SlideShare a Scribd company logo
1 of 180
Download to read offline
ចម្លងតាម្ចាប់ដ ើម្
ព.ស. ២៥៥៥ - គ.ស. ២០១២
សម្រាប់ជាធម្មទាន
មានប្រយោជន៍ ៖
 គូដដពិសេេេរាប់មនុេសរគប់របសភទ ;
 បស្កើតគំនិតរាជ្ញា ានយ៉ា ្ទូលាយ ;
 ស្គា ល់រពឹតតិការណ៍ ជីវិតច្បាេ់លាេ់ ;
 ឱេថរាា ប់សោគច្បិតតយ៉ា ្េក្ដិេិទធិ ;
 យល់តដមលពុទធស្គេនាយ៉ា ្ងាយ ;
 សោទនិ្ស ោះរស្គយបញ្ហា ជីវិតរបោំដថា ;
 ស្គ្េំដីថវីាត់ានយ៉ា ្ពិសេេ ;
យោយ
ឱម ណាគ្រី
សាស្ដ្សាា ចារ្យភាសាខ្មែរ្
ព.ស. ២៥០៩ - គ.ស. ១៩៦៦
ចម្លងតាម្ចាប់យ ើម្យោយម្ញុំប្ពះករ្ញណា ម្ញុំបាទ វ៉ា ត ភិរក្ស
ព.ស. ២៥៥៥ - គ.ស. ២០១២
ប្កុងម្ញងយរ្អាល - យកបិក - កាណាោ
យសៀវយៅចាស់ខ្ លបានចម្លងជាថ្ែី ៖
១. ស្គា រពោះហេដសរកាយប្អេ់ដនេសមដច្បរពោះមហាេុសមធាធិបតី ជួន ណាត
២. ធម៌នមស្គក ររពោះរតនរត័យ ពិស្គដ រ - េស្េប
៣. របស្គា គិហិរបតិបតតិពិស្គដ រ ( ឈឹម ទូច្ប, េុ្ េុីវ )
៤. របជុំនានាធម៌េស្វគ ( ជ័យ ដម៉ា )
៥. អានាានេសតិក្មម ា ន វ ិបេសនាបញ្ហា ធមមបរ ិយយ ( គ្់ ឌឹប )
៦. ធមមនិយម ៣០ និ្ក្ំណាពយសផស្ ៗ ( បុត ស្គវ្ស, ស្គន េុជ្ញ )
៧. ជីវ ិតក្ថា ( មុិញ ស្គវ៉ា ន )
៨. ធមមរបទីប ( របជុំក្្ធម៌ យិន វន់ )
៩. សរឿ្ នគរកាយ ( ោប ពិន )
១០. ច្បាប់សោរពាតាបិតា ( អូ ច្បុ្ )
១១. នតថិធាម ធិបាយ ( រពោះបិដក្ធមម អុម េុម )
១២.ដរតក្ូដធម៌ ( េុ្ េុីវ )
១៣.ឱវទាតិសាក្េ ( ោប ពិន )
មាតិកាធម៌
១. ពាក្យរារពធ ................................................................................. ទំព័រ
២. ររុងសាវត្ថី ................................................................................. ១៥
៣. សេចក្ដីខាងសដើម ........................................................................ ១៧
៤. ខ្លួនទីពឹងខ្លួន ................................................................................. ២៣
៥. ស្ដេដីជរា ......................................................................................... ៣៣
៦. អគ្គិភ័យ ....................................................................................... ៤៤
៧. អហឹសាធម៌ ................................................................................. ៥៦
៨. ចាក្សោក្ិលារាម ....................................................................... ៦៤
៩. សមសរៀនពីសក្េងត្ូច ....................................................................... ៧៧
១០. សឆេរេទឹងសនរញ្ជ រា ...................................................................... ៨៧
១១. រគ្ូសពទយអួត្អាង ....................................................................... ៩៦
១២. គ្ណៈសលាោ ន ............................................................................. ១០៥
១៣. វត្តសវឡុវ ័ន ............................................................................... ១១៣
១៤. សៅលាា ងេុក្រខាតា ................................................................... ១១៨
១៥. និន្ទទ និង េរសេើរ .................................................................... ១៣២
១៦. អាវុធខាងក្នុង ............................................................................. ១៤០
១៧. បពវជ្ជជ និេងស ............................................................................ ១៤៨
១៨. អេុភេញ្ញា ............................................................................. ១៥៨
១៩. អវសានក្ថា .............................................................................. ១៦៥
២០. េមាេភាពចូលរួម ................................................................. ១៦៧
២១. ន្ទមពុទធបរិេ័ទមានេទ្ធធ ......................................................... ១៦៨
ពាក្យគ្ារព្ធ
សេៀវសៅ “ គ្ព្ះភិក្ខុព្ននចរ ” ដដលររេិទធសចញពីសាេ ដដរបេ់
អនក្និពនធ, សលាក្រគ្ូ ឱម ណាគ្រី សាស្ដ្សាា ចារ្យភាសាខ្មែរ្ ជ្ជអនក្សរៀបចំ
េរមួលសឡើងមុនេត្វត្សទី ២០ ( ព.េ. ២៥០៩ រត្ូវនឹងគ្.េ. ១៩៦៦ ) ។
គ្ឺជ្ជសាេ ដដដ ៏វិសេេមួយក្នុងវិេ័យរពះពុទធសាេន្ទ ដដលជួយ
អប់រំបនទំនិេស ័យេត្វ ឲ្យដឹងសេចក្ដីពិត្នូវោរសររៀនររសៅរបេ់រពះ
េមាម េមពុទធជ្ជអមាច េ់ដនសយើង គ្ឺជ្ជោរសេេើពុទធធម៌បបបនិទ្ធនសរឿងសោយ
អនក្អានមិនបាច់សររីគ្ំនិត្ធងន ់ណាេ់ណាក្ ៏អាចយល់បានងាយ ។
សរោយពីបានអានសហើយ អានសទៀត្ ខ្្ុំរពះក្រុណា ខ្្ុំបាទក្ ៏
មានេទ្ធធ រជះថាល គ្ឺសដើមបីសធវើឲ្យសេៀវសៅ “ គ្ព្ះភិក្ខុព្ននចរ ” សនះសៅ
មានរពលឹង មានជីវិត្រេ់សឡើងវិញ ( សោយសាេ មគ្ំនូេដនអត្ថបទសនះរត្ូវ
បានសគ្សបាះពុមព ជ្ជសរចីនសលើក្សរចីនសា ក្នលងមក្អេ់រយៈសពលយូរមាន
ោររលុបពិបាក្ដល់ោរអានផង ) ជ្ជសក្រដិ៍ដំបណលដវងឆ្ងង យសៅក្នុងសពល
អន្ទគ្ត្ផង ខ្្ុំរពះក្រុណា ខ្្ុំបាទ ក្ ៏ពាយាមេរសេរចមលងសឡើងវិញ
នូវសេៀវសៅសរឿង “ គ្ព្ះភិក្ខុព្ននចរ ” សនះ ។
សលាក្រគ្ូជ្ជទីសារព ! ក្នុងន្ទម “ ខ្្ុំបាទ ” ជ្ជសក្េងជំន្ទន ់សរោយ
េូមសលើក្ហត្ថទ្ធ ំងសទវ លំសអានោយ វាចា ចិត្តសារពដល់សលាក្រគ្ូដដល
ជ្ជអនក្រាជ្, ជ្ជបណឌិ ត្ ដដលជ្ជមាច េ់សេៀវសៅ “ គ្ព្ះភិក្ខុព្ននចរ ”
សនះ េូមសលាក្អន ុញ្ញា ត្ដល់ខ្្ុំសដើមបីេរសេរចមលង និង សរៀបសរៀងសឡើង
វិញនូវសេៀវសៅ “ គ្ព្ះភិក្ខុព្ននចរ ” របេ់សលាក្សាជ្ជថ្មីសឡើងវិញ ។
ក្នុងោរចមលងសឡើងវិញសនះ ខ្្ុំរពះក្រុណា ខ្្ុំបាទ បានសរៀបសរៀង
ទំព័រជ្ជថ្មី រពមទ្ធ ំងបានដក្អក្ោរាវិរុទធខ្លះផង សោយសយាងសៅតាមវចន្ទ-
ន ុររមដខ្េរ ( ២០០៨ ) ដដលជ្ជសាេ រពះហេដរបេ់េសមដចរពះេងឃរាជ
ជួន ណាត សជ្ជត្ញ្ញា សណា ប៉ុដនដខ្លឹមសារ និងេំនួនសវាហាររបេ់
អនក្និពនធសៅរក្ាទ ុក្ដូចសដើម ។
េូមឧទទិេសាេ ដដថ្មីដនសេៀវសៅសរឿង “ គ្ព្ះភិក្ខុព្ននចរ ” សនះ
ថាវ យ ររសគ្ន ជូនដល់ ៖
 សនមេចគ្ព្ះសង្ឃរាជ ជួន ណាត នោតញ្ញា នណា
ប.អ.ស - អ.ម.រ(១)
 នោក្ ឱម ណាគ្រី សាស្ដ្សាា ចារ្យភាសាខ្មែរ្
ដដលសលាក្បានបនសំទ ុក្សៅមរត្ក្អក្សរសាស្ដេដេរមាប់ក្ូនសៅ
ដខ្េរជំន្ទន ់សរោយ ។ េូមរពះអងគ សលាក្រគ្ូទទួលរជ្ជបសាល
បំណងលារបេ់ខ្្ុំរពះក្រុណា ខ្្ុំបាទ សហើយអន ុសមាទន្ទនិងបាន
សសាយេុខ្តាមេមគ្ួរដល់គ្ត្ិភពក្ ុំបីស្លៀងឃ្លល ត្សឡើយ ។
ទនទឹមសនះដដរ ខ្្ុំរពះក្រុណា, ខ្្ុំ េូមទ្ធនសមតាត ខ្នតីអភ័យសទ្ធេ
រាល់ក្ំហុេឆគង ដដលសក្ើត្សឡើងសោយ “ អវិោា ” រគ្បេងកត្់ខ្្ុំ ឲ្យ
ភាល ំងភាល ត្់សោយររោរណា េូមទ្ធនរពះក្រុណាមាច េ់រពម ទ្ធ ំងសលាក្
អនក្អានទ្ធ ំងឡាយសមតាត អន ុសរាះសហើយជួយជួេជុល ដក្ បំសពញដចក្
ជូនដល់ខ្្ុំរពះក្រុណា ខ្្ុំបាទ ផងសដើមបីជ្ជក្ិចចអន ុសរាះចំសពាះរពះពុទធ
សាេន្ទត្សរៀងសៅ ។
សោយអំណាចក្ ុេលចិត្តរជះថាល ក្នុងរពះពុទធសាេន្ទ បានផដល់ជ្ជ
ពលាន ុភាព ឲ្យសយើងខ្្ុំរពះក្រុណា ខ្្ុំបាទសេុះសេួលមូលមត្ិាន បរិចាច គ្
បចច័យ តាមក្មាល ំងេទ្ធធ េងាវ ត្ខ្ិត្ខ្ំសរៀបចំចាត្់បចង សបាះពុមពជ្ជ
សេៀវសៅថ្មីសនះសឡើងវិញ សដើមបីររសគ្ន ដចក្ជូនជ្ជធមមទ្ធន េូម
អំណាចផលាល និេងស ដនអាមិេទ្ធន និងធមមទ្ធនសនះ ជួយឧបត្ថមភដល់
ពួក្េត្វទ្ធ ំងឡាយ ក្នុងចត្ ុឱឃ្លជលាសលាក្ទ្ធ ំងអេ់ បានទទួលឥដឋ-
មន ុញ្ា ផលរគ្ប់ ៗ ាន រពមទ្ធ ំងមានរាជ្ជ្ ថាល គ្ំនិត្ បដិបត្តិរពះធម៌បាន
េសរមចមគ្គផល ដល់ទីបំផ ុត្ទ ុក្ោក្ ុំបីខានសឡើយ ។
សូមអនុនមាទនា !!!
ររុងម៉ុងសរអាល, ដថ្ង ៣ ᧾ ១ ឆ្ងន ំខាល សទ្ធេ័ក្ ព.េ. ២៥៥៤
(២)
រត្ូវនឹង ដថ្ងពុធ ទី ៤ ដខ្មក្រា គ្.េ. ២០១១
អនក្សរនសរចមលង្
វ៉ា ត ភិរក្ស
_________
(១) អានថា បណ្ឌិ តអក្សរសាស្ដ្រ - អភិធជមហារដ្ឋគុរុ ( អៈភិធៈជៈ មៈហារ័ត-ឋៈគុរុ )
(២) អានថា ថ្ងៃពុធ ១៤រោច ខែមិគ្ិរ ឆ្ន ាំខាល រោ្័ក្ ព.្. ២៥៥៤
អារមភបទ
អនក្សាគ ល់ យល់សចះនូវក្ត្ិោ
(១)
ដនោរសលងក្ីឡា ោលសបើសមើល
ោរររក្ួត្ររណាំងររដជងដនោរសលងក្ីឡាដផេក្សផសង ៗ រដមងបានទទួល
សេចក្ដីេរាយរីក្រាយជ្ជងអនក្ដដលមិនសាគ ល់ក្ត្ិោក្ីឡា យា៉ងណាមិញ
អនក្សាគ ល់ក្ត្ិោរបេ់សលាក្ ឬក្ីឡាជីវិត្ មានជីវិត្សៅក្នុងសលាក្រដមង
បានសររៀបជ្ជងអនក្មិនសាគ ល់ ក្ ៏យា៉ងសន្ទះដដរ ។
“ ពុទធធម៌ ពាក្យសររៀនររសៅរបេ់រពះពុទធជ្ជមាច េ់ អប់រំបំភលឺ
មន ុេសឲ្យសាគ ល់ក្ត្ិោរបេ់ពិភពសលាក្, ដឹងសេចក្ដីពិត្របេ់សលាក្,
អនក្សាគ ល់ - យល់ - សចះនូវពុទធធម៌ គ្ឺអនក្សាគ ល់យល់សចះនូវសរឿងរា៉វជីវិត្
សរឿងរា៉វសលាក្ សគ្សលងនឹងសលាក្សោយចិត្តក្ីឡា គ្ឺ ញញឹមជ្ជនិចចទ្ធ ំង
រាចាញ់និងរាឈេះ ទ្ធ ំងរាេុខ្និងរាទ ុក្ោ ” ។
“ រពោះភិក្េុពសនច្បរ ” ជ្ជោរសេេើពុទធធម៌ ដបបនិទ្ធនសរឿង សោយ
អនក្អានមិនបាច់សររីគ្ំនិត្គ្ិត្ធងន ់ណាេ់ណា ក្ ៏អាចយល់បានងាយ គ្ិត្
សរៅសៅបានឆ្ងង យ អាចយក្សៅសោះសសាយបញ្ញា ជីវិត្ ក្នុងោលជួបរពឹត្ដ-
ោរណ៍ សផសង ៗ បានមួយចំនួន សហើយជ្ជរពឹត្ដោរណ៍ បដលសគ្ជួបញឹក្
ញាប់ររចាំដថ្ងដថ្មសទៀត្ផង សហើយេក្ដិេិទធិពិត្រាក្ដផង ។
ជនមួយចំនួនដដលមិនសាគ ល់ មិនយល់ចាេ់នូវត្ដមលត្មាល របេ់រពះ
ពុទធសាេន្ទ សរពាះសគ្មិនបានេិក្ា ឬមិនបានពិចារណាឲ្យសចះយល់
________
(១) ក្តិកា ក្ៈ-តិកា បា. ( ន. ) រ្ចក្រីរបរជ្ញា , ការ្នមតិគ្នន , ការមត់គ្នន , ែ្នា ។
សាគ ល់ចាេ់នូវរពះពុទធសាេន្ទថា មានអវីខ្លះសៅក្នុងសន្ទះ សគ្មានគ្ំនិត្
គ្ិត្ផទុយនឹងគ្ំនិត្របេ់ជីដូនជីតាសយើង ចិត្តគ្ំនិត្របេ់សគ្ក្ំពុងសាត្់
អដណដ ត្ដេត្អញ្ជ ង ់ វិលវង ់ក្នុងសរឿងដដទ ៗ សទៀត្សរចីនដេនសរចីន សគ្
ដបរជ្ជស្ើញោរោន ់សាេន្ទ រររពឹត្តធម៌អាថ្៌ ចរិយាររសេើរ ថាជ្ជ
អំសពើលាេម័យ ោរសៅវត្តសៅវា៉ ជ្ជសរឿងគ្ួរសអៀនខាម េ ស្ើញថាេ៊ូ
សៅតាមសរាងភាពយនដ ឬរារត្ីេសមាេរ ដដលមានពួក្ន្ទរីលា ៗ ត្ ុបដត្ង
ត្ួសឆើត្ឆ្ងយ ររក្បសោយេូរេ័ពទត្ន្ដនដីនិងចសរមៀងររសលាមោម រពម
ទ្ធ ំងេូរេ័ពទដនដក្វសសា សបើមានអនក្ណាសៅនិយាយធម៌អាថ្៌ សាេន្ទ
ក្នុងទីសន្ទះ សគ្ទ្ធ ំងសន្ទះ ក្ ៏មិនរត្ូវោរសាដ ប់ ឯអនក្និយាយអាចនឹងរត្ូវ
សគ្ចំអក្ឡក្ឡាយសពបរជ្ជយឲ្យថា ខ្ួរក្ាលបុរាណ ខ្លះថាសជឿសឆ្ងត្ ៗ
ខ្លះរពមទ្ធ ំងសដៀលត្មះធម៌-អាថ្៌ ឬពុទធសាេន្ទ សោយររោរសផសង ៗ
េដមដងេំដីថា ខ្លួនររសេើររាន ់សបើជ្ជងរពះពុទធសន្ទះសៅសទៀត្ ។ ខ្្ុំនិយាយ
យា៉ងសនះមិនដមនស ៉ សៅថា មន ុេសទ្ធ ំងអេ់េុទធដត្មានលក្ោណៈយា៉ង
សនះសឡើយ សេចក្ដីពិត្ ដដលសគ្មិនយក្ចិត្តទ ុក្ោក្់ក្នុងសរឿងសាេន្ទឬ
ធម៌-អាថ្៌ អាចទ្ធក្់ទងមក្ពីសគ្ មិនមានសេចក្ដីសចះដឹងរគ្ប់រាន ់លេមនឹង
សសាវរជ្ជវរាវរក្សេចក្ដីពិត្ចាក្សាេន្ទ ក្ ៏អាចថាបាន ។ តាមពិត្រពះ
ពុទធសាេន្ទ ធម៌-អាថ្៌ សចាទនិងសោះសសាយបញ្ញា ជីវិត្រត្ូវតាមសហត្ ុផល
របេ់មន ុេសរគ្ប់វ ័យ រគ្ប់ររសភទ មិនថាក្នុងអត្ីត្ៈ បចចុរបននឬអន្ទគ្ត្
មិនសរីេោលសវលា នរណាររត្ិបត្តិបានក្នុងសវលាណា ក្ ៏ឲ្យផលក្នុង
សវលាសន្ទះ មិនបាច់រង ់ចាំជ្ជត្ិមុខ្ឬជ្ជត្ិណា ៗ ។ ពាក្យថា “ រពះពុទធ ”
ដររថា “ អនក្ភា្ ក្់សហើយ = Eveillé ” ( Qui apris conscience de l’état
véritable des choses par l’ouverture de l’esprit ) ។ រពះពុទធ គ្ឺជ្ជអនក្
សសាវរជ្ជវរាវរក្ស្ើញនូវសេចក្ដីពិត្ ដដលររក្បសោយសហត្ ុផល និង
ជ្ជអនក្ររោេផាយនូវសាេន្ទឬរពះធម៌ ដដលសៅថា រពះពុទធសាេន្ទ
សនះឯង ។ រពះធម៌ឬរពះពុទធសាេន្ទ ជ្ជោរសចាទនិងសោះសសាយបញ្ញា
ជីវិត្ ដូសចេះ រពះធម៌គ្ឺជ្ជសាលដនជីវិត្ យា៉ងណាមិញ យា៉ងសនះគ្ឺ ៖
ជីវិត្ដដលរាេចាក្ធម៌ ដូច សតិ ជីវិត្សន្ទះ ក្ ៏វិក្លចរិត្
រាេចាក្ររសយាជន ៍, សបើរាេចាក្ធម៌ ហិរ ិឱតតប្បៈ ( Le sens de la
honte et la crainte morale ) ក្ ៏ជ្ជជីវិត្សមេ សៅហេង ពុក្រលួយ សរចីន
ររក្បសោយសទ្ធេ, សបើរាេចាក្ធម៌ ប្ញ្ញា ( L’intelligence, la connai-
ssance, la sagesse ) ក្ ៏ជ្ជជីវិត្ងង ឹត្ងងល់ មិនសាគ ល់ចាេ់នូវអវីជ្ជ
ររសយាជន ៍និងមិនដមនជ្ជររសយាជន ៍, សបើរាេចាក្ធម៌ សសចក្ដី ព្យាយាម
( Effort ) ក្ ៏ជ្ជជីវិត្ថ្យសរោយ ាម នជំហានឈានសៅរក្សេចក្ដីចំសរីន មិន
អាចដក្ខ្លួនចាក្រសដដ ទ ុក្ោបាន, សបើរាេចាក្ធម៌ សមត្តត ក្រុណា ក្ ៏ជ្ជ
ជីវិត្សាហាវយង ់្េង សឃ្លរសៅសរៅមន ុេសធម៌ ។ល។
រពះធម៌សន្ទះ រដមងមានសៅក្នុងជីវិត្ដនមន ុេសេត្វរគ្ប់ាន ដត្
ជីវិត្ខ្លះក្ ៏សររីរពះធម៌បានសរចីន សរពាះដឹងរពះធម៌បានទូលំទូលាយ ។ ជីវិត្
ខ្លះក្ ៏សររីរពះធម៌បានត្ិច សរពាះដឹងរពះធម៌មិនទូលំទូលាយ ដត្សទ្ធះយា៉ង
ណាក្ ៏សោយ រគ្ប់ជីវិត្រត្ូវសររីរពះធម៌ដូចាន ទ្ធ ំងអេ់ ។ ជីវិត្សររីរពះ
ធម៌ផង ដឹងរពះធម៌ផង, ជីវិត្ខ្លះសររីរពះធម៌ ដត្មិនដឹងរពះធម៌ ដូច
មន ុេសដដលបរិសភាគ្អាហារ ដត្មិនសាគ ល់សឈាេ ះអាហារ មិនសចះចាត្់
ដចងអាហារ ដត្ក្ ៏រត្ូវបរិសភាគ្អាហារ ។
អនក្សររីរពះធម៌បានសរចីន ក្ ៏បានទទួលផលលាមានសេចក្ដីេុខ្
សេចក្ដីចំសរីនសរចីន សរពាះសាគ ល់ផលូវរត្ូវផលូវខ្ុេ សហើយសធវើដំសណើ រដត្ក្នុង
ផលូវដដលគ្ួរ អាចន្ទ ំសហត្ ុដដលជ្ជររសយាជន ៍ខ្លួន និងររសយាជន ៍អនក្ដដទ
មក្សាបសរពាះបានសរចីន, អនក្សររីរពះធម៌បានត្ិច ក្ ៏បានទទួលផលផទុយ
សៅវិញ, អនក្រាេចាក្រពះធម៌ េូមបីមានជីវិត្រេ់សៅក្ ៏ដូចមន ុេស
សាល ប់សហើយ សរពាះខ្វះសេចក្ដីេុខ្ សេចក្ដីចំសរីននិងគ្ ុណេមបត្តិ ។
រួមមក្ រពះធម៌ឬរពះពុទធសាេន្ទ ជ្ជោរសចាទនិងសោះសសាយ
បញ្ញា ជីវិត្ តាមសហត្ ុផលពិត្គ្ំនិត្យុត្តិធម៌, ោរដដលអនក្ខ្លះ សពាល
សដៀលត្មះថាយា៉ងសនះ យា៉ងសន្ទះ សរពាះដត្មិនបានេិក្ា មិនបាន
ពិចារណាឲ្យសាគ ល់យល់ចាេ់នូវរពះធម៌, សបើសគ្សាគ ល់យល់ចាេ់នូវរពះ
ធម៌ឬរពះពុទធសាេន្ទ បានសររបរេជ្ជត្ិរពះធម៌ សគ្មុខ្ជ្ជរីក្រាយ
សេឡាញ់រពះធម៌សេេើជីវិត្ពិត្រាក្ដមិនខាន ។
អនក្ខ្លះ ដដលជក្់វក្់សជ្ជក្ ដត្នឹង សោភៈ សោសៈ សោហៈ
សហើយដដលមានសាលបំណងប៉ងពរងឹងពរងីក្ សភលើងទ្ធ ំង ៣ សនះ ឲ្យោន ់
ដត្សឆះរឹងរីក្ធំទូលាយផង រដមងសមើលមិនស្ើញ យល់មិនសក្ើត្នូវត្ដមល
របេ់សាេន្ទ - ធម៌អាថ្៌ ដដលជ្ជបញ្ញា ផ្ទទ ល់របេ់មន ុេស សគ្និយម
និយាយសលើក្សទ្ធេអូេដំសណើ រ បន្ទទ បបសន្ទថ ក្សាេន្ទ - ធម៌អាថ្៌ តាម
សវាហាររបេ់សគ្ ខ្លះក្ ៏និយាយក្នុងន ័យថា សាេន្ទ - ធម៌អាថ្៌ ាម នសារ
ររសយាជន ៍អវីេរមាប់ជីវិត្មន ុេសសទ ដូចេំដីមួយឃ្លល របេ់ ហសូសសហវ -
ហគឹសប្បលស៍ (Joseph – goebbels ) រដឋមន្ដនដីររេួងសឃ្លេន្ទោរ អាល់ឡឺ-
ម៉ងដ៍ ដដលជ្ជេំសឡងេំខាន ់របេ់ ហុីត្តែរ ( Hitler ) ឃ្លល សន្ទះថា ៖
“ នសយាយជ្ញបញ្ហា របេ់សលាក្សនោះ ស្គេនាជ្ញបញ្ហា របេ់សលាក្
ខា្មុខ ! ” ។
“ នសយាបាយជ្ជបញ្ញា របេ់សលាក្សនះ ” រត្ូវពិត្សហើយ ! មិនដមន
ខ្ុេសទ ដត្នសយាបាយរាេចាក្ េីលធម៌ - ឧត្តមគ្ត្ិ របេ់សាេន្ទ
ជ្ជនសយាបាយសឃ្លរសៅ នសយាបាយសាងសេចក្ដីចំសរីនសលើសេចក្ដីហិន
សហាចសខាល ចផារបេ់អនក្ដដទ ។
ឯពាក្យថា “ សាេន្ទជ្ជរបេ់សលាក្ខាងមុខ្ ” សន្ទះ ហគឹសប្បលស៍
ចង ់និយាយថា សាេន្ទ - ធម៌អាថ្៌ ាម នររសយាជន ៍អវីេរមាប់ជីវិត្សលាក្
មន ុេសសទ េរមាប់បត្សៅសេុក្សខាេ ចប៉ុសណាណ ះ សោយសលាក្យល់យា៉ង
សនះបានជ្ជពួក្សលាក្ គ្ិត្ដត្សររីនសយាបាយេមាល ប់ោប់េសមលះជីវិត្
មន ុេសាម នសមតាត ររណី , លុះទីបំផ ុត្សៅ ពួក្សលាក្មួយចំនួនក្ ៏េមាល ប់
ខ្លួនឯង មួយចំនួនសទៀត្ ក្ ៏រត្ូវពយួរក្ ររសទេជ្ជត្ិររជ្ជជនរទពយធនទ្ធ ំង
ឡាយ ក្ ៏វិន្ទេហិនហាយន ៍ហិនសហាចសខាល ចផាសោយសារពួក្សលាក្ដដរ
សនះសរពាះដត្សលាក្យល់ថា “ សាេន្ទជ្ជរបេ់សលាក្ខាងមុខ្ ” េំដីសនះ
ខ្្ុំេូមដក្ថា “ ស្គេនាពិសេេគឺ រពោះពុទធស្គេនា ជ្ញបញ្ហា របេ់
សលាក្សនោះ សដើមបីវឌឍនភាពនិ្េនដិភាព និ្ជ្ញបញ្ហា េរាប់សលាក្
ខា្មុខផ្ ” ។
ខ្្ុំេូមបញ្ច ប់អារមភបទ សោយន្ទ ំយក្អត្ថបទរបេ់ គ្ព្ះននរាតតម -
សីហនុ សនមេចឪ របេ់ពួក្សយើងដដលរទង ់រពះលិខ្ិត្ក្នុង “ លទធិេ្ាម
និយមពុទធស្គេនារបេ់សយើ្ ” មក្បំភលឺបថ្មសទៀត្ថា ៖
“ រពះពុទធបរមរគ្ូ រទង ់ខ្ំររឹងសពញទំហឹងពុំបាននឹក្គ្ិត្ដល់រពះវរ
ោយរពះអងគ សដើមបីសររៀនររសៅមន ុេសសលាក្ អំពីលក្ោខ្ ័ណឌ េពវយា៉ង
ដដលមន ុេសសលាក្រត្ូវសជៀេវាង ក្ ុំឲ្យជួបររទះនឹងអំសពើទ ុចចរិត្ចំសពាះ
េងគម ចំសពាះរគ្ួសារខ្លួន ចំសពាះមិត្តភក្ដិខ្លួន ឬចំសពាះខ្លួនឯង ។
ក្នុងវត្ថុបំណងសនះ រពះអងគរទង ់ររទ្ធនរពះឱវាទដ ៏ងាយយល់បំផ ុត្
សដើមបីជួយមន ុេសសលាក្រគ្ប់រូប ដដលជ្ជសហត្ ុន្ទ ំឲ្យមានោរសោត្េរ-
សេើរ ។ ឧទ្ធហរណ៍ ដូចជ្ជរពះអងគរទង ់ទូន្ទម នមហារាជទ្ធ ំងឡាយ ឲ្យរទង ់
យក្រពះហឫទ ័យទ ុក្ោក្់បត្នឹងេុភមងគលដនររជ្ជរាស្ដេដរពះអងគ ជ្ជងោរ
េរាយរីក្រាយរបេ់រពះអងគផ្ទទ ល់ ។ រពះអងគរទង ់សទេន្ទទូន្ទម នពាណិ ជជ
ក្រទ្ធ ំងឡាយ ក្ ុំឲ្យសពញចិត្តដត្នឹងរាក្់ោេ ដត្នឹងោរចំសណញសពក្
ជ្ជងសេចក្ដីេុចរិត្ចំសពាះអនក្ដដទ សហើយនឹងជ្ជងអំសពើក្ ុេលចំសពាះជន
ររីររ រពះអងគរទង ់ទូន្ទម នមហាសេដឋីទ្ធ ំងឡាយ ឲ្យនឹក្ដល់សេចក្ដីទ ុក្ោ
រពួយរបេ់ខ្លួនផង ររេិនសបើខ្លួនរត្ូវសគ្សធវើទ ុក្ោបុក្សមេញ ដូចជ្ជក្ូន
ឈេួ លរបេ់ខ្លួនសន្ទះ ។ រពះអងគរទង ់សទេន្ទររសៅពួក្សចារទ្ធ ំងឡាយ
ឲ្យរត្រះរិះពិចារណានូវអំសពើអក្ ុេល ដដលពួក្ខ្លួនបានរររពឹត្ត សហើយ
ដដលខ្លួនទ ុក្ថាជ្ជ “ មុខ្របរធមមតា ដូចអនក្ដដទសន្ទះ ” ។
មា៉ងសទៀត្ សដើមបីពិចារណាឲ្យស្ើញថា រពះពុទធសាេន្ទធម៌អាថ្៌
សចាទនិងសោះសសាយបញ្ញា ជីវិត្ បញ្ញា េងគមដមនឬសទសន្ទះ គ្របីរំឭក្
រពះេងកថាដនេសមដចឪ ក្នុងមហាេននិបាត្មួយថា ៖
“ េងគមរាស្ដេដនិយមរបេ់សយើង បានយក្ឱវាទដនរពះពុទធបរមរគ្ូជ្ជ
សាលោរណ៍ សោយខ្ិត្ខ្ំរក្ារពះពុទធសាេន្ទ និងដឹក្ន្ទ ំពលរដឋដខ្េរឲ្យ
បានររក្បនូវសេចក្ដីចំរុងចំសរីន េនដិភាព រត្ជ្ជក្់រត្ជំ ដូចេពវដថ្ង ។
ពុទធឱវាទ គ្ឺមានមក្មុនសាេន្ទដដទ មុនមសន្ទគ្មវិជ្ជជ ឯសទៀត្ ៗ ” ។
ដូសចេះ សដើមបីជ្ជជំនួយជួយពនយល់នូវ ពុទធធម៌ ឬរពះពុទធសាេន្ទ
ធម៌-អាថ្៌ ដដលសចាទនិងសោះសសាយបញ្ញា ជីវិត្ពិត្ ៗ ខ្្ុំេូមជូនសរឿង
“ រពះភិក្ោុពសនចរ ” េរមាប់បសងកើនរាជ្ជ្ សាេ រត្ីដនសលាក្-អនក្និយមអាន
សេៀវសៅទ្ធ ំងឡាយ ” ។
សបើបុណយក្ ុេលណា ៗ នឹងគ្របីសក្ើត្សឡើង ពីោរផាយពុទធធម៌
ក្នុងរូបសរឿង “ រពះភិក្ោុពសនចរ ” សនះ ខ្្ុំេូមឧទទិេក្ ុេលសន្ទះ ជូន
ចំសពាះវិញ្ញា ណក្ោនធ ដនមាតាបិតារបេ់ខ្្ុំ ដដលជ្ជរពះបានបសងកើត្និង
ចិញ្ចឹ មខ្្ុំមក្ និងជូនចំសពាះរគ្ូបាធាយន ៍ទ្ធ ំងឡាយ ដដលសលាក្ជ្ជរពះ
បានបណដុ ះបណាដ ល រាជ្ជ្ សាេ រត្ីចំសណះវិជ្ជជ ចំសពាះខ្្ុំ ។
េូមអាក្អានទំ្ឡាយ បានសររបនូវរេរពះពុទធធម៌ សោយ
េរាយរីក្រាយច ុះ ។
ភនំសពញ, ដថ្ងច័នទ ទី ១៤ ដខ្វិចឆិោ ឆ្ងន ំ ១៩៦៦
ឱម ណាគ្រី
ព្រះភិក្ខុរនេចរ ក្រុងសាវត្ថី
_______________________________________________________________
~ 15 ~
ព្ក្ុងសាវត្ថី
ឆ្ងា យចាកភនំហិមាល័យ ចុះទៅខាងត្បូងដែនែីននភារត្វស្សភាគ
ខាងទជើង មានក្រុងមួយនាមថា គោរក្ខបុរៈ , ចាកក្រុងទនុះទៅបចឆិមទិស្
ទឆៀងខាងទជើង តាមផលូវរថទភលើងជារយៈផលូវក្រមាណ ៦ ទោជន៍, អនកចារឹក
ដស្ែងបណយនឹងបានែល់ទឆេរស្ទឹង រ ័ពឌីនទី ដែលកនងអត្ីត្ស្ម័យយូរមក
ទហើយ ធ្លល ប់មានទ្ម ុះថា អចិរវតី ដែលជាចំណណកមួយ កនង ៤ មហានទី
ដែលធ្លល ប់ឲ្យទស្ចកដីក្ត្ជាក់ក្ត្ជំ ចំទ ុះមធយមក្រទទស្ ទលើទឆេរខាង
ទក្ោមរបស្់នទីទនុះឯង មានភាពបាក់ណបកននក្ពុះនគរសាវត្ថីែ៏រងទោចន៍
កនងអត្ីត្ោល បានក្ត្ូវស្រសាវក្ជាវោវរកទឃើញទោយអនកបោណវត្ថនន
អស្ដងគត្ក្រទទស្ ។
អនកបានានននិាន-ជាត្ក ធម៌ានថ៌ ននក្ពុះពទធសាស្នា រដមង
ជួប កយថា “ ក្រុងសាវត្ថី ” ទរឿយៗ ។ ដមន ! ក្រុងសាវត្ថី ោលកនលង
ជាង ២៥០០ ឆ្ន ំកនលងមកទហើយ ជាក្ពុះោជធ្លនីធំរងទរឿងកនងក្រទទស្
ទោស្លននមធយមក្រទទស្ ឬមហាក្រទទស្ឥណ្ឌឌ ។
ក្រុងសាវត្ថីទនុះឯង ស្ទមដចក្ពុះបរមសាសាដ ស្មាា ស្មពទធ បានក្ទង់
គង់ទៅអស្់ោលទវលាជាង ២០ វស្ា ទក្ចើនជាងទីែនទៗ ា ំងអស្់ក្ពុះ
អងគបានានស្រស្័យក្រុងសាវត្ថី ជាទីក្រោស្ផលូវននទស្ចកដីស្ខែ៏ក្រទស្ើរចំ-
ទ ុះទវទនយយនិករ
(១)
ោប់ចំនួនមិនបាន អនកសាវត្ថីចំនួនទក្ចើនដែលក្រត្ិបត្តិ
_____________
(១) វវវេយ្យ --នេ-យ្ៈ ឬ--នេ បា. ( េ. ) អ្នរដែលគួរទូន្មា េបាេ; អ្នរដែលពុទ្ធា ទិបណ្ឌិ ត្
លាមទូន្មា េបាេ; វក្រើេវៅ វវវេយ្យជេ ។
ព្រះភិក្ខុរនេចរ ក្រុងសាវត្ថី
_______________________________________________________________
~ 16 ~
តាមផលូវដែលក្ពុះអងគក្ទង់ទក្រៀនក្រទៅចូលែល់ស្គត្ិទហើយ ។
ឥឡូវទនុះ ក្ពុះនគរសាវត្ថី បានោល យជានគរននអត្ីត្ៈទៅទហើយ
វិមាន, ក្ាសាទ, ោជមនទីរ, ទទវាល័យ, បានោល យជាែំឥែឋរកក្រទោជន៍
គ្មា ន សាវត្ថីធ្លល ប់ក្គឹកទក្គងទោយស្ំទឡងា ំង ៦, និងបរិបូណ៌ ទោយទស្ែឋី
គហបត្ី ស្មណក្ ហមណ៍ ណិ ជ និងក្រជាជនក្គប់វណណៈ បាន
ោល យជានក្ពរទហាោឋ ន ជាទីឋិត្ទៅរបស្់បិសាច និងស្ត្ែនក្ព ។
“ របស់ណាក ើតក ើង របស់ក ោះរមែងរលត់កៅ ”
ទនុះជាកំពូល កយទក្រៀនក្រទៅននក្ពុះពទធ ក្រុងសាវត្ថីបានទកើត្
ទឡើងទហើយ និងរលត្់ទៅទហើយ តាមស្ភាពរបស្់ស្ង្ខា រ ដត្កនងអត្ីត្-
ោល សាវត្ថីជាអណដូ ងទកើត្នននិានក្គប់ក្រទភទ ខ្ំនឹងនា ំណត្ទរឿងខលុះមក
និោយឲ្យសាដ ប់ ស្ូមអនកចង់ែឹងផចង់ក្ត្ទចៀកសាដ ប់ត្ទៅ កនងទពលឥឡូវ
ទនុះ ។
ព្រះភិក្ខុរនេចរ សេចក្ដីខាងស ើម
________________________________________________________________
~ 17 ~
នេចក្ដីខាងន ើម
តក្កសិលា ជាឈ្ម ោះរាជធានីមួយដ៏លបីលាញ ក្នុងបុរាណសម័យ
ននរដឋគន្ធធ រៈ ឈររោះមានសាក្លមហាវិទាល័យ ដដលក្នុងសម័យមុន
ឈៅថា “ សាលាអាចារយ ទិសាបានោក្ខ ” មានមហាសាស្ដ្សាា ចារយ សរមាប់
បឈរងៀនសស្ដ្សាវិជាា និងសាស្ដ្សាវិជាា ចំឈរោះនិសសិតទ ំងឡាយ ដដលក្នុង
សម័យបុរាណនិយមឈៅថា “ អាចារ្យទិសាបាមោក្ខ ” ឬ “ ទិសាបាមោ-
ក្ខខ ចារ្យ ” ។
អ្នក្ររឈទសដនទ ៗ មានអ្នក្នគរររាណសី, សាវតថី, ឈវសាលី,
ជាឈដើម ទ ំងក្សរត, ររហ្មណ៍ , ឈសដឋី, គហ្បតីធំ ៗ និយមបញ្ាូ នបុរត
ធីតាឲ្យឈៅសិក្ាឯររុងតក្កសិលា ក្នុងសំណាក្់អាចារយទិសាបាឈមាក្ខ ។
ក្ ុលបុរតទ ំងឡាយ អាចឈរជើសឈរើសវិជាា មួយមុខ ឬឈរចើនមុខ តាម
ចំណង់សរមាប់សិក្ាបាន ឈររោះឈលាក្សាស្ដ្សាា ចារយ អាចបឈរងៀនរគប់
ដផែក្ ចំឈរោះនិសសិតឥតឈទើសទល់ ។
ឈរោយពីបញ្ច ប់ក្ិចចសិក្ារបស់ខលួនឈហ្ើយ ក្ ុលបុរតទ ំងឡាយ ក្៏
រតឡប់ឈៅោន់ររឈទសជាតិមាត ុភូមិរបស់ខលួនវិញ បានទទួលមុខោរន្ធទី
តាមសមតថភាពរបស់ខលួន ខលោះជារពោះរាជបុរត ក្៏បានទទួលតំណណងជាមហា-
ឧបរាជឬឈបើជារជាទយាទ ក្៏បានទទួលរាជាភិឈសក្ជំនួសរពោះបិតា, ក្ ុល
បុរតនិសសិតឈរៅពីឈនោះ ខលោះបានជាមន្ដនាើ, ខលោះជាឈមទ ័ព, ន្ធយក្ង, ខលោះជា
សាស្ដ្សាា ចារយ, ខលោះជាវិសវក្រ, សាថ បន្ធក្រ, រចន្ធក្រ, ខលោះជារាជបុឈរាហ្ិត,
បណឌិ តឈហារ, ខលោះជាឈវជាបណឌិ ត, ខលោះក្៏យក្វិជាា មក្ពរងឹងពរងើក្ក្ិចចោរជា
ព្រះភិក្ខុរនេចរ សេចក្ដីខាងស ើម
________________________________________________________________
~ 18 ~
ឈក្រាិ៍មត៌ក្ឲ្យចំឈរើនឈឡើងនិងតាំងខលួនឈ្ក្នុងក្ិតតិយសឈក្រាិ៍ឈ្ម ោះពីឈរាោះលបី ។
ខលួនខ្ុំឈ្ម ោះ សុជាត ជាឈសដឋីបុរតឈទលដតមាន ក្់ឯង របស់ឈលាក្
វឌឍនឈសដឋី និងឈទវើឈសដឋិនី ឈលាក្បានបញ្ាូ នខ្ុំឲ្យឈៅឈ្សិក្ាក្នុង
សំណាក្់អាចារយទិសាបាឈមាក្ខ តាំងពីខ្ុំមានអាយុ ១០ ឆ្ន ំ លុោះអាយុ ២០
ឆ្ន ំ ខ្ុំក្៏បញ្ច ប់ោរសិក្ា, បិតាមាតាខ្ុំ ឲ្យខ្ុំឈរជើសឈរើសឈរៀន គណនា-
សិបបៈ សិលបៈឬវិជាា ក្នុងោរគិតតាមឈលខគណិ តសាស្ដ្សា ខ្ុំខំឈរៀនវិជាា ដផែក្
ឈនោះឈោយយក្ចិតតទ ុក្ោក្់ រហ្ូតមានចំឈណោះជំន្ធញជាពិឈសស ឈរៅពី
គណិ តសាស្ដ្សា ខ្ុំក្៏បានសិក្ាលមមឈររើោរបានដដរនូវវិជាា ដនទឈទៀត ដូច ៖
ធនុសិបបៈ វិជាា ក្នុងោរបាញ់ធនូ ;
សង្ខខ នសិបបៈ វិជាា ក្នុងោរពិចារណាឈោយរាជា្ ក្នុង
ឧបឈទស គឺនឈយាបាយ ;
ក្ខមេយ្យសិបបៈ វិជាា ក្នុងោពយឈលល ង ;
មោក្ខយ្តសិបបៈ វិជាា ក្នុងផលូវឈលាក្ មានវិជាា ឈពទយ វិជាា ផសំ
ធាត ុជាឈដើម ;
ខតតិេ ិជាា សិបបៈ វិជាា នីតិធមមសាស្ដ្សា យុទធសាស្ដ្សា ។
លុោះបញ្ច ប់ោរសិក្ាឈហ្ើយ ខ្ុំក្៏ឈោរពលាឈលាក្មហាសាស្ដ្សាា -
ចារយរតឡប់មក្មាត ុភូមិវិញ ជាមួយនិងមិតតនិសសិតទ ំងឡាយ ។
មាតាបិតារបស់ខ្ុំ និងររុមញាតិ សំណដងឈសចក្ាីអ្បអ្រជាទី
រំឈភើបចិតតពន់ឈពក្ ។ ក្នុងពិធីទទួលោរជុបឈលៀងជាក្ិតតិយសចំឈរោះខ្ុំ
ឈន្ធោះ ររហ្មណ៍ , គហ្បតី, ឈសដឋី, មន្ដនាើ, ក្ ុដុមពិក្ៈ ទ ំងឡាយរពមទ ំង
ភរិយាបុតតធីតារបស់ខលួន បានមក្ជួបជុំជាឈរចើន តាមឈសចក្ាីអ្ឈញ្ាើ ញ ....
ព្រះភិក្ខុរនេចរ សេចក្ដីខាងស ើម
________________________________________________________________
~ 19 ~
ឱ ! ខ្ុំឈភលចជំរាប ឈភញៀវដដលពិឈសសឈន្ធោះ គឺរពោះភិក្ខុសងឃចំនួន ២៥០
អ្ងគដដលមាតាបិតាខ្ុំបាននិមនាមក្ទទួលចង្ហា ន់ រពមទ ំងសាវ ធាយរពោះពុទធ
មនា ឈដើមបីជាសិរើជយមងគលផលលអចំឈរោះខ្ុំ តាមសណាា ប់ធាន ប់ននអ្នក្
ោន់រពោះពុទធសាសន្ធ ។ មាតាបិតាខ្ុំ បានន្ធ ំខ្ុំឈៅរោបថាវ យបងគំរពោះសងឃ
មានរពោះមហាឈថរជាររធាន រពមទ ំងទូលឈលាក្ឲ្យរជាបថា ខ្ុំជាក្ូនដត
មួយដដលឈៅសិក្ាសិលបសាស្ដ្សា ឯនគរតក្កសិលា ឈទើបនឹងរតឡប់មក្
វិញ, ឈរៅពីឈនោះ បិតាមាតាបានន្ធ ំខ្ុំឈៅឈោរពឈភញៀវ ឥសសរជននិងញាតិ
មិតតទ ំងឡាយ ។
ក្នុងពិធីឈនោះ ឈរឿងមួយដដលន្ធ ំឲ្យខ្ុំចាប់អារមមណ៍ គឺឈលាក្សុធន
មហាឈសដឋី ន្ធ ំបុរតើណតមួយរបស់ឈលាក្ឈៅក្នុងពិធីឈន្ធោះដដរ ន្ធងឈ្ម ោះ
សុនទរ្ ី ។ ឈសដឋីធីតាឈនោះ មានរូបលអឈឆើតឆ្យគួរឲ្យររតិព័ទធណាស់ ខលួន
ខ្ុំណដលមិនសូវយក្ចិតតទ ុក្ោក្់នឹងបញ្ហា ឈសែហាឈ្ឈឡើយ ក្៏ស្រសាប់ណតដុោះ
ពនលក្ពក្ពនលឺឈសចក្ាីឈសែហាចំឈរោះក្ញ្ហា សុនទរើយា៉ាងឈលើសលប់ ចង់បាន
ន្ធងជាគូជីវិតមិតតជីវា ។ ខ្ុំយល់ថា ោលឈបើន្ធងមិនទន់មានឈគសាីដណាឹ ង
ឈទ ឈរឿងឈសែហារបស់ខ្ុំមិនជាពិបាក្ឈពក្ឈឡើយ ឈររោះឈលាក្សុធនមហា
ឈសដឋី និងមាតាបិតាខ្ុំជាមិតតភក្ាិ៍ មានឈមរតើចិតតមិតតភាពចំឈរោះោន ណាស់
ឈបើមាតាបិតាខ្ុំនិយាយសាីដណាឹ ងន្ធង ឈលាក្មុខជារពមស្រសុោះស្រសួលមិនខាន
ដររងដតន្ធងមិនយល់រពម ឈររោះមិនស្រសឡាញ់ខ្ុំ ។ ខ្ុំយល់ថា ន្ធង
ររដហ្លមិនយល់ទស់ឈទឈមើលឈៅ ឈររោះខ្ុំជាបុតតឈទលដដលរតូវទទួល
មហាមត៌ក្ពីវងសរតក្ូល, ខ្ុំជាអ្នក្បានទទួលោរសិក្ាអ្ប់រំមក្ឈហ្ើយ,
រូបនិងវ ័យរបស់ខ្ុំក្៏ឈ្ឈក្មងក្ឈមាល ោះលាក្់; ចរិយាមារយាទក្៏លអគួរសម គឺ
ថា ខ្ុំមានទ ំងរទពយសមបតតិ រូបសមបតតិ វិជាា សមបតតិ ចរិយាសមបតតិ
ព្រះភិក្ខុរនេចរ សេចក្ដីខាងស ើម
________________________________________________________________
~ 20 ~
យា៉ាងសមសួន ទ ំងបួនមុខ លមមជាធាន ក្់ទក្់ចិតតផាិតអារមមណ៍ ននន្ធងររមុំ
សុនទរើបាន ។
នថងឈរោយ ខ្ុំបាននិយាយឈរឿងឈសចក្ាីស្រសឡាញ់ឈពញចិតតរបស់ខ្ុំ
ចំឈរោះក្ញ្ហា សុនទរ្ ី ឲ្យឈលាក្ឪពុក្មាា យរជាប ឈលាក្អ្នក្ដ៏មានគ ុណទ ំង
ពីរក្៏យល់រពម ដថមទ ំងរើក្រាយចំឈរោះបំណងរបស់ខ្ុំ ដដលសមររក្ប
និងបំណងរបស់ោត់ណដរ ដតោត់មានររសាសន៍ថា ោរដដលខ្ុំបាន
សិក្ាឈលាក្វិជាា ទ ំងឡាយ ជាមឈធាបាយសាងរទពយ ឬ យសសក្ាិ ក្៏
លមមនលមឈហ្ើយ ដតរតូវបំឈពញក្ិចចមួយឈទៀតសិន មុននឹងមានរគួសារ គឺ
បំណាច់ឈក្ើតទន់រពោះពុទធសាសន្ធ ដថមទ ំងមានរពោះពុទធអ្ងគគង់រពោះជនមឈ្
ផង រតូវបួសសិក្ាអ្ប់រំពុទធសាសនវិជាា យា៉ាងតិចណាស់មួយវសាសិន
ឈររោះរពោះពុទធសាសន្ធជាមូលោឋ នននោររររពឹតត ោយ វាចា ចិតត ឲ្យឋិត
ឈ្ក្នុងផលូវរតឹមរតូវ ទ ំងជាឈោលគំនិតក្នុងោរក្រាងសាងខលួនឲ្យជួបជួននឹង
ររឈយាជន៍រតជាក្់រតជំឈក្សមក្ានាក្នុងជីវភាព . . . ។ ឈលាក្ឪពុក្មាន
ររសាសន៍បញ្ច ប់ថា ឈបើខ្ុំយល់រពមបួស ោត់នឹងដណាឹ ង សុនទរ្ ី ទ ុក្ឲ្យ ។
ខ្ុំក្៏យល់រពមតាមោត់ឈោយរើក្រាយ ឈររោះចិតតខ្ុំក្៏មិនជាតក្់ររហ្ល់រជ-
មុលពុលរជមុជអ្នទោះអ្ដនទងនឹងឈរឿងឈសែហា រហ្ូតអ្ត់រទ ំមិនបានឈន្ធោះឈទ
ពិតដមនដតខ្ុំស្រសឡាញ់យា៉ាងខាល ំងនូវន្ធង សុនទរ្ ី ក្៏ឈោយ ខ្ុំក្៏ឈ្ឈក្មង ដដរ
អាយុជាង ២០ ឆ្ន ំប៉ាុឈណាណ ោះ អាយុ ២២, ២៣ ឬ ២៤, ២៥ សឹម
មានរគួសារ ក្៏លអដដរ ឲ្យដតន្ធង សុនទរ្ ី បានជាភរិយាខ្ុំក្នុងអ្ន្ធគត ។
ោលខ្ុំយល់រពមឈហ្ើយ ឈលាក្ឪពុក្មាា យ ក្៏បានឈៅទក្់ទងចង
ដនលងនឹងសុធនមហាឈសដឋី ៗ ក្៏យល់រពមឈោយឈសចក្ាីឈពញចិតត ដថម
ព្រះភិក្ខុរនេចរ សេចក្ដីខាងស ើម
________________________________________________________________
~ 21 ~
ទ ំងឈបើក្ឈសរើភាពឲ្យខ្ុំនិងសុនទរើបានសនទន្ធ ភាា ប់ឈសចក្ាីស្រសឡាញ់ ដឹង
ចិតតដឹងឈថលើមោន ឈទៀតផង ដតឈយើងទ ំងពីរន្ធក្់បានរក្ាររឈវណី យា៉ាងលអ ។
មិនប៉ាុន្ធម ននថងឈរោយមក្ ខ្ុំក្៏បានឧបសមបទជាភិក្ខុតាមពុទធវិន័យ។
ខ្ុំឈធវើវតតរបដិវតត ចំឈរោះមហាឈថរជាឧបជាយ ៍ ឈហ្ើយឈផាើមសិក្ាធម៌វិន័យ
ពីសំណាក្់ឈលាក្ ។ ឈោយខ្ុំធាល ប់សិក្ាវិជាា ផលូវឈលាក្មក្ឈហ្ើយ លុោះមក្
សិក្ារពោះពុទធសាសន្ធដ៏ររក្បឈោយឈហ្ត ុផលពិត ក្៏ឆ្ប់យល់ឆ្ប់ឈចោះ
ចាំ ន្ធ ំឲ្យរឹតដតភលឺសាវ ងចំឈរោះវិជាា ដដលខ្ុំធាល ប់សិក្ាមក្ឈហ្ើយឈទៀតផង ។
ឈសចក្ាីរើក្រាយសរាយ និងឈភទសមណៈ រពមទ ំងបានឈររបរសជាតិ
រពោះធម៌ ន្ធ ំឲ្យខ្ុំមិនសិក្ក្នុងវសាទី ១ ឈន្ធោះឈទ ខ្ុំឈ្មួយវសាឈទៀត
ឈោយតាំងចិតតនឹងសិក្ឈ្រដូវរាំង ឈររោះខ្ុំមិនបានបួសឈោយតាំងចិតត
ឈដើមបីរក្មគគផលជាពិឈសសឈន្ធោះឈទ បួសឈដើមបីជាឧបនិសស ័យ និងតាម
បំណងរបស់មាតាបិតា ដតឈទោះយា៉ាងហ្ែឹងក្៏ឈោយ ក្នុងរយៈពីរវសាខំ
សិក្ា ររតិបតតិយា៉ាងរតឹមរតូវ និងបានឈសចក្ាីសុខសងប់យា៉ាងឈរចើន ដតចិតត
ជាបុថ ុជាន ក្៏ឈ្ដតង្ហក្់ឈរដបរឈៅរក្ោមារមមណ៍ មាង ៗ ។
ខ្ុំររុងឈររៀបឈោយក្ំណត់នថងចាក្សិោខ បទឈហ្ើយ មុនក្ំណត់មួយ
នថង ឈលាក្ឈសដឋីបិតាខ្ុំ ន្ធ ំដំណឹ ងមក្រាប់ថា សុនទរ្ ី បានទក្់ទងនឹង
ឈសដឋីបុតតមាន ក្់ ឈហ្ើយបានលួចលាក្់រួមរ ័ក្សរហ្ូតមានគភ៌ឈៅឈហ្ើយ ។
ដំណឹ ងឈនោះ ន្ធ ំឲ្យចិតតខ្ុំក្ាួលក្ាុក្ច ុក្ឈសៀតឈៅា ររហាយយា៉ាងខាល ំងមក្ពីខ្ុំ
សងឃឹម និងស្រសឡាញ់ន្ធងឈន្ធោះឯង ។
ឈសចក្ាីទ ុក្ខឈររៀមររំឈនោះ បានញាំញីចិតតខ្ុំជាឈរចើននថង ខំយក្ពុទធ
ឱវាទមក្រំលត់រំលាយក្៏បានរសាយខលោះ ខ្ុំសឈរមចចិតតថា ខ្ុំនឹងោន់ឈភទ
ព្រះភិក្ខុរនេចរ សេចក្ដីខាងស ើម
________________________________________________________________
~ 22 ~
បពវជិតរហ្ូតមួយជីវិត ឈហ្ើយនឹងឈចញពីររុងសាវតថី ឈធវើពឈនចរបនលប់
ទ ុក្ខឈនោះទល់ណតអ្ស់ទ ុក្ខរពួយសឹមរតឡប់មក្វិញ ។ ដូឈចែោះខ្ុំក្៏ឈផាើមឈធវើ
ដំឈណើ រឈចញពីររុងសាវតថីក្នុងនថងរពឹក្ឈឡើង ដដលខ្ុំឈរៀបរាប់ឲ្យសាា ប់ដូច
តឈៅ ៖
ព្រះភិក្ខុរនេចរ ខ្លួនទីពឹងខ្លួន
____________________________________________________________________
~ 23 ~
ខ្លួេទីរឹងខ្លួេ
អ្នកអានទ ាំងឡាយ ! ការទ ុរយសរបស់សុនទរី ធធវើឲ្យខ្ុាំអស់ធសចក្ដី
អាល័យក្នុងអវី ៗ ទ ាំងអស់ រួមទ ាំងជីវិតរបស់ខលួនផង ខ្ុាំស្ពា យបាត្តធធវើ
ពធនចរធត្តចរង្គា ត់ធៅដូចមន ុសសដដលខវះវិញ្ញា ណ ធវលាឆលងផ ុតធៅ
ប៉ុន្មា នថ្ថៃ ប៉ុន្មា នដខខ្ុាំមិនបាននឹក្ដល់ រយៈផលូវដដលធត្តចចរមក្ធ ើយ
ប៉ុន្មា នធោជន៍ ខ្ុាំក្៏មិនយក្ចិតតទ ុក្ដាក្់ ន្មទីរបស់ខ្ុាំគឺការធធវើដាំធណើ រធដើរ
តធៅមុខធទៀតរ ូតអស់ក្ម្ល ាំងសមង ធត្តចចរធៅោ៉ងម្នធសរីភាព ដូច
ត្តី ិចដ លតាមចិតតក្នុងមហាសមុទទដ៏ធាំទូលាយ ដូចបក្សីដដល ិចធ ើរ
ន្មនភាកាសដ៏ពិស្ពល រ ូតរយៈផលូវដ៏ដវងឆ្ងៃ យដដលក្នលងមក្ ខ្ុាំបាន
ជួបនឹងភូមិត្រធទសដរលក្ ៗ បានធពើបពះត្រទះនឹងធសចក្ដីលាំបាក្ោ៉ក្
ោ៉ប់ជាអធនក្របការ បានជួបនឹងមន ុសសធត្ចីនជាន់ធត្ចីនវណណៈ, ធត្ចីន
ទាំធនៀមទម្ល ប់, ត្ពឹតតិការណ៍ ទ ាំងធនះ ដូចជាឱសថជួយផសះរបួសក្នុង
ធបះដូងរបស់ខ្ុាំឲ្យសនសឹម ៗ ស្សួលធ ើង របស់ដដលចូលមក្ជាំនួសគឺ
ធសចក្ដីស្សឡាញ់ធពញចិតតក្នុងការធធវើដាំធណើ រទសសន្មធមាជាតិដរលក្ ៗ ក្នុង
ធលាក្ដ៏ធាំទូលាយ ធសចក្ដីស្សឡាញ់ធពញចិតតដ៏ត្តជាក្់ត្តជាំក្នុងធមាជាតិ
របស់ថ្ត្ពភនាំលាំធៅថ្ត្ពដដលត្ាសចាក្ធសនៀតធបាក្ត្ាសធផសង ៗ ។
ភូមិ ឃុាំ ស្សុក្ ត្រុង តូច ធាំ រាប់ចាំនួនមិនបានដដលខ្ុាំឆលងកាត់
មក្ធ ើយ គ្មា នក្ដនលងណារីក្រាយមធន្មរមធសមើនឹងលាា ង, ភនាំនិងដងថ្ត្ព
សៃប់ធសៃៀមថ្នជនបទដដលឆ្ងៃ យ សត្ម្ប់ខ្ុាំក្នុងធវលាធន្មះដផនថាដ៏រាបធសមើ
និងត្ពឹក្សជាតិមលប់ត្តជាក្់ ម្នធសចក្ដីសាំធៅត្តូវចិតតខ្ុាំថ្ត្រដលងជាងត្គឹះ-
ព្រះភិក្ខុរនេចរ ខ្លួនទីពឹងខ្លួន
____________________________________________________________________
~ 24 ~
ស្ពថ នវិម្នត្ាស្ពទក្នុងទីត្រុង សូរស័ពទសាំធ ងទឹក្ ូរធត្ចាះតាមត្ចក្
ត្រដ ងថា និងសូរស័ពទចត្ងិត, ខយងធ ៀន, ថ្រក្នុងថ្ត្ពស្ពដ ប់ពីធរាះជាង
សាំធ ងតូរយតន្ដនដី ចធត្មៀងដដលធគធដញដាំត្រគាំក្នុងរងាស្ពល និងក្ដនលង
មធហាស្សពន្មន្ម ពនលឺត្ពះចនទនិងតារាក្រក្នុងរាត្តីកាល ហាក្់ដូចជាត្តជាក្់
ដភនក្គួរទសសន្មជាងពនលឺត្រទីបជាវ លាក្នុងត្ពះរាជធានី ត្មឹគ្មត្មឹគីក្នុងថ្ត្ពធបើ
ធយើងធសពគប់នឹងវាធដាយចិតតធពញធដាយធមតាត ធមើលដូចជាគួរធសព
គប់រាប់រក្មិនអន់ជាងមន ុសសអនក្ចាំធរីនធដាយវឌ្ឍធម៌ធ ើយ ។
ខណៈដដលធត្តចរង្គា ត់ធៅធន្មះ ខ្ុាំក្៏ធឆលៀតធត្រៀនត្រធៅត្រជាជន
ផង ការធត្រៀនត្រធៅអនក្ដថ្ទ ក្៏គឺការធត្រៀនត្រធៅខលួនឯង ចិតតរបស់ខ្ុាំ
លាធ ើងរាល់ ៗ ថ្ថៃដដលក្នលងផ ុតធៅ កាលដល់លាំធៅភូមិស្សុក្ខ្ុាំក្៏ឈប់
សត្ម្ក្ក្នុងថ្ត្ពជិត ៗ ភូមិស្សុក្ធន្មះ ត្ពឹក្ធ ើងចូលធៅបិណឌ បាតក្នុងភូមិ
ស្សុក្ បានអាហារលមមចិញ្ចឹ មជីវិតឲ្យត្រត្ពឹតតធៅក្នុងមួយថ្ថៃ ៗ ធ ើយ ក្៏
ត្ត ប់មក្ឆ្ងន់ធៅទីសាំណាក្់វិញ ធបើម្នអនក្ស្សុក្តាមមក្សនទន្មផង ខ្ុាំ
ក្៏សនទន្មនឹងធគ ធត្រៀនត្រធៅធគឲ្យយល់ក្នុងធគ្មលធម៌របស់ត្ពះបរម
ស្ពស្ពដ ធបើអនក្ស្សុក្និមនដឲ្យស្ពន ក្់ធៅធត្ចីនថ្ថៃ និងធបើបានទទួលធសចក្ដី
ស្សួលសរាយខ្ុាំក្៏ស្ពន ក្់ធៅយូរ ដតមិនដដលធៅទីណាធត្ចីនជាង ៥ ថ្ថៃ
ធរឿងរបស់អនក្ស្សុក្ ជាធរឿងរវល់ខវល់ខវក្់គ្មា នទីបាំផ ុតធបើខ្ុាំធៅយូរជាង
ធន្មះ ខ្ុាំក្៏នឹងរវល់ខវល់ខវក្់ជាមួយនឹងធគផង ធដើមបីរត់ឲ្យផ ុតពីក្ងវល់
ខវល់ខវក្់ ខ្ុាំក្៏ធធវើដាំធណើ រតធៅ ។
របស់មួយ ដដលខ្ុាំត្តូវតស៊ូរ ូតក្នុងរយៈការធធវើដាំធណើ រ ក្៏គឺលទធិ
ជាំធនឿធជឿកាន់របស់ត្រជាជនក្នុងក្ដនលងធផសង ៗ ត្រការខលះក្៏ជាជាំធនឿ
ព្រះភិក្ខុរនេចរ ខ្លួនទីពឹងខ្លួន
____________________________________________________________________
~ 25 ~
ចាស់ ៗ ដដលខវះធ ត ុផល និងក្ប់ធត្ៅធៅក្នុងខួរក្ាលរបស់អនក្ស្សុក្
មក្ជាធវលាធត្ចីនសតវតសរ ៍ ទត្ម្ាំខ្ុាំពនយល់បញ្ញជ ក្់ធ ត ុផលឲ្យធគយល់
ចូលចិតតធគ្មលធម៌ក្នុងត្ពះពុទធស្ពសន្មបាន ក្៏ត្តូវធត្រីធពលធវលា និង
ធសចក្ដីធនឿយ ត់មិនតិចធទ ។
ម្នភូមិស្សុក្មួយ តាាំងធៅធលើធឆនរទធនល គង្គា រ ក្នុងធខតតមួយថ្ន
មគធរដ្ឋ ខ្ុាំធៅដល់ភូមិស្សុក្ធនះន្មថ្ថៃរធសៀលក្នុងថ្ថៃមួយ លុះបានដឹងថា
សមណៈដរលក្មុខមក្ស្ពន ក្់ជិតភូមិស្សុក្ អនក្ភូមិស្សុក្ត្ពមធដាយត្រធាន
ភូមិស្សុក្ក្៏ធចញធៅសនទន្មនឹងខ្ុាំភាល ម កាលស្ពក្សួរសុខទ ុក្ខគ្មន តាមសុជីវ-
ធម៌ធ ើយ ការសនទន្មលទធិ ជាំធនឿក្៏ចាប់ធផដើមធ ើង ៖
“ ម្ន លឧបាសក្ ធលាក្-អនក្ទ ាំងឡាយរាប់អានអវីជាទីពឹង ? ” ។
ធផដើមសួរ ន្មយស្សុក្ដដលធធវើន្មទីជាតាំណាងអនក្ស្សុក្បានធឆលើយថា ៖
“ ពួក្ធយើងខ្ុាំ រាប់អានមុនីទ ាំង ៧ ជាទីពឹង ” ។
“ មុនីទ ាំង ៧ ដដលធលាក្ថាធន្មះគឺនរណា ? ធៅទីណា ? ” ខ្ុាំសួរ ។
“ មុនីទ ាំង ៧ គឺ កស្យបៈ, អតរ ី, ភារទ្វា ជៈ, គោតមៈ, វ ិស្វា មិត្តៈ,
ជមទគ្និ, វាស្ិដ្ឋ មុនីទ ាំង ៧ ធនះ ធក្ើតមុនត្ពះធវទធៅធទៀត ធវលាធនះ
ធៅធលើស្ពថ នសួគ៌ ក្នុងយប់ដខងងឹតដដលថ្ផទធមឃស្ស ះ ធបើធលាក្
សាំ ឹងធមើលធៅធលើធមឃនឹងធឃើញផ្កា យ ៧ ដួងធនះធរៀងរាយគ្មន ជារូបរាង
ដូចសតវខ្លល ឃមុាំ ន ុ៎ះឯងគឺមុនីទ ាំង ៧ របស់ពួក្ខ្ុាំ ” ។
“ មុនីទ ាំង ៧ ជាទីពឹងចាំធ ះពួក្ធលាក្បានោ៉ងណា ? ” ។
“ មុនីទ ាំង ៧ ច ុះមក្ពិនិតយមន ុសសធលាក្មដង ៗ ធបើនរណាម្នភក្ដី
ភាពចាំធ ះធលាក្ោ៉ងម្ាំមួន តាាំងចិតតត្កាបសាំពះបូជាធលាក្ធដាយធគ្មរព
ព្រះភិក្ខុរនេចរ ខ្លួនទីពឹងខ្លួន
____________________________________________________________________
~ 26 ~
ធលាក្ក្៏បណាដ លឲ្យអនក្ធន្មះម្នធសចក្ដីសុខជួបធជាគលាភ កាលស្ពល ប់
ធ ើយក្៏នឹងបានធ ើងឋានសួគ៌ ” ថាធ ើយន្មយស្សុក្ក្៏ធលើក្ថ្ដសាំពះត្ពះ
អាទិធទពរបស់ធគ និងធ លន្មមមុនីទ ាំង ៧ ោ៉ងចាាំស្ពទ ត់ សាំដដងឲ្យ
ធឃើញគ្មរវភក្ដីភាពដ៏ម្ាំមួនសវិតស្ពវ ញរបស់ធគ ធបើខ្ុាំបញ្ញជ ក្់ធ ត ុផល
កាច់បាំបាក្់ជាំធនឿធជឿកាន់របស់ពួក្ធគក្នុងខណៈធន្មះភាល មធៅ ពួក្ធគមុខជា
ខឹងនឹងខ្ុាំ ខ្ុាំធទើបអងាុយធៅធសៃៀម ។
“ បពិត្តធលាក្សមណៈ ធលាក្រាប់អានអវីជាទីពឹង ? ” ធមស្សុក្សួរ
ខ្ុាំខលះ ។
“ អាតាា មិនរាប់អានអវីជាទីពឹង មិនរាប់អាននរណាជាទីពឹង អាតាា ទី
ពឹងខលួនឯង ត្ពះបរមត្គូរបស់អាតាា ត្រធៅទ ុក្ថា អត្តា ហិ អតាគោ ោគោ
“ ខលួនធន្មះឯងជាទីពឹងរបស់ខលួន ” គោ ហិ ោគោ បគោ ស្ិយា “ អនក្
ដថ្ទណានឹងមក្ជាទីពឹងបាន ” អាតាា ធជឿ ក្យធត្រៀនត្រធៅត្ពះបរមត្គូ
ធទើបកាន់ខលួនជាទីពឹងរបស់ខលួន ។
ន្មយស្សុក្ធធវើមុខឆៃល់ចាំធ ះសាំដីរបស់ខ្ុាំ ធ ើយនិោយធ ើង “ ក្៏
ធលាក្ជាមន ុសសមិនម្នអាំណាចបាដិហារយអវី មិនម្នឫទធិធតជៈអវី នឹង
ពឹងខលួនឯងបានោ៉ងណា ? ” ។
“ ក្៏ធត្ ះអាតាា គ្មា នឫទធិធតជៈអវីធនះឯង ធទើបត្តូវគិតពឹងខលួនឯង ធបើ
អាតាា ម្នឫទធិដូចមុនីទ ាំង ៧ អាតាា ក្៏មិនបាច់ពឹងខលួនឯង ធវលាធនះអាតាា
ធត្រៀបដុចបុរសដដលដ លធៅក្នុងថ្ផទទធនល ធត្ ះលិចទូក្ អាតាា ត្តូវ
អាស្ស័យថ្ដធជើងនិងក្ាំឡា ាំងកាយរបស់ខលួនឯង ដ លទឹក្ធៅឲ្យទល់ដត
ដល់ត្ចាាំង អាតាា ត្តូវតស៊ូនឹងរលក្នឹងត្រធពើឆ្ងល មមក្រធដាយខលួនឯង មិន
ព្រះភិក្ខុរនេចរ ខ្លួនទីពឹងខ្លួន
____________________________________________________________________
~ 27 ~
ម្ននរណាមក្ហាមឃាត់រលក្ទ ុក្បាន មិនម្ននរណាមក្ចាប់ចងឆ្ងល ម
មក្រត្រធពើទ ុក្ មិនម្ននរណាមក្ចាប់ថ្ដចាប់ធជើងរបស់អាតាា ឲ្យដ ល
ទឹក្ អាតាា ត្តូវធធវើខលួនឯងត្គប់ោ៉ង ធលាក្ដ៏ធាំទូលាយធនះឯង គឺថ្ផទមហា
ស្ពគរ ធយើងធក្ើតមក្ក្នុងធលាក្ ក្៏ដូចជាធាល ក្់ច ុះធៅធៅក្នុងមហាស្ពគរ
ធយើងត្តូវតស៊ូធដើមបីឲ្យជីវិតធយើងរស់ធៅ ធយើងត្តូវរក្អាហារមក្បរិ-
ធភាគធដើមបីចិញ្ចឹ មរាងកាយ ធយើងត្តូវរក្លាំធៅមក្ការ រក្ាំធៅ, ខយល់,
ធភលៀង ធយើងត្តូវរក្សាំពត់អាវមក្ធសលៀក្ ក្់ ធយើងត្តូវរក្ថាន ាំការ រ
ធរាគកាលម្នជមៃឺ របស់ទ ាំងធនះ មិនម្នត្ពះអាទិធទពអងាណា ន្ម ាំមក្
ត្រគល់ឲ្យធយើងទធទ ៗ សូមបីបួងសួងបន់ស្សន់បូជាោ៉ងណាក្៏ធដាយ ក្៏
មិនដដលធឃើញថាបានសធត្មចដូចត្ាថាន ធ ើយ ឆ្ងល មមក្រត្រធពើនិងរលក្
ក្នុងទធនល ក្៏គឺធសចក្ដីលាំបាក្ោ៉ក្ោ៉ប់ទ ាំងឡាយដដលឆលងចូលមក្ក្នុងជីវិត
របស់ធយើងមួយត្គ្ម ៗ ដូចជមៃឺដម្ា ត់ធផសង ៗ ទឹក្លិចស្សូវក្នុងដស្ស ឬ
ដស្សគ្មា នទឹក្ ធក្ើតធរាគអាសនន ធចារលួចរលន់ ធភលើងធឆះផទះ ឧបសគាទ ាំង
ធនះត្តូវតស៊ូជួយខលួនឯងមុនដថ្ទ នឹងបួងសួងបន់ស្សន់ឲ្យធទពតាណាមក្
ជួយមិនបាន ” ។
“ សត្ម្ប់វតថុខ្លងធត្ៅ ធយើងរក្ខលួនឯង ខធនះជាធសចក្ដីពិត ” អនក្
ស្សុក្ម្ន ក្់ធ លធ ើង “ ដតសត្ម្ប់ធសចក្ដីសុខខ្លងក្នុងចិតតធន្មះ ធយើងមិន
អាចរក្ខលួនឯងបាន ធសចក្ដីសុខជាពរពិធសសដដលមុនីទ ាំង ៧ ត្រទនឲ្យ
ចាំធ ះអនក្ម្នគ្មរវភក្ដីភាពក្នុងធលាក្ ” ។
“ ម្នា លឧបាសក ! ធសចក្ដីសុខម្នពីរោ៉ង គឺសុខទក្់ទងធដាយ
វតថុ បានដល់សុខដដលធក្ើតពីការម្នអាហារបរិធភាគត្គប់ត្គ្មន់ ម្ន
ព្រះភិក្ខុរនេចរ ខ្លួនទីពឹងខ្លួន
____________________________________________________________________
~ 28 ~
ធគ ដាា នធៅោ៉ងសរាយ ម្នសាំធលៀក្បាំ ក្់និងត្រដាប់តាក្់ដតងកាយ
ោ៉ងត្គប់ត្គ្មន់ ម្នថាន ាំសត្ម្ប់បាំបាត់ធរាគភ័យ ឈឺចាប់, ម្នបុត្តភរិោ
ញាតិមិតត សត្ម្ប់ជាទីក្ក្់ធៅដ ចិតតធនះ ១ ធសចក្ដីសុខមិនអាស្ស័យវតថុ
បានដល់ធសចក្ដីសុខដដលធក្ើតពីការលះបង់វតថុទ ាំងពួង ធចញធៅបួសជា
បពវជិតនិតយធៅក្នុងថ្ត្ពដ៏ស្ពៃ ត់ ធធវើធសចក្ដីពាោមក្ាំចាត់ក្ិធលសធផសង ៗ
ធចញចាក្ចិតដធនះ ១ ដដលធលាក្ថា មុនីទ ាំង ៧ ឲ្យធសចក្ដីសុខដល់ធលាក្
ធន្មះ ឲ្យធសចក្ដីសុខត្រធភទណា ? ” ។
អនក្ស្សុក្ម្ន ក្់ធន្មះ ធធវើអាក្របក្ិរិោស្ពទ ក្់ធសទើរបនដិចធ ើយធឆលើយ
“ ខ្ុាំសាំធៅដល់ធសចក្ដីសុខទ ាំងពីរោ៉ង ” ។
“ សាំធៅធសចក្ដីថា ធសចក្ដីសុខទ ាំងពីរោ៉ង មុនីទ ាំង ៧ ជាអនក្
ត្រគល់ឲ្យធលាក្ោ៉ង នឹងឬ ? ” ខ្ុាំសួរផទួនធទៀត កាលធគធឆលើយទទួលខ្ុាំ
ធទើបនិោយតធៅ ៖
“ ធលាក្ត្ជាបធ ើយថា ធសចក្ដីសុខត្រធភទទី ១ ធក្ើតពីត្ទពយ កាល
ម្នត្ទពយត្គប់ត្គ្មន់ សុខត្រធភទធនះក្៏ធក្ើតធ ើង ធលាក្ត្ពមទទួលធ ើយ
ថា ត្ទពយទ ាំងឡាយដដលម្នធនះ ធត្ ះធលាក្រក្ខលួនឯង ធទើបបានមក្
មិនដមនធទពតាអងាណា ុចឲ្យ កាលធលាក្រក្ត្ទពយខលួនឯងបានធសចក្ដី
សុខដូធចនះ នឹងថាមុនីទ ាំង ៧ ជាអនក្ត្រគល់ឲ្យ ធតើសមធ ត ុផលឬ ? ” ។
សាំណួ ររបស់ខ្ុាំ ធធវើឲ្យអនក្ស្សុក្ភូមិត្គប់គ្មន ធៅធសៃៀមស្ពៃ ត់ កាល
ធឃើញបានការ ខ្ុាំធទើបបញ្ញជ ក្់តធៅ “ ម្ន លឧបាសក្ ! ធសចក្ដីសុខត្រធភទ
ទី ២ មិនទក្់ទងនឹងវតថុ ជាសុខធក្ើតពីធសចក្ដីបរិសុទធថ្នចិតត កាលធលាក្
ធធវើចិតតធលាក្ឲ្យបរិសុទធស្ពា ត ត្ាសចាក្ធសចក្ដី ួងដ ង ធសចក្ដីក្ងវល់
ព្រះភិក្ខុរនេចរ ខ្លួនទីពឹងខ្លួន
____________________________________________________________________
~ 29 ~
ធសចក្ដីធលាភ ធសចក្ដីធត្កាធ ធសចក្ដីវធងវងបានោ៉ងដាច់ខ្លតធ ើយ
ធសចក្ដីសៃប់ - សុខត្តជាក្់ត្តជាំក្៏ធក្ើតធ ើង ចិតតរបស់ធលាក្នឹងបរិសុទធ
បាន ក្៏ធត្ ះការជាំរះសាំអាតរបស់ធលាក្ខលួនឯង ធលាក្ត្តូវជាំរះដុសខ្លត់
សាំអាតចិតតរបស់ធលាក្ខលួនឯង កាលថ្ដរបស់ធលាក្ត្រឡាក្់របស់ធស្ពម ក្
ធត្គ្មក្ ធលាក្ត្តូវធត្រីទឹក្ជាំរះលាងថ្ដធទើបបានស្ពា ត ធទះធលាក្ធធវើការ
បូជាចាំធ ះត្ពះអាទិធទព បន់ស្សន់ឲ្យថ្ដរបស់ធលាក្ស្ពា តោ៉ងណា ៗ ក្ដី
ថ្ដរបស់ធលាក្ក្៏មិនអាចស្ពា តបានធ ើយ របស់ធស្ពម ក្ធត្គ្មក្ធន្មះនឹងមិន
ធបុើងធ ើរធចញធៅពីថ្ដរបស់ធលាក្ជាដាច់ខ្លត ” ។
កាលខ្ញុំបញ្ជា ក់ហេតញផលតហៅហ ៀត អនក្ស្សុក្ក្៏ធក្ើតធសចក្ដី
ត្ជះថាល ត្គប់គ្មន ត្រគល់កាយថាវ យខលួនជាសិសសរបស់ខ្ុាំ ៗ ពនយល់ថា “ ម្ន ល
ឧបាសក្ទ ាំងឡាយ ! ឆ្ងៃ យពីទីធនះធៅផលូវបចឆិមទិស ម្នត្រុងមួយធ្ម ះ
ស្វវតថី ជារាជធានីរបស់ធកាសលរដា រាជធានីធន្មះសធមដចត្ពះបរម
ស្ពស្ពដ សម្ា សមាុទធជាម្ច ស់គង់ធៅ ត្ពះអងាជាត្ពះបរមត្គូរបស់ធទវតានិង
មន ុសសទ ាំងឡាយ អាតាា ត្គ្មន់ដតជាសិសសរបស់ត្ពះអងា ធលាក្-អនក្ទ ាំង
ឡាយចូរតាាំងចិតតរឭក្ដល់ត្ពះអងា កាន់យក្ត្ពះអងាជាធគ្មលត្រចាាំចិតត
និងត្រតិបតតិតាម ក្យធត្រៀនត្រធៅរបស់ត្ពះអងាច ុះ ធលាក្-អនក្ទ ាំងឡាយ
នឹងជួបត្រទះធសចក្ដីសុខតាមសមគួរដល់ការត្រតិបតតិរបស់ខលួន ” ។
តអុំពីហ ោះ ខ្ុាំបានបញ្ញជ ក្់ផលូវដាំធណើ រជីវិតតាមដបបត្ពះពុទធស្ពសន្ម
ឲ្យជាទីយល់ចាស់ដល់ពួក្ធគ ធ ើយរាំឭក្ថា “ ក្ ុាំធភលចថា អវីត្គប់ោ៉ង
ត្គប់ត្រការត្តូវធធវើខលួនឯង ធលាក្-អនក្ត្តូវធធវើដាំធណើ រខលួនឯង ធទើបនឹងបាន
ដល់ទិសធៅជាធគ្មលបាំណង ។ ត្ពះសម្ា សមាុទធក្ដី អាតាា ក្ដី អនក្ឯធទៀតៗ
ព្រះភិក្ខុរនេចរ ខ្លួនទីពឹងខ្លួន
____________________________________________________________________
~ 30 ~
ក្ដី ត្គ្មន់ដតជាអនក្បញ្ញជ ក្់ចងាុលត្ាប់ផលូវប៉ុធណាណ ះ ” ។ ខ្ុាំស្ពន ក្់ធៅទីធន្មះ
៣ ថ្ថៃ តាម ក្យនិមនដរបស់អនក្ស្សុក្ ធ ើយក្៏ធចញដាំធណើ រធធវើពធនចរ
តធៅ ។
គ្រាមួយ ខ្ុាំបានធៅដល់តាំបន់ធ្ម ះក្ណណិ ក្ត្គ្មម ក្នុងដដនមគធៈ
ត្រជាជនក្នុងភូមិស្សុក្ធនះ ធគ្មរពរាប់អានត្ពះអាទិតយជាសរណៈនិងធជឿ
ម្ាំក្នុងធសចក្ដីសក្ដិសិទធិ របស់មនដមួយបទ ដដលធៅធ្ម ះថា គ្យាត្តី
ធគធជឿថា មនដគោត្តីធនះសក្ដិសិទធិណាស់ សូមបីធទពតាកាលបានឮមនដ
ធនះ ក្៏ត្តូវញ័រខលួន មន ុសសវណណៈត្ មណ៍ ប៉ុធណាណ ះ ធទើបម្នសិទិធស្ពវ -
ធាយមនដបទធនះបាន និងត្តូវស្ពវ ធាយធដាយសាំធ ងតិច ៗ មិនឲ្យមន ុសស
វណណៈសូត្ទៈបានឮជាដាច់ខ្លត សូមបីដតភរិោក្នុងរវាងម្នរដូវ ក្៏មិនឲ្យ
បានឮ លុះខ្ុាំធៅដល់ធគមក្និោយត្ាប់ធសចក្ដីសក្ដិសិទធិរបស់គោត្តីឲ្យ
ខ្ុាំស្ពដ ប់ កាលខ្ុាំសូមឲ្យធគស្ពវ ធាយឲ្យស្ពដ ប់ ធគក្៏ស្ពក្សួរដល់វណណៈ
របស់ខ្ុាំជាការធាំ ខ្ុាំត្ាប់ធគថាជាបពវជិត ធគយល់សាំគ្មល់ថាខ្ុាំជាត្ មណ៍
ធទើបស្ពវ ធាយមនដគោត្តីឲ្យស្ពដ ប់ដូចតធៅធនះ ៖
ត័ត ស្វវ ិត្តៈ វាគរនយ័ម ភារគោ គទវាស្យៈ
ធិមហិ ធិគយា គយា ោ បរគោ ទយ័ត
“ ពួកហយើង សូមបធង្គា ននមស្ពា រនូវរសមីដ៏ខាស់របស់ត្ពះសុរិោធទព
អនក្ជាធាំធលើវតថុទ ាំងអស់ អនក្អាចន្ម ាំធយើងឲ្យធក្ើតធសចក្ដីដឹង ធសចក្ដី
យល់ ជាអនក្ដូចដួងធនត្តន្មពិតានថ្នសួគ៌ ” ដូធចនះ ។
កាលបានស្ពដ ប់មនដដ៏សក្ដិសិទធិរបស់អនក្ស្សុក្ធ ើយ ខ្ុាំក្៏ធមើលមិន
ព្រះភិក្ខុរនេចរ ខ្លួនទីពឹងខ្លួន
____________________________________________________________________
~ 31 ~
ធឃើញថា ក្យត្តឹមប៉ុធណាណ ះនឹងធធវើឲ្យធទពតាខ្លល ចបានោ៉ងណា ដតខ្ុាំក្៏
ធៅអងាុយធសៃៀមសិន មិនបាននិោយជាំទស់ធគធ ើយ ។
“ ធលាក្ម្នមនដសត្ម្ប់ការ រខលួនខលះធទ ? ” អនក្ស្សុក្ម្ន ក្់សួរ
ធ ើង “ ធបើគ្មា នខ្ុាំនឹងបធត្ងៀនឲ្យ ធលាក្ធធវើដាំធណើ រធដើរធៅដតម្ន ក្់ឯងម្ន
ភយនដរាយធៅជុាំវិញ ធបើគ្មា នមនដការ រខលួន ក្៏គួរខ្លល ចថានឹងមិនរួចពី
ភយនដរាយ ” ។
“ ម្ន ” ខ្ុាំធឆលើយភាល ម នឹក្សរធសើរក្នុងធគ្មលបាំណងលារបស់ធគ
“ ធបើធលាក្ចង់ស្ពដ ប់ អាតាា នឹងស្ពវ ធាយឲ្យស្ពដ ប់ ” កាលធឃើញពួក្អនក្
ស្សុក្សាំដដងចាំណង់ចង់ស្ពដ ប់ ធទើបខ្ុាំធលើក្យក្ឱវាទបាដិធម្ក្ខ ដដលជា
ភាសិតត្រមូល ក្យធត្រៀនត្រធៅរបស់ត្ពះពុទធ ឬ ក្យធត្រៀនត្រធៅត្ពះ
ពុទធច ុះក្នុងឱវាទធនះ មក្ស្ពវ ធាយ ។
“ ស្ព្ាបាបស្ស អករណំ ការមិនធធវើធសចក្ដីអាត្រក្់ត្គប់ោ៉ង ;
កុស្លសូបស្មបទ្វ ការធធវើអាំធពើលាត្គប់ោ៉ង ;
ស្ចិតាបរ ិគយាទបនំ ការជាំរះចិតតរបស់ខលួនឲ្យស្ពា តផូរផង់ ។
ធនះជាមនដរបស់អាតាា អនក្ណាត្រតិបតតិបានតាមធនះ អនក្ធន្មះនឹង
ម្នធសចក្ដីសុខធក្សមត្គប់កាល ” ។
ខ្ុាំបានខាំត្រឹងដត្រងសាំដដងពនយល់ធសចក្ដីសក្ដិសិទធិរបស់មនដខ្ុាំ ឲ្យ
ពួក្អនក្ស្សុក្ស្ពដ ប់ រ ូតត្គប់គ្មន ធក្ើតត្ជះថាល ធជឿនឹងចង់ធរៀនយក្ទ ុក្
ការ រខលួន មន ុសសម្ន ក្់សួរធ ើងថា “ មនដធនះ ម្នវិធីរក្ាោ៉ងណា
ខលះ ? ” ។
“ ម្នវិធីរក្ាដូធចនះគឺ មុនដដលធលាក្នឹងគិតអវី នឹងនិោយអវី
ព្រះភិក្ខុរនេចរ ខ្លួនទីពឹងខ្លួន
____________________________________________________________________
~ 32 ~
នឹងធធវើអវី សូមឲ្យគិតធមើលជុាំវិញស្សួលបួលជាមុនសិនថា ការធធវើ ការ
និោយរបស់ខលួន ជាការបងាបធងាើតធសចក្ដីទ ុក្ខឲ្យដល់ខលួននិងអនក្ដថ្ទឬធទ
ធបើធឃើញថាជាការបងាទ ុក្ខបធងាើតធទស ក្៏ក្ ុាំនិោយ ក្ ុាំគិត ក្ ុាំធធវើអាំធពើធន្មះ
ជាដាច់ខ្លត ធបើធឃើញថា ការធធវើ និោយ គិត ធន្មះអាចបងាបធងាើត
ធសចក្ដីសៃប់-សុខ ចាំធរីនឲ្យដល់ខលួននិងអនក្ដថ្ទ មិនខុសសីលធម៌និង
ចាប់របស់រដា ក្៏ចូរធធវើច ុះ ធបើរក្ាបានដូធចនះ មនដរបស់ធលាក្នឹងខ្លល ាំង
ពូដក្ ដតធបើរក្ាមិនបាន មនដរបស់ធលាក្នឹងស្ពបរលាប អាតាា ធធវើ
ដាំធណើ រមក្ដតម្ន ក្់ឯងធដាយមិនម្នអាវុធអវីជាប់មក្នឹងខលួនធ ើយ បាន
ធពើបពះនឹងសតវស្ពហាវធខ្លម ចបិស្ពច និងធចារចិតតធឃារធៅ ដតមនដ
ធនះជួយឃុាំត្គងឲ្យអាតាា រួចចាក្ភ័យជានិចចមក្ ត្តណមដថ្ទធត្ៅពីធនះគ្មា ន
ធទ ពួក្ធលាក្អាចស្ពវ ធាយធដាយសាំធ ងខ្លល ាំងប៉ុន្មា នក្៏បាន នឹងអាច
ត្ាប់នរណា ៗ តធៅធទៀតក្៏បាន ធបើត្ាប់ត្ពមទ ាំងពនយល់អនក្ដថ្ទឲ្យ
យល់ន័យបានធត្ចីនត្តឹមណា មនដរបស់ធលាក្ក្៏ពូដក្សក្ដិសិទធិធត្ចីនធ ើង
ត្តឹមធន្មះ ” កាលខ្ុាំបានបធត្ងៀនពុទធមនដ ដល់អនក្ស្សុក្ក្ណណិ ក្ត្គ្មមធ ើយ
ខ្ុាំក្៏ធធវើដាំធណើ រតធៅ ។
ព្រះភិក្ខុរនេចរ ស្ដ្រីជរា
____________________________________________________________________
~ 33 ~
ស្ដ្រីជរា
លោក-អ្នកអានទាំងឡាយ ! ល្ងង ចថ្ងងមួយ ខណៈកំពុងដដើរដៅ
កណ្ដា លថ្រព ខ្ុំបានឮសំដេងររដោយំរួញដរៀបរាប់ដចញមកពីកនុងថ្រព
ដរើបឈប់ឈរស្ដា ប់ដោយយកចិត្តរ ុកោក់ សំដេងដ ោះជាសំដេងរបស់
ស្ដសាី ឮមកយ៉ាងគួរដលល ចផាពីថ្រពលង ៗ ផលូវ ដ្វើឲ្យដសចកាីដមត្តត ករុណ្ដ
ដកើត្ដេើងកនុងចិត្តរបស់ខ្ុំភ្លល ម រពោះពុរធជាម្ចច ស់ដររៀនររដៅឲ្យម្ចនដសចកាី
ដមត្តត ករុណ្ដ អាណិ ត្អ្នកដថ្រ និងរកផលូវជួយអ្នកដថ្រ ដបើលមមនឹងជួយ
បាន គិត្ដល់រពោះពុរធវចនៈរត្ង់ដនោះដ ើយ ដរើបកាត្់ចិត្តដដើររុកថ្រពត្រមង់
ដៅរត្ង់សំដេងដ ោះ ។
ភ្លពដដលដៅលងមុខខ្ុំ គឺស្ដសាីជរាម្ចន ក់កំពុងអ្ងគុយយំរួញ ដៅជិត្
គំនរដភលើង្ំ ខ្ុំអាចកាត្់ស្ដម នបានភ្លល មថា គាត្់កំពុងយំរឭកនឹកដល់បុគគល
ជារីស្សឡាញ់ណ្ដម្ចន ក់ដដលស្ដល ប់ដៅ និងដពលដនោះកំពុងរត្ូវដភលើងដឆោះដៅ
ដលើដជើងងករ “ អ្នកមីង ! អ្នកមីងកំពុងយំរឭកដល់នរណ្ដ ? ” ។
គាត្់ដងើបមុខដ៏ររឹកដជាកដោយរឹកដភែក សំេឹងដមើលខ្ុំ ដ ើយ
ដឆលើយទ ំងខសឹកខសួល “ ខ្ុំកំពុងយំរឭកដល់កូន ខ្ុំម្ចនកូនររុសដត្ម្ចន ក់ដគ
ក៏ស្ដល ប់ដោលខ្ុំដៅ កូនដអ្ើយ ! កូនមិនអាណិ ត្ដម៉ាខលោះដេើយ ” ដឆលើយរាប់
ខ្ុំបានប៉ាុដណណោះ ស្ដសាីជរាក៏យំដរៀបរាប់ត្ដៅដោយសំដេងលល ំងជាងមុន ខ្ុំ
បដណ្ដា យឲ្យគាត្់យំទល់ដត្ដឃើញថាគាត្់ដនឿយ ដលវើយ សំដេងដខសវ
សអកដ ើយ ដរើបខ្ុំដផាើមសំដដង្ម៌លួងដល្ងមគាត្់ដោយឧបាយ ។
“ អ្នកមីង ! អាត្តា នឹងនិយយដរឿងចដមលកឲ្យស្ដា ប់មួយដរឿង ដបើអ្នក
ព្រះភិក្ខុរនេចរ ស្ដ្រីជរា
____________________________________________________________________
~ 34 ~
មីងចង់ស្ដា ប់ អាត្តា ដជឿថា កាលបានស្ដា ប់ដរឿងដនោះដ ើយ ជួនកាលអ្នក
មីងអាចនឹងសរាយចិត្តខលោះ ” ។
“ រពោះគ ុណជាម្ចច ស់ និយយអ្វីក៏និយយមកច ុោះ ” ស្សីជរាដឆលើយ
ដោយមិនសូវជាយកចិត្តរ ុកោក់ ដៅដត្ខសឹកខសួលអ្ងគុយដមើលកងដភលើង
ដោយដួងដភែកររឹកដជាកដោយរឹកដភែក ខ្ុំដរើបនិយយដរឿងដដលខ្ុំគិត្
ដឃើញដេើងបានកនុងខណៈដ ោះថា “ ពីមសិលមិញ ដពលដដលដ្វើដំដណើ រ
មកដល់ដឆែររដនលគង្គគ អាត្តា បានជួបស្ដសាីម្ចន ក់កំពុងឈរយំ ខសឹកខសួលដៅ
ដលើដឆែររដនលគង្គគ ដូចជាអ្នកមីងកំពុងយំកនុងឥេូវដនោះដដរ អាត្តា បានចូល
ដៅសួរ ងថា យំដ្វើអ្វី ? ងដឆលើយថា ងបានមកឈរដៅរោំងរដនល
ដនោះត្តំងដត្ពីរពឹក ខំោមរាមរឹកកនុងរដនលមិនឲ្យ ូរដៅដរកាម ងបាន
លួងដល្ងមអ្ងវរដោយពាកយដផអមដលែមខលោះ កំដ ងគំរាមខលោះ ដជរររដរច
ខលោះ ដត្រឹកក៏មិនស្ដា ប់សំដេងរបស់ ង ដចោះដត្ ូរដៅមិនឈប់ឈរ
ត្តម រីរបស់ខលួន ងខូចចិត្តដបិត្ោមរឹកមិនស្ដា ប់ ដរើបឈរយំកនទក់
កដនទញ អ្នកមីង ! ដបើអ្នកមីងបានជួបស្ដសាីដ ោះដូចអាត្តា ដត្ើអ្នកមីងគិត្
ថា ស្ដសាីដ ោះជាមន ុសសឆកួត្ឬមន ុសសម្ចនស្ដម រត្ីលអ ? ” ។
“ ក៏ឆកួត្ដ ោះឯង រពោះគ ុណម្ចច ស់ ” ស្ដសាីោស់ដឆលើយ “ វាដដលម្ចនពី
ណ្ដ រឹក ូរត្តម្មាត្តររររត្ីរបស់វា នឹងដៅោមឲ្យវាឈប់ ូរបាន
ដូចដមាចដកើត្ ដបើោមវាមិនស្ដា ប់ដ ើយយំខូចចិត្ត ក៏ជាមន ុសសឆកួត្ពិត្ ៗ
ដ ោះឯង ” ។
កាលយយគាត្់បដងែើបផលូវដូដចែោះ ខ្ុំក៏ដផាើមលុកចូលភ្លល ម “ ដបើស្ដសាី
ដ ោះឆកួត្ អ្នកមីងក៏ឆកួត្ដូចគាន ដដរ ” ។
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ
រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ

More Related Content

Similar to រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ

សិក្សាសង្ខេបអារ្យធម៌ខ្មែរ
សិក្សាសង្ខេបអារ្យធម៌ខ្មែរសិក្សាសង្ខេបអារ្យធម៌ខ្មែរ
សិក្សាសង្ខេបអារ្យធម៌ខ្មែរsam seyla hun
 
ប្រមូលភាសិតខ្មែរ
ប្រមូលភាសិតខ្មែរប្រមូលភាសិតខ្មែរ
ប្រមូលភាសិតខ្មែរFacebook
 
Khiev chum nippean
Khiev chum nippeanKhiev chum nippean
Khiev chum nippeanSoChi Nhema
 
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012Who is the drug king in cambodia 19 aug2012
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012Ros4khmer
 
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012Who is the drug king in cambodia 19 aug2012
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012Hen Chan
 
Dont know-yourself
Dont know-yourselfDont know-yourself
Dont know-yourselftournnoch
 
Representative flower of asian countries
Representative flower of asian countriesRepresentative flower of asian countries
Representative flower of asian countriesChhay Teng
 
The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2
The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2
The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2Mut Somoeun
 
Content and summary
Content and summaryContent and summary
Content and summaryPeou Saren
 
Content and summary
Content and summaryContent and summary
Content and summaryPeou Saren
 
អារ្រធម៌ខ្មែរ
អារ្រធម៌ខ្មែរអារ្រធម៌ខ្មែរ
អារ្រធម៌ខ្មែរVantha Kago
 
អារ្រធម៌ខ្មែរ
អារ្រធម៌ខ្មែរអារ្រធម៌ខ្មែរ
អារ្រធម៌ខ្មែរVantha Kago
 
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណsuemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណsue moneath
 
តួរនាទីមនុស្ស Tourn naty mornus
តួរនាទីមនុស្ស Tourn naty mornusតួរនាទីមនុស្ស Tourn naty mornus
តួរនាទីមនុស្ស Tourn naty mornusSon Lorngdy
 
5. government should learn more experiences of violent eviction
5. government should learn more experiences of violent eviction5. government should learn more experiences of violent eviction
5. government should learn more experiences of violent evictionUniversity of Battambang (UBB)
 

Similar to រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ (20)

សិក្សាសង្ខេបអារ្យធម៌ខ្មែរ
សិក្សាសង្ខេបអារ្យធម៌ខ្មែរសិក្សាសង្ខេបអារ្យធម៌ខ្មែរ
សិក្សាសង្ខេបអារ្យធម៌ខ្មែរ
 
ប្រមូលភាសិតខ្មែរ
ប្រមូលភាសិតខ្មែរប្រមូលភាសិតខ្មែរ
ប្រមូលភាសិតខ្មែរ
 
Khiev chum nippean
Khiev chum nippeanKhiev chum nippean
Khiev chum nippean
 
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012Who is the drug king in cambodia 19 aug2012
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012
 
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012Who is the drug king in cambodia 19 aug2012
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012
 
Dont know-yourself
Dont know-yourselfDont know-yourself
Dont know-yourself
 
Representative flower of asian countries
Representative flower of asian countriesRepresentative flower of asian countries
Representative flower of asian countries
 
The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2
The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2
The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2
 
Content and summary
Content and summaryContent and summary
Content and summary
 
Content and summary
Content and summaryContent and summary
Content and summary
 
អារ្រធម៌ខ្មែរ
អារ្រធម៌ខ្មែរអារ្រធម៌ខ្មែរ
អារ្រធម៌ខ្មែរ
 
អារ្រធម៌ខ្មែរ
អារ្រធម៌ខ្មែរអារ្រធម៌ខ្មែរ
អារ្រធម៌ខ្មែរ
 
Khmer - The Protevangelion.pdf
Khmer - The Protevangelion.pdfKhmer - The Protevangelion.pdf
Khmer - The Protevangelion.pdf
 
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណsuemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
 
Khmer - The Epistle of Ignatius to Polycarp.pdf
Khmer - The Epistle of Ignatius to Polycarp.pdfKhmer - The Epistle of Ignatius to Polycarp.pdf
Khmer - The Epistle of Ignatius to Polycarp.pdf
 
Khmer - The Book of Prophet Zephaniah.pdf
Khmer - The Book of Prophet Zephaniah.pdfKhmer - The Book of Prophet Zephaniah.pdf
Khmer - The Book of Prophet Zephaniah.pdf
 
តួរនាទីមនុស្ស Tourn naty mornus
តួរនាទីមនុស្ស Tourn naty mornusតួរនាទីមនុស្ស Tourn naty mornus
តួរនាទីមនុស្ស Tourn naty mornus
 
5. government should learn more experiences of violent eviction
5. government should learn more experiences of violent eviction5. government should learn more experiences of violent eviction
5. government should learn more experiences of violent eviction
 
Khmer - Tobit.pdf
Khmer - Tobit.pdfKhmer - Tobit.pdf
Khmer - Tobit.pdf
 
The Book of the Prophet Habakkuk-Khmer.pdf
The Book of the Prophet Habakkuk-Khmer.pdfThe Book of the Prophet Habakkuk-Khmer.pdf
The Book of the Prophet Habakkuk-Khmer.pdf
 

រឿងព្រះភិក្ខិពនេចរ

  • 1. ចម្លងតាម្ចាប់ដ ើម្ ព.ស. ២៥៥៥ - គ.ស. ២០១២ សម្រាប់ជាធម្មទាន
  • 2. មានប្រយោជន៍ ៖  គូដដពិសេេេរាប់មនុេសរគប់របសភទ ;  បស្កើតគំនិតរាជ្ញា ានយ៉ា ្ទូលាយ ;  ស្គា ល់រពឹតតិការណ៍ ជីវិតច្បាេ់លាេ់ ;  ឱេថរាា ប់សោគច្បិតតយ៉ា ្េក្ដិេិទធិ ;  យល់តដមលពុទធស្គេនាយ៉ា ្ងាយ ;  សោទនិ្ស ោះរស្គយបញ្ហា ជីវិតរបោំដថា ;  ស្គ្េំដីថវីាត់ានយ៉ា ្ពិសេេ ; យោយ ឱម ណាគ្រី សាស្ដ្សាា ចារ្យភាសាខ្មែរ្ ព.ស. ២៥០៩ - គ.ស. ១៩៦៦ ចម្លងតាម្ចាប់យ ើម្យោយម្ញុំប្ពះករ្ញណា ម្ញុំបាទ វ៉ា ត ភិរក្ស ព.ស. ២៥៥៥ - គ.ស. ២០១២ ប្កុងម្ញងយរ្អាល - យកបិក - កាណាោ
  • 3. យសៀវយៅចាស់ខ្ លបានចម្លងជាថ្ែី ៖ ១. ស្គា រពោះហេដសរកាយប្អេ់ដនេសមដច្បរពោះមហាេុសមធាធិបតី ជួន ណាត ២. ធម៌នមស្គក ររពោះរតនរត័យ ពិស្គដ រ - េស្េប ៣. របស្គា គិហិរបតិបតតិពិស្គដ រ ( ឈឹម ទូច្ប, េុ្ េុីវ ) ៤. របជុំនានាធម៌េស្វគ ( ជ័យ ដម៉ា ) ៥. អានាានេសតិក្មម ា ន វ ិបេសនាបញ្ហា ធមមបរ ិយយ ( គ្់ ឌឹប ) ៦. ធមមនិយម ៣០ និ្ក្ំណាពយសផស្ ៗ ( បុត ស្គវ្ស, ស្គន េុជ្ញ ) ៧. ជីវ ិតក្ថា ( មុិញ ស្គវ៉ា ន ) ៨. ធមមរបទីប ( របជុំក្្ធម៌ យិន វន់ ) ៩. សរឿ្ នគរកាយ ( ោប ពិន ) ១០. ច្បាប់សោរពាតាបិតា ( អូ ច្បុ្ ) ១១. នតថិធាម ធិបាយ ( រពោះបិដក្ធមម អុម េុម ) ១២.ដរតក្ូដធម៌ ( េុ្ េុីវ ) ១៣.ឱវទាតិសាក្េ ( ោប ពិន )
  • 4. មាតិកាធម៌ ១. ពាក្យរារពធ ................................................................................. ទំព័រ ២. ររុងសាវត្ថី ................................................................................. ១៥ ៣. សេចក្ដីខាងសដើម ........................................................................ ១៧ ៤. ខ្លួនទីពឹងខ្លួន ................................................................................. ២៣ ៥. ស្ដេដីជរា ......................................................................................... ៣៣ ៦. អគ្គិភ័យ ....................................................................................... ៤៤ ៧. អហឹសាធម៌ ................................................................................. ៥៦ ៨. ចាក្សោក្ិលារាម ....................................................................... ៦៤ ៩. សមសរៀនពីសក្េងត្ូច ....................................................................... ៧៧ ១០. សឆេរេទឹងសនរញ្ជ រា ...................................................................... ៨៧ ១១. រគ្ូសពទយអួត្អាង ....................................................................... ៩៦ ១២. គ្ណៈសលាោ ន ............................................................................. ១០៥ ១៣. វត្តសវឡុវ ័ន ............................................................................... ១១៣ ១៤. សៅលាា ងេុក្រខាតា ................................................................... ១១៨ ១៥. និន្ទទ និង េរសេើរ .................................................................... ១៣២ ១៦. អាវុធខាងក្នុង ............................................................................. ១៤០ ១៧. បពវជ្ជជ និេងស ............................................................................ ១៤៨ ១៨. អេុភេញ្ញា ............................................................................. ១៥៨ ១៩. អវសានក្ថា .............................................................................. ១៦៥ ២០. េមាេភាពចូលរួម ................................................................. ១៦៧ ២១. ន្ទមពុទធបរិេ័ទមានេទ្ធធ ......................................................... ១៦៨
  • 5. ពាក្យគ្ារព្ធ សេៀវសៅ “ គ្ព្ះភិក្ខុព្ននចរ ” ដដលររេិទធសចញពីសាេ ដដរបេ់ អនក្និពនធ, សលាក្រគ្ូ ឱម ណាគ្រី សាស្ដ្សាា ចារ្យភាសាខ្មែរ្ ជ្ជអនក្សរៀបចំ េរមួលសឡើងមុនេត្វត្សទី ២០ ( ព.េ. ២៥០៩ រត្ូវនឹងគ្.េ. ១៩៦៦ ) ។ គ្ឺជ្ជសាេ ដដដ ៏វិសេេមួយក្នុងវិេ័យរពះពុទធសាេន្ទ ដដលជួយ អប់រំបនទំនិេស ័យេត្វ ឲ្យដឹងសេចក្ដីពិត្នូវោរសររៀនររសៅរបេ់រពះ េមាម េមពុទធជ្ជអមាច េ់ដនសយើង គ្ឺជ្ជោរសេេើពុទធធម៌បបបនិទ្ធនសរឿងសោយ អនក្អានមិនបាច់សររីគ្ំនិត្ធងន ់ណាេ់ណាក្ ៏អាចយល់បានងាយ ។ សរោយពីបានអានសហើយ អានសទៀត្ ខ្្ុំរពះក្រុណា ខ្្ុំបាទក្ ៏ មានេទ្ធធ រជះថាល គ្ឺសដើមបីសធវើឲ្យសេៀវសៅ “ គ្ព្ះភិក្ខុព្ននចរ ” សនះសៅ មានរពលឹង មានជីវិត្រេ់សឡើងវិញ ( សោយសាេ មគ្ំនូេដនអត្ថបទសនះរត្ូវ បានសគ្សបាះពុមព ជ្ជសរចីនសលើក្សរចីនសា ក្នលងមក្អេ់រយៈសពលយូរមាន ោររលុបពិបាក្ដល់ោរអានផង ) ជ្ជសក្រដិ៍ដំបណលដវងឆ្ងង យសៅក្នុងសពល អន្ទគ្ត្ផង ខ្្ុំរពះក្រុណា ខ្្ុំបាទ ក្ ៏ពាយាមេរសេរចមលងសឡើងវិញ នូវសេៀវសៅសរឿង “ គ្ព្ះភិក្ខុព្ននចរ ” សនះ ។ សលាក្រគ្ូជ្ជទីសារព ! ក្នុងន្ទម “ ខ្្ុំបាទ ” ជ្ជសក្េងជំន្ទន ់សរោយ េូមសលើក្ហត្ថទ្ធ ំងសទវ លំសអានោយ វាចា ចិត្តសារពដល់សលាក្រគ្ូដដល ជ្ជអនក្រាជ្, ជ្ជបណឌិ ត្ ដដលជ្ជមាច េ់សេៀវសៅ “ គ្ព្ះភិក្ខុព្ននចរ ”
  • 6. សនះ េូមសលាក្អន ុញ្ញា ត្ដល់ខ្្ុំសដើមបីេរសេរចមលង និង សរៀបសរៀងសឡើង វិញនូវសេៀវសៅ “ គ្ព្ះភិក្ខុព្ននចរ ” របេ់សលាក្សាជ្ជថ្មីសឡើងវិញ ។ ក្នុងោរចមលងសឡើងវិញសនះ ខ្្ុំរពះក្រុណា ខ្្ុំបាទ បានសរៀបសរៀង ទំព័រជ្ជថ្មី រពមទ្ធ ំងបានដក្អក្ោរាវិរុទធខ្លះផង សោយសយាងសៅតាមវចន្ទ- ន ុររមដខ្េរ ( ២០០៨ ) ដដលជ្ជសាេ រពះហេដរបេ់េសមដចរពះេងឃរាជ ជួន ណាត សជ្ជត្ញ្ញា សណា ប៉ុដនដខ្លឹមសារ និងេំនួនសវាហាររបេ់ អនក្និពនធសៅរក្ាទ ុក្ដូចសដើម ។ េូមឧទទិេសាេ ដដថ្មីដនសេៀវសៅសរឿង “ គ្ព្ះភិក្ខុព្ននចរ ” សនះ ថាវ យ ររសគ្ន ជូនដល់ ៖  សនមេចគ្ព្ះសង្ឃរាជ ជួន ណាត នោតញ្ញា នណា ប.អ.ស - អ.ម.រ(១)  នោក្ ឱម ណាគ្រី សាស្ដ្សាា ចារ្យភាសាខ្មែរ្ ដដលសលាក្បានបនសំទ ុក្សៅមរត្ក្អក្សរសាស្ដេដេរមាប់ក្ូនសៅ ដខ្េរជំន្ទន ់សរោយ ។ េូមរពះអងគ សលាក្រគ្ូទទួលរជ្ជបសាល បំណងលារបេ់ខ្្ុំរពះក្រុណា ខ្្ុំបាទ សហើយអន ុសមាទន្ទនិងបាន សសាយេុខ្តាមេមគ្ួរដល់គ្ត្ិភពក្ ុំបីស្លៀងឃ្លល ត្សឡើយ ។ ទនទឹមសនះដដរ ខ្្ុំរពះក្រុណា, ខ្្ុំ េូមទ្ធនសមតាត ខ្នតីអភ័យសទ្ធេ រាល់ក្ំហុេឆគង ដដលសក្ើត្សឡើងសោយ “ អវិោា ” រគ្បេងកត្់ខ្្ុំ ឲ្យ ភាល ំងភាល ត្់សោយររោរណា េូមទ្ធនរពះក្រុណាមាច េ់រពម ទ្ធ ំងសលាក្
  • 7. អនក្អានទ្ធ ំងឡាយសមតាត អន ុសរាះសហើយជួយជួេជុល ដក្ បំសពញដចក្ ជូនដល់ខ្្ុំរពះក្រុណា ខ្្ុំបាទ ផងសដើមបីជ្ជក្ិចចអន ុសរាះចំសពាះរពះពុទធ សាេន្ទត្សរៀងសៅ ។ សោយអំណាចក្ ុេលចិត្តរជះថាល ក្នុងរពះពុទធសាេន្ទ បានផដល់ជ្ជ ពលាន ុភាព ឲ្យសយើងខ្្ុំរពះក្រុណា ខ្្ុំបាទសេុះសេួលមូលមត្ិាន បរិចាច គ្ បចច័យ តាមក្មាល ំងេទ្ធធ េងាវ ត្ខ្ិត្ខ្ំសរៀបចំចាត្់បចង សបាះពុមពជ្ជ សេៀវសៅថ្មីសនះសឡើងវិញ សដើមបីររសគ្ន ដចក្ជូនជ្ជធមមទ្ធន េូម អំណាចផលាល និេងស ដនអាមិេទ្ធន និងធមមទ្ធនសនះ ជួយឧបត្ថមភដល់ ពួក្េត្វទ្ធ ំងឡាយ ក្នុងចត្ ុឱឃ្លជលាសលាក្ទ្ធ ំងអេ់ បានទទួលឥដឋ- មន ុញ្ា ផលរគ្ប់ ៗ ាន រពមទ្ធ ំងមានរាជ្ជ្ ថាល គ្ំនិត្ បដិបត្តិរពះធម៌បាន េសរមចមគ្គផល ដល់ទីបំផ ុត្ទ ុក្ោក្ ុំបីខានសឡើយ ។ សូមអនុនមាទនា !!! ររុងម៉ុងសរអាល, ដថ្ង ៣ ᧾ ១ ឆ្ងន ំខាល សទ្ធេ័ក្ ព.េ. ២៥៥៤ (២) រត្ូវនឹង ដថ្ងពុធ ទី ៤ ដខ្មក្រា គ្.េ. ២០១១ អនក្សរនសរចមលង្ វ៉ា ត ភិរក្ស _________ (១) អានថា បណ្ឌិ តអក្សរសាស្ដ្រ - អភិធជមហារដ្ឋគុរុ ( អៈភិធៈជៈ មៈហារ័ត-ឋៈគុរុ ) (២) អានថា ថ្ងៃពុធ ១៤រោច ខែមិគ្ិរ ឆ្ន ាំខាល រោ្័ក្ ព.្. ២៥៥៤
  • 8. អារមភបទ អនក្សាគ ល់ យល់សចះនូវក្ត្ិោ (១) ដនោរសលងក្ីឡា ោលសបើសមើល ោរររក្ួត្ររណាំងររដជងដនោរសលងក្ីឡាដផេក្សផសង ៗ រដមងបានទទួល សេចក្ដីេរាយរីក្រាយជ្ជងអនក្ដដលមិនសាគ ល់ក្ត្ិោក្ីឡា យា៉ងណាមិញ អនក្សាគ ល់ក្ត្ិោរបេ់សលាក្ ឬក្ីឡាជីវិត្ មានជីវិត្សៅក្នុងសលាក្រដមង បានសររៀបជ្ជងអនក្មិនសាគ ល់ ក្ ៏យា៉ងសន្ទះដដរ ។ “ ពុទធធម៌ ពាក្យសររៀនររសៅរបេ់រពះពុទធជ្ជមាច េ់ អប់រំបំភលឺ មន ុេសឲ្យសាគ ល់ក្ត្ិោរបេ់ពិភពសលាក្, ដឹងសេចក្ដីពិត្របេ់សលាក្, អនក្សាគ ល់ - យល់ - សចះនូវពុទធធម៌ គ្ឺអនក្សាគ ល់យល់សចះនូវសរឿងរា៉វជីវិត្ សរឿងរា៉វសលាក្ សគ្សលងនឹងសលាក្សោយចិត្តក្ីឡា គ្ឺ ញញឹមជ្ជនិចចទ្ធ ំង រាចាញ់និងរាឈេះ ទ្ធ ំងរាេុខ្និងរាទ ុក្ោ ” ។ “ រពោះភិក្េុពសនច្បរ ” ជ្ជោរសេេើពុទធធម៌ ដបបនិទ្ធនសរឿង សោយ អនក្អានមិនបាច់សររីគ្ំនិត្គ្ិត្ធងន ់ណាេ់ណា ក្ ៏អាចយល់បានងាយ គ្ិត្ សរៅសៅបានឆ្ងង យ អាចយក្សៅសោះសសាយបញ្ញា ជីវិត្ ក្នុងោលជួបរពឹត្ដ- ោរណ៍ សផសង ៗ បានមួយចំនួន សហើយជ្ជរពឹត្ដោរណ៍ បដលសគ្ជួបញឹក្ ញាប់ររចាំដថ្ងដថ្មសទៀត្ផង សហើយេក្ដិេិទធិពិត្រាក្ដផង ។ ជនមួយចំនួនដដលមិនសាគ ល់ មិនយល់ចាេ់នូវត្ដមលត្មាល របេ់រពះ ពុទធសាេន្ទ សរពាះសគ្មិនបានេិក្ា ឬមិនបានពិចារណាឲ្យសចះយល់ ________ (១) ក្តិកា ក្ៈ-តិកា បា. ( ន. ) រ្ចក្រីរបរជ្ញា , ការ្នមតិគ្នន , ការមត់គ្នន , ែ្នា ។
  • 9. សាគ ល់ចាេ់នូវរពះពុទធសាេន្ទថា មានអវីខ្លះសៅក្នុងសន្ទះ សគ្មានគ្ំនិត្ គ្ិត្ផទុយនឹងគ្ំនិត្របេ់ជីដូនជីតាសយើង ចិត្តគ្ំនិត្របេ់សគ្ក្ំពុងសាត្់ អដណដ ត្ដេត្អញ្ជ ង ់ វិលវង ់ក្នុងសរឿងដដទ ៗ សទៀត្សរចីនដេនសរចីន សគ្ ដបរជ្ជស្ើញោរោន ់សាេន្ទ រររពឹត្តធម៌អាថ្៌ ចរិយាររសេើរ ថាជ្ជ អំសពើលាេម័យ ោរសៅវត្តសៅវា៉ ជ្ជសរឿងគ្ួរសអៀនខាម េ ស្ើញថាេ៊ូ សៅតាមសរាងភាពយនដ ឬរារត្ីេសមាេរ ដដលមានពួក្ន្ទរីលា ៗ ត្ ុបដត្ង ត្ួសឆើត្ឆ្ងយ ររក្បសោយេូរេ័ពទត្ន្ដនដីនិងចសរមៀងររសលាមោម រពម ទ្ធ ំងេូរេ័ពទដនដក្វសសា សបើមានអនក្ណាសៅនិយាយធម៌អាថ្៌ សាេន្ទ ក្នុងទីសន្ទះ សគ្ទ្ធ ំងសន្ទះ ក្ ៏មិនរត្ូវោរសាដ ប់ ឯអនក្និយាយអាចនឹងរត្ូវ សគ្ចំអក្ឡក្ឡាយសពបរជ្ជយឲ្យថា ខ្ួរក្ាលបុរាណ ខ្លះថាសជឿសឆ្ងត្ ៗ ខ្លះរពមទ្ធ ំងសដៀលត្មះធម៌-អាថ្៌ ឬពុទធសាេន្ទ សោយររោរសផសង ៗ េដមដងេំដីថា ខ្លួនររសេើររាន ់សបើជ្ជងរពះពុទធសន្ទះសៅសទៀត្ ។ ខ្្ុំនិយាយ យា៉ងសនះមិនដមនស ៉ សៅថា មន ុេសទ្ធ ំងអេ់េុទធដត្មានលក្ោណៈយា៉ង សនះសឡើយ សេចក្ដីពិត្ ដដលសគ្មិនយក្ចិត្តទ ុក្ោក្់ក្នុងសរឿងសាេន្ទឬ ធម៌-អាថ្៌ អាចទ្ធក្់ទងមក្ពីសគ្ មិនមានសេចក្ដីសចះដឹងរគ្ប់រាន ់លេមនឹង សសាវរជ្ជវរាវរក្សេចក្ដីពិត្ចាក្សាេន្ទ ក្ ៏អាចថាបាន ។ តាមពិត្រពះ ពុទធសាេន្ទ ធម៌-អាថ្៌ សចាទនិងសោះសសាយបញ្ញា ជីវិត្រត្ូវតាមសហត្ ុផល របេ់មន ុេសរគ្ប់វ ័យ រគ្ប់ររសភទ មិនថាក្នុងអត្ីត្ៈ បចចុរបននឬអន្ទគ្ត្ មិនសរីេោលសវលា នរណាររត្ិបត្តិបានក្នុងសវលាណា ក្ ៏ឲ្យផលក្នុង សវលាសន្ទះ មិនបាច់រង ់ចាំជ្ជត្ិមុខ្ឬជ្ជត្ិណា ៗ ។ ពាក្យថា “ រពះពុទធ ” ដររថា “ អនក្ភា្ ក្់សហើយ = Eveillé ” ( Qui apris conscience de l’état véritable des choses par l’ouverture de l’esprit ) ។ រពះពុទធ គ្ឺជ្ជអនក្
  • 10. សសាវរជ្ជវរាវរក្ស្ើញនូវសេចក្ដីពិត្ ដដលររក្បសោយសហត្ ុផល និង ជ្ជអនក្ររោេផាយនូវសាេន្ទឬរពះធម៌ ដដលសៅថា រពះពុទធសាេន្ទ សនះឯង ។ រពះធម៌ឬរពះពុទធសាេន្ទ ជ្ជោរសចាទនិងសោះសសាយបញ្ញា ជីវិត្ ដូសចេះ រពះធម៌គ្ឺជ្ជសាលដនជីវិត្ យា៉ងណាមិញ យា៉ងសនះគ្ឺ ៖ ជីវិត្ដដលរាេចាក្ធម៌ ដូច សតិ ជីវិត្សន្ទះ ក្ ៏វិក្លចរិត្ រាេចាក្ររសយាជន ៍, សបើរាេចាក្ធម៌ ហិរ ិឱតតប្បៈ ( Le sens de la honte et la crainte morale ) ក្ ៏ជ្ជជីវិត្សមេ សៅហេង ពុក្រលួយ សរចីន ររក្បសោយសទ្ធេ, សបើរាេចាក្ធម៌ ប្ញ្ញា ( L’intelligence, la connai- ssance, la sagesse ) ក្ ៏ជ្ជជីវិត្ងង ឹត្ងងល់ មិនសាគ ល់ចាេ់នូវអវីជ្ជ ររសយាជន ៍និងមិនដមនជ្ជររសយាជន ៍, សបើរាេចាក្ធម៌ សសចក្ដី ព្យាយាម ( Effort ) ក្ ៏ជ្ជជីវិត្ថ្យសរោយ ាម នជំហានឈានសៅរក្សេចក្ដីចំសរីន មិន អាចដក្ខ្លួនចាក្រសដដ ទ ុក្ោបាន, សបើរាេចាក្ធម៌ សមត្តត ក្រុណា ក្ ៏ជ្ជ ជីវិត្សាហាវយង ់្េង សឃ្លរសៅសរៅមន ុេសធម៌ ។ល។ រពះធម៌សន្ទះ រដមងមានសៅក្នុងជីវិត្ដនមន ុេសេត្វរគ្ប់ាន ដត្ ជីវិត្ខ្លះក្ ៏សររីរពះធម៌បានសរចីន សរពាះដឹងរពះធម៌បានទូលំទូលាយ ។ ជីវិត្ ខ្លះក្ ៏សររីរពះធម៌បានត្ិច សរពាះដឹងរពះធម៌មិនទូលំទូលាយ ដត្សទ្ធះយា៉ង ណាក្ ៏សោយ រគ្ប់ជីវិត្រត្ូវសររីរពះធម៌ដូចាន ទ្ធ ំងអេ់ ។ ជីវិត្សររីរពះ ធម៌ផង ដឹងរពះធម៌ផង, ជីវិត្ខ្លះសររីរពះធម៌ ដត្មិនដឹងរពះធម៌ ដូច មន ុេសដដលបរិសភាគ្អាហារ ដត្មិនសាគ ល់សឈាេ ះអាហារ មិនសចះចាត្់ ដចងអាហារ ដត្ក្ ៏រត្ូវបរិសភាគ្អាហារ ។ អនក្សររីរពះធម៌បានសរចីន ក្ ៏បានទទួលផលលាមានសេចក្ដីេុខ្
  • 11. សេចក្ដីចំសរីនសរចីន សរពាះសាគ ល់ផលូវរត្ូវផលូវខ្ុេ សហើយសធវើដំសណើ រដត្ក្នុង ផលូវដដលគ្ួរ អាចន្ទ ំសហត្ ុដដលជ្ជររសយាជន ៍ខ្លួន និងររសយាជន ៍អនក្ដដទ មក្សាបសរពាះបានសរចីន, អនក្សររីរពះធម៌បានត្ិច ក្ ៏បានទទួលផលផទុយ សៅវិញ, អនក្រាេចាក្រពះធម៌ េូមបីមានជីវិត្រេ់សៅក្ ៏ដូចមន ុេស សាល ប់សហើយ សរពាះខ្វះសេចក្ដីេុខ្ សេចក្ដីចំសរីននិងគ្ ុណេមបត្តិ ។ រួមមក្ រពះធម៌ឬរពះពុទធសាេន្ទ ជ្ជោរសចាទនិងសោះសសាយ បញ្ញា ជីវិត្ តាមសហត្ ុផលពិត្គ្ំនិត្យុត្តិធម៌, ោរដដលអនក្ខ្លះ សពាល សដៀលត្មះថាយា៉ងសនះ យា៉ងសន្ទះ សរពាះដត្មិនបានេិក្ា មិនបាន ពិចារណាឲ្យសាគ ល់យល់ចាេ់នូវរពះធម៌, សបើសគ្សាគ ល់យល់ចាេ់នូវរពះ ធម៌ឬរពះពុទធសាេន្ទ បានសររបរេជ្ជត្ិរពះធម៌ សគ្មុខ្ជ្ជរីក្រាយ សេឡាញ់រពះធម៌សេេើជីវិត្ពិត្រាក្ដមិនខាន ។ អនក្ខ្លះ ដដលជក្់វក្់សជ្ជក្ ដត្នឹង សោភៈ សោសៈ សោហៈ សហើយដដលមានសាលបំណងប៉ងពរងឹងពរងីក្ សភលើងទ្ធ ំង ៣ សនះ ឲ្យោន ់ ដត្សឆះរឹងរីក្ធំទូលាយផង រដមងសមើលមិនស្ើញ យល់មិនសក្ើត្នូវត្ដមល របេ់សាេន្ទ - ធម៌អាថ្៌ ដដលជ្ជបញ្ញា ផ្ទទ ល់របេ់មន ុេស សគ្និយម និយាយសលើក្សទ្ធេអូេដំសណើ រ បន្ទទ បបសន្ទថ ក្សាេន្ទ - ធម៌អាថ្៌ តាម សវាហាររបេ់សគ្ ខ្លះក្ ៏និយាយក្នុងន ័យថា សាេន្ទ - ធម៌អាថ្៌ ាម នសារ ររសយាជន ៍អវីេរមាប់ជីវិត្មន ុេសសទ ដូចេំដីមួយឃ្លល របេ់ ហសូសសហវ - ហគឹសប្បលស៍ (Joseph – goebbels ) រដឋមន្ដនដីររេួងសឃ្លេន្ទោរ អាល់ឡឺ- ម៉ងដ៍ ដដលជ្ជេំសឡងេំខាន ់របេ់ ហុីត្តែរ ( Hitler ) ឃ្លល សន្ទះថា ៖ “ នសយាយជ្ញបញ្ហា របេ់សលាក្សនោះ ស្គេនាជ្ញបញ្ហា របេ់សលាក្
  • 12. ខា្មុខ ! ” ។ “ នសយាបាយជ្ជបញ្ញា របេ់សលាក្សនះ ” រត្ូវពិត្សហើយ ! មិនដមន ខ្ុេសទ ដត្នសយាបាយរាេចាក្ េីលធម៌ - ឧត្តមគ្ត្ិ របេ់សាេន្ទ ជ្ជនសយាបាយសឃ្លរសៅ នសយាបាយសាងសេចក្ដីចំសរីនសលើសេចក្ដីហិន សហាចសខាល ចផារបេ់អនក្ដដទ ។ ឯពាក្យថា “ សាេន្ទជ្ជរបេ់សលាក្ខាងមុខ្ ” សន្ទះ ហគឹសប្បលស៍ ចង ់និយាយថា សាេន្ទ - ធម៌អាថ្៌ ាម នររសយាជន ៍អវីេរមាប់ជីវិត្សលាក្ មន ុេសសទ េរមាប់បត្សៅសេុក្សខាេ ចប៉ុសណាណ ះ សោយសលាក្យល់យា៉ង សនះបានជ្ជពួក្សលាក្ គ្ិត្ដត្សររីនសយាបាយេមាល ប់ោប់េសមលះជីវិត្ មន ុេសាម នសមតាត ររណី , លុះទីបំផ ុត្សៅ ពួក្សលាក្មួយចំនួនក្ ៏េមាល ប់ ខ្លួនឯង មួយចំនួនសទៀត្ ក្ ៏រត្ូវពយួរក្ ររសទេជ្ជត្ិររជ្ជជនរទពយធនទ្ធ ំង ឡាយ ក្ ៏វិន្ទេហិនហាយន ៍ហិនសហាចសខាល ចផាសោយសារពួក្សលាក្ដដរ សនះសរពាះដត្សលាក្យល់ថា “ សាេន្ទជ្ជរបេ់សលាក្ខាងមុខ្ ” េំដីសនះ ខ្្ុំេូមដក្ថា “ ស្គេនាពិសេេគឺ រពោះពុទធស្គេនា ជ្ញបញ្ហា របេ់ សលាក្សនោះ សដើមបីវឌឍនភាពនិ្េនដិភាព និ្ជ្ញបញ្ហា េរាប់សលាក្ ខា្មុខផ្ ” ។ ខ្្ុំេូមបញ្ច ប់អារមភបទ សោយន្ទ ំយក្អត្ថបទរបេ់ គ្ព្ះននរាតតម - សីហនុ សនមេចឪ របេ់ពួក្សយើងដដលរទង ់រពះលិខ្ិត្ក្នុង “ លទធិេ្ាម និយមពុទធស្គេនារបេ់សយើ្ ” មក្បំភលឺបថ្មសទៀត្ថា ៖ “ រពះពុទធបរមរគ្ូ រទង ់ខ្ំររឹងសពញទំហឹងពុំបាននឹក្គ្ិត្ដល់រពះវរ
  • 13. ោយរពះអងគ សដើមបីសររៀនររសៅមន ុេសសលាក្ អំពីលក្ោខ្ ័ណឌ េពវយា៉ង ដដលមន ុេសសលាក្រត្ូវសជៀេវាង ក្ ុំឲ្យជួបររទះនឹងអំសពើទ ុចចរិត្ចំសពាះ េងគម ចំសពាះរគ្ួសារខ្លួន ចំសពាះមិត្តភក្ដិខ្លួន ឬចំសពាះខ្លួនឯង ។ ក្នុងវត្ថុបំណងសនះ រពះអងគរទង ់ររទ្ធនរពះឱវាទដ ៏ងាយយល់បំផ ុត្ សដើមបីជួយមន ុេសសលាក្រគ្ប់រូប ដដលជ្ជសហត្ ុន្ទ ំឲ្យមានោរសោត្េរ- សេើរ ។ ឧទ្ធហរណ៍ ដូចជ្ជរពះអងគរទង ់ទូន្ទម នមហារាជទ្ធ ំងឡាយ ឲ្យរទង ់ យក្រពះហឫទ ័យទ ុក្ោក្់បត្នឹងេុភមងគលដនររជ្ជរាស្ដេដរពះអងគ ជ្ជងោរ េរាយរីក្រាយរបេ់រពះអងគផ្ទទ ល់ ។ រពះអងគរទង ់សទេន្ទទូន្ទម នពាណិ ជជ ក្រទ្ធ ំងឡាយ ក្ ុំឲ្យសពញចិត្តដត្នឹងរាក្់ោេ ដត្នឹងោរចំសណញសពក្ ជ្ជងសេចក្ដីេុចរិត្ចំសពាះអនក្ដដទ សហើយនឹងជ្ជងអំសពើក្ ុេលចំសពាះជន ររីររ រពះអងគរទង ់ទូន្ទម នមហាសេដឋីទ្ធ ំងឡាយ ឲ្យនឹក្ដល់សេចក្ដីទ ុក្ោ រពួយរបេ់ខ្លួនផង ររេិនសបើខ្លួនរត្ូវសគ្សធវើទ ុក្ោបុក្សមេញ ដូចជ្ជក្ូន ឈេួ លរបេ់ខ្លួនសន្ទះ ។ រពះអងគរទង ់សទេន្ទររសៅពួក្សចារទ្ធ ំងឡាយ ឲ្យរត្រះរិះពិចារណានូវអំសពើអក្ ុេល ដដលពួក្ខ្លួនបានរររពឹត្ត សហើយ ដដលខ្លួនទ ុក្ថាជ្ជ “ មុខ្របរធមមតា ដូចអនក្ដដទសន្ទះ ” ។ មា៉ងសទៀត្ សដើមបីពិចារណាឲ្យស្ើញថា រពះពុទធសាេន្ទធម៌អាថ្៌ សចាទនិងសោះសសាយបញ្ញា ជីវិត្ បញ្ញា េងគមដមនឬសទសន្ទះ គ្របីរំឭក្ រពះេងកថាដនេសមដចឪ ក្នុងមហាេននិបាត្មួយថា ៖ “ េងគមរាស្ដេដនិយមរបេ់សយើង បានយក្ឱវាទដនរពះពុទធបរមរគ្ូជ្ជ សាលោរណ៍ សោយខ្ិត្ខ្ំរក្ារពះពុទធសាេន្ទ និងដឹក្ន្ទ ំពលរដឋដខ្េរឲ្យ បានររក្បនូវសេចក្ដីចំរុងចំសរីន េនដិភាព រត្ជ្ជក្់រត្ជំ ដូចេពវដថ្ង ។
  • 14. ពុទធឱវាទ គ្ឺមានមក្មុនសាេន្ទដដទ មុនមសន្ទគ្មវិជ្ជជ ឯសទៀត្ ៗ ” ។ ដូសចេះ សដើមបីជ្ជជំនួយជួយពនយល់នូវ ពុទធធម៌ ឬរពះពុទធសាេន្ទ ធម៌-អាថ្៌ ដដលសចាទនិងសោះសសាយបញ្ញា ជីវិត្ពិត្ ៗ ខ្្ុំេូមជូនសរឿង “ រពះភិក្ោុពសនចរ ” េរមាប់បសងកើនរាជ្ជ្ សាេ រត្ីដនសលាក្-អនក្និយមអាន សេៀវសៅទ្ធ ំងឡាយ ” ។ សបើបុណយក្ ុេលណា ៗ នឹងគ្របីសក្ើត្សឡើង ពីោរផាយពុទធធម៌ ក្នុងរូបសរឿង “ រពះភិក្ោុពសនចរ ” សនះ ខ្្ុំេូមឧទទិេក្ ុេលសន្ទះ ជូន ចំសពាះវិញ្ញា ណក្ោនធ ដនមាតាបិតារបេ់ខ្្ុំ ដដលជ្ជរពះបានបសងកើត្និង ចិញ្ចឹ មខ្្ុំមក្ និងជូនចំសពាះរគ្ូបាធាយន ៍ទ្ធ ំងឡាយ ដដលសលាក្ជ្ជរពះ បានបណដុ ះបណាដ ល រាជ្ជ្ សាេ រត្ីចំសណះវិជ្ជជ ចំសពាះខ្្ុំ ។ េូមអាក្អានទំ្ឡាយ បានសររបនូវរេរពះពុទធធម៌ សោយ េរាយរីក្រាយច ុះ ។ ភនំសពញ, ដថ្ងច័នទ ទី ១៤ ដខ្វិចឆិោ ឆ្ងន ំ ១៩៦៦ ឱម ណាគ្រី
  • 15.
  • 16. ព្រះភិក្ខុរនេចរ ក្រុងសាវត្ថី _______________________________________________________________ ~ 15 ~ ព្ក្ុងសាវត្ថី ឆ្ងា យចាកភនំហិមាល័យ ចុះទៅខាងត្បូងដែនែីននភារត្វស្សភាគ ខាងទជើង មានក្រុងមួយនាមថា គោរក្ខបុរៈ , ចាកក្រុងទនុះទៅបចឆិមទិស្ ទឆៀងខាងទជើង តាមផលូវរថទភលើងជារយៈផលូវក្រមាណ ៦ ទោជន៍, អនកចារឹក ដស្ែងបណយនឹងបានែល់ទឆេរស្ទឹង រ ័ពឌីនទី ដែលកនងអត្ីត្ស្ម័យយូរមក ទហើយ ធ្លល ប់មានទ្ម ុះថា អចិរវតី ដែលជាចំណណកមួយ កនង ៤ មហានទី ដែលធ្លល ប់ឲ្យទស្ចកដីក្ត្ជាក់ក្ត្ជំ ចំទ ុះមធយមក្រទទស្ ទលើទឆេរខាង ទក្ោមរបស្់នទីទនុះឯង មានភាពបាក់ណបកននក្ពុះនគរសាវត្ថីែ៏រងទោចន៍ កនងអត្ីត្ោល បានក្ត្ូវស្រសាវក្ជាវោវរកទឃើញទោយអនកបោណវត្ថនន អស្ដងគត្ក្រទទស្ ។ អនកបានានននិាន-ជាត្ក ធម៌ានថ៌ ននក្ពុះពទធសាស្នា រដមង ជួប កយថា “ ក្រុងសាវត្ថី ” ទរឿយៗ ។ ដមន ! ក្រុងសាវត្ថី ោលកនលង ជាង ២៥០០ ឆ្ន ំកនលងមកទហើយ ជាក្ពុះោជធ្លនីធំរងទរឿងកនងក្រទទស្ ទោស្លននមធយមក្រទទស្ ឬមហាក្រទទស្ឥណ្ឌឌ ។ ក្រុងសាវត្ថីទនុះឯង ស្ទមដចក្ពុះបរមសាសាដ ស្មាា ស្មពទធ បានក្ទង់ គង់ទៅអស្់ោលទវលាជាង ២០ វស្ា ទក្ចើនជាងទីែនទៗ ា ំងអស្់ក្ពុះ អងគបានានស្រស្័យក្រុងសាវត្ថី ជាទីក្រោស្ផលូវននទស្ចកដីស្ខែ៏ក្រទស្ើរចំ- ទ ុះទវទនយយនិករ (១) ោប់ចំនួនមិនបាន អនកសាវត្ថីចំនួនទក្ចើនដែលក្រត្ិបត្តិ _____________ (១) វវវេយ្យ --នេ-យ្ៈ ឬ--នេ បា. ( េ. ) អ្នរដែលគួរទូន្មា េបាេ; អ្នរដែលពុទ្ធា ទិបណ្ឌិ ត្ លាមទូន្មា េបាេ; វក្រើេវៅ វវវេយ្យជេ ។
  • 17. ព្រះភិក្ខុរនេចរ ក្រុងសាវត្ថី _______________________________________________________________ ~ 16 ~ តាមផលូវដែលក្ពុះអងគក្ទង់ទក្រៀនក្រទៅចូលែល់ស្គត្ិទហើយ ។ ឥឡូវទនុះ ក្ពុះនគរសាវត្ថី បានោល យជានគរននអត្ីត្ៈទៅទហើយ វិមាន, ក្ាសាទ, ោជមនទីរ, ទទវាល័យ, បានោល យជាែំឥែឋរកក្រទោជន៍ គ្មា ន សាវត្ថីធ្លល ប់ក្គឹកទក្គងទោយស្ំទឡងា ំង ៦, និងបរិបូណ៌ ទោយទស្ែឋី គហបត្ី ស្មណក្ ហមណ៍ ណិ ជ និងក្រជាជនក្គប់វណណៈ បាន ោល យជានក្ពរទហាោឋ ន ជាទីឋិត្ទៅរបស្់បិសាច និងស្ត្ែនក្ព ។ “ របស់ណាក ើតក ើង របស់ក ោះរមែងរលត់កៅ ” ទនុះជាកំពូល កយទក្រៀនក្រទៅននក្ពុះពទធ ក្រុងសាវត្ថីបានទកើត្ ទឡើងទហើយ និងរលត្់ទៅទហើយ តាមស្ភាពរបស្់ស្ង្ខា រ ដត្កនងអត្ីត្- ោល សាវត្ថីជាអណដូ ងទកើត្នននិានក្គប់ក្រទភទ ខ្ំនឹងនា ំណត្ទរឿងខលុះមក និោយឲ្យសាដ ប់ ស្ូមអនកចង់ែឹងផចង់ក្ត្ទចៀកសាដ ប់ត្ទៅ កនងទពលឥឡូវ ទនុះ ។
  • 18. ព្រះភិក្ខុរនេចរ សេចក្ដីខាងស ើម ________________________________________________________________ ~ 17 ~ នេចក្ដីខាងន ើម តក្កសិលា ជាឈ្ម ោះរាជធានីមួយដ៏លបីលាញ ក្នុងបុរាណសម័យ ននរដឋគន្ធធ រៈ ឈររោះមានសាក្លមហាវិទាល័យ ដដលក្នុងសម័យមុន ឈៅថា “ សាលាអាចារយ ទិសាបានោក្ខ ” មានមហាសាស្ដ្សាា ចារយ សរមាប់ បឈរងៀនសស្ដ្សាវិជាា និងសាស្ដ្សាវិជាា ចំឈរោះនិសសិតទ ំងឡាយ ដដលក្នុង សម័យបុរាណនិយមឈៅថា “ អាចារ្យទិសាបាមោក្ខ ” ឬ “ ទិសាបាមោ- ក្ខខ ចារ្យ ” ។ អ្នក្ររឈទសដនទ ៗ មានអ្នក្នគរររាណសី, សាវតថី, ឈវសាលី, ជាឈដើម ទ ំងក្សរត, ររហ្មណ៍ , ឈសដឋី, គហ្បតីធំ ៗ និយមបញ្ាូ នបុរត ធីតាឲ្យឈៅសិក្ាឯររុងតក្កសិលា ក្នុងសំណាក្់អាចារយទិសាបាឈមាក្ខ ។ ក្ ុលបុរតទ ំងឡាយ អាចឈរជើសឈរើសវិជាា មួយមុខ ឬឈរចើនមុខ តាម ចំណង់សរមាប់សិក្ាបាន ឈររោះឈលាក្សាស្ដ្សាា ចារយ អាចបឈរងៀនរគប់ ដផែក្ ចំឈរោះនិសសិតឥតឈទើសទល់ ។ ឈរោយពីបញ្ច ប់ក្ិចចសិក្ារបស់ខលួនឈហ្ើយ ក្ ុលបុរតទ ំងឡាយ ក្៏ រតឡប់ឈៅោន់ររឈទសជាតិមាត ុភូមិរបស់ខលួនវិញ បានទទួលមុខោរន្ធទី តាមសមតថភាពរបស់ខលួន ខលោះជារពោះរាជបុរត ក្៏បានទទួលតំណណងជាមហា- ឧបរាជឬឈបើជារជាទយាទ ក្៏បានទទួលរាជាភិឈសក្ជំនួសរពោះបិតា, ក្ ុល បុរតនិសសិតឈរៅពីឈនោះ ខលោះបានជាមន្ដនាើ, ខលោះជាឈមទ ័ព, ន្ធយក្ង, ខលោះជា សាស្ដ្សាា ចារយ, ខលោះជាវិសវក្រ, សាថ បន្ធក្រ, រចន្ធក្រ, ខលោះជារាជបុឈរាហ្ិត, បណឌិ តឈហារ, ខលោះជាឈវជាបណឌិ ត, ខលោះក្៏យក្វិជាា មក្ពរងឹងពរងើក្ក្ិចចោរជា
  • 19. ព្រះភិក្ខុរនេចរ សេចក្ដីខាងស ើម ________________________________________________________________ ~ 18 ~ ឈក្រាិ៍មត៌ក្ឲ្យចំឈរើនឈឡើងនិងតាំងខលួនឈ្ក្នុងក្ិតតិយសឈក្រាិ៍ឈ្ម ោះពីឈរាោះលបី ។ ខលួនខ្ុំឈ្ម ោះ សុជាត ជាឈសដឋីបុរតឈទលដតមាន ក្់ឯង របស់ឈលាក្ វឌឍនឈសដឋី និងឈទវើឈសដឋិនី ឈលាក្បានបញ្ាូ នខ្ុំឲ្យឈៅឈ្សិក្ាក្នុង សំណាក្់អាចារយទិសាបាឈមាក្ខ តាំងពីខ្ុំមានអាយុ ១០ ឆ្ន ំ លុោះអាយុ ២០ ឆ្ន ំ ខ្ុំក្៏បញ្ច ប់ោរសិក្ា, បិតាមាតាខ្ុំ ឲ្យខ្ុំឈរជើសឈរើសឈរៀន គណនា- សិបបៈ សិលបៈឬវិជាា ក្នុងោរគិតតាមឈលខគណិ តសាស្ដ្សា ខ្ុំខំឈរៀនវិជាា ដផែក្ ឈនោះឈោយយក្ចិតតទ ុក្ោក្់ រហ្ូតមានចំឈណោះជំន្ធញជាពិឈសស ឈរៅពី គណិ តសាស្ដ្សា ខ្ុំក្៏បានសិក្ាលមមឈររើោរបានដដរនូវវិជាា ដនទឈទៀត ដូច ៖ ធនុសិបបៈ វិជាា ក្នុងោរបាញ់ធនូ ; សង្ខខ នសិបបៈ វិជាា ក្នុងោរពិចារណាឈោយរាជា្ ក្នុង ឧបឈទស គឺនឈយាបាយ ; ក្ខមេយ្យសិបបៈ វិជាា ក្នុងោពយឈលល ង ; មោក្ខយ្តសិបបៈ វិជាា ក្នុងផលូវឈលាក្ មានវិជាា ឈពទយ វិជាា ផសំ ធាត ុជាឈដើម ; ខតតិេ ិជាា សិបបៈ វិជាា នីតិធមមសាស្ដ្សា យុទធសាស្ដ្សា ។ លុោះបញ្ច ប់ោរសិក្ាឈហ្ើយ ខ្ុំក្៏ឈោរពលាឈលាក្មហាសាស្ដ្សាា - ចារយរតឡប់មក្មាត ុភូមិវិញ ជាមួយនិងមិតតនិសសិតទ ំងឡាយ ។ មាតាបិតារបស់ខ្ុំ និងររុមញាតិ សំណដងឈសចក្ាីអ្បអ្រជាទី រំឈភើបចិតតពន់ឈពក្ ។ ក្នុងពិធីទទួលោរជុបឈលៀងជាក្ិតតិយសចំឈរោះខ្ុំ ឈន្ធោះ ររហ្មណ៍ , គហ្បតី, ឈសដឋី, មន្ដនាើ, ក្ ុដុមពិក្ៈ ទ ំងឡាយរពមទ ំង ភរិយាបុតតធីតារបស់ខលួន បានមក្ជួបជុំជាឈរចើន តាមឈសចក្ាីអ្ឈញ្ាើ ញ ....
  • 20. ព្រះភិក្ខុរនេចរ សេចក្ដីខាងស ើម ________________________________________________________________ ~ 19 ~ ឱ ! ខ្ុំឈភលចជំរាប ឈភញៀវដដលពិឈសសឈន្ធោះ គឺរពោះភិក្ខុសងឃចំនួន ២៥០ អ្ងគដដលមាតាបិតាខ្ុំបាននិមនាមក្ទទួលចង្ហា ន់ រពមទ ំងសាវ ធាយរពោះពុទធ មនា ឈដើមបីជាសិរើជយមងគលផលលអចំឈរោះខ្ុំ តាមសណាា ប់ធាន ប់ននអ្នក្ ោន់រពោះពុទធសាសន្ធ ។ មាតាបិតាខ្ុំ បានន្ធ ំខ្ុំឈៅរោបថាវ យបងគំរពោះសងឃ មានរពោះមហាឈថរជាររធាន រពមទ ំងទូលឈលាក្ឲ្យរជាបថា ខ្ុំជាក្ូនដត មួយដដលឈៅសិក្ាសិលបសាស្ដ្សា ឯនគរតក្កសិលា ឈទើបនឹងរតឡប់មក្ វិញ, ឈរៅពីឈនោះ បិតាមាតាបានន្ធ ំខ្ុំឈៅឈោរពឈភញៀវ ឥសសរជននិងញាតិ មិតតទ ំងឡាយ ។ ក្នុងពិធីឈនោះ ឈរឿងមួយដដលន្ធ ំឲ្យខ្ុំចាប់អារមមណ៍ គឺឈលាក្សុធន មហាឈសដឋី ន្ធ ំបុរតើណតមួយរបស់ឈលាក្ឈៅក្នុងពិធីឈន្ធោះដដរ ន្ធងឈ្ម ោះ សុនទរ្ ី ។ ឈសដឋីធីតាឈនោះ មានរូបលអឈឆើតឆ្យគួរឲ្យររតិព័ទធណាស់ ខលួន ខ្ុំណដលមិនសូវយក្ចិតតទ ុក្ោក្់នឹងបញ្ហា ឈសែហាឈ្ឈឡើយ ក្៏ស្រសាប់ណតដុោះ ពនលក្ពក្ពនលឺឈសចក្ាីឈសែហាចំឈរោះក្ញ្ហា សុនទរើយា៉ាងឈលើសលប់ ចង់បាន ន្ធងជាគូជីវិតមិតតជីវា ។ ខ្ុំយល់ថា ោលឈបើន្ធងមិនទន់មានឈគសាីដណាឹ ង ឈទ ឈរឿងឈសែហារបស់ខ្ុំមិនជាពិបាក្ឈពក្ឈឡើយ ឈររោះឈលាក្សុធនមហា ឈសដឋី និងមាតាបិតាខ្ុំជាមិតតភក្ាិ៍ មានឈមរតើចិតតមិតតភាពចំឈរោះោន ណាស់ ឈបើមាតាបិតាខ្ុំនិយាយសាីដណាឹ ងន្ធង ឈលាក្មុខជារពមស្រសុោះស្រសួលមិនខាន ដររងដតន្ធងមិនយល់រពម ឈររោះមិនស្រសឡាញ់ខ្ុំ ។ ខ្ុំយល់ថា ន្ធង ររដហ្លមិនយល់ទស់ឈទឈមើលឈៅ ឈររោះខ្ុំជាបុតតឈទលដដលរតូវទទួល មហាមត៌ក្ពីវងសរតក្ូល, ខ្ុំជាអ្នក្បានទទួលោរសិក្ាអ្ប់រំមក្ឈហ្ើយ, រូបនិងវ ័យរបស់ខ្ុំក្៏ឈ្ឈក្មងក្ឈមាល ោះលាក្់; ចរិយាមារយាទក្៏លអគួរសម គឺ ថា ខ្ុំមានទ ំងរទពយសមបតតិ រូបសមបតតិ វិជាា សមបតតិ ចរិយាសមបតតិ
  • 21. ព្រះភិក្ខុរនេចរ សេចក្ដីខាងស ើម ________________________________________________________________ ~ 20 ~ យា៉ាងសមសួន ទ ំងបួនមុខ លមមជាធាន ក្់ទក្់ចិតតផាិតអារមមណ៍ ននន្ធងររមុំ សុនទរើបាន ។ នថងឈរោយ ខ្ុំបាននិយាយឈរឿងឈសចក្ាីស្រសឡាញ់ឈពញចិតតរបស់ខ្ុំ ចំឈរោះក្ញ្ហា សុនទរ្ ី ឲ្យឈលាក្ឪពុក្មាា យរជាប ឈលាក្អ្នក្ដ៏មានគ ុណទ ំង ពីរក្៏យល់រពម ដថមទ ំងរើក្រាយចំឈរោះបំណងរបស់ខ្ុំ ដដលសមររក្ប និងបំណងរបស់ោត់ណដរ ដតោត់មានររសាសន៍ថា ោរដដលខ្ុំបាន សិក្ាឈលាក្វិជាា ទ ំងឡាយ ជាមឈធាបាយសាងរទពយ ឬ យសសក្ាិ ក្៏ លមមនលមឈហ្ើយ ដតរតូវបំឈពញក្ិចចមួយឈទៀតសិន មុននឹងមានរគួសារ គឺ បំណាច់ឈក្ើតទន់រពោះពុទធសាសន្ធ ដថមទ ំងមានរពោះពុទធអ្ងគគង់រពោះជនមឈ្ ផង រតូវបួសសិក្ាអ្ប់រំពុទធសាសនវិជាា យា៉ាងតិចណាស់មួយវសាសិន ឈររោះរពោះពុទធសាសន្ធជាមូលោឋ នននោររររពឹតត ោយ វាចា ចិតត ឲ្យឋិត ឈ្ក្នុងផលូវរតឹមរតូវ ទ ំងជាឈោលគំនិតក្នុងោរក្រាងសាងខលួនឲ្យជួបជួននឹង ររឈយាជន៍រតជាក្់រតជំឈក្សមក្ានាក្នុងជីវភាព . . . ។ ឈលាក្ឪពុក្មាន ររសាសន៍បញ្ច ប់ថា ឈបើខ្ុំយល់រពមបួស ោត់នឹងដណាឹ ង សុនទរ្ ី ទ ុក្ឲ្យ ។ ខ្ុំក្៏យល់រពមតាមោត់ឈោយរើក្រាយ ឈររោះចិតតខ្ុំក្៏មិនជាតក្់ររហ្ល់រជ- មុលពុលរជមុជអ្នទោះអ្ដនទងនឹងឈរឿងឈសែហា រហ្ូតអ្ត់រទ ំមិនបានឈន្ធោះឈទ ពិតដមនដតខ្ុំស្រសឡាញ់យា៉ាងខាល ំងនូវន្ធង សុនទរ្ ី ក្៏ឈោយ ខ្ុំក្៏ឈ្ឈក្មង ដដរ អាយុជាង ២០ ឆ្ន ំប៉ាុឈណាណ ោះ អាយុ ២២, ២៣ ឬ ២៤, ២៥ សឹម មានរគួសារ ក្៏លអដដរ ឲ្យដតន្ធង សុនទរ្ ី បានជាភរិយាខ្ុំក្នុងអ្ន្ធគត ។ ោលខ្ុំយល់រពមឈហ្ើយ ឈលាក្ឪពុក្មាា យ ក្៏បានឈៅទក្់ទងចង ដនលងនឹងសុធនមហាឈសដឋី ៗ ក្៏យល់រពមឈោយឈសចក្ាីឈពញចិតត ដថម
  • 22. ព្រះភិក្ខុរនេចរ សេចក្ដីខាងស ើម ________________________________________________________________ ~ 21 ~ ទ ំងឈបើក្ឈសរើភាពឲ្យខ្ុំនិងសុនទរើបានសនទន្ធ ភាា ប់ឈសចក្ាីស្រសឡាញ់ ដឹង ចិតតដឹងឈថលើមោន ឈទៀតផង ដតឈយើងទ ំងពីរន្ធក្់បានរក្ាររឈវណី យា៉ាងលអ ។ មិនប៉ាុន្ធម ននថងឈរោយមក្ ខ្ុំក្៏បានឧបសមបទជាភិក្ខុតាមពុទធវិន័យ។ ខ្ុំឈធវើវតតរបដិវតត ចំឈរោះមហាឈថរជាឧបជាយ ៍ ឈហ្ើយឈផាើមសិក្ាធម៌វិន័យ ពីសំណាក្់ឈលាក្ ។ ឈោយខ្ុំធាល ប់សិក្ាវិជាា ផលូវឈលាក្មក្ឈហ្ើយ លុោះមក្ សិក្ារពោះពុទធសាសន្ធដ៏ររក្បឈោយឈហ្ត ុផលពិត ក្៏ឆ្ប់យល់ឆ្ប់ឈចោះ ចាំ ន្ធ ំឲ្យរឹតដតភលឺសាវ ងចំឈរោះវិជាា ដដលខ្ុំធាល ប់សិក្ាមក្ឈហ្ើយឈទៀតផង ។ ឈសចក្ាីរើក្រាយសរាយ និងឈភទសមណៈ រពមទ ំងបានឈររបរសជាតិ រពោះធម៌ ន្ធ ំឲ្យខ្ុំមិនសិក្ក្នុងវសាទី ១ ឈន្ធោះឈទ ខ្ុំឈ្មួយវសាឈទៀត ឈោយតាំងចិតតនឹងសិក្ឈ្រដូវរាំង ឈររោះខ្ុំមិនបានបួសឈោយតាំងចិតត ឈដើមបីរក្មគគផលជាពិឈសសឈន្ធោះឈទ បួសឈដើមបីជាឧបនិសស ័យ និងតាម បំណងរបស់មាតាបិតា ដតឈទោះយា៉ាងហ្ែឹងក្៏ឈោយ ក្នុងរយៈពីរវសាខំ សិក្ា ររតិបតតិយា៉ាងរតឹមរតូវ និងបានឈសចក្ាីសុខសងប់យា៉ាងឈរចើន ដតចិតត ជាបុថ ុជាន ក្៏ឈ្ដតង្ហក្់ឈរដបរឈៅរក្ោមារមមណ៍ មាង ៗ ។ ខ្ុំររុងឈររៀបឈោយក្ំណត់នថងចាក្សិោខ បទឈហ្ើយ មុនក្ំណត់មួយ នថង ឈលាក្ឈសដឋីបិតាខ្ុំ ន្ធ ំដំណឹ ងមក្រាប់ថា សុនទរ្ ី បានទក្់ទងនឹង ឈសដឋីបុតតមាន ក្់ ឈហ្ើយបានលួចលាក្់រួមរ ័ក្សរហ្ូតមានគភ៌ឈៅឈហ្ើយ ។ ដំណឹ ងឈនោះ ន្ធ ំឲ្យចិតតខ្ុំក្ាួលក្ាុក្ច ុក្ឈសៀតឈៅា ររហាយយា៉ាងខាល ំងមក្ពីខ្ុំ សងឃឹម និងស្រសឡាញ់ន្ធងឈន្ធោះឯង ។ ឈសចក្ាីទ ុក្ខឈររៀមររំឈនោះ បានញាំញីចិតតខ្ុំជាឈរចើននថង ខំយក្ពុទធ ឱវាទមក្រំលត់រំលាយក្៏បានរសាយខលោះ ខ្ុំសឈរមចចិតតថា ខ្ុំនឹងោន់ឈភទ
  • 23. ព្រះភិក្ខុរនេចរ សេចក្ដីខាងស ើម ________________________________________________________________ ~ 22 ~ បពវជិតរហ្ូតមួយជីវិត ឈហ្ើយនឹងឈចញពីររុងសាវតថី ឈធវើពឈនចរបនលប់ ទ ុក្ខឈនោះទល់ណតអ្ស់ទ ុក្ខរពួយសឹមរតឡប់មក្វិញ ។ ដូឈចែោះខ្ុំក្៏ឈផាើមឈធវើ ដំឈណើ រឈចញពីររុងសាវតថីក្នុងនថងរពឹក្ឈឡើង ដដលខ្ុំឈរៀបរាប់ឲ្យសាា ប់ដូច តឈៅ ៖
  • 24. ព្រះភិក្ខុរនេចរ ខ្លួនទីពឹងខ្លួន ____________________________________________________________________ ~ 23 ~ ខ្លួេទីរឹងខ្លួេ អ្នកអានទ ាំងឡាយ ! ការទ ុរយសរបស់សុនទរី ធធវើឲ្យខ្ុាំអស់ធសចក្ដី អាល័យក្នុងអវី ៗ ទ ាំងអស់ រួមទ ាំងជីវិតរបស់ខលួនផង ខ្ុាំស្ពា យបាត្តធធវើ ពធនចរធត្តចរង្គា ត់ធៅដូចមន ុសសដដលខវះវិញ្ញា ណ ធវលាឆលងផ ុតធៅ ប៉ុន្មា នថ្ថៃ ប៉ុន្មា នដខខ្ុាំមិនបាននឹក្ដល់ រយៈផលូវដដលធត្តចចរមក្ធ ើយ ប៉ុន្មា នធោជន៍ ខ្ុាំក្៏មិនយក្ចិតតទ ុក្ដាក្់ ន្មទីរបស់ខ្ុាំគឺការធធវើដាំធណើ រធដើរ តធៅមុខធទៀតរ ូតអស់ក្ម្ល ាំងសមង ធត្តចចរធៅោ៉ងម្នធសរីភាព ដូច ត្តី ិចដ លតាមចិតតក្នុងមហាសមុទទដ៏ធាំទូលាយ ដូចបក្សីដដល ិចធ ើរ ន្មនភាកាសដ៏ពិស្ពល រ ូតរយៈផលូវដ៏ដវងឆ្ងៃ យដដលក្នលងមក្ ខ្ុាំបាន ជួបនឹងភូមិត្រធទសដរលក្ ៗ បានធពើបពះត្រទះនឹងធសចក្ដីលាំបាក្ោ៉ក្ ោ៉ប់ជាអធនក្របការ បានជួបនឹងមន ុសសធត្ចីនជាន់ធត្ចីនវណណៈ, ធត្ចីន ទាំធនៀមទម្ល ប់, ត្ពឹតតិការណ៍ ទ ាំងធនះ ដូចជាឱសថជួយផសះរបួសក្នុង ធបះដូងរបស់ខ្ុាំឲ្យសនសឹម ៗ ស្សួលធ ើង របស់ដដលចូលមក្ជាំនួសគឺ ធសចក្ដីស្សឡាញ់ធពញចិតតក្នុងការធធវើដាំធណើ រទសសន្មធមាជាតិដរលក្ ៗ ក្នុង ធលាក្ដ៏ធាំទូលាយ ធសចក្ដីស្សឡាញ់ធពញចិតតដ៏ត្តជាក្់ត្តជាំក្នុងធមាជាតិ របស់ថ្ត្ពភនាំលាំធៅថ្ត្ពដដលត្ាសចាក្ធសនៀតធបាក្ត្ាសធផសង ៗ ។ ភូមិ ឃុាំ ស្សុក្ ត្រុង តូច ធាំ រាប់ចាំនួនមិនបានដដលខ្ុាំឆលងកាត់ មក្ធ ើយ គ្មា នក្ដនលងណារីក្រាយមធន្មរមធសមើនឹងលាា ង, ភនាំនិងដងថ្ត្ព សៃប់ធសៃៀមថ្នជនបទដដលឆ្ងៃ យ សត្ម្ប់ខ្ុាំក្នុងធវលាធន្មះដផនថាដ៏រាបធសមើ និងត្ពឹក្សជាតិមលប់ត្តជាក្់ ម្នធសចក្ដីសាំធៅត្តូវចិតតខ្ុាំថ្ត្រដលងជាងត្គឹះ-
  • 25. ព្រះភិក្ខុរនេចរ ខ្លួនទីពឹងខ្លួន ____________________________________________________________________ ~ 24 ~ ស្ពថ នវិម្នត្ាស្ពទក្នុងទីត្រុង សូរស័ពទសាំធ ងទឹក្ ូរធត្ចាះតាមត្ចក្ ត្រដ ងថា និងសូរស័ពទចត្ងិត, ខយងធ ៀន, ថ្រក្នុងថ្ត្ពស្ពដ ប់ពីធរាះជាង សាំធ ងតូរយតន្ដនដី ចធត្មៀងដដលធគធដញដាំត្រគាំក្នុងរងាស្ពល និងក្ដនលង មធហាស្សពន្មន្ម ពនលឺត្ពះចនទនិងតារាក្រក្នុងរាត្តីកាល ហាក្់ដូចជាត្តជាក្់ ដភនក្គួរទសសន្មជាងពនលឺត្រទីបជាវ លាក្នុងត្ពះរាជធានី ត្មឹគ្មត្មឹគីក្នុងថ្ត្ពធបើ ធយើងធសពគប់នឹងវាធដាយចិតតធពញធដាយធមតាត ធមើលដូចជាគួរធសព គប់រាប់រក្មិនអន់ជាងមន ុសសអនក្ចាំធរីនធដាយវឌ្ឍធម៌ធ ើយ ។ ខណៈដដលធត្តចរង្គា ត់ធៅធន្មះ ខ្ុាំក្៏ធឆលៀតធត្រៀនត្រធៅត្រជាជន ផង ការធត្រៀនត្រធៅអនក្ដថ្ទ ក្៏គឺការធត្រៀនត្រធៅខលួនឯង ចិតតរបស់ខ្ុាំ លាធ ើងរាល់ ៗ ថ្ថៃដដលក្នលងផ ុតធៅ កាលដល់លាំធៅភូមិស្សុក្ខ្ុាំក្៏ឈប់ សត្ម្ក្ក្នុងថ្ត្ពជិត ៗ ភូមិស្សុក្ធន្មះ ត្ពឹក្ធ ើងចូលធៅបិណឌ បាតក្នុងភូមិ ស្សុក្ បានអាហារលមមចិញ្ចឹ មជីវិតឲ្យត្រត្ពឹតតធៅក្នុងមួយថ្ថៃ ៗ ធ ើយ ក្៏ ត្ត ប់មក្ឆ្ងន់ធៅទីសាំណាក្់វិញ ធបើម្នអនក្ស្សុក្តាមមក្សនទន្មផង ខ្ុាំ ក្៏សនទន្មនឹងធគ ធត្រៀនត្រធៅធគឲ្យយល់ក្នុងធគ្មលធម៌របស់ត្ពះបរម ស្ពស្ពដ ធបើអនក្ស្សុក្និមនដឲ្យស្ពន ក្់ធៅធត្ចីនថ្ថៃ និងធបើបានទទួលធសចក្ដី ស្សួលសរាយខ្ុាំក្៏ស្ពន ក្់ធៅយូរ ដតមិនដដលធៅទីណាធត្ចីនជាង ៥ ថ្ថៃ ធរឿងរបស់អនក្ស្សុក្ ជាធរឿងរវល់ខវល់ខវក្់គ្មា នទីបាំផ ុតធបើខ្ុាំធៅយូរជាង ធន្មះ ខ្ុាំក្៏នឹងរវល់ខវល់ខវក្់ជាមួយនឹងធគផង ធដើមបីរត់ឲ្យផ ុតពីក្ងវល់ ខវល់ខវក្់ ខ្ុាំក្៏ធធវើដាំធណើ រតធៅ ។ របស់មួយ ដដលខ្ុាំត្តូវតស៊ូរ ូតក្នុងរយៈការធធវើដាំធណើ រ ក្៏គឺលទធិ ជាំធនឿធជឿកាន់របស់ត្រជាជនក្នុងក្ដនលងធផសង ៗ ត្រការខលះក្៏ជាជាំធនឿ
  • 26. ព្រះភិក្ខុរនេចរ ខ្លួនទីពឹងខ្លួន ____________________________________________________________________ ~ 25 ~ ចាស់ ៗ ដដលខវះធ ត ុផល និងក្ប់ធត្ៅធៅក្នុងខួរក្ាលរបស់អនក្ស្សុក្ មក្ជាធវលាធត្ចីនសតវតសរ ៍ ទត្ម្ាំខ្ុាំពនយល់បញ្ញជ ក្់ធ ត ុផលឲ្យធគយល់ ចូលចិតតធគ្មលធម៌ក្នុងត្ពះពុទធស្ពសន្មបាន ក្៏ត្តូវធត្រីធពលធវលា និង ធសចក្ដីធនឿយ ត់មិនតិចធទ ។ ម្នភូមិស្សុក្មួយ តាាំងធៅធលើធឆនរទធនល គង្គា រ ក្នុងធខតតមួយថ្ន មគធរដ្ឋ ខ្ុាំធៅដល់ភូមិស្សុក្ធនះន្មថ្ថៃរធសៀលក្នុងថ្ថៃមួយ លុះបានដឹងថា សមណៈដរលក្មុខមក្ស្ពន ក្់ជិតភូមិស្សុក្ អនក្ភូមិស្សុក្ត្ពមធដាយត្រធាន ភូមិស្សុក្ក្៏ធចញធៅសនទន្មនឹងខ្ុាំភាល ម កាលស្ពក្សួរសុខទ ុក្ខគ្មន តាមសុជីវ- ធម៌ធ ើយ ការសនទន្មលទធិ ជាំធនឿក្៏ចាប់ធផដើមធ ើង ៖ “ ម្ន លឧបាសក្ ធលាក្-អនក្ទ ាំងឡាយរាប់អានអវីជាទីពឹង ? ” ។ ធផដើមសួរ ន្មយស្សុក្ដដលធធវើន្មទីជាតាំណាងអនក្ស្សុក្បានធឆលើយថា ៖ “ ពួក្ធយើងខ្ុាំ រាប់អានមុនីទ ាំង ៧ ជាទីពឹង ” ។ “ មុនីទ ាំង ៧ ដដលធលាក្ថាធន្មះគឺនរណា ? ធៅទីណា ? ” ខ្ុាំសួរ ។ “ មុនីទ ាំង ៧ គឺ កស្យបៈ, អតរ ី, ភារទ្វា ជៈ, គោតមៈ, វ ិស្វា មិត្តៈ, ជមទគ្និ, វាស្ិដ្ឋ មុនីទ ាំង ៧ ធនះ ធក្ើតមុនត្ពះធវទធៅធទៀត ធវលាធនះ ធៅធលើស្ពថ នសួគ៌ ក្នុងយប់ដខងងឹតដដលថ្ផទធមឃស្ស ះ ធបើធលាក្ សាំ ឹងធមើលធៅធលើធមឃនឹងធឃើញផ្កា យ ៧ ដួងធនះធរៀងរាយគ្មន ជារូបរាង ដូចសតវខ្លល ឃមុាំ ន ុ៎ះឯងគឺមុនីទ ាំង ៧ របស់ពួក្ខ្ុាំ ” ។ “ មុនីទ ាំង ៧ ជាទីពឹងចាំធ ះពួក្ធលាក្បានោ៉ងណា ? ” ។ “ មុនីទ ាំង ៧ ច ុះមក្ពិនិតយមន ុសសធលាក្មដង ៗ ធបើនរណាម្នភក្ដី ភាពចាំធ ះធលាក្ោ៉ងម្ាំមួន តាាំងចិតតត្កាបសាំពះបូជាធលាក្ធដាយធគ្មរព
  • 27. ព្រះភិក្ខុរនេចរ ខ្លួនទីពឹងខ្លួន ____________________________________________________________________ ~ 26 ~ ធលាក្ក្៏បណាដ លឲ្យអនក្ធន្មះម្នធសចក្ដីសុខជួបធជាគលាភ កាលស្ពល ប់ ធ ើយក្៏នឹងបានធ ើងឋានសួគ៌ ” ថាធ ើយន្មយស្សុក្ក្៏ធលើក្ថ្ដសាំពះត្ពះ អាទិធទពរបស់ធគ និងធ លន្មមមុនីទ ាំង ៧ ោ៉ងចាាំស្ពទ ត់ សាំដដងឲ្យ ធឃើញគ្មរវភក្ដីភាពដ៏ម្ាំមួនសវិតស្ពវ ញរបស់ធគ ធបើខ្ុាំបញ្ញជ ក្់ធ ត ុផល កាច់បាំបាក្់ជាំធនឿធជឿកាន់របស់ពួក្ធគក្នុងខណៈធន្មះភាល មធៅ ពួក្ធគមុខជា ខឹងនឹងខ្ុាំ ខ្ុាំធទើបអងាុយធៅធសៃៀម ។ “ បពិត្តធលាក្សមណៈ ធលាក្រាប់អានអវីជាទីពឹង ? ” ធមស្សុក្សួរ ខ្ុាំខលះ ។ “ អាតាា មិនរាប់អានអវីជាទីពឹង មិនរាប់អាននរណាជាទីពឹង អាតាា ទី ពឹងខលួនឯង ត្ពះបរមត្គូរបស់អាតាា ត្រធៅទ ុក្ថា អត្តា ហិ អតាគោ ោគោ “ ខលួនធន្មះឯងជាទីពឹងរបស់ខលួន ” គោ ហិ ោគោ បគោ ស្ិយា “ អនក្ ដថ្ទណានឹងមក្ជាទីពឹងបាន ” អាតាា ធជឿ ក្យធត្រៀនត្រធៅត្ពះបរមត្គូ ធទើបកាន់ខលួនជាទីពឹងរបស់ខលួន ។ ន្មយស្សុក្ធធវើមុខឆៃល់ចាំធ ះសាំដីរបស់ខ្ុាំ ធ ើយនិោយធ ើង “ ក្៏ ធលាក្ជាមន ុសសមិនម្នអាំណាចបាដិហារយអវី មិនម្នឫទធិធតជៈអវី នឹង ពឹងខលួនឯងបានោ៉ងណា ? ” ។ “ ក្៏ធត្ ះអាតាា គ្មា នឫទធិធតជៈអវីធនះឯង ធទើបត្តូវគិតពឹងខលួនឯង ធបើ អាតាា ម្នឫទធិដូចមុនីទ ាំង ៧ អាតាា ក្៏មិនបាច់ពឹងខលួនឯង ធវលាធនះអាតាា ធត្រៀបដុចបុរសដដលដ លធៅក្នុងថ្ផទទធនល ធត្ ះលិចទូក្ អាតាា ត្តូវ អាស្ស័យថ្ដធជើងនិងក្ាំឡា ាំងកាយរបស់ខលួនឯង ដ លទឹក្ធៅឲ្យទល់ដត ដល់ត្ចាាំង អាតាា ត្តូវតស៊ូនឹងរលក្នឹងត្រធពើឆ្ងល មមក្រធដាយខលួនឯង មិន
  • 28. ព្រះភិក្ខុរនេចរ ខ្លួនទីពឹងខ្លួន ____________________________________________________________________ ~ 27 ~ ម្ននរណាមក្ហាមឃាត់រលក្ទ ុក្បាន មិនម្ននរណាមក្ចាប់ចងឆ្ងល ម មក្រត្រធពើទ ុក្ មិនម្ននរណាមក្ចាប់ថ្ដចាប់ធជើងរបស់អាតាា ឲ្យដ ល ទឹក្ អាតាា ត្តូវធធវើខលួនឯងត្គប់ោ៉ង ធលាក្ដ៏ធាំទូលាយធនះឯង គឺថ្ផទមហា ស្ពគរ ធយើងធក្ើតមក្ក្នុងធលាក្ ក្៏ដូចជាធាល ក្់ច ុះធៅធៅក្នុងមហាស្ពគរ ធយើងត្តូវតស៊ូធដើមបីឲ្យជីវិតធយើងរស់ធៅ ធយើងត្តូវរក្អាហារមក្បរិ- ធភាគធដើមបីចិញ្ចឹ មរាងកាយ ធយើងត្តូវរក្លាំធៅមក្ការ រក្ាំធៅ, ខយល់, ធភលៀង ធយើងត្តូវរក្សាំពត់អាវមក្ធសលៀក្ ក្់ ធយើងត្តូវរក្ថាន ាំការ រ ធរាគកាលម្នជមៃឺ របស់ទ ាំងធនះ មិនម្នត្ពះអាទិធទពអងាណា ន្ម ាំមក្ ត្រគល់ឲ្យធយើងទធទ ៗ សូមបីបួងសួងបន់ស្សន់បូជាោ៉ងណាក្៏ធដាយ ក្៏ មិនដដលធឃើញថាបានសធត្មចដូចត្ាថាន ធ ើយ ឆ្ងល មមក្រត្រធពើនិងរលក្ ក្នុងទធនល ក្៏គឺធសចក្ដីលាំបាក្ោ៉ក្ោ៉ប់ទ ាំងឡាយដដលឆលងចូលមក្ក្នុងជីវិត របស់ធយើងមួយត្គ្ម ៗ ដូចជមៃឺដម្ា ត់ធផសង ៗ ទឹក្លិចស្សូវក្នុងដស្ស ឬ ដស្សគ្មា នទឹក្ ធក្ើតធរាគអាសនន ធចារលួចរលន់ ធភលើងធឆះផទះ ឧបសគាទ ាំង ធនះត្តូវតស៊ូជួយខលួនឯងមុនដថ្ទ នឹងបួងសួងបន់ស្សន់ឲ្យធទពតាណាមក្ ជួយមិនបាន ” ។ “ សត្ម្ប់វតថុខ្លងធត្ៅ ធយើងរក្ខលួនឯង ខធនះជាធសចក្ដីពិត ” អនក្ ស្សុក្ម្ន ក្់ធ លធ ើង “ ដតសត្ម្ប់ធសចក្ដីសុខខ្លងក្នុងចិតតធន្មះ ធយើងមិន អាចរក្ខលួនឯងបាន ធសចក្ដីសុខជាពរពិធសសដដលមុនីទ ាំង ៧ ត្រទនឲ្យ ចាំធ ះអនក្ម្នគ្មរវភក្ដីភាពក្នុងធលាក្ ” ។ “ ម្នា លឧបាសក ! ធសចក្ដីសុខម្នពីរោ៉ង គឺសុខទក្់ទងធដាយ វតថុ បានដល់សុខដដលធក្ើតពីការម្នអាហារបរិធភាគត្គប់ត្គ្មន់ ម្ន
  • 29. ព្រះភិក្ខុរនេចរ ខ្លួនទីពឹងខ្លួន ____________________________________________________________________ ~ 28 ~ ធគ ដាា នធៅោ៉ងសរាយ ម្នសាំធលៀក្បាំ ក្់និងត្រដាប់តាក្់ដតងកាយ ោ៉ងត្គប់ត្គ្មន់ ម្នថាន ាំសត្ម្ប់បាំបាត់ធរាគភ័យ ឈឺចាប់, ម្នបុត្តភរិោ ញាតិមិតត សត្ម្ប់ជាទីក្ក្់ធៅដ ចិតតធនះ ១ ធសចក្ដីសុខមិនអាស្ស័យវតថុ បានដល់ធសចក្ដីសុខដដលធក្ើតពីការលះបង់វតថុទ ាំងពួង ធចញធៅបួសជា បពវជិតនិតយធៅក្នុងថ្ត្ពដ៏ស្ពៃ ត់ ធធវើធសចក្ដីពាោមក្ាំចាត់ក្ិធលសធផសង ៗ ធចញចាក្ចិតដធនះ ១ ដដលធលាក្ថា មុនីទ ាំង ៧ ឲ្យធសចក្ដីសុខដល់ធលាក្ ធន្មះ ឲ្យធសចក្ដីសុខត្រធភទណា ? ” ។ អនក្ស្សុក្ម្ន ក្់ធន្មះ ធធវើអាក្របក្ិរិោស្ពទ ក្់ធសទើរបនដិចធ ើយធឆលើយ “ ខ្ុាំសាំធៅដល់ធសចក្ដីសុខទ ាំងពីរោ៉ង ” ។ “ សាំធៅធសចក្ដីថា ធសចក្ដីសុខទ ាំងពីរោ៉ង មុនីទ ាំង ៧ ជាអនក្ ត្រគល់ឲ្យធលាក្ោ៉ង នឹងឬ ? ” ខ្ុាំសួរផទួនធទៀត កាលធគធឆលើយទទួលខ្ុាំ ធទើបនិោយតធៅ ៖ “ ធលាក្ត្ជាបធ ើយថា ធសចក្ដីសុខត្រធភទទី ១ ធក្ើតពីត្ទពយ កាល ម្នត្ទពយត្គប់ត្គ្មន់ សុខត្រធភទធនះក្៏ធក្ើតធ ើង ធលាក្ត្ពមទទួលធ ើយ ថា ត្ទពយទ ាំងឡាយដដលម្នធនះ ធត្ ះធលាក្រក្ខលួនឯង ធទើបបានមក្ មិនដមនធទពតាអងាណា ុចឲ្យ កាលធលាក្រក្ត្ទពយខលួនឯងបានធសចក្ដី សុខដូធចនះ នឹងថាមុនីទ ាំង ៧ ជាអនក្ត្រគល់ឲ្យ ធតើសមធ ត ុផលឬ ? ” ។ សាំណួ ររបស់ខ្ុាំ ធធវើឲ្យអនក្ស្សុក្ភូមិត្គប់គ្មន ធៅធសៃៀមស្ពៃ ត់ កាល ធឃើញបានការ ខ្ុាំធទើបបញ្ញជ ក្់តធៅ “ ម្ន លឧបាសក្ ! ធសចក្ដីសុខត្រធភទ ទី ២ មិនទក្់ទងនឹងវតថុ ជាសុខធក្ើតពីធសចក្ដីបរិសុទធថ្នចិតត កាលធលាក្ ធធវើចិតតធលាក្ឲ្យបរិសុទធស្ពា ត ត្ាសចាក្ធសចក្ដី ួងដ ង ធសចក្ដីក្ងវល់
  • 30. ព្រះភិក្ខុរនេចរ ខ្លួនទីពឹងខ្លួន ____________________________________________________________________ ~ 29 ~ ធសចក្ដីធលាភ ធសចក្ដីធត្កាធ ធសចក្ដីវធងវងបានោ៉ងដាច់ខ្លតធ ើយ ធសចក្ដីសៃប់ - សុខត្តជាក្់ត្តជាំក្៏ធក្ើតធ ើង ចិតតរបស់ធលាក្នឹងបរិសុទធ បាន ក្៏ធត្ ះការជាំរះសាំអាតរបស់ធលាក្ខលួនឯង ធលាក្ត្តូវជាំរះដុសខ្លត់ សាំអាតចិតតរបស់ធលាក្ខលួនឯង កាលថ្ដរបស់ធលាក្ត្រឡាក្់របស់ធស្ពម ក្ ធត្គ្មក្ ធលាក្ត្តូវធត្រីទឹក្ជាំរះលាងថ្ដធទើបបានស្ពា ត ធទះធលាក្ធធវើការ បូជាចាំធ ះត្ពះអាទិធទព បន់ស្សន់ឲ្យថ្ដរបស់ធលាក្ស្ពា តោ៉ងណា ៗ ក្ដី ថ្ដរបស់ធលាក្ក្៏មិនអាចស្ពា តបានធ ើយ របស់ធស្ពម ក្ធត្គ្មក្ធន្មះនឹងមិន ធបុើងធ ើរធចញធៅពីថ្ដរបស់ធលាក្ជាដាច់ខ្លត ” ។ កាលខ្ញុំបញ្ជា ក់ហេតញផលតហៅហ ៀត អនក្ស្សុក្ក្៏ធក្ើតធសចក្ដី ត្ជះថាល ត្គប់គ្មន ត្រគល់កាយថាវ យខលួនជាសិសសរបស់ខ្ុាំ ៗ ពនយល់ថា “ ម្ន ល ឧបាសក្ទ ាំងឡាយ ! ឆ្ងៃ យពីទីធនះធៅផលូវបចឆិមទិស ម្នត្រុងមួយធ្ម ះ ស្វវតថី ជារាជធានីរបស់ធកាសលរដា រាជធានីធន្មះសធមដចត្ពះបរម ស្ពស្ពដ សម្ា សមាុទធជាម្ច ស់គង់ធៅ ត្ពះអងាជាត្ពះបរមត្គូរបស់ធទវតានិង មន ុសសទ ាំងឡាយ អាតាា ត្គ្មន់ដតជាសិសសរបស់ត្ពះអងា ធលាក្-អនក្ទ ាំង ឡាយចូរតាាំងចិតតរឭក្ដល់ត្ពះអងា កាន់យក្ត្ពះអងាជាធគ្មលត្រចាាំចិតត និងត្រតិបតតិតាម ក្យធត្រៀនត្រធៅរបស់ត្ពះអងាច ុះ ធលាក្-អនក្ទ ាំងឡាយ នឹងជួបត្រទះធសចក្ដីសុខតាមសមគួរដល់ការត្រតិបតតិរបស់ខលួន ” ។ តអុំពីហ ោះ ខ្ុាំបានបញ្ញជ ក្់ផលូវដាំធណើ រជីវិតតាមដបបត្ពះពុទធស្ពសន្ម ឲ្យជាទីយល់ចាស់ដល់ពួក្ធគ ធ ើយរាំឭក្ថា “ ក្ ុាំធភលចថា អវីត្គប់ោ៉ង ត្គប់ត្រការត្តូវធធវើខលួនឯង ធលាក្-អនក្ត្តូវធធវើដាំធណើ រខលួនឯង ធទើបនឹងបាន ដល់ទិសធៅជាធគ្មលបាំណង ។ ត្ពះសម្ា សមាុទធក្ដី អាតាា ក្ដី អនក្ឯធទៀតៗ
  • 31. ព្រះភិក្ខុរនេចរ ខ្លួនទីពឹងខ្លួន ____________________________________________________________________ ~ 30 ~ ក្ដី ត្គ្មន់ដតជាអនក្បញ្ញជ ក្់ចងាុលត្ាប់ផលូវប៉ុធណាណ ះ ” ។ ខ្ុាំស្ពន ក្់ធៅទីធន្មះ ៣ ថ្ថៃ តាម ក្យនិមនដរបស់អនក្ស្សុក្ ធ ើយក្៏ធចញដាំធណើ រធធវើពធនចរ តធៅ ។ គ្រាមួយ ខ្ុាំបានធៅដល់តាំបន់ធ្ម ះក្ណណិ ក្ត្គ្មម ក្នុងដដនមគធៈ ត្រជាជនក្នុងភូមិស្សុក្ធនះ ធគ្មរពរាប់អានត្ពះអាទិតយជាសរណៈនិងធជឿ ម្ាំក្នុងធសចក្ដីសក្ដិសិទធិ របស់មនដមួយបទ ដដលធៅធ្ម ះថា គ្យាត្តី ធគធជឿថា មនដគោត្តីធនះសក្ដិសិទធិណាស់ សូមបីធទពតាកាលបានឮមនដ ធនះ ក្៏ត្តូវញ័រខលួន មន ុសសវណណៈត្ មណ៍ ប៉ុធណាណ ះ ធទើបម្នសិទិធស្ពវ - ធាយមនដបទធនះបាន និងត្តូវស្ពវ ធាយធដាយសាំធ ងតិច ៗ មិនឲ្យមន ុសស វណណៈសូត្ទៈបានឮជាដាច់ខ្លត សូមបីដតភរិោក្នុងរវាងម្នរដូវ ក្៏មិនឲ្យ បានឮ លុះខ្ុាំធៅដល់ធគមក្និោយត្ាប់ធសចក្ដីសក្ដិសិទធិរបស់គោត្តីឲ្យ ខ្ុាំស្ពដ ប់ កាលខ្ុាំសូមឲ្យធគស្ពវ ធាយឲ្យស្ពដ ប់ ធគក្៏ស្ពក្សួរដល់វណណៈ របស់ខ្ុាំជាការធាំ ខ្ុាំត្ាប់ធគថាជាបពវជិត ធគយល់សាំគ្មល់ថាខ្ុាំជាត្ មណ៍ ធទើបស្ពវ ធាយមនដគោត្តីឲ្យស្ពដ ប់ដូចតធៅធនះ ៖ ត័ត ស្វវ ិត្តៈ វាគរនយ័ម ភារគោ គទវាស្យៈ ធិមហិ ធិគយា គយា ោ បរគោ ទយ័ត “ ពួកហយើង សូមបធង្គា ននមស្ពា រនូវរសមីដ៏ខាស់របស់ត្ពះសុរិោធទព អនក្ជាធាំធលើវតថុទ ាំងអស់ អនក្អាចន្ម ាំធយើងឲ្យធក្ើតធសចក្ដីដឹង ធសចក្ដី យល់ ជាអនក្ដូចដួងធនត្តន្មពិតានថ្នសួគ៌ ” ដូធចនះ ។ កាលបានស្ពដ ប់មនដដ៏សក្ដិសិទធិរបស់អនក្ស្សុក្ធ ើយ ខ្ុាំក្៏ធមើលមិន
  • 32. ព្រះភិក្ខុរនេចរ ខ្លួនទីពឹងខ្លួន ____________________________________________________________________ ~ 31 ~ ធឃើញថា ក្យត្តឹមប៉ុធណាណ ះនឹងធធវើឲ្យធទពតាខ្លល ចបានោ៉ងណា ដតខ្ុាំក្៏ ធៅអងាុយធសៃៀមសិន មិនបាននិោយជាំទស់ធគធ ើយ ។ “ ធលាក្ម្នមនដសត្ម្ប់ការ រខលួនខលះធទ ? ” អនក្ស្សុក្ម្ន ក្់សួរ ធ ើង “ ធបើគ្មា នខ្ុាំនឹងបធត្ងៀនឲ្យ ធលាក្ធធវើដាំធណើ រធដើរធៅដតម្ន ក្់ឯងម្ន ភយនដរាយធៅជុាំវិញ ធបើគ្មា នមនដការ រខលួន ក្៏គួរខ្លល ចថានឹងមិនរួចពី ភយនដរាយ ” ។ “ ម្ន ” ខ្ុាំធឆលើយភាល ម នឹក្សរធសើរក្នុងធគ្មលបាំណងលារបស់ធគ “ ធបើធលាក្ចង់ស្ពដ ប់ អាតាា នឹងស្ពវ ធាយឲ្យស្ពដ ប់ ” កាលធឃើញពួក្អនក្ ស្សុក្សាំដដងចាំណង់ចង់ស្ពដ ប់ ធទើបខ្ុាំធលើក្យក្ឱវាទបាដិធម្ក្ខ ដដលជា ភាសិតត្រមូល ក្យធត្រៀនត្រធៅរបស់ត្ពះពុទធ ឬ ក្យធត្រៀនត្រធៅត្ពះ ពុទធច ុះក្នុងឱវាទធនះ មក្ស្ពវ ធាយ ។ “ ស្ព្ាបាបស្ស អករណំ ការមិនធធវើធសចក្ដីអាត្រក្់ត្គប់ោ៉ង ; កុស្លសូបស្មបទ្វ ការធធវើអាំធពើលាត្គប់ោ៉ង ; ស្ចិតាបរ ិគយាទបនំ ការជាំរះចិតតរបស់ខលួនឲ្យស្ពា តផូរផង់ ។ ធនះជាមនដរបស់អាតាា អនក្ណាត្រតិបតតិបានតាមធនះ អនក្ធន្មះនឹង ម្នធសចក្ដីសុខធក្សមត្គប់កាល ” ។ ខ្ុាំបានខាំត្រឹងដត្រងសាំដដងពនយល់ធសចក្ដីសក្ដិសិទធិរបស់មនដខ្ុាំ ឲ្យ ពួក្អនក្ស្សុក្ស្ពដ ប់ រ ូតត្គប់គ្មន ធក្ើតត្ជះថាល ធជឿនឹងចង់ធរៀនយក្ទ ុក្ ការ រខលួន មន ុសសម្ន ក្់សួរធ ើងថា “ មនដធនះ ម្នវិធីរក្ាោ៉ងណា ខលះ ? ” ។ “ ម្នវិធីរក្ាដូធចនះគឺ មុនដដលធលាក្នឹងគិតអវី នឹងនិោយអវី
  • 33. ព្រះភិក្ខុរនេចរ ខ្លួនទីពឹងខ្លួន ____________________________________________________________________ ~ 32 ~ នឹងធធវើអវី សូមឲ្យគិតធមើលជុាំវិញស្សួលបួលជាមុនសិនថា ការធធវើ ការ និោយរបស់ខលួន ជាការបងាបធងាើតធសចក្ដីទ ុក្ខឲ្យដល់ខលួននិងអនក្ដថ្ទឬធទ ធបើធឃើញថាជាការបងាទ ុក្ខបធងាើតធទស ក្៏ក្ ុាំនិោយ ក្ ុាំគិត ក្ ុាំធធវើអាំធពើធន្មះ ជាដាច់ខ្លត ធបើធឃើញថា ការធធវើ និោយ គិត ធន្មះអាចបងាបធងាើត ធសចក្ដីសៃប់-សុខ ចាំធរីនឲ្យដល់ខលួននិងអនក្ដថ្ទ មិនខុសសីលធម៌និង ចាប់របស់រដា ក្៏ចូរធធវើច ុះ ធបើរក្ាបានដូធចនះ មនដរបស់ធលាក្នឹងខ្លល ាំង ពូដក្ ដតធបើរក្ាមិនបាន មនដរបស់ធលាក្នឹងស្ពបរលាប អាតាា ធធវើ ដាំធណើ រមក្ដតម្ន ក្់ឯងធដាយមិនម្នអាវុធអវីជាប់មក្នឹងខលួនធ ើយ បាន ធពើបពះនឹងសតវស្ពហាវធខ្លម ចបិស្ពច និងធចារចិតតធឃារធៅ ដតមនដ ធនះជួយឃុាំត្គងឲ្យអាតាា រួចចាក្ភ័យជានិចចមក្ ត្តណមដថ្ទធត្ៅពីធនះគ្មា ន ធទ ពួក្ធលាក្អាចស្ពវ ធាយធដាយសាំធ ងខ្លល ាំងប៉ុន្មា នក្៏បាន នឹងអាច ត្ាប់នរណា ៗ តធៅធទៀតក្៏បាន ធបើត្ាប់ត្ពមទ ាំងពនយល់អនក្ដថ្ទឲ្យ យល់ន័យបានធត្ចីនត្តឹមណា មនដរបស់ធលាក្ក្៏ពូដក្សក្ដិសិទធិធត្ចីនធ ើង ត្តឹមធន្មះ ” កាលខ្ុាំបានបធត្ងៀនពុទធមនដ ដល់អនក្ស្សុក្ក្ណណិ ក្ត្គ្មមធ ើយ ខ្ុាំក្៏ធធវើដាំធណើ រតធៅ ។
  • 34. ព្រះភិក្ខុរនេចរ ស្ដ្រីជរា ____________________________________________________________________ ~ 33 ~ ស្ដ្រីជរា លោក-អ្នកអានទាំងឡាយ ! ល្ងង ចថ្ងងមួយ ខណៈកំពុងដដើរដៅ កណ្ដា លថ្រព ខ្ុំបានឮសំដេងររដោយំរួញដរៀបរាប់ដចញមកពីកនុងថ្រព ដរើបឈប់ឈរស្ដា ប់ដោយយកចិត្តរ ុកោក់ សំដេងដ ោះជាសំដេងរបស់ ស្ដសាី ឮមកយ៉ាងគួរដលល ចផាពីថ្រពលង ៗ ផលូវ ដ្វើឲ្យដសចកាីដមត្តត ករុណ្ដ ដកើត្ដេើងកនុងចិត្តរបស់ខ្ុំភ្លល ម រពោះពុរធជាម្ចច ស់ដររៀនររដៅឲ្យម្ចនដសចកាី ដមត្តត ករុណ្ដ អាណិ ត្អ្នកដថ្រ និងរកផលូវជួយអ្នកដថ្រ ដបើលមមនឹងជួយ បាន គិត្ដល់រពោះពុរធវចនៈរត្ង់ដនោះដ ើយ ដរើបកាត្់ចិត្តដដើររុកថ្រពត្រមង់ ដៅរត្ង់សំដេងដ ោះ ។ ភ្លពដដលដៅលងមុខខ្ុំ គឺស្ដសាីជរាម្ចន ក់កំពុងអ្ងគុយយំរួញ ដៅជិត្ គំនរដភលើង្ំ ខ្ុំអាចកាត្់ស្ដម នបានភ្លល មថា គាត្់កំពុងយំរឭកនឹកដល់បុគគល ជារីស្សឡាញ់ណ្ដម្ចន ក់ដដលស្ដល ប់ដៅ និងដពលដនោះកំពុងរត្ូវដភលើងដឆោះដៅ ដលើដជើងងករ “ អ្នកមីង ! អ្នកមីងកំពុងយំរឭកដល់នរណ្ដ ? ” ។ គាត្់ដងើបមុខដ៏ររឹកដជាកដោយរឹកដភែក សំេឹងដមើលខ្ុំ ដ ើយ ដឆលើយទ ំងខសឹកខសួល “ ខ្ុំកំពុងយំរឭកដល់កូន ខ្ុំម្ចនកូនររុសដត្ម្ចន ក់ដគ ក៏ស្ដល ប់ដោលខ្ុំដៅ កូនដអ្ើយ ! កូនមិនអាណិ ត្ដម៉ាខលោះដេើយ ” ដឆលើយរាប់ ខ្ុំបានប៉ាុដណណោះ ស្ដសាីជរាក៏យំដរៀបរាប់ត្ដៅដោយសំដេងលល ំងជាងមុន ខ្ុំ បដណ្ដា យឲ្យគាត្់យំទល់ដត្ដឃើញថាគាត្់ដនឿយ ដលវើយ សំដេងដខសវ សអកដ ើយ ដរើបខ្ុំដផាើមសំដដង្ម៌លួងដល្ងមគាត្់ដោយឧបាយ ។ “ អ្នកមីង ! អាត្តា នឹងនិយយដរឿងចដមលកឲ្យស្ដា ប់មួយដរឿង ដបើអ្នក
  • 35. ព្រះភិក្ខុរនេចរ ស្ដ្រីជរា ____________________________________________________________________ ~ 34 ~ មីងចង់ស្ដា ប់ អាត្តា ដជឿថា កាលបានស្ដា ប់ដរឿងដនោះដ ើយ ជួនកាលអ្នក មីងអាចនឹងសរាយចិត្តខលោះ ” ។ “ រពោះគ ុណជាម្ចច ស់ និយយអ្វីក៏និយយមកច ុោះ ” ស្សីជរាដឆលើយ ដោយមិនសូវជាយកចិត្តរ ុកោក់ ដៅដត្ខសឹកខសួលអ្ងគុយដមើលកងដភលើង ដោយដួងដភែកររឹកដជាកដោយរឹកដភែក ខ្ុំដរើបនិយយដរឿងដដលខ្ុំគិត្ ដឃើញដេើងបានកនុងខណៈដ ោះថា “ ពីមសិលមិញ ដពលដដលដ្វើដំដណើ រ មកដល់ដឆែររដនលគង្គគ អាត្តា បានជួបស្ដសាីម្ចន ក់កំពុងឈរយំ ខសឹកខសួលដៅ ដលើដឆែររដនលគង្គគ ដូចជាអ្នកមីងកំពុងយំកនុងឥេូវដនោះដដរ អាត្តា បានចូល ដៅសួរ ងថា យំដ្វើអ្វី ? ងដឆលើយថា ងបានមកឈរដៅរោំងរដនល ដនោះត្តំងដត្ពីរពឹក ខំោមរាមរឹកកនុងរដនលមិនឲ្យ ូរដៅដរកាម ងបាន លួងដល្ងមអ្ងវរដោយពាកយដផអមដលែមខលោះ កំដ ងគំរាមខលោះ ដជរររដរច ខលោះ ដត្រឹកក៏មិនស្ដា ប់សំដេងរបស់ ង ដចោះដត្ ូរដៅមិនឈប់ឈរ ត្តម រីរបស់ខលួន ងខូចចិត្តដបិត្ោមរឹកមិនស្ដា ប់ ដរើបឈរយំកនទក់ កដនទញ អ្នកមីង ! ដបើអ្នកមីងបានជួបស្ដសាីដ ោះដូចអាត្តា ដត្ើអ្នកមីងគិត្ ថា ស្ដសាីដ ោះជាមន ុសសឆកួត្ឬមន ុសសម្ចនស្ដម រត្ីលអ ? ” ។ “ ក៏ឆកួត្ដ ោះឯង រពោះគ ុណម្ចច ស់ ” ស្ដសាីោស់ដឆលើយ “ វាដដលម្ចនពី ណ្ដ រឹក ូរត្តម្មាត្តររររត្ីរបស់វា នឹងដៅោមឲ្យវាឈប់ ូរបាន ដូចដមាចដកើត្ ដបើោមវាមិនស្ដា ប់ដ ើយយំខូចចិត្ត ក៏ជាមន ុសសឆកួត្ពិត្ ៗ ដ ោះឯង ” ។ កាលយយគាត្់បដងែើបផលូវដូដចែោះ ខ្ុំក៏ដផាើមលុកចូលភ្លល ម “ ដបើស្ដសាី ដ ោះឆកួត្ អ្នកមីងក៏ឆកួត្ដូចគាន ដដរ ” ។