Na een voorstelling van de functie "externe ombudspersonen in de geestelijke gezondheidszorg" stelt Vincent Vandenbussche zijn bedenkingen, aanvullingen en suggesties bij de nieuwe wetgeving mbt beschermingsstatuut voor.

1. Het nieuwe beschermingsstatuut
Bedenkingen en suggesties
vanuit de externe ombudsfunctie GGZ
woensdag 5 februari 2014
Studienamiddag provincie Limburg
Vincent Vandenbussche
ombudspersoon PopovGGZ vzw
www.ombudsfunctieggz.be

2. Wie zijn we?
externe ombudspersonen in de GGZ
overlegplatforms GGZ
www.ombudsfunctieggz.be

4. Aanmeldingen externe OF 2012
aanmeldingen, afgesloten, aanmelders per provincie 2012
1.000
868
900
902
854
878
800
700
564
600
aanmeldingen
500
400
300
335
266
248
295
250
353
285
afgesloten
350
aanmelders
239
200
114
100
0
Antwerpen
Limburg
Oost-Vlaanderen
Vlaams-Brabant
West-Vlaanderen

5. Hoeveel is veel?
 2012 was een topjaar
 externe ombudsfunctie GGZ Vlaanderen = 2.684 aanmeldingen
 federale ombudsdienst klachten = 658 (397 Nederlandstalig)
informatievragen = 365 (265 Nederlandstalig)
 66 Vlaamse AZ 2011 = 12.816
 PVP Nederland 2012 = 14.295 klachten en 8.663 vragen
niet elke "aanmelding" is een klacht!

6. 1. Ombudsfunctie en bewindvoering
Hoeveel aanmeldingen over bewindvoering?
2011: 72
2012: 74
 bijna 2,5 %
 onderschatting?
 meestal loopt bewindvoering gewoon goed
 (bijna) altijd over professionele bewindvoerder
 vaak doorverwijzing van / afstemming met hulpverlener

7. 1. Ombudsfunctie en bewindvoering
Waarover gaat het?
 onvoldoende inspraak patiënt
 onvoldoende formele en informele feedback (vb. jaarverslag)
 leefgeld en extra’s vs. spaargeld
 attitude BV: respect, beleefdheid, …
 traagheid en slordigheid
 flagrante misbruiken

9. 2. Bedenkingen en suggesties
Algemeen: stap vooruit
 geest van de wet + intentie van de wetgever
 uitgangspunt: bekwaamheid en betrokkenheid van de BP
 één statuut en één rechter
 benieuwd wat de toekomst brengt
 wettelijk kader vs. praktijk van verschillende actoren
 complexe wet  interpretaties  verschillende praktijken?
 één statuut: nieuwe deuren open voor nieuwe doelgroepen?

10. 2. Bedenkingen en suggesties
Gemoduleerde bescherming op maat
 checklist handelingen: waartoe is BP niet bekwaam?
 buitengerechtelijk > bijstand > vertegenwoordiging
 evalueerbaar
 checklist: is dit mogelijk voor de vrederechters?
 belang medisch en sociaal verslag (standaardformulieren!)
 bescherming op maat vs. standaardpakketten
 hoe betrokkenheid stimuleren?

11. Hoe betrokkenheid stimuleren?
 versterken BP en zijn omgeving
 informatie op maat (aparte folder FOD?)
 stimuleren voorafgaande wilsverklaring
 Klachtenprocedure
 “informed decision”: gebruik van de dilemmaspiegel
 gebaseerd op indicatiespiegel (R. Portengen, Nl.)
 vertaald door WG Beschemingsstatuut van RWO Brugge
 betrokkenheid BP en omgeving  gedragen afspraken
 info: DOP West-Vlaanderen en Oikonde Brugge-Oostende

12. 2. Opportuniteiten en valkuilen
Opwaardering van de vertrouwenspersoon
 verruiming van de mogelijkheden tot aanstelling
 versterking van zijn opdracht
 zonder het statuut te verzwaren: informeel en laagdrempelig
 enkel aansprakelijkheid bij grove fouten of bedrog
 waarom nu wel?
 wat met patiënten zonder netwerk? poule opgeleide VP?
hulpverleners als VP?
 in tempore non suspecto + harmonisering WPR, WBPG en
euthanasiewet

13. 2. Opportuniteiten en valkuilen
Quid patiëntenrechten?
 vrederechter moet uitdrukkelijk oordelen over bekwaamheid
tot uitoefenen patiëntenrechten
 praktijk voor “onze” populatie?
 recht op informatie + aanverwante
 recht om toe te stemmen en te weigeren (vb. medicatie)
 recht om klacht neer te leggen

14. 3. Conclusies
 geest van de wet is een stap vooruit, maar …
 … benieuwd wat de toekomst brengt
 warme oproep om volgens de geest van de wet te handelen
 doel: autonomie van de BP verhogen
 structurele evaluatie na x jaar met inspraak van alle partijen