1. ELECTRIFIED III:
Circumstance:
Tomorrow the ground forgets you were here.
De iets wat rare hoofdtelefoon geeft een unieke ervaring, en de stad Gent krijgt een extra dimensie.
Eerst dacht ik, nu wordt ik gewoon als een chinees door de stad Gent gegidsd. Maar niets is minder
waar. Eens je de hoofdtelefoon opzet weet je dat dit een totaal andere ervaring gaat zijn. Dit mogelijk
gemaakt door muziek, een stem die vanalles vertelt en vervormde geluiden van buitenaf. “When
words no longer guide us.” Je zou denken dat een mp3 met je lievelingsmuziek het zelfde soort effect
kan bekomen, maar niets in minder waar. Je wordt 1 met wat je hoort en ziet. Je bent in jezelf gericht
en afgesloten van de wereld. Je staat sil bij dingen die je andere dagen gewoon voorbij loopt en niet
eens opmerkt. Zo ben ik zelf blijven stil staan bij de voorbij vloeiende blaadjes in het water. Het is door
de hoofdtelefoon echt een ervaring die je alleen beleefd. Toch heb ik een tijdje met 2 rondgelopen.
Maar door dit kregen we ook weer een rare ervaring. De geluiden van buiten af (praten of lachen)
werden een weerkaatsing of herhaling van deze geluiden, wat een aparte ervaring gaf. Buiten de
(therapeutische) muziek en de vervormde geluiden van buiten af, was er ook nog een stem die
vanalles tegen je vertelt. Ze vertelt dingen waarover je soms zelf al over nadenkt, maar nu sta je er
echt (bijna letterlijk) bij stil. Dit omdat je echt in een andere wereld terrecht komt. Zo vroeg de stem om
op een gegeven moment even stil te staan en de mensen te bekijken. Normaal ben je 1 van hen. Nu
bekijk je ze echt van een afstand. De mensen zijn zo in hun zelf bezig. Er waren mensen die voorbij
raastten en er waren mensen die voorbij slenterden. Zo kreeg ik zelf echt de ervaring om alles rondom
mij nu van een bepaalde afstand te bekijken. Ik kreeg het gevoel dat ik er eigenlijk niet was, maar
tegelijkertijd ook wel. Bijna het gevoel van onzichtbaar te zijn. Terwijl jij de mensen staat de begluren,
hebben zij jou helemaal niet in het oog.
Op een gegeven moment stond ik bij een italiaans winkeltje, en plots begon er zuiderse/mediterraanse
muziek te spelen. Toeval? Hierover is er nog een discussie geweest met de medeleerlingen, en zij
hadden dit nog intenser ervaren. Dus, was dit dan de bedoeling of niet? Blijkbaar wel. Want de muziek
werdt bepaald door een gps-systeem. Dus ze konden weten waar je was, en daar dus de gepaste
muziek bij afspelen.
Kort gezegt was deze ervaring een introverte ervaring, iets waar je alleen bent met je gedachten. Dit
had dan ook een therapeutisch effect. Het is een ervaring die zeker aan te raden is.
Dit werk vind ik toch wel iets uniek, maar enkele elementen kunnen vergeleken worden met andere
werken. Zo heb je onderandere Paul Panhuysen, iemand uit de geluidkunst (sound art). Hij maakt
installaties met instrumenten, maar ook installaties zonder iets dat er uit ziet als een muziekintrument,
maar die wel een geluid produceren. Deze geven je dus ook een ervaring, die evenwel interactief is,
maar deze ervaring is dan zeer plaatselijk. Het gaat niet in een stad door, maar in een kleine
tentoonstellings ruimte. Volgens mij kom je hier ook minder tot jezelf. Het geluid wordt geproduceerd
doordat je zelf rond het werk beweegt. Het is dus interactief, je moet iets ondernemen om de
installatie muziek of geluid te laten produceren. Dit is ook een link met de ervaring in Gent. De muziek
of teksten veranderden naar gelang de plaats waar je stond.
Nog een te vergelijken werk is dat van de muziekband OK Go (bekend van indrukwekkende clips). Zij
werken me geo-art. Dit is een app, voor op je Iphone, waarbij je virtueel symbolen of woorden op de
landkaart tekent. Je gebruikt je gps (op je Iphone) als verfborstel, en de stad als canvas. Hier wordt op
een orginele manier ritten en wandeltochten in hun stad vastgelegd (= creatieve „straatkunst‟).
Hiermee wordt de link gelegd met de ervaring in Gent, door het gebruik van een gps-systeem. Je gaat
de stad hierdoor op een andere manier bekijken en benaderen. Maar ook het gebruik van de stad is
een link tussen beiden. De stad wordt hier lettelijk als een canvas gebruikt, en in de ervaring van Gent
maakt de stad het introverte gevoel nog groter. Als dit had door gegaan in bijvoorbeeld de natuur had
dit niet hetzelfde effect gehad.
Het laatste werk waarmee ik dit vergelijk is de kapel van Rothko. Wel misschien een rare vergelijking,
aangezien dit niets met nieuwe media te maken heeft. Maar de werken in deze kapel zijn zo groot dat
je ook helemaal wordt opgeslorpt in een andere wereld. Je krijgt ook hier een erg innerlijke en
therapeutische ervaring.
New media wordt meer en meer gebruikt om nieuwe ervaringen uit te lokken. Dit omdat die zichzelf
meer uitdaagd om op alle zintuigen in te spelen, en niet zomaar een technologisch snufje te zijn.
2. Nieuwe media is digitaal, maar wel manipuleerbaar, veranderbaar van formaat en interactief. Nieuwe
media zorgt er voor dat kunstwerken een ervaring kunnen zijn en dat ze inspelen op de reële wereld.
Het gebruik van digitale computers heeft de hele „oude‟ media veranderd en getransformeerd. Papier-
gebaseerde publicaties zijn strikt gezien geen nieuwe media. Hier zit dus de uitdaging in om dit wel
hierin te introduceren. Zo zorg je er voor de grafisch ontwerp niet enkel een visuele ervaring blijft,
maar door geluid en dergelijke een nog intensere ervaring wordt. Grafisch ontwerp moet niet enkel
visueel gehouden worden, maar ook een ervaring die je met meerdere ervaringen zintuigen beleeft.
Romy Puttevils
4GRO