН
ШИНЭЧЛЭЛИЙН БОДЛОГО,
ТҮҮНИЙ ХЭРЭГЖИЛТ

ӨНӨӨГИЙН ХЭРЭГЦЭЭ, ШААРДЛАГА
Даяаршил
Өрсөлдөх чадвар
Оюуны Баялагийн
хязгааргүй нөөц хязгаарлагдмал нөөц
no
no
yes
yes
Тогтвортой
хөгжил

Өрсөлдөх чадварыг
бий болгож хөгжүүлэх
эх сурвалж юу вэ
?
Боловсрол
Дэлхийд хүлээн зөвшөөрөгдсөн, өөрийн үндэсний
онцлог бүхий XXI зууны шинэ боловсрол

Хүүхэд бүрийг сургуульд хамруулах Гэтэл
Сургалтын бүтэц тогтолцоог олон улсын
жишигт нийцүүлэх
Сургалтын
Сургалтын агуулга, хөтөлбөрийг чанарын
боловсронгуй болгох асуудал нь
орон нутаг,
Сургуулийн барилга, сургалтын сургууль,
хэрэглэгдэхүүн, тоног төхөөрөмжийн хүүхэд
хангамж, орчныг сайжруулах бүрийн
түвшинд
Багш, боловсролын ажилтнуудын
харилцан
нийгмийн баталгааг хангах
адилгүй
Эмзэг бүлгийн болон малчин өрхийн байсаар
хүүхдийн суралцах адил тэгш эрхийн байна
баталгааг хангах

Монгол улсын үндэсний
боловсролын систем
“олон улсын түвшинд үнэлэгддэг,
өрсөлддөг байх хөгжлийн шинэ
хэрэгцээ шаардлага”-д хариу өгөх
чадамжтай байх ѐстой.

Туршлага, сургамж
Бага, дунд боловсролын
– сургалтын агуулга, хөтөлбөр, технологи, арга зүйг шинэчлэх,
– сургалтын зохион байгуулалтыг оновчтой болгох,
– сурагчдыг үнэлдэг, шалгадаг,
– боловсролын чанараа хянадаг,
– багшаа бэлтгэдэг, багш нарынхаа мэргэжлийг дээшлүүлдэг,
– сурах бичгээ зохиодог,
– боловсролын эрдэм шинжилгээ, судалгаа, мэргэжил арга зүйн
үйлчилгээг хэрэгжүүлдэг институцын тогтолцоог
шинэчлэлийн нэгдмэл бодлогын хүрээнд
– харилцан уялдаанд нь,
– системтэйгээр, цогцоор нь шинэчлэхгүйгээр чанартай,
өрсөлдөх чадвар бүхий боловсролын үйлчилгээг бий
болгох боломжгүй байгааг өнгөрсөн хугацааны туршлага,
сургамж нотолсон билээ.

Бага, дунд боловсролын шинэчлэлийн
бодлогыг хэрэгжүүлэх хэрэгцээ, шаардлага
Стандарт, сургалтын агуулга
 Боловсролын стандарт, сургалтын
агуулгын бодлого
Боловсролын талаарх  Сургуулийн бүтэц, тогтолцоо, хэв шинж
үндэсний бодлого  Сургалтын зохион байгуулалт, сургалтын
төлөвлөгөө
 Сургалтын хөтөлбөр, үнэлгээ, арга зүй
 Сурах бичгийн агуулга, сургалтын
 Үндэсний хөгжлийн хэрэглэгдэхүүн
бодлого  Багшийн заах арга зүй
Үндэсний үнэт зүйлс,  Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын
үнэлэмж агуулга, хөтөлбөр, тогтолцоо
Нийгэм, хувь хүний  Багш бэлтгэх сургалтын агуулга,
боловсролын хэрэгцээ хөтөлбөр, сургалтын зохион байгуулалт
 Чанарын үнэлгээний тогтолцоо
 Боловсролын удирдлага, төлөвлөлт,
санхүүжилт
 Сургалтын орчин
....

Нэгдмэл бодлого-цогц хандлага
Багш бэлтгэх
Мэргэжил дээшлүүлэх
Үндэсний тогтолцоо
БАГШ
үнэт зүйл,
Стандарт
бодлого
Нийгмийн баталгаа
Ажлын агуулга,
бүтэц
Сургалтын
төлөвлөгөө
СУРГАЛТЫН СТАНДАРТ, Чанарын хяналтын
ЗОХИОН тогтолцоо
БАЙГУУЛАЛТ, ХӨТӨЛБӨР
МЕНЕЖМЕНТ
Сургалт
технологи
ҮНЭЛГЭЭ
Үнэлгээний
Сургалтын
систем
удирдлага
СУРАХ ХЭРЭГЛЭГ-
Лаборатори
БИЧИГ ДЭХҮҮН

БАГА, ДУНД БОЛОВСРОЛЫН
ШИНЭЧЛЭЛИЙН БОДЛОГО
Чанартай,
Зорилго өрсөлдөх чадвартай
сургалтын үйлчилгээг үзүүлэх
баталгааг хангасан,
өөрийгөө тасралтгүйгээр хөгжүүлж,
боловсролын мэргэшсэн
үйлчилгээ үзүүлэх
чадамж бүхий
боловсролын тогтолцоог
бий болгох.

ШИНЭЧЛЭЛИЙН БОДЛОГЫН МӨН ЧАНАР
МОНГОЛ ХҮН
ҮНЭТ ХЭЛ ЁС ТУРШ- ҮНДЭС-
ЗҮЙЛ СОЁЛ ЗАНШИЛ ЛАГА НИЙ НӨӨЦ
ОЛОН УЛСАД ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРӨГДСӨН, ӨРСӨЛДӨХ ЧАДВАРТАЙ КЕМБРИЖИЙН
БОЛОВСРОЛЫН ТЕХНОЛОГИ

БАГА, ДУНД БОЛОВСРОЛЫН
ШИНЭЧЛЭЛИЙН БОДЛОГО
Хүлээж
Ерөнхий
буй үр дүн
Олон улсын чанарын
баталгааг хангасан боловсролын
өрсөлдөх чадвартай чанар, боловсролын
стандарт, гэрчилгээ нь олон
хөтөлбөртэй болно улсын түвшинд хүлээн
зөвшөөрөгдөнө.
Ерөнхий боловсролын Сургалтын чанарын
сургуулийг амжилттай жишгийг тогтоож, хөгжлийг
төгсөгчид хөтөлдөг олон улсын
дэлхийд нэр хөтөлбөрийн сургалттай
хүндтэй их, дээд болон ерөнхий
сургуулиудад боловсролын лаборатори
суралцах боломжтой сургуулийн тогтолцоо бий
болно. болно.

Товлосон зорилтууд
Бэлэн байдлыг хангах үе Хэрэгжүүлэх үе
Хөтөлбөр Бага, дунд боловсролын Шинэчилсэн хөтөлбөрийг 2014-
хөтөлбөрүүдийг шинэчлэн 2015 оны хичээлийн жилээс
боловсруулж, ерөнхий эхлэн бага, суурь, бүрэн дунд
боловсролын 31 лаборатори боловсролын түвшинд үе
сургуульд нэвтрүүлэх туршилтыг шаттайгаар нэвтрүүлэх ажлыг
2013-2014 оны хичээлийн жилийг бүх ЕБС-д хэрэгжүүлнэ.
дуустал хэрэгжүүлнэ.
Багшийн  31 лаборатори сургуулийн багшийн мэргэжлийг 2011 оноос эхлэн
мэргэжил системтэйгээр дээшлүүлнэ.
дээшлүүлэх  2013-2014 оны хичээлийн жилээс эхлэн үндэсний хэмжээнд багш
сургалт нарын мэргэжлийг үе шаттайгаар дээшлүүлнэ.
Багш  2015 он гэхэд багш бэлтгэдэг бүх их, дээд сургуулиудын
бэлтгэх сургалтын агуулга, хөтөлбөр, сургалтын зохион байгуулалтыг
сургалт өөрчилнө.
 2017 он гэхэд МУБИС, МУИС-ийн багш бэлтгэдэг сургуулиудыг
олон улсын магадлан итгэмжлэлд оруулж, дэлхийд хүлээн
зөвшөөрөгдсөн, өрсөлдөх чадвартай их сургууль болгоно.

Товлосон зорилтууд
Бэлэн байдлыг хангах үе Хэрэгжүүлэх үе
Сурах бичиг 31 лаборатори сургуульд Шинэчилсэн сургалтын
шинэчилсэн хөтөлбөрийг хөтөлбөрийг бүх сургуульд
нэвтрүүлэх туршилтын хугацаанд нэвтрүүлэх үе шаттай
ашиглах сурагч, багшийн гарын уялдуулан 2014-2015 оны
авлагыг 2012 оноос боловсруулж хичээлийн жилээс эхлэн
ашиглан, сурах бичгийг шинэчлэх шинэчилсэн сурах бичгийг
ажлыг эхэлнэ. хэвлэж, түгээнэ.
Боловсролын Боловсролын мэргэжлийн байгууллагуудын чадавхийг нэмэгдүүлэх
мэргэжлийн чиглэлээр эрх зүйн орчныг бүрдүүлнэ.
байгууллагуу  Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институт байгуулна.
дын
чадавхийг
 Боловсролын хүрээлэнг сургалтын агуулга, арга зүй, технологи,
сайжруулах менежментийн чиглэлээр байнгын үйл ажиллагаа явуулах
секторын бүтцэд шилжүүлж, улсын төсвөөс санхүүждэг болгоно.
 Боловсролын үнэлгээний төвийн чиг үүргийг өөрчилнө.
 Олон улсын хөтөлбөрийн сургалттай сургууль болон ерөнхий
боловсролын лаборатори сургуулийн статусыг тодорхойлно.

Товлосон зорилтууд
Бэлэн байдлыг хангах үе Хэрэгжүүлэх үе
Үнэлгээ Боловсролын чанарын үнэлгээний үндэсний тогтолцоог бий
болгоно.
Загвар, Олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн, өрсөлдөх чадвартай
лаборатори Кембрижийн боловсролын технологи, ноу хауг Монгол нөхцөлд
нэвтрүүлэх сургалт, судалгаа, туршилт, багш нарын мэргэжил
дээшлүүлэх дадлагын төв, ХХI зууны сургууль, багш, сурагчийн
жишиг, үлгэр дуурайл болж боловсролын шинэчлэлийг манлайлан
хэрэгжүүлэх олон улсын хөтөлбөрийн сургалттай төрийн
өмчийн сургуулиудыг байгуулна.

Бодлогын хэрэгжилт
Эрх зүйн орчин бүрдэж байна.
 Боловсролын хүрээлэнг секторын бүтцэд шилжүүлж,
улсын төсвөөс санхүүжүүлэх боллоо.
 Боловсролын үнэлгээний төвийн статус чиг үүргийг
өөрчлөх боллоо.
 Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институт байгууллаа.
 Олон улсын хөтөлбөрийн сургалттай сургууль болон
ерөнхий боловсролын лаборатори сургуулийн
статусыг тодорхойллоо.
 Олон улсын хөтөлбөрийн сургалттай сургууль болон
ерөнхий боловсролын лаборатори сургуульд
ажиллагчдад нэмэлт ажил үүрэг гүйцэтгэхтэй нь
холбоотой нэмэгдэл хөлс олгох боллоо.

Хөтөлбөр боловсруулах чиглэлээр
 Бага ангийн математик, байгалийн шинжлэл, V-X ангийн математик, физик,
хими, биологи, англи хэлний хичээлүүдийн хөтөлбөр, ажлын схемүүдийг
боловсруулж туршин хэрэгжүүлэхэд бэлэн болгов.
 Шинэчилэн боловсруулсан хөтөлбөр, ажлын схемыг сургалтад нэвтрүүлэх
бэлтгэл туршилтыг лаборатори 31 сургуульд зохион байгуулж, үнэлгээ хийв.
 Монгол хэл бичиг, монголын уран зохиол, монголын түүх, хичээлийн агуулга,
зорилго, хөтөлбөрийг хянан үзэх боловсронгуй болгох ажлыг үндэсний
эрдэмтэн судлаачид, мэргэжлийн байгуулагуудтай хамтран хэрэгжүүлж
байна.
 ЕБС-д монголын ѐс заншил, уламжлалын чиглэлээр бие даасан хичээлийг
оруулах бэлтгэл хийж байна.
Хэрэгжүүлж буй ажил:
 Шинэчилэн боловсруулсан 7 хичээлийн хөтөлбөрийг сургалтад нэвтрүүлэх
туршилтыг лаборатори 31 сургуульд энэ хичээлийн жилд зохион байгуулж
эхэлнэ
 X-XII ангийн математик, физик, хими, биологи, англи хэлний хичээлүүдийн
хөтөлбөр, ажлын схемүүдийг боловсруулах ажил эхэлж байна. Сургалтын
төлөвлөгөөний төсөл, сургалтын зохион байгуулалтыг оновчтой болгох ажил
хийгдэж байна.

Хүний нөөцийн чадавхийг дээшлүүлэх чиглэлээр
 Хөтөлбөр боловсруулах, багш, сурагчийн гарын авлага,
сурах бичиг зохиох, багш бэлтгэх болон боловсролын
чанарын үнэлгээний тогтолцоог шинэчлэх чиглэлээр
үндэсний мэргэжилтнүүд сургалт зохион байгуулагдлаа.
 Лаборатори сургуулийн багш нарын мэргэжлийн
дээшлүүлэх системтэй сургалтыг зохион байгуулав.
 Боловсролын мэргэжлийн байгууллагуудын удирдлага,
мэргэжилтнүүдэд зориулсан сургалтуудыг зохион
байгууллаа.

Хэрэгжүүлж буй ажил:
• Лаборатори сургуулийн багш нарыг шинэчилсэн сургалтын
хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх ерөнхий болон мэргэжлийн арга зүйд
суралцуулж байна.
• Бага, дунд боловсролын шинэчлэлийн бодлогын мөн чанар,
шинэчилсэн хөтөлбөрийн онцлог, ялгаа, давуу тал, ач холбогдлыг
нйит багш нарт танилцуулах сургалт зохион байгуулж байна.
• Шинэчилсэн сургалтын хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх чиглэлээр нийт
багш нарын мэргэжлийг дээшлүүлэх модульчилсан сургалтын
хөтөлбөр боловсруулж байна.
• Мэдээлэл харилцааны технологийг ашиглан багшийн мэргэжил
дээшлүүлэх үндэсний системийг байгуулж байна.
• Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын хөтөлбөрийн системийг
боловсруулж байна.
• Нийт багш нарт зориулсан танилцуулах сургалтыг зохион
байгуулж байна.

Багш бэлтгэх чиглэлээр
• Багш бэлтгэх тогтолцоог харьцуулан судалж, олон улсын жишиг хүргэн
шинэчлэх стратеги төлөвлөгөөг боловсруулаад байна.
Хэрэгжүүлж буй ажил:
• Багшлах дадлага зохион байгуулах чиглэлээр ерөнхий боловсролын
сургууль болон багш бэлтгэдэг их, дээд сургууль хооронд түншлэл
байгуулан хамтран ажиллах чиглэл, эрх зүйн зохицуулалтын төсөл
боловсруулж байна.
• Багш бэлтгэдэг их дээд сургуулийн мэргэжлийн сургалтын агуулга,
хөтөлбөр , зохион байгуулалтыг шинэчлэх ажлыг эхлүүлж байна.
• Мэргэжлийн сургалтын агуулга, хөтөлбөр, зохион байгуулалтыг
боловсронгуй болгох
• Багш мэргэжлийн сургалтын агуулга, хөтөлбөр, зохион байгуулалтыг
шинэчлэх. ( сурган сэтгэл судлал, мэргэжлийн дидактикийн хөтөлбөрийг
шинэчлэх)
• Багш бэлтгэх их дээд сургуулиудын багш нарыг дэлхийн нэр хүндтэй их,
дээд сургуулиудад мэргэжлийг дээшлүүлэх богино, дунд болон зэрэг
эзэмшүүлэх сургалтад хамруулах
• Багш бэлтгэх сургуулиудын сургалтын кредитын системийг өөрчлөх

Сурах бичиг, гарын авлага боловсруулах чиглэлээр
• Шинэчилэн боловсруулсан 7 хичээлийн хөтөлбөрийг сургалтад
нэвтрүүлэх туршилтад ашиглах багш сурагчийн гарын авлагыг
боловсруулж эхлээд байна.
• Олон улсын сургалтын хөтөлбөрийн сурах бичгүүдийг худалдан
авч сургалт судалгаанд ашиглаж байна.
Хэрэгжүүлж буй ажил:
• Шинэчлэн боловсруулсан 7 хичээлийн сурах бичиг багшийн гарын
авлагыг боловсруулж байна.
• ЕБС-ийн лабораторын стандарт, лабораторит ажиллах аюулгүй
ажиллагааны горимыг боловсруулж байна.
• Хөтөлбөрийн дагуу хэрэглэгдэх бодис, урвалж материал түүний
тоо хэмжээг тогтоох ажил хийж байна.
• ЕБС-ийн хичээл практикийн зардлыг төлөвлөх, санхүүжүүлэх
норматив боловсруулж байна.
• ЕБС-ийн туршилт сорилын ажлын зардлыг төсөв тусгах зардлыг
төлөвлөх, санхүүжүүлэх нормативыг боловсруулж байна.

АНХААРАЛ ТАВЬСАНД
БАЯРЛАЛАА