Pháp Luật Về Quản Lý Lao Động Việt Nam Làm Việc Ở Nước Ngoài.doc

Tải tài liệu tại sividoc.com
Viết đề tài giá sinh viên – ZALO:0973.287.149-TEAMLUANVAN.COM
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
LƯU THỊ VÂN
Pháp luật về quản lý lao động Việt Nam làm việc ở nước ngoài
Chuyên ngành: Luật Quốc tế
Mã số: 60 38 60
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Hà Nội - 2011

1

Công trình được hoàn thành tại
KHOA LUẬT- ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Hồng Bắc
Phản biện 1: …………………………………………………………
………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………..
Phản biện 2: …………………………………………………………
………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………......
Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn, họp tại Khoa
Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội.
Vào hồi ..... giờ ....., ngày ..... tháng ..... năm 20….
Có thể tìm hiểu luận văn tại
Trung tâm tư liệu Khoa Luật – Đại học Quốc gia Hà Nội
Trung tâm tư liệu – Thư viện Đại học Quốc gia Hà Nội

2

Lêi më ®Çu
Trong bèi c¶nh héi nhËp khu vùc ho¸, toµn cÇu ho¸ vµ ph©n
c«ng lao ®éng trªn ph¹m vi quèc tÕ, viÖc ®-a lao ®éng ®i lµm viÖc ë
n-íc ngoµi lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan vµ ®ang cã xu h-íng ph¸t triÓn ë
nhiÒu n-íc, nhÊt lµ ë çc n-íc ®ang ph¸t triÓn nh-: Trung Quèc,
Philippin, Indonesia, Lµo,…§èi víi n-íc ta, viÖc ®-a lao ®éng ®i lµm
viÖc ë n-íc ngoµi mét mÆt xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu néi t¹i vµ xu h-íng
chung nh»m gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm, t¨ng thu nhËp cho ng-êi
lao ®éng, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc
cho c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸. MÆt kh¸c, lµ biÓu hiÖn cña viÖc
t¨ng c-êng giao l-u, hîp t¸c víi çc n-íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi.
Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh ng-êi lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc
ngoµi, mét sè vÊn ®Ò ®· ph¸t sinh ngoµi ý muèn chñ quan cña çc c¬ quan,
doanh nghiÖp vµ ng-êi lao ®éng nh-: viÖc lµm cña ng-êi lao ®éng kh«ng
®óng víi hîp ®ång ®· ký víi doanh nghiÖp tr-íc khi xuÊt c¶nh, lao ®éng ViÖt
Nam bÞ chñ sö dông lao ®éng n-íc ngoµi bãc lét vÒ thêi gian lµm viÖc vµ
tiÒn l-¬ng (c«ng viÖc vµ tiÒn l-¬ng tr¶ cho ng-êi lao ®éng kh«ng ®óng víi Hîp
®ång lao ®éng ®· ký tr-íc khi ®i lµm ë n-íc ngoµi - th-êng lµ thÊp h¬n), çc
kho¶n khÊu trõ tiÒn l-¬ng cña ng-êi lao ®éng lµm viÖc ë n-íc ngoµi kh«ng râ
rµng, ®iÒu kiÖn sinh ho¹t tèi thiÓu kh«ng ®¶m b¶o, ®iÒu kiÖn lµm viÖc
kh«ng ®¸p øng yªu cÇu vÒ an toµn lao ®éng; hay hiÖn t-îng lao ®éng n-íc ta
ph¸ vì hîp ®ång, tù ý bá n¬i ®ang lµm viÖc theo hîp ®ång lao ®éng ®Ó t×m
c«ng viÖc kh¸c víi møc thï lao cao h¬n; uèng r-îu, g©y gæ ®¸nh nhau, tô tËp
cê b¹c vµo thêi gian r¶nh rçi … hoÆc ë l¹i n-íc ngoµi tr¸i phÐp khi ®· kÕt thóc
hîp ®ång lao ®éng. Nh÷ng tån t¹i ®ã ®· vµ ®ang g©y ra nhiÒu ¶nh h-ëng
kh«ng tèt, cô thÓ lµ: ng-êi lao ®éng bÞ ®e do¹ vÒ quyÒn lîi, tõ ®ã hä dÇn
mÊt lßng tin vµo c«ng viÖc;

chñ sö dông lao ®éng th× hoµi nghi vÒ chÊt l-îng lao ®éng ViÖt
Nam, dÇn 3

tõ bá ý ®Þnh më réng quan hÖ hîp t¸c vµ nghiªm träng h¬n n÷a hä sÏ
ngay lËp tøc ngõng tiÕp nhËn lao ®éng n-íc ta ®Õn lµm viÖc, ®iÒu ®ã
cã nghÜa lµ th-¬ng hiÖu cña lao ®éng ViÖt Nam dÇn bÞ lu mê vµ nguy
c¬ mÊt thÞ tr-êng ®ang cËn kÒ. Kh«ng chØ cã vËy, h×nh ¶nh ng-êi lao
®éng ViÖt Nam nãi riªng vµ ®Êt n-íc, con ng-êi ViÖt Nam nãi chung trong
m¾t b¹n bÌ, ®èi t¸c quèc tÕ còng bÞ ¶nh h-ëng theo chiÒu h-íng xÊu.
Së dÜ cã t×nh tr¹ng ®ã lµ do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau, c¶
nguyªn nh©n chñ quan vµ nguyªn nh©n kh¸ch quan. Trong ®ã, ®Æc biÖt
cã nguyªn nh©n tõ c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc
ngoµi vµ c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt víi t- c¸ch lµ c«ng cô qu¶n lý. Nh÷ng
néi dung trªn ®Æt ra yªu cÇu cÊp thiÕt ®ã lµ nghiªn cøu t×m ra nh÷ng
gi¶i ph¸p tèt nhÊt ®Ó kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i vµ t¨ng c-êng hiÖu qu¶
cña c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi.
XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu ®ã, t«i chän vÊn ®Ò: “Ph¸p luËt vÒ
qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë níc ngoµi” lµm luËn v¨n
tèt nghiÖp cña m×nh.
LuËn v¨n ®-îc cÊu tróc theo 3 ch-¬ng:
Ngoµi phÇn më ®Çu, phÇn kÕt luËn, luËn v¨n cã kÕt cÊu thµnh ba
ch-¬ng:
Ch-¬ng I: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ qu¶n lý lao ®éng ViÖt
Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi.
Ch-¬ng II: Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña ph¸p luËt vÒ qu¶n lý
lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi.
Ch-¬ng III: Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn ph¸p luËt
qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi.

4

Ch-¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ qu¶n lý lao ®éng
ViÖt Namlµm viÖc ë n-íc ngoµi
1.1.1 Kh¸i niÖm qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi
Qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi bao gåm
tæng thÓ çc quy ®Þnh cña ph¸p luËt liªn quan ®Õn ho¹t ®éng thiÕt kÕ
çc c¬ chÕ, c«ng cô ®Ó tæ chøc, chØ ®¹o, ®iÒu hµnh, b¶o vÖ ng-êi lao
®éng cña çc chñ thÓ nh»m ®¹t ®-îc nh÷ng môc tiªu nhÊt ®Þnh.
1.1.2 Qu¶n lý Nhµ n-íc vÒ lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi
Chñ thÓ qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi
gåm: Nhµ n-íc, doanh nghiÖp, ng-êi lao ®éng. Trong ®ã Nhµ n-íc
lµ chñ thÓ qu¶n lý ®Æc biÖt nhÊt. Qu¶n lý Nhµ n-íc vÒ lao ®éng
ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi cã thÓ hiÓu nh- sau:
Qu¶n lý Nhµ n-íc vÒ lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc
ngoµi bao gåm tæng thÓ çc quy ®Þnh cña ph¸p luËt liªn quan ®Õn
ho¹t ®éng thiÕt kÕ çc c¬ chÕ, c«ng cô ®Ó tæ chøc, chØ ®¹o, ®iÒu
hµnh, b¶o vÖ ng-êi lao ®éng cña Nhµ n-íc (®¹i diÖn lµ çc chñ thÓ ®-
îc nhµ n-íc trao quyÒn nh-: çc Bé, ngµnh) nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ
®Êt n-íc theo h-íng c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸.
1.2. §Æc ®iÓm cña qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi
Ho¹t ®éng qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµ viÖc ë n-íc ngoµi cã nh÷ng
®Æc tr-ng c¬ b¶n vÒ chñ thÓ, ph¹m vi, tÝnh chÊt vµ môc ®Ých qu¶n lý.
1.2.1 VÒ chñ thÓ: XÐt tõ gãc ®é ph¸p luËt ViÖt Nam th× chñ thÓ
tham gia qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi gåm hai chñ thÓ
c¬ b¶n lµ Nhµ n-íc mµ ®¹i diÖn lµ çc c¬ quan nhµ n-íc nh-: Bé Lao ®éng -
Th-¬ng binh vµ X· héi, Bé Ngo¹i giao, Bé C«ng an, Bé Tµi chÝnh, Bé y tÕ,…
vµ doanh nghiÖp ®-a ng-êi lao ®éng ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi.
Ngoµi hai chñ thÓ trªn cßn mét sè chñ thÓ kh¸c còng tham gia
vµo ho¹t ®éng qu¶n lý, ®ã lµ: chñ sö dông lao ®éng n-íc ngoµi, ng-êi lao

5

®éng vµ ng-êi b¶o l·nh cho ng-êi lao ®éng. Trong ®ã sù qu¶n lý cña ng-
êi lao ®éng lµ ho¹t ®éng “tù qu¶n” - b-íc ph¸t triÓn cao cña qu¶n lý.
1.2.2 VÒ ph¹m vi: Qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi
cã ph¹m vi qu¶n lý t-¬ng ®èi réng - ®· v-ît ra khái l·nh thæ hµnh chÝnh cña
quèc gia. §iÒu ®ã xuÊt ph¸t tõ ®èi t-îng qu¶n lý - ng-êi lao ®éng ViÖt Nam -
nh÷ng ng-êi thùc tÕ ®ang lµm viÖc ngoµi l·nh thæ ViÖt Nam.
1.2.3 VÒ tÝnh chÊt: Qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc
ngoµi cã tÝnh chÊt phøc t¹p. TÝnh chÊt phøc t¹p nµy mét mÆt do ph¹m
vi nh- ®· ®Ò cËp ë trªn t¸c ®éng, mÆt kh¸c do ng-êi lao ®éng ViÖt Nam
khi sang lµm viÖc ë n-íc ngoµi ®ång thêi song song chÞu sù ®iÒu chØnh
cña hai hÖ thèng ph¸p luËt: hÖ thèng ph¸p luËt cña n-íc së t¹i vµ hÖ
thèng ph¸p luËt cña n-íc mµ hä lµ c«ng d©n - ph¸p luËt ViÖt Nam.
1.2.4. VÒ môc ®Ých: Qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë
n-íc ngoµi ®-îc thùc hiÖn víi nhiÒu môc ®Ých kh¸c nhau, ®Çu tiªn
ho¹t ®éng nµy ®-îc thùc hiÖn nh»m mang l¹i quyÒn lîi cho ng-êi lao
®éng, chñ sö dông lao ®éng, doanh nghiÖp ®-a lao ®éng ®i lµm
viÖc ë n-íc ngoµi vµ ®Æc biÖt nh»m gi÷ g×n mèi quan hÖ hîp t¸c h÷u
nghÞ gi÷a n-íc ta víi quèc gia tiÕp nhËn lao ®éng.
1.3. Vai trß cña qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi
1.3.1. Vai trß ®èi víi Nhµ n-íc: §èi víi Nhµ n-íc qu¶n lý lao
®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi cßn cã vai trß to lín trong
viÖc gi¶ii quyÕt viÖc lµm, ph¸t triÓn kinh tÕ, thu hót ngo¹i tÖ, æn
®Þnh trËt tù, an toµn x· héi.
1.3.2. Vai trß ®èi víi doanh nghiÖp ®-a lao ®éng ViÖt Nam ®i
lµm viÖc ë n-íc ngoµi: Ho¹t ®éng qu¶n lý nµy võa gióp doanh nghiÖp
thùc hiÖn môc ®Ých kinh doanh võa b¶o vÖ quyÒn lîi cho doanh nghiÖp.

6

1.3.3. Vai trß ®èi víi ng-êi lao ®éng: Qu¶n lý lao ®éng lµm viÖc
ë n-íc ngoµi cã vai trß b¶o vÖ, gióp ®ì ng-êi lao ®éng khi hä gÆp
khã kh¨n, trë ng¹i.
1.4. Sù cÇn thiÕt ph¶i qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm
viÖc ë n-íc ngoµi trong hiÖn t¹i vµ t-¬ng lai.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, søc lao ®éng cã tÝnh c¹nh
tranh, ng-êi lao ®éng ®-îc ®em ra soi xÐt c¶ vÒ thÓ chÊt, trÝ tuÖ vµ
ý thøc kû luËt. §Æc biÖt ®èi víi bé phËn lao ®éng lµm viÖc ë n-íc
ngoµi - n¬i mµ ®iÒu kiÖn lao ®éng cã nhiÒu ®iÓm kh¸c biÖt so víi n-
íc mµ ng-êi lao ®éng lµ c«ng d©n. §Ó cã thÓ tån t¹i, cã viÖc lµm, gi÷
®-îc viÖc lµm hiÖn cã c«ng t¸c qu¶n lý ng-êi lao ®éng cµng ngµy
cµng trë nªn cÊp thiÕt ®èi víi c¶ thêi ®iÓm hiÖn t¹i vµ t-¬ng lai.
1.5 C¬ së ph¸p lý ®iÒu chØnh qu¶n lý lao ®éng ViÖt
Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi.
1.5.1 §iÒu -íc quèc tÕ
ViÖt Nam ®· ký kÕt çc §iÒu -íc quèc tÕ víi çc quèc gia tiÕp
nhËn lao ®éng ViÖt Nam. ë giai ®o¹n hîp t¸c quèc tÕ vÒ lao ®éng th-êng
cã ba lo¹i v¨n b¶n mµ c¬ quan qu¶n lý nhµ n-íc ®-îc sù ñy quyÒn cña
ChÝnh phñ ph¶i ®µm ph¸n ký kÕt, ®ã lµ: çc HiÖp ®Þnh vÒ hîp t¸c lao
®éng (cã gi¸ trÞ ph¸p lý tõ 5 ®Õn 10 n¨m); çc NghÞ ®Þnh th- ®-îc ®µm
ph¸n ký kÕt hµng n¨m nh»m cô thÓ hãa n¨m tíi sÏ ®-a vµ tiÕp nhËn bao
nhiªu lao ®éng, c¬ cÊu lao ®éng ®-a ®i cïng çc ®iÒu kiÖn cô thÓ ®Ó ®-
a vµ tiÕp nhËn; çc B¶n ghi nhí trong çc cuéc lµm viÖc song ph-¬ng.
1.5.2 Ph¸p luËt trong n-íc
Ho¹t ®éng ®-a ng-êi lao ®éng ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi ®· b¾t
®Çu tõ nh÷ng n¨m 80. Lóc ®ã, lao ®éng ViÖt Nam ®i lµm viÖc ë n-íc
ngoµi theo çc HiÖp ®Þnh t-¬ng trî, NghÞ ®Þnh th- gi÷a n-íc ta víi çc n-
íc X· Héi Chñ NghÜa nh»m môc ®Ých chÝnh lµ lao ®éng tr¶ nî, häc hái

7

kinh nghiÖm s¶n xuÊt vµ tr×nh ®é khoa häc kü thuËt cña n-íc b¹n.
Trong thêi kú nµy, ho¹t ®éng qu¶n lý lao ®éng lµm viÖc ë n-íc ngoµi
vÉn ch-a cã v¨n b¶n quy ®Þnh, cho ®Õn nh÷ng n¨m 90 c«ng t¸c nµy
míi manh nha quy ®Þnh trong NghÞ ®Þnh 233/ 1990/N§-H§BT,
NghÞ ®Þnh 370/1991/N§- H§BT cña Héi ®ång bé tr-ëng. N¨m 2002,
Bé luËt lao ®éng 1994 ®-îc söa ®æi, bæ sung vµ néi dung ®-îc Quèc
héi th¶o luËn, bæ sung kh¸ chi tiÕt ®ã lµ viÖc ®-a vµ qu¶n lý lao
®éng ViÖt Nam sang lµm viÖc ë n-íc ngoµi.
Víi môc ®Ých lµm râ, bæ sung cho nh÷ng quy ®Þnh vÒ qu¶n lý
lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi cña Bé luËt lao ®éng 1994
(söa ®æi bæ sung 2002) mét sè v¨n b¶n ph¸p luËt ®· ra ®êi nh-: NghÞ
®Þnh 81/2003/N§ - CP dµnh c¶ ch-¬ng V, tõ ®iÒu 25 ®Õn ®iÒu 29;
Th«ng t-22/2003/TT - BL§TBXH dµnh môc VI ®Ó quy ®Þnh vÒ qu¶n lý
lao ®éng lµm viÖ ë n-íc ngoµi. Sau hai n¨m thùc hiÖn qu¶n lý lao ®éng
ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi theo NghÞ ®Þnh 81/2003/N§ - CP vµ
Th«ng t- 22 /2003/TT - BL§TB – XH ®Õn n¨m 2005 mét NghÞ ®Þnh riªng
vÒ vÊn ®Ò qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi ®· ra ®êi,
®ã lµ NghÞ ®Þnh 141/2005/N§-CP ngµy 11/11/2005 cña ChÝnh Phñ.
1.6 Gi¶i quyÕt xung ®ét ph¸p luËt vÒ lao ®éng cã yÕu tè n-íc ngoµi.
1.6.1 Gi¶i quyÕt xung ®ét ph¸p luËt vÒ lao ®éng cã yÕu tè n-íc
ngoµi theo ph¸p luËt 1 sè níc vµ theo ®iÒu íc quèc tÕ.
- Ph¸p luËt n-íc së t¹i th-êng quy ®Þnh mét c¸ch cô thÓ
quyÒn vµ nghÜa vô lao ®éng cña lao ®éng n-íc ngoµi ®Þnh c-
l©u dµi trªn l·nh thæ n-íc së t¹i.
- §èi víi ng-êi n-íc ngoµi kh«ng ®Þnh c- l©u dµi trªn l·nh thæ n-íc së
t¹i th× quyÒn vµ nghÜa vô lao ®éng cña hä sÏ bÞ chi phèi bëi mét sè nguyªn
t¾c nhÊt ®Þnh. Thùc chÊt th× nh÷ng nguyªn t¾c nµy lµ c¸c hÖ thuéc cña
quy ph¹m xung ®ét ph¸p luËt nh»m ®iÒu chØnh quyÒn vµ nghÜa

8

vô lao ®éng cña ng-êi n-íc ngoµi. VÊn ®Ò nµy, luËt ph¸p mét sè n-
íc quy ®Þnh nh- sau:
+ Theo LuËt ph¸p cña Céng Hoµ Ph¸p, Céng hoµ Liªn Bang
§øc, Italia, ¸o: QuyÒn vµ nghÜa vô cña ng-êi lao ®éng n-íc ngoµi sÏ
bÞ chi phèi cña LuËt n¬i thùc hiÖn c«ng viÖc (Lex Loci Laboris).
+ Kh«ng gièng nh- çc n-íc trªn, t¹i çc n-íc §«ng ¢u, viÖc
x¸c ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô lao ®éng cña ng-êi n-íc ngoµi sÏ
dùa trªn nguyªn t¾c -u tiªn ¸p dông luËt lùa chän (Lex Voluntatis).
Trong mét sè tr-êng hîp khi mµ ng-êi lao ®éng ®-îc c¬ quan
cã thÈm quyÒn cña n-íc hä tuyÓn dông ®Ó thùc hiÖn mét sè c«ng
viÖc ë n-íc ngoµi cã thêi h¹n th× th× quyÒn vµ nghÜa vô cña nh÷ng
ng-êi lao ®éng nµy sÏ chÞu sù chi phèi bëi luËt n-íc n¬i cã tæ chøc
thuª lao ®éng (Lex Loci Delegationis). Hay vÒ thùc chÊt lµ luËt cña n-
íc mµ ng-êi lao ®éng lµ c«ng d©n sÏ ®iÒu chØnh hä.
+ §èi víi çc n-íc trong hÖ thèng ph¸p luËt chung (common
Law) nh-: Anh, Mü, Canada,...th× viÖc gi¶i quyÕt xung ®ét ph¸p
luËt cã yÕu tè n-íc ngoµi sÏ ¸p dông nh- viÖc gi¶i quyÕt xung ®ét
ph¸p luËt trong lÜnh vùc hîp ®ång.
6.2. Gi¶i quyÕt xung ®ét ph¸p luËt vÒ lao ®éng cã yÕu
tè n-íc ngoµi theo quy ®Þnh cña Ph¸p luËt ViÖt Nam.
QuyÒn vµ nghÜa vô lao ®éng cña c«ng d©n ViÖt Nam lµm viÖc
trong çc c¬ quan cña ViÖt Nam ë n-íc ngoµi nh- c¬ quan ®¹i diÖn ngo¹i
giao, c¬ quan l·nh sù sÏ chÞu sù ®iÒu chØnh bëi ph¸p luËt ViÖt Nam.
§èi víi c«ng d©n ViÖt Nam lµm viÖc trong çc doanh nghiÖp
ViÖt Nam ë n-íc ngoµi ®iÒu hµnh d-íi h×nh thøc thÇu kho¸n c«ng
tr×nh hoÆc ®Êu thÇu th× quyÒn vµ nghÜa vô lao ®éng cña nhãm
ng-êi nµy sÏ do luËt ViÖt Nam ®iÒu chØnh, trõ tr-êng hîp §iÒu -íc
quèc tÕ mµ ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia cã quy ®Þnh kh¸c.

9

QuyÒn vµ nghÜa vô lao ®éng cña c«ng d©n ViÖt Nam
lµm viÖc trong çc tæ chøc n-íc ngoµi hoÆc tæ chøc quèc tÕ
®ãng trªn l·nh thæ ViÖt Nam sÏ chÞu sù ®iÒu chØnh bëi ph¸p luËt
ViÖt Nam vÒ vÊn ®Ò lao ®éng, trõ tr-êng hîp §iÒu -íc quèc tÕ mµ
ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia cã quy ®Þnh kh¸c.
C«ng d©n ViÖt Nam khi lµm viÖc trong çc c¬ quan n-íc ngoµi ë
n-íc ngoµi ®-îc h-ëng çc quyÒn vµ thùc hiÖn çc nghÜa vô c¬ b¶n theo
quy ®Þnh cña Bé LuËt lao ®éng, çc NghÞ ®Þnh h-íng dÉn.

10

Ch-¬ng 2. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña ph¸p luËt vÒ qu¶n lý
lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi.
2.1. Qu¶n lý cña Nhµ n-íc vÒ lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi
Qu¶n lý Nhµ n-íc vÒ lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc
ngoµi gåm hai mÆt:
- X¸c ®Þnh biÖn ph¸p qu¶n lý chung.
- X©y dùng biÖn ph¸p b¶o ®¶m, duy tr× quyÒn qu¶n lý
Nhµ n-íc vÒ lao ®éng lµm viÖc ë n-íc ngoµi.
2.1.1 Néi dung qu¶n lý nhµ n-íc vÒ lao ®éng ViÖt Nam lµm
viÖc ë n-íc ngoµi.
Néi dung qu¶n lý cña nhµ n-íc mang tÝnh chÊt ®-êng lèi,
chñ tr-¬ng. Nh÷ng néi dung ®ã ®-îc thÓ hiÖn cô thÓ nh- sau:
- N¾m cung cÇu vµ sù biÕn ®éng cung cÇu lµm c¬ së
quyÕt ®Þnh chÝnh s¸ch quèc gia, kÕ ho¹ch vÒ nguån nh©n lùc,
ph©n bè cho thÞ tr-êng c¸c n-íc.
- X©y dùng vµ tæ chøc thùc hiÖn chiÕn l-îc, kÕ ho¹ch vÒ
ng-êi lao ®éng ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi.
- X©y dùng, ban hµnh, tæ chøc thùc hiÖn, tuyªn truyÒn, phæ
biÕn gi¸o dôc ph¸p luËt cho ng-êi lao ®éng ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi.
- Qui ®Þnh néi dung ch-¬ng tr×nh, tµi liÖu båi d-ìng kiÕn
thøc cÇn thiÕt cho ng-êi lao ®éng lµm viÖc ë n-íc ngoµi.
- Tæ chøc qu¶n lý, chØ ®¹o, h-íng dÉn thùc hiÖn c«ng t¸c qu¶n lý
- Hîp t¸c quèc tÕ trong lÜnh vùc ®-a ng-êi lao ®éng ®i lµm
viÖc ë n-íc ngoµi; ®µm ph¸n, ký kÕt c¸c §iÒu -íc quèc tÕ, tho¶
thuËn quèc tÕ vÒ ng-êi lao ®éng ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi.
- Tæ chøc ho¹t ®éng xóc tiÕn ph¸t triÓn thÞ tr-êng lao ®éng ngoµi n-íc.

11

- CÊp, ®æi, thu håi giÊy phÐp, ®×nh chØ ho¹t ®éng ®-a
ng-êi lao ®éng ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi, qu¶n lý viÖc ®¨ng kÝ vµ
h-íng dÉn tæ chøc thùc hiÖn çc lo¹i hîp ®ång.
- KiÓm tra, thanh tra vµ xö lý çc hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ
ng-êi lao ®éng ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi, gi¶i quyÕt tranh chÊp, khiÕu n¹i,
tè ço trong ho¹t ®éng ®-a ng-êi lao ®éng ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi.
2.1.2 BiÖn ph¸p qu¶n lý cña Nhµ n-íc vÒ lao ®éng ViÖt Nam
lµm viÖc ë n-íc ngoµi.
Nhµ n-íc sö dông çc biÖn ph¸p sau:
- Tæ chøc hÖ thèng c¬ quan chuyªn m«n qu¶n lý lao ®éng
- X©y dùng chÝnh s¸ch, ph¸p luËt chuyªn biÖt vÒ lao ®éng lµm
viÖc ë n-íc ngoµi nh-: NghÞ ®Þnh, QuyÕt ®Þnh, ChØ thÞ, Th«ng t…
- Xem xÐt, chÊp nhËn çc gi¶i tr×nh vÒ qu¶n lý lao ®éng lµm viÖc
ë n-íc ngoµi cña çc doanh nghiÖp trong tr-êng hîp mµ ph¸p luËt qui ®Þnh.
- §Æt Ban qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc
ngoµi t¹i mçi n-íc.
Trong qu¸ tr×nh qu¶n lý lao ®éng lµm viÖc ë n-íc ngoµi, mét sè
biÖn ph¸p cô thÓ sau th-êng ®-îc nhµ n-íc sö dông: BiÖn ph¸p h×nh sù;
BiÖn ph¸p hµnh chÝnh; BiÖn ph¸p kinh tÕ; BiÖn ph¸p d©n sù.
2.1.3 C¬ quan chuyªn tr¸ch qu¶n lý Nhµ n-íc vÒ lao ®éng
ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi.
C¬ quan chuyªn tr¸ch qu¶n lý Nhµ n-íc vÒ lao ®éng ViÖt
Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi ®-îc cô thÓ b»ng s¬ ®å sau:

12

Bé Lao
®éng-
Th-¬ng
binh vµ
x· héi
Côc qu¶n lý
lao ®éng
ngoµi n-íc
chÝnh phñ
Bé Bé
ngo¹i c«ng
giao an
C¬ quan ®¹i
diÖn ngo¹i
giao
Uû ban nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc
thuéc trung -¬ng
Bé y
tÕ
Bé tµi
chÝnh
2.2. Qu¶n lý cña doanh nghiÖp
Doanh nghiÖp ®-îc phÐp ®-a ng-êi lao ®éng ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi gåm:
- Doanh nghiÖp cã giÊy phÐp ho¹t ®éng ®-a lao ®éng
ViÖt Nam ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi.
- Doanh nghiÖp ViÖt Nam nhËn thÇu, nhËn kho¸n c«ng
tr×nh ë n-íc ngoµi cã sö dông lao ®éng ViÖt Nam;
- Doanh nghiÖp ViÖt nam ®Çu t- ë n-íc ngoµi cã sö dông
lao ®éng ViÖt Nam.
13

VÊn ®Ò chÝnh mµ kho¸ luËn ®i s©u t×m hiÓu lµ: viÖc qu¶n lý
lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi cña doanh nghiÖp cã giÊy
phÐp ho¹t ®éng dÞch vô ®-a ng-êi lao ®éng ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi.
2.2.1 Néi dung qu¶n lý cña doanh nghiÖp
- Qu¶n lý tr-íc khi ®-a ng-êi lao ®éng ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi
- Qu¶n lý trong qu¸ tr×nh ng-êi lao ®éng thùc hiÖn hîp
®ång lao ®éng ë n-íc ngoµi.
- Qu¶n lý lao ®éng khi kÕt thóc hîp ®ång lao ®éng.
2.2.2 BiÖn ph¸p qu¶n lý cña doanh nghiÖp.
- BiÖn ph¸p tÝch cùc
+ Doanh nghiÖp ®ãng b¶o hiÓm cho ng-êi lao ®éng
+ T¹o ®iÒu kiÖn cho ng-êi lao ®éng göi tiÒn, tµi s¶n vÒ n-íc
+ BiÖn ph¸p tinh thÇn.
- BiÖn ph¸p rµng buéc
+ Ký hîp ®ång ®-a ng-êi lao ®éng ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi
+ BiÖn ph¸p ®Æt cäc, ký quü, b¶o l·nh
+ BiÖn ph¸p khëi kiÖn ng-êi lao ®éng
2.2.3 C¬ cÊu qu¶n lý cña doanh nghiÖp
HiÖn nay, ®Ó qu¶n lý lao ®éng mµ doanh nghiÖp ®-a ®i th«ng th-
êng doanh nghiÖp cö çn bé qu¶n lý sang n-íc ®èi t¸c hoÆc ®Æt v¨n phßng
®¹i diÖn (Ýt ®-îc ¸p dông v× quy m« cña doanh nghiÖp ch-a ®ñ lín vµ chi
phÝ cho ho¹t ®éng nµy kh¸ lín, mang tÝnh chÊt th-êng xuyªn). §©y lµ çch
thøc më kh«ng b¾t buéc tÊt c¶ çc doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc
nµy ®Òu ph¶i ¸p dông. Theo ph¸p luËt hiÖn hµnh, doanh nghiÖp nµo cã 100
lao ®éng trë lªn lµm viÖc ë mét n-íc th× ph¶i cö çn bé qu¶n lý hay ®Æt v¨n
phßng ®¹i diÖn. NÕu çc doanh nghiÖp cã qui m« qu¸ nhá, sè l-îng lao ®éng
hiÖn lµm ë n-íc ngoµi d-íi 100 lao ®éng th× cã thÓ

14

phèi kÕt hîp víi nhau trong vÊn ®Ò qu¶n lý nh-: hai doanh nghiÖp chung
mét çn bé qu¶n lý.
2.3 Qu¶n lý cña ng-êi lao ®éng, ng-êi b¶o l·nh cho ng-êi lao
®éng ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi
Qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi kh«ng chØ
lµ tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n cña Nhµ n-íc, doanh nghiÖp ®-a ®i mµ cßn
lµ tr¸ch nhiÖm cña ng-êi lao ®éng vµ ng-êi b¶o l·nh cho hä.
Quy ®Þnh ®ã ®· t¹o c¬ së ph¸p lý cho ho¹t ®éng qu¶n lý
mang tÝnh x· héi nµy. Khi ®-îc qui ®Þnh trong v¨n b¶n luËt th× ®-
¬ng nhiªn çc chñ thÓ liªn quan ph¶i t«n träng vµ thùc hiÖn.
2.4 Qu¶n lý cña n-íc së t¹i
Çch thøc qu¶n lý lao ®éng n-íc ngoµi ®Õn sinh sèng vµ lµm viÖc
ë mçi n-íc lµ kh¸c nhau (theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt n-íc hä) nh-
ng qua t×m hiÓu, ph©n tÝch cã thÓ kh¸i qu¸t nh- sau:
- ë Hµn Quèc viÖc qu¶n lý lao ®éng n-íc ngoµi ®Õn lµm viÖc
®-îc thùc hiÖn t-¬ng ®èi chÆt chÏ: th«ng th-êng khi ng-êi lao ®éng n-
íc ngoµi ®Õn lµm viÖc ë Hµn Quèc sÏ ®-îc doanh nghiÖp trùc tiÕp sö
dông bè trÝ n¬i ¨n ë mang tÝnh chÊt tËp trung t¹i mét khu riªng, ®¶m
b¶o vÒ mÆt an ninh, chÊt l-îng cuéc sèng, ®a phÇn nh÷ng ng-êi cïng
quèc tÞch sÏ ®-îc bè trÝ ë cïng mét phßng ®Ó tiÖn sinh ho¹t, chia sÎ
vµ gióp ®ì nhau trong c«ng viÖc còng nh- trong cuéc sèng.
- NhËt B¶n lµ n-íc tiÕp nhËn lao ®éng n-íc ngoµi chñ yÕu theo
h×nh thøc tu nghiÖp sinh vµ thùc tËp sinh víi môc ®Ých chÝnh lµ chuyÓn
giao khoa häc c«ng nghÖ, tri thøc nghÒ nghiÖp cho ng-êi lao ®éng n-íc
ngoµi. GÇn ®©y NhËt B¶n ®· ban hµnh mét sè v¨n b¶n rót ng¾n thêi gian tu
nghiÖp, cho phÐp tiÕp nhËn lao ®éng gi¶n ®¬n tõ ViÖt Nam còng nh-çc n-
íc kh¸c trong khu vùc, t¨ng tiÒn l-¬ng cho c«ng nh©n.

15

2.5 Hµnh vi vi ph¹m vµ viÖc xö lÝ ®èi víi hµnh vi ph¹m
vÒ qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi
- Çc hµnh vi ph¹m
+) Çc hµnh vi vi ph¹m cña doanh nghiÖp
+) Hµnh vi vi ph¹m cña ng-êi lao ®éng.
- H×nh thøc xö ph¹t
- C¶nh ço
- Ph¹t tiÒn tèi ®a ®Õn 20.000.000 (hai m-¬i triÖu) ®ång
- H×nh thøc xö ph¹t bæ sung: t-íc quyÒn sö dông giÊy
phÐp ho¹t ®éng ®-a ng-êi lao ®éng ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi trong
thêi h¹n (3 th¸ng hoÆc 6 th¸ng) ®èi víi doanh nghiÖp vi ph¹m.
- BiÖn ph¸p kh¾c phôc hËu qu¶ nh-: T¹m ®×nh chØ, ®×nh
chØ thùc hiÖn hîp ®ång ®-a ng-êi lao ®éng ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi,
tæ chøc ®-a ng-êi lao ®éng ViÖt Nam vÒ n-íc theo yªu cÇu cña n-íc
së t¹i hoÆc c¬ quan cã thÈm quyÒn cña ViÖt Nam; båi hoµn thiÖt h¹i
vµ chÞu mäi chi phÝ ph¸t sinh do hµnh vi vi ph¹m hµnh chÝnh g©y ra;
thu håi giÊy phÐp ho¹t ®éng ®-a lao ®éng ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi
(¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp cã hµnh vi vi ph¹m); buéc vÒ n-íc (¸p
dông ®èi víi ng-êi lao ®éng cã hµnh vi vi ph¹m).
- ThÈm quyÒn xö ph¹t
+ ThÈm quyÒn xö ph¹t ®èi víi nh÷ng vi ph¹m ë trong n-íc
- Chñ tÞch Uû ban nh©n d©n tØnh;
- Thanh tra viªn lao ®éng ®ang thi hµnh c«ng vô;
- Ch¸nh thanh tra lao ®éng cÊp së;
- Ch¸nh thanh tra lao ®éng cÊp bé ;
- Côc tr-ëng Côc qu¶n lý lao ®éng ngoµi n-íc ;
- Bé tr-ëng Bé Lao ®éng - Th-¬ng binh vµ x· héi.
+ ThÈm quyÒn xö ph¹t ®èi víi ng-êi lao ®éng ë n-íc ngoµi

16

Ch-¬ng 3. Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn ph¸p luËt qu¶n
lý lao ®éng ViÖt nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi
3.1 Thùc tr¹ng Qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi
3.1.1. Thùc tr¹ng ph¸p luËt Qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam
VÊn ®Ò qu¶n lý ho¹t ®éng ®-a ng-êi lao ®éng ®i lµm viÖc ë
n-íc ngoµi ®ang lµ mét th¸ch thøc ®èi víi ViÖt Nam, do sè lao ®éng
®-a sang çc n-íc ngµy cµng lín, ®éi ngò doanh nghiÖp xuÊt khÈu lao
®éng nhiÒu h¬n, thÞ tr-êng lao ®éng n-íc ngoµi më réng vµ sù ph©n
c«ng lao ®éng cã nhiÒu thay ®æi. Trong khi chÊt l-îng nguån lao
®éng cßn nhiÒu h¹n chÕ, ®éi ngò doanh nghiÖp xuÊt khÈu lao ®éng
ho¹t ®éng ch-a thùc sù chuyªn nghiÖp do ®ã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña
lao ®éng n-íc ta trªn thÞ tr-êng lao ®éng thÕ giíi bÞ h¹n chÕ.
NhiÒu vô viÖc lõa ®¶o, tranh chÊp, vi ph¹m vÒ ho¹t ®éng nµy ®·
diÔn ra nhiÒu n¬i, nhiÒu cÊp ®é. MÆc dï çc c¬ quan thuéc Bé, Ngµnh
vµ ®Þa ph-¬ng ®· cã nhiÒu biÖn ph¸p ng¨n chÆn, h¹n chÕ tiªu cùc nh»m
®Èy m¹nh ho¹t ®éng ®-a ng-êi lao ®éng ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi hiÖu
qu¶ h¬n, n¨ng ®éng vµ minh b¹ch h¬n. Nh-ng t×nh tr¹ng nµy kh«ng nh÷ng
gi¶m mµ cßn cã nguy c¬ x¶y ra nhiÒu, tinh vi vµ phøc t¹p h¬n.
MÆt kh¸c, do c¬ chÕ chÝnh s¸ch cña ta ch-a t-¬ng ®ång
víi nhiÒu n-íc tiÕp nhËn lao ®éng nªn sù thay ®æi vÒ chÝnh s¸ch,
biÕn ®éng thÞ tr-êng lao ®éng ngoµi n-íc th× th-êng xuÊt hiÖn
nh÷ng bÊt lîi cho lao ®éng cña ta, dÉn ®Õn c¹nh tranh bÞ h¹n chÕ
so víi çc n-íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi.
Nh- ®· tr×nh bµy ë nh÷ng phÇn trªn, vÊn ®Ò qu¶n lý lao ®éng
ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi ®· trë thµnh vÊn ®Ò ®-îc quan t©m vµ
thÓ chÕ ho¸ thµnh v¨n b¶n ph¸p luËt. Nh÷ng h¹n chÕ cña v¨n b¶n ph¸p
luËt qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi, cô thÓ nh- sau:

17

- Ph¸p luËt vÒ ho¹t ®éng ®-a ng-êi lao ®éng ®i lµm viÖc ë n-íc
ngoµi vÉn ®ang trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn, ch-a theo kÞp víi nh÷ng
biÕn ®éng cña t×nh h×nh thùc tÕ, sù phèi hîp cña çc c¬ quan chøc
n¨ng ch-a chÆt chÏ, thiÕu nh÷ng chiÕn l-îc vÒ ho¹t ®éng ®-a ng-êi
lao ®éng ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi ë tÇm quèc gia, hiÖu qu¶ Kinh tÕ -
X· héi ch-a cao, c«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn ph¸p luËt cßn h¹n
chÕ, dÉn ®Õn nhËn thøc cña mét bé phËn ng-êi lao ®éng ch-a
®óng; thñ tôc hµnh chÝnh, c«ng t¸c khai th¸c, ®Þnh h-íng ph¸t triÓn
thÞ tr-êng lao ®éng ngoµi n-íc cßn nhiÒu bÊt cËp.
- Ph¸p luËt hiÖn hµnh ch-a cã chÕ tµi ®ñ m¹nh ®Ó r¨n ®e çc hµnh
vi vi ph¹m ph¸p luËt. Theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 141/2005/N§ -
CP vµ Th«ng t- liªn tÞch sè 09/2006/TTLT/BL§TBXH - BCA -
VKSNDTC - TANDTC nh÷ng ng-êi lao ®éng tù ý ph¸ vì hîp ®ång, c-
tró bÊt hîp ph¸p ë n-íc ngoµi sÏ bÞ:
Xö ph¹t hµnh chÝnh, båi hoµn thiÖt h¹i vµ chÞu mäi chi
phÝ ph¸t sÞnh do hµnh vi vi ph¹m g©y ra
Buéc vÒ n-íc
Xö lý h×nh sù
Nh-ng trªn thùc tÕ viÖc h-íng dÉn ch-a cô thÓ, do ®ã viÖc
¸p dông cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n.
- LuËt ng-êi lao ®éng ViÖt Nam ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi
theo hîp ®ång ch-a gi¶i quyÕt ®-îc vÊn ®Ò lao ®éng tù ý ph¸ vì
hîp ®ång, trèn ra ngoµi c- tró vµ lµm viÖc bÊt hîp ph¸p.
- Trong LuËt ng-êi lao ®éng ViÖt Nam ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi
theo hîp ®ång vµ NghÞ ®Þnh sè 141/2005/N§ - CP ch-a ®-a ra çch ®Ó
®a ngêi lao ®éng thuéc diÖn “bÞ buéc vÒ n-íc” vÒ n-íc, v× khi
hä lÈn trèn th× viÖc t×m kiÕm, dÉn ®é gÆp v« vµn khã kh¨n.
- LuËt ng-êi lao ®éng ViÖt Nam ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi theo
hîp ®ång ®· ®Ò cËp ®Õn néi dung qu¶n lý lao ®éng b»ng m· sè, nh-ng

18

ch-a ®-a ra çch ¸p dông cô thÓ nh- thÕ nµo vµ trªn thùc tÕ çch
qu¶n lý nµy vÉn ch-a ®-îc triÓn khai ¸p dông.
- MÆc dï Th«ng t- liªn tÞch sè 09/2006/TTLT/BL§TBXH - BCA
- VKSNDTC - TANDTC h-íng dÉn viÖc truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù ng-êi
cã hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt trong lÜnh vùc xuÊt khÈu lao ®éng ë n-íc ngoµi
®· quy ®Þnh viÖc xö lý h×nh sù lao ®éng bá trèn nh-ng trªn thùc tÕ sè l-îng
lao ®éng bá trèn ë çc thÞ tr-êng lao ®éng lªn ®Õn hµng ngh×n ng-êi nh-ng
sè lao ®éng vi ph¹m nµy bÞ xö lý h×nh sù míi chØ tÝnh trªn ®Çu ngãn tay.
Trªn thùc tÕ doanh nghiÖp xuÊt khÈu lao ®éng th-êng cã t©m lý ng¹i kiÕn
nghÞ khëi kiÖn v× çc nguyªn nh©n chñ yÕu sau:
+ ViÖc t×m kiÕm ng-êi lao ®éng bá trèn tùa nh “t×m kim ®¸y bÓ”,
do ®ã nÕu Toµ ¸n xö kiÖn v¾ng mÆt bÞ ®¬n (ng-êi lao ®éng) th× dï toµ
cã xö doanh nghiÖp xuÊt khÈu lao ®éng th¾ng kiÖn th× viÖc thi
hµnh ¸n trªn thùc tÕ còng sÏ r¬i vµo bÕ t¾c.
+ §èi víi çc doanh nghiÖp nãi chung vµ ®Æc biªt lµ doanh
nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc xuÊt khÈu lao ®éng nãi riªng th×
uy tÝn trªn thÞ tr-êng cã mét gi¸ trÞ v« cïng quan träng. Mét sè
doanh nghiÖp xuÊt khÈu lao ®éng cho hay hä ng¹i kiÕn nghÞ khëi
kiÖn v× cø ®-a ra kiÖn ch-a biÕt doanh nghiÖp ®óng hay sai th×
ngay lËp tøc uy tÝn cña doanh nghiÖp ®· bÞ suy gi¶m.
+ Thêi gian ®Ó hoµn tÊt mét vô kiÖn kh«ng ®¬n gi¶n lµ
mét vµi ngµy mµ cã khi kÐo dµi c¶ th¸ng. §iÒu nµy khiÕn doanh
nghiÖp ng¹i gi¶i quyÕt b»ng con ®-êng khëi kiÖn ra toµ ¸n.
Víi ba lý do trªn, hiÖn nay sè l-îng doanh nghiÖp khëi kiÖn
ng-êi lao ®éng bá trèn còng nh- sè lao ®éng bÞ xö lý h×nh sù trªn
thùc tÕ lµ rÊt Ýt, kh«ng mang l¹i hiÖu qu¶ ®èi víi viÖc qu¶n lý lao
®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi.
3.1.2 Thùc tiÔn c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam
lµm viÖc ë n-íc ngoµi hiÖn nay.

19

Lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi bao gåm: ng-êi
lao ®éng, chuyªn gia vµ tu nghiÖp sinh.
ThÞ tr-êng tiÕp nhËn lao ®éng ViÖt Nam sang lµm viÖc
còng ®-îc më réng, hiÖn cã kho¶ng 400.000 lao ®éng ViÖt Nam
®ang lµm viÖc ë 40 quèc gia vµ vïng l·nh thæ.
- -u ®iÓm
NÕu nh- thêi kú 2003 - 2005 lµ thêi kú cao ®iÓm cña t×nh
tr¹ng lao ®éng ViÖt Nam ë n-íc ngoµi vi ph¹m ph¸p luËt nh- bá trèn, ë
l¹i vµ lµm viÖc bÊt hîp ph¸p,…. Víi cao trµo cña hiÖn t-îng nµy lµ viÖc
§µi Loan - Mét thÞ tr-êng tiÕp nhËn lao ®éng víi sè l-îng lín ®· tuyªn
bè dõng tiÕp nhËn lao ®éng ViÖt Nam ®Õn lµm viÖc trong lÜnh vùc
gióp viÖc gia ®×nh vµ thuû s¶n, th× trong mét vµi n¨m trë l¹i ®©y t×nh
tr¹ng lao ®éng bá trèn, sè lao ®éng bÞ trôc xuÊt, vi ph¹m ph¸p luËt ®·
®-îc h¹n chÕ, uy tÝn cña thÞ tr-êng lao ®éng ViÖt Nam ®· ®-îc cñng
cè, thÞ tr-êng tiÕp nhËn lao ®éng më réng (trªn 40 quèc gia vµ vïng
l·nh thæ),… Nh÷ng -u ®iÓm ®ã lµ kÕt qu¶ trùc tiÕp cña c«ng t¸c
qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi cña Nhµ n-íc,
doanh nghiÖp, ng-êi lao ®éng vµ ng-êi b¶o l·nh cho hä.
Bªn c¹nh ®ã qua sù kiÖn bÊt æn chÝnh trÞ ë Lybia vµ
th¶m häa thiªn nhiªn ë NhËt B¶n cã thÓ thÊy r»ng ViÖt Nam ®·
lµm tèt c«ng t¸c qu¶n lý, b¶o vÖ ng-êi lao ®éng lµm viÖc ë n-íc
ngoµi. Khi hai n-íc trªn x¶y ra sù cè, lao ®éng ViÖt Nam ®· ®-îc h-
íng dÉn, tËp trung vµ ®-îc ®-a vÒ n-íc an toµn.
- Nh-îc ®iÓm
Tuy ®¹t ®-îc nhiÒu thµnh tùu, cã nhiÒu -u ®iÓm trong viÖc
qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi song trªn thùc tÕ
c«ng t¸c nµy cßn tån t¹i nh÷ng nh-îc ®iÓm nhÊt ®Þnh, cô thÓ lµ:

20

+) HiÖn t-îng chñ sö dông lao ®éng chÌn Ðp, cóp ph¹t l-
¬ng, b¾t ng-êi lao ®éng lµm thªm giê mµ kh«ng tr¶ l-¬ng vÉn cßn
xuÊt hiÖn. HiÖn t-îng nµy tuy kh«ng phæ biÕn (th-êng chØ xuÊt
hiÖn ë nghÒ ®Æc tr-ng nh-gióp viÖc gia ®×nh) nh-ng ®· vµ ®ang
lµm ¶nh h-ëng tíi quyÒn lîi cña ng-êi lao ®éng ViÖt Nam.
+) VÉn cßn t×nh tr¹ng ph¸ vì hîp ®ång nh-ng ch-a cã gi¶i ph¸p h÷u
hiÖu ®Ó gi¶i quyÕt nªn ë mét sè thÞ tr-êng truyÒn trèng tØ lÖ lao ®éng bá
trèn vÉn cao nh- thÞ tr-êng Hµn Quèc, NhËt B¶n, §µi Loan (kho¶ng 10-15%)
lµm ¶nh h-ëng ®Õn uy tÝn cña lao ®éng ViÖt Nam nãi chung.
+) Doanh nghiÖp cã n¨ng lùc ®-a lao ®éng ®i lµm viÖc ë
n-íc ngoµi cßn Ýt.
Trong tæng sè 150 doanh nghiÖp chØ cã kho¶ng 15 doanh
nghiÖp ®-a ®-îc trªn 1000 lao ®éng mçi n¨m. NhiÒu doanh nghiÖp
ch-a cã ®éi ngò c¸n bé am hiÓu chuyªn m«n, ho¹t ®éng thiÕu chuyªn
nghiÖp, thiÕu hiÖu qu¶ nhÊt lµ trong viÖc qu¶n lý ng-êi lao ®éng.
Tõ xa xa «ng cha ta ®· cã c©u “®em con bá chî”®Õn nay c©u
nãi nµy vÉn ®óng trong tr-êng hîp chóng ta ®-a lao ®éng ®i lµm viÖc
ë n-íc ngoµi mµ kh«ng qu¶n lý, kh«ng b¶o vÖ quyÒn lîi hîp ph¸p cho
hä. Do ®ã cïng víi ho¹t ®éng ®-a lao ®éng ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi
c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng còng ®-îc §¶ng vµ Nhµ n-íc ta quan t©m vµ
thÓ chÕ ho¸ thµnh v¨n b¶n ph¸p luËt. C«ng t¸c nµy ®· ®-îc quy ®inh
trong NghÞ ®Þnh 81/2003/N§-CP, Th«ng t- 22/2003/TT-BL§TBXH,
NghÞ ®inh 141/2005/N§-CP vµ trong LuËt ng-êi lao ®éng ®i lµm viÖc
ë n-íc ngoµi theo hîp ®ång 2006, cã hiÖu lùc 01/7/2007. Nguyªn
nh©n c«ng t¸c qu¶n lý nµy ®-îc chó träng lµ v× chóng cã nh÷ng vai
trß rÊt to lín ®èi víi Nhµ n-íc, ng-êi lao ®éng vµ doanh nghiÖp ®-a ®i.
+ ViÖc b¶o vÖ quyÒn lîi cho ng-êi lao ®éng, gi¶i quyÕt
tranh chÊp ph¸t sinh cßn h¹n chÕ;

21

+ Çc biÖn ph¸p xö lý hµnh vi vi ph¹m kh«ng triÖt ®Ó nªn
ch-a cã t¸c dông r¨n ®e;
+ ViÖc t×m vµ trôc xuÊt lao ®éng bá trèn vÒ n-íc kh«ng
®¹t kÕt qu¶ nh- mong muèn (tû lÖ lao ®éng bá trèn bÞ b¾t gi÷,
trôc xuÊt vÒ n-íc cßn thÊp so víi tû lÖ bá trèn);
+ Ho¹t ®éng cña Ban qu¶n lý lao ®éng Viªt Nam lµm viÖc ë n-
íc ngoµi cßn mang tÝnh h×nh thøc: ch-a thùc sù t- vÊn, hç trî, gióp ®ì
ng-êi lao ®éng khi hä gÆp khã kh¨n, ®e do¹ vÒ quyÒn lîi; ch-a s¸t
sao trong viÖc t×m vµ ®Ò xuÊt xö lý lao ®éng vi ph¹m ph¸p luËt;
+ Sù phèi kÕt hîp gi÷a Ban qu¶n lý lao ®éng ë çc n-íc vµ
ChÝnh Phñ n-íc së t¹i trong vÊn ®Ò qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam
lµm viÖc ë n-íc ngoµi ch-a thùc sù chÆt chÏ…
Nguyªn nh©n cña çc nh-îc ®iÓm, h¹n chÕ kh¸ ®a d¹ng,
song cã thÓ kÓ ®Õn sù thiÕu ®ång bé cña v¨n b¶n ph¸p luËt, sù
non kÐm vÒ tr×nh ®é qu¶n lý còng nh- tr×nh ®é nghÒ, ngo¹i ng÷
vµ ý thøc ph¸p luËt cña ng-êi lao ®éng,…
3.2. Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn ph¸p luËt Qu¶n lý lao ®éng
ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi
3.2.1. Ph-¬ng h-íng qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm
viÖc ë n-íc ngoµi
+) Qu¶n lý chÆt chÏ b»ng ph¸p luËt:
+) T¨ng c-êng tÝnh tù gi¸c cña ng-êi lao ®éng trong qu¸
tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång
+) §Èy m¹nh sù hîp t¸c gi÷a çc quèc gia trong c«ng t¸c
qu¶n lý lao ®éng.
3.2.2. BiÖn ph¸p cô thÓ nh»m t¨ng c-êng n¨ng lùc vµ chÊt
l-îng c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi.

22

Mét lµ, x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt vÒ
qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi.
Hai lµ, t¨ng c-êng sù l·nh ®¹o cña çc cÊp uû §¶ng, chÝnh quyÒn
nhÊt lµ ë c¬ së, coi ®ã lµ nh©n tè quan träng trong viÖc qu¶n lý lao
®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi. TiÕp tôc vËn ®éng, tuyªn truyÒn,
n©ng cao nhËn thøc cña nh©n d©n vµ ng-êi lao ®éng vÒ chÝnh s¸ch,
chÊp hµnh ph¸p luËt, nhÊt lµ ph¸p luËt vÒ vÒ qu¶n lý lao ®éng.
Ba lµ, n©ng cao n¨ng lùc, tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan qu¶n lý
Nhµ n-íc vÒ lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi.
Bèn lµ, tiÕp tôc phèi hîp víi çc Bé, ngµnh vµ ®Þa ph-¬ng so¸t
xÐt, chÊn chØnh ho¹t ®éng ®-a ng-êi lao ®éng ViÖt Nam ®i lµm viÖc ë
n-íc ngoµi nãi chung vµ ho¹t ®éng qu¶n lý lao ®éng nãi riªng, tæ chøc
kiÓm tra, thanh tra, ph¸t hiÖn xö lÝ nghiªm, kÞp thêi çc hµnh vi vi ph¹m.
N¨m lµ, x©y dùng ®éi ngò doanh nghiÖp ®-a lao ®éng ®i lµm viÖc
ë n-íc ngoµi chuyªn nghiÖp, quy m« lín, cã kü n¨ng tæ chøc qu¶n lý, cã
kh¶ n¨ng tiÕp cËn, më réng thÞ tr-êng, cã ®éi ngò çn bé ®¹t tr×nh ®é
chuyªn m«n nghiÖp vô nh- yªu cÇu cña ph¸p luËt n-íc ®èi t¸c; doanh
nghiÖp cã møc tµi chÝnh vµ c¬ së vËt chÊt tèt (tr-êng, c¬ së ®µo t¹o,
thiÕt bÞ gi¶ng d¹y,...) c¹nh tranh ®-îc trªn thÞ tr-êng lao ®éng quèc tÕ.
S¸u lµ, chñ ®éng ®Çu t- ®µo t¹o ®éi ngò çn bé qu¶n lý giái
chuyªn m«n, nghiÖp vô, cã phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt ®Ó cung øng cho çc
doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc ®-a ng-êi lao ®éng ®i lµm viÖc
ë n-íc ngoµi cã nhu cÇu tuyÓn dông hoÆc thuª m-ín t¹m thêi.
B¶y lµ, t¨ng c-êng ®µo t¹o n©ng cao chÊt l-îng lao ®éng nhÊt lµ
chÊt l-îng ngo¹i ng÷, luËt ph¸p, t¸c phong c«ng nghiÖp ®Ó lao ®éng cña
ta cã kh¶ n¨ng thÝch øng ®-îc trªn thÞ tr-êng lao ®éng quèc tÕ.
T¸m lµ, g¾n tr¸ch nhiÖm gi÷a chÝnh quyÒn ®Þa ph-¬ng, gia ®×nh
vµ lao ®éng ®ang lµm viÖc t¹i n-íc ngoµi, kÕt hîp víi çc chÕ tµi xö ph¹t

23

thËt nghiªm nh»m h¹n chÕ hiÖn t-îng lao ®éng bá trèn, ë l¹i n-íc
ngoµi bÊt hîp ph¸p. §Æc biÖt khi lao ®éng cña ta bá trèn, gia
®×nh cÇn ®éng viªn, khuyªn nhñ hä tù nguyÖn vÒ n-íc.
ChÝn lµ, cã chÝnh s¸ch hËu lao ®éng lµm viÖc ë n-íc
ngoµi sao cho thu hót ®-îc lao ®éng sau khi kÕt thóc hîp ®ång lao
®éng vÒ n-íc, bè trÝ gi¶i quyÕt viÖc lµm cho hä t¹i c¸c khu c«ng
nghiÖp, khu chÕ xuÊt cã doanh nghiÖp n-íc ngoµi ®Çu t- ®Ó hä
cã c¬ héi sö dông ngo¹i ng÷ vµ kh¶ n¨ng nhËy bÐn trong c«ng
viÖc mµ hä ®· tiÕp thu, tÝch luü ®-îc khi ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi.
M-êi lµ, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c doanh nghiÖp nhá cã thÓ phèi hîp
víi nhau trong viÖc qu¶n lý lao ®éng lµm viÖc ë cïng mét thÞ tr-êng.
KÕt luËn
§Ó ®¶m b¶o cho c«ng t¸c ®-a lao ®éng ®i lµm viÖc ë n-íc ngoµi
ph¸t triÓn æn ®Þnh, l©u dµi chóng ta cÇn t¹o ®-îc sù tÝn nhiÖm, sù -a thÝch
cña chñ sö dông lao ®éng n-íc ngoµi. ChÝnh v× vËy, ho¹t ®éng qu¶n lý lao

24

®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi cÇn ®-îc chó träng h¬n ë c¶
hiÖn t¹i vµ trong t-¬ng lai.
TÝnh ®Õn thêi ®iÓm hiÖn nay qu¶n lý lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc
ë n-íc ngoµi lu«n lµ chñ ®Ò nãng trong çc cuéc héi th¶o cña çc c¬ quan
chuyªn m«n, lµ chñ ®iÓm trong çc t¹p chÝ lao ®éng vµ x· héi. Thùc sù quan
t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy kho¸ luËn ®· nghiªn cøu ®-a ra kh¸i niÖm qu¶n lý lao
®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n-íc ngoµi vµ ph©n tÝch, tiÕp cËn vÊn ®Ò
ë nhiÒu ph-¬ng diÖn kh¸c nhau. Kho¸ luËn ®i s©u ph©n tÝch chi tiÕt
qui ®Þnh cña ph¸p luËt vµ thùc tiÔn qu¶n lý cña çc chñ thÓ, chØ ra -
u ®iÓm, h¹n chÕ, çc hµnh vi vi ph¹m ®Ó ®-a ra ph-¬ng h-íng vµ çc
biÖn ph¸p cô thÓ gãp phÇn n©ng cao n¨ng lùc vµ chÊt l-îng qu¶n lý
lùc l-îng lao ®éng nµy. Çc biÖn ph¸p khãa luËn ®-a ra ®-îc ®óc kÕt
tõ nhiÒu mÆt, nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau. §ã kh«ng chØ lµ sù qu¶n lý
cña Nhµ n-íc b»ng søc m¹nh vµ sù c-ìng chÕ, kh«ng chØ lµ sù qu¶n
lý v× tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi ®¬n thuÇn cña doanh nghiÖp ®-a ®i
mµ ®ã cßn lµ sù qu¶n lý trªn c¬ së tù nguyÖn, tùc gi¸c cña ng-êi lao
®éng vµ ng-êi b¶o l·nh cho ng-êi lao ®éng.
Trong t-¬ng lai ch¾n ch¾n ho¹t ®éng ®-a lao ®éng ®i lµm
viÖc ë n-íc ngoµi sÏ ph¸t triÓn m¹nh kh«ng chØ ë ViÖt Nam mµ ë
nhiÒu quèc gia cung øng lao ®éng kh¸c. Do ®ã, ViÖt Nam cÇn
hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, b×nh æn thÞ tr-êng truyÒn thèng,
tÝch cùc t×m kiÕm thÞ tr-êng míi nh»m t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì çc
doanh nghiÖp trong lÜnh vùc ®-a lao ®éng ViÖt Nam ®i lµm viÖc
ë n-íc ngoµi ph¸t triÓn, c¹nh tranh víi çc ®èi thñ kh¸c.

25

Pháp Luật Về Quản Lý Lao Động Việt Nam Làm Việc Ở Nước Ngoài.doc

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Pháp Luật Về Quản Lý Lao Động Việt Nam Làm Việc Ở Nước Ngoài.doc

Similar to Pháp Luật Về Quản Lý Lao Động Việt Nam Làm Việc Ở Nước Ngoài.doc (11)

More from DV Viết Luận văn luanvanmaster.com ZALO 0973287149

More from DV Viết Luận văn luanvanmaster.com ZALO 0973287149 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Pháp Luật Về Quản Lý Lao Động Việt Nam Làm Việc Ở Nước Ngoài.doc