TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH ........

1. Câu 9. Phân tích quan điểm của Hồ Chí Minh về vai trò của văn hóa
đối với sự nghiệp cách mạng Việt Nam
Trong hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh, tư tưởng về văn hóa chiếm một vị trí
quan trọng. Nó là sự chắt lọc, tổng hợp và kết tinh những giá trị văn hóa của
Việt Nam, của Phương Đông và Phương Tây, của truyền thống và hiện đại, của
dân tộc và quốc tế mà cốt lõi là sự kết hợp chủ nghĩa Mác – Lênin với tinh hoa,
bản sắc văn hóa dân tộc.
*Văn hóa là mục tiêu, là động lực của sự nghiệp cách mạng
- Văn hóa là mục tiêu của cách mạng:
+ Văn hóa là kiến trúc thượng tầng của xã hội, vì vậy việc lật đổ chế độ xã hội cũ,
xã hội thực dân phong kiến và xây dựng xã hội mới – xã hội xã hội chủ nghĩa
(XHCN) tốt đẹp là mục tiêu của văn hóa.
+ Mục tiêu của cách mạng Việt Nam là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã
hội, trong đó văn hóa cùng với kinh tế, chính trị, xã hội là các mục tiêu chung
của cách mạng Việt Nam.
+ Theo Hồ Chí Minh, văn hóa là mục tiêu chính, là quyền sống, quyền tự do
quyền mưu cầu hạnh phúc, là khát vọng của người dân về các giá trị trong
chân-thiện-mỹ; là xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, đời sống vật chất, tinh
thần của người dân không ngừng được nâng cao, con người có điều kiện phát
triển toàn diện.
+ Cách mạng XHCN ở nước ta, theo Hồ Chí Minh là phải “thay đổi triệt để
những nếp sống, thói quen, ý nghĩ và thành kiến có gốc rễ sâu xa hàng ngàn
năm… Chúng ta phải biến một nước dốt nát, cực khổ thành một nước văn hóa
cao và đời sống tươi vui hạnh phúc”.
-Văn hóa là động lực tinh thần, được thể hiện ở các phương diện:
+ Văn hóa chính trị là một trong những động lực có ý nghĩa soi đường cho quốc
dân đi, lãnh đạo quốc dân để thực hiện độc lập, tự lực, tự chủ, tự cường. Trong
đó, tư duy biện chứng, độc lập, sáng tạo, của cán bộ, đảng viên là động lực dẫn
đến tư tưởng và hành động cách mạng đúng đắn.
+ Văn hóa văn nghệ góp phần nâng cao lòng yêu nước, lý tưởng, tình cảm cách
mạng, sự lạc quan và niềm tin vào thắng lợi cuối cùng của cách mạng.
Câu 10. Phân tích quan điểm của Hồ Chí Minh về chuẩn mực đạo đức
cách mạng “Trung với nước, hiếu với dân”
- Đây là phẩm chất đạo đức bao trùm quan trọng nhất và chi phối cácphẩm
chất khác.
- Trước đây là “Trung với vua, hiếu với cha mẹ”, là trung quân, trungthành với
vua; trung thành với vua cũng có nghĩa là trung thành với nước, vìvua với nước

2. là một, vua là nước, nước là nước của vua. Còn “hiếu” thì chỉthu hẹp trong
phạm vi gia đình, là con thì phải hiếu thảo với cha mẹ.
- Tư tưởng “trung với nước, hiếu với dân” của Hồ Chí Minh khôngnhững kế
thừa giá trị yêu nước truyền thống của dân tộc, mà còn vượt quanhững hạn
chế của truyền thống đó. Trung với nước là trung thành với sựnghiệp dựng
nước và giữ nước. Nước ở đây là nước của dân, còn dân là chủnhân của nước.
- Trung với nước, là phải yêu nước, gắn liền với yêu chủ nghĩa xã hội,tuyệt đối
trung thành với sự nghiệp cách mạng, với con đường đi lên của đấtnước, suốt
đời phấn đấu cho Đảng, cho cách mạng.
- Hiếu với dân, là phảithương dân, tin dân, thân dân, học hỏi dân, lấy trí tuệ ở
dân, kính trọng dân,lấy dân làm gốc, “Phải hết lòng hết sức phục vụ nhân dân.
Phải yêu kínhnhân dân. Phải thật sự tôn trọng quyền làm chủ của nhân dân”.
Câu 11. Phân tích quan điểm của Hồ Chí Minh về chuẩn mực đạo đức
cách mạng “ Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”.
* Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư là nội dung cốt lõi của đạo đứccách
mạng, đó là phẩm chất đạo đức gắn liền với hoạt động hằng ngày củamỗi người,
là đại cương đạo đức Hồ Chí Minh.
- “Cần tức là siêng năng, chăm chỉ, cố gắng dẻo dai”; lao động có kếhoạch, sáng
tạo, có năng suất cao; lao động với tinh thần tự lực cánh sinh,không lười biếng.
- Kiệm “là tiết kiệm, không xa xỉ, không hoang phí, không bừa bãi”7.Tiết kiệm
sức lao động, tiết kiệm thì giờ, tiết kiệm tiền của của dân, củanước, của bản
thân mình... “Cần với kiệm, phải đi đôi với nhau, như haichân của con người”
- .Liêm “là trong sạch, không tham lam”; là liêm khiết, “luôn luôn tôntrọng giữ
gìn của công, của dân”, “Liêm là không tham địa vị. Không thamtiền tài. Không
tham sung sướng. Không ham người tâng bốc mình.
- Chính “nghĩa là không tà, nghĩa là thẳng thắn, đứng đắn. Chính đượcthể hiện
rõ trong 3 mối quan hệ: Đối với mình - Chớ tự kiêu, tự đại. Đối vớingười: Chớ
nịnh hót người trên. Chớ xem khinh người dưới.
- Hồ Chí Minh cho rằng, các đức tính cần, kiệm, liêm, chính có quan hệchặt chẽ
với nhau, cán bộ, đảng viên phải là người thực hành trước để làmkiểu mẫu cho
dân. Nếu không giữ đúng cần, kiệm, liêm, chính thì dễ trở nênhủ bại, biến
thành sâu mọt của dân.
* Chí công vô tư, là hoàn toàn vì lợi ích chung, không vì tư lợi; là hết sứccông
bằng, không chút thiên vị, công tâm, luôn đặt lợi ích của Đảng, củanhân dân,
của dân tộc lên trên hết, trước hết. Chí công vô tư là nêu cao chủnghĩa tập thể,
chống chủ nghĩa cá nhân. Người nói: “Đem lòng chí công vôtư mà đối với người,
với việc”. “Khi làm bất cứ việc gì cũng đừng nghĩ đếnmình trước, khi hưởng thụ
thì mình nên đi sau”
=> Hồ Chí Minh quan niệm, đối với một quốc gia, cần, kiệm, liêm chính làthước
đo sự giàu có về vật chất, vững mạnh về tinh thần; thể hiện sự vănminh, tiến
bộ. Để trở thành người có phẩm chất đạo đức tốt, phải hội đủ cácyếu tố cần,

3. kiệm, liêm, chính. Người coi cần, kiệm, liêm, chính là bốn đứctính cơ bản của
con người, giống như bốn mùa của trời, bốn phương của đất
Câu 12: Phân tích quan điểm của Hồ Chí Minh về xây dựng con người.
* Ý nghĩa của việc xây dựng con người
- Xây dựng con người là yêu cầu khách quan của sự nghiệp cách mạng,vừa cấp
bách, vừa lâu dài, có ý nghĩa chiến lược. Xây dựng con người làmột trọng tâm,
bộ phận hợp thành của chiến lược phát triển đất nước, có mốiquan hệ chặt chẽ
với nhiệm vụ xây dựng chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội.
- “Vì lợi ích trăm năm thì phải “trồng người”. “Trồng người” là côngviệc lâu dài,
gian khổ, vừa vì lợi ích trước mắt vừa vì lợi ích lâu dài, là côngviệc của văn hóa
giáo dục. “Trồng người” phải được tiến hành thườngxuyên trong suốt tiến trình
đi lên chủ nghĩa xã hội và phải đạt được nhữngkết quả cụ thể trong từng giai
đoạn cách mạng. Nhiệm vụ “trồng người”phải được tiến hành song song với
nhiệm vụ phát triển lực lượng sản xuất vàquan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa.
“Trồng người” phải được tiến hành bềnbỉ, thường xuyên trong suốt cuộc đời
mỗi người, với ý nghĩa vừa là quyềnlợi vừa là trách nhiệm của cá nhân đối với
sự nghiệp xây dựng đất nước.
- “Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội, trước hết cần phải có những con ngườixã
hội chủ nghĩa”. Chủ nghĩa xã hội sẽ tạo ra những con người xã hội chủnghĩa,
con người xã hội chủ nghĩa là động lực xây dựng chủ nghĩa xã hội.“Trước hết
cần phải có những con người xã hội chủ nghĩa” cần được hiểutrước hết cần có
những con người với những nét tiêu biểu của xã hội xã hộichủ nghĩa như lý
tưởng, đạo đức, lối sống, tác phong xã hội chủ nghĩa. Đólà những con người đi
trước, làm gương lôi cuốn người khác theo conđường xã hội chủ nghĩa.
* Nội dung xây dựng con người
Hồ Chí Minh quan tâm xây dựng con người toàn diện vừa “hồng” vừa“chuyên”.
Xây dựng con người toàn diện với những khía cạnh chủ yếu sau:
-Có ý thức làm chủ, tinh thần tập thể xã hội chủ nghĩa và tư tưởng“mình vì mọi
người, mọi người vì mình”.
-Cần kiệm xây dựng đất nước, hăng hái bảo vệ Tổ quốc.-Có lòng yêu nước nồng
nàn, tinh thần quốc tế trong sáng.
-Có phương pháp làm việc khoa học, phong cách quần chúng, dânchủ, nêu
gương.
Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến việc nâng cao đạo đức cáchmạng, quét
sạch chủ nghĩa cá nhân; bồi dưỡng về năng lực trí tuệ, trình độlý luận chính trị,
văn hóa, khoa học - kỹ thuật, chuyên môn nghiệp vụ, ngoạingữ, sức khỏe.
* Phương pháp xây dựng con người

4. - Mỗi người tự rèn luyện, tu dưỡng ý thức.
- Việc nêu gương, nhất là người đứng đầu, có ý nghĩa rất quan trọng
- Chú trọng vai trò của tổ chức Đảng, chính quyền, đoàn thể quầnchúng. Thông
qua các phong trào cách mạng như “Thi đua yêu nước”,“Người tốt việc tốt”.
Đặc biệt phải dựa vào quần chúng theo quan điểm: dựavào ý kiến của dân
chúng mà sửa chữa cán bộ và tổ chức của ta.