1. [Type text]
UNIVERSITETI”UKSHIN HOTI”-PRIZREN
FAKULTETI I EDUKIMIT
Programi :Parashkollor
Viti Akademik 2020/2021
Punim seminarik
Lënda : TIK në Edukimin Parashkollor
Tema: Puna me Internet ( Komunikimet)
Mësimdhënësi : Studentja :
Prof.Asoc.Dr. Samedin Krrabaj Leonita Likaj
Ass. Mërgim Hoti
Prizren,Maj,2021
2. [Type text]
Permbajtja
1.Hyrja 3
2.Qellimi I punimit 3
3.Rendesia dhearsyeshmeria e punimit 3
4.Puname rrjet kompjuterik 4
4.1.Menyra e punesonline 4
4.2.Menyra e punesoff-line 5
5.Standardet ne komunikimin e kompjutereve 6
6.Komunikimetne internet 7
6.1.Rrjeti publikkompjuterik 7,8
6.2.BBS (Bulletin Board System) 8
6.3.Rrjeti globalKompjuterik 9,10
6.4.Serviset Online 11
7.Konkluzione 12
8.Rekomandime 12
9.Kontributi I punimit 12
10.Literatura 13
3. [Type text]
1.Hyrje
Interneti është sistemi i rrjeteve kompjuterike të ndërlidhur që përdor Suitën e Protokollit të
Internetit (TCP/IP) për të lidhurmiliarda pajisje në të gjithë botën.Ai është një rrjet i rrjeteve që përbëhet
nga miliona rrjete private, publike,akademike,biznese,dhe qeveritare, me fushëveprim lokal deri në
global,të lidhura nga një koleksion i gjerë elektronik, wireless,dhe teknologjitë e rrjeteve optike.Interneti
mbart një gamë të gjerë të burimeve të informacionit dhe shërbimeve, të tilla si dokumentet e
ndërlidhura hypertext dhe aplikacionet e World Wide Web (WWW), posta elektronike,telephony,dhe
rrjetet peer-to-peer për file sharing.
Interneti ka si të mirat po ashtu dhe të këqijat e tij. Përshembull ai na ndihmon për komunikimin kur ne
jemi larg njëri-tjetrit. Ky ishte një ndikimi mirë i tij por e keqja e tij është se sa më shume kohë kalon aq
më të varur po bëhen njerëzit ndaj tij.
2.QellimiI punimit
Qellimi I ketijpunimi eshte mesimi I punes se internetit dhe menyrat e perdorimit te tij si dhe cilat jan
kompanit qe mirren me komunikimte rrjetit si rrjeti online dhe aj off-line. Ne ditet e sotme menyra online
eshte shume e rendesishme sepse shumica e puneve si mesimore ashtu edhe ne firma te ndryshme cdo
menyre eshte permes internetit dmth ne menyre online.Pra qellimi jone eshte qe ne menyre praktike te
mesojme se si behet perdorimi I internetit ne te gjitha format qe aj I ka.
3.Rendesia dhearsyeshmeria e punimit
Rendesia e ketij punimi eshte te marrim njohuri me te gjersishme rreth perdorimit te internetit kudo neper
bote, dhe arsyeja me e rendesishme eshte qe ne ti njohim rrjetet te cilat aktualisht ne I perdorim. Rendesia
e ketij punimi eshte se ne ditet e sotme teknologjia ka pasur nje zhvillim shum te madh ne shoqerin tone, ku
shumica e njerzeve internetin e kan si pjese te jetes. Dhe qellimi jone eshte qe ne menyre te detajuar te
japim shpjegimin e internetit.
4. [Type text]
4. Puna merrjet kompjuterik
Puna në rrjet kompjuterik mund të bëhet në dy mënyra (regjime)
të punës: mënyra e punës online dhe mënyra e punës off-line.
4.1.Menyra e punes online
Mënyra e punës gjatë kohëskurshfrytëzuesi i kompjuterit është
i lidhur aktivisht në rrjet kompjuterik për të komunikuar me ndonjë
shfrytëzues tjetër ose me ndonjë servis (shërbim) të rrjetit quhet regjim i
punës online. Në këtë mënyrë të punës shfrytëzuesi është aktualisht
duke e shfrytëzuar rrjetin kompjuterik.
Fig. 1. Interneti Online
Burimi:
https://www.google.com/search?q=interneti+online&tbm=isch&ved=2ahUKEwjBlMKv5trwAhUN86QKH
7. [Type text]
Dallimi në mes këtyre standardeve është në qasjen e bartjes së të
dhënave nëpërrrjet. Te standardi Ethernet paketa me të dhëna emetohet
përnjëherë në të gjithë kompjuterët në rrjet, të cilët pranojnë vetëm ato
paketa të të dhënave të cilat u takojnë atyre. Te standardi Token-Ring
paketa me të dhëna udhëton në formë të “kompozicionit” prej një
stacioni të rrjetit në tjetrin derisa të formohet një rreth i plotë,gjegjësisht
një unazë (ang.Ring).
Aftësia momentale lëshuese e standardit Ethernet është rreth 10
Megabitë në sekondë (Mb/s),kurse e standardit Token-Ring është rreth
16 Mb/s. Në kohë të fundit për shkak të kërkesave të shtuara janë
paraqiturrrjetat me aftësi shumë të madhe (rreth 100 Mb/s).
6.Komunikimetne internet
Ne kreun 2 behet shtjellimi I shkurterI komunikimeve kompjuterike te avansuara,duke perfshire ketu:
Rrjeti public kompjuterik
BBS (Bulletin Board System)
Rrjeti global kompjuterik
Serviset online
6.1.Rrjeti publik kompjuterik
Rrjeti publik kompjuterik formohet nga një ose më shumë
kompjuterë të mëdhenj të ndërlidhurnë mes vete me linja të posaçme
për komunikimtë shpejtë (mbi 64000 baudë).
Njëri ose më shumë nga këta kompjuterë janë të ndërlidhur
8. [Type text]
edhe në rrjetin telefonik publik ashtu që secili posedues i modemit është
në gjendje teknike t’i qaset atij. Kur lidhja realizohet me një nyje,
poseduesi i modemit mundet që të komunikojë me nyjet e tjera me
ndihmën e vet rrjetit. Bartja e të dhënave në mes shfrytëzuesit dhe nyjes
me të cilën është ndërlidhurështë mjaft më e ngadalshme nga bartja në
mes të nyjeve të rrjetit (mesatarisht 2400 baudë). Rrjeti kompjuterik
mund të ofrojë lloje të ndryshme të shërbimeve: huazimin e resurseve
kompjuterike, shitjen dhe transferin e informacioneve, bartjen e të
dhënave,postën elektronike etj.
Fig.3.Rrjeti Kompjuterik
Burimi :
https://www.google.com/search?q=rrjeti+kompjuterik&tbm=isch&ved=2ahUKEwjukI3x3drwAh
VT_IUKHS6RBncQ2-
cCegQIABAA&oq=rrjeti+kompjuterik&gs_lcp=CgNpbWcQAzICCAAyBAgAEBgyBAgAEBgyBAg
AEBgyBAgAEBgyBAgAEBg6BggAEAgQHlCSlA5Ym7kOYKi_DmgAcAB4AIABkgKIAZQSkgEGM
y4xMy4xmAEAoAEBqgELZ3dzLXdpei1pbWfAAQE&sclient=img&ei=5qGnYO6FDtP4lwSuopq4
Bw&bih=600&biw=1280&rlz=1C1CHBD_en__948__948#imgrc=yBYu4R9DeIWAMM
9. [Type text]
6.2.BBS (Bulletin Board System)
BBS-ja paraqet një rrjet kompjuterik publik të vogël.Zakonisht
ngaset nga një kompjuter personal i pajisur mirë, kurse për komunikim
me kompjuterët e tjerë, në dispozicion është vetëm një numër telefonik.
Varësisht nga ambiciet, BBS-ja mund të ofrojë lloje të ndryshme të
shërbimeve: kërkimin e ndonjë baze të të dhënave, postën elektronike,
konferencat publike etj.Shërbimet e BBS-së janë zakonisht pa pagesë ose
me pagesë simbolike.
6.3.Rrjeti global Kompjuterik
Rrjeti global kompjuterik është rrjet i hapur kompjuterik në të
cilin mund të ndërlidhen shfrytëzuesit individualë apo dhe institucionet
e ndryshme sipas dëshirës. Zakonisht rrjetat e këtilla janë komerciale,
pra kërkojnë pagesën e shërbimeve të tyre, por ekzistojnë edhe rrjetat
globale që ofrojnë disa nga shërbimet e tyre pa pagesë.
Rrjetat globale kompjuterike kanë filluarqë të formohen në fund
të viteve të gjashtëdhjeta të shekullit XX.Më 1969 Ministria amerikane
për mbrojtje (DOD–Department of Defendence), ndërlidhi kompjuterët me
anë të linjave telefonike,duke shfrytëzuar fondet e Agjencisë amerikane
për projekte bashkëkohore hulumtuese (ARPA – Advanced Research Projects
Agency).Ky projekt i rrjetit kompjuterik është quajtur ARPANet. Ky rrjet
u mundësonte disa njësive hulumtuese të cilat bashkëpunonin me
DOD-in shfrytëzimin e softverit dhe të hardverit specifik shumë të
10. [Type text]
shtrenjtë për atë kohë. Rrjeti Arpanet filloi i pari që të përdoret për
këmbimin e postës elektronike e-mail. Posta elektronike, vetvetiu
mundësoi dërgimin e porosisë tekstuale me shpejtësitë të cilat lejohen
nga linjat telefonike.
Gjatë viteve të shtatëdhjeta janë zhvilluar edhe rrjeta të tjera
globale kompjuterike siç janë ato BITNet, USENet, dhe UUCP. Këto
rrjeta kryesisht janë projektuar në bashkëpunim me Qeverinë
amerikane. Rrjeti ARPANet përfshinte disa kompjuterë të mëdhenj
(mainframe) të cilët kanë qenë të ndërlidhur në mes veti. Shpejtësia e
bartjes së të dhënave ka qenë nga 9600 bitë/sekondë deri në 56
kilobitë/sekondë.
Gjatë viteve të tetëdhjeta të shekullit XX është zhvilluar edhe
rrjeti NSFNET (National Science Foundation Network). Ky rrjet bëri
bashkimin e kompjuterëve më të mirë me njësitë hulumtuese dhe me
universitetet,duke shfrytëzuarsistemin në të cilin secilit kompjuter në
rrjet i mundësohej t’i qaset ndonjë kompjuteri tjetër në po atë rrjet.
Në këtë kohë filluan që të paraqiten edhe rrjetat globale
kompjuterike nëpër shtetet e zhvilluara evropiane. Në fillim të gjitha
11. [Type text]
këto rrjeta kishin rregullimtë brendshëm dhe nuk ishin të përshtatura
(kompatibile) në mes veti, deri në vitet e nëntëdhjeta të shekullit XX kur
filloi edhe standardizimi (përshtatja) e tyre si dhe ndërlidhja në mes
tyre.
Fig.5.Rrjeti Global Kompjuterik
Burimi:
https://www.google.com/search?q=rrjeti+global+&tbm=isch&ved=2ahUKEwis6Prl3drwAhWP_4UKHV8
ED5UQ2-
cCegQIABAA&oq=rrjeti+global+&gs_lcp=CgNpbWcQAzIECAAQGFCVnwFY5aMBYLKoAWgAcAB4AI
ABa4gBpAKSAQMyLjGYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ8ABAQ&sclient=img&ei=zqGnYKzJNI__lwTfi
LyoCQ&bih=600&biw=1280&rlz=1C1CHBD_en__948__948#imgrc=T4LFj3LAOsrDBM
6.4. Serviset Online
Rrjeti kompjuterik nuk duhet që të mbyllet përbrenda insti-
tucionit të caktuar. Rrjetat globale kompjuterike ofrojnë mundësi të
lidhjes në të ashtuquajturat serviset online.Serviset online janë të shumë-
12. [Type text]
llojshme dhe në to mund të lidhen shfrytëzuesit e kompjuterëve nga të
gjitha anët e botës. Kjo mundëson arritjen deri te informacionet dhe
shërbimet e çfarëdo natyre. Në këtë mënyrë p.sh. mund të rezervohen
bileta të fluturimit me aeroplanë, të merren raporte momentale të
bursave, të dërgohet ose të pranohet posta elektronike në nivelin global
etj.
Rrjetat globale dhe serviset online më të njohur në botë,
momentalisht janë:
AOL- Amerika Online ( ne SHBA,Britani te Madhe dhe Kanada)
AT dhe T WorldNet Service (ne SHBA, Porto Riko )
CompuServe (ne SHBA, Kanada dhe Britani te Madhe)
MSN-The Misrosoft Network (ne Australi, Kanada,Britani te Madhe,SHBA)
Prodigy Internet (ne SHBA dhe ne Kanada)
AOL - America Online (në
SHBA, Britani të Madhe dhe
Prodigy Internet (në SHBA
dhe në Kanada) etj.
Fig.6.AOL
Fig.6.AOL
13. [Type text]
Burimi :
https://www.google.com/search?q=aol+america+online&rlz=1C1CHBD_en__948__948&source=lnms&t
bm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwiCo9q73drwAhWI-
6QKHaIqC0cQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1280&bih=600#imgrc=eTqdffoCiPmXvM
7.Konkluzione
Interneti shndërrohet në një mjet shumë të vlefshëm për detyrat dhe projektet e adoleshentëve.Në të njëjtën
kohë ata bëhen më të pavarurdhe më të sigurtë në vete, duke kërkuar më tepër liri dhe duke u influencuar
më tepër. Kontaktet e tyre online kanë tendencë të rriten.Disa mund të sfidojnë përdorimin e filtrave dhe të
përpiqen të shohin materiale të ndaluara.Shumë kanë njohuri të mira të internetit dhe përpiqen të
piratojnë në sisteme dhe kuptojnë programimin bazë kompjuterik.Megjithatë ata janë më në gjendje të
dallojnë reklamat nga materialet e tjera dhe i kuptojnë teknikat bindëse.
8.Rekomandime
Si rekomandimper ju eshte se interneti ju ofron shume mundesi te mira ne zgjidhjeve te shum problemeve
sepse interneti ju ofron informacione te pakufijshme,mesime te gjerave te reja,per te degjuar muzik,zgjidhje
te detyrave, per te shikuarfilma dhe per te komunikuar me te tjeret.
9.KontributiI punimit
Punimi eshte punuarnga une Leonita Likaj,kohezgjatja e ketijpunimi eshte prej dates 16.05.2021 deri me
19.05.2021.
Te dhenat e ketijpunimi jan bazuarne librat e TIK –ut si dhe ne Google,ku perfshihen tekst dhe fotografi.
10.Literatura
https://www.researchgate.net/publication/280050320_Interneti_-_komunikimet_kompjuterike