Qt052
- 1. Lêi nãi ®Çu
§Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt kinh doanh th× vÊn ®Ò
tæ chøc lao ®éng lμ mét trong nh÷ng c«ng viÖc thùc sù cÇn thiÕt
trong qu¸ tr×nh qu¶n lý, ®iÒu hμnh s¶n xuÊt kinh doanh. §©y lμ môc
tiªu vμ lμ yÕu tè quan träng nhÊt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong nÒn
kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay .
ViÖc tæ chøc lao ®éng sao cho phï hîp víi kh¶ n¨ng vμ tr×nh
®é cña ngêi lao ®éng, lμm cho ngêi lao ®éng phÊn khëi hμo høng yªn
t©m c«ng t¸c vμ ®¹t n¨ng suÊt chÊt lîng cao, ®em l¹i hiÖu qu¶ cho
doanh nghiÖp lμ viÖc hÕt søc cÇn thiÕt. V× vËy trong qu¸ tr×nh ho¹t
®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp cÇn ph¶i tæ chøc lao ®éng khoa
häc, nh»m gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng vμ hiÖu qu¶, tÝch luü vμ ph¸t
triÓn kinh tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi lao ®éng t¸i s¶n xuÊt søc lao
®éng .
Trong nh÷ng n¨m qua c¸c doanh nghiÖp nãi chung, ®èi víi
doanh nghiÖp Bu chÝnh viÔn th«ng nãi riªng, c«ng t¸c tæ chøc lao
®éng ngμy cμng ®îc quan t©m h¬n, nh»m ®¸p øng kh«ng ngõng sù
®ßi hái cña c¬ chÕ thÞ trêng vμ héi nhËp trong vμ ngoμi níc. Tuy
nhiªn, viÖc tæ chøc lao ®éng ®îc thÓ hiÖn nh thÕ nμo võa ®¹t ®îc
tÝnh khoa häc, ®ång thêi ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao ®ang lμ vÊn
®Ò bøc xóc ®îc ®Æt ra ®èi víi c¸c nhμ qu¶n lý kinh doanh .
XuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng c«ng t¸c tæ chøc lao ®éng t¹i Bu ®iÖn
huyÖn Tña chïa(tØnh §iÖn Biªn) vμ víi mong muèn t×m hiÓu vÒ lÜnh
vùc tæ chøc lao ®éng nªn t«i chän ®Ò tμi " C¸c biÖn ph¸p hoμn thiÖn
c«ng t¸c tæ chøc lao ®éng t¹i Bu ®iÖn huyÖn Tña chïa " lμm luËn v¨n tèt
nghiÖp.
- 2. ViÖc tiÕn hμnh nghiªn cøu c«ng t¸c tæ chøc lao ®éng cña
mét doanh nghiÖp Bu chÝnh viÔn th«ng ®Ó t×m ra c¸c thiÕu sãt
nh»m ®a ra c¸c gi¶i ph¸p hoμn chØnh lμ mét viÖc thùc sù khã kh¨n ,
v× ®ßi hái ph¶i cã ®iÒu kiÖn vμ c¸c yÕu tè nh thêi gian nghiªn cøu ,
qu¸ tr×nh øng dông ®a vμo thö nghiÖm trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thùc
tÕ c¬ së … Do vËy néi dung cña luËn v¨n viÕt lªn chñ yÕu tËp trung
ph©n tÝch mét sè vÊn ®Ò chÝnh lμ ph©n c«ng vμ hiÖp t¸c lao ®éng ,
®Þnh møc lao ®éng , tæ chøc vμ phôc n¬i lμm viÖc, ®μo t¹o vμ n©ng
cao tr×nh ®é mäi mÆt cho ngêi lao ®éng …
§Ó lμm râ nh÷ng vÊn ®Ò nªu trªn luËn v¨n sö dông c¸c ph¬ng
ph¸p nh :
- Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch tæng hîp : Th«ng qua ph¬ng ph¸p nμy
®Ó tËp hîp vμ ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng t¸c tæ chøc lao
®éng t¹i Bu ®iÖn huyÖn Tña chïa.
- Ph¬ng ph¸p thèng kª : §îc sö dông nh mét c«ng cô ph©n tÝch
sã liÖu ®Ó minh ho¹ c¸c vÊn ®Ò nghiªn cøu .
Néi dung luËn v¨n gåm 3 ch¬ng ®îc thÓ hiÖn trong bμi viÕt nh
sau :
* Ch¬ng 1 : Kh¸i qu¸t vÒ c«ng t¸c tæ chøc lao ®éng trong doanh
nghiÖp .
* Ch¬ng 2 : Thùc tr¹ng c«ng t¸c tæ chøc lao ®éng t¹i Bu ®iÖn
Tña chïa(tØnh §iÖn Biªn).
* Ch¬ng 3 : C¸c biÖn ph¸p hoμn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc lao
®éng t¹i Bu ®iÖn Tña chïa( tØnh §iÖn Biªn ).
Qua ®©y t«i xin tr©n träng c¶m ¬n sù tËn t×nh gióp ®ì cña
c¸c ThÇy, C« gi¸o trong Khoa qu¶n trÞ kinh doanh 1, c¶m ¬n sù quan
t©m nhiÖt t×nh cña tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn Bu ®iÖn Tña chïa,
c¸c anh, chÞ c¸c phßng ban Bu ®iÖn tØnh §iÖn Biªn, ®Æc biÖt xin
- 3. tr©n thμnh c¶m ¬n thÇy gi¸o TS. TrÇn Ngäc Minh ®· dμnh thêi gian
quý b¸u trùc tiÕp híng dÉn t«i hoμn thμnh luËn v¨n nμy ./.
Sinh
viªn
Vò B¸ T©n
- 4. Ch¬ng 1
Kh¸i qu¸t vÒ c«ng t¸c tæ chøc lao ®éng
trong doanh nghiÖp
1.1. Lao ®éng trong doanh nghiÖp bu chÝnh viÔn th«ng.
1.1.1. Vai trß cña ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp.
a. Kh¸i qu¸t vÒ lao ®éng trong doanh nghiÖp.
Lao ®éng lμ ho¹t ®éng cã môc ®Ých cña con ngêi, lμ qu¸ tr×nh
søc lao ®éng t¸c ®éng lªn ®èi tîng lao ®éng th«ng qua t liÖu s¶n xuÊt
nh»m t¹o nªn nh÷ng vËt phÈm, nh÷ng s¶n phÈm theo mong muèn. V×
vËy, lao ®éng lμ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n vμ quan träng nhÊt trong sù sinh
tån vμ ph¸t triÓn cña x· héi loμi ngêi.
Qu¸ tr×nh lao ®éng lμ qu¸ tr×nh kÕt hîp gi÷a 3 yÕu tè cña s¶n
xuÊt, ®ã lμ: Søc lao ®éng - §èi tîng s¶n xuÊt - T liÖu s¶n xuÊt.
- Mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi ®èi tîng s¶n xuÊt: ë ®©y còng cã
nh÷ng mèi quan hÖ mËt thiÕt t¬ng tù nh trªn, ®Æc biÖt lμ mèi quan
hÖ gi÷a kü n¨ng, hiÖu suÊt lao ®éng víi khèi lîng chñng lo¹i lao ®éng
yªu cÇu vμ thêi gian c¸c ®èi tîng lao ®éng ®îc cung cÊp phï hîp víi quy
tr×nh c«ng nghÖ vμ tr×nh tù lao ®éng. Mèi quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi
trong lao ®éng gåm: Quan hÖ gi÷a lao ®éng qu¶n lý vμ lao ®éng s¶n
xuÊt. Quan hÖ gi÷a lao ®éng c«ng nghÖ vμ lao ®éng phô trî; KÕt cÊu
tõng lo¹i lao ®éng vμ sè lîng lao ®éng trong kÕt cÊu ®ã; Quan hÖ
hiÖp t¸c gi÷a c¸c lo¹i lao ®éng.
- Mèi quan hÖ gi÷a t liÖu s¶n xuÊt vμ søc lao ®éng bao gåm:
Yªu cÇu cña m¸y mãc thiÕt bÞ víi tr×nh ®é kü n¨ng cña ngêi lao ®éng.
Yªu cÇu ®iÒu khiÓn vμ c«ng suÊt thiÕt bÞ víi thÓ lùc con ngêi. TÝnh
chÊt ®Æc ®iÓm cña thiÕt bÞ t¸c ®éng vÒ t©m sinh lý cña ngêi lao ®éng.
Sè lîng c«ng cô thiÕt bÞ so víi sè lîng lao ®éng c¸c lo¹i.
- 5. - Mèi quan hÖ gi÷a ngêi lao ®éng víi m«i trêng xung quanh: Mäi
qu¸ tr×nh lao ®éng ®Òu ph¶i diÔn ra trong mét kh«ng gian nhÊt
®Þnh, v× thÕ con ngêi cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi m«i trêng xung
quanh nh: giã, nhiÖt ®é, thêi tiÕt, ®Þa h×nh,®é ån.
Nghiªn cøu, n¾m ®îc vμ hiÓu râ c¸c mèi quan hÖ trªn ®Ó ®¸nh
gi¸ mét c¸ch chÝnh x¸c lμ vÊn ®Ò rÊt quan träng, lμm cho qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt ®¹t ®îc hiÖu qu¶ tèi u ®ång thêi ®em l¹i cho con ngêi nh÷ng
lîi Ých ngμy cμng t¨ng vÒ vËt chÊt vμ tinh thÇn, con ngêi ngμy cμng
ph¸t triÓn toμn diÖn vμ cã phóc lîi ngμy cμng cao.
b. Vai trß cña lao ®éng trong doanh nghiÖp.
§èi víi bÊt kú mét doanh nghiÖp hay mét tæ chøc nμo còng ®îc
cÊu thμnh nªn bëi c¸c c¸ nh©n.Tríc sù thay ®æi nhanh chãng cña c¬
chÕ thÞ trêng, m«i trêng kinh doanh cïng víi xu thÕ tù do ho¸ th¬ng
m¹i, c¹nh tranh ngμy cμng gay g¾t, vai trß cña yÕu tè con ngêi - lao
®éng trong c¸c doanh nghiÖp nãi chung vμ doanh nghiÖp Bu chÝnh –
ViÔn th«ng nãi riªng ®· vμ ®ang ®îc quan t©m theo ®óng tÇm quan
träng cña nã. VÊn ®Ò ®Æt ra cho c¸c doanh nghiÖp lμ ph¶i qu¶n lý,
khai th¸c vμ ph¸t huy tiÒm n¨ng cña ®éi ngò c¸n bé, lao ®éng cña
doanh nghiÖp lμm sao cã hiÖu qu¶, t¹o nªn ®îc lîi thÕ c¹nh tranh so víi
c¸c doanh nghiÖp kh¸c. Lùc lîng lao ®éng nμy ph¶i lμ nh÷ng ngêi cã
tr×nh ®é cao, ®îc ®μo t¹o c¬ b¶n, cã ®¹o ®øc, cã v¨n ho¸ vμ ®Æc biÖt
lμ ph¶i cã ph¬ng ph¸p lμm viÖc cã hiÖu qu¶.
1.1.2. §Æc ®iÓm cña lao ®éng trong ngμnh Bu chÝnh - ViÔn
th«ng.
Trong qu¸ tr×nh lao ®éng Bu chÝnh – ViÔn th«ng( BCVT), tham
gia vμo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt (truyÒn ®a tin tøc tõ ngêi göi ®Õn ngêi
nhËn) ngoμi m¹ng líi c¸c ph¬ng tiÖn, thiÕt bÞ th«ng tin, ®èi tîng lao
®éng BCVT (tin tøc) cßn cã c¸c lao ®éng BCVT. Do ®Æc thï cña
- 6. ngμnh BCVT lμ mét ngμnh dÞch vô nªn lao ®éng BCVT cã nh÷ng nÐt
®Æc trng riªng nh sau:
- Thø nhÊt : tæ chøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña ngμnh BCVT
theo m¹ng líi thèng nhÊt d©y truyÒn , ®Ó s¶n xuÊt ra mét ®¬n vÞ s¶n
phÈm cÇn cã sù phèi kÕt hîp cña nhiÒu ®¬n vÞ Bu ®iÖn. Mçi ®¬n vÞ
lμm nh÷ng kh©u c«ng viÖc kh¸c nhau nªn lao ®éng cña c¸c ®¬n vÞ
nμy ph¶i cã sù liªn kÕt, phèi hîp chÆt chÏ, chuyªn m«n ho¸.
- Thø hai : tÝnh chÊt cña ngμnh BCVT lμ võa kinh doanh
võa phôc vô, m¹ng líi réng kh¾p trªn quy m« toμn l·nh thæ (tõ ®ång
b»ng ®Õn miÒn nói, h¶i ®¶o). Do ®ã, viÖc bè trÝ lao ®éng hîp lý lu«n
lμ mét vÊn ®Ò khã kh¨n, cÊp b¸ch. Bè trÝ lao ®éng BCVT Ph¶i ®¶m
b¶o nguyªn t¾c: bè trÝ ®óng tr×nh ®é, ®óng kh¶ n¨ng chuyªn m«n,
tiÕt kiÖm ®îc lao ®éng, khuyÕn khÝch ®îc ngêi lμm viÖc ë vïng s©u,
vïng xa, tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ.
- Thø ba : do tÝnh ®a d¹ng cña c«ng viÖc nªn lao ®éng
BCVT còng rÊt ®a d¹ng, bao gåm: Lao ®éng khai th¸c (bu, ®iÖn...),
lao ®éng kü thuËt (tæng ®μi, d©y m¸y..). §èi víi c¸c Bu ®iÖn trung
t©m, lu lîng nghiÖp vô lín th× cÇn cã c¸n bé khai th¸c viªn chuyªn tr¸ch.
Víi c¸c Bu ®iÖn huyÖn, khu vùc cã lu lîng nghiÖp vô nhá cÇn cã c¸c
c¸n bé khai th¸c viªn toμn n¨ng, mét lao ®éng cã thÓ khai th¸c tæng hîp
c¸c lo¹i dÞch vô.
§øng tríc sù tiÕn bé vît bËc cña khoa häc c«ng nghÖ hiÖn nay,
c¸c doanh nghiÖp nãi chung vμ doanh nghiÖp BCVT nãi riªng kh«ng
ngõng ®μo t¹o vμ ®μo t¹o l¹i c¸n bé ,®Çu t x©y dùng, ®æi míi trang
thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, ph¬ng thøc qu¶n lý... nh»m môc tiªu n©ng cao
hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh lao ®éng. Tuy nhiªn, mét vÊn ®Ò thùc tÕ ®Æt
ra lμ c¸c doanh nghiÖp nμy cã ®Çu t trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ hiÖn
®¹i ®Õn ®©u mμ nguån lao ®éng kh«ng ®îc chó träng ®Çu t, ph¸t
triÓn ®óng møc th× hiÖu qu¶ ®em l¹i còng h¹n chÕ .
- 7. Víi doanh nghiÖp BCVT, s¶n phÈm cña ngμnh lμ s¶n phÈm v«
h×nh, do vËy nh©n tè con ngêi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, cung cÊp
dÞch vô sÏ lμm t¨ng tÝnh h÷u h×nh cña s¶n phÈm, dÞch vô. ChÝnh v×
thÕ, yÕu tè con ngêi trong c¸c doanh nghiÖp nμy kh«ng nh÷ng quyÕt
®Þnh ®Õn sè lîng mμ cßn quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt lîng cña s¶n phÈm
dÞch vô.
1.1.3. Thμnh phÇn vμ c¬ cÊu lao ®éng trong ngμnh BCVT
Lao ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh bu chÝnh viÔn th«ng lμ
mét bé phËn lao ®éng cÇn thiÕt cña toμn bé lao ®éng x· héi. §ã lμ lao
®éng trong kh©u s¶n xuÊt thùc hiÖn chøc n¨ng s¶n xuÊt c¸c dÞch vô
bu chÝnh viÔn th«ng. Lao ®éng trong kh©u s¶n xuÊt nãi chung vμ ë
c¸c doanh nghiÖp bu chÝnh viÔn th«ng nãi riªng chia lμm hai bé phËn
chñ yÕu vμ thùc hiÖn hai chøc n¨ng chÝnh sau ®©y:
- Bé phËn lao ®éng trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c dÞch vô bu
chÝnh viÔn th«ng nh lao ®éng lμm c¸c c«ng viÖc b¶o dìng, söa ch÷a
c¸p, d©y m¸y thuª bao, di chuyÓn l¾p ®Æt m¸y ®iÖn tho¹i thuª bao,
lao ®éng chuyÓn m¹ch, vi ba, khai th¸c bu chÝnh, ph¸t hμnh b¸o chÝ,
giao dÞch.... Hao phÝ lao ®éng nμy nhËp vμo gi¸ trÞ s¶n phÈm dÞch
vô bu chÝnh viÔn th«ng. Bé phËn lao ®éng nμy s¸ng t¹o ra gi¸ trÞ míi
vμ t¹o ra thu nhËp quèc d©n.
- Bé phËn phôc vô thùc hiÖn c¸c dÞch vô bu chÝnh viÔn
th«ng.
Ngoμi hai bé phËn lao ®éng thùc hiÖn hai chøc n¨ng chñ yÕu
cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, trong c¸c doanh nghiÖp bu chÝnh
viÔn th«ng cßn cã bé phËn lao ®éng ngoμi kinh doanh. Bé phËn lao
®éng nμy nhiÒu hay Ýt tuú thuéc vμo quy m« vμ c¬ chÕ qu¶n lý.
Trong ngμnh BCVT, c¨n cø vμo chøc n¨ng, néi dung c«ng viÖc cña
- 8. tõng lo¹i lao ®éng ngêi ta chia lao ®éng trong doanh nghiÖp BCVT
gåm cã c¸c lo¹i sau:
a. Lao ®éng c«ng nghÖ .
Tøc lμ nh÷ng lao ®éng tham gia trùc tiÕp vμo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
kinh doanh (truyÒn ®a tin tøc) nh lao ®éng lμm c¸c c«ng viÖc b¶o d-ìng,
söa ch÷a c¸p, d©y m¸y thuª bao, lao ®éng chuyÓn m¹ch, vi ba,
khai th¸c bu chÝnh, ph¸t hμnh b¸o chÝ, giao dÞch, 101, 108, 116,
chuyÓn ph¸t nhanh, ®iÖn hoa, c«ng nh©n vËn chuyÓn bu chÝnh, ph¸t
th, ®iÖn b¸o...
b. Lao ®éng qu¶n lý .
Lμ nh÷ng lao ®éng lμm c¸c c«ng viÖc t¸c ®éng vμo mèi quan hÖ
gi÷a nh÷ng ngêi lao ®éng vμ gi÷a c¸c tËp thÓ lao ®éng cña ®¬n vÞ
nh»m thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Lao ®éng qu¶n lý thùc
hiÖn c¸c c«ng viÖc theo chøc n¨ng: ®Þnh híng, ®iÒu hoμ, phèi hîp,
duy tr× c¸c mèi quan hÖ vÒ tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh
trong vμ ngoμi ngμnh. Lao ®éng qu¶n lý ®îc ph©n thμnh 3 lo¹i:
- Viªn chøc l·nh ®¹o (Chñ tÞch, phã chñ tÞch, uû viªn Héi ®ång
qu¶n trÞ. Tæng gi¸m ®èc, phã tæng gi¸m ®èc, kÕ to¸n trëng. Trëng,
phã c¸c ban tæng c«ng ty. Gi¸m ®èc, phã gi¸m ®èc, kÕ to¸n trëng, tr-ëng
phã phßng Bu ®iÖn tØnh, thμnh phè, c«ng ty däc. Trëng bu ®iÖn
quËn, huyÖn, thÞ x·. Gi¸m ®èc, phã gi¸m ®èc c¸c trung t©m, c¸c c«ng
ty trùc thuéc bu ®iÖn TØnh, Thμnh phè. Trëng, phã xëng, c¸n bé
chuyªn tr¸ch §¶ng, ®oμn thÓ).
- Viªn chøc chuyªn m«n kü thuËt, nghiÖp vô (Chuyªn viªn, kü s,
thanh tra, c¸n sù, kü thuËt viªn, kÕ to¸n viªn, thñ quü, thñ kho, y b¸c sü,
lu tr÷ viªn, kü thuËt viªn).
- Viªn chøc thõa hμnh, phôc vô (Nh©n viªn v¨n th, lu tr÷, b¶o vÖ,
kü thuËt viªn ®¸nh m¸y, ®iÖn níc, l¸i xe, nh©n viªn phôc vô).
c. Lao ®éng bæ trî
- 9. Lμ nh÷ng lao ®éng lμm c¸c c«ng viÖc t¸c ®éng vμo qu¸ tr×nh
chuÈn bÞ, qu¸ tr×nh ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn cho lao ®éng c«ng nghÖ
s¶n xuÊt, kiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm ë c¸c c«ng ty, Bu ®iÖn quËn,
huyÖn nh vËn chuyÓn cung øng vËt t trong d©y chuyÒn c«ng nghÖ,
vÖ sinh c«ng nghiÖp, kiÓm so¸t chÊt lîng th«ng tin, b¶o vÖ kinh tÕ t¹i
doanh nghiÖp, tÝch cíc, thu cíc, híng dÉn chØ ®¹o kü thuËt nghiÖp
vô. (Trëng, phã ®μi, ®éi trëng, ®éi phã, phã Bu ®iÖn huyÖn, thÞ. Tr-ëng
bu côc cã doanh thu tõ 1 tû ®ång trë lªn, kiÓm so¸t viªn , nh©n
viªn b¶o vÖ kinh tÕ kÓ c¶ ngêi lμm c«ng viÖc tuÇn tra b¶o vÖ c¸c
tuyÕn c¸p, nh©n viªn vÖ sinh c«ng nghiÖp, kü s ®iÖn tö, tin häc lËp
tr×nh cung cÊp th«ng tin qu¶n lý, tÝnh cíc; l¸i xe t¶i, nh©n viªn cung
øng vËt t. thñ kho phôc vô s¶n xuÊt, kü s lμm viÖc t¹i c¸c xëng, tr¹m,
tæ söa ch÷a thiÕt bÞ kü thuËt viªn, c«ng nh©n c¬ ®iÖn, c«ng nh©n
m¸y tÝnh cËp nhËt, lu tr÷ sè liÖu, tÝnh cíc).
Nh vËy: Mçi lo¹i lao ®éng nãi trªn cã vai trß vμ nhiÖm vô nhÊt
®Þnh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña ngμnh bu chÝnh viÔn
th«ng. Lao ®éng c«ng nghÖ, qu¶n lý cã vÞ trÝ quyÕt ®Þnh ®Õn sù
thμnh c«ng hay thÊt b¹i trong s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy nhiªn cÇn cã
sù ®ång bé vÒ tr×nh ®é nghÒ nghiÖp th× míi cã thÓ ®¸p øng kÞp
thêi víi mäi biÕn ®éng cña thÞ trêng.
1.2. Tæ chøc lao ®éng trong doanh nghiÖp
1.2.1. Kh¸i niÖm vÒ tæ chøc lao ®éng
Qu¸ tr×nh lao ®éng lμ mét hiÖn tîng kinh tÕ x· héi vμ v× thÕ, nã
lu«n lu«n ®îc xem xÐt trªn hai mÆt: mÆt vËt chÊt vμ mÆt x· héi. VÒ
mÆt vËt chÊt, qu¸ tr×nh lao ®éng díi bÊt kú h×nh th¸i kinh tÕ -x· héi
nμo muèn tiÕn hμnh ®îc ®Òu ph¶i bao gåm ba yÕu tè: b¶n th©n lao
®éng, ®èi tîng lao ®éng vμ c«ng cô lao ®éng. Qu¸ tr×nh lao ®éng
chÝnh lμ sù kÕt hîp t¸c dông gi÷a ba yÕu tè ®ã, trong ®ã con ngêi sö
- 10. dông c«ng cô lao ®éng ®Ó t¸c ®éng lªn ®èi tîng lao ®éng nh»m môc
®Ých lμm cho chóng thÝch øng víi nh÷ng nhu cÇu cña m×nh. Cßn
mÆt x· héi cña qu¸ tr×nh lao ®éng ®îc thÓ hiÖn ë sù ph¸t sinh c¸c mèi
quan hÖ qua l¹i gi÷a nh÷ng ngêi lao ®éng víi nhau trong lao ®éng. C¸c
mèi quan hÖ ®ã lμm h×nh thμnh tÝnh chÊt tËp thÓ, tÝnh chÊt x· héi
cña lao ®éng.
Dï qu¸ tr×nh lao ®éng ®îc diÔn ra díi nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ x·
héi nh thÕ nμo th× còng ph¶i tæ chøc sù kÕt hîp t¸c ®éng gi÷a c¸c yÕu
tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh lao ®éng vμ c¸c mèi quan hÖ qua l¹i gi÷a nh÷ng
ngêi lao ®éng víi nhau vμo viÖc thùc hiÖn môc ®Ých cña qu¸ tr×nh ®ã,
tøc lμ ph¶i tæ chøc lao ®éng.
Nh vËy: Tæ chøc lao ®éng lμ mét ph¹m trï g¾n liÒn víi lao ®éng
sèng, víi viÖc ®¶m b¶o sù ho¹t ®éng cña søc lao ®éng. Thùc chÊt, tæ
chøc lao ®éng trong ph¹m vi mét tËp thÓ lao ®éng nhÊt ®Þnh lμ mét
hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o sù ho¹t ®éng lao ®éng cña con ngêi
nh»m môc ®Ých n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vμ sö dông ®Çy ®ñ
nhÊt c¸c t liÖu s¶n xuÊt.
Nghiªn cøu tæ chøc lao ®éng cÇn ph¶i tr¸nh ®ång nhÊt nã víi tæ
chøc s¶n xuÊt. XÐt vÒ mÆt b¶n chÊt, khi ph©n biÖt gi÷a tæ chøc lao
®éng vμ tæ chøc s¶n xuÊt chóng kh¸c nhau ë chç: tæ chøc lao ®éng
lμ mét hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p ®Ó ®¶m b¶o sù ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶
cña lao ®éng sèng. Cßn tæ chøc s¶n xuÊt lμ tæng thÓ c¸c biÖn ph¸p
nh»m sö dông ®Çy ®ñ nhÊt toμn bé nguån lao ®éng vμ c¸c ®iÒu kiÖn
vËt chÊt kü thuËt cña doanh nghiÖp, ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
®îc liªn tôc æn ®Þnh, nhÞp nhμng vμ kinh tÕ. §èi tîng cña tæ chøc
s¶n xuÊt lμ c¶ ba yÕu tè cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, cßn ®èi tîng cña tæ
chøc lao ®éng chØ bao gåm lao ®éng sèng - yÕu tè c¬ b¶n nhÊt cña
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt mμ th«i.
- 11. Trong doanh nghiÖp BCVT, tæ chøc lao ®éng lμ mét bé phËn
cÊu thμnh kh«ng thÓ t¸ch rêi cña tæ chøc s¶n xuÊt. Tæ chøc lao
®éng gi÷ vÞ trÝ quan träng trong tæ chøc s¶n xuÊt lμ do vai trß quan
träng cña con ngêi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh. C¬ së kü
thuËt cña s¶n xuÊt dï hoμn thiÖn nh thÕ nμo th× qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
còng kh«ng thÓ tiÕn hμnh ®îc nÕu kh«ng sö dông søc lao ®éng,
kh«ng cã sù ho¹t ®éng cã môc ®Ých cña con ngêi ®a c¬ së kü thuËt
®ã vμo ho¹t ®éng. Do ®ã, lao ®éng cã tæ chøc cña con ngêi trong bÊt
kú doanh nghiÖp nμo còng lμ ®iÒu kiÖn tÊt yÕu cña ho¹t ®éng s¶n
xuÊt, cßn tæ chøc lao ®éng lμ mét bé phËn cÊu thμnh cña tæ chøc
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Tæ chøc lao ®éng kh«ng chØ cÇn thiÕt trong
lÜnh vùc s¶n xuÊt vËt chÊt mμ nã còng cÇn thiÕt trong trong c¸c
doanh nghiÖp dÞch vô.
Do vËy, tæ chøc lao ®éng ®îc hiÓu lμ tæ chøc qu¸ tr×nh ho¹t
®éng cña con ngêi trong sù kÕt hîp gi÷a ba yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸
tr×nh lao ®éng vμ c¸c mèi quan hÖ qua l¹i gi÷a nh÷ng ngêi lao ®éng
víi nhau nh»m ®¹t ®îc môc ®Ých cña qu¸ tr×nh ®ã.
1.2.2. Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c tæ chøc lao ®éng
Díi chÕ ®é x· héi chñ nghÜa, lao ®éng lμ nguån chñ yÕu ®Ó
n©ng cao tÝch luü, ph¸t triÓn kinh tÕ vμ cñng cè chÕ ®é. Qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt ®ång thêi lμ qu¸ tr×nh lao ®éng ®Ó t¹o ra cña c¶i vËt chÊt
cho x· héi. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chØ x¶y ra khi cã sù kÕt hîp gi÷a ba
yÕu tè: t liÖu lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng vμ søc lao ®éng cña con
ngêi, thiÕu mét trong ba yÕu tè ®ã qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh«ng thÓ tiÕn
hμnh ®îc.
T liÖu lao ®éng vμ ®èi tîng lao ®éng chØ t¸c ®éng ®îc víi nhau
vμ biÕn ®æi thμnh s¶n phÈm khi cã søc lao ®éng cña con ngêi t¸c
®éng vμo. V× vËy, lao ®éng cña con ngêi lu«n lμ yÕu tè chÝnh cña
- 12. qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chóng ta rót ra ®îc tÇm quan träng cña lao ®éng
trong viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt nh sau:
- Ph¸t triÓn s¶n xuÊt nghÜa lμ ph¸t triÓn ba yÕu tè cña qu¸
tr×nh s¶n xuÊt c¶ vÒ quy m«, chÊt lîng vμ tr×nh ®é s¶n xuÊt, do ®ã
tÊt yÕu ph¶i ph¸t triÓn lao ®éng. Ph¸t triÓn lao ®éng kh«ng cã nghÜa
®¬n thuÇn lμ t¨ng sè lîng lao ®éng mμ ph¶i ph¸t triÓn hîp lý vÒ c¬ cÊu
ngμnh nghÒ, vÒ sè lîng vμ chÊt lîng lao ®éng cho phï hîp víi sù ph¸t
triÓn cña s¶n xuÊt, tøc lμ ph¸t triÓn lao ®éng ph¶i tiÕn hμnh ®ång thêi
víi c¸ch m¹ng kü thuËt.
- C¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt lμ nh÷ng thμnh tùu cña khoa
häc kü thuËt hiÖn ®¹i, tiªn tiÕn, x¸c lËp ®îc nh÷ng h×nh thøc lao ®éng
hîp lý h¬n trªn quan ®iÓm gi¶m nhÑ søc lao ®éng, c¶i thiÖn ®èi víi
søc khoÎ con ngêi, ®iÒu kiÖn vÖ sinh, m«i trêng, b¶o hé, t©m sinh lý
vμ thÈm mü trong lao ®éng.
- Lao ®éng lμ nguån chñ yÕu ®Ó n©ng cao tÝch luü, ph¸t
triÓn kinh tÕ, c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt vμ tinh thÇn cña toμn x· héi
loμi ngêi. V× vËy tæ chøc lao ®éng hîp lý hay kh«ng sÏ ¶nh hëng ®Õn
c¸c vÊn ®Ò nh quyÕt ®Þnh trùc tiÕp ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng cao hay
thÊp; ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn chÊt lîng vμ gi¸ thμnh s¶n phÈm; §¶m
b¶o thùc hiÖn tèt hay xÊu c¸c chØ tiªu nhiÖm vô kÕ ho¹ch vμ c¸c c«ng
t¸c kh¸c; Quan hÖ s¶n xuÊt trong xÝ nghiÖp cã ®îc hoμn thiÖn hay
kh«ng, cã ¶nh hëng ®Õn viÖc thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn hay kh«ng
vv…
1.2.3. §Æc ®iÓm vμ yªu cÇu cña viÖc tæ chøc lao ®éng
a. C¸c ®Æc ®iÓm c¬ b¶n.
§Ó thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh, trong qu¸ tr×nh tæ
chøc lao ®éng, ngμnh bu chÝnh viÔn th«ng cã mét sè ®Æc ®iÓm
sau:
- 13. - Lμ tæ chøc kinh tÕ ho¹t ®éng ®a ngμnh ®a lÜnh vùc nhng l¹i
cã mét chøc n¨ng chung lμ phôc vô truyÒn ®a tin tøc cho c¸c ngμnh
kinh tÕ quèc d©n vμ nh©n d©n.
- Ho¹t ®éng bu chÝnh viÔn th«ng võa thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n
xuÊt kinh doanh, võa lμ c«ng cô chuyªn chÝnh phôc vô mäi nhu cÇu
th«ng tin liªn l¹c cña §¶ng, Nhμ níc, phôc vô an ninh quèc phßng.
- C¬ së th«ng tin tr¶i réng kh¾p n¬i, liªn kÕt thμnh mét d©y
chuyÒn thèng nhÊt trong ph¹m vi c¶ níc, nhiÒu chøc danh lao ®éng
ph¶i thêng xuyªn lu ®éng trªn ®êng. Do khèi lîng c«ng viÖc kh«ng
®ång ®Òu gi÷a c¸c giê trong ngμy, gi÷a c¸c ngμy trong tuÇn , gi÷a c¸c
tuÇn trong th¸ng, gi÷a c¸c th¸ng trong n¨m nªn tæ chøc lao ®éng ®ßi
hái ph¶i tæ chøc chÆt chÏ theo nguyªn t¾c giê nhiÒu viÖc bè trÝ
nhiÒu ngêi, giê Ýt viÖc Ýt ngêi, thùc hiÖn ®iÒu ®é lao ®éng thay thÕ
nghØ bï theo ca kÝp.
- Thêi gian lμm viÖc cña ngμnh bu chÝnh viÔn th«ng liªn tôc
suèt ngμy ®ªm 24/24 giê trong ngμy vμ 365 ngμy trong n¨m kh«ng kÓ
ma, n¾ng, giã, b·o , tÕt ,lÔ.
b. Yªu cÇu cña viÖc tæ chøc lao ®éng
Do tÝnh chÊt s¶n phÈm vμ yªu cÇu phôc vô, tæ chøc lao ®éng
ngμnh bu chÝnh viÔn th«ng ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu sau:
-L·nh ®¹o,chØ ®¹o s¶n xuÊt ph¶i tËp trung, mäi lao ®éng
ph¶i chÊp hμnh kû luËt nghiªm, tù gi¸c trong lμm viÖc.
- Tæ chøc lao ®éng ph¶i khoa häc, hîp lý vμ ph¶i cã sù hîp
®ång chÆt chÏ gi÷a c¸c ®¬n vÞ, bé phËn. ChÊp hμnh nghiªm chØnh
c¸c quy tr×nh, thÓ lÖ khai th¸c thiÕt bÞ vμ nghiÖp vô bu chÝnh viÔn
th«ng.
- Trong qu¶n lý ph¶i thùc hiÖn nghiªm chØnh §¶ng l·nh ®¹o,
c¸ nh©n thñ trëng phô tr¸ch, ph¸t huy tèt chøc n¨ng c¸c bé phËn tham
- 14. mu vμ tinh thÇn lμm chñ tËp thÓ cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong ®¬n
vÞ.
- Thêng xuyªn ph¸t ®éng c¸c phong trμo thi ®ua, ph¸t minh
s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt, ¸p dông réng r·i c¸c kinh nghiÖm tiªn tiÕn,
häc tËp vμ noi g¬ng ngêi tèt, viÖc tèt trong ngμnh vμ c¸c ®¬n vÞ.
1.2.4. C¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña tæ chøc lao ®éng.
Lao ®éng lμ c¬ së tån t¹i cho tÊt c¶ c¸c h×nh th¸i kinh tÕ x· héi.
Tæ chøc lao ®éng thÓ hiÖn quan hÖ gi÷a con ngêi víi con ngêi trong
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Thùc chÊt cña tæ chøc lao ®éng lμ bè trÝ vμ ph©n
phèi søc lao ®éng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
BÊt cø mét Doanh nghiÖp nμo trong ®ã cã c¸c doanh nghiÖp bu
chÝnh viÔn th«ng khi tæ chøc lao ®éng cña m×nh ®Òu ph¶i thùc
hiÖn c¸c nguyªn t¾c sau:
- Ph¶i ®¶m b¶o kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng.
T¨ng n¨ng suÊt lao ®éng trªn c¬ së ngμy cμng n©ng cao tr×nh ®é kü
thuËt s¶n xuÊt, ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p lao ®éng tiªn tiÕn, tiÕn tíi viÖc
c¬ giíi ho¸ vμ tù ®éng ho¸ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
- Ph¶i quan t©m ®Õn lîi Ých vËt chÊt vμ tinh thÇn cña ngêi
lao ®éng. §¶m b¶o c¸c quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña hä, khi hä hoμn
thμnh tèt c¸c nhiÖm vô vμ yªu cÇu s¶n xuÊt. Thùc hiÖn nguyªn t¾c
ph©n phèi theo n¨ng suÊt vμ kÕt qu¶ lao ®éng cña mçi ngêi. Nãi c¸ch
kh¸c lμm nhiÒu hëng nhiÒu, lμm Ýt hëng Ýt, kh«ng lμm kh«ng hëng .
- Cã kÕ ho¹ch båi dìng, ®μo t¹o, tæ chøc vμ ph©n phèi hîp lý
lao ®éng trong ngμnh còng nh ®èi víi tõng ®¬n vÞ, bé phËn... Lu«n
quan t©m ®Õn viÖc gi¶m nhÑ lao ®éng nÆng nhäc, c¶i thiÖn ®iÒu
kiÖn lμm viÖc cho hä. Thêng xuyªn ch¨m lo båi dìng søc khoÎ cho ngêi
lao ®éng.
- 15. - Tæ chøc ph¸t ®éng phong trμo thi ®ua lao ®éng giái trong
tõng ®¬n vÞ, bé phËn vμ toμn ngμnh. Giái kh«ng chØ vÒ nghiÖp vô
mμ cßn vÒ th¸i ®é, t¸c phong phôc vô .
Trong doanh nghiÖp Bu chÝnh – ViÔn th«ng nhê viÖc thùc hiÖn
c¸c nguyªn t¾c tæ chøc lao ®éng khoa häc, sÏ gãp phÇn hîp lý ho¸
ph©n c«ng vμ hîp t¸c gi÷a c¸c ®¬n vÞ, bé phËn trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt bu chÝnh viÔn th«ng, hîp lý ho¸ qu¸ tr×nh tæ chøc lao ®éng vμ
®iÒu hμnh s¶n xuÊt, c¶i tiÕn trang thiÕt bÞ s¶n xuÊt, c¶i thiÖn ®iÒu
kiÖn lμm viÖc cho ngêi lao ®éng
1.3. Tæ chøc lao ®éng khoa häc trong doanh nghiÖp
1.3.1. Kh¸i qu¸t vÒ tæ chøc lao ®éng khoa häc
a. Quan niÖm vÒ tæ chøc lao ®éng khoa häc.
KÕt qu¶ ho¹t ®éng cña con ngêi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chØ
®¹t ®îc cao nhÊt khi c«ng viÖc cña hä ®îc tæ chøc trªn c¬ së khoa
häc. Do vËy tæ chøc lao ®éng chØ thùc sù lμ khoa häc khi nã ®îc
xem xÐt øng dông nh÷ng thμnh tùu khoa häc vμ nh÷ng kinh nghiÖm
tiªn tiÕn cho viÖc thiÕt lËp qu¸ tr×nh lao ®éng vμ lμm tèt hÖ thèng con
ngêi, t liÖu lao ®éng vμ m«i trêng lao ®éng. CÇn g¹t bá ng¨n ngõa
nh÷ng t¸c ®éng kh«ng tèt cña m¸y mãc kü thuËt vμ m«i trêng lªn ngêi
lao ®éng.
V× vËy, trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay tæ chøc lao ®éng khoa häc
cÇn ®îc coi lμ viÖc tæ chøc lao ®éng dùa trªn nh÷ng thμnh tùu khoa
häc vμ kinh nghiÖm tiªn tiÕn. ViÖc øng dông chóng mét c¸ch cã hÖ
thèng vμo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cho phÐp liªn kÕt mét c¸ch tèt nhÊt kü
thuËt vμ con ngêi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh»m sö dông cã hiÖu qu¶
nhÊt nh÷ng tiÒm n¨ng kü thuËt vμ con ngêi, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng
vμ dÇn dÇn biÕn lao ®éng thμnh nhu cÇu sèng ®Çu tiªn.
- 16. NÕu tríc kia chóng ta hiÓu viÖc hoμn thiÖn ho¸ tæ chøc lao
®éng nh lμ lo¹i bá nh÷ng chç chËt hÑp trong s¶n xuÊt th× tæ chøc lao
®éng khoa häc lμ sù n©ng cao tr×nh ®é tæ chøc lao ®éng chung mμ
kh«ng tiÕn hμnh nh÷ng biÖn ph¸p riªng lÎ t¶n m¹n. Khi gi¶i quyÕt c¸c
vÊn ®Ò cña tæ chøc lao ®éng khoa häc cÇn dùa vμo nh÷ng nghiªn
cøu khoa häc thùc nghiÖm vμ tÝnh to¸n nh÷ng t¸c ®éng cña m«i trêng
s¶n xuÊt lªn t©m sinh lý cña ngêi lao ®éng.
Tæ chøc lao ®éng khoa häc kh¸c víi tæ chøc lao ®éng nãi chung
kh«ng ph¶i lμ ë néi dung mμ ë ph¬ng ph¸p, c¸ch gi¶i quyÕt vμ møc ®é
ph©n tÝch khoa häc c¸c vÊn ®Ò mμ nã nghiªn cøu.
Tæ chøc lao ®éng khoa häc chÝnh lμ tæ chøc lao ®éng ë tr×nh
®é cao h¬n so víi tæ chøc lao ®éng hiÖn hμnh. Tæ chøc lao ®éng
khoa häc cÇn ph¶i ®îc ¸p dông ë mäi n¬i cã ho¹t ®éng lao ®éng cña
con ngêi.
b. Môc ®Ých, ý nghÜa vμ nhiÖm vô cña tæ chøc lao ®éng khoa
häc.
- Môc ®Ých: Lμ nh»m ®¹t kÕt qu¶ lao ®éng cao ®ång thêi ®¶m
b¶o søc khoÎ, an toμn cho ngêi lao ®éng ph¸t triÓn toμn diÖn con ngêi
lao ®éng, gãp phÇn cñng cè c¸c mèi quan hÖ x· héi gi÷a c¸c ngêi lao
®éng .
Môc ®Ých ®ã ®îc x¸c ®Þnh tõ sù ®¸nh gi¸ cao vai trß cña con ng-êi
trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi. Trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi,
con ngêi gi÷ vai trß lμ lùc lîng s¶n xuÊt chñ yÕu. Do ®ã, mäi biÖn ph¸p
c¶i tiÕn tæ chøc lao ®éng, c¶i tiÕn tæ chøc s¶n xuÊt ®Òu ph¶i híng
vμo t¹o ®iÒu kiÖn cho con ngêi lao ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n, khuyÕn
khÝch vμ thu hót con ngêi tù gi¸c tham gia vμo lao ®éng vμ lμm cho
b¶n th©n ngêi lao ®éng ngμy cμng hoμn thiÖn.
- 17. - ý nghÜa: ViÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p tæ chøc lao ®éng khoa
häc (TCL§KH) trong s¶n xuÊt cã mét ý nghÜa kinh tÕ vμ x· héi hÕt
søc to lín.Tríc hÕt TCL§KH trong doanh nghiÖp cho phÐp n©ng cao
n¨ng suÊt lao ®éng vμ t¨ng cêng hiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt nhê tiÕt kiÖm
lao ®éng sèng vμ sö dông cã hiÖu qu¶ t liÖu s¶n xuÊt hiÖn cã,
TCL§KH lμ ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt
lao ®éng vμ hiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt. MÆc dï ph¬ng tiÖn,thiÕt bÞ quan
träng cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh, ®¶m b¶o hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cao vμ
tiÕt kiÖm hao phÝ lao ®éng x· héi lμ viÖc ¸p dông c¸c tiÕn bé kü thuËt
trong s¶n xuÊt nhng nÕu thiÕu mét tr×nh ®é tæ chøc lao ®éng phï
hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña kü thuËt vμ c«ng nghÖ s¶n xuÊt trong
mçi doanh nghiÖp th× thËm chÝ cã kü thuËt hiÖn ®¹i nhÊt còng
kh«ng thÓ ®em l¹i hiÖu qu¶ tho¶ ®¸ng ®îc. §ång thêi, tr×nh ®é tæ
chøc lao ®éng cao l¹i cho phÐp ®¹t ®îc hiÖu qu¶ c¶ trong khi c¬ së kü
thuËt rÊt b×nh thêng. Cã thÓ ®¹t ®îc hiÖu qu¶ ®ã nhê gi¶m nh÷ng
tæn thÊt vμ hao phÝ thêi gian kh«ng s¶n xuÊt, nhê ¸p dông nh÷ng ph-
¬ng ph¸p vμ thao t¸c lao ®éng hîp lý, c¶i tiÕn viÖc lùa chän vμ bè trÝ
c¸n bé, c«ng nh©n trong s¶n xuÊt, ¸p dông hμng lo¹t biÖn ph¸p ®¶m
b¶o n©ng cao n¨ng lùc lμm viÖc, gi¶m mÖt mái cho c¸n bé c«ng nh©n,
khuyÕn khÝch lao ®éng vμ t¨ng cêng kû luËt lao ®éng vv….
Ngoμi ra, ý nghÜa cña TCL§KH cßn cã t¸c dông lμm gi¶m hoÆc
lo¹i trõ h¼n nhu cÇu vÒ vèn ®Çu t c¬ b¶n, v× nã ®¶m b¶o t¨ng n¨ng
suÊt lao ®éng nhê ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p tæ chøc c¸c qu¸ tr×nh lao
®éng hoμn thiÖn nhÊt.
§ång thêi, viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p TCL§KH l¹i cã t¸c dông
thóc ®Èy sù ph¸t triÓn, hoμn thiÖn cña kü thuËt vμ c«ng nghÖ s¶n
xuÊt, n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt ho¸ qu¸ tr×nh lao ®éng vμ ®ã l¹i
chÝnh lμ ®iÒu kiÖn ®Ó tiÕp thu n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vμ
hiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt. TCL§KH kh«ng chØ cã ý nghÜa n©ng cao
- 18. n¨ng suÊt lao ®éng vμ hiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt … cßn cã t¸c dông gi¶m
nhÑ lao ®éng vμ an toμn lao ®éng, ®¶m b¶o søc khoÎ ngêi lao ®éng
vμ ph¸t triÓn con ngêi toμn diÖn, thu hót con ngêi tù gi¸c tham gia vμo
lao ®éng còng nh n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸ s¶n xuÊt th«ng qua viÖc
¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p lao ®éng an toμn vμ Ýt mÖt mái nhÊt, ¸p dông
c¸c chÕ ®é lμm viÖc nghØ ng¬i hîp lý, lo¹i trõ nh÷ng yÕu tè m«i trêng
®éc h¹i, t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn lao ®éng thuËn lîi ë tõng bé phËn s¶n
xuÊt vμ t¹i tõng n¬i lμm viÖc, bè trÝ ngêi lao ®éng thùc hiÖn nh÷ng
c«ng viÖc phï hîp víi kh¶ n¨ng vμ së trêng cña hä…
- NhiÖm vô: Trong ®iÒu kiÖn x· héi ph¸t triÓn, tæ chøc lao ®éng
khoa häc thùc hiÖn 3 nhãm nhiÖm vô: Kinh tÕ - T©m sinh lý - X· héi.
Kinh tÕ: Ph¶i kÕt hîp mét c¸ch tèt nhÊt kü thuËt vμ con ngêi
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Ó øng dông cã hiÖu qu¶ nhÊt nh÷ng tiÒm
n¨ng lao ®éng vμ vËt chÊt víi môc ®Ých kh«ng ngõng t¨ng n¨ng suÊt
lao ®éng, n©ng cao chÊt lîng lao ®éng, gi¶m gi¸ thμnh s¶n phÈm.
T©m sinh lý: T¹o ®iÒu kiÖn lao ®éng b×nh thêng, n©ng cao
søc hÊp dÉn vμ néi dung phong phó cña lao ®éng víi môc ®Ých ®em
l¹i kh¶ n¨ng lao ®éng cao cña con ngêi vμ gi÷ g×n søc khoÎ cña hä.
X· héi: T¹o ®iÒu kiÖn cho con ngêi ph¸t triÓn toμn diÖn, biÕn
lao ®éng thμnh nhu cÇu sèng ®Çu tiªn trªn c¬ së dung hoμ gi¸o dôc
chÝnh trÞ víi gi¸o dôc lao ®éng.
c. C¬ së vμ nguyªn t¾c cña tæ chøc lao ®éng khoa häc
C¬ së ®Ó tiÕn hμnh nghiªn cøu quy ®Þnh vμ thùc hiÖn c¸c néi
dung cña tæ chøc lao ®éng khoa häc bao gåm c¸c quy luËt t¨ng n¨ng
suÊt lao ®éng, quy luËt ph¸t triÓn c¸c kÕ ho¹ch nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Nh÷ng nguyªn t¾c tæ chøc lao ®éng khoa häc ngoμi nh÷ng nguyªn
t¾c chung vÒ qu¶n lý kinh tÕ nh nguyªn t¾c khoa häc, nguyªn t¾c kÕ
ho¹ch, nguyªn t¾c hÖ thèng, nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ, nguyªn
- 19. t¾c quan t©m vμ tr¸ch nhiÖm b»ng kÝch thÝch vËt chÊt, nguyªn t¾c
tiÕt kiÖm cßn ph¶i chó ý ®Õn c¸c nguyªn t¾c sau:
- Nguyªn t¾c tiÕt kiÖm kh«ng cã ®éng t¸c thõa.
- Nguyªn t¾c lμm viÖc kiªm cö ®éng vμ ®éng t¸c lao ®éng.
- Lμm viÖc theo mét tr×nh tù hîp lý trªn c¬ së quy ho¹ch hîp lý
n¬i lμm viÖc vμ hoμn thiÖn trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ.
- Phï hîp gi÷a tÝnh chÊt c¸c cö ®éng vμ ®éng t¸c lao ®éng víi
c¸c ®Æc ®iÓm gi¶i phÉu vμ sinh lý cña c¬ thÓ ngêi lao ®éng.
- Quy ®Þnh tèi u chÕ ®é phôc vô n¬i lμm viÖc.
- Phï hîp gi÷a tr×nh ®é ngêi lao ®éng víi tÝnh chÊt cña c«ng viÖc
thùc hiÖn.
- §Þnh møc lao ®éng cã c¨n cø kü thuËt vμ t©m sinh lý lao
®éng.
- Phï hîp gi÷a møc lao ®éng vμ c¸c ®iÒu kiÖn kü thuËt tæ chøc
s¶n xuÊt.
- Nguyªn t¾c møc ®ång ®Òu.
VËn dông ®ång thêi c¸c nguyªn t¾c trªn vμ lu«n lu«n quan t©m
®¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c ®ã trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt lμ mét
yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña néi dung l·nh ®¹o s¶n xuÊt trong
doanh nghiÖp BCVT.
1.3.2. Néi dung cña tæ chøc lao ®éng khoa häc
Tæ chøc lao ®éng khoa häc trong doanh nghiÖp BCVT bao gåm
nh÷ng néi dung chñ yÕu sau ®©y:
a. C¶i tiÕn viÖc tæ chøc vμ phôc vô n¬i lμm viÖc.
N¬i lμm viÖc lμ mét phÇn diÖn tÝch vμ kh«ng gian s¶n xuÊt ®îc
trang bÞ thiÕt bÞ c¸c ph¬ng tiÖn vËt chÊt kü thuËt cÇn thiÕt ®Ó hoμn
thμnh nhiÖm vô s¶n xuÊt ®· x¸c ®Þnh.
Trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i, gi÷a c¸c n¬i lμm viÖc trong
doanh nghiÖp cã mèi quan hÖ víi nhau rÊt chÆt chÏ. NhÞp ®é s¶n
- 20. xuÊt cña tõng bé phËn cña ph©n xëng hoÆc toμn doanh nghiÖp lμ do
nhÞp ®é s¶n xuÊt cña tõng n¬i lμm viÖc quyÕt ®Þnh. V× vËy, muèn
n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, muèn tiÕn hμnh s¶n xuÊt víi hiÖu qu¶
cao vμ ®μo t¹o líp ngêi lao ®éng míi th× ph¶i tæ chøc vμ phôc vô n¬i
lμm viÖc. Tr×nh ®é tæ chøc vμ phôc vô n¬i lμm viÖc còng cã ¶nh h-ëng
rÊt lín ®Õn søc khoÎ vμ høng thó cña ngêi lao ®éng.
NhiÖm vô cña tæ chøc vμ phôc vô n¬i lμm viÖc lμ:
- T¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt kü thuËt cÇn thiÕt ®Ó tiÕn
hμnh c¸c nhiÖm vô s¶n xuÊt víi n¨ng suÊt cao .
- B¶o ®¶m cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc thùc hiÖn liªn tôc vμ nhÞp
nhμng .
- B¶o ®¶m nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt ®Ó tiÕn hμnh qu¸
tr×nh lao ®éng vμ t¹o sù høng thó tÝch cùc cho ngêi lao ®éng .
- B¶o ®¶m kh¶ n¨ng thùc hiÖn c¸c ®éng t¸c lao ®éng trong t thÕ
tho¶i m¸i, cho phÐp ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p vμ thao t¸c lao ®éng tiªn
tiÕn .
Tæ chøc n¬i lμm viÖc
Tæ chøc n¬i lμm viÖc lμ mét hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p nh»m thiÕt
kÕ n¬i lμm viÖc, trang bÞ cho n¬i lμm viÖc nh÷ng c«ng cô thiÕt bÞ
cÇn thiÕt vμ s¾p xÕp bè trÝ chóng theo mét trËt tù nhÊt ®Þnh.
Tæ chøc n¬i lμm viÖc gåm cã ba néi dung chñ yÕu:
- ThiÕt kÕ n¬i lμm viÖc: Lμ viÖc x©y dùng c¸c thiÕt kÕ mÉu
cho c¸c n¬i lμm viÖc nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ lao ®éng cña c«ng
nh©n.
- Trang bÞ n¬i lμm viÖc: Lμ ®¶m b¶o ®Çy ®ñ c¸c lo¹i m¸y mãc,
thiÕt bÞ, dông cô… cÇn thiÕt cho n¬i lμm viÖc theo yªu cÇu cña
nhiÖm vô s¶n xuÊt vμ chøc n¨ng lao ®éng . N¬i lμm viÖc thêng ®îc
trang bÞ c¸c thiÕt bÞ chÝnh (thiÕt bÞ c«ng nghÖ) vμ thiÕt bÞ phô.
- 21. - Bè trÝ n¬i lμm viÖc: Lμ viÖc s¾p xÕp mét c¸ch hîp lý trong
kh«ng gian tÊt c¶ c¸c ph¬ng tiÖn vËt chÊt cña s¶n xuÊt t¹i n¬i lμm
viÖc.
- ChØ tiªu ®¸nh gi¸ tr×nh ®é tæ chøc n¬i lμm viÖc .
HÖ sè tr×nh ®é tæ chøc n¬i lμm viÖc :
KNLV
nhãm =
Nlv : Tæng sè n¬i lμm viÖc cña nhãm , ( bé phËn ).
NlvK : Tæng sè n¬i lμm viÖc kh«ng ®¹t yªu cÇu .
HÖ sè tr×nh ®é tá chøc n¬i lμm viÖc cña ®¬n vÞ :
KNLV = (n : sè nhãm hay bé phËn cña ®¬n vÞ ).
Tæ chøc phôc vô n¬i lμm viÖc
Tæ chøc phôc vô n¬i lμm viÖc lμ cung cÊp cho n¬i lμm viÖc c¸c
lo¹i ph¬ng tiÖn vËt chÊt kü thuËt cÇn thiÕt vμ t¹o c¸c ®iÒu kiÖn thuËn
lîi ®Ó tiÕn hμnh qu¸ tr×nh lao ®éng. Nãi kh¸c ®i, tæ chøc phôc vô n¬i
lμm viÖc lμ tæ chøc ®¸p øng ®Çy ®ñ c¸c nhu cÇu cho c¸c n¬i lμm
viÖc ®Ó qu¸ tr×nh lao ®éng diÔn ra mét c¸ch liªn tôc vμ cã hiÖu qu¶.
NÕu viÖc tæ chøc phôc vô n¬i lμm viÖc mμ kh«ng tèt th× sÏ dÉn
®Õn l·ng phÝ thêi gian lao ®éng rÊt lín. V× vËy, tæ chøc phôc vô n¬i
lμm viÖc lμ ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña bÊt kú qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt nμo.
§Ó phôc vô n¬i lμm viÖc mét c¸ch ®ång bé vμ cã hiÖu qu¶ th×
viÖc tæ chøc phôc vô n¬i lμm viÖc trong doanh nghiÖp cÇn ph¶i tu©n
theo c¸c nguyªn t¾c sau ®©y:
- Phôc vô theo chøc n¨ng nghÜa lμ viÖc x©y dùng hÖ thèng
phôc vô n¬i lμm viÖc ph¶i theo c¸c chøc n¨ng phôc vô riªng biÖt, ph¶i
c¨n cø vμo nhu cÇu cña s¶n xuÊt vÒ sè lîng, chÊt lîng vμ tÝnh quy
luËt cña tõng chøc n¨ng ®Ó tæ chøc phôc vô ®îc ®Çy ®ñ vμ chu ®¸o.
- Phôc vô theo kÕ ho¹ch nghÜa lμ ph¶i c¨n cø vμo kÕ ho¹ch s¶n
xuÊt ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch phôc vô sao cho viÖc phôc vô phï hîp víi
- 22. t×nh h×nh s¶n xuÊt, sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ lao ®éng vμ thiÕt
bÞ, gi¶m bít thêi gian l·ng phÝ do chê ®îi phôc vô.
- Phôc vô ph¶i mang tÝnh dù phßng, nghÜa lμ hÖ thèng phôc
vô ph¶i chñ ®éng ®Ò phßng nh÷ng háng hãc thiÕt bÞ ®Ó ®¶m b¶o
s¶n xuÊt ®îc liªn tôc trong mäi t×nh huèng.
- Phôc vô ph¶i mang tÝnh ®ång bé, nghÜa lμ cÇn ph¶i cÇn cã
sù phèi hîp gi÷a c¸c chøc n¨ng phôc vô kh¸c nhau trªn quy m« toμn
doanh nghiÖp ®Ó ®¸p øng mäi nhu cÇu phôc vô, kh«ng ®Ó thiÕu mét
nhu cÇu nμo.
- Phôc vô ph¶i mang tÝnh linh ho¹t, nghÜa lμ hÖ thèng phôc vô
ph¶i nhanh chãng lo¹i trõ c¸c háng hãc, thiÕu sãt kh«ng ®Ó s¶n xuÊt
chÝnh bÞ ngõng trÖ.
- §¶m b¶o chÊt lîng vμ ®é tin cËy cao.
- Phôc vô ph¶i mang tÝnh kinh tÕ, nghÜa lμ phôc vô tèt cho s¶n
xuÊt víi chi phÝ vÒ lao ®éng vμ tiÒn vèn Ýt nhÊt.
Trong mét doanh nghiÖp thêng ¸p dông mét trong c¸c h×nh thøc
phôc vô lμ: phôc vô tËp trung, phôc vô ph©n t¸n hoÆc phôc vô hçn
hîp.
§Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng phôc vô ngêi ta dïng hÖ sè phôc vô n¬i
lμm viÖc
KPV =
b. Hoμn thiÖn c¸c h×nh thøc ph©n c«ng vμ hiÖp t¸c lao ®éng.
Ph©n c«ng vμ hiÖp t¸c lao ®éng lμ néi dung c¬ b¶n nhÊt cña tæ
chøc lao ®éng. Do ph©n c«ng lao ®éng mμ tÊt c¶ c¸c c¬ cÊu vÒ lao
®éng trong doanh nghiÖp ®îc h×nh thμnh, t¹o nªn mét bé m¸y víi tÊt
c¶ c¸c bé phËn, chøc n¨ng cÇn thiÕt, víi nh÷ng tØ lÖ t¬ng øng theo
yªu cÇu cña s¶n xuÊt. HiÖp t¸c lao ®éng lμ sù vËn hμnh cña c¬ cÊu
Êy trong kh«ng gian vμ thêi gian. Hai néi dung nμy liªn hÖ víi nhau mét
c¸ch mËt thiÕt vμ t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau, cñng cè vμ thóc ®Èy nhau
- 23. mét c¸ch biÖn chøng. Ph©n c«ng lao ®éng cμng s©u th× hiÖp t¸c lao
®éng cμng réng.
Ph©n c«ng lao ®éng
Ph©n c«ng lao ®éng trong doanh nghiÖp lμ sù chia nhá toμn bé
c¸c c«ng viÖc cña doanh nghiÖp ®Ó giao cho tõng ngêi hoÆc nhãm
ngêi lao ®éng thùc hiÖn. §ã chÝnh lμ qu¸ tr×nh g¾n tõng ngêi lao
®éng víi nh÷ng nhiÖm vô phï hîp víi kh¶ n¨ng cña hä. Theo C.M¸c th×
ph©n c«ng lao ®éng: “lμ sù t¸ch rÏ c¸c ho¹t ®éng lao ®éng hoÆc lμ lao
®éng song song, tøc lμ tån t¹i c¸c d¹ng lao ®éng kh¸c nhau “.
Trong néi bé doanh nghiÖp, ph©n c«ng lao ®éng bao gåm c¸c néi
dung sau:
- X¸c ®Þnh nh÷ng yªu cÇu kü thuËt cña c«ng viÖc vμ con ngêi ph¶i
®¸p øng.
- X©y dùng danh môc nh÷ng nghÒ nghiÖp cña xÝ nghiÖp, thùc
hiÖn viÖc tuyªn truyÒn, híng nghiÖp vμ tuyÓn chän c¸n bé, c«ng
nh©n mét c¸ch kh¸ch quan theo nh÷ng yªu cÇu cña s¶n xuÊt
- Thùc hiÖn sù bè trÝ c¸n bé, c«ng nh©n theo ®óng nh÷ng yªu
cÇu cña c«ng viÖc, ¸p dông nh÷ng ph¬ng ph¸p huÊn luyÖn cã hiÖu
qu¶. Sö dông hîp lý nh÷ng ngêi ®· ®îc ®μo t¹o, båi dìng tiÕp nh÷ng
ngêi cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn, chuyÓn vμ ®μo t¹o l¹i nh÷ng ngêi kh«ng
phï hîp víi c«ng viÖc.
Ph©n c«ng lao ®éng hîp lý chÝnh lμ ®iÒu kiÖn ®Ó n©ng cao
n¨ng suÊt lao ®éng vμ hiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt. Do ph©n c«ng lao
®éng mμ cã thÓ chuyªn m«n ho¸ ®îc c«ng nh©n, chuyªn m«n ho¸ ®îc
c«ng cô lao ®éng, cho phÐp t¹o ra ®îc nh÷ng c«ng cô chuyªn dông cã
n¨ng suÊt lao ®éng cao, ngêi c«ng nh©n cã thÓ lμm mét lo¹t bíc c«ng
viÖc, kh«ng mÊt thêi gian vμo viÖc ®iÒu chØnh l¹i thiÕt bÞ, thay dông
cô ®Ó lμm c¸c thiÕt bÞ kh¸c nhau.
- 24. Ph©n c«ng lao ®éng trong doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu
cÇu sau:
- §¶m b¶o phï hîp gi÷a néi dung vμ h×nh thøc cña ph©n c«ng
lao ®éng víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt.
- §Ó ®¶m b¶o sù phï hîp gi÷a nh÷ng kh¶ n¨ng s¶n xuÊt vμ phÈm
chÊt cña con ngêi, ph¶i lÊy yªu cÇu c«ng viÖc lμm tiªu chuÈn ®Ó lùa
chän ngêi lao ®éng.
- §¶m b¶o sù phï hîp gi÷a c«ng viÖc ph©n c«ng víi ®Æc ®iÓm
vμ kh¶ n¨ng cña lao ®éng, ph¸t huy ®îc tÝnh s¸ng t¹o cña hä.
C¸c h×nh thøc ph©n c«ng lao ®éng trong doanh nghiÖp bao
gåm:
- Ph©n c«ng lao ®éng theo chøc n¨ng: Lμ h×nh thøc ph©n c«ng
lao ®éng trong ®ã t¸ch riªng c¸c c«ng viÖc kh¸c nhau thμnh nh÷ng
chøc n¨ng lao ®éng nhÊt ®Þnh.
- Ph©n c«ng lao ®éng theo c«ng nghÖ: Lμ h×nh thøc ph©n
c«ng lao ®éng trong trong ®ã t¸ch riªng c¸c lo¹i c«ng viÖc kh¸c nhau
theo tÝnh chÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ thùc hiÖn chóng.
- Ph©n c«ng lao ®éng theo møc ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc: Lμ
h×nh thøc ph©n c«ng lao ®éng trong trong ®ã t¸ch riªng c¸c c«ng viÖc
kh¸c nhau tuú theo tÝnh chÊt phøc t¹p cña nã.
HÖ sè ph©n c«ng lao ®éng :
KPC =
Trong ®ã : åtK : Tæng thêi gian thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng ®îc quy
®Þnh trong nhiÖm vô cña c«ng nh©n trong ca , giê lμm lμm viÖc .
TCa : Thêi gian ca , giê lμm viÖc
n : Sè c«ng nh©n cña nhãm ®îc ph©n tÝch .
HiÖp t¸c lao ®éng.
C. M¸c ®· ®Þnh nghÜa hiÖp t¸c lao ®éng nh sau: “h×nh thøc lμm
viÖc mμ trong ®ã nhiÒu ngêi lμm viÖc bªn c¹nh nhau mét c¸ch cã kÕ
- 25. ho¹ch vμ trong sù t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau trong mét qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt nμo ®ã, hoÆc lμ trong nh÷ng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh¸c nhau nhng
l¹i liªn hÖ víi nhau gäi lμ hiÖp t¸c lao ®éng”.
Còng cã thÓ hiÓu hiÖp t¸c lao ®éng lμ sù chuyÓn tõ lao ®éng c¸
nh©n sang d¹ng lao ®éng kÕt hîp cña nhiÒu ngêi trong cïng mét qu¸
tr×nh hoÆc trong nh÷ng qu¸ tr×nh lao ®éng kh¸c nhau.
HiÖu qu¶ mμ hiÖp t¸c lao ®éng mang l¹i lμ nh÷ng thay ®æi cã
tÝnh chÊt c¸ch m¹ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt cña qu¸ tr×nh lao ®éng, nã
mang l¹i nh÷ng kÕt qu¶ lao ®éng cao h¬n h¼n so víi lao ®éng riªng lÎ,
®Æc biÖt lμ víi nh÷ng lao ®éng phøc t¹p. Nã còng lμm t¨ng kh¶ n¨ng
lμm viÖc c¸ nh©n cña tõng ngêi lao ®éng do sù xuÊt hiÖn tù ph¸t tinh
thÇn thi ®ua gi÷a nh÷ng ngêi cïng tham gia qu¸ tr×nh s¶n xuÊt .
Trong c¸c doanh nghiÖp thêng sö dông c¸c h×nh thøc hiÖp t¸c lao
®éng sau:
- HiÖp t¸c vÒ mÆt kh«ng gian : Gåm c¸c h×nh thøc hiÖp t¸c gi÷a
c¸c ph©n xëng chuyªn m«n ho¸, hiÖp t¸c gi÷a c¸c ngμnh, c¸c bé phËn
chuyªn m«n trong cïng mét doanh nghiÖp, gi÷a c¸c lao ®éng trong mét
tæ s¶n xuÊt.
- HiÖp t¸c vÒ mÆt thêi gian: Lμ viÖc tæ chøc c¸c ca lμm viÖc
trong ngμy vμ ®ªm. Do yªu cÇu cña s¶n xuÊt vμ tËn dông n¨ng lùc cña
thiÕt bÞ m¸y mãc nªn ph¶i bè trÝ c¸c ca lμm viÖc mét c¸ch hîp lý, ®¶m
b¶o søc khoÎ cho ngêi lao ®éng.
HiÖp t¸c lao ®éng chÆt chÏ t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao n¨ng suÊt
lao ®éng. kÝch thÝch tinh thÇn thi ®ua trong s¶n xuÊt, tiÕt kiÖm ®îc
lao ®éng sèng vμ lao ®éng vËt ho¸.
HÖ sè hiÖp t¸c lao ®éng gi÷a c«ng nh©n chÝnh vμ c«ng nh©n
phôc vô :
Kht = 1 -
Trong ®ã : TLP : Tæng thêi gian l·ng phÝ trong mét thêi kú nhÊt
®Þnh do phôc vô kh«ng tèt c¸c n¬i lμm viÖc ®îc ph©n tÝch .
c. Hoμn thiÖn c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng.
- 26. §Þnh møc lao ®éng trong doanh nghiÖp BCVT lμ lÜnh vùc ho¹t
®éng thùc tiÔn vÒ x©y dùng vμ ¸p dông c¸c møc lao ®éng ®èi víi tÊt
c¶ c¸c qu¸ tr×nh lao ®éng.
§Þnh møc lao ®éng chÞu t¸c ®éng cña c¸c thμnh tùu tiÕn bé
khoa häc kü thuËt.
MÆt kh¸c, trong nÒn s¶n xuÊt x· héi, ®Þnh møc lao ®éng còng
thùc hiÖn nhiÒu chøc n¨ng quan träng kh¸c nhau. HiÖu qu¶ cña nã
tuú thuéc vμo møc ®é vμ tÝnh chÊt tiªn tiÕn, cã c¨n cø khoa häc cña
c¸c møc lao ®éng cô thÓ.
§Þnh møc lao ®éng t¹o kh¶ n¨ng kÕ ho¹ch ho¸ tèt h¬n, ®¶m b¶o
thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ nhÊt viÖc tÝnh to¸n x¸c ®Þnh sè lîng m¸y mãc
thiÕt bÞ vμ sè lîng lao ®éng cÇn thiÕt, khuyÕn khÝch nguån dù tr÷
trong s¶n xuÊt vv…
Trong thùc tÕ, c¸c doanh nghiÖp BCVT thêng sö dông c¸c møc
lao ®éng sau: møc thêi gian, møc s¶n lîng, møc phôc vô, møc thêi
gian phôc vô, møc sè lîng ngêi lao ®éng, møc qu¶n lý…
Møc thêi gian lμ sè lîng thêi gian cÇn thiÕt ®îc quy ®Þnh ®Ó
mét c«ng nh©n hoÆc mét nhãm c«ng nh©n cã tr×nh ®é lμnh nghÒ
nhÊt ®Þnh hoμn thμnh mét ®¬n vÞ c«ng viÖc trong nh÷ng ®iÒu kiÖn
tæ chøc – kü thuËt nhÊt ®Þnh. Møc s¶n lîng lμ sè lîng s¶n phÈm ®îc
quy ®Þnh ®Ó c«ng nh©n hay mét nhãm c«ng nh©n cã tr×nh ®é thμnh
th¹o nhÊt ®Þnh ph¶i hoμn thμnh trong mét ®¬n vÞ thêi gian víi nh÷ng
®iÒu kiÖn tæ chøc – kü thuËt nhÊt ®Þnh. Møc thêi gian vμ møc s¶n
lîng cã liªn quan mËt thiÕt víi nhau, tuú ®iÒu kiÖn vμ ®Æc ®iÓm cña
s¶n xuÊt mμ ngêi ta tÝnh møc thêi gian hay lμ møc s¶n lîng.
TCL§KH trong doanh nghiÖp BCVT cã nhiÖm vô hoμn thiÖn c¸c
ph¬ng ph¸p ®Þnh møc lao ®éng, më réng ®Þnh møc cã c¨n cø khoa
häc. Nghiªn cøu thêi gian lao ®éng, kÕt cÊu møc thêi gian, ph¬ng
ph¸p ®Þnh møc lao ®éng, ph©n tÝch kh¶o s¸t x©y dùng møc míi nÕu
cã thêi gian.
- 27. d. §iÒu kiÖn lao ®éng vμ chÕ ®é lμm viÖc nghØ ng¬i.
• §iÒu kiÖn lao ®éng
Qu¸ tr×nh lao ®éng cña con ngêi bao giê còng diÔn ra trong mét
m«i trêng s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh. Mçi m«i trêng s¶n xuÊt kh¸c nhau cã
c¸c nh©n tè kh¸c nhau t¸c ®éng ®Õn ngêi lao ®éng. Tæng hîp c¸c
nh©n tè Êy chÝnh lμ ®iÒu kiÖn lao ®éng. VËy ®iÒu kiÖn lao ®éng lμ
tæng hîp c¸c nh©n tè cña m«i trêng s¶n xuÊt cã ¶nh hëng ®Õn søc
khoÎ vμ kh¶ n¨ng lμm viÖc cña ngêi lao ®éng.
§iÒu kiÖn lao ®éng trong doanh nghiÖp ®îc ph©n lμm 5
nhãm nh©n tè nh sau:
- Nhãm c¸c ®iÒu kiÖn t©m sinh lý lao ®éng: Sù c¨ng th¼ng vÒ
thÓ lùc, sù c¨ng th¼ng vÒ thÇn kinh, nhÞp ®é lao ®éng, t thÕ lao
®éng, tÝnh ®¬n ®iÖu cña lao ®éng.
- Nhãm ®iÒu kiÖn vÖ sinh phßng bÖnh cña m«i trêng: Vi khÝ
hËu, tiÕng ån, rung ®éng, siªu ©m, m«i trêng kh«ng khÝ, tia bøc x¹,
tia hång ngo¹i, sù tiÕp xóc víi dÇu mì, ho¸ chÊt ®éc h¹i; phôc vô vÖ
sinh vμ sinh ho¹t.
- Nhãm ®iÒu kiÖn thÈm mü cña lao ®éng: Bè trÝ kh«ng gian
s¶n xuÊt vμ sù phï hîp víi thÈm mü, sù phï hîp cña trang thiÕt bÞ víi
yªu cÇu cña thÈm mü, mét sè yÕu tè kh¸c cña thÈm mü…
- Nhãm ®iÒu kiÖn t©m lý x· héi: BÇu kh«ng khÝ t©m lý trong
tËp thÓ, t¸c phong cña ngêi l·nh ®¹o, khen thëng vμ kû luËt, ®iÒu kiÖn
®Ó thÓ hiÖn th¸i ®é ®èi víi ngêi lao ®éng, thi ®ua, ph¸t huy s¸ng kiÕn.
- Nhãm ®iÒu kiÖn chÕ ®é lμm viÖc vμ nghØ ng¬i: Sù lu©n
phiªn gi÷a lμm viÖc vμ nghØ lao. §é dμi thêi gian nghØ, h×nh thøc
nghØ.
C¸c nh©n tè trªn ®Òu cã ¶nh hëng, t¸c ®éng ®Õn søc khoÎ, kh¶
n¨ng lμm viÖc cña con ngêi trong qu¸ tr×nh lao ®éng. Mçi nh©n tè kh¸c
nhau cã møc ®é t¸c ®éng ¶nh hëng kh¸c nhau. NhiÖm vô cña c¶i
- 28. thiÖn ®iÒu kiÖn lao ®éng lμ ®a hÕt tÊt c¶ nh÷ng nh©n tè ®iÒu kiÖn
lao ®éng vμo tr¹ng th¸i tèi u ®Ó chóng kh«ng dÉn tíi sù vi ph¹m c¸c
ho¹t ®éng sèng cña con ngêi mμ ngîc l¹i cã t¸c dông thóc ®Èy cñng cè
søc khoÎ, n©ng cao kh¶ n¨ng lμm viÖc.
• ChÕ ®é lμm viÖc nghØ ng¬i
ChÕ ®é lμm viÖc vμ nghØ ng¬i lμ trËt tù lu©n phiªn vμ ®é dμi
thêi gian cña c¸c giai ®o¹n lμm viÖc vμ nghØ gi¶i lao ®îc thμnh nhÞp
®èi víi mçi d¹ng lao ®éng. ChÕ ®é lμm viÖc vμ nghØ ng¬i trong
doanh nghiÖp bao gåm: chÕ ®é lμm viÖc vμ nghØ ng¬i trong ca. ChÕ
®é lμm viÖc vμ nghØ ng¬i trong tuÇn trong th¸ng, chÕ ®é lμm viÖc vμ
nghØ ng¬i trong n¨m.
Trong nÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i cã ®Æc trng lμ tr×nh ®é ph©n
c«ng vμ hiÖp t¸c lao ®éng ph¸t triÓn ë møc cao, quy tr×nh c«ng nghÖ
chÕ t¹o s¶n phÈm phøc t¹p, v× thÕ cμng ®ßi hái ph¶i x©y dùng chÕ
®é lμm viÖc vμ nghØ ng¬i hîp lý. V× chÕ ®é lμm viÖc vμ nghØ ng¬i
cã ¶nh hëng ®Õn tÝnh ®ång bé cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt, ¶nh hëng
®Õn tÝnh liªn tôc cña c¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. MÆt kh¸c chÕ ®é lμm
viÖc vμ nghØ ng¬i hîp lý lμ mét ph¬ng tiÖn ®Ó kh¾c phôc sù mÖt
mái, lμ mét biÖn ph¸p ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vμ b¶o vÖ søc khoÎ
ngêi lao ®éng.
e. C¸c h×nh thøc kÝch thÝch vËt chÊt vμ tinh thÇn ®èi víi ngêi lao
®éng.
Theo M¸c, môc ®Ých cña nÒn s¶n xuÊt x· héi chñ nghÜa lμ lμm
tho¶ m·n ngμy cμng ®Çy ®ñ h¬n nh÷ng nhu cÇu vËt chÊt vμ tinh thÇn
ngμy cμng t¨ng cña b¶n th©n ngêi lao ®éng. Muèn ®¹t ®îc môc ®Ých
®ã th× ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vμ hiÖu qu¶
s¶n xuÊt kinh doanh. Mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng ®Ó t¨ng
n¨ng suÊt lao ®éng, n©ng cao chÊt lîng vμ h¹ gi¸ thμnh s¶n phÈm,
- 29. n©ng cao hiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt lμ thêng xuyªn ¸p dông vμ hoμn
thiÖn c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch vËt chÊt vμ tinh thÇn ®èi víi ngêi
lao ®éng, tøc lμ tho¶ m·n c¸c nhu cÇu cña hä.
Nhu cÇu cuéc sèng cña ngêi lao ®éng rÊt phong phó vμ ®a
d¹ng. Nã cã tÝnh lÞch sö vμ tÝnh giai cÊp râ rÖt. Nhu cÇu vμ sù tho¶
m·n nhu cÇu ®Òu g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi
vμ sù ph©n phèi c¸c gi¸ trÞ vËt chÊt vμ tinh thÇn trong ®iÒu kiÖn x·
héi ®ã.
Trong c¸c nhu cÇu cña ngêi lao ®éng, nhu cÇu vÒ vËt chÊt lμ
nhu cÇu hμng ®Çu ®¶m b¶o ®êi sèng cho hä lμm viÖc t¹o ra c¸c cña
c¶i vËt chÊt vμ lμm nªn lÞch sö. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña lÞch sö, c¸c
nhu cÇu vËt chÊt cña con ngêi ngμy cμng t¨ng lªn c¶ vÒ sè lîng vμ
chÊt lîng. Tr×nh ®é ph¸t triÓn cña x· héi ngμy cμng cao th× nhu cÇu
cμng nhiÒu, cμng phøc t¹p h¬n, thËm chÝ nh÷ng nhu cÇu ®¬n gi¶n
nhÊt còng kh«ng ngõng thay ®æi .
Nhu cÇu vÒ tinh thÇn cña ngêi lao ®éng còng rÊt phong phó vμ
®a d¹ng.
- Thø nhÊt: Hä cã nhu cÇu lao ®éng, nhu cÇu lμm viÖc cã Ých,
cã hiÖu qu¶ cho b¶n th©n vμ x· héi. Bëi v× , lao ®éng lμ ho¹t ®éng
quan träng cña con ngêi, lμ nguån gèc cña mäi s¸ng t¹o cña con ngêi,
lμ n¬i ph¸t sinh mäi kinh nghiÖm vμ tri thøc khoa häc nh»m lμm giμu
cho x· héi vμ tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu ngμy cμng t¨ng cña con ngêi.
- Thø hai: Nhu cÇu häc tËp ®Ó n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n
vμ nhËn thøc. Khi tr×nh ®é khoa häc kü thuËt ngμy cμng cao th× nhu
cÇu häc tËp cña ngêi lao ®éng cμng lín vμ nhê ®ã hä nhËn thøc thÕ
giíi xung quanh ®óng ®¾n h¬n. Mäi biÖn ph¸p nh»m tho¶ m·n nhu
cÇu häc tËp vμ n©ng cao nhËn thøc cho ngêi lao ®éng, thùc chÊt lμ
- 30. khuyÕn khÝch hä häc tËp ®Ó v¬n tíi nh÷ng kiÕn thøc chuyªn m«n cao
h¬n, nh÷ng kh¶ n¨ng s¸ng t¹o míi hiÖu qu¶ h¬n.
- Thø ba: Nhu cÇu thÈm mü vμ giao tiÕp x· héi. §©y lμ nhu cÇu
tinh thÇn ®Æc biÖt vμ tÊt yÕu cña con ngêi ®ßi hái ngêi l·nh ®¹o
doanh nghiÖp cÇn ph¶i quan t©m.
- Thø t: Nhu cÇu c«ng b»ng x· héi, trong lao ®éng còng nh trong
cuéc sèng ngμy nay mäi ngêi ®Òu muèn sù c«ng b»ng. C«ng b»ng x·
héi lμ nhu cÇu võa cÊp b¸ch võa l©u dμi, mçi ngêi vμ mçi tËp thÓ cÇn
phÊn ®Êu ®îc tho¶ m·n, ®ång thêi ®Êu tranh chèng l¹i mäi bÊt c«ng,
tiªu cùc ®Ó giμnh lÊy sù c«ng b»ng cao h¬n ®Çy ®ñ h¬n.
f. T¨ng cêng kû luËt lao ®éng vμ tæ chøc thi ®ua.
T¨ng cêng kû luËt lao ®éng
Kû luËt lμ nÒn t¶ng ®Ó x©y dùng x· héi. Kh«ng cã kû luËt th×
kh«ng thÓ ®iÒu chØnh ®îc mèi quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi trong s¶n
xuÊt vμ c¸c ho¹t ®éng cña hä trong c¸c tæ chøc x· héi. Kû luËt lμ
nh÷ng tiªu chuÈn quy ®Þnh hμnh vi cña con ngêi trong x· héi, nã ®îc
x©y dùng trªn c¬ së ph¸p lý hiÖn hμnh vμ nh÷ng chuÈn mùc ®¹o ®øc
x· héi .
Kû luËt lao ®éng lμ sù t«n träng vμ thùc hiÖn mét c¸ch nghiªm
tóc tù nguyÖn, tù gi¸c cña nh÷ng ngêi lao ®éng ®èi víi c¸c néi quy lao
®éng trong c¸c c¬ quan, doanh nghiÖp vμ tæ chøc, ®ång thêi ®ã
còng lμ thíc ®o ®¹o ®øc vμ lèi sèng cña ngêi lao ®éng. Kû luËt lao
®éng lμ mét kh¸i niÖm réng, ®îc xem xÐt ë nhiÒu gãc ®é.
- VÒ mÆt lao ®éng: Kû luËt lao ®éng lμ sù chÊp hμnh vμ thùc
hiÖn mét c¸ch tù nguyÖn, tù gi¸c c¸c chÕ ®é ngμy lμm viÖc cña c«ng
nh©n viªn (thêi gian b¾t ®Çu vμ kÕt thóc ca lμm viÖc, thêi gian nghØ
ng¬i, sö dông triÖt ®Ó thêi gian lμm viÖc vμo môc ®Ých s¶n xuÊt s¶n
phÈm, quü thêi gian lμm viÖc trong tuÇn, th¸ng, n¨m vv…).
- 31. - VÒ mÆt c«ng nghÖ: Kû luËt lao ®éng lμ sù chÊp hμnh mét
c¸ch chÝnh x¸c c¸c quy tr×nh c«ng nghÖ c¸c chÕ ®é lμm viÖc cña m¸y
mãc thiÕt bÞ, c¸c quy tr×nh vËn hμnh…
- VÒ mÆt s¶n xuÊt: Kû luËt lao ®éng lμ viÖc thùc hiÖn nghiªm
tóc c¸c nhiÖm vô s¶n xuÊt ®îc giao, cã ý thøc b¶o qu¶n gi÷ g×n m¸y
mãc, thiÕt bÞ, dông cô vËt t …, lμ sù chÊp hμnh mét c¸ch v« ®iÒu
kiÖn c¸c chØ thÞ, mÖnh lÖnh vÒ s¶n xuÊt, tu©n theo c¸c chÕ ®é b¶o
hé lao ®éng kü thuËt an toμn vμ vÖ sinh trong s¶n xuÊt.
Kû luËt lao ®éng cã mét vai trß rÊt to lín trong s¶n xuÊt. BÊt kú
mét nÒn s¶n xuÊt nμo còng kh«ng thÓ thiÕu ®îc kû luËt lao ®éng. Bëi
v×, ®Ó ®¹t ®îc môc ®Ých cuèi cïng cña s¶n xuÊt th× ph¶i thèng nhÊt
mäi cè g¾ng cña c«ng nh©n, ph¶i t¹o ra mét trËt tù cÇn thiÕt vμ phèi
hîp hμnh ®éng cña mäi ngêi tham gia vμo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. ChÊp
hμnh tèt kû luËt lao ®éng sÏ lμm cho thêi gian lao ®éng h÷u Ých t¨ng
lªn, c¸c quy tr×nh c«ng nghÖ ®îc ®¶m b¶o, m¸y mãc thiÕt bÞ, vËt t
nguyªn vËt liÖu… ®îc sö dông tèt h¬n vμo môc ®Ých s¶n xuÊt. TÊt c¶
nh÷ng ®iÒu ®ã lμm t¨ng sè lîng vμ chÊt lîng s¶n phÈm.
Cã nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó t¨ng cêng kû luËt lao ®éng: c¸c biÖn
ph¸p t¸c ®éng ®Õn ngêi lao ®éng vi ph¹m kû luËt lao ®éng (Gi¸o dôc
thuyÕt phôc ®èi víi nh÷ng ngêi vi ph¹m nhÑ. BiÖn ph¸p hμnh chÝnh c-ìng
bøc nh: phª b×nh, c¶nh c¸o, h¹ tÇng c«ng t¸c, h¹ cÊp bËc kü thuËt,
chuyÓn sang lμm viÖc kh¸c, buéc th«i viÖc …). Tæ chøc lao ®éng
khoa häc ®Ó n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña ngêi lao ®éng ®èi
víi c«ng viÖc m×nh lμm, xo¸ bá c¸c ®iÒu kiÖn cã thÓ dÉn tíi vi ph¹m
kû luËt lao ®éng, h¹n chÕ c¸c vô vi ph¹m kû luËt lao ®éng.
Tæ chøc thi ®ua trong doanh nghiÖp
Kh¸c víi c¹nh tranh, kh«ng chØ lμ thi ®ua cña nh÷ng ngêi s¶n
xuÊt riªng lÎ, bÞ ¸p bøc bãc lét, ho¹t ®éng cho lîi Ých cña nh÷ng ngêi
- 32. d©n së h÷u riªng, mμ lμ thi ®ua cña nh÷ng thμnh viªn trong tËp thÓ
s¶n xuÊt, tho¸t khái sù ¸p bøc bãc lét ho¹t ®éng cho lîi Ých chung.
Môc ®Ých cña thi ®ua trong doanh nghiÖp lμ n©ng cao n¨ng
suÊt lao ®éng, t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm cã chÊt lîng , hîp thÞ hiÕu
,n©ng cao tÝnh tæ chøc vμ kû luËt, tiÕt kiÖm c¸c nguån vËt chÊt vμ
lao ®éng, vμ cuèi cïng lμ phôc vô cho quyÒn lîi chung cña quÇn
chóng lao ®éng .
Thi ®ua trong doanh nghiÖp cã c¸c h×nh thøc sau:
- Thi ®ua c¸ nh©n: H×nh thøc thi ®ua nμy ®îc tæ chøc gi÷a c¸
nh©n nh÷ng ngêi lao ®éng. §©y lμ h×nh thøc ®îc sö dông réng r·i
trong c¸c doanh nghiÖp. Thi ®ua c¸ nh©n cã thÓ ®îc tæ chøc trong
ph¹m vi mét tæ, mét ®éi s¶n xuÊt, mét bé phËn s¶n xuÊt, mét ph©n x-ëng
nhng cã khi ë ph¹m vi mét doanh nghiÖp.
-Thi ®ua tËp thÓ: H×nh thøc thi ®ua nμy ®îc ®îc tæ chøc gi÷a
c¸c tæ, ®éi , c¸c bé phËn s¶n xuÊt, c¸c ph©n xëng phßng ban víi nhau.
H×nh thøc thi ®ua nμy t¹o ra sù g¾n bã tinh thÇn vμ tr¸ch nhiÖm ®Ó
cïng hoμn thμnh mét nhiÖm vô chung.
Nã cã t¸c dông rÊt to lín trong viÖc x©y dùng th¸i ®é lao
®éng míi, x©y dùng con ngêi míi, lèi sèng míi vμ gãp phÇn ®a n¨ng
suÊt lao ®éng chung cña doanh nghiÖp t¨ng lªn, hoμn thμnh kÕ ho¹ch
s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, lμm cho s¶n xuÊt kinh doanh ®¹t hiÖu
qu¶ cao h¬n.
Thi ®ua trong doanh nghiÖp ph¶i tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c chÝnh
sau ®©y th× míi ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao:
Thø nhÊt: Thi ®ua ph¶i thùc hiÖn tèt quy chÕ d©n chñ ,tiÕn
hμnh c«ng khai, tøc lμ c¸c tËp thÓ s¶n xuÊt ®a ra vμ th¶o luËn c«ng
khai tríc toμn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn nh÷ng kinh nghiÖm vμ ph¬ng
ph¸p lao ®éng tèt nhÊt cña m×nh, kÕt qu¶ lao ®éng cña m×nh trong
- 33. thi ®ua. L·nh ®¹o ®¬n vÞ ph¶i kh«ng ngõng cung cÊp th«ng tin cho
c¸n bé c«ng nh©n viªn vÒ qu¸ tr×nh thi ®ua vμ kÕt qu¶ cô thÓ cña nã.
Thø hai: Ph¶i so s¸nh kÕt qu¶ cña nh÷ng ngêi tham gia thi
®ua. Nguyªn t¾c nμy ®ßi hái ph¶i biÕt vμ so s¸nh ®îc thμnh tÝch cña
ngêi nμy, tËp thÓ nμy víi ngêi kh¸c tËp thÓ kh¸c, gi÷a thêi kú nμy víi
thêi kú tríc vÒ c¸c chØ tiªu thi ®ua.
Do vËy, Khi tiÕn hμnh thi ®ua doanh nghiÖp ph¶i cã mét hÖ
thèng c¸c chØ tiªu vμ ®iÒu kiÖn thèng nhÊt cho phÐp cã thÓ so s¸nh
®îc kÕt qu¶ cña c¸c c¸ nh©n vμ tËp thÓ tham gia thi ®ua vÒ sè lîng
vμ chÊt lîng.
Thø ba: Thi ®ua ph¶i phæ biÕn ®îc nh÷ng kinh nghiÖm tiªn
tiÕn.
Thø t: Nguyªn t¾c kÕt hîp hμi hßa gi÷a khuyÕn khÝch vËt
chÊt vμ khuyÕn khÝch tinh thÇn trong thi ®ua.
C¸c nguyªn t¾c trªn cã mét mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. V×
thÕ, khi tæ chøc thi ®ua doanh nghiÖp ph¶i tu©n thñ tÊt c¶ c¸c nguyªn
t¾c ®ã, kh«ng ®îc bá sãt hoÆc coi nhÑ mét nguyªn t¾c nμo.
h. Hîp lý ho¸ c¸c thao t¸c vμ ph¬ng ph¸p lao ®éng :
Nh»m tiÕt kiÖm hao phÝ lao ®éng , víi tr×nh tù thùc hiÖn c¸c
thao t¸c s¶n xuÊt hîp lý nhÊt .
Tríc hÕt cÇn ph©n tÝch c¸c thao t¸c vμ ph¬ng ph¸p lμm
viÖc cña bé phËn , ®¬n vÞ . Ph¸t hiÖn nh÷ng ngêi thùc hiÖn tèt nhÊt
c¸c ph¬ng ph¸p hay thao t¸c lao ®éng cô thÓ , råi phæ biÕn kinh
nghiÖm cho c¸c c«ng nh©n cïng nghÒ . HoÆc cã thÓ so s¸nh c¸c ph-
¬ng ph¸p vμ thao t¸c lao ®éng cña mét sè c«ng nh©n , ph¸t hiÖn ph¸t
hiÖn nh÷ng ph¬ng ph¸p vμ thao t¸c hîp lý nhÊt , lμm cho chóng trë
thμnh cña riªng ®èi víi c¸c c«ng nh©n kh¸c .
- 34. Lùa chän h×nh thøc nμo lμ tuú thuéc vμo møc ®é lÆp l¹i ,
møc phæ th«ng vμ møc phøc t¹p cña tõng c«ng viÖc s¶n xuÊt nhÊt
®Þnh . VÊn ®Ò quan träng lμ sau khi ph¸t hiÖn ph¬ng ph¸p vμ thao t¸c
lμm viÖc hîp lý , c¸c nhμ qu¶n lý cÇn lËp ph¬g ¸n ¸p dông c¸c thao t¸c
vμ ph¬ng ph¸p ®ã v¸o s¶n xuÊt cña bé phËn , ®¬n vÞ .
Sau khi ¸p dông cÇn ®¸nh gi¸ møc ®é hîp lý cña c¸c thao t¸c
vμ ph¬ng ph¸p lμm viÖc b»ng hÖ sè sau :
KHL =
Trong ®ã :
tCNNC : Hao phÝ thêi gian b×nh qu©n ®Ó thùc hiÖn bíc c«ng viÖc
(®¬n vÞ c«ng viÖc) cña nhãm c«ng nh©n ®îc nghiªn cøu .
TCNTT : Hao phÝ thêi gian b×nh qu©n ®Ó thùc hiÖn bíc c«ng
viÖc cña c¸c c«ng nh©n tiªn tiÕn
M : Sè lÇn lμm l¹i bíc c«ng viÖc hay khèi lîng c«ng viÖc
n : Sè c«ng nh©n trong nhãm ®Ó nghiªn cøu
TCa : Thêi gian lμm viÖc cña ca .
HoÆc cã thÓ tÝnh :
a. C¨n cø sè liÖu b¸o c¸o vÒ thùc hiÖn møc s¶n lîng , tÝnh
møc s¶n lîng b»ng hÖ sè sau :
KHL =
Trong ®ã :
SLKTH : Sè lîng c«ng nh©n kh«ng ®¹t møc .
q1 : §é chªnh lÖch t¬ng ®èi gi÷a tr×nh ®é thùc hiÖn møc cña
nh÷ng c«ng nh©n kh«ng ®¹t møc vμ tr×nh ®é møc thùc hiÖn b×nh
qu©n cña bé phËn , ®¬n vÞ .
SLTH : Sè lîng c«ng nh©n thùc hiÖn møc díi tr×nh ®é b×nh
qu©n cña bé phËn , ®¬n vÞ .
- 35. q2 : §é chªnh lÖch t¬ng ®èi gi÷a tr×nh ®é thùc hiÖn møc
cña c«ng nh©n thùc hiÖn møc trong bé phËn ,
®¬n vÞ .
SLCH : Tæng sè c«ng nh©n trong bé phËn , ®¬n vÞ .
HBQ : HÖ sè ®Æc trng tr×nh ®é thùc hiÖn møc b×nh qu©n bé
phËn, ®¬n vÞ
b. Trong trêng hîp s¶n xuÊt ®¬n chiÕc vμ hμng lo¹t nhá th×
tÝnh theo hÖ sè :
kHL = 1 -
Trong ®ã :
Σtch : Tæng thêi gian ®Þnh møc cho khèi lîng c«ng viÖc ®· thùc
hiÖn
ΣtH : Tæng thêi gian lμm viÖc thùc tÕ cña nhãm c«ng nh©n ®îc
nghiªn cøu
kTHM : Tû sè gi÷a % thùc hiÖn møc s¶n lîng b×nh qu©n cña c¸c
c«ng nh©n tiªn tiÕn so víi % thùc hiÖn møc s¶n lîng b×nh qu©n cña bé
phËn, ®¬n vÞ
- 36. Ch¬ng 2
Thùc tr¹ng c«ng t¸c tæ chøc lao ®éng
t¹i bu ®IÖn huyÖn Tña Chïa
2.1. kh¸I qu¸t vÒ bu ®IÖn huyÖn Tña Chïa
2.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thμnh vμ ph¸t triÓn cña bu ®iÖn Tña
Chïa.
- S¬ lîc vÒ huyÖn Tña Chïa, tØnh §iÖn biªn.
Tña Chïa lμ mét huyÖn vïng cao cña tØnh §iÖn Biªn ( Lai
Ch©u ), n»m ë phÝ t©y b¾c cña tæ quèc ViÖt Nam. PhÝa ®«ng gi¸p
huyÖn Quúnh Nhai tØnh S¬n La, phÝa t©y gi¸p huyÖn Mêng Lay
(§iÖn BiÖn ), phÝa nam gi¸p huyÖn TuÇn Gi¸o ( §iÖn Biªn), phÝa b¾c
gi¸p huyÖn S×n Hå (Lai Ch©u ), giao th«ng ®i l¹i khã kh¨n, nhÊt lμ mïa
ma, tr×nh ®é d©n trÝ thÊp, tû lÖ mï ch÷ ngêi ®Þa ph¬ng ë ®é tuæi
45- 60 kho¶ng 70%. HuyÖn Tña Chïa cã 11 x· vμ 1 thÞ trÊn, diÖn
tÝch tù nhiªn cña huyÖn lμ 679,41 Km2, trong ®ã ®Êt n«ng nghiÖp cã
6.049 ha; ®Êt l©m nghiÖp cã 29 ha; ®Êt trång trät cã 10.121 ha; ®Êt
chuyªn dïng cã 1.026,5 ha; ®Êt kh¸c cã 20.813,39 ha; cßn l¹i lμ s«ng,
suèi, nói ®¸ vμ ®åi nói träc. HuyÖn Tña Chïa cã ®Þa h×nh phøc t¹p,
bÞ chia c¾t nhiÒu do ®åi nói cao, nghiªng dÇn vÒ phÝa nam, ®é cao
trung b×nh kho¶ng 1000m so víi mÆt biÓn, ®Ønh nói cao nhÊt lμ
Nam Quan ( x· T¶ ph×nh) cao 1.874m phÇn lín lμ nói ®¸ v«i, ®é dèc
trung b×nh 25 ®Õn300. D©n sè cña huyÖn lμ 42.566 ngêi.
HuyÖn Tña Chïa chÝnh thøc thμnh lËp ngμy 18 th¸ng 10 n¨m
1955 do Thñ tíng ChÝnh phñ ra nghÞ ®Þnh 606 /TTg thμnh lËp,
huyÖn Tña Chïa trùc thuéc khu tù trÞ th¸i mÌo trªn c¬ së t¸ch ra tõ
ch©u Mêng Lay.
- 37. ( sè liÖu t¹i cuèn lÞch sö ®¶ng bé vμ phßng thèng kª huyÖn Tña
Chïa)
LÞch sö h×nh thμnh vμ ph¸t triÓn cña Bu ®iÖn Tña Chïa g¾n
liÒn víi phong trμo c¸ch m¹ng ViÖt nam, thÓ hiÖn qua mét sè giai ®o¹n
chÝnh: Bu ®iÖn Tña Chïa ®îc thμnh lËp sau chiÕn th¾ng §iÖn Biªn
Phñ ®îc coi lμ ®Çu mèi quan träng lμ m¹ch m¸u th«ng tin nèi liÒn sù
chØ ®¹o cña §¶ng, chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng vμ phôc vô nh©n d©n
trªn ®Þa bμn còng nh toμn quèc. Sau c¸ch m¹ng th¸ng 8 n¨m 1945
®Õn chiÕn dÞch §iÖn Biªn khi ®ã bu ®iÖn huyÖn Tña chïa cha thμnh
lËp, song tæ giao liªn ®îc chi bé §¶ng giao nhiÖm vô tæ chøc vËn
chuyÓn tμi liÖu cña §¶ng tõ hËu cø lªn c¸c ch©u cã tæ chøc c¸ch
m¹ng vμ ngîc l¹i Nh©n viªn bu ®iÖn ®· vît mäi khã kh¨n,gian khæ,
dòng c¶m vît qua suèi s©u ®Ìo cao, vît rõng nói, c¨n cø ®Þch, vËn
chuyÓn an toμn hμng chôc ngμn c«ng v¨n ho¶ tèc vμ th tõ b¸o chÝ ®Ó
phôc vô c¸ch m¹ng, ®¶m b¶o th«ng tin liªn tôc th«ng suèt,gãp phÇn
quan träng cïng nh©n d©n c¶ níc lËp lªn chiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ
lõng lÉy n¨m ch©u, chÊn ®éng ®Þa cÇu.
Trong nh÷ng n¨m chiÕn tranh chèng Mü ¸c liÖt, Bu ®iÖn Tña
Chïa ®· ph¸t huy truyÒn thèng cña ngμnh nªu cao tinh thÇn c¸ch
m¹ng, dòng c¶m, kiªn cêng, b¸m trô b¸m m¸y b¸m ®êng d©y. §¬n vÞ ®·
kÐo 156 km ®êng d©y trÇn víi 2 ®«i d©y, ®a vμo sö dông 40 m¸y lÎ,
1tæng ®μi nhá, phôc vô cho h¬n 40 c¬ quan ®¬n vÞ s¬ t¸n vμ phôc vô
chiÕn ®Êu. §· chuyÓn nhËn 2 triÖu tiÕng ®iÖn b¸o, 3 v¹n cuéc ®μm
tho¹i, 4 triÖu l¸ th, bu phÈm, bu kiÖn, 1 v¹n c«ng v¨n háa tèc, ph¸t hμnh
20 ngμn tê b¸o c¸c lo¹i ®Ó phôc vô §¶ng, chÝnh quyÒn, nh©n d©n
trong toμn huyÖn.
Sau ngμy gi¶i phãng miÒn nam, Bu ®iÖn Tña Chïa l¹i tËp trung
cñng cè n©ng cao chÊt lîng th«ng tin. TuyÕn ®êng d©y trÇn tõ huyÖn
- 38. ®i tØnh ®îc cñng cè v÷ng ch¾c. M¹ng ®iÖn tho¹i néi huyÖn ph¸t triÓn
t¨ng lªn hμng chôc m¸y.
Cuèi n¨m 1994 Bu ®iÖn huyÖn ®îc trang bÞ míi tæng ®μi kü
thuËt sè 256 sè ®· ph¸t triÓn kh¸ nhanh c¸c m¸y thuª bao. Tõ khi dïng
tæng ®μi c¬ häc Analog 50 sè m¸y ®iÖn tho¹i míi cã 48-49 m¸y, ®Õn
n¨m 2000 ®· t¨ng lªn 300 m¸y b×nh qu©n 0,7 m¸y trªn 100 d©n; n¨m
1998 ®Õn n¨m 2000 cã 36% sè x· cã §iÓm bu ®iÖn –v¨n ho¸ x· vμ
27% x· cã m¸y ®iÖn tho¹i. Doanh thu Bu chÝnh - ViÔn th«ng toμn bu
®iÖn huyÖn ®¹t 393.116.179 ®ång trªn n¨m.
Cuèi n¨m 2001 bu ®iÖn Tña Chïa ®îc ®Çu t n©ng cÊp thay thÕ
tæng ®μi kü thuËt sè VKX 712 sè vμ ®· ph¸t triÓn t¨ng sè lîng thuª bao
®Õn 6 th¸ng ®Çu n¨m 2005 ®¹t 710 m¸y , b×nh qu©n mét ®iÓm Bu
®iÖn phôc vô gÇn 5 ngμn d©n .
N¨m 2004 Bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa ®îc bu ®iÖn tØnh Lai ch©u
®Çu t x©y dùng 7 ®iÓm bu ®iÖn - v¨n ho¸ x· ®· tæ chøc ®a vμo ho¹t
®éng, ®Õn cuèi th¸ng 05 n¨m 2005 ®· ®Çu t thiÕt bÞ VISAT 1 kªnh vμ
thiÕt bÞ ®iÓm nèi ®iÓm xuèng 7 x· ®Æc biÖt khã kh¨n cßn l¹i trong
huyÖn. §Õn nay Bu ®iÖn Tña Chïa lμ mét huyÖn vïng cao ®Çu tiªn
cña tØnh §iÖn Biªn (Lai Ch©u) cã 100% x· cã ®iÓm bu ®iÖn –v¨n ho¸
x· vμ 100% x· cã ®iÖn tho¹i ®Õn x·. Trªn toμn m¹ng cã 712 m¸y ®iÖn
tho¹i, ®¹t trªn 1,6 m¸y ®iÖn tho¹i trªn 100 d©n.
Cuèi n¨m 2002 thùc hiÖn ph¬ng ¸n ®æi míi cña tæng c«ng ty bu
chÝnh viÔn th«ng ViÖt Nam, t¸ch bu chÝnh vμ viÔn th«ng ®Ó thμnh
lËp tËp ®oμn kinh tÕ m¹nh, Bu ®iÖn tØnh Lai Ch©u ®· thùc hiÖn chia
t¸ch ®Õn c¸c bu ®iÖn huyÖn, viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch doanh thu ®îc
thèng nhÊt bªn bu chÝnh tÝnh doanh thu vÒ bu chÝnh lμ chñ yÕu vμ
lμm ®¹i lý thu cíc cho viÔn th«ng, hëng hoa hång theo quy ®Þnh cña
tæng c«ng ty BC-VT ViÖt Nam, bu chÝnh lμ ®¹i diÖn duy nhÊt cña bu
- 39. ®iÖn tØnh ë ®Þa ph¬ng, cã t c¸ch ph¸p nh©n ®Ó quan hÖ víi chÝnh
quyÒn ®Þa ph¬ng vμ nh©n d©n thùc hiÖn viÖc x©y dùng m¹ng líi, ký
kÕt c¸c hîp ®ång ph¸t triÓn thuª b¸o vμ sö dông c¸c dÞch vô viÔn
th«ng. V× vËy doanh thu thùc tÕ gi¶m so víi c¸c n¨m tríc .
N¨m 2003 tæng doanh thu cña bu ®iÖn Tña Chïa ®¹t
155.000.000/ 150.000.000 =103% kÕ ho¹ch giao cña bu ®iÖn tØnh
§iÖn Biªn (Lai Ch©u)
N¨m 2004 tæng doanh thu cña bu ®iÖn Tña Chïa lμ 175.000.000/
168.000.000 = 104% kÕ ho¹ch bu ®iÖn tØnh §iÖn Biªn (Lai Ch©u)
giao.
(Nguån sè liÖu cña bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa )
S¬ ®å t¨ng trëng vÒ doanh thu cña B§ Tña Chïa
- 41. Trong 5 n¨m gÇn ®©y nÒn kinh tÕ cña huyÖn Tña Chïa cã
nhiÒu biÕn chuyÓn kh¸, c¸c chØ tiªu kinh tÕ x· héi chñ yÕu cña
huyÖn hμng n¨m ®Òu t¨ng møc t¨ng trëng b×nh qu©n lμ 6,5%; trong
®ã n«ng- l©m nghiÖp 3,6%, c«ng nghiÖp - x©y dùng t¨ng 18,5%, mét
sè mÆt hμng n«ng l©m nghiÖp, gia sóc ®· trë thμnh hμng ho¸ xuÊt ra
thÞ trêng trong tØnh vμ mét sè huyÖn ë c¸c tØnh b¹n l©n cËn, tæng
vèn ®Çu t x©y dùng ph¸t triÓn t¨ng 48,7%, tæng thu ng©n s¸ch trªn
®Þa bμn t¨ng 23,7%.
(Nguån sè liÖu: B¸o c¸o cña H§ND huyÖn Tña Chïa
n¨m2004)
Toμn huyÖn cã 11 x· trong ®ã cã 10 x· lμ x· ®Æc biÖt khã
kh¨n, 120 th«n b¶n . HiÖn t¹i tõ huyÖn lþ ®Õn n¬i ®ãng trô së c¸c x·
®· cã ®êng giao th«ng cÊp phèi mïa kh« ®i l¹i t¬ng ®èi tèt, vμo mïa m-a
thêng x¶y ra t¾c ngÏn do ®êng s¹t lë. 50% th«n b¶n cã ®êng giao
th«ng liªn th«n ®i l¹i ®îc b»ng xe m¸y vμ ®i bé. Thu nhËp b×nh qu©n
®Çu ngêi cña huyÖn kho¶ng 150 USD/ n¨m. tû lÖ mï ch÷ ngêi ®Þa
ph¬ng ë ®é tuæi 45-60 kho¶ng 70%.
Bíc vμo thêi kú ®æi míi, ngμnh Bu ®iÖn ViÖt Nam ®æi míi hoμn
toμn vÒ mÆt kü thuËt tõ m¹ng th«ng tin Analog chuyÓn h¼n sang
m¹ng th«ng tin sè, tõ c¸c tuyÕn vi ba b¨ng hÑp, d©y trÇn, c¸p ®èi xøng
thay thÕ b»ng m¹ng chuyÓn m¹ch tù ®éng ®iÖn tö sè. §©y lμ cuéc
c¸ch m¹ng kü thuËt lín cña ngμnh Bu ®iÖn, ®Ó t¹o ®μ cho c¶ x· héi
ph¸t triÓn. §Ó lμm chñ ®îc trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, ®ßi hái ph¶i cã lùc
lîng qu¶n lý cã tr×nh ®é, n¨ng lùc. V× vËy Bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa
®· göi hμng tr¨m lît c¸n bé c«ng nh©n viªn ®i ®μo t¹o ë c¸c trêng ngμnh
vÒ kü thuËt, nghiÖp vô vμ c«ng t¸c qu¶n lý míi. Bu ®iÖn huyÖn Tña
Chïa võa kÕt hîp ®μo t¹o ng¾n h¹n víi ®μo t¹o dμi h¹n ®Ó bæ sung,
hç trî lÉn nhau.
- 42. 2.1.2. C¬ cÊu bé m¸y
Thùc hiÖn quy ®Þnh cña tæng c«ng ty BCVT viÖt nam vÒ tæ
chøc ho¹t ®éng cña bu ®iÖn huyÖn, Bu ®iÖn TØnh §iÖn Biªn (Lai
Ch©u) ®Þnh biªn cho Bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa gåm 17 ngêi gåm ;
· Bé m¸y l·nh ®¹o bu ®iÖn huyÖn
· C¸c tæ s¶n xuÊt , c«ng t¸c ; c¸c ®iÓm bu ®iÖn –v¨n ho¸ x· .
· nh©n viªn .
Bé m¸y l·nh ®¹o Bu ®iÖn Tña Chïa gåm cã:
Gi¸m ®èc phô tr¸ch chung vÒ c«ng t¸c tæ chøc nh©n sù , tμi
chÝnh, tæ chøc lao ®éng tiÒn l¬ng, kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh, kÕ
ho¹ch ®Çu t, söa ch÷a ,x©y dùng c¬ b¶n , an ninh chÝnh trÞ , an toμn
vÖ sinh lao ®éng...
01 Phã Gi¸m §èc phô tr¸ch nghiÖp vô vÒ c¸c lÜnh vùc tæ chøc
khai th¸c bu chÝnh – viÔn th«ng, c«ng t¸c hμnh chÝnh phôc vô, phong
trμo thi ®ua .
01 KiÓm so¸t viªn gióp viÖc cho ban l·nh ®¹o kiÓm tra gi¸m s¸t
viÖc thùc hiÖn thÓ lÖ thñ tôc , quy tr×nh , quy ph¹m vμ sö lý khiÕu tè,
khiÕu n¹i cña kh¸ch hμng, kiÓm tra kiÓm so¸t chÊt lîng c«ng t¸c cña
c¸c tæ, c¸c nh©n trong toμn ®¬n vÞ .
01 KÕ to¸n tæng hîp vÒ kÕ ho¹ch kinh doanh, ®Çu t x©y dùng
c¬ së h¹ tÇng phôc vô cho s¶n xuÊt, vμ gi¶i quyÕt chÕ ®é tiÒn l¬ng,
b¶o hiÓm y tÕ trªn c¬ së h¹ch to¸n phô thuéc bu ®iÖn tØnh §iÖn Biªn .
C¸c tæ s¶n xuÊt , c«ng t¸c gåm cã:
- Tæ hμnh chÝnh – qu¶n lý cã chøc n¨ng nhiÖm vô tæ chøc,
qu¶n lý lao ®éng theo ®Þnh biªn toμn ®¬n vÞ, ®iÒu hμnh s¶n xuÊt
kinh doanh trong toμn ®¬n vÞ, theo dâi kiÓm tra, chÊt lîng c¸c ho¹t
®éng bu chÝnh –viÔn th«ng trong toμn ®¬n vÞ.
- 43. - Tæ Khai th¸c bu ®iÖn – trùc tiÕp s¶n xuÊt cã nhiÖm vô khai
th¸c c¸c dÞch vô bu chÝnh viÔn th«ng, tham mu gióp gi¸m ®èc vÒ c¸c
ho¹t ®éng Marketing gåm: Nghiªn cøu thÞ trêng, s¶n phÈm dÞch vô,
gi¸ cíc, kªnh b¸n hμng. Xóc tiÕn hçn hîp vμ ch¨m sãc kh¸ch hμng ®èi
víi c¸c dÞch vô Bu chÝnh – ViÔn th«ng. Tæ chøc ®ãng më, chia chän,
ph¸t c¸c ®Æc phÈm göi qua ®êng bu ®iÖn ®Õn tay kh¸ch hμng - Tæ
kü thuËt chuyÓn m¹ch - cã nhiÖm vô thêng trùc , khai th¸c c¸c dÞch
vô viÔn th«ng, ph¸t triÓn m¹ng líi thuª bao néi huyÖn, tham mu gióp
gi¸m ®èc Bu ®iÖn huyÖn trong lÜnh vùc qu¶n lý x©y dùng, ph¸t triÓn
m¹ng líi vμ ph¸t triÓn c«ng nghÖ cña Bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa.
- Tæ vËn chuyÓn chuyªn nghiÖp: Cã nhiÖm vô vËn chuyÓn c¸c
®Æc phÈm göi qua ®êng bu ®iÖn tõ huyÖn lªn tØnh vμ trong néi
huyÖn ®¶m b¶o an toμn, nhanh chãng , chÝnh x¸c.
S¬ ®å tæ chøc cña Bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa
Gi¸m ®èc
P.Gi¸m ®èc K.so¸t viªn
Tæ khai th¸c
bu
®iÖn
Tæ vËn
chuyÓn
Tæ kü thuËt
chuyÓn m¹ch
KÕ to¸n
Bu
®iÖn v¨n
ho¸ x·
C¸c bé phËn
kho ,quÜ b¶o
vÖ
t¹p vô
Giao
dÞch
TiÕp
ph¸t
- 44. Víi m« h×nh tæ chøc cña bu ®iÖn Tña Chïa nh hiÖn t¹i lμ t¬ng
®èi phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ mét huyÖn vïng cao, tuy nhiªn do
lÞch sö c¸n bé c«ng nh©n viªn tõ tríc ®Ó l¹i sè lîng c«ng nh©n vËn
chuyÓn chuyªn nghiÖp hiÖn t¹i kh¸ nhiÒu, tr×nh ®é v¨n ho¸ vμ nghiÖp
vô cña c«ng nh©n vËn chuyÓn lμ ngêi ®Þa ph¬ng qu¸ thÊp (54% cha
hÕt cÊp I) v× vËy kh«ng thÓ tiÕp tôc ®μo t¹o ®Ó n©ng cao nghiÖp
vô vμ chuyÓn ®æi c«ng t¸c .
Môc tiªu ®Õn n¨m 2010 ; 2015 bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa sÏ tæ
chøc l¹i lao ®éng ph¸t triÓn ®a dÞch vô viÔn th«ng t¹i bu côc chÝnh ,
tõng bíc xo¸ bá tuyÕn vËn chuyÓn chuyªn nghiÖp chuyÓn dÇn sang
vËn chuyÓn b¸n chuyªn nghiÖp ®Ó gi¶m chi phÝ ®ång thêi vÉn ®¶m
b¶o chÕ ®é cho sè c«ng nh©n vËn chuyÓn .
2.1.3. C¬ së vËt chÊt kü thuËt.
TÝnh ®Õn thêi ®iÓm 31/12/2002, nguyªn gi¸ TSC§ cña Bu ®iÖn
huyÖn Tña Chïa lμ 54 tû ®ång. Trong ®ã thuéc Bu chÝnh- Ph¸t hμnh
b¸o chÝ lμ 15 tû ®ång, TSC§ ®Æc thï lμ 1 tû; thuéc ViÔn th«ng lμ 30
tû, TSC§ ®Æc thï lμ 5 tû; TSC§ kh¸c lμ 3tû.
TÝnh ®Õn thêi ®iÓm 30/11/2004 (sau khi chia t¸ch BC – VT)
®¬n vÞ qu¶n lý chñ yÕu tμi s¶n thuéc lÜnh vùc bu chÝnh gåm:
- TSC§ nguyªn gi¸: 1.483.605.240 ®
- KhÊu hao: 794.188.078 ®
- Gi¸ trÞ cßn l¹i: 689.417.162 ®
a. C¬ së vËt chÊt, kü thuËt m¹ng líi ViÔn th«ng.
- 45. - §Õn thêi ®iÓm n¨m 2002 m¹ng líi viÔn th«ng §iÖn Biªn – Lai
Ch©u gåm 16 tæng ®μi , trong ®ã 01 tæng ®μi HOST Starrex ®îc
l¾p ®Æt t¹i trung t©m thμnh phè §iÖn Biªn phñ , 05 tæng ®μi vÖ tinh
cña Sterrex VKX do h·ng LGE- Hμn Quèc s¶n xuÊt cã dung lîng tõ 512
sè ®Õn 712 sè . 10 tæng ®μi nh·n hiÖu Hicom cña h·ng SIEMENS -
§øc s¶n xuÊt cã dung lîng tõ 128 ®Õn 512 sè ®îc l¾p ®Æt t¹i c¸c
huyÖn vμ bu côc ba , víi tæng dung lîng m¹ng líi lμ 14.028 sè , dung l-îng
®· sö dông lμ 10.550 sè
(sè liÖu thèng kª 31/12/2002 cña bu ®iÖn tØnh Lai Ch©u).
- §Õn thêi ®iÓm 31/12/2004 m¹ng líi viÔn th«ng ®îc x©y dùng
bæ xung thªm , trªn toμn m¹ng gåm 17 tæng ®μi víi tæng dung lîng lμ
26.272 sè , dung lîng sö dông 21.352 sè .
Ngoμi c¸c tæng ®μi trªn cßn cã c¸c thiÕt bÞ 108 ;1080 ; lo¹i DOR-ON
liªn doanh Mü –Trung ®îc kÕt nèi theo ph¬ng thøc m¹ng LAN gåm
07 ®êng trung kÕ tõ tæng ®μi HOST truyÒn t¶i qua hÖ thèng m¹ng
VTN phôc vô c¸c dÞch vô gi¶i ®¸p th«ng tin kinh tÕ – x· héi. ThiÕt bÞ
®iÖn b¸o GENTEX – Ph¸p ®îc ®Êu nèi theo ®êng truyÒn 4 d©y th«ng
qua tæng ®μi ATEL-477 cña ph¸p ®îc l¾p ®Æt t¹i trung t©m thμnh
phè §iÖn Biªn Phñ ®Ó truyÒn sè liÖu , tin tøc d¹ng v¨n b¶n . c¸c thiÕt
bÞ ®iÓm nèi ®iÓm , ®iÓm ®a ®iÓm , thiÕt bÞ VISAT – 4 kªnh, 1 kªnh
l¾p ®Æt t¹i c¸c huyÖn míi thμnh lËp vμ c¸c x· vïng s©u, vïng xa trªn
toμn ®Þa bμn cña tØnh .M¹ng phi tho¹i FAX ®îc l¾p ®Æt t¹i c¸c huyÖn
, thÞ vμ mét sè t¹i bu côc ba ®Ó chuyÓn , nhËn ®iÖn b¸o phæ
th«ng .M¹ng v« tuyÕn ®iÖn CODAN ( hÖ I ) thêng trùc gi¶i quyÕt
c«ng t¸c an ninh chÝnh trÞ, chèng b·o lôt vμ c¸c th«ng tin ®ét xuÊt cña
c¸c cÊp uû §¶ng , chÝnh quyÒn trªn ®Þa bμn tØnh vμ trong c¶ níc .
§êng truyÒn dÉn viba sè gåm 36 tr¹m víi thiÕt bÞ ®Çu cuèi SAT-
34Mbp/s ,DM-1000 , AWA… ®îc kÕt nèi thμnh m¹ng líi truyÒn t¶i
- 46. th«ng tin néi tØnh , liªn tØnh , quèc tÕ . Ngoμi ra cßn cã ®êng truyÒn
c¸p quang tõ HOST vÖ tinh Him Lam; HOST vÖ tinh huyÖn §iÖn Biªn;
HOST vÖ tinh huyÖn §iÖn Biªn §«ng vμ tõ HOST tæng ®μi huyÖn
TuÇn gi¸o th«ng qua ®êng trôc c¸p quang VTN tõ thμnh phè §iÖn Biªn
Phñ víi thiÕt bÞ ®Çu cuèi lo¹i sen rÏ ADM-163E1 cho tr¹m Nμ TÊu
(§iÖn Biªn) tr¹m Mêng ¼ng vμ Bóng Lao (TuÇn Gi¸o) .
M¹ng th«ng tin di ®éng ®· ®îc phñ sãng t¹i mét sè vïng träng
®iÓm nh thμnh phè §iÖn Biªn Phñ ; ThÞ x· Mêng Lay, thÞ trÊn TuÇn
Gi¸o, ThÞ x· Lai Ch©u vμ khu vùc Nμ Nh¹n – Pa Khoang ( §iÖn Biªn) .
Trong t¬ng lai c¬ së vËt chÊt kü thuËt m¹ng líi viÔn th«ng §iÖn
Biªn – Lai Ch©u sÏ ®îc n©ng cÊp vμ më réng, §Çu t, ®æi míi thiÕt bÞ,
®Æc biÖt lμ m¹ng di ®éng ®Õn tÊt c¶ c¸c huyÖn vμ nh÷ng vïng träng
®iÓm , coi trong chÊt lîng phôc vô vμ hiÖu qu¶ kinh tÕ ®Ó phï hîp víi
xu thÕ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ tØnh §iÖn Biªn vμ xu thÕ ph¸t triÓn
cña ®Êt níc .
b. C¬ së vËt chÊt, kü thuËt m¹ng líi Bu chÝnh.
M¹mg líi bu chÝnh bu ®iÖn tØnh §iÖn Biªn gåm c¸c bu côc , ®¹i
lý vμ c¸c ®iÓm bu ®iÖn – v¨n ho¸ x·, tæng sè toμn tØnh lμ 105 bu côc,
trong ®ã bu côc cÊp I lμ 1; bu côc cÊp II lμ 8; bu côc cÊp III lμ 6; ®¹i
lý bu ®iÖn lμ 1; ®¹i lý thuÇn viÔn th«ng lμ 16 vμ 73 ®iÓm bu ®iÖn –
v¨n ho¸ x·.
Bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa cã 01 bu côc cÊp II, 5 ®¹i lý viÔn
th«ng vμ 11 ®iÓm bu ®iÖn –v¨n ho¸ x· .
TuyÕn ®êng th cÊp II cã chiÒu dμi 90 km, vËn chuyÓn tõ Tña
Chïa ®Õn huyÖn TuÇn Gi¸o vμ ngîc l¹i.
TuyÕn ®êng th cÊp III gåm 04 tuyÕn tõ huyÖn Tña Chïa ®i c¸c
x· trong huyÖn víi tæng chiÒu dμi lμ 233,2 Km. Ph¬ng tiÖn vËn
chuyÓn cña c¶ 2 tuyÕn chñ yÕu lμ xe m¸y víi c«ng nh©n vËn chuyÓn
chuyªn nghiÖp.
- 47. 2.2. Qu¸ tr×nh h×nh thμnh vμ ph¸t triÓn B® huyÖnTña Chïa.
2.2.1 S¬ lîc vÒ qu¸ tr×nh ®æi míi kinh doanh khai th¸c trªn ®Þa
bμn cña Bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa
Bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa lμ ®¬n vÞ h¹ch to¸n phô thuéc cña bu
®iÖn TØnh §iÖn Biªn (Lai Ch©u). Lμ c¬ quan th«ng tin liªn l¹c cña
§¶ng vμ chÝnh quyÒn c¸c cÊp t¹i ®Þa ph¬ng. Cã chøc n¨ng x©y
dùng , qu¶n lý , khai th¸c m¹ng líi bu chÝnh c«ng céng vμ kinh doanh
c¸c dÞch vô Bu chÝnh – PHBC vμ cung cÊp c¸c dÞch vô ViÔn th«ng,
tin häc trªn ®Þa bμn cña ngμnh theo chÕ ®é h¹ch to¸n phô thuéc bu
®iÖn tØnh §iÖn Biªn.
Bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa cã nh÷ng chøc n¨ng vμ nhiÖm vô
chÝnh sau:
a- Chøc n¨ng cña bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa.
- Mét lμ: Tæ chøc x©y dùng, qu¶n lý, khai th¸c m¹ng bu chÝnh
c«ng céng trªn ®Þa bμn huyÖn Tña chïa.
- Hai lμ: Kinh doanh c¸c dÞch vô bu chÝnh, ph¸t hμnh b¸o chÝ
trªn ®Þa bμn huyÖn vμ cung cÊp dÞch vô bu chÝnh c«ng Ých theo
qui ®Þnh cña ph¸p luËt.
-Ba lμ: Cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng, tin häc cho ngêi sö dông
trªn ®Þa bμn huyÖn th«ng qua h×nh thøc ®¹i lý cho c¸c doanh nghiÖp
cung cÊp viÔn th«ng, tin häc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
- Bèn lμ: Tæ chøc phôc vô th«ng tin ®ét xuÊt cho cÊp uû §¶ng,
chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng trªn ®Þa bμn huyÖn .
- n¨m lμ: Kinh doanh c¸c ngμnh nghÒ kh¸c trong ph¹m vi ®îc bu
®iÖn tØnh cho phÐp vμ phï hîp víi ph¸p luËt.
b.NhiÖm vô cña bu ®iÖn huyÖn.
- §iÒu hμnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, phôc vô nh»m hoμn
thμnh tèt c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch nhμ níc giao .
- 48. - Tæ chøc ph©n c«ng lao ®éng hîp lý trªn c¬ së ®Þnh biªn cña
®¬n vÞ , phôc vô tèt nhu cÇu th«ng tin bu ®iÖn cho c¸c cÊp uû §¶ng,
chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng vμ nh©n d©n c¸c d©n téc trong huyÖn.
- Qu¶n lý ®iÒu hμnh m¹ng vËn chuyÓn bu chÝnh cÊp II tõ
huyÖn Tña chïa ®Õn huyÖn TuÇn gi¸o vμ ®êng th cÊp III tõ huyÖn
®Õn c¸c x·, bu côc 3 vμ c¸c ®iÓm bu ®iÖn – v¨n ho¸ x· .
- §¶m b¶o chÊt lîng s¶n phÈm , dÞch vô cña bu ®iÖn huyÖn, sö
dông c¸c nguån vèn hiÖu qu¶.
- Thay mÆt gi¸m ®èc bu ®iÖn tØnh quan hÖ víi chÝnh quyÒn
®Þa ph¬ng vÒ c¸c mÆt:
- Phèi hîp víi chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng ®¶m b¶o trËt tù an ninh
trong ®¬n vÞ vμ an toμn vÒ m¹ng líi th«ng tin bu chÝnh –viÔn th«ng.
- ChÊp hμnh chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch ph¸p luËt cña §¶ng, nhμ níc
c¸c quy ®Þnh hμnh chÝnh, c¸c nghÜa vô ®èi víi c¬ quan qu¶n lý nhμ
níc ®Þa ph¬ng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt
- Quan hÖ víi c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ trong vμ ngoμi ngμnh ®Ó gi¶i
quyÕt c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn s¶n xuÊt kinh doanh .
2.2.2. C¬ cÊu tæ chøc.
Bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa do gi¸m ®èc Bu ®iÖn huyÖn phô tr¸ch,
cã phã gi¸m ®èc gióp viÖc, cã kÕ to¸n trëng trong lÜnh vùc kÕ to¸n,
thèng kª, tμi chÝnh. Gi¸m ®èc Bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa do gi¸m ®èc
Bu ®iÖn tØnh §iÖn Biªn quyÕt ®Þnh bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm, khen
thëng, kû luËt. Gi¸m ®èc Bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa lμ ®¹i diÖn ph¸p
nh©n cña ®¬n vÞ, chÞu mäi tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc Bu ®iÖn tØnh
§iÖn Biªn vμ tríc ph¸p luËt vÒ ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ trong ph¹m vi
quyÒn h¹n ®îc quy ®Þnh. Gi¸m ®èc Bu ®iÖn huyÖn lμ ngêi cã quyÒn
®iÒu hμnh cao nhÊt trong ®¬n vÞ.
- 49. S¬ ®å tæ chøc bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa
Gi¸m ®èc
Bé phËn qu¶n
lý
Bé phËn s¶n
xuÊt
Bé phËn gióp
viÖc
Phã gi¸m ®èc vμ kÕ to¸n trëng Bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa do gi¸m
®èc Bu ®iÖn tØnh §iÖn Biªn quyÕt ®Þnh bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm.
Phã gi¸m ®èc Bu ®iÖn huyÖn lμ ngêi gióp gi¸m ®èc Bu ®iÖn huyÖn
l·nh ®¹o qu¶n lý, ®iÒu hμnh mét hoÆc mét sè lÜnh vùc ho¹t ®éng cña
®¬n vÞ theo ph©n c«ng cña gi¸m ®èc Bu ®iÖn huyÖn vμ ph¸p luËt vÒ
nhiÖm vô ®îc ph©n c«ng. KÕ to¸n trëng lμ ngêi gióp gi¸m ®èc Bu
®iÖn huyÖn thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n, thèng kª vμ ho¹t ®éng tμi
chÝnh cña ®¬n vÞ, cã c¸c quyÒn vμ nghÜa vô theo quy ®Þnh cña
ph¸p luËt.
Tæ qu¶n lý chuyªn m«n, nghiÖp vô cã chøc n¨ng, nhiÖm vô
tham mu, gióp viÖc cho gi¸m ®èc Bu ®iÖn huyÖn , trong c«ng t¸c
®iÒu hμnh s¶n xuÊt kinh doanh, KiÓm tra uèn n¾n chÊt lîng chuyªn
m«n .Tæ qu¶n lý do tæ trëng phô tr¸ch, tæ trëng do gi¸m ®èc Bu ®iÖn
huyÖn quyÕt ®Þnh bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm, khen thëng, kû luËt. Trªn
c¬ së ®Þnh biªn lao ®éng cña m×nh, c¸c tæ trëng ®îc chñ ®éng ®iÒu
hμnh nh©n lùc trong tæ, sö dông vËt t thiÕt bÞ, c«ng cô do Bu ®iÖn
huyÖn Tña Chïa giao ®Ó hoμn thμnh nhiÖm vô s¶n xuÊt cña tæ.
- 50. C¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt cña Bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa lμ nh÷ng tæ
s¶n xuÊt, trùc tiÕp ®¶m nhiÖm mét hoÆc mét sè kh©u c«ng viÖc
trong d©y chuyÒn s¶n xuÊt cña Bu ®iÖn Tña Chïa. C¸c tæ s¶n xuÊt
do tæ trëng phô tr¸ch. Tæ trëng s¶n xuÊt cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý, ph©n
c«ng lao ®éng, ®iÒu hμnh mäi ho¹t ®éng cña tæ nh»m hoμn thμnh
nhiÖm vô ®îc giao. ChÞu tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc Bu ®iÖn huyÖn
vÒ mäi ho¹t ®éng cña tæ vμ vÒ chÊt lîng s¶n phÈm, dÞch vô do tæ
cung cÊp.
2.2.3. C¬ cÊu vμ nguån lao ®éng.
a. VÒ c¬ cÊu lao ®éng cña Bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa.
C¬ cÊu lao ®éng theo tr×nh ®é chuyªn m«n.
B¶ng 2.1C¬ cÊu lao ®éng Bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa
theo tr×nh ®é chuyªn m«n
ChØ tiªu N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 N¨m 2004
L§ % L§ % L§ % L§ %
Tæng L§ 33 31 17 17
§H vμ trªn §H 1 3,2 1 5,8 1 5,8
Cao ®¼ng 2 6 2 6,4
Trung häc 2 6,4 1 3,8 1 6,2 1 6,2
C«ng nh©n 17 51 17 54 6 35 6 35
Cha ®μo t¹o 12 36,3 11 35 9 52 9 52
( Nguån : Phßng Tæ Chøc – C¸n Bé – Lao §éng,
B§§B)
Qua b¶ng 2.1 ta thÊy Bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa tõ khi t¸ch bu
chÝnh vμ viÔn th«ng hiÖn cã 17 lao ®éng trong ®ã cã 14 lao ®éng
nam chiÕm 82,3 % vμ lao ®éng lμ n÷ chiÕm 17.6%. C¨n cø vμo b¶ng
sè liÖu trªn ta thÊy sè lao ®éng cha qua ®μo t¹o vμ sè lao ®éng cã
tr×nh ®é vμ S¬ cÊp chiÕm tû lÖ lín trªn 90%. Cßn sè lao ®éng cã
tr×nh ®é tõ Cao ®¼ng, §¹i häc chiÕm tû lÖ 5,8 §©y lμ mét tû chªnh
lÖch bëi do chia t¸ch bu chÝnh vμ viÔn th«ng ®ång thêi tØnh Lai
Ch©u l¹i t¸ch lμm 2 tØnh nªn sè lao ®éng ®· qua ®μo t¹o cña ®¬n vÞ
- 51. chuyÓn mét sè sang tØnh míi t¸ch ®Ó ®¶m b¶o bé m¸y c¸n bé , v×
vËy tr×nh ®é cña lao ®éng t¹i Bu ®iÖn Tña Chïa hiÖn t¹i cÇn ®îc ®μo
t¹o n©ng cao vμ ®μo t¹o l¹i trong thêi gian tíi ®Ó ®¸p øng yªu cÇu ho¹t
®éng cña ®¬n vÞ.
- C¬ cÊu lao ®éng trùc tiÕp, gi¸n tiÕp.
B¶ng 2.2 C¬ cÊu lao ®éng trùc tiÕp gi¸n tiÕp
ChØ tiªu
N¨m2001 N¨m2002 N¨m2003 N¨m2004
L§ Tû lÖ
% L§ Tû lÖ
% L§ Tû lÖ
% L§ Tû lÖ
%
L§ qu¶n lý 4 12 4 12,9 5 29,4 4 23,5
L§ c«ng
28 84 26 83 12 70 12 70
nghÖ
L§ phôc vô 1 3 1 3,2 1 5,8 1 5,8
Tæng 33 31 17 17
(Nguån : Phßng Tæ Chøc – C¸n Bé – Lao §éng, B§ tØnh
§iÖn Biªn)
Theo b¶ng 2.2 ta thÊy khi cha t¸ch bu chÝnh vμ viÔn th«ng sè
lao ®éng c«ng nghÖ chiÕm phÇn lín trong tæng sè lao ®éng cña Bu
®iÖn huyÖn Tña Chïa trªn 80% . Sau khi chia t¸ch BC-VT cuèi n¨m
2002 sè lao ®éng cña bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa gi¶m ®¸ng kÓ, lao
®éng phôc vô ®îc bè trÝ kiªm nghiÖm vμ hîp ®ång thêi vô lμm c«ng
t¸c b¶o vÖ, t¹p vô . Lao ®éng c«ng nghÖ t¹i ®¬n vÞ cã tr×nh ®é chñ
yÕu lμ Trung cÊp vμ S¬ cÊp, ®©y lμ lùc lîng trùc tiÕp s¶n xuÊt gåm 2
lÜnh vùc: Bu chÝnh - ViÔn th«ng, trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay cÇn
n©ng cao tr×nh ®é cña ®éi ngò nμy, v× hä lμ ngêi trùc tiÕp t¹o ra s¶n
phÈm dÞch vô vμ cung cÊp cho kh¸ch hμng. Víi ®iÒu kiÖn c¹nh tranh
hiÖn nay, lao ®éng trùc tiÕp cÇn ®îc trang bÞ ®Çy ®ñ kiÕn thøc c¶
vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô lÉn kiÕn thøc vÒ kinh tÕ chÝnh trÞ, v¨n ho¸
x· héi.
Lao ®éng qu¶n lý cã biÕn ®éng kh«ng ®¸ng kÓ, lao ®éng
phôc vô chiÕm tû träng nhá trong tæng sè lao ®éng vμ kh¸ æn ®Þnh.
- 52. §èi víi kiÓm so¸t viªn doanh th¸c tæng hîp, Bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa
cã chÝnh s¸ch ®μo t¹o, båi dìng chuyªn m«n nghiÖp vô ®Ó cã b»ng
cÊp t¬ng xøng víi nhiÖm vô ®îc giao, ®ång thêi cã chÝnh s¸ch ®·i ngé
tho¶ ®¸ng, t¬ng xøng khèi lîng c«ng viÖc thùc tÕ ë c¬ së.
b. VÒ nguån lao ®éng cña Bu ®iÖn Tña Chïa.
VÒ néi dung nguån nh©n lùc Bu ®iÖn Tña Chïa ®· vμ ®ang thùc
hiÖn c¸c néi dung sau:
- TÝnh to¸n ®Þnh biªn lao ®éng.
Sè lîng lao ®éng ®îc tÝnh to¸n cho tõng lo¹i c«ng viÖc, tõng lo¹i
chøc danh, tõng bé phËn c¨n cø vμo khèi lîng c«ng viÖc, ®Þnh møc
lao ®éng c©n ®èi gi÷a lao ®éng cÇn t¨ng thªm vμ lao ®éng gi¶m ®i.
§Þnh biªn lao ®éng ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
T®b = Tcn + Tpv + Tql + Tbs
Trong ®ã : T®b : §Þnh biªn lao ®éng cña doanh nghiÖp
Tcn : §Þnh biªn lao ®éng c«ng nghÖ
Tpv : §Þnh biªn lao ®éng phôc vô vμ bæ trî
Tql : §Þnh biªn lao ®éng qu¶n lý
Tbs : §Þnh biªn lao ®éng bæ sung
C¨n cø vμo s¶n lîng kÕ ho¹nh vμ doanh thu, kÕ ho¹nh ph¸t triÓn
m¹ng líi, kÕ ho¹nh ph¸t triÓn dÞch vô míi, Bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa
x¸c ®Þnh ®Þnh biªn lao ®éng c«ng nghÖ cho tõng bé phËn trªn c¬ së
nhu cÇu, khèi lîng c«ng viÖc, ®Þnh møc lao ®éng vμ ®Æc ®iÓm tæ
chøc lao ®éng.
- TÝnh to¸n ®Þnh biªn lao ®éng c«ng nghÖ.
§èi víi c¸c lao ®éng lμm c¸c néi dung c«ng viÖc b¶o dìng, söa
ch÷a c¸p, d©y trÇn, d©y m¸y thuª bao, dÞch chuyÓn l¾p ®Æt m¸y
®iÖn tho¹i thuª bao th× ®Þnh biªn lao ®éng ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
T å =
N
n
iTi
cnj T
Trong ®ã: Tcnj: §Þnh biªn c«ng nghÖ lo¹i j (ngêi )
- 53. Ni: Sè ®¬n vÞ s¶n phÈm tÝnh ®Þnh møc i (km c¸p, m¸y
®iÖn tho¹i)
Ti: §Þnh møc thêi gian 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm (giê – ng-êi
)
Tn: Quü thêi gian lμm viÖc cña mét lao ®éng trong 1
n¨m (2024 giê )
Trong ®ã gåm 253 ngμy ®· trõ tÕt lÔ , thø 7 vμ chñ nhËt
§èi víi lao ®éng chuyÓn m¹ch, vi ba, khai th¸c bu chÝnh, ph¸t
hμnh b¸o chÝ, giao dÞch, 108, 116,119, chuyÓn ph¸t nhanh, ®iÖn
hoa, khai th¸c ®iÖn b¸o, hÖ th«ng tin ®Æc biÖt, c¸c tr¹m thiÕt bÞ c¸p
quang …
§Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña lao ®éng c«ng nghÖ trªn ®©y lμ ph¶i
®¶m b¶o th«ng tin th«ng suèt 24/24 giê trong ngμy, 365 ngμy trong
n¨m, theo quy luËt kh«ng ®Òu, khèi lîng c¸c s¶n phÈm th«ng tin tõng
giê trong ngμy, trong tuÇn, trong th¸ng Ýt nhiÒu ®Òu do kh¸ch hμng
sö dông dÞch vô Bu chÝnh - ViÔn th«ng quyÕt ®Þnh. Khi cã yªu cÇu
sö dông th× chÊt lîng ®ßi hái ph¶i nhanh chÝnh x¸c, an toμn do vËy
thêi gian s¶n xuÊt bao gåm thêi gian thùc tÕ lμm viÖc vμ thêi gian th-êng
trùc. Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt ®ã ®Þnh biªn cña lao ®éng
c«ng nghÖ trªn ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tæ chøc lao ®éng khoa häc,
thÓ hiÖn trong viÖc tæ chøc ca lμm viÖc hîp lý cã n¨ng suÊt lao ®éng,
chÊt lîng cao vμ ®¶m b¶o nguyªn t¾c: “giê nhiÒu viÖc nhiÒu ngêi, giê
Ýt viÖc Ýt ngêi”
§èi víi lao ®éng vËn chuyÓn Bu chÝnh, ®Þnh biªn lao ®éng ®-
îc tÝnh theo c«ng thøc:
L xN
cti i
T
n
Tcnvc å =
Trong ®ã:
Tcnvc: §Þnh biªn lao ®éng vËn chuyÓn c«ng nghÖ Bu chÝnh
- 54. Lcti: Lao ®éng vËn chuyÓn mét chuyÕn th i
Ni: Tæng c¸c chuyÕn th ngμy thêng trong n¨m cña tuyÕn thø i
Tn: Quü thêi gian lμm viÖc chÕ ®é cña mét lao ®éng trong 1 n¨m
(2024 giê)
- TÝnh to¸n ®Þnh biªn lao ®éng phôc vô vμ phô trî:
C¸c ®¬n vÞ trùc thuéc tuú thuéc nhu cÇu, ®Æc ®iÓm tæ chøc
lao ®éng mμ x¸c ®Þnh sè lîng lo¹i nμy cho phï hîp.
- TÝnh to¸n ®Þnh biªn lao ®éng qu¶n lý:
Sau khi x¸c ®Þnh c¸c néi dung c«ng viÖc cña chøc danh, c¸c
®¬n vÞ tiÕn hμnh ph©n lo¹i c¸c néi dung c«ng viÖc theo thêi gian: Néi
dung c«ng viÖc lμm hμng ngμy, tuÇn, th¸ng... C¨n cø c¬ chÕ qu¶n lý,
chÕ ®é lμm viÖc, quy tr×nh qu¶n lý, x¸c ®Þnh khèi lîng tõng néi dung
c«ng viÖc trong n¨m, x¸c ®Þnh thêi gian cÇn thiÕt ®Ó hoμn thμnh mét
lÇn néi cña dung c«ng viÖc trong 1 n¨m.
§Þnh biªn lao ®éng qu¶n lý ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
Tql =
Trong ®ã:
Tql : §Þnh biªn lao ®éng qu¶n lý (tÝnh cho tõng chøc danh)
åTyc / n¨m : Tæng sè giê lao ®éng yªu cÇu c¸c néi dung
c«ng viÖc cña chøc danh trong mét n¨m.
Tn: Qòy thêi gian lμm viÖc chÕ ®é cña 1 ld trong 1 n¨m
TÝnh to¸n ®Þnh biªn lao ®éng bæ sung:
§Þnh biªn lao ®éng bæ sung ®Ó thùc hiÖn chÕ ®é ngμy giê
nghØ theo quy ®Þnh cña luËt lao ®éng bao gåm sè ngμy nghØ phÐp,
nghØ viÖc riªng b×nh qu©n cho mét lao ®éng ®Þnh biªn ( tÝnh theo
thèng kª kinh nghiÖm ), sè giê rót ng¾n cho c¸c nghÒ ®Æc biÖt
nÆng nhäc ®éc h¹i, nguy hiÓm, thêi gian cho con bó, vÖ sinh phô n÷,
thêi gian héi häp, thêi gian häc tËp, an toμn vÖ sinh lao ®éng, kü
thuËt nghiÖp vô, huÊn luyÖn qu©n sù .
- 55. C¨n cø vμo tho¶ íc lao ®éng vμ t×nh h×nh cô thÓ cña ®¬n vÞ
®Ó ®Þnh c¸c thêi gian trªn vμ tÝnh ®Þnh biªn lao ®éng bæ sung:
Tbs= + x
+ X¸c ®Þnh lao ®éng t¨ng thªm trong n¨m kÕ ho¹ch.
Trªn c¬ së nh÷ng c¨n cø x©y dùng kÕ ho¹ch nguån nh©n lùc nh
®· tr×nh bμy ë trªn, Bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa cßn tiÕn hμnh x¸c ®Þnh
lao ®éng t¨ng thªm trong n¨m kÕ ho¹ch víi nh÷ng yªu cÇu vÒ tr×nh ®é,
ngμnh nghÒ. Sè lao ®éng nμy chñ yÕu lμ do tuyÓn míi.
+ X¸c ®Þnh lao ®éng gi¶m n¨m kÕ ho¹ch.
X¸c ®Þnh lao ®éng gi¶m chñ yÕu dùa vμo sè lao ®éng ®Õn
tuæi nghØ hu, sè lao ®éng xin nghØ viÖc hoÆc chuyÓn ®i c¸c ngμnh
kh¸c, c¸c trêng hîp kû luËt buéc th«i viÖc ®· x¸c ®Þnh tríc.
+ X¸c ®Þnh lao ®éng b×nh qu©n n¨m kÕ ho¹ch.
§îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
L§bq = L§ cã mÆt ®Õn 31/12 n¨m tríc ±
2.2.4. §Þa bμn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
Bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trªn
®Þa bμn huyÖn vïng cao , ph¹m vi ho¹t ®éng cña Bu ®iÖn huyÖn Tña
Chïa tËp trung trªn toμn huyÖn gåm 1 thÞ trÊn víi trªn 60 tæ chøc c¬
quan ®oμn thÓ vμ 7 khu d©n c .11 x· trong huyÖn gåm x· Mêng B¸ng ;
S¸ng NhÌ ; Mêng §un ;Tña Thμng ; XÝnh Ph×nh ; Trung Thu; T¶
Ph×nh; Lao x¶ Ph×nh; T¶ S×n Thμng; SÝn Ch¶i; Huæi sã.
2.3. Thùc tr¹ng c«ng t¸c Tæ chøc lao ®éng ë Bu §iÖn huyÖn Tña Chïa
2.3.1. Ph©n c«ng lao ®éng.
Do ®Æc ®iÓm chung cña s¶n xuÊt kinh doanh Bu chÝnh -
ViÔn th«ng lμ lîng t¶i ®i - ®Õn - qua kh«ng ®ång ®Òu, s¶n phÈm Bu
®iÖn kh«ng cã thø phÈm, m¹ng th«ng tin tr¶i réng nªn trong c«ng t¸c
- 56. ph©n c«ng lao ®éng Bu ®iÖn huyÖn Tña Chïa ®· thùc hiÖn ph©n
c«ng lao ®éng c¸ biÖt b»ng c¸c h×nh thøc sau:
- Ph©n c«ng lao ®éng toμn n¨ng: Tøc lμ bè trÝ ngêi lao ®éng ë
t¹i Bu côc trung t©m kiªm nhiÖm chøc n¨ng cña mét c«ng viÖc vμ mét
sè chøc n¨ng cña c«ng viÖc kh¸c ë c¸c bé phËn khai th¸c ®Ó cã lao
®éng lμm nhiÖm vô thay thÕ, nghØ bï, nghØ phÐp, th× ngêi lao ®éng
®ã ph¶i lμm viÖc toμn n¨ng míi cã thÓ thay thÕ lÉn nhau ®Ó lu©n
phiªn nghØ theo chÕ ®é quy ®Þnh .
- VÝ dô nh: t¹i bu côc cÊp II, mét giao dÞch viªn ph¶i lμm ®îc
tÊt c¶ c¸c dÞch vô bu chÝnh nh nhËn tr¶ th chuyÓn tiÒn, bu phÈm ,
bu kiÖn, nhËn göi , ph¸t bu phÈm bu kiÖn …
Trong h×nh thøc ph©n c«ng nμy cã c¸c chøc danh sau:
C«ng nh©n khai th¸c Bu ®iÖn: Lμm toμn bé chøc n¨ng cña
khai th¸c bu ®iÖn ( khai th¸c b¸o, tho¹i, Bu chÝnh - Ph¸t hμnh b¸o chÝ )
vμ ®¶m b¶o viÖc sö dông b¶o qu¶n xö lý c¸c h háng th«ng thêng cho
c¸c thiÕt bÞ khai th¸c, nh»m ®¶m b¶o cho quy tr×nh th«ng tin liªn tôc
cã chÊt lîng. Chøc danh nμy bè trÝ ë Bu côc chÝnh vμ lμm kiªm
nhiÖm vô thay thÕ lao ®éng nghØ bï, nghØ phÐp.
C«ng nh©n d©y m¸y: Lμm toμn bé chøc n¨ng cña nghÒ d©y
trÇn, c¸p ©m tÇn, m¸y tæng ®μi, ph¸t triÓn , söa ch÷a thuª bao nh»m
sö dông hîp lý søc lao ®éng vμ ®¶m b¶o chÊt lîng c¸c thiÕt bÞ thuª
bao.
C«ng nh©n nguån vμ ®iÒu hoμ khÝ hËu: Lμm c¸c chøc n¨ng
cña thî dÉn ph¸t ®iÖn, m¸y næ, ¾c quy, ®iÒu hoμ khÝ hËu ®¶m b¶o
viÖc cung cÊp nguån cho c¸c thiÕt bÞ th«ng tin b»ng mäi nguån n¨ng
lîng ®îc thêng xuyªn kÞp thêi
- Ph©n c«ng lao ®éng chuyªn nghÒ: Lμ viÖc ngêi lao ®éng kiªm
c¸c chøc n¨ng trong s¶n xuÊt tõng nghÒ nh trong s¶n xuÊt Bu chÝnh –
PHBC hoÆc s¶n xuÊt ®iÖn chÝnh (kiªm khai th¸c ®iÖn tho¹i, ®iÖn