SlideShare a Scribd company logo

suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ

•
•
sue moneath
sue moneath

suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ

Environment
1 of 99
Download to read offline
ពនឺ ៃ តេ ក និង ៃ តលកណ៍
ពនឺ ៃ តេ ក និង ៃ តលកណ៍ វបស ប ធមបរ យ
ពនឺ ៃ តេ ក និង ៃ តលកណ៍ វបស ប ធមបរ យ េរៀបេរៀងេ យ សិរប ភិក ឱក ែណម នទីសមី ម (ម េ ធ) ព. ស. ២៥១០ គ. ស. ១៩៦៧ ចមងេចញនិងផ យេ យ េហង Los Angeles, California, U.S.A
-ក- ក រព បុពេហតុ ំឲ េសៀវេ េនះេកើតេឡើង េ យ ស័យេហតុ២ ងគឺ៖ ១- េ យ ស័យអភូតេហតុៃនឧ សក២រូប គឺេ ះស ១ េ ះវ ណ១ ចូលេ ប យបងំ ទូលសួរប ធម៌ អំពី ៃ តេ ក ៃ តលកណ៍ និងវបស កម ន ចំេ ះ ពះប សុំឲ េ កសែមងបំភឺផវវបស ធុរ: ដ៏ តង់េ ះេ ន់ មគផលនិ នេដើម ីទុក ខវតិ បតិបតិ ស ប់អក វបស និកតេ ។ ពះប នសំែដងពន ល់អំពីេរឿងេ ះ ង ទូលំទូ យ ំងអំពីេដើមដ បចប់ ។ លេ កសំែដងចប់ េហើយ អកស និងអកវ ណ នេសចកី ជះ ំងដ បបនឺឧ ន រ ពិេ ះ ស់ ៗ ច ស់ ស់ ៗ លម ខវតិ បតិបតិ នេហើយ ។ ២- េ យយល់េឃើញ ៃ តេ ក ៃ តលកណ៍ និងវបស កម នេនះ ច ន បទីបមួយ ស ប់ជួយបំភឺផវវបស ធុរ: មួយ គ ងធំចំេ ះ អក ប់ ន ពះពុទ ស ំង េ លធម៌ ច ំដំេណើរអកបដិបតិ េ ះេ រកមគផលនិ ន នេទៀតផង។ ស័យេហតុ ំងពីរ ងេលើេនះ េទើបខំ ន ក ំងព ម េរៀបេរៀងេរឿងេនះេឡើង ដ ប នសេ មច េសៀវេ មួយ ឲ េ ះ ៃ តេ ក ៃ តលកណ៍ និងវបស ប ធមបរ យ ។ កងៃផេសៀវេ េនះ ខំ ំង ក េ ទេឆើយដូច នមនុស ៣ ក់ កសួរ គឺ អកស ១ អកវ ណ១ ពះប ១ ។ ខំសង ឹមទុក េ កអក ន និង េ កអកបដិបតិ ំង យ ែដល ននិងបដិបតិេ យេ បើវ រណប បកបផង មុខ នឹងេឃើញច ស់ នូវធម៌ពិត ធម៌ែមន េ យខនឯង កងរយ: ល មួយ ពុំ នេឡើយ ។
ខំសូមអភ័យេ សអំពីសំ ក់ េ កអក ជ ំង យ គប់ បេភទ េ ះ អក ជ ងផវវបស ធុរ:កី អក ជ ងផវគនធុរ:កី េបើ នេ េហើយ េឃើញ នវបតិ ឬ ំឆង តង់ ន័យ មួយសូមេម ែកត មវឲ ន តឹម តវលផង េដើម ី កិចអនុេ ះ ចំេ ះ ពះពុទ ស ។ លខំេរៀបេរៀងចប់សព គប់ េហើយ ន បេគនេ ភិក ទតេតរប បេ លុយ េ ទឿន អរ សី ភូមិភំលង ឃុំ ល សុករេវៀង ែខ ត ពះវ រ ឲ ជួយសរេសរសំេ និង ពិនិត ែក លុះ េ កសរេសរចប់េហើយ នជូនេ េ ក អ៊ន យ សុំឲ េ កជួយៃលលក រក ទីពឹង ពះេថរ:អង មួយ ឯ កុងភំេពញ ជួយពិនិត ែកស មលឲ ន តឹម តវល មពុេ ទ ។ េ ក អ៊ន យ ន ំច ប់េនះេ បេគន ពះធមៃ ត េ រ ច័ន លី ធមធី េ វតបទុមវតី ជវ ម ភំេពញ សុំឲ ជួយ ពិនិត ែកស មល ។ ពះធមៃ តេ រ នទទួលេ យយក ពះទ័យទុក ក់ ជួយពិនិត សរេសរ ថី េហើយែកស មលេ លធម៌ ល ះ និងអក វរុទរហូតដល់ ន រូប ងេសៀវេ េនះសេ មចេឡើង ។ ែតេ ពុំ ន់អស់េសចកីសង ័យកងចិត េទើប ន បេគន ពះ ធមេ តម តុង ឈួន ចនវជីេ បទុមវតី ជវ ម ភំេពញ ឲ ជួយពិនិត ែថមេទៀត និងជូនេ ក ប៊ូ ប៉ូ (អតីត កុមជំនុំ ពះៃ តបិដក កសួង សនបណិត ) ឲ ជួយពិនិត ថីមងេទៀត ។ េ ក ប៊ូ ប៉ូ ក៏ នជួយ ពិនិត េ យសព គប់ េឃើញ ធម៌េនះ នអតន័យទូលំទូ យ ំង ន បេ ជន៍ដល់អក ន អកបដិបតិ ឲ ភឺ ង ំចិតេ រកសនិសុខ សនិ ព ន សួល លម រកេ ះពុមទុក ធម បទីបមួយ កងពុទ សនមណល ។ េទើប ន រេសចកីយល់េឃើញ េ ងមុខ ដូច នេ ទំព័រ ងមុខេនះ ប់ ។
សិរប ភិក ឱក ែណម នទីសមី ម (ម េ ធ) ឃុំគង់នយ សុកក លសឹង ែខ តក ល
---ខ- េសចកីពិនិត និង េសចកីយល់េឃើញ ខំ នពិនិត េ យម៉ត់ចត់ នូវេសៀវេ ៃ តេ ក និង ៃ តលកណ៍ េនះ ចប់សព គប់ េហើយ យល់េឃើញ េសៀវេ េនះ តឹម តវ មៃ តសិ ំង៣ គឺសីល ស ធិ ប និង តឹម តវ ម លីឧេទសកងគមីរវសុទិមគ : សីេល បតិ យ នេ សប េ ចិតុំប វយំ បី និបេ ភិកេ ឥមំ វជដេយ ជដនិ នរជនអកេឃើញភ័យកងវដ អក ន ប ស់ នព មដុត កេ ចកិេលស លេបើ នសិតេ កងសីលវសុទិេហើយ គប ីចំេរននូវចិតវសុទិ និងប គឺទិដិវសុទិេទៀត េទើប ច ត់ ច់នូវេ គឿងប ញ េ ល គឺកិេលស ដូច េ គឿង ំ ំៃនឫស ី ឲ ជះ ច់ សឡះ ន ។ ម៉ ងេទៀត វបស ប ធមបរ យេនះ មិនែមន វបស ែកង យ ែអបែនបេ ង មន គម ប់មិនមុត ដុតមិនេឆះេ ះេទ គឺ វបស ងលិតសុខុម គួរ ទី ប ពឹត របស់ ពះេ វចរទូេ ពិត កដ ស់ ។ ភំេពញ ៃថទី ៩ ក ១៩៦៥ ប៊ូ ប៉ូ អតីត កុមជំនុំ ពះៃ តបិដក ពុទ សនបណិត
- គ - ៃ តេ ក ៃ តេ កផកពួកសត ឆង ត់សមុទ គ ឥត នេ ះេ តើយ យមហិ ចូល ន់ជ ព ធមរណ: ។ ែតេគមិនដឹង ន សុខ ខំចូល តសុក គប់វណ: បបួលគី េ ចើនអន័គ គឹក ក់េឡើងជិះេ សប យ ។ លុះដល់េ ះ ក់ យ លិចលង់អន យ ត់ ត់ យ ត់កូន បពនឪពុក យ ត់ តិជិត យអ របង់ ។ និពនេឡើងេ យ ពះធមៃ តេ រ ចន លី វតបទុមវតី ជវ ម កុងភំេពញ
នមតរតនតយស សូមនមស រចំេ ះ ពះរតនៃ តេ យេសចកីេ រព ។ េសចកីអធិប យកង ងេដើម ៃនវបស កម នេនះ គួរពួកពុទ សនិក ជនទូេ ប លែដល ពះស សមទ បរម គរបស់េយើង ន ស់ដឹង េឡើង រ ឯកកងេ ក ទង់ ន ពះហឫទ័យ បកបេ យ ពះម ករុ ដ៏ធំ ទង់េ ស ប ន ពះសទម េទស ចំេ ះសតនិករកងេ ក អស់ រយ:ចំនួន៤៥ ពះវស ។ េ យ ទង់ ន ពះពុទបំណងចង់ ឲ ពួកសតនិករ ំងេ ះ នសេ មចមគផល កងេពល ន ប់ ឬ ប់រួចេហើយ និង ន បតិបតិ ម េដើម ីេ ះ តង់េ ន់ ពះនិ នែតម៉ ង ។ មិនែមន នពុទបំណង តឹមែតដឹក ំសតឲ នសុគតិ គឺសម តិមនុស េ ក េទវេ ក ឬ ពហេ ក ប៉ុេ ះេទ ។ េ ះ ពះអង ទង់ ន ប ក់ច ស់នូវភព ំងពួង ែដល ទង់ ន ប់េកើត ប់ ៗ េ យ ល់ ពះអងឯងមក អស់រយ: ល អេនក តិ ំង ទង់េឈងយល់ច ស់េ យ ពះប ណផងេទៀត ភព ំង៣េនះ សឹង េពញេ េ យគំនរេភើងទុក និងេភើងកិេលស ែដលកំពុងែតេឆះេ ល លកំេ ពួក សតឲ េ កហល់ ក យ អនះអែនង និច េ យេភើងទុក េភើងកិេលស ដុត កំេ ឲ េឆះេ ល លវលវល់េកើត ប់កងវដសង រ េ យទុកេវទ រកទីបំផុត ន ។ ពួកសតែដល តវអវ ដឹកមុខ បិទ ំងប មិនឲ េឃើញច ស់នូវកងទុក តឡប់ ស ល់ រេកើតកងភព រសុខសប យេ វញ ឧប ដូចសតលិត ៗ តូចៗ នសតម ច េដើម កេឡកេឃើញពនឺេភើងភឺ លកង តី ល ក៏នឹក ន របស់ ត ក់សុខសប យ ឥត នដឹង េភើងេនះ របស់េ ក យេឡើយ ក៏ ំ េហើរ តសុករុលត ល ចូលេ មេ មេលង បែឡងព័ទ កឡឹង យ យ េ យេសចកីសំ ល់ខុស (េ ហ:) មិន នមួយ ទី ឡិ ផង
ក៏ដល់នូវេសចកីវ សអន យ ប់ខនេ ទីេ ះ េ តៀប កក កុញ ហួសវស័យ នឹង ប់ ប៉ុេណះប៉ុេ ះ ន េ យ រែតេភើងេនះឯង ង មិញ ។ បុគលែដល តវអវ បិទ ំងេហើយ សំ ល់េឃើញសម តិមនុស សម តិេទវ ក៏នឹក ន សម តិ ំងេ ះ របស់វេសស ត ក់ តជុំៃថ បកបេ យ េសចកីសុខ សួល របស់ េទៀង ត់ មិនវប សែ ប បល េ ះេហើយ ក៏ ំ បំេពញ រកុសលេផ ង ៗ ចំេ ះែត ង វដ មិនីកុសល គឺកុសលែដល េធើដំេណើរឲ វលវល់កងភព េ ះែត នូវសម តិ ំងេ ះ ឯសម តិ ំងេ ះ ឯង រែមងចងេ កៀកនូវបុគល ស់េ ះ ឲ ប់េ កងភព េហើយេឆះ េ ល ល េ យគំនរេភើងទុក និងេភើងកិេលស េធើឲ វលវល់ ប់េកើត ទទួលរងនូវេសចកីទុក េវទ កងវដសង រេរឿយ ៗ រកទីបំផុត ន ងេ ះែដរ ។ ពះពុទ សិត ទង់ ស់ : យ បិ ម ជចេ នេ អបរ យេ ឯក តិ មេគន ឧមេគ បិ ឯក សំ េរ សំសរ េ ត អបរ យេ កេ តិ ឯក បុ ំ អបុ ម ិ ឯក យ ច ញ េ ធមំ ស និ អភិ សេមស តិ ត អវជ ប ស ឧបសេ ចរស តិ ។ េសចកី មនុស ក់អំពីកំេណើត ( ច់ចរេលើែផនដី) េបើឥតេគដឹកៃដ ំមុខេទ ជួន េដើរេ តង់ផវក៏ ន ជួនេដើរេ ខុសផវក៏ ន ង មិញ បុគល លលង់េ ែដល ប កបេ យអវ បិទ ំង មិនឲ ដឹងច ស់នូវកងទុក េ ះ រអេ លេ មកកងវដ: ល ច់រ ត់េ កង លវដសង រ េបើមិន ន អក ជដឹក ំមុខេទ រែមង រពេធើនូវបុ ភិស រ គឺចំែណក បុណ ខះក៏ ន រពេធើនូវអបុ ភិស រ គឺចំែណក បខះក៏ ន រពេធើនូវអេន ភិស រ
គឺ ចំែណក នែដល នចិតវប សេ យទិដិ នសស តទិដិ េដើមក៏ ន ងេ ះែដរ ។ លុះ ែតបុគល លេ ះ យល់ច ស់ ស់ ន ស់ដឹងនូវអរយសច:៤ ប រ េពល និង បុគល ប ពឹតធមបតិបតិេ ះេ រកសនិសុខសប់ ត់កង េពលេ ះ េ ះ នសប់អវ ។ ែត េបើបុគល លេ ះ មិន ន ស់ដឹងនូវ អរយសច:េ យច ស់ ស់ េទ ទុក បុគលេ ះ រពេធើនូវបុ ភិស រ គឺ រ ក់ែតងបុណ មួយ េ យ យ ចិត បុណ េ ះឯងរែមង ចឡំេ េ យេ សទុក េ ចើន ប រ ន តិនិងជ េដើម េ ះេហតុអី? េ ះែត នូវសម តិកងេ ក ំង៣ គឺមនុស េ ក េទវេ ក ពហ េ ក េ យ សំ ល់ សម តិ ំងេនះឯង សម តិ បេសើរ បកបេ យេសចកីសុខ ង េទៀង ត់ ។ ប៉ុែន ពះសព ពុទពុំែដល ទង់សំែដងសរេសើរ ចំេ ះកំេណើតៃនសត ែដល អេ លេ េកើត មនុស កី េទវ កី ពហកី កំេណើត បកបេ យ គុណ ផុត ក េសចកីទុក ំងពួងេ ះេឡើយ ។ េ ះ ពះអង ទង់ បច ស់ េបើ តិកំេណើតរបស់សត ំង យ នេ ដ ប េសចកីទុក ំង យ ន តិទុក េដើម ក៏ នេ ដ បេ ះ ែដរ ។ េ ះេហតុេ ះ ន ពះអង ទង់ ស់សរេសើរចំេ ះែត ពះនិ នមួយ ធម តិ ចេធើសត ំង យឲ រលត់ផុត កទុក គប់ ប រ ។ ចំែណក បុគលែដល បកបេ យ វ រែមង ន រយល់េឃើញ រេកើត មនុស កី េកើត េទវ កី េកើត ពហកី េ យអំ ច វចរកុសល ឬរូ វចរកុសល មួយ ក៏គង់មិនរួច កទុក ំងពួង នេឡើយ ំង ន រយល់េឃើញ េបើ តិ កំេណើតមិន ន់អស់េទ ទុកក៏េ មិន ន់អស់ែដរ េ ះកំេណើតរបស់សត ំង យ ែដលេកើតកងភពេ ក បនិងភពដ៏ឧតមេ ះ ៗ េ យអំ ច កុស កុសលកម សុទែត កំេណើតេ ន រែ ប បលមិនេទៀង ត់ លេបើ អស់អំ ច ៃនកុស កុសលកមេ ះេហើយ សត ំង យេ ះឯង តវែតវល
តឡប់ចុះេឡើងេ កងវដ: េ យអំ ចៃនផលបុណ និងផល បដឹក ំដូេចះ េតើទីបំផុតៃនទុករបស់សតេ តឹម ? បុគលែដល បកបេ យវ លេបើយល់េឃើញ ងេនះេហើយ រែមង ន េសចកីេនឿយ យធុញ ន់ ចំេ ះកំេណើតែដលេកើតេរឿយៗ កងវដ:េនះ ែតង តិះរះរកឧ យ េដើម ីនឹងេ ះខនេគចេចញឲ រួចផុត កភព ំង៣ េ យ រខំ បឹងែ បងបំេពញកុសលេផ ង ៗ ចំេ ះែត ង វវដ មិនីកុសល គឺកុសលែដលេធើ ដំេណើរ តង់េ ះេ ន់ ពះនិ ន ទី ស កវដ: ។ បុគលេ ះ លេបើេធើ នូវកុសល មួយ េ យ យ ចិត ន រឲ ន េដើម រែមង ំងចិតេដើម ីេធើពួកកិេលស ំង យ នេ ភ: េដើម ឲ រងសតអស់ពី ខនស ន សំេ េ ពះនិ នែតម៉ ងប៉ុេ ះ ។ កុសលរបស់បុគលេ ះេ វវដ មិនី កុសល គឺកុសលរបស់បុគលអកដល់េ តើយៃន ំង គឺ ពះនិ ន រួចផុត សឡះ ក រវល េកើតវល ប់ ។ ធម៌ែដល ពះស សមទ ទង់េលើកេឡើងសំែដងស ប់ឲ សត បតិបតិ ម េដើម ី េ ះត មង់េ ន់ ពះនិ នេ ះ នេ ចើន អេនក ស់ កងទីេនះ ទង់ សំែដងសំេ យកវបស ែតម៉ ង ទីខះសំេ យកសមថ:ផង ំងវបស ផង ទីខះសំេ យកអដងិមគ គឺ មគែដល បកបេ យអង៨ ប រ នស ទិដិ េដើម ទីខះ សំេ យក ត័យសិ ំង៣ គឺ សីល ស ធិ ប ទីខះ សំេ យកេ ធបកិយធម៌ ំង៣៧ ប រ នសតិប ន៤ សមប ន៤ េដើម។ កងទីេនះសំេ យក វបស កម នែតម៉ ងប៉ុេ ះ ដូចតេ ៖
កមវធីចំេរន វបស កម ន លេបើ ពះេ វចរ នបំណងនឹងចំេរននូវ វបស េ ះ គប ីឲ ដឹងអត ៃនវបស វ ដូេចះ ៈ បុគលអកេធើវបស ប ែដលខនេឃើញកង រមណ៍េហើយ នកងចិត េ យេចត េចត េ ះេ ះ វបស វ ។ ក៏ឯវបស វ េនះ ពះេ វចរនឹងចំ េរន គប ីសិក ឲ ដឹងច ស់នូវធម៌៣ ប រ មុនសិនគឺៈ ១- ធម៌ ភូមិ រមណ៍របស់វបស ២-ធម៌ ឫសគល់ េហតុឲ េកើតេឡើងេហើយ ំងេ របស់វបស ៣- តួវបស ។ អី ភូមិ រមណ៍របស់វបស េ ះ ? ស រធម៌ែដលបច័យ បជុំ ក់ែតងេឡើងគឺ ឧ ទិនក: ែដល មធម៌ ស័យ និង អនុ ទិនក: ែដល មធម៌មិន ស័យ ឬ ម និង រូប ែដលែចកេចញេ េ យ ប រេផ ងៗ នខន៥ យតន:១២ តុ១៨ ឥ នីយ២២ េដើម ំងអស់េនះគឺ ភូមិ រមណ៍របស់វបស ។ អកែដល ចំេរនវបស េ ះ តវេរៀនធម៌ែដល ភូមិ រមណ៍ របស់វបស េ ះ ឲ ដឹង ច ស់ ស់ មុន េហើយគប ី កសួរេ កអកេចះដឹងនូវអត និង ធម៌ឲ ដឹង េសចកីពិត កដ ចំ នល េទើប គួរនឹងចំេរនវបស ន ។ អី ឬសគល់ េហតុេកើតេឡើង ំងេ របស់វបស េ ះ ? សីលវសុទិ េសចកីបរសុទៃនសីល១ ចិតវសុទិ េសចកីបរសុទៃនចិតគឺ ឧប រស ធិ និងអប ស ធិ១ វសុទិ ំង២េនះឯង ឬសគល់ េហតុេកើត េឡើង ំងេ របស់វ បស ។ អកែដលនឹងចំេរនេ ះ តវ បតិបតិឲ អក ន
សីលបរសុទ និងចិតបរសុទ េ យស ធិ មុន េទើបគួរនឹងចំេរនវបស ន ។ េបើ អក នសីលមិនបរសុទ មិន ន ស ធិ ចិត យ យេហើយ ក៏ អកអភ័ព មិនគួរនឹងចំេរនវបស េ ះ នេឡើយ ។ េ ះ សីលនិងស ធិ ក ំងឲ េកើតវបស ។ អី តួវបស ? វសុទិ ំង៥ ងគឺៈ ១- ទិដិវសុទិ េសចកីបរសុទៃន រេឃើញ ២-ក វតរណវសុទិ េសចកីបរសុទ ៃនេឃើញច ស់ កនងបង់េសចកី សង ័យ ន ៣- ម មគ ណទស នវសុទិ េសចកីបរសុទៃន រដឹងពិត េឃើញពិតេនះ ផវេនះ មិនែមន ផវ ៤- បដិប ណទស នវសុទិ េសចកីដឹងច ស់េឃើញច ស់ នូវផវ បតិបតិ ែដល េហតុឲ អរយមគេកើតេឡើង ៥- ណទស នវសុទិ េសចកីបរសុទៃន រដឹង រេឃើញ នូវករណីយកិច ែដល ចំែណកៃនេ កុតរ: គឺេឃើញកងមគ៤ េ យ ក់ច ស់ ម លកណ:និងស វ: មិនវេងងេ មសមតិេ កេ រ សត ខន ណ េយើង េគ េឡើយ ែដល តួទិដិវសុទិ ។ ំង េហតុនិង បច័យ កនងក កង ល ំង៣ េចញ ន គឺមិនសង ័យ េយើងច តមកពីទី ? េយើង អី? េយើងនឹងេ េកើតកងទី ? េទវបុ ត េទវ នឬ មិន ន? ែដល តួក វតរណវសុទិ ។ វបស ណ ំង៩ នឧទយពយ ណ េដើម នអនុេ ម ណ ទីបំផុត េ ះ បដិប ណទស នវសុទិ ។ អរយមគ ំង៤េនះេ ះ ណ ទស នវសុទិ ។ វសុទិ ំង៥ ប រេនះឯង តួ វបស ។
ម៉ ងេទៀត ប ែដលេយើងដឹងពិតេឃើញពិត កងស វ: រេកើតឯងរបស់ ស រ គឺ េឃើញ របស់មិនេទៀង ទុក អន េឃើញច ស់ របស់ឯ មិនេទៀងែត ល េកើតេឡើងេហើយរលត់ ត់បង់េ វញ របស់េ ះ ទុកពិត េបើរបស់ឯ ទុក របស់ េ ះ អន មិនែមន ខន ណ របស់េ ះមិនគួរេបើនឹង ប ន់ បេកៀក របស់ េយើង េ យអំ ចត ឧ ន នៈ និងទិដិេឡើយ ។ េ ះ ខន ណ-េយើងេគមិន នេទ ប ែដលពិ រ េឃើញ ក់ច ស់ ងេនះ ដ បដល់េកើតនិពិ (េនឿយ យ) សប់េខើមស រ េកើតវ គៈ ស កេសចកីតេ មកេ តកអរកងស រ វមុតិរួចផុត កកិេល សវៈ ំងអស់ េនះ តួវបស ំងអស់ដូច ។ ធុជនអកបំេពញេសចកីព ម បដិបតិកងវបស ដូច នេ លមក េនះ េធើឲ បរបូណ៌េហើយក៏ នេ ះ ចំេរនវបស េ យល េនះ េសចកី អធិប យេ យសេងបកងវបស េនះ ។ ឯេសចកីពិ រដូច នតេ េនះ ៖ អកែដលចំេរនវបស គប ីឲ អកបរសុទេ យសីល បរសុទេ យទិដិ េហើយ គប ីដឹង លកណៈ - កិច - េហតុ - ផល របស់វបស េ ះឯង ។ អីហ៎ លកណៈរបស់វបស ? ស វៈ រេកើតឯងរបស់ស រ គឺ របស់មិនេទៀង, ទុក, អន ពិត ។ េសចកី េឃើញ ស រ របស់មិនេទៀង ទុក អន ក់ច ស់ ងេនះឯង លកណៈេ គឿង សំ ល់ របស់វបស ។ េបើ រដឹង -េឃើញ ងដៃទេ មិន តវ មន័យដូចេ លមក ងេលើេនះ ក៏មិនែមន វបស េឡើយ ។
អីហ៎ កិច និង គុណរបស់វបស ? េសចកីងងឹតគឺេ ហៈ រភ័ន ចឡំកងស រ របស់េទៀង សុខ ខន ណឯ បិទ ំងប មិនឲ េឃើញច ស់នូវរបស់ពិតៃនស រ េសចកី កំ ត់បង់ងងឹតេចញ នអស់ មិនវេងងកងស រ របស់េទៀង ត់ របស់ សុខ ខន - ណ របស់ល េនះឯង កិច គុណវបស ។ អីហ៎ ផលរបស់វបស ? េសចកីេឃើញពិតទូេ កងស រ ំងពួង របស់មិនេទៀង ទុក អន េសចកីងងឹតគឺេ ហៈ រវេងងចូលមក ំងេ មិន ន េ ះ នពនឺ ភឺ ងេកើតេឡើង េនះឯង ផលរបស់វបស កងបទេនះ។ អី េហតុេកើតេឡើង េហើយ ំងេ របស់វបស ? ចិតែដលមិន យ យ ំងេ ប់ខនឯ និមួយ េ យអំ ចស ធិ េនះឯង េហតុេកើតេឡើង ំងេ របស់វបស ។ វបស េ ះ រែមង ស័យ ស ធិ េទើបេកើតេឡើង ំងេ ន េបើមិន នចំេរនស ធិឲ េកើតមុនេហើយ ក៏មិន ចចំេរនវបស ឲ េកើតេឡើង ន េ ះ ស ធិ េហតុឲ េកើតវបស េ យន័យេនះ អកែដល នសីលមិនបរសុទមិន នស ធិ នឹងមកេ លអួត ខន នសេ មចវបស វ ងេនះ មិនគួរេជឿេឡើយ ។ េ ះសីលបរសុទ េហតុឲ េកើតស ធិ ស ធិ េហតុឲ េកើតវបស វបស េហតុឲ េកើត អរយមគ អរយមគ េហតុឲ េកើតអរយផល ធម៌ មនិយម ន ងេនះមិន ែ ប បលេ ងដៃទេឡើយ ។ អកែដលចំេរនវបស គប ីឲ ដឹង លកណៈ - កិច - េហតុ - ផល របស់វបស េ យ ប រដូេចះ ។
វ គ រែចក ៦ចំែណកគឺៈ អនិចំ របស់មិនេទៀង១, អនិចលកណំ េ គឿងសំ ល់ែដលឲ កំណត់ដឹង របស់មិនេទៀង១, ទុកំ របស់ែដលសតអត់ ំ នេ យក ម១, ទុកលកណំ េ គឿងសំ ល់ែដល ឲ កំណត់ដឹង ទុក១, អន ស វៈមិនែមន ខន ណ១, អនតលកណំ េ គឿងសំ ល់ែដលឲ កំណត់ដឹង មិនែមន ខន ណ១ ។ កងវ គ ំង៦េនះ ស រែដល បជុំ ក់ែតងេឡើង ឧ ទិនកៈ១ និង អនុ ទិនកៈ១ ឬ មនិងរូប ែដលែចកេចញេ េ យ ប រេផ ង ៗ នខន - តុ - យតនៈ េដើម ែដល ភូមិ រមណ៍របស់វបស េ ះ ំងអស់ តួអនិចំ របស់មិនេទៀង េ ះ េកើតេឡើងេហើយរលត់ បសូន េ វញ ធម ែតងែតែ ប បលេ ងដៃទ មិន ំងេ ដូចេដើមេឡើយ ។ ក៏ឯ រេកើត េឡើងេហើយ បសូន េ នឹងែ ប បលេ ងដៃទេនះឯង តួ អនិចលកណៈ េ គឿងសំ ល់ែដលឲ ដឹង របស់មិនេទៀងពិត ។ ស រនិង ម រូបែដល របស់មិនេទៀង េ ះ តួ ទុកំ េ ះ របស់ែ ប បលេ ងដៃទ ៗ េ យេភើង គឺ ជ ព ធិ និង មរណៈ េបៀតេបៀនដុតបំ ញ និច ។ រឯ រេកើតរលត់និង ែ ប បល ងដៃទ ៗ េ េ យ ជ ព ធិ និង មរណៈ េបៀតេបៀនដុតបំ ញេ ះឯង ទុកលកណៈ េ គឿងសំ ល់ឲ ដឹង តួទុក ពិត ។ ធម៌ ំងអស់ែដល ស រនិងវស រ និង ពះនិ ន សុទែត អន េ ះ ធម៌សូន កខន - ណ - សត -បុគល មិន នអកឯ មួយ ស់ របស់ ន់ែត ស វៈធម៌មួយ ៗ េផ ង ៗ េ ប៉ុេ ះ ។ ក៏ ព របស់សូន កខន - ណ - សត - បុគល មិន ន ស់របស់ ន់ែត ស វៈម៉ ង ប៉ុេ ះ េនះឯងេ អនតលកណៈ េ គឿងសំ ល់ដឹង អន ពិត ។ អកែដលចំេរនវបស គប ីដឹង ល់វ គធម៌៦ ង ដូចេ លមកេនះ អកបំេពញ ព មចំេរនវបស អកបរបូណ៌េ យគុណសម តិ នសីល
និង ទិដិ េដើមដូច នេ លមកេនះ េទើបគួរ អកចំេរនវបស ដ៏ល អក ច ំងវបស េ ះឲ បរបូណ៌ ន េ យ ប រ ំងពួង ។ លំ ប់េនះ នឹងសំែដងធម៌ែដល រមណ៍របស់វបស និងវធីចំេរន វបស ម លី និង អដក ដូចតេ េនះ ៖ េសចកី ស រែដល បច័យ បជុំ ក់ែតងេឡើង ឧ ទិនកៈ និង អនុ ទិនកៈ ំងអស់េ ះឯង រមណ៍របស់វបស ។ វបស ែដល ន ស រ រមណ៍េ ះ ន ង អនិចលកណៈ និងទុកលកណៈ ំងពីរ ែដល នមកេហើយកង លី ៈ សេព ស អនិ ស រធម៌ ំងអស់ របស់មិនេទៀង រែមងេកើតេឡើង េហើយរលត់ ត់បង់េ វញ ធម ។ សេព ស ទុ ស រ ំងអស់ ទុកដូេចះ ។ ម៉ ងេទៀត ធម៌ ំងអស់ ែដល ស រ និង វស រ ( ពះនិ ន) ក៏ រមណ៍របស់វបស ។ វបស ែដល នធម៌ ំងអស់ រមណ៍េ ះ នែតកងអនតលកណៈម៉ ង ែដល ន កង លី សេព ធ អន ធម៌ ំងអស់មិនែមនខន - ណ ។ ពះនិ នែដល នស រេ េ សេហើយ មិន នមកកងស រ ំងពីរ ងេដើមេ ះេទ េ ះ ពះនិ ន ធម៌េទៀង េពញេ រេ យបរមសុខ ង ំមួន ប៉ុែន ពះនិ នេ ះ អន ធម៌ មិនែមន ខន - ណ - សត - បុគល េឡើយ ន់ែត អសងត តុ ប៉ុេ ះ េទើប ន នមកកង ក សេព ធ អន ដូេចះ ។ ធុជន លនឹងចំេរនវបស ែដល នស រ និងធម៌ រមណ៍េ ះ គប ីចំេរន មន័យែដល នមកកង លីដូេចះ ៈ សេព ស អនិ សេព ស ទុ សេព ធ អន ។ ម៉ ងេទៀតពួក៥ គឺ រូប េវទ ស ស រ វ ណ ប ខន ំង៥េ ះ គឺរូបកន នកិរ ស់ ទុឌេ មេ ងេដើម នកិរ ែបក យេ ងចុង េ ះបច័យ ស តវដល់ខន ន ត ក់និងេ េដើម លកណៈ
ននឹងម ភូតរូប៤គឺ ដី ទឹក េភើង ខ ល់ និងរូបែដល ស័យនូវម ភូតរូប៤ េ ះ ំងអស់ េនះ ពួករូប ។ េវទ ន រទទួលរងឬេ យនូវ រមណ៍ លកណៈ គឺ សុខ ទុក ឧេប េកើតអំពីសមស រ ល់ តវ ។ រេ យនូវ រមណ៍ ំងអស់េនះ ពួកេវទ ។ ស នេសចកីសំ ល់នូវ រមណ៍ ឬចំ ំនូវ រមណ៍ លកណៈ គឺសំ ល់រូបេហើយចំ ំរូប ន សំ ល់សេមង េហើយចំ ំសេមង ន សំ ល់កិនេហើយចំ ំកិន ន សំ ល់រសេហើយចំ ំ រស នសំ ល់សមស េហើយចំ ំសមស ន សំ ល់ធ រមណ៍េហើយចំ ំ ធ រមណ៍ ន េសចកីសំ ល់ េហើយ ំ ន ំងអស់េនះ ពួកស ។ ស រ ន រ ក់ែតងចិត ឬ បុងចិត លកណៈ គឺមេ សេ ត េសចកី តិះរះ កងចិត កង រមណ៍ នរូ រមណ៍ េដើម គឺេចតសិកធម៌ែដលេកើតកងចិត ំងអស់ េលើកែលងែត េវទ និងស េចញ ំងអស់េនះ ពួកៃនស រ ។ វ ណ ន រដឹងច ស់នូវ រមណ៍ លកណៈ គឺចិត ែដល ស័យចក - េ តៈ - នៈ - ជី - យ ចិតេកើតេឡើង កុសលខះ, អកុសលខះ, វ កខះ, កិរ ខះ ចិត ំងេនះ ពួកវ ណ ។ ខន ំង៥ែដលេ លមកេនះ ភូមិ រមណ៍របស់វបស ។ ែដល នខន៥ រមណ៍េ ះ ន កងអនិចលកណៈនិងអនត្តលកណៈ ំង ពីរ ដូច លី រូបំ អនិចំ រូប មិនេទៀង េវទ អនិ េវទ មិនេទៀង ស អនិ េសចកី ំ នមិនេទៀង ស អនិ ធម៌ែដល ក់ែតងចិត បុងចិតមិន េទៀង វ ណំ អនិចំ ចិតែដលដឹងច ស់នូវ រមណ៍មិនេទៀង ។ រូបំ អន រូបមិនែមន ខន ណ េវទ អន រេ យនូវ រមណ៍មិនែមន ខន ណ ស អន េសចកី ំ នមិនែមនខន ណ ស រ អន ធម៌ែដល ក់ែតងចិត បុងចិតមិនែមនខន ណ វ ណំ អន ចិតែដលដឹងច ស់នូវ រមណ៍មិនែមន ខន ណ ។ សេព ស អនិ ស រធម៌ ំង យ ំងពួង មិនេទៀង សេព ធ អន ធម៌ ំង យ ំងពួង ស រនិងវស រ មិនែមន ខន ណដូេចះ ។
លីែដលេលើកយកមកសំែដងេនះសំែដងែតចំេ ះអនិចលកណៈនិងអនត លកណៈ ំងពីរ ងប៉ុេ ះ មិន នសំែដងទុកលកណៈផងេទ េ ះទុក លកណៈ ប់ប លកងអនិចលកណៈ ប់េហើយ េ យេហតុ របស់ មិន េទៀង របស់េ ះ ទុក លេបើ េឃើញអនិចលកណៈេហើយ ទុកលកណៈក៏នឹង កដផង ។ េ ះេហតុេ ះ លីេនះ េទើបសំែដង តឹមែតអនិចលកណៈ និងអនតលកណៈប៉ុេ ះ ។ ធុជនអកបំេពញេសចកតីព ម គប ីចំេរនវបស ែដល នខន៥ រមណ៍ ម លីដូច នេ លមកមកេនះចុះ ។ ម៉ ងេទៀតវបស ែដល ន ខន៥ រមណ៍ នកងលកណៈ ំង៣គឺ អនិចលកណៈ១ ទុកលកណៈ១ អនតលកណៈ១ ែដល នកង លី រូបំ អនិចំ រូបមិនេទៀង យទ និចំ តំ ទុកំ រូបឯ របស់មិនេទៀង រូបេ ះ ទុក យំ ទុកំ តំ អន រូបឯ ែដល ទុក រូបេ ះមិនែមន របស់ខនេទ ។ យទន តំ េនតំ មម េនេ ហមសិ នេមេ អ រូបឯ មិនែមនខន រូបេ ះមិនែមន របស់េយើងេទ រូបេ ះមិនែមន ខន ណៃនេយើងេទ អក ំង យគប ីេឃើញេ យប ដ៏ បៃព មពិតរបស់រូប ដូេចះឯង ។ េវទ អនិ រេ យ រមណ៍ របស់មិនេទៀង យទនិចំ តំ ទុកំ របស់ឯ ែដលមិនេទៀង របស់េ ះ ទុក យំ ទុកំ តំ អន របស់ឯ ែដល ទុក របស់េ ះមិនែមន ខន ណ យទន តំ េនតំ មម េនេ ហមសិ នេមេ អ របស់ឯ មិនែមន ខន ណ របស់េ ះមិនែមន របស់ េយើង របស់េ ះមិនែមន ខន ណេយើងេទ អក ំង យគប ីេឃើញេ យ ប ដ៏ បៃពចុះ ។ ស អនិ រ ំ ន របស់មិនេទៀង យទ និចំ តំ ទុកំ របស់ឯ ែដលមិនេទៀង របស់េ ះ ទុក យំ ទុកំ តំ អន របស់ឯ ែដល ទុក របស់េ ះមិនែមន ខន ណ យទន តំ េនតំ មម េនេ ហមសិ នេមេ អ របស់ឯ មិនែមន ខន ណ របស់េ ះមិនែមន របស់េយើងេទ អក ំង យ គប ីេឃើញេ យប ដ៏ បៃពចុះ ។ ស អនិ ធម៌ែដល ក់ែតង ចិត បុងចិត ំង យ មិនេទៀង យទ និចំ តំ ទុកំ របស់ឯ ែដលមិនេទៀង
របស់េ ះ ទុក យំ ទុកំ តំ អន របស់ឯ ែដល ទុក របស់េ ះមិនែមន ខន ណ យទន តំ េនតំ មម េនេ ហមសិ ន េមេ អ របស់ឯ មិនែមន ខន ណ របស់េ ះមិនែមន របស់េយើងេទ អក ំង យគប ី េឃើញេ យប ដ៏ បៃពចុះ ។ វ ណំ អនិចំ ចិតែដលដឹងច ស់នូវ រមណ៍ របស់មិនេទៀង យទ និចំ តំ ទុកំ របស់ឯ ែដលមិនេទៀង របស់េ ះ ទុក យំ ទុកំ តំ អន របស់ឯ ែដល ទុក របស់េ ះមិនែមន ខន ណ យទន តំ េនតំ មម េនេ ហមសិ នេមេ អ របស់ឯ មិនែមន ខន ណ របស់េ ះមិនែមន របស់េយើងេទ អក ំង យគប ីេឃើញេ យប ដ៏ បៃព ងេនះចុះ ។ ម៉ ងេទៀត វបស ែដល នខន៥ ំងេហតុនិងបច័យ ននឹងលកណៈ ំង៣ ែដល នមកេហើយកង លី រូបំ អនិចំ រូបមិនេទៀង ធម៌ឯ េហតុ បច័យឲ រូបេកើតេឡើង សូម ីធម៌េ ះក៏មិនេទៀងដូច រូបែដល េកើតេឡើង ពមេ យេហតុ ែដលមិនេទៀងេហើយនឹង នរបស់េទៀងមកពី ។ េវទ អនិ រេ យ រមណ៍ របស់មិនេទៀង ធម៌ឯ េហតុ បច័យ ឲ េវទ េកើតេឡើង សូម ីធម៌េ ះក៏មិនេទៀងដូច េវទ ែដលេកើតេឡើង ពម េ យេហតុែដលមិនេទៀង ងេនះេហើយ នឹង នរបស់េទៀងមកពី ។ ស អនិ រ ំ ន របស់មិនេទៀង ធម៌ឯ េហតុ បច័យឲ ស េកើតេឡើង សូម ីធម៌ េ ះក៏មិនេទៀងដូច ស ែដលេកើតេឡើង ពមេ យេហតុនិង បច័យែដលមិនេទៀងេហើយ នឹង ន របស់េទៀងមកអំពី ។ ស អនិ ធម៌ ំង យែដល ក់ែតងចិត បុងចិត មិនេទៀង ធម៌ឯ េហតុ បច័យ ឲ ស រេកើតេឡើង សូម ីធម៌េ ះ ក៏មិនេទៀងដូច ស រែដលេកើតេឡើង ពមេ យេហតុ- បច័យែដលមិនេទៀងេហើយ នឹង នរបស់េទៀង មកពី ។ វ ណំ អនិចំ ចិតែដលដឹងច ស់នូវ រមណ៍ មិនេទៀង ធម៌ឯ េហតុ បច័យឲ វ ណេកើតេឡើង សូម ីធម៌េ ះក៏មិនេទៀងដូច វ ណែដលេកើត
ពមេ យេហតុបច័យមិនេទៀងេហើយ នឹង ន របស់េទៀងសិតេសរមកអំពី ។ រូប ទុក ធម៌ឯ ែដល េហតុ បច័យឲ រូបេកើតេឡើង សូម ីធម៌េ ះក៏ ទុកដូច ។ រូបែដលេកើតេឡើង ពមេ យេហតុបច័យ ទុកេហើយ នឹង ន របស់សុខមកពី ។ េវទ ទុក ធម៌ឯ ែដល េហតុ បច័យឲ េវទ េកើត េឡើង សូម ីធម៌េ ះក៏ ទុកដូច ។ េវទ ែដលេកើតេឡើង ពមេ យេហតុបច័យ ទុកេហើយ នឹង ន របស់សុខ មកអំ ពី ។ ស ទុក ធម៌ឯ ែដល េហតុ បច័យឲ ស េកើតេឡើង សូម ីធម៌េ ះក៏ ទុកដូច ។ ស ែដលេកើតេឡើង ពមេ យេហតុបច័យ ទុកេហើយ នឹង ន របស់សុខ មកអំពី ។ ស រ ទុក ធម៌ឯ ែដល េហតុ បច័យឲ ស រេកើតេឡើង សូម ីធម៌ េ ះក៏ ទុកដូច ។ ស រែដលេកើតេឡើង ពមេ យេហតុបច័យ ទុកេហើយ នឹង ន របស់សុខមកពី ។ វ ណ ទុក ធម៌ឯ ែដល េហតុ បច័យ ឲ វ ណេកើតេឡើង សូម ីធម៌េ ះក៏ ទុកដូច ។ វ ណែដលេកើតេឡើង ពម េ យេហតុបច័យ ទុកេហើយ នឹង ន របស់សុខមកពី ។ រូប អន រូបមិនែមន ខន ណ ធម៌ឯ េហតុបច័យឲ រូបេកើត េឡើង សូម ី ធម៌េ ះក៏ អន មិនែមន ខន ណដូច ។ រូបែដលេកើតេឡើង ពមេ យេហតុបច័យ អន េហើយ នឹង ន ខន ណមកអំពី ។ េវទ អន មិនែមន ខន ណ ធម៌ឯ េហតុបច័យឲ េវទ េកើតេឡើង សូម ី ធម៌េ ះក៏ អន មិនែមន ខន ណ ដូច ។ េវទ ែដលេកើតេឡើង ពម េ យេហតុបច័យ អន េហើយ នឹង ន ខន ណ មកអំពី ។ ស អន មិនែមន ខន ណ ធម៌ឯ េហតុបច័យឲ ស េកើត េឡើង សូម ី ធម៌េ ះក៏ អន មិនែមន ខន ណដូច ។ ស ែដលេកើតេឡើង ពម េ យេហតុបច័យ អន េហើយ នឹង ន ខន ណមកអំពី ។ ស រ អន មិនែមន ខន ណ ធម៌ឯ េហតុបច័យឲ ស រេកើតេឡើង សូម ីធម៌ េ ះក៏ អន មិនែមន ខន ណដូច ។ ស រែដលេកើតេឡើង ពមេ យ
េហតុបច័យ អន េហើយ នឹង ន ខន ណមកអំពី ។ វ ណ អន មិនែមន ខន ណ ធម៌ឯ េហតុបច័យឲ វ ណេកើតេឡើង សូម ីធម៌េ ះក៏ អន មិនែមន ខន ណដូច ។ វ ណ ែដលេកើតេឡើង ពមេ យេហតុបច័យ អន េហើយ នឹង ន ខន ណមកអំពី ។ វបស ែដល នខន៥ ពម ំងេហតុបច័យ រមណ៍ នកងលកណៈ ំង៣ ដូច នមកេហើយកង លីដូេចះ ។ ពះេ វចរកុលបុតអកចំេរនវបស ែដល នខន៥សុទ រមណ៍កី ែដល នខន៥ ំងេហតុបច័យ រមណ៍កី ដូចន័យែដល នមកេហើយកង លី ដូចេ លមកេនះក៏ ន ។ រឯវធីចំេរនវបស ែដល នមកកងអដក េ ះ ដូេចះ គឺអកបំេពញព ម េបើ ន ន សមថ និកៈេហើយ រែមងេធើ ន េ យខនឯង នឲ ទៃនវបស េហើយ គឺេចញ ក ន េហើយកំណត់ ន ំង៥ ននឹងវតកៈ វ រៈ បីតិ សុខៈ ឯកគ ំងសម យុតធម៌ែដល េកើតេឡើង ពមេ យអង នេ ះ មន័យចូលចិតឲ ក់ច ស់ កដ អង ននិងសម យុតធម៌ ំងអម លេនះ មធម៌ េ ះ ធម៌បេ នេ ន់ រមណ៍ េហើយែសងរកទី ស័យរបស់ មធម៌េ ះ េទើបេឃើញ ហទយរូប េនះ ទី ស័យរបស់ មធម៌េ ះ ម ភូតរូប និងឧ យរូប ទី ស័យ របស់ហទយរូបេនះ េទើបសនិ នចូលចិតច ស់ ហទយរូប ម ភូតរូប និង ឧ យរូប ំងអម លេនះ រូបធម៌េ ះ របស់ែតង ទុឌេ ម ំ េ បច័យ ស តវដល់ខន ន ត ក់ និងេ េដើម ។ អកបំេពញព ម លេបើ ន នសមថ និកៈេហើយ រែមងកំណត់ ដឹងនូវ ម និងរូប ក់ច ស់ ងេនះដូេចះឯង ។ ចំែណក ងវបស និកៈ អក ន ណ គឺវបស មិន ន ន ស បតិឯ លែដលចំេរនវបស មកកំណត់ស រ ន មនិងរូប េដើម ។
ម ងេទៀតមកកំណត់ យ និងចិត-េចតសិក េ យ បេភទៃនពួក ំង៥ គឺពួករូប របស់ ទុឌេ មេ ១, ពួកេវទ រេ យនូវ រមណ៍១, ពួកស រ ំ ននូវ រមណ៍១, ពួកស រ អក ក់ែតងនូវចិត១, ពួកវ ណ អកដឹងច ស់នូវ រមណ៍១ រួម តវ ៥ពួក ។ រែដលកំណត់ យនិងចិត- េចតសិកេនះ ែចកេចញ ៥ពួក ដូចេ លមកេហើយ ។ អកបំេពញព ម នឹងពិ រ ខន ំង៥ឲ ក់ច ស់ មលកណៈចំេ ះ ខណដូេចះ េហើយ គប ីបំ បញខន ំង៥េ ះ រួមចូលមក ២ គឺ ម១ រូប១ ។ រូបខន ពួករូប រូបដែដលេ ះ របស់ ទុឌេ មេ ធម ែតេវទ -ស - ស រ-វ ណ អរូបខន ំង៤េនះ ម េ ះ ធម៌បេ នេ ន់ រមណ៍ រកំណត់ស រែដល ប ពឹតេ កងភព ំង៣ បំ បញចុះ ម រូបដូេចះេហើយ ក៏ នសនិ ន សត-បុគល ខន- ណ េទវ - រ- ពហ ដៃទ ៗ េ ក ម និងរូបេ េហើយ មិន ន ។ នែត មរូបប៉ុេ ះ ប ពឹតេ កងភព ំង៣ ។ ក៏ ក សត-បុគល ខន- ណ េដើមេ ះ មិន នេ យបរមត មកប តិ សមតិ ម-រូបេ ះឯង សត-បុគល ខន ណ េដើម បីដូច សមតិេឈើ កប-ទូកដូេ ះ ក៏ ម-រូប ំង២េនះ ស័យ នឹង េហើយក៏េលឿនេ កងសង រ បីដូច មនុស េយើងេហើយនឹងទូក ំងពីរ ស័យ នឹង េហើយ េលឿនេ កងសមុទ គរដូេ ះ។ រកំណត់ មនិងរូប នដឹងច ស់ មពិត លះសតបលទិសត ណេចញ ន ំងេ កង ព អកមិនវេងងកងប តិ សត-បុគល ខន- ណ េដើមដូេចះេហើយ ទិដិេសចកី េឃើញរបស់អ្នកបំេពញ ព មេ ះក៏បរសុទេ យល េ ះ ទិដិវសុទិ តួវបស ទី១។ ធុជនអកបំេពញព មេធើឲ ទិដិបរសុទបរបូណ៌េឡើងេហើយ គួរចំេរនវបស ត េ ែសងរកេហតុបច័យរបស់ ម-រូបេ ះ បីដូច េពទ អក តកង ររក េ គ លេបើេឃើញេ គេហើយ ក៏រែមងែសងរកសមុ នៃនេ គេ ះ ង មិញ អកបំេពញព ម លេបើដឹង ម-រូបច ស់េហើយ គួរែសងរក
េហតុ-បច័យរបស់ ម-រូបេ ះែដរ លេបើដឹង េហតុ-បច័យរបស់ ម-រូបេ ះ ច ស់េហើយ ក៏រែមងឆងផុត កក គឺេសចកីសង ័យកង ល ំង៣ ន ។ អី េហតុបច័យរបស់ ម-រូបេ ះ? េហើយ មរូបេ ះ ស័យរបស់ អីេទើបេកើតេឡើង? កម េហតុ-បច័យរបស់ ម-រូបេ ះ ម-រូបេ ះ តួវ ក ផលសុខ វេសសរបស់កម ស័យកមេទើបេកើតេឡើង ន ។ កមេ ះ ន២ ងគឺ កុសលកម១ អកុសលកម១។ ម-រូបឯ េកើតេឡើង េ យអកុសលកម ម- រូបេ ះ របស់ទុពល ព េ ក ប ។ ម-រូបឯ ែដលេកើតេឡើងេ យ ស័យកុសលកម ម-រូបេ ះ របស់សុខុមលិត េ យេហតុដូេចះេទើប ន កម េហតុ បច័យរបស់ ម-រូបេ ះ ។ ែតេបើ ន់ែតកមម៉ ង ក៏មិន េហតុឲ េកើត ម-រូប ក៏ តវ ស័យឧ ន េ គឿង ប ន់ ប់ និងឆនៈ គៈ េសចកី ប់ចិតេ តកអរ ឧ ន តវ ស័យនឹងត េសចកីចំណង់ េហតុឲ អនះអែនងេ ត ក៏ តវ ស័យនឹងអវ េសចកីមិនដឹងច ស់ មិនដឹង ម េសចកីពិត េ ះេហតុ េ ះ អវ េទើប បច័យរបស់ត ត បច័យរបស់ ឧ ន ឧ ន បច័យរបស់កម(គឺភព) ភព បច័យរបស់ តិ គឺ ម-រូប េ យន័យេនះេទើប ន រសនិ នេឃើញ ច ស់ ធម៌ ំង៤ ងគឺ អវ ត ឧ ន កម េហតុ-បច័យរបស់ ម-រូបេ ះ ។ ម-រូបេ ះ តវ ស័យធម៌៤ ងេនះ េទើបេកើតេឡើងេហើយ ប ពឹតេ ។ ម ភូតរូប៤គឺ ដី-ទឹក- េភើង-ខ ល់ និង រ បច័យរបស់រូបធម៌ េ យឧបតមរូបេ ះទុក ។ ផស ៈ បច័យរបស់ មធម៌គឺ េវទ -ស -ស រ មធម៌ ំង៣េនះ ស័យបច័យគឺ ផស ៈេកើតេឡើងេហើយេទើប ប ពឹតេ ន ។ ម-រូប បច័យរបស់ មធម៌ គឺវ ណ េ ះវ ណ េ ះ ស័យចកនិងរូប ំងពីរេហើយេកើតេឡើង េទើប ន េ ះ ចកវ ណ, េបើ ស័យេ តៈនិងសេមង ំងពីរេនះេកើតេឡើងេហើយ េទើប នេ ះ េ តវ ណ, េបើ ស័យ នៈនិងខិន ំងពីរេនះេកើតេឡើង
េហើយ េទើប នេ ះ នវ ណ, េបើ ស័យជី និងរស ំងពីរេនះេកើត េឡើងេហើយ េទើប នេ ះ ជិ វ ណ, េបើ ស័យ យនិងសមស ំងពីរ េនះេកើតេឡើងេហើយ េទើប នេ ះ យវ ណ, េបើ ស័យចិតនិងធ ំងពីរេនះេកើតេឡើងេហើយ េទើប នេ ះ មេ វ ណ ។ ចកវ ណ, េ តវ ណ, នវ ណ, ជិ វ ណ, យវ ណ ំង៥េនះ នរូបែត ម៉ ង បច័យ ស័យរូបេហើយ ប ពឹតេ ។ ឯមេ វ ណ ន ម-រូប ំង ពីរ បច័យ ស័យ ម-រូប ំងពីរេនះ េហើយេកើតេឡើង ប ពឹតេ ។ េ យ េហតុេនះ មនិងរូបេទើប បច័យរបស់ មធម៌ គឺ វ ណ វ ណ ស័យ ម និងរូប ំងពីរេនះេកើតេឡើងេហើយ ប ពឹតេ ។ នេសចកីសនិ នេឃើញច ស់ អវ , ត , ឧ ន, កម, រ េហតុបច័យរបស់រូបធម៌ ។ រូបធម៌ ស័យនូវបច័យ ំង៥ ងេនះេកើតេឡើងេហើយ ប ពឹតេ ។ អវ , ត , ឧ ន, កម, ផស ៈ បច័យរបស់ មធម៌គឺ េវទ , ស , ស រ ស័យនូវ បច័យ ំង៥ ងេនះេកើតេឡើងេហើយ ប ពឹតេ ។ អវ , ត , ឧ ន, កម, មនិងរូប េហតុ -បច័យ របស់ មធម៌គឺ វ ណ ស័យនូវបច័យ ំង៥ ងេនះេកើតេឡើងេហើយ ប ពឹត េ ។ លេបើអកខំបំេពញព ម មកកំណត់េហតុ-បច័យរបស់ ម-រូប ក់ ច ស់េ យ ប រដូេចះេហើយ គប ីចូលចិតច ស់ ម-រូបែដល បច័យេ ះ ស័យេហតុ-បច័យ េហើយ ប ពឹតេ ង សូម ី ម-រូបែដល អតីត- អ គតកី រែមង ស័យេហតុ-បច័យ េកើតេឡើងេហើយ ប ពឹតេ ដូេចះឯង ។ លេបើអកបំេពញព ម កំណត់េហតុ-បច័យរបស់ ម-រូប ក់ច ស់ ដូេចះេហើយ រែមងកនងក គឺេសចកីសង ័យកង ល ំង៣ ក កង ល ំង៣ េ ះគឺ ក រពចំ ែណក ងអតីតកនងេហើយេ ះ៥ ក ចំែណក ងអ គត ងមុខ ែដលមិន ន់មកដល់៥ក កងបចប នេនះ៦ រួម តវ ក ១៦ ងកង ល ំង៣ ។
សង ័យកងអតីត៥ ងេ ះគឺៈ ១- សង ័យ ដូច អញរពឹងេ កង លែដលកនងេ េហើយ អញ េកើត អីេអះ ! ២- សង ័យ កង លែដលកនងេ េហើយ តអញមិន នេកើត អីេទ ឬេអះ ! ៣- សង ័យ កង លែដលកនងេ េហើយ អញ ខតិយ តិ ឬ ហណ តិ ឬក៏ អកែ ស អកឈញេទេអះ ! ៤- សង ័យ កង លែដលកនងេ េហើយ អញ នស ន ទង់ យធំ ឬ តូច េ ឬស លឬ កក់េអះ ! ៥- សង ័យ កង លែដលកនងេ េហើយ អញេដើមដំបូងេកើត អី ដល់មក ងេ យ តអញេកើត អីេអះ ? ។ រួមមក តវ សង ័យកងអតីត៥ ប រ ។ សង ័យកងអ គត៥គឺៈ ១- សង ័យ កង ល ងមុខ អញនឹងេកើត អីហ៎ ! ២- សង ័យ កង ល ងមុខ អញនឹងេកើតេទៀតែដរឬហ៎ ! ៣- សង ័យ កង ល ងមុខ អញនឹង នេកើត ខតិយ តិ ឬ ហណ តិ ឬក៏ អកែ ស អកឈញ កី ករេហមរ ម ង េ េអះ ! ៤-សង ័យ កង ល ងមុខ អញនឹងេកើត អក នស ន ទង់ យធំ តូច ខស់ ប េ ស ដូចេមចេ ហ៎ ! ៥- សង ័យ កង ល ងមុខ អញនឹងេកើត អី តពីេ ះេ នឹងេ េកើត អី េទៀតេអះ ! ។ រួមមក តវ សង ័យកងអ គត៥ ប រ ។ សង ័យកងបចប ន៦េ ះគឺៈ ១- សង ័យ ដូច អញរពឹងេ សពៃថេនះ នេ ះ ខនអញែមន ឬ មិនែមន ខនអញេទ !
២- សង ័យ ដូច អញគិតេ សពៃថេនះមិន នេ ះ ខនអញេទ ឬ ដូចេមច ! ៣- សង ័យ សពៃថេនះ នេ ះ អញេកើតកងខតិយ តិ ឬ ហណ តិ ឬក៏ អកែ ស អកឈញ អក គរ ឬ ដូចេមច ! ៤- សង ័យ សពៃថេនះ នេ ះ អញេកើត ន រូប ង ពណ៌ សម រស ន ទង់ យធំ តូច ខស់ ប េ ស ល កក់ ដូចេមចេ ! ៥- សង ័យ សតេនះមកអំពី មកេកើតកងទីេនះេអះ ! ៦- សង ័យ សតេនះមកេកើតកងទីេនះេហើយ នឹងេ េកើតកងទី េទៀត េអះ ! ។ រួម តវ សង ័យកងបចប ន៦ ប រ ។ រួមក ំង អតីត៥ អ គត៥ បចប ន៦ តវ ១៦ ងដូេចះ ។ រកំណត់ ម-រូបេឃើញ ក់ច ស់ ងេនះេហើយ រែមងឆង កក ំង១៦ ង ន អកមិន នសង ័យកងចំែណកអតីត អ គត បចប ន េហើយប របស់អកបំេពញ ព មេ ះ នឹង នក ំងេក វ េទើបេ ះ ក វតរណវសុទិ តួវបស ទី២ ។ ពះេ វចរបុគល លប់កំណត់ដឹងេហតុ-បច័យរបស់ ម-រូប ក់ ច ស់ដ ប កនង កក កង ល ំង៣ នេហើយ គួរខំចំេរនវបស ប តេ គឺពិ រ ម-រូបែដល អតីត អ គត បចប ន ងេ ឬ ងកង ឬេ ក ក ឬសុខុម េ ក ប ឬឧតម យឬជិត ឲ េឃើញ ម-រូប ំងអស់ របស់មិនេទៀងពិត នេសចកី ស រ ំង យ េកើតេឡើងេហើយក៏រលត់អស់ េ កង លេ ះ ៗ ។ ក៏ ម-រូបឯ អតីត ម-រូប េ ះក៏រលត់េ កងអតីត មិន នមកដល់បចប នេនះេទ ។ ម-រូបឯ ែដល អ គត ម-រូបេ ះក៏ រលត់េ កងអ គត មិន នេ ដល់អ គត ងមុខេទៀតេឡើយ ។ ម-រូប ឯ ែដល បចប ន ម-រូបេ ះក៏រលត់េ កងបចប ន មិន នេ ដល់ អ គត ងមុខេទៀតេឡើយ ។ ម-រូបឯ ែដល ងកង ម-រូបេ ះក៏រលត់
េ ងកង មិនែមនមក រលត់ ងេ េឡើយ ។ ម-រូបឯ ែដល ងេ ម-រូបេ ះក៏រលត់េ ងេ មិនែមនមក រលត់ ងកងេឡើយ ។ ម-រូប ឯ ែដល េ ក ក ម-រូបេ ះក៏រលត់ េ មស ពេ ក កេ មិនែមនរលត់ មស ពលិតេឡើយ ។ ម-រូបឯ ែដល លិត ម-រូបេ ះក៏ រលត់េ មស ពលិត មិនែមនរលត់េ េ យស ព ម-រូប េ ក ក េឡើយ ។ ម-រូបឯ ែដលេ ក ប ម-រូបេ ះក៏រលត់េ កងស ព ម- រូបេ ក ប មិនដល់ស ព ម-រូបឧតមេឡើយ ។ ម-រូបឯ ែដលឧតម ម-រូប េ ះក៏រលត់េ កងេសចកី ម-រូបឧតម មិនែមនដល់នូវស ព ម- រូបេ ក បេឡើយ ម-រូបឯ ែដល យ ម-រូប េ ះក៏រលត់េ កងទី យ េ មិនែមនដល់នូវស ព ម-រូបជិត នេឡើយ ។ ម-រូបឯ ែដលជិត ម-រូប េ ះក៏រលត់េ កងទីជិត មិនដល់ នូវស ព ម-រូប យ នេឡើយ ។ េ ះេហតុេ ះ ម-រូប ំងអស់ របស់មិនេទៀង ពិត េ ះេកើតេឡើងេហើយ រលត់អស់េ កង លេ ះ ៗ មិនកនង លេ ះ ៗ នេឡើយ ។ ម-រូបឯ ែដល របស់មិនេទៀង ម-រូបេ ះ ទុក េ ះ រេកើត េឡើងេហើយ រលត់អស់េ និច ឥតឈប់េឡើយ ។ ម-រូបឯ របស់ទុក ម-រូបេ ះ របស់អន មិនែមន ខន ណ មិន នពិត គឺ ន់ែត ម- រូបប៉ុេ ះឯង ។ ក៏ ម-រូបេ ះមិនែមន របស់េយើង មិនែមន ខន ណ របស់េយើង មិនែមន េយើងេឡើយ ។ ល ពះេ វចរមក រពវបស េ យលដូេចះ ធម៌១០ ងក៏េកើតេឡើងគឺៈ ១- ឧ សៈ ពនឺភឺ ងេកើតអំពីវបស ចិត ផ យេចញ កសរ វយវៈ ។ ២- បីតិ ផ យេចញេ សពស ង យ េធើ យនិងចិតឲ ែឆត េកើតេឡើង េ យវបស ចិត ។ ៣- វបស ណ ស់ េឃើញ ម-រូប ក់ច ស់េ យលេកើតេឡើង ។ ៤- បស ទិ េសចកីសប់ យសប់ចិត រ ប់ កវល់ ក យេចញ នេ យល េកើតេឡើងេ យវបស ចិត ។
៥- សុខៈ ប ពឹតេ កង យនឹងចិតដ៏ឧតម េកើតេឡើងេ យវបស ចិត ។ ៦- អធិេ កៈ េសចកីេជឿ ប់ នក ំង ំង ទីផូរផង់របស់ចិតនិង េចតសិក េកើតេឡើងេ យវបស ។ ៧- ប ហៈ េសចកីព ម មិនតឹងមិនធូរ ផងចិតទុកេ យលកង រមណ៍ េធើឲ ចិត ប ពឹតេ េសើ ន េកើតេឡើងេ យវបស ។ ៨- ឧប នៈ សតិ ំង ប់ រក នូវ រមណ៍ទុក េធើឲ កដេ យល ដូច បរេ ក កដ នដល់អក នទិពចកដូេ ះ ។ ៩- ឧេប េសចកីេឃើញធម៌ ក លកងស រ ំងអស់ នក ំង ំង េកើតេឡើង ។ ១០- និកនិ េសចកី ស ញ់ ន រៈសុខុម េធើឲ ល័យកងវបស េកើតេឡើង ។ ធម៌ ំង១០ ងេនះ ឧបធិកិេលសេ គឿងេ ហងរបស់វបស េ ះ េកើតេឡើងេហើយ េធើអកចំេរនវបស ឲ វេងង េ សំ ល់ មគ-ផលេកើតេឡើង ដល់ខន ។ ខន មគ- ផលេហើយ ក៏ប ប់េសចកីព ម មិនចំេរនវបស តេ េទៀត ក៏េកើតត - នៈ-ទិដិ របស់េគ របស់េយើង ខន- ណេយើងេឡើង េទៀត ។ េ ះេហតុដូេ ះ ធម៌ ំង១០ ងេនះ េទើប ន ឧបធិកិេលស េ គឿងេ ហងរបស់វបស ។ ពះ វចរមក រព វបស េ យល ល េបើឧបធិកិេលស ំង១០ ងឯ និមួយៗេកើតេឡើងេហើយ មិន េ តកអរ មិន វេងងកងធម៌ឧបធិកិេលសែដលេកើតេឡើងេ ះ មិនប ប់េសចកីព មរបស់ខន េចញ េ យចូលចិតេជឿច ស់ មិនែមន មគ-ផល មិនែមន ផវវបស ផវវបស េផ ងៗ ែដលេយើងគប ីដំេណើរេ ។ វបស ប របស់អកបំេពញ ព ម ស់ ដឹង េឃើញ ក់ច ស់ េនះ ផវមគ-ផល េនះមិនែមន ផវមគ -ផល នេ យល ងេនះ េ ះ ម មគ ណទស នវសុទិ តួវបស ទី៣ ។
អកចំេរនវបស លេបើ នប ស់ េធើម មគ ណទស នវសុទិ ឲ បរបូណ៌េហើយ វនិច័យ នេឃើញច ស់ េនះ តួអរយមគ េនះ តួ ឧបធិកិេលស មិនែមន តួអរយមគដូេចះេហើយ គួរចំេរនវបស ណ ំង៩ ប រ ដ៏បរសុទផុត កឧបធិកិេលសេហើយ េដើម ីនឹងឲ នអរយមគ ងេលើត េ ។ វបស ណ ំង៩េ ះគឺៈ ១- ឧទយពយ ណ ២- ភង ណ ៣- ភយតូប ន ណ ៤- ទីនវ ណ ៥- និពិ ណ ៦- មុ ិតុ ម ណ ៧- បដិស ណ ៨- ស រូេប ណ ៩- ស នុេ ម ណ កង ណ ំង៩េនះ ប ែដលដឹងច ស់នូវេសចកីេកើតេឡើងផង េសចកី រលត់អស់េ ផង របស់ មរូបេ ះេ ះ ឧទយពយ ណ េនះេ លេ យ េសចកីសេងប ។ េបើេ ល និប រ យវញ អកបំេពញេសចកីព មគប ី ពិ រ និពទលកណៈ គឺេសចកីេកើតេឡើង៥ និង វបរ មលកណៈ គឺេសចកីរលត់េ ៥របស់ខន៥ េ យន័យេនះ កងខមួយៗ នលកណៈ១០ៗ ំងេកើត ំងរលត់ខន ំង៥េនះ រួម ំងេកើត ំងរលត់ ៥ ដប់ដង តវ ៥០គត់ ។ កងរូបខនេ ះឲ បំេពញព ម គប ីពិ រ និពទលកណៈ គឺ េកើតេឡើង៥ ង រូបេកើតក៏េ ះអវ េសចកីមិនច ស់េកើតេឡើង១ ត ១ េ ះកម កុ សល-អកុសលេកើតេឡើង១ េ ះ រ េ គឿងឧបតមេកើតេឡើង១ គឺេសចកីេកើត េឡើង របស់សតែតម៉ ង មិន ស័យេហតុ-បច័យ១ រួម និពទលកណៈ
េសចកីេកើតរបស់រូបកន៥ ងដូេចះ ។ គប ីេឃើញវបរ មលកណៈកងរូបកន ំង៥ ងដូេចះ គឺរូបែដលរលត់េ េ ះអវ រលត់១ េ ះត រលត់េ ១ េ ះកមរលត់អស់េ ១ េ ះ ររលត់អស់េ ១ េ ះរលត់អស់េ ៃនរូបែត ម៉ ង មិន នេហតុ-បច័យ១ រួម វបរ មលកណៈ៥ ងដូេចះ ។ អកបំេពញ េសចកីព មពិ រ និពទលកណៈ៥ និង វបរ មលកណៈ៥ ១០ផង របស់រូបកនដូេចះ ។ រួចេហើយ តវពិ រ និពទលកណៈ៥ វបរ មលកណៈ ៥ របស់េវទ ខន, ស ខន, ស រកន និងវ ណកនផង ឲ ដូច ពិ រ កង រូបកន ដូេ ះ េផ ង ែតកងេវទ -ស -ស រនិងវ ណ តង់ រឲ ស់ យកផស ៈ ក់ជំ នួសដូេចះ េវទ េកើតេឡើងេ ះផស ៈេកើតេឡើងែដរ េវទ រលត់េ ក៏េ ះផស ៈរលត់ េ ។ (ស កី ស រកី នន័យដូច នឹងេវទ ) ។ រឯវ ណ តង់ រឲ យក ម-រូប ជំនួសដូចតេ េនះ វ ណេកើត ន េ ះ ម-រូបេកើតេឡើង វ ណេ ះរលត់េ ក៏ េ ះ ម-រូបរលត់ ។ និពទ លកណៈនិងវបរ មលកណៈរបស់េវទ , ស , ស រ និង វ ណែបក មិនដូចលកណៈរបស់រូបែតប៉ុេ ះ ។ ប ែដលដឹងនិពទលកណៈនិង វបរ ម លកណៈក៏េកើតេឡើងេហើយរលត់េ របស់ខន៥ដូេចះ េ ះ ឧទយពយ ណ ែដល ប ញឲ ចំេរនេឃើញច ស់ ម-រូប របស់មិនេទៀងពិត ។ ២- ភង ណ ប ែដលពិ រ មេសចកីរលត់របស់ស រែតម៉ ង មិនពិ រ េហតុ គឺេសចកីេកើតេឡើង ពិ រ ែត តឹមផល គឺេសចកីែបក យ េ ៃនស រែតម៉ ងប៉ុេ ះ របស់ពិតដូេចះ ស រ ំងអស់រែមងែបក យ េ ធម េសចកីែដលមិន ែបក យេ ៃនស រេ ះមិន នេឡើយ ឧប ដូច ពពុះទឹក នដុំធំ-តូច ង ៗកី នកិរ ែបក យេ វញ ធម ។ ក៏ចិតឯ នរូប រមណ៍េកើតេឡើងេហើយ រែមងែបក យេ អកបំេពញព មគប ីពិ រ ឲ េឃើញ រែបក យេ ៃនចិតេ ះ រមណ៍ ។ ម៉ ងេទៀត ចិតឯ ែដល នេវទ , ស , ស រ វ ណ
រមណ៍កី គប ីពិ រ ឲ េឃើញ រែបក យេ ៃនចិតេ ះៗ រមណ៍ ដូេចះ េនះ កិចរបស់ ភង ណ ។ ៣- ភយតូប ន ណ ប របស់អកបំេពញព ម ដឹងនូវេសចកីេកើត េឡើង និង េសចកីរលត់េ ៃនស រ ស់ ដ ប ស រ ំងអម លេនះ កដ ភ័យគួរឲ ច ដូច េគេឃើញេភើងេឆះផះ េនះេ ះ ភយតូប ន ណ ។ ៤- ទីនវ ណ លេឃើញភយតូប ន ណ គឺេឃើញ ស រ ភ័យ ធំគួរឲ ច កដ ក់ច ស់ដូេ ះេហើយ េទើបមិន នេសចកីេ តកអរកងស រ ំងអម លេ ះ េឡើយ ដូច បុគល ស ញ់ជីវត ដឹង េ ជ ររ យេ េ យ ំពិសេហើយ ក៏មិន នបរេ គដូេ ះ ឬដឹង សឹង ន កេពើធំ ច គួរ ចមិន នចុះេ ងូតទឹកេឡើយ ។ ប េឃើញេ សរបស់ស រសព ងេនះ ដ បែតមិនេ តកអរកងស រដូច នេ លមកេហើយ េនះេ ះ ទីនវ ណ ។ ៥- និពិ ណ បុគល នចំេរន ទីនវ ណ ឲ នក ំង ស់ លិក ែដល ននិពិ គឺេសចកីេនឿយ យសប់េខើមកងស រ ំងអម ល េ ះ មិនេ តកអររក យ ឧប ដូចបុគលេឃើញេ សរបស់ភរ េហើយេនឿយ យសប់េខើមភរ ដូេ ះឯង េ ះ និពិ ណ ។ ៦- មុ ិតុ ម ណ ចិតរបស់អកចំេរនេ ះ មិន ប់ជំ ក់កងស រ ឯ នីមួយេឡើយ នបំណងែតនឹងេ ះខនេចញ កអំពីស រ ំង យេ ះ េ ះេសចកីេនឿយ យចំេ ះស រ បីដូច សតេ កង ទុងឬកងអ ក់ ចង់ែតរួច កេ ងេ ដូេ ះ េ ះ មុ ិតុ ម ណ ។
៧- បដិស ណ លេបើព មេធើមុ ិតុ ម ណឲ បរបូណ៌ េហើយ ឲ រួច កស រ ំងអម លេ ះ េហើយេលើកស រ ំងេ ះេឡើង ន់ ពះៃ តល័កណ៍ កំណត់ពិ រ េ យបដិស នុបស ណ េដើម ីេធើ ឧ យឲ ផុតេចញ កស រ ំង េ ះេឡើង េទើបពិ រ េឃើញ ស រ ំងអស់ របស់មិនេទៀងពិត េ ះេកើតេឡើង េហើយរលត់សូន េ វញ ឲ ពិ រ កងលកណៈ ំង៣ េដើម ីឲ សេ មចឧ យេ ះេចញ កស រ ំង អម លេ ះ េ បៀបដូចបុរសអកេន ទ ប់ម តិ យកអ ងុតេ រុត តី កងទឹក េហើយលូកៃដចុះេ ម ត់អ ងុត គិតនឹង ប់ តីេ យេសចកីេ តកអរ ែត សត សិរពិសេ ះ លេបើ ប់េលើកេឡើងមក ប់ែតេឃើញសត សិរពិស េទើប ចតក់សតរនត់ េឃើញេ សកង រ ប់ ន់េ ះ ក៏ នឹងែលងេ ល សត សិរពិសេ ះេ វញ េទើប ប់ តង់កនយ តផត់េចញ កេដើមៃដ េហើយ េលើកេឡើង កវេលើក ល េ ចើនជុំ េធើឲ សត សិរពិសេ ះទុពល ពថយក ំង មិន ចនឹង ំ ន ក៏រ ស់េ ះេ លេ អំពីៃដ េហើយ ប ប់ ប ល់រត់េឡើង មកេលើេ ក សមឹងេមើលផវែដលសត សិរពិស រលូនមកសមឹង េមើលេ េហើយ មិនេឃើញ ក៏េ តកអរ នឹក ផុតេហើយៗ កភ័យធំេ ះែតសត សិរ ពិសេ ះ នឧប ដូចេមចមិញ ឧបេមយ ដូច អកព ម នអត ពគឺប កន េនះ ក៏េ តកអរ ប ន់ ប់ េយើង- របស់េយើង ដូច បុរស ប់សត សិរពិស កងទឹក ន េហើយេ តកអរ ប់ទុក ប់េ យសំ ល់ ម តិដូេ ះ ។ អកបំេពញព ម លេបើេឃើញអត ពគឺប កនេនះ មិនេទៀង ទុក អន ពិតេហើយ ក៏ នេសចកីភ័យ តក់ សតរនត់ ចប កនេ ះ េ យ ភយតូប ន ណ ដូច បុរសេលើកៃដេឡើង ប់ ត់ អ ងុត េហើយេឃើញក ល សត សិរពិស ចដូេ ះឯង ។ យមបុគល លេបើេឃើញេ ស របស់ប កន េនះេ យ ទីនវ ណេហើយ េនឿយ យចំេ ះប កនេនះេ យនិពិ េ ះ
េ ះប របស់បុគលអកបំេពញព ម ែសងរកឧ យេដើម ីេ ះេចញ ក ស រ ដូចពណ៌ មកដូេចះ េ ះ បដិស ណ ។ ៨- ស រូេប ណ លកំណត់ពិ រ ស រ ំងអស់ របស់ សូន កខន- ណ-សត-បុគល សូន ក រ របស់មិនេទៀង ខន ណ របស់ល រ ំង អម លេ ះ នកងសពស រ ដូច ដុំៃនពពុះទឹកនិងេ ពញ ៃថដូេ ះ ។ លេបើអកបំេពញព យាម នកំណត់ស រ ំងអស់ឲ េឃើញ សុទសឹងអនុវតន៍េ យបដិស នុបស ដូេចះេហើយ េទើបកំណត់ស រ របស់ សូន នពីរ ងគឺ េយើងសូន កសពវត១ សពវត សូន កេយើង១ ។ រួចកំណត់ រសូន ក៤ ងេទៀត ខនមិន នរបស់១ របស់មិន ន ខន១ អកដៃទមិន នរបស់១ របស់អកដៃទមិន ន១ នែតស រប៉ុេ ះទូេ ំងអស់ េហើយេទើបកំណត់ស រ ំងអស់េ យលកណៈ ំង៣ែថមេទៀត ចិត របស់អកបំេពញព មេ ះក៏អស់តក់សត អស់ ច អស់ភ័យ អស់សប់ អស់ ស ញ់ ចិត បេងើយ ៗ កង ស រ ំងអម លេ ះ មិន ប ន់ េយើង របស់ េយើងេទៀតេឡើយ ដូច បុគល នភរ ែលងលះ េហើយ លុះេ ជួប េទៀត ក៏ ពេងើយកេនើយេ យសំ ល់ មិនែមន ភរ របស់ខនដូេចះ ។ ប របស់ អកបំេពញព ម នពិ រ េឃើញដូចេ លមកេនះ េ ស រូេប ណ ។ ប ណ ំង៣គឺ ស រូេប ណ១ មុ ិតុ ម ណ១ និង បដិស ណ១ ំង៣េនះេបើេ លេ យអតដូច ែតេបើេ លេ ម ព នៈវញ េឃើញ េផ ង ។ ឯស រូេប ណេនះ កំពូលៃន វបស ណ ំងអស់ ។ ៩- អនុេ ម ណ អកបំេពញព ម លេបើចំេរនស រូេប ណ លុះ ែត េកើត ស - វរយ- សតិ- ស ធិ និងស រូេប ណ ស់ េហើយ
គួរនឹងេ ល ន អរយមគេកើតេឡើងកង លឥឡវេនះ ខណៈេ ះស រូេប ណេកើតេឡើងេហើយ ក៏ពិ រ ស រ ំង៣ េ យលកណៈ ំង៣ ឯ នីមួយ រមណ៍ េទើប ងចុះ ន់ភវង កងលំ ប់ៃនភវងេ ះ មេ វជនៈ េកើតេឡើង េធើលកណៈ ំង៣ឯ និមួយឲ រមណ៍ េហើយ ក់ចុះ ន់ភវង ។ កងលំ ប់ៃនភវងេ ះ ជវនចិតទី១ េធើលកណៈ ំង៣ឯ និមួយ ឲ រមណ៍ ងេ ះេកើតេឡើងេហើយ នេ ះ បរកម ។ កងលំ ប់ៃនបរកមេ ះ ជវន ចិតទី២ េធើលកណៈ ំង៣ឯ និមួយឲ រមណ៍េកើតេឡើងេហើយ េទើប ន េ ះ ឧប រៈ ។ កងលំ ប់ៃនឧប រៈេ ះ ជវនចិតទី៣ េធើលកណៈ ំង៣ ឯ និមួយឲ េកើត េឡើងេហើយ េទើបេ ះ អនុេ ម ។ ក៏អនុេ មេ ះ គឺ អនុេ ម ណេ ះឯង េ ះ ណេនះ អនុេ មេ មវបស ំង៨ ងេដើម េ យកិច តវេធើ ងេនះដូច អនុេ មេ មេ ធិបកិយធម៌ ំង ៣៧ ងេលើ េ យផវ បតិបតិេ ះ េ ះេហតុេ ះ អនុេ មេនះ េទើបេ ក េ ល អនុេ ម ណ ។ ក៏វបស ណ ំង៩ នឧទយពយ ណ េដើម ន ស នុេ ម ណ ទីបំផុត េ ះ បដិប ណទស នវសុទិ តួ វបស ទី៤ ។ កងលំ ប់ៃនអនុេ ម ណេ ះ េ តភូចិត ញយក ពះនិ នេ ះមក រមណ៍ កនងបថុជនេ ត ងចុះ ន់អរយេ ត ។ េ តភូ ណមិន ន ប់ប លកង បដិប ណទស នវសុទិេឡើយ គឺ ប់ ប លេ កងពួក ណទស នវសុទិ េ ះ ំងេ កងទី វជនៈរបស់មគ ណ ំងេ កងចេ ះក ល គួរ ប់ វបស ន េ ះ ក់ចុះេ េ កង កែសរបស់វបស ។ រឯវបស ណ ែដលពិ រ នូវស រេ យលកណៈ ំង៣ ប់ ំង ពីេដើម រហូតដល់េ តភូ ណ ចំែណក វ មយៈៃន វចរកុសល ។ ឯ ចំែណកេ កុតរ កុសល គឺមគចិតេកើតេឡើងកងលំ ប់ៃនេ តភូេ ះឯង ។ មគ ចិតេនះ លែដលនឹងេកើត េឡើងេ ះ ន់យក ពះនិ ន រមណ៍ កំណត់ដឹង
ទុក លះសមុទ័យ េធើនិេ ធឲ ក់ ច ស់ ចំេរនមគឲ េកើតេឡើង េហើយេធើកិចសចៈ ំង៤ឲ េកើតេឡើង ច់បង់កងកិេលស គឺ េ ភៈ េ សៈ េ ហៈ និង សំេ ជនៈ ំង៣គឺ ស យទិដិ១ វចិកិ ១ សីលពតប សៈ ១ ច់សូន សមុេចទប ន មក ំងរបស់ខន េកើតេឡើង១ខណៈចិតក៏រលត់េ ផល ចិតក៏េកើតេឡើងេ ងយក ពះនិ ន រមណ៍ កងលំ ប់ៃនមគចិតេ ះ ។ រឯផលចិតេ ះ េកើតេឡើង២ខណៈខះ ៣ខណៈខះ េហើយ ក់ចុះ ន់ភវងកង មគជវនវថី កំណត់ជវនសះេ នែត៧ខណៈចិតប៉ុេ ះ ។ អកបំេពញព ម គប ីឲ ដឹងដូេចះគឺ េបើកុលបុតែដល ន ទ ភិ ស់ដឹងយូរ ជវន ដំបូងេ ះ បរកមជវន ទី២េ ះ ឧប រជ វន ទី៣េ ះ អនុេ មជវន ទី៤េ ះ េ តភូជវន ទី៥េ ះ មគជវន តួមគ ជវនទី៦និងទី៧ តួផល ។ េបើកុលបុត នប ខិប ភិ ស់ដឹង ប់ ជវនទី១ េ ះ ឧប រជវន ទី២េ ះ អនុេ មជវន ទី៣េ ះ េ តភូជវន ទី៤េ ះ មគជវន តួមគ ទី៥ ទី៦ និងទី៧ ំង៣េនះ តួផល ។ ស័យេហតុេនះេទើបេ កេ ល ផលចិតេកើតកងលំ ប់ៃនមគចិត ២ ខណៈខះ ៣ខណៈខះ េហើយ ក់ចុះេ ន់ភវង ដូេចះ ។ ងមុខអំពីភវងចិតេនះេ មេ វជនចិត ត់ែខ ភវងេកើតេឡើង កងមេ វជនចិតេ ះ បចេវកណ ណេកើតេឡើង ពិ រ មគ- ផល និងកិេលសែដលេកើតេហើយ េហើយលះេចញ និងកិេលសែដលសល់េ ពម ំង និ ន ។ បចេវកណ ណ ំង៥ ប រ េនះ រែមង នដល់េ បនអរយ វ័ក េ យ ប រដូេចះ ។ សូម ី ពះសក មិ និង ពះ អ មិ ក៏ នបចេវកណកិច ៥ ប រដូច នឹង ពះេ បនែដរ ។ ចំែណក ពះអរហន មិន នបចេវកណៈ េឡើយ េ ះេ កលះកិេលសេចញអស់េហើយ មិន នេសសសល់ បនិចបនចកង ខនស នរបស់េ កេឡើយ ។ ពះេ រែមងេធើសង រទុកឲ អស់េ បិទ រអ យភូមិ ំង៤ ន េធើនូវ វៈ អក នមុខចំេ ះអរយ ទព ំង៧ ប រ និងលះ មិ មគ ំង៨ េធើភ័យនិងេពៀរ ំងអស់ឲ សប់ ត់ នេ យល ចូល
ដល់នូវ ព ឱរស ៃន ពះស សមទ ។ ណសម យុតអរយមគ ំង៤ ន េ បតិមគ េដើម េ ះ ណទស នវសុទិ តួវបស ទី៥ កំពូលៃន វបស ។ ក៏វបស ណេនះ ន ផលធំ ង ន សីល ពហវ រ វ រែមងេធើអកែដលចំេរនេ ះឲ នសតិ ប់ខន មិនវេងង លុះេពលេធើ លកិរ េ រែមង នសុគតិភព គឺមនុស និងសួគ៌ ងមុខ ។ ម ងេទៀតក៏ ឧបនិស ័យ មគ ផល ពះនិ ន ប់កងស នតេ កង ងមុខផង ។ េនះេ លេ យមិន ន់ នសេ មចមគ ផល ពះនិ ន េបើ ឧបនិស ័យមគ ផល ពះ និ ន ក៏េធើអកេ ះឯងឲ សេ មចមគ ផល ពះនិ ន កង តិេនះឯងពិត កដ ។ ធម៌ ំងអស់ែដល នមកកងៃផៃនវបស កម នេនះ នប ៤ ង ែដល ប ងធន់បំផុត រកអកឯ និមួយនឹងេ ះ យពុំរួចេឡើយ នែត ពះសមទ និង ពះ អរហនៃថ េទើប ចនឹងេ ះ យនូវប ំង៤ ងេ ះរួច ន ។ រឯប ំង៤ ង េ ះគឺៈ ១- តិទុក ទុកេ ះេកើត, ២- ជ ទុក ទុកេ ះ ស់, ៣- ព ធិទុក ទុកេ ះឈឺ, ៤- មរណទុក ទុកេ ះ ប់ ។ ទីេនះនឹងយកប ំង៤ ងេនះ ទុកេធើ បទ តិ ងេដើម េហើយនឹងសែមង ែវកែញកេ ះ យ ឲ េឃើញ ក់ច ស់នូវទុកេ សរបស់ខន៥ ដូច នេសចកីអធិប យតេ ងមុខេនះ ៖ ខំ ំងបុគ ធិ ននូវ ស ១ វ ណ១ និង ប ១ ំង៣េនះេធើ ខ បុ - វសជ នូវកងទុក ំង៤ខេនះ ដូច នេសចកីតេ ៈ វ ណ សួរប ែដលេ ទុក ទុកេ ះេតើដូចេមច? ប េឆើយ របស់អីៗែដល ទីគួរេខើមរេអើម, ទីសប់, ពុំ ទីគួរ ស ញ់, ទីគួរភ័យ, គួរ ច, រេភើប ប់ញ័រដល់ចិតរបស់ ំងអស់េនះេហើយ ែដលេ ះ ទុក ។
សួរ ចុះទុកេ ះ របស់ ំងេ ដូចេមច? េឆើយ ទុកេ ះ របស់ទំេនរ ទេទៗ របស់េ េ ខន - េយើង សត, េ ជីវត េ បុស- សី ំងអស់ ។ សួរ ចុះទុកេ ះ នែតេ កងចិតឬ? េឆើយ មិនែមនដូេ ះេទ ទុកេនះ របស់េ េ ចិតេទេតើ ន ទុក េ េ ចិតេ ះ េ ះចិត អកនឹកគិតសន ំយកនូវ រមណ៍ ំង៦ អំពី ងេ នរូ រមណ៍ េដើម នធ រមណ៍ ទីបំផុត ។ រមណ៍ ំង៦េនះ រមណ៍ េ េ ចិត ំងអស់ ។ េបើ រមណ៍េ េ ចិតេហើយ ទុក ំងអស់ក៏េ េ ចិត ដូច នឹង រមណ៍ែដរ ។ រមណ៍ ំង៦ េ ះគឺ ១- រូ រមណ៍ រមណ៍គឺរូប េ ះរូប របស់េ េ ចិតពិត ែត េបើែភក កេឡកេឃើញរូប េហើយចិតក៏សះេ ប់យកនូវរូបេ ះមក រមណ៍ េហើយក៏ េកើតេឡើងនូវកងទុក គឺេ មនស ទុក ឬ េ មនស ទុក បរេទវទុក ឬ អប ិេយហិ សម េ គទុក មួយ េកើត េឡើងចំេ ះចិតែដលសះេ ប់យកនូវ រមណ៍ គឺរូបេ ះមកទុកកងចិត េ ះេហើយចិត េ ះ ក៏េ េ េ ល លេ េ យ អំ ចេភើងទុក និងេភើងកិេលស េ ះែតចិត ប់យកនូវរូ រមណ៍អំពី ងេ ចូលមកទុកកងចិត ។ ២- ស រមណ៍ រមណ៍គឺសេមង ។ សេមង េនះ របស់េ េ តេចៀក ែតេបើសេមងេ ះមកប៉ះ ល់ តវ តេចៀកេហើយ ចិតក៏សះេ ប់យកសេមងេ ះ ំមកទុកកងចិត េហើយចិតេ ះក៏េកើតេ មនស ទុក ឬ េ មនស ទុក េភើងទុក និងេភើងកិេលសក៏េកើតេឡើងេ ះែតចិត ប់យកនូវស រមណ៍អំពី ងេ ំ ចូលមកទុកកងចិត េហើយក៏េកើតេសចកីេ ក យ េ ល លេ មស ពរបស់ សេមង េ ះៗេ ។ល។ ៣- ធ រមណ៍ រមណ៍គឺធម៌ែដលេកើតេ កងចិត គឺចិតនឹកគិតសន ំ ប់ យកនូវ រមណ៍ពីេ ដូច ងឧទចៈចិត ចិតែដលអែណតអណង យ យ
េ ប់យក រមណ៍ យៗ ំមកទុកកងចិត េហើយក៏េឆះេឡើង េភើងទុក និងេភើងកិេលស គឺេ មនស ទុក និងេ មនស ទុក ។ ទុក ំងអស់េនះសុទែត េ េ ចិត ំងអស់ េសចកីេនះឧប ដូចេមចមិញ ឧបេមយ ដូច េ និង ដំ ំ សូវ ចិតដូច េ េភើងទុកនិងេភើងកិេលសដូច ដំ ំ ន សូវ េដើម េ ទីៃទពី ដូេចះ ។ ឯ សូវនិងដំ ំ មិនែដលេដើរេ សុីេ ដល់មងេ ះ ន ែតេ េនះឯងែដលេដើរេ សុី សូវនិងដំ ំ ធម ។ េបើេ ន ែខ ចងេ េ ះក៏មិន ចនឹងេ សុី សូវនិងដំ ំេ ះ នេឡើយ េ ះេ េ ះ ប់នឹងែខ ចំណង ។ េបើេ នែខ ចំណងចងេទ េ េ ះមុខ េ សុី សូវ និងដំ ំេ ះញយៗ ង មិញ ឯចិតទុកដូច េ េភើងទុកនិងេភើងកិេលស ឧប ដូច សូវនិងដំ ំ ងេ ះែដរ ។ េហតុេនះេហើយ ន ពះបរម គ ទង់ទូ នភិក ំង យ លភិក ំង យ អក ំងអស់ ចូរខំស ងមឥ នីយ៍ ំង៦ បិទផវ ប ំង យ គឺ អភិជ និងេ មនស កុំឲ េកើតេឡើង ន ។ ឥ នីយ៍ ំង៦េ ះគឺៈ ១- ចក និយសំវរសីល គឺ រស ងមែភក បិទ ំង ម ត់មិនឲ ចិតសះ េចញេ មែខ រូ រមណ៍ ែដលែភក កេឡកេឃើញរូបេ ះៗ ។ រូ រមណ៍េនះ ែខ ឬ ផវរបស់ចិតស ប់េចញចូល ដឹក ំយកនូវេភើងទុក និងេភើងកិេលស ពី ងេ ំចូលេ ទុកកងចិត េហើយដុតបំពក់ចិតឲ េ េ ល ល េ យក ំង អភិជ និង េ មនស ។ េបើចិតមិនទទួលយកនូវអភិជ និងេ មនស េទ េ ះ ស ងម នេហើយ សីលរបស់ភិកេ ះក៏ នបរសុទល េ យេសចកីព ម ស ងម ។ េបើមិនស ងមេទ ចិតេ ះក៏ ប់យកអភិជ និងេ មនស ំចូលមក ទុកកងចិត េ ះេហើយសីលរបស់ភិកេ ះ មិន នបរសុទេទ ។ល។ ២- មនិ និយសំវរសីល សីលែដល តវស ងមចិត ។ ចិតែដល ន ស ងម និងមិន នស ងមេ ះ តវដឹង នដូចេមច? ចិតែដល នស ងមេ ះ គឺចិត ែដល មិនលុះេ ម រមណ៍កងមេ រ ែដល ររបស់ចិត ស ប់េចញ
ចូលដឹកជ ន ំយកនូវ រមណ៍របស់ មគុណ ំង៥ អំពីទី យៗមកទំ សុី េ ះយល់េឃើញ មគុណេនះ ញ់ ស់ សួល ស់ សុខ ស់ បេសើរ ស់ េ ះេហើយចិតេ ះក៏េ កបជ ក់ យក តិ ម ំង៣ គឺ ១- មវតកៈ តិះរះែតកង មគុណ ំង៥ េហើយេញ ន ម ប់ចិត លង់លិចេ េដក ំកង រមណ៍របស់ មគុណ ឬេ េដក ំកងអនង់ឱឃៈ ំង៤ ែដល អនង់េ ស ប់លង់ចិតរបស់សត ែដល បកបេ យេ ហៈ លង់លិចកងភពតូចនិងភពធំ។ ២- ព ទវតកៈ តិះរះរកេរឿងរកេហតុ បទូស យដល់សតនិងស រ តិះ រះគំនុំគំគួនចង េពៀរេវ រកេរឿងរកេហតុឲ េគវ ស ទព សម តិ និងវ សជីវត ។ ៣- វហិង វតកៈ តិះរះ េបៀតេបៀនដល់សតនិងស រ ន រ តិះរះស ប់ សត និង តិះរះចង់ ន ទព អកដៃទ យកមកេធើ ទព របស់ខន ។ ម៉ ងេទៀត ដូច ឧទចចិត ចិតែដលអែណតអណង យ យ េ យក រមណ៍ពីទី យៗ ចូលមកទុកេ កងចិត ចិតដូច នអធិប យមកេនះ ចិត ប ពឹតេ ម មេ រែតម៉ ង ។ សែមងមកេនះឲ េឃើញ េភើងទុកនិងេភើងកិេលស របស់េ េ ចិតពិត ដូច េ និង សូវដំ ំេផ ងៗ ចំែណក សូវនិងដំ ំ មិនែដលេដើរេ សុីេ មងេ ះ នែតេ េដើរេ សុី សូវនិងដំ ំ ។ េ ះេហតុហឹងេហើយ ន ពះអង ទង់េ បៀន បេ លភិក ំង យ អក តវស ងមចិត ពត់ចិតឲ ននឹងនួនល កុំឲ ចិតេ យក េភើងទុកនិងេភើង កិេលស មកដុតបំពក់ចិតេទៀត ។ ពួក ពះអរហន ំង យ គប់ៗ ពះអង េ កខំ ព មស ងមចិតចូល ន់ស ធិ ចិតរួចផុត សឡះ កអំពីេភើងទុក និងេភើងកិេលស គប់ៗ ពះអង ។ ចិតែដល សូបយកេភើង ំង២ភក់េនះ ឧប ដូច សតម ច កេឡកេឃើញេភើង ក៏ ន េភើងេនះ របស់ ញ់ េ ះេហើយក៏ ំ េហើរ តសុកត លចូលេ កងេភើង ឥត ន ចេឡើយ សតម ច ប់ខនេ យ រែតេសចកីយល់ខុស សំ ល់ខុសដឹងខុស េហើយពួកសតេនះ
មិនដឹង ខុសផង ។ ែនស - វ ណ! អកឯងេនះលង់ដូច សតម ច ែដលេហើរចូលែតភក់េភើង១ អកឯងេហើរចូលភក់េភើងដល់េ ៣ភក់ េភើងគឺ គៈ១ េភើងគឺេ សៈ១ េភើងគឺេ ហៈ១ េឃើញ អកឯងេនះលង់ ងសតម ច២ គ ។ ប សួរេ វញ សតម ចេហើយនឹងេភើង េ មួយ ឬក៏ េ ទីៃទ អំពី ? វ ណេឆើយ េ ទីៃទពី េទ ែត សតម ចេ ះ កេឡកេឃើញេភើង េហើយស្រ ញ់ ន េចះែតេហើរចូលេ កងេភើង ។ ប សួរេទៀត ចុះដូចស -វ ណឯងេនះ េ ទីៃទអំពីេភើង គៈ េ សៈ េ ហៈឬក៏េ មួយ ? េសចកីេនះសូមឲ េ កប សែមង ប់ ខំ ំងពីរ ក់នឹង ំ ប់ ។ េអើេបើដូេចះ អកឯង ំង២ ំ ប់ចុះ ។ វ ណឋីតិ៧ និង ស សៈ៩ ដូច េភើង ។ វ ណែដលសិតេ កងែភក កង តេចៀក កង ចមុះ កងអ ត កង យ កងចិត ំងអស់ េនះ កែនងរបស់អកឯង ។ ឯរូប សេមង ខិន រស សមស និងធ រមណ៍ របស់ ំង៦េនះ របស់េ យអំពីអកឯង ស់េទេតើ េហតុដូចេមច ន អកឯងេ េដកេ កងភក់េភើង ំង៣ភក់ ំងយប់ ំងៃថ ងេនះ មកែតអំពីអកឯងេនះលង់ ំង ងសតម ចេ េទៀត ន ពុំដឹងេភើង ទុក និងេភើងកិេលស ំងមិនដឹង ខនឯងេនះ អកលង់ែថមេទៀតផង ។ ែន ស វ ណ អកឯងលង់ ំងេ វេងងធំ ងេនះេហើយ េសចកីសុខមិន ន ដល់អកេឡើយ នែតេសចកីទុកនិងេ ស ររបស់អកប៉ុេ ះ សពៃថ ខនអកឯងដូច សតដងវកងបងន់ សុីសុទែត មកេហើយមិនដឹង មកផង េដកកងបងន់េហើយមិនដឹង ំង បងន់េ ះដូចេមចផង េសចកីេនះ នឧប ដូច វ ណឯងែដលេ ស័យកង យេនះ មិនដឹង យេនះ បកបេ េ យ កសពដូេចះេទ គឺដឹង សុទែតលៗ បេសើរៗ េ វញ ។ រូបេនះ េ គឿង
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ

Recommended

suemoneathបារមីទាំង៣០
suemoneathបារមីទាំង៣០suemoneathបារមីទាំង៣០
suemoneathបារមីទាំង៣០sue moneath
 
ប្រមូលភាសិតខ្មែរ
ប្រមូលភាសិតខ្មែរប្រមូលភាសិតខ្មែរ
ប្រមូលភាសិតខ្មែរFacebook
 
ទស្សនៈសម្តេចសង្ឃរាជ ជូន ណាត
ទស្សនៈសម្តេចសង្ឃរាជ ជូន ណាតទស្សនៈសម្តេចសង្ឃរាជ ជូន ណាត
ទស្សនៈសម្តេចសង្ឃរាជ ជូន ណាតRatana Yen
 
សិល្បះលួងលោម (មធ្យោបាយខ្លះក្នុង​ការយក​ចិត្ត​មនុស្ស)
សិល្បះលួងលោម (មធ្យោបាយខ្លះក្នុង​ការយក​ចិត្ត​មនុស្ស)សិល្បះលួងលោម (មធ្យោបាយខ្លះក្នុង​ការយក​ចិត្ត​មនុស្ស)
សិល្បះលួងលោម (មធ្យោបាយខ្លះក្នុង​ការយក​ចិត្ត​មនុស្ស)Ratana Yen
 
Khiev chum nippean
Khiev chum nippeanKhiev chum nippean
Khiev chum nippeanSoChi Nhema
 
កំណាព្យតបគុណ
កំណាព្យតបគុណកំណាព្យតបគុណ
កំណាព្យតបគុណligthbuddha
 
Khmer - The Gospel of the Birth of Mary.pdf
Khmer - The Gospel of the Birth of Mary.pdfKhmer - The Gospel of the Birth of Mary.pdf
Khmer - The Gospel of the Birth of Mary.pdfFilipino Tracts and Literature Society Inc.
 
Khmer - Wisdom of Solomon.pdf
Khmer - Wisdom of Solomon.pdfKhmer - Wisdom of Solomon.pdf
Khmer - Wisdom of Solomon.pdfFilipino Tracts and Literature Society Inc.
 

Recommended

suemoneathបារមីទាំង៣០
suemoneathបារមីទាំង៣០suemoneathបារមីទាំង៣០
suemoneathបារមីទាំង៣០sue moneath
 
ប្រមូលភាសិតខ្មែរ
ប្រមូលភាសិតខ្មែរប្រមូលភាសិតខ្មែរ
ប្រមូលភាសិតខ្មែរFacebook
 
ទស្សនៈសម្តេចសង្ឃរាជ ជូន ណាត
ទស្សនៈសម្តេចសង្ឃរាជ ជូន ណាតទស្សនៈសម្តេចសង្ឃរាជ ជូន ណាត
ទស្សនៈសម្តេចសង្ឃរាជ ជូន ណាតRatana Yen
 
សិល្បះលួងលោម (មធ្យោបាយខ្លះក្នុង​ការយក​ចិត្ត​មនុស្ស)
សិល្បះលួងលោម (មធ្យោបាយខ្លះក្នុង​ការយក​ចិត្ត​មនុស្ស)សិល្បះលួងលោម (មធ្យោបាយខ្លះក្នុង​ការយក​ចិត្ត​មនុស្ស)
សិល្បះលួងលោម (មធ្យោបាយខ្លះក្នុង​ការយក​ចិត្ត​មនុស្ស)Ratana Yen
 
Khiev chum nippean
Khiev chum nippeanKhiev chum nippean
Khiev chum nippeanSoChi Nhema
 
កំណាព្យតបគុណ
កំណាព្យតបគុណកំណាព្យតបគុណ
កំណាព្យតបគុណligthbuddha
 
Khmer - The Gospel of the Birth of Mary.pdf
Khmer - The Gospel of the Birth of Mary.pdfKhmer - The Gospel of the Birth of Mary.pdf
Khmer - The Gospel of the Birth of Mary.pdfFilipino Tracts and Literature Society Inc.
 
Khmer - Wisdom of Solomon.pdf
Khmer - Wisdom of Solomon.pdfKhmer - Wisdom of Solomon.pdf
Khmer - Wisdom of Solomon.pdfFilipino Tracts and Literature Society Inc.
 
The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2
The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2
The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2Mut Somoeun
 
Khmer - 2nd Esdras.pdf
Khmer - 2nd Esdras.pdfKhmer - 2nd Esdras.pdf
Khmer - 2nd Esdras.pdfFilipino Tracts and Literature Society Inc.
 
សិក្សាសង្ខេបអារ្យធម៌ខ្មែរ
សិក្សាសង្ខេបអារ្យធម៌ខ្មែរសិក្សាសង្ខេបអារ្យធម៌ខ្មែរ
សិក្សាសង្ខេបអារ្យធម៌ខ្មែរsam seyla hun
 
Thun chey legend
Thun chey legendThun chey legend
Thun chey legendKong Sambath Sambath
 
The Book of the Prophet Habakkuk-Khmer.pdf
The Book of the Prophet Habakkuk-Khmer.pdfThe Book of the Prophet Habakkuk-Khmer.pdf
The Book of the Prophet Habakkuk-Khmer.pdfFilipino Tracts and Literature Society Inc.
 
Khmer - The Epistle of Ignatius to Polycarp.pdf
Khmer - The Epistle of Ignatius to Polycarp.pdfKhmer - The Epistle of Ignatius to Polycarp.pdf
Khmer - The Epistle of Ignatius to Polycarp.pdfFilipino Tracts and Literature Society Inc.
 
The city of cricket
The city of cricketThe city of cricket
The city of cricketEugene_Ma
 
Khmer - The Epistle of Apostle Paul to Titus.pdf
Khmer - The Epistle of Apostle Paul to Titus.pdfKhmer - The Epistle of Apostle Paul to Titus.pdf
Khmer - The Epistle of Apostle Paul to Titus.pdfFilipino Tracts and Literature Society Inc.
 
អារ្រធម៌ខ្មែរ
អារ្រធម៌ខ្មែរអារ្រធម៌ខ្មែរ
អារ្រធម៌ខ្មែរVantha Kago
 
អារ្រធម៌ខ្មែរ
អារ្រធម៌ខ្មែរអារ្រធម៌ខ្មែរ
អារ្រធម៌ខ្មែរVantha Kago
 
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012Who is the drug king in cambodia 19 aug2012
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012Ros4khmer
 
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012Who is the drug king in cambodia 19 aug2012
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012Hen Chan
 
5. government should learn more experiences of violent eviction
5. government should learn more experiences of violent eviction5. government should learn more experiences of violent eviction
5. government should learn more experiences of violent evictionUniversity of Battambang (UBB)
 
Khmer - The Protevangelion.pdf
Khmer - The Protevangelion.pdfKhmer - The Protevangelion.pdf
Khmer - The Protevangelion.pdfFilipino Tracts and Literature Society Inc.
 
Writing skill in Khmer-29
Writing skill in Khmer-29Writing skill in Khmer-29
Writing skill in Khmer-29Preah Sihanouk Raja Buddish University
 
Khmer - Tobit.pdf
Khmer - Tobit.pdfKhmer - Tobit.pdf
Khmer - Tobit.pdfFilipino Tracts and Literature Society Inc.
 
ឧបសម្ព័ន្ធទី ២​​ ៣ ៤
ឧបសម្ព័ន្ធទី ២​​ ៣ ៤ ឧបសម្ព័ន្ធទី ២​​ ៣ ៤
ឧបសម្ព័ន្ធទី ២​​ ៣ ៤ nhongsim
 
Representative flower of asian countries
Representative flower of asian countriesRepresentative flower of asian countries
Representative flower of asian countriesChhay Teng
 
ចិន ក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង (សៀវភៅ)១ Copy
ចិន ក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង (សៀវភៅ)១ Copyចិន ក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង (សៀវភៅ)១ Copy
ចិន ក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង (សៀវភៅ)១ CopyAun Sylong
 
តួរនាទីមនុស្ស Tourn naty mornus
តួរនាទីមនុស្ស Tourn naty mornusតួរនាទីមនុស្ស Tourn naty mornus
តួរនាទីមនុស្ស Tourn naty mornusSon Lorngdy
 
suemoneathគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
suemoneathគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រsuemoneathគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
suemoneathគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រsue moneath
 
suemonaethគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
suemonaethគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រsuemonaethគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
suemonaethគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រsue moneath
 

More Related Content

Similar to suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ

The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2
The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2
The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2Mut Somoeun
 
សិក្សាសង្ខេបអារ្យធម៌ខ្មែរ
សិក្សាសង្ខេបអារ្យធម៌ខ្មែរសិក្សាសង្ខេបអារ្យធម៌ខ្មែរ
សិក្សាសង្ខេបអារ្យធម៌ខ្មែរsam seyla hun
 
The city of cricket
The city of cricketThe city of cricket
The city of cricketEugene_Ma
 
អារ្រធម៌ខ្មែរ
អារ្រធម៌ខ្មែរអារ្រធម៌ខ្មែរ
អារ្រធម៌ខ្មែរVantha Kago
 
អារ្រធម៌ខ្មែរ
អារ្រធម៌ខ្មែរអារ្រធម៌ខ្មែរ
អារ្រធម៌ខ្មែរVantha Kago
 
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012Who is the drug king in cambodia 19 aug2012
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012Ros4khmer
 
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012Who is the drug king in cambodia 19 aug2012
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012Hen Chan
 
5. government should learn more experiences of violent eviction
5. government should learn more experiences of violent eviction5. government should learn more experiences of violent eviction
5. government should learn more experiences of violent evictionUniversity of Battambang (UBB)
 
ឧបសម្ព័ន្ធទី ២​​ ៣ ៤
ឧបសម្ព័ន្ធទី ២​​ ៣ ៤ ឧបសម្ព័ន្ធទី ២​​ ៣ ៤
ឧបសម្ព័ន្ធទី ២​​ ៣ ៤ nhongsim
 
Representative flower of asian countries
Representative flower of asian countriesRepresentative flower of asian countries
Representative flower of asian countriesChhay Teng
 
ចិន ក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង (សៀវភៅ)១ Copy
ចិន ក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង (សៀវភៅ)១ Copyចិន ក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង (សៀវភៅ)១ Copy
ចិន ក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង (សៀវភៅ)១ CopyAun Sylong
 
តួរនាទីមនុស្ស Tourn naty mornus
តួរនាទីមនុស្ស Tourn naty mornusតួរនាទីមនុស្ស Tourn naty mornus
តួរនាទីមនុស្ស Tourn naty mornusSon Lorngdy
 

Similar to suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ (20)

The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2
The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2
The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2
 
Khmer - 2nd Esdras.pdf
Khmer - 2nd Esdras.pdfKhmer - 2nd Esdras.pdf
Khmer - 2nd Esdras.pdf
 
សិក្សាសង្ខេបអារ្យធម៌ខ្មែរ
សិក្សាសង្ខេបអារ្យធម៌ខ្មែរសិក្សាសង្ខេបអារ្យធម៌ខ្មែរ
សិក្សាសង្ខេបអារ្យធម៌ខ្មែរ
 
Thun chey legend
Thun chey legendThun chey legend
Thun chey legend
 
The Book of the Prophet Habakkuk-Khmer.pdf
The Book of the Prophet Habakkuk-Khmer.pdfThe Book of the Prophet Habakkuk-Khmer.pdf
The Book of the Prophet Habakkuk-Khmer.pdf
 
Khmer - The Epistle of Ignatius to Polycarp.pdf
Khmer - The Epistle of Ignatius to Polycarp.pdfKhmer - The Epistle of Ignatius to Polycarp.pdf
Khmer - The Epistle of Ignatius to Polycarp.pdf
 
The city of cricket
The city of cricketThe city of cricket
The city of cricket
 
Khmer - The Epistle of Apostle Paul to Titus.pdf
Khmer - The Epistle of Apostle Paul to Titus.pdfKhmer - The Epistle of Apostle Paul to Titus.pdf
Khmer - The Epistle of Apostle Paul to Titus.pdf
 
អារ្រធម៌ខ្មែរ
អារ្រធម៌ខ្មែរអារ្រធម៌ខ្មែរ
អារ្រធម៌ខ្មែរ
 
អារ្រធម៌ខ្មែរ
អារ្រធម៌ខ្មែរអារ្រធម៌ខ្មែរ
អារ្រធម៌ខ្មែរ
 
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012Who is the drug king in cambodia 19 aug2012
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012
 
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012Who is the drug king in cambodia 19 aug2012
Who is the drug king in cambodia 19 aug2012
 
5. government should learn more experiences of violent eviction
5. government should learn more experiences of violent eviction5. government should learn more experiences of violent eviction
5. government should learn more experiences of violent eviction
 
Khmer - The Protevangelion.pdf
Khmer - The Protevangelion.pdfKhmer - The Protevangelion.pdf
Khmer - The Protevangelion.pdf
 
Writing skill in Khmer-29
Writing skill in Khmer-29Writing skill in Khmer-29
Writing skill in Khmer-29
 
Khmer - Tobit.pdf
Khmer - Tobit.pdfKhmer - Tobit.pdf
Khmer - Tobit.pdf
 
ឧបសម្ព័ន្ធទី ២​​ ៣ ៤
ឧបសម្ព័ន្ធទី ២​​ ៣ ៤ ឧបសម្ព័ន្ធទី ២​​ ៣ ៤
ឧបសម្ព័ន្ធទី ២​​ ៣ ៤
 
Representative flower of asian countries
Representative flower of asian countriesRepresentative flower of asian countries
Representative flower of asian countries
 
ចិន ក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង (សៀវភៅ)១ Copy
ចិន ក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង (សៀវភៅ)១ Copyចិន ក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង (សៀវភៅ)១ Copy
ចិន ក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង (សៀវភៅ)១ Copy
 
តួរនាទីមនុស្ស Tourn naty mornus
តួរនាទីមនុស្ស Tourn naty mornusតួរនាទីមនុស្ស Tourn naty mornus
តួរនាទីមនុស្ស Tourn naty mornus
 

More from sue moneath

suemoneathគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
suemoneathគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រsuemoneathគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
suemoneathគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រsue moneath
 
suemonaethគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
suemonaethគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រsuemonaethគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
suemonaethគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រsue moneath
 
suemoneathវិធីសមាទានសីល
suemoneathវិធីសមាទានសីលsuemoneathវិធីសមាទានសីល
suemoneathវិធីសមាទានសីលsue moneath
 
suemoneathសត្តបរិត្ត​ ទ្វាទសបរិត្ត
suemoneathសត្តបរិត្ត​ ទ្វាទសបរិត្តsuemoneathសត្តបរិត្ត​ ទ្វាទសបរិត្ត
suemoneathសត្តបរិត្ត​ ទ្វាទសបរិត្តsue moneath
 
suemoneathវិធីសម្តែងអាបត្តិ
suemoneathវិធីសម្តែងអាបត្តិsuemoneathវិធីសម្តែងអាបត្តិ
suemoneathវិធីសម្តែងអាបត្តិsue moneath
 
suemoneathបទលើកទងព្រះពុទ្ធសាសនា
suemoneathបទលើកទងព្រះពុទ្ធសាសនាsuemoneathបទលើកទងព្រះពុទ្ធសាសនា
suemoneathបទលើកទងព្រះពុទ្ធសាសនាsue moneath
 
suemoneathសទ្ធានិងបញ្ញា
suemoneathសទ្ធានិងបញ្ញាsuemoneathសទ្ធានិងបញ្ញា
suemoneathសទ្ធានិងបញ្ញាsue moneath
 
អមិសទាននិងធម្មទាន
អមិសទាននិងធម្មទានអមិសទាននិងធម្មទាន
អមិសទាននិងធម្មទានsue moneath
 
suemoneath ព្រះរស់
suemoneath ព្រះរស់suemoneath ព្រះរស់
suemoneath ព្រះរស់sue moneath
 
ពុទ្ធកិច្ច៥យ៉ាង
ពុទ្ធកិច្ច៥យ៉ាងពុទ្ធកិច្ច៥យ៉ាង
ពុទ្ធកិច្ច៥យ៉ាងsue moneath
 
ព្រះនិព្វាន៤ថ្នាក់
ព្រះនិព្វាន៤ថ្នាក់ព្រះនិព្វាន៤ថ្នាក់
ព្រះនិព្វាន៤ថ្នាក់sue moneath
 
suemoneath ,pursat province
suemoneath ,pursat provincesuemoneath ,pursat province
suemoneath ,pursat provincesue moneath
 

More from sue moneath (18)

suemoneathគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
suemoneathគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រsuemoneathគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
suemoneathគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
 
suemonaethគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
suemonaethគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រsuemonaethគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
suemonaethគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
 
suemoneathវិធីសមាទានសីល
suemoneathវិធីសមាទានសីលsuemoneathវិធីសមាទានសីល
suemoneathវិធីសមាទានសីល
 
suemoneathសត្តបរិត្ត​ ទ្វាទសបរិត្ត
suemoneathសត្តបរិត្ត​ ទ្វាទសបរិត្តsuemoneathសត្តបរិត្ត​ ទ្វាទសបរិត្ត
suemoneathសត្តបរិត្ត​ ទ្វាទសបរិត្ត
 
suemoneathវិធីសម្តែងអាបត្តិ
suemoneathវិធីសម្តែងអាបត្តិsuemoneathវិធីសម្តែងអាបត្តិ
suemoneathវិធីសម្តែងអាបត្តិ
 
suemoneathបទលើកទងព្រះពុទ្ធសាសនា
suemoneathបទលើកទងព្រះពុទ្ធសាសនាsuemoneathបទលើកទងព្រះពុទ្ធសាសនា
suemoneathបទលើកទងព្រះពុទ្ធសាសនា
 
suemoneathសទ្ធានិងបញ្ញា
suemoneathសទ្ធានិងបញ្ញាsuemoneathសទ្ធានិងបញ្ញា
suemoneathសទ្ធានិងបញ្ញា
 
អមិសទាននិងធម្មទាន
អមិសទាននិងធម្មទានអមិសទាននិងធម្មទាន
អមិសទាននិងធម្មទាន
 
suemoneath ព្រះរស់
suemoneath ព្រះរស់suemoneath ព្រះរស់
suemoneath ព្រះរស់
 
ពុទ្ធកិច្ច៥យ៉ាង
ពុទ្ធកិច្ច៥យ៉ាងពុទ្ធកិច្ច៥យ៉ាង
ពុទ្ធកិច្ច៥យ៉ាង
 
suemoneath111
suemoneath111suemoneath111
suemoneath111
 
ព្រះនិព្វាន៤ថ្នាក់
ព្រះនិព្វាន៤ថ្នាក់ព្រះនិព្វាន៤ថ្នាក់
ព្រះនិព្វាន៤ថ្នាក់
 
suemoneath
suemoneathsuemoneath
suemoneath
 
suemoneath18
suemoneath18suemoneath18
suemoneath18
 
suemoneath22
suemoneath22suemoneath22
suemoneath22
 
suemoneath16
suemoneath16suemoneath16
suemoneath16
 
suemoneath ,pursat province
suemoneath ,pursat provincesuemoneath ,pursat province
suemoneath ,pursat province
 
១១
១១១១
១១
 

suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ

  • 1. ពនឺ ៃ តេ ក និង ៃ តលកណ៍
  • 2. ពនឺ ៃ តេ ក និង ៃ តលកណ៍ វបស ប ធមបរ យ
  • 3. ពនឺ ៃ តេ ក និង ៃ តលកណ៍ វបស ប ធមបរ យ េរៀបេរៀងេ យ សិរប ភិក ឱក ែណម នទីសមី ម (ម េ ធ) ព. ស. ២៥១០ គ. ស. ១៩៦៧ ចមងេចញនិងផ យេ យ េហង Los Angeles, California, U.S.A
  • 4. -ក- ក រព បុពេហតុ ំឲ េសៀវេ េនះេកើតេឡើង េ យ ស័យេហតុ២ ងគឺ៖ ១- េ យ ស័យអភូតេហតុៃនឧ សក២រូប គឺេ ះស ១ េ ះវ ណ១ ចូលេ ប យបងំ ទូលសួរប ធម៌ អំពី ៃ តេ ក ៃ តលកណ៍ និងវបស កម ន ចំេ ះ ពះប សុំឲ េ កសែមងបំភឺផវវបស ធុរ: ដ៏ តង់េ ះេ ន់ មគផលនិ នេដើម ីទុក ខវតិ បតិបតិ ស ប់អក វបស និកតេ ។ ពះប នសំែដងពន ល់អំពីេរឿងេ ះ ង ទូលំទូ យ ំងអំពីេដើមដ បចប់ ។ លេ កសំែដងចប់ េហើយ អកស និងអកវ ណ នេសចកី ជះ ំងដ បបនឺឧ ន រ ពិេ ះ ស់ ៗ ច ស់ ស់ ៗ លម ខវតិ បតិបតិ នេហើយ ។ ២- េ យយល់េឃើញ ៃ តេ ក ៃ តលកណ៍ និងវបស កម នេនះ ច ន បទីបមួយ ស ប់ជួយបំភឺផវវបស ធុរ: មួយ គ ងធំចំេ ះ អក ប់ ន ពះពុទ ស ំង េ លធម៌ ច ំដំេណើរអកបដិបតិ េ ះេ រកមគផលនិ ន នេទៀតផង។ ស័យេហតុ ំងពីរ ងេលើេនះ េទើបខំ ន ក ំងព ម េរៀបេរៀងេរឿងេនះេឡើង ដ ប នសេ មច េសៀវេ មួយ ឲ េ ះ ៃ តេ ក ៃ តលកណ៍ និងវបស ប ធមបរ យ ។ កងៃផេសៀវេ េនះ ខំ ំង ក េ ទេឆើយដូច នមនុស ៣ ក់ កសួរ គឺ អកស ១ អកវ ណ១ ពះប ១ ។ ខំសង ឹមទុក េ កអក ន និង េ កអកបដិបតិ ំង យ ែដល ននិងបដិបតិេ យេ បើវ រណប បកបផង មុខ នឹងេឃើញច ស់ នូវធម៌ពិត ធម៌ែមន េ យខនឯង កងរយ: ល មួយ ពុំ នេឡើយ ។
  • 5. ខំសូមអភ័យេ សអំពីសំ ក់ េ កអក ជ ំង យ គប់ បេភទ េ ះ អក ជ ងផវវបស ធុរ:កី អក ជ ងផវគនធុរ:កី េបើ នេ េហើយ េឃើញ នវបតិ ឬ ំឆង តង់ ន័យ មួយសូមេម ែកត មវឲ ន តឹម តវលផង េដើម ី កិចអនុេ ះ ចំេ ះ ពះពុទ ស ។ លខំេរៀបេរៀងចប់សព គប់ េហើយ ន បេគនេ ភិក ទតេតរប បេ លុយ េ ទឿន អរ សី ភូមិភំលង ឃុំ ល សុករេវៀង ែខ ត ពះវ រ ឲ ជួយសរេសរសំេ និង ពិនិត ែក លុះ េ កសរេសរចប់េហើយ នជូនេ េ ក អ៊ន យ សុំឲ េ កជួយៃលលក រក ទីពឹង ពះេថរ:អង មួយ ឯ កុងភំេពញ ជួយពិនិត ែកស មលឲ ន តឹម តវល មពុេ ទ ។ េ ក អ៊ន យ ន ំច ប់េនះេ បេគន ពះធមៃ ត េ រ ច័ន លី ធមធី េ វតបទុមវតី ជវ ម ភំេពញ សុំឲ ជួយ ពិនិត ែកស មល ។ ពះធមៃ តេ រ នទទួលេ យយក ពះទ័យទុក ក់ ជួយពិនិត សរេសរ ថី េហើយែកស មលេ លធម៌ ល ះ និងអក វរុទរហូតដល់ ន រូប ងេសៀវេ េនះសេ មចេឡើង ។ ែតេ ពុំ ន់អស់េសចកីសង ័យកងចិត េទើប ន បេគន ពះ ធមេ តម តុង ឈួន ចនវជីេ បទុមវតី ជវ ម ភំេពញ ឲ ជួយពិនិត ែថមេទៀត និងជូនេ ក ប៊ូ ប៉ូ (អតីត កុមជំនុំ ពះៃ តបិដក កសួង សនបណិត ) ឲ ជួយពិនិត ថីមងេទៀត ។ េ ក ប៊ូ ប៉ូ ក៏ នជួយ ពិនិត េ យសព គប់ េឃើញ ធម៌េនះ នអតន័យទូលំទូ យ ំង ន បេ ជន៍ដល់អក ន អកបដិបតិ ឲ ភឺ ង ំចិតេ រកសនិសុខ សនិ ព ន សួល លម រកេ ះពុមទុក ធម បទីបមួយ កងពុទ សនមណល ។ េទើប ន រេសចកីយល់េឃើញ េ ងមុខ ដូច នេ ទំព័រ ងមុខេនះ ប់ ។
  • 6. សិរប ភិក ឱក ែណម នទីសមី ម (ម េ ធ) ឃុំគង់នយ សុកក លសឹង ែខ តក ល
  • 7. ---ខ- េសចកីពិនិត និង េសចកីយល់េឃើញ ខំ នពិនិត េ យម៉ត់ចត់ នូវេសៀវេ ៃ តេ ក និង ៃ តលកណ៍ េនះ ចប់សព គប់ េហើយ យល់េឃើញ េសៀវេ េនះ តឹម តវ មៃ តសិ ំង៣ គឺសីល ស ធិ ប និង តឹម តវ ម លីឧេទសកងគមីរវសុទិមគ : សីេល បតិ យ នេ សប េ ចិតុំប វយំ បី និបេ ភិកេ ឥមំ វជដេយ ជដនិ នរជនអកេឃើញភ័យកងវដ អក ន ប ស់ នព មដុត កេ ចកិេលស លេបើ នសិតេ កងសីលវសុទិេហើយ គប ីចំេរននូវចិតវសុទិ និងប គឺទិដិវសុទិេទៀត េទើប ច ត់ ច់នូវេ គឿងប ញ េ ល គឺកិេលស ដូច េ គឿង ំ ំៃនឫស ី ឲ ជះ ច់ សឡះ ន ។ ម៉ ងេទៀត វបស ប ធមបរ យេនះ មិនែមន វបស ែកង យ ែអបែនបេ ង មន គម ប់មិនមុត ដុតមិនេឆះេ ះេទ គឺ វបស ងលិតសុខុម គួរ ទី ប ពឹត របស់ ពះេ វចរទូេ ពិត កដ ស់ ។ ភំេពញ ៃថទី ៩ ក ១៩៦៥ ប៊ូ ប៉ូ អតីត កុមជំនុំ ពះៃ តបិដក ពុទ សនបណិត
  • 8. - គ - ៃ តេ ក ៃ តេ កផកពួកសត ឆង ត់សមុទ គ ឥត នេ ះេ តើយ យមហិ ចូល ន់ជ ព ធមរណ: ។ ែតេគមិនដឹង ន សុខ ខំចូល តសុក គប់វណ: បបួលគី េ ចើនអន័គ គឹក ក់េឡើងជិះេ សប យ ។ លុះដល់េ ះ ក់ យ លិចលង់អន យ ត់ ត់ យ ត់កូន បពនឪពុក យ ត់ តិជិត យអ របង់ ។ និពនេឡើងេ យ ពះធមៃ តេ រ ចន លី វតបទុមវតី ជវ ម កុងភំេពញ
  • 9. នមតរតនតយស សូមនមស រចំេ ះ ពះរតនៃ តេ យេសចកីេ រព ។ េសចកីអធិប យកង ងេដើម ៃនវបស កម នេនះ គួរពួកពុទ សនិក ជនទូេ ប លែដល ពះស សមទ បរម គរបស់េយើង ន ស់ដឹង េឡើង រ ឯកកងេ ក ទង់ ន ពះហឫទ័យ បកបេ យ ពះម ករុ ដ៏ធំ ទង់េ ស ប ន ពះសទម េទស ចំេ ះសតនិករកងេ ក អស់ រយ:ចំនួន៤៥ ពះវស ។ េ យ ទង់ ន ពះពុទបំណងចង់ ឲ ពួកសតនិករ ំងេ ះ នសេ មចមគផល កងេពល ន ប់ ឬ ប់រួចេហើយ និង ន បតិបតិ ម េដើម ីេ ះ តង់េ ន់ ពះនិ នែតម៉ ង ។ មិនែមន នពុទបំណង តឹមែតដឹក ំសតឲ នសុគតិ គឺសម តិមនុស េ ក េទវេ ក ឬ ពហេ ក ប៉ុេ ះេទ ។ េ ះ ពះអង ទង់ ន ប ក់ច ស់នូវភព ំងពួង ែដល ទង់ ន ប់េកើត ប់ ៗ េ យ ល់ ពះអងឯងមក អស់រយ: ល អេនក តិ ំង ទង់េឈងយល់ច ស់េ យ ពះប ណផងេទៀត ភព ំង៣េនះ សឹង េពញេ េ យគំនរេភើងទុក និងេភើងកិេលស ែដលកំពុងែតេឆះេ ល លកំេ ពួក សតឲ េ កហល់ ក យ អនះអែនង និច េ យេភើងទុក េភើងកិេលស ដុត កំេ ឲ េឆះេ ល លវលវល់េកើត ប់កងវដសង រ េ យទុកេវទ រកទីបំផុត ន ។ ពួកសតែដល តវអវ ដឹកមុខ បិទ ំងប មិនឲ េឃើញច ស់នូវកងទុក តឡប់ ស ល់ រេកើតកងភព រសុខសប យេ វញ ឧប ដូចសតលិត ៗ តូចៗ នសតម ច េដើម កេឡកេឃើញពនឺេភើងភឺ លកង តី ល ក៏នឹក ន របស់ ត ក់សុខសប យ ឥត នដឹង េភើងេនះ របស់េ ក យេឡើយ ក៏ ំ េហើរ តសុករុលត ល ចូលេ មេ មេលង បែឡងព័ទ កឡឹង យ យ េ យេសចកីសំ ល់ខុស (េ ហ:) មិន នមួយ ទី ឡិ ផង
  • 10. ក៏ដល់នូវេសចកីវ សអន យ ប់ខនេ ទីេ ះ េ តៀប កក កុញ ហួសវស័យ នឹង ប់ ប៉ុេណះប៉ុេ ះ ន េ យ រែតេភើងេនះឯង ង មិញ ។ បុគលែដល តវអវ បិទ ំងេហើយ សំ ល់េឃើញសម តិមនុស សម តិេទវ ក៏នឹក ន សម តិ ំងេ ះ របស់វេសស ត ក់ តជុំៃថ បកបេ យ េសចកីសុខ សួល របស់ េទៀង ត់ មិនវប សែ ប បល េ ះេហើយ ក៏ ំ បំេពញ រកុសលេផ ង ៗ ចំេ ះែត ង វដ មិនីកុសល គឺកុសលែដល េធើដំេណើរឲ វលវល់កងភព េ ះែត នូវសម តិ ំងេ ះ ឯសម តិ ំងេ ះ ឯង រែមងចងេ កៀកនូវបុគល ស់េ ះ ឲ ប់េ កងភព េហើយេឆះ េ ល ល េ យគំនរេភើងទុក និងេភើងកិេលស េធើឲ វលវល់ ប់េកើត ទទួលរងនូវេសចកីទុក េវទ កងវដសង រេរឿយ ៗ រកទីបំផុត ន ងេ ះែដរ ។ ពះពុទ សិត ទង់ ស់ : យ បិ ម ជចេ នេ អបរ យេ ឯក តិ មេគន ឧមេគ បិ ឯក សំ េរ សំសរ េ ត អបរ យេ កេ តិ ឯក បុ ំ អបុ ម ិ ឯក យ ច ញ េ ធមំ ស និ អភិ សេមស តិ ត អវជ ប ស ឧបសេ ចរស តិ ។ េសចកី មនុស ក់អំពីកំេណើត ( ច់ចរេលើែផនដី) េបើឥតេគដឹកៃដ ំមុខេទ ជួន េដើរេ តង់ផវក៏ ន ជួនេដើរេ ខុសផវក៏ ន ង មិញ បុគល លលង់េ ែដល ប កបេ យអវ បិទ ំង មិនឲ ដឹងច ស់នូវកងទុក េ ះ រអេ លេ មកកងវដ: ល ច់រ ត់េ កង លវដសង រ េបើមិន ន អក ជដឹក ំមុខេទ រែមង រពេធើនូវបុ ភិស រ គឺចំែណក បុណ ខះក៏ ន រពេធើនូវអបុ ភិស រ គឺចំែណក បខះក៏ ន រពេធើនូវអេន ភិស រ
  • 11. គឺ ចំែណក នែដល នចិតវប សេ យទិដិ នសស តទិដិ េដើមក៏ ន ងេ ះែដរ ។ លុះ ែតបុគល លេ ះ យល់ច ស់ ស់ ន ស់ដឹងនូវអរយសច:៤ ប រ េពល និង បុគល ប ពឹតធមបតិបតិេ ះេ រកសនិសុខសប់ ត់កង េពលេ ះ េ ះ នសប់អវ ។ ែត េបើបុគល លេ ះ មិន ន ស់ដឹងនូវ អរយសច:េ យច ស់ ស់ េទ ទុក បុគលេ ះ រពេធើនូវបុ ភិស រ គឺ រ ក់ែតងបុណ មួយ េ យ យ ចិត បុណ េ ះឯងរែមង ចឡំេ េ យេ សទុក េ ចើន ប រ ន តិនិងជ េដើម េ ះេហតុអី? េ ះែត នូវសម តិកងេ ក ំង៣ គឺមនុស េ ក េទវេ ក ពហ េ ក េ យ សំ ល់ សម តិ ំងេនះឯង សម តិ បេសើរ បកបេ យេសចកីសុខ ង េទៀង ត់ ។ ប៉ុែន ពះសព ពុទពុំែដល ទង់សំែដងសរេសើរ ចំេ ះកំេណើតៃនសត ែដល អេ លេ េកើត មនុស កី េទវ កី ពហកី កំេណើត បកបេ យ គុណ ផុត ក េសចកីទុក ំងពួងេ ះេឡើយ ។ េ ះ ពះអង ទង់ បច ស់ េបើ តិកំេណើតរបស់សត ំង យ នេ ដ ប េសចកីទុក ំង យ ន តិទុក េដើម ក៏ នេ ដ បេ ះ ែដរ ។ េ ះេហតុេ ះ ន ពះអង ទង់ ស់សរេសើរចំេ ះែត ពះនិ នមួយ ធម តិ ចេធើសត ំង យឲ រលត់ផុត កទុក គប់ ប រ ។ ចំែណក បុគលែដល បកបេ យ វ រែមង ន រយល់េឃើញ រេកើត មនុស កី េកើត េទវ កី េកើត ពហកី េ យអំ ច វចរកុសល ឬរូ វចរកុសល មួយ ក៏គង់មិនរួច កទុក ំងពួង នេឡើយ ំង ន រយល់េឃើញ េបើ តិ កំេណើតមិន ន់អស់េទ ទុកក៏េ មិន ន់អស់ែដរ េ ះកំេណើតរបស់សត ំង យ ែដលេកើតកងភពេ ក បនិងភពដ៏ឧតមេ ះ ៗ េ យអំ ច កុស កុសលកម សុទែត កំេណើតេ ន រែ ប បលមិនេទៀង ត់ លេបើ អស់អំ ច ៃនកុស កុសលកមេ ះេហើយ សត ំង យេ ះឯង តវែតវល
  • 12. តឡប់ចុះេឡើងេ កងវដ: េ យអំ ចៃនផលបុណ និងផល បដឹក ំដូេចះ េតើទីបំផុតៃនទុករបស់សតេ តឹម ? បុគលែដល បកបេ យវ លេបើយល់េឃើញ ងេនះេហើយ រែមង ន េសចកីេនឿយ យធុញ ន់ ចំេ ះកំេណើតែដលេកើតេរឿយៗ កងវដ:េនះ ែតង តិះរះរកឧ យ េដើម ីនឹងេ ះខនេគចេចញឲ រួចផុត កភព ំង៣ េ យ រខំ បឹងែ បងបំេពញកុសលេផ ង ៗ ចំេ ះែត ង វវដ មិនីកុសល គឺកុសលែដលេធើ ដំេណើរ តង់េ ះេ ន់ ពះនិ ន ទី ស កវដ: ។ បុគលេ ះ លេបើេធើ នូវកុសល មួយ េ យ យ ចិត ន រឲ ន េដើម រែមង ំងចិតេដើម ីេធើពួកកិេលស ំង យ នេ ភ: េដើម ឲ រងសតអស់ពី ខនស ន សំេ េ ពះនិ នែតម៉ ងប៉ុេ ះ ។ កុសលរបស់បុគលេ ះេ វវដ មិនី កុសល គឺកុសលរបស់បុគលអកដល់េ តើយៃន ំង គឺ ពះនិ ន រួចផុត សឡះ ក រវល េកើតវល ប់ ។ ធម៌ែដល ពះស សមទ ទង់េលើកេឡើងសំែដងស ប់ឲ សត បតិបតិ ម េដើម ី េ ះត មង់េ ន់ ពះនិ នេ ះ នេ ចើន អេនក ស់ កងទីេនះ ទង់ សំែដងសំេ យកវបស ែតម៉ ង ទីខះសំេ យកសមថ:ផង ំងវបស ផង ទីខះសំេ យកអដងិមគ គឺ មគែដល បកបេ យអង៨ ប រ នស ទិដិ េដើម ទីខះ សំេ យក ត័យសិ ំង៣ គឺ សីល ស ធិ ប ទីខះ សំេ យកេ ធបកិយធម៌ ំង៣៧ ប រ នសតិប ន៤ សមប ន៤ េដើម។ កងទីេនះសំេ យក វបស កម នែតម៉ ងប៉ុេ ះ ដូចតេ ៖
  • 13. កមវធីចំេរន វបស កម ន លេបើ ពះេ វចរ នបំណងនឹងចំេរននូវ វបស េ ះ គប ីឲ ដឹងអត ៃនវបស វ ដូេចះ ៈ បុគលអកេធើវបស ប ែដលខនេឃើញកង រមណ៍េហើយ នកងចិត េ យេចត េចត េ ះេ ះ វបស វ ។ ក៏ឯវបស វ េនះ ពះេ វចរនឹងចំ េរន គប ីសិក ឲ ដឹងច ស់នូវធម៌៣ ប រ មុនសិនគឺៈ ១- ធម៌ ភូមិ រមណ៍របស់វបស ២-ធម៌ ឫសគល់ េហតុឲ េកើតេឡើងេហើយ ំងេ របស់វបស ៣- តួវបស ។ អី ភូមិ រមណ៍របស់វបស េ ះ ? ស រធម៌ែដលបច័យ បជុំ ក់ែតងេឡើងគឺ ឧ ទិនក: ែដល មធម៌ ស័យ និង អនុ ទិនក: ែដល មធម៌មិន ស័យ ឬ ម និង រូប ែដលែចកេចញេ េ យ ប រេផ ងៗ នខន៥ យតន:១២ តុ១៨ ឥ នីយ២២ េដើម ំងអស់េនះគឺ ភូមិ រមណ៍របស់វបស ។ អកែដល ចំេរនវបស េ ះ តវេរៀនធម៌ែដល ភូមិ រមណ៍ របស់វបស េ ះ ឲ ដឹង ច ស់ ស់ មុន េហើយគប ី កសួរេ កអកេចះដឹងនូវអត និង ធម៌ឲ ដឹង េសចកីពិត កដ ចំ នល េទើប គួរនឹងចំេរនវបស ន ។ អី ឬសគល់ េហតុេកើតេឡើង ំងេ របស់វបស េ ះ ? សីលវសុទិ េសចកីបរសុទៃនសីល១ ចិតវសុទិ េសចកីបរសុទៃនចិតគឺ ឧប រស ធិ និងអប ស ធិ១ វសុទិ ំង២េនះឯង ឬសគល់ េហតុេកើត េឡើង ំងេ របស់វ បស ។ អកែដលនឹងចំេរនេ ះ តវ បតិបតិឲ អក ន
  • 14. សីលបរសុទ និងចិតបរសុទ េ យស ធិ មុន េទើបគួរនឹងចំេរនវបស ន ។ េបើ អក នសីលមិនបរសុទ មិន ន ស ធិ ចិត យ យេហើយ ក៏ អកអភ័ព មិនគួរនឹងចំេរនវបស េ ះ នេឡើយ ។ េ ះ សីលនិងស ធិ ក ំងឲ េកើតវបស ។ អី តួវបស ? វសុទិ ំង៥ ងគឺៈ ១- ទិដិវសុទិ េសចកីបរសុទៃន រេឃើញ ២-ក វតរណវសុទិ េសចកីបរសុទ ៃនេឃើញច ស់ កនងបង់េសចកី សង ័យ ន ៣- ម មគ ណទស នវសុទិ េសចកីបរសុទៃន រដឹងពិត េឃើញពិតេនះ ផវេនះ មិនែមន ផវ ៤- បដិប ណទស នវសុទិ េសចកីដឹងច ស់េឃើញច ស់ នូវផវ បតិបតិ ែដល េហតុឲ អរយមគេកើតេឡើង ៥- ណទស នវសុទិ េសចកីបរសុទៃន រដឹង រេឃើញ នូវករណីយកិច ែដល ចំែណកៃនេ កុតរ: គឺេឃើញកងមគ៤ េ យ ក់ច ស់ ម លកណ:និងស វ: មិនវេងងេ មសមតិេ កេ រ សត ខន ណ េយើង េគ េឡើយ ែដល តួទិដិវសុទិ ។ ំង េហតុនិង បច័យ កនងក កង ល ំង៣ េចញ ន គឺមិនសង ័យ េយើងច តមកពីទី ? េយើង អី? េយើងនឹងេ េកើតកងទី ? េទវបុ ត េទវ នឬ មិន ន? ែដល តួក វតរណវសុទិ ។ វបស ណ ំង៩ នឧទយពយ ណ េដើម នអនុេ ម ណ ទីបំផុត េ ះ បដិប ណទស នវសុទិ ។ អរយមគ ំង៤េនះេ ះ ណ ទស នវសុទិ ។ វសុទិ ំង៥ ប រេនះឯង តួ វបស ។
  • 15. ម៉ ងេទៀត ប ែដលេយើងដឹងពិតេឃើញពិត កងស វ: រេកើតឯងរបស់ ស រ គឺ េឃើញ របស់មិនេទៀង ទុក អន េឃើញច ស់ របស់ឯ មិនេទៀងែត ល េកើតេឡើងេហើយរលត់ ត់បង់េ វញ របស់េ ះ ទុកពិត េបើរបស់ឯ ទុក របស់ េ ះ អន មិនែមន ខន ណ របស់េ ះមិនគួរេបើនឹង ប ន់ បេកៀក របស់ េយើង េ យអំ ចត ឧ ន នៈ និងទិដិេឡើយ ។ េ ះ ខន ណ-េយើងេគមិន នេទ ប ែដលពិ រ េឃើញ ក់ច ស់ ងេនះ ដ បដល់េកើតនិពិ (េនឿយ យ) សប់េខើមស រ េកើតវ គៈ ស កេសចកីតេ មកេ តកអរកងស រ វមុតិរួចផុត កកិេល សវៈ ំងអស់ េនះ តួវបស ំងអស់ដូច ។ ធុជនអកបំេពញេសចកីព ម បដិបតិកងវបស ដូច នេ លមក េនះ េធើឲ បរបូណ៌េហើយក៏ នេ ះ ចំេរនវបស េ យល េនះ េសចកី អធិប យេ យសេងបកងវបស េនះ ។ ឯេសចកីពិ រដូច នតេ េនះ ៖ អកែដលចំេរនវបស គប ីឲ អកបរសុទេ យសីល បរសុទេ យទិដិ េហើយ គប ីដឹង លកណៈ - កិច - េហតុ - ផល របស់វបស េ ះឯង ។ អីហ៎ លកណៈរបស់វបស ? ស វៈ រេកើតឯងរបស់ស រ គឺ របស់មិនេទៀង, ទុក, អន ពិត ។ េសចកី េឃើញ ស រ របស់មិនេទៀង ទុក អន ក់ច ស់ ងេនះឯង លកណៈេ គឿង សំ ល់ របស់វបស ។ េបើ រដឹង -េឃើញ ងដៃទេ មិន តវ មន័យដូចេ លមក ងេលើេនះ ក៏មិនែមន វបស េឡើយ ។
  • 16. អីហ៎ កិច និង គុណរបស់វបស ? េសចកីងងឹតគឺេ ហៈ រភ័ន ចឡំកងស រ របស់េទៀង សុខ ខន ណឯ បិទ ំងប មិនឲ េឃើញច ស់នូវរបស់ពិតៃនស រ េសចកី កំ ត់បង់ងងឹតេចញ នអស់ មិនវេងងកងស រ របស់េទៀង ត់ របស់ សុខ ខន - ណ របស់ល េនះឯង កិច គុណវបស ។ អីហ៎ ផលរបស់វបស ? េសចកីេឃើញពិតទូេ កងស រ ំងពួង របស់មិនេទៀង ទុក អន េសចកីងងឹតគឺេ ហៈ រវេងងចូលមក ំងេ មិន ន េ ះ នពនឺ ភឺ ងេកើតេឡើង េនះឯង ផលរបស់វបស កងបទេនះ។ អី េហតុេកើតេឡើង េហើយ ំងេ របស់វបស ? ចិតែដលមិន យ យ ំងេ ប់ខនឯ និមួយ េ យអំ ចស ធិ េនះឯង េហតុេកើតេឡើង ំងេ របស់វបស ។ វបស េ ះ រែមង ស័យ ស ធិ េទើបេកើតេឡើង ំងេ ន េបើមិន នចំេរនស ធិឲ េកើតមុនេហើយ ក៏មិន ចចំេរនវបស ឲ េកើតេឡើង ន េ ះ ស ធិ េហតុឲ េកើតវបស េ យន័យេនះ អកែដល នសីលមិនបរសុទមិន នស ធិ នឹងមកេ លអួត ខន នសេ មចវបស វ ងេនះ មិនគួរេជឿេឡើយ ។ េ ះសីលបរសុទ េហតុឲ េកើតស ធិ ស ធិ េហតុឲ េកើតវបស វបស េហតុឲ េកើត អរយមគ អរយមគ េហតុឲ េកើតអរយផល ធម៌ មនិយម ន ងេនះមិន ែ ប បលេ ងដៃទេឡើយ ។ អកែដលចំេរនវបស គប ីឲ ដឹង លកណៈ - កិច - េហតុ - ផល របស់វបស េ យ ប រដូេចះ ។
  • 17. វ គ រែចក ៦ចំែណកគឺៈ អនិចំ របស់មិនេទៀង១, អនិចលកណំ េ គឿងសំ ល់ែដលឲ កំណត់ដឹង របស់មិនេទៀង១, ទុកំ របស់ែដលសតអត់ ំ នេ យក ម១, ទុកលកណំ េ គឿងសំ ល់ែដល ឲ កំណត់ដឹង ទុក១, អន ស វៈមិនែមន ខន ណ១, អនតលកណំ េ គឿងសំ ល់ែដលឲ កំណត់ដឹង មិនែមន ខន ណ១ ។ កងវ គ ំង៦េនះ ស រែដល បជុំ ក់ែតងេឡើង ឧ ទិនកៈ១ និង អនុ ទិនកៈ១ ឬ មនិងរូប ែដលែចកេចញេ េ យ ប រេផ ង ៗ នខន - តុ - យតនៈ េដើម ែដល ភូមិ រមណ៍របស់វបស េ ះ ំងអស់ តួអនិចំ របស់មិនេទៀង េ ះ េកើតេឡើងេហើយរលត់ បសូន េ វញ ធម ែតងែតែ ប បលេ ងដៃទ មិន ំងេ ដូចេដើមេឡើយ ។ ក៏ឯ រេកើត េឡើងេហើយ បសូន េ នឹងែ ប បលេ ងដៃទេនះឯង តួ អនិចលកណៈ េ គឿងសំ ល់ែដលឲ ដឹង របស់មិនេទៀងពិត ។ ស រនិង ម រូបែដល របស់មិនេទៀង េ ះ តួ ទុកំ េ ះ របស់ែ ប បលេ ងដៃទ ៗ េ យេភើង គឺ ជ ព ធិ និង មរណៈ េបៀតេបៀនដុតបំ ញ និច ។ រឯ រេកើតរលត់និង ែ ប បល ងដៃទ ៗ េ េ យ ជ ព ធិ និង មរណៈ េបៀតេបៀនដុតបំ ញេ ះឯង ទុកលកណៈ េ គឿងសំ ល់ឲ ដឹង តួទុក ពិត ។ ធម៌ ំងអស់ែដល ស រនិងវស រ និង ពះនិ ន សុទែត អន េ ះ ធម៌សូន កខន - ណ - សត -បុគល មិន នអកឯ មួយ ស់ របស់ ន់ែត ស វៈធម៌មួយ ៗ េផ ង ៗ េ ប៉ុេ ះ ។ ក៏ ព របស់សូន កខន - ណ - សត - បុគល មិន ន ស់របស់ ន់ែត ស វៈម៉ ង ប៉ុេ ះ េនះឯងេ អនតលកណៈ េ គឿងសំ ល់ដឹង អន ពិត ។ អកែដលចំេរនវបស គប ីដឹង ល់វ គធម៌៦ ង ដូចេ លមកេនះ អកបំេពញ ព មចំេរនវបស អកបរបូណ៌េ យគុណសម តិ នសីល
  • 18. និង ទិដិ េដើមដូច នេ លមកេនះ េទើបគួរ អកចំេរនវបស ដ៏ល អក ច ំងវបស េ ះឲ បរបូណ៌ ន េ យ ប រ ំងពួង ។ លំ ប់េនះ នឹងសំែដងធម៌ែដល រមណ៍របស់វបស និងវធីចំេរន វបស ម លី និង អដក ដូចតេ េនះ ៖ េសចកី ស រែដល បច័យ បជុំ ក់ែតងេឡើង ឧ ទិនកៈ និង អនុ ទិនកៈ ំងអស់េ ះឯង រមណ៍របស់វបស ។ វបស ែដល ន ស រ រមណ៍េ ះ ន ង អនិចលកណៈ និងទុកលកណៈ ំងពីរ ែដល នមកេហើយកង លី ៈ សេព ស អនិ ស រធម៌ ំងអស់ របស់មិនេទៀង រែមងេកើតេឡើង េហើយរលត់ ត់បង់េ វញ ធម ។ សេព ស ទុ ស រ ំងអស់ ទុកដូេចះ ។ ម៉ ងេទៀត ធម៌ ំងអស់ ែដល ស រ និង វស រ ( ពះនិ ន) ក៏ រមណ៍របស់វបស ។ វបស ែដល នធម៌ ំងអស់ រមណ៍េ ះ នែតកងអនតលកណៈម៉ ង ែដល ន កង លី សេព ធ អន ធម៌ ំងអស់មិនែមនខន - ណ ។ ពះនិ នែដល នស រេ េ សេហើយ មិន នមកកងស រ ំងពីរ ងេដើមេ ះេទ េ ះ ពះនិ ន ធម៌េទៀង េពញេ រេ យបរមសុខ ង ំមួន ប៉ុែន ពះនិ នេ ះ អន ធម៌ មិនែមន ខន - ណ - សត - បុគល េឡើយ ន់ែត អសងត តុ ប៉ុេ ះ េទើប ន នមកកង ក សេព ធ អន ដូេចះ ។ ធុជន លនឹងចំេរនវបស ែដល នស រ និងធម៌ រមណ៍េ ះ គប ីចំេរន មន័យែដល នមកកង លីដូេចះ ៈ សេព ស អនិ សេព ស ទុ សេព ធ អន ។ ម៉ ងេទៀតពួក៥ គឺ រូប េវទ ស ស រ វ ណ ប ខន ំង៥េ ះ គឺរូបកន នកិរ ស់ ទុឌេ មេ ងេដើម នកិរ ែបក យេ ងចុង េ ះបច័យ ស តវដល់ខន ន ត ក់និងេ េដើម លកណៈ
  • 19. ននឹងម ភូតរូប៤គឺ ដី ទឹក េភើង ខ ល់ និងរូបែដល ស័យនូវម ភូតរូប៤ េ ះ ំងអស់ េនះ ពួករូប ។ េវទ ន រទទួលរងឬេ យនូវ រមណ៍ លកណៈ គឺ សុខ ទុក ឧេប េកើតអំពីសមស រ ល់ តវ ។ រេ យនូវ រមណ៍ ំងអស់េនះ ពួកេវទ ។ ស នេសចកីសំ ល់នូវ រមណ៍ ឬចំ ំនូវ រមណ៍ លកណៈ គឺសំ ល់រូបេហើយចំ ំរូប ន សំ ល់សេមង េហើយចំ ំសេមង ន សំ ល់កិនេហើយចំ ំកិន ន សំ ល់រសេហើយចំ ំ រស នសំ ល់សមស េហើយចំ ំសមស ន សំ ល់ធ រមណ៍េហើយចំ ំ ធ រមណ៍ ន េសចកីសំ ល់ េហើយ ំ ន ំងអស់េនះ ពួកស ។ ស រ ន រ ក់ែតងចិត ឬ បុងចិត លកណៈ គឺមេ សេ ត េសចកី តិះរះ កងចិត កង រមណ៍ នរូ រមណ៍ េដើម គឺេចតសិកធម៌ែដលេកើតកងចិត ំងអស់ េលើកែលងែត េវទ និងស េចញ ំងអស់េនះ ពួកៃនស រ ។ វ ណ ន រដឹងច ស់នូវ រមណ៍ លកណៈ គឺចិត ែដល ស័យចក - េ តៈ - នៈ - ជី - យ ចិតេកើតេឡើង កុសលខះ, អកុសលខះ, វ កខះ, កិរ ខះ ចិត ំងេនះ ពួកវ ណ ។ ខន ំង៥ែដលេ លមកេនះ ភូមិ រមណ៍របស់វបស ។ ែដល នខន៥ រមណ៍េ ះ ន កងអនិចលកណៈនិងអនត្តលកណៈ ំង ពីរ ដូច លី រូបំ អនិចំ រូប មិនេទៀង េវទ អនិ េវទ មិនេទៀង ស អនិ េសចកី ំ នមិនេទៀង ស អនិ ធម៌ែដល ក់ែតងចិត បុងចិតមិន េទៀង វ ណំ អនិចំ ចិតែដលដឹងច ស់នូវ រមណ៍មិនេទៀង ។ រូបំ អន រូបមិនែមន ខន ណ េវទ អន រេ យនូវ រមណ៍មិនែមន ខន ណ ស អន េសចកី ំ នមិនែមនខន ណ ស រ អន ធម៌ែដល ក់ែតងចិត បុងចិតមិនែមនខន ណ វ ណំ អន ចិតែដលដឹងច ស់នូវ រមណ៍មិនែមន ខន ណ ។ សេព ស អនិ ស រធម៌ ំង យ ំងពួង មិនេទៀង សេព ធ អន ធម៌ ំង យ ំងពួង ស រនិងវស រ មិនែមន ខន ណដូេចះ ។
  • 20. លីែដលេលើកយកមកសំែដងេនះសំែដងែតចំេ ះអនិចលកណៈនិងអនត លកណៈ ំងពីរ ងប៉ុេ ះ មិន នសំែដងទុកលកណៈផងេទ េ ះទុក លកណៈ ប់ប លកងអនិចលកណៈ ប់េហើយ េ យេហតុ របស់ មិន េទៀង របស់េ ះ ទុក លេបើ េឃើញអនិចលកណៈេហើយ ទុកលកណៈក៏នឹង កដផង ។ េ ះេហតុេ ះ លីេនះ េទើបសំែដង តឹមែតអនិចលកណៈ និងអនតលកណៈប៉ុេ ះ ។ ធុជនអកបំេពញេសចកតីព ម គប ីចំេរនវបស ែដល នខន៥ រមណ៍ ម លីដូច នេ លមកមកេនះចុះ ។ ម៉ ងេទៀតវបស ែដល ន ខន៥ រមណ៍ នកងលកណៈ ំង៣គឺ អនិចលកណៈ១ ទុកលកណៈ១ អនតលកណៈ១ ែដល នកង លី រូបំ អនិចំ រូបមិនេទៀង យទ និចំ តំ ទុកំ រូបឯ របស់មិនេទៀង រូបេ ះ ទុក យំ ទុកំ តំ អន រូបឯ ែដល ទុក រូបេ ះមិនែមន របស់ខនេទ ។ យទន តំ េនតំ មម េនេ ហមសិ នេមេ អ រូបឯ មិនែមនខន រូបេ ះមិនែមន របស់េយើងេទ រូបេ ះមិនែមន ខន ណៃនេយើងេទ អក ំង យគប ីេឃើញេ យប ដ៏ បៃព មពិតរបស់រូប ដូេចះឯង ។ េវទ អនិ រេ យ រមណ៍ របស់មិនេទៀង យទនិចំ តំ ទុកំ របស់ឯ ែដលមិនេទៀង របស់េ ះ ទុក យំ ទុកំ តំ អន របស់ឯ ែដល ទុក របស់េ ះមិនែមន ខន ណ យទន តំ េនតំ មម េនេ ហមសិ នេមេ អ របស់ឯ មិនែមន ខន ណ របស់េ ះមិនែមន របស់ េយើង របស់េ ះមិនែមន ខន ណេយើងេទ អក ំង យគប ីេឃើញេ យ ប ដ៏ បៃពចុះ ។ ស អនិ រ ំ ន របស់មិនេទៀង យទ និចំ តំ ទុកំ របស់ឯ ែដលមិនេទៀង របស់េ ះ ទុក យំ ទុកំ តំ អន របស់ឯ ែដល ទុក របស់េ ះមិនែមន ខន ណ យទន តំ េនតំ មម េនេ ហមសិ នេមេ អ របស់ឯ មិនែមន ខន ណ របស់េ ះមិនែមន របស់េយើងេទ អក ំង យ គប ីេឃើញេ យប ដ៏ បៃពចុះ ។ ស អនិ ធម៌ែដល ក់ែតង ចិត បុងចិត ំង យ មិនេទៀង យទ និចំ តំ ទុកំ របស់ឯ ែដលមិនេទៀង
  • 21. របស់េ ះ ទុក យំ ទុកំ តំ អន របស់ឯ ែដល ទុក របស់េ ះមិនែមន ខន ណ យទន តំ េនតំ មម េនេ ហមសិ ន េមេ អ របស់ឯ មិនែមន ខន ណ របស់េ ះមិនែមន របស់េយើងេទ អក ំង យគប ី េឃើញេ យប ដ៏ បៃពចុះ ។ វ ណំ អនិចំ ចិតែដលដឹងច ស់នូវ រមណ៍ របស់មិនេទៀង យទ និចំ តំ ទុកំ របស់ឯ ែដលមិនេទៀង របស់េ ះ ទុក យំ ទុកំ តំ អន របស់ឯ ែដល ទុក របស់េ ះមិនែមន ខន ណ យទន តំ េនតំ មម េនេ ហមសិ នេមេ អ របស់ឯ មិនែមន ខន ណ របស់េ ះមិនែមន របស់េយើងេទ អក ំង យគប ីេឃើញេ យប ដ៏ បៃព ងេនះចុះ ។ ម៉ ងេទៀត វបស ែដល នខន៥ ំងេហតុនិងបច័យ ននឹងលកណៈ ំង៣ ែដល នមកេហើយកង លី រូបំ អនិចំ រូបមិនេទៀង ធម៌ឯ េហតុ បច័យឲ រូបេកើតេឡើង សូម ីធម៌េ ះក៏មិនេទៀងដូច រូបែដល េកើតេឡើង ពមេ យេហតុ ែដលមិនេទៀងេហើយនឹង នរបស់េទៀងមកពី ។ េវទ អនិ រេ យ រមណ៍ របស់មិនេទៀង ធម៌ឯ េហតុ បច័យ ឲ េវទ េកើតេឡើង សូម ីធម៌េ ះក៏មិនេទៀងដូច េវទ ែដលេកើតេឡើង ពម េ យេហតុែដលមិនេទៀង ងេនះេហើយ នឹង នរបស់េទៀងមកពី ។ ស អនិ រ ំ ន របស់មិនេទៀង ធម៌ឯ េហតុ បច័យឲ ស េកើតេឡើង សូម ីធម៌ េ ះក៏មិនេទៀងដូច ស ែដលេកើតេឡើង ពមេ យេហតុនិង បច័យែដលមិនេទៀងេហើយ នឹង ន របស់េទៀងមកអំពី ។ ស អនិ ធម៌ ំង យែដល ក់ែតងចិត បុងចិត មិនេទៀង ធម៌ឯ េហតុ បច័យ ឲ ស រេកើតេឡើង សូម ីធម៌េ ះ ក៏មិនេទៀងដូច ស រែដលេកើតេឡើង ពមេ យេហតុ- បច័យែដលមិនេទៀងេហើយ នឹង នរបស់េទៀង មកពី ។ វ ណំ អនិចំ ចិតែដលដឹងច ស់នូវ រមណ៍ មិនេទៀង ធម៌ឯ េហតុ បច័យឲ វ ណេកើតេឡើង សូម ីធម៌េ ះក៏មិនេទៀងដូច វ ណែដលេកើត
  • 22. ពមេ យេហតុបច័យមិនេទៀងេហើយ នឹង ន របស់េទៀងសិតេសរមកអំពី ។ រូប ទុក ធម៌ឯ ែដល េហតុ បច័យឲ រូបេកើតេឡើង សូម ីធម៌េ ះក៏ ទុកដូច ។ រូបែដលេកើតេឡើង ពមេ យេហតុបច័យ ទុកេហើយ នឹង ន របស់សុខមកពី ។ េវទ ទុក ធម៌ឯ ែដល េហតុ បច័យឲ េវទ េកើត េឡើង សូម ីធម៌េ ះក៏ ទុកដូច ។ េវទ ែដលេកើតេឡើង ពមេ យេហតុបច័យ ទុកេហើយ នឹង ន របស់សុខ មកអំ ពី ។ ស ទុក ធម៌ឯ ែដល េហតុ បច័យឲ ស េកើតេឡើង សូម ីធម៌េ ះក៏ ទុកដូច ។ ស ែដលេកើតេឡើង ពមេ យេហតុបច័យ ទុកេហើយ នឹង ន របស់សុខ មកអំពី ។ ស រ ទុក ធម៌ឯ ែដល េហតុ បច័យឲ ស រេកើតេឡើង សូម ីធម៌ េ ះក៏ ទុកដូច ។ ស រែដលេកើតេឡើង ពមេ យេហតុបច័យ ទុកេហើយ នឹង ន របស់សុខមកពី ។ វ ណ ទុក ធម៌ឯ ែដល េហតុ បច័យ ឲ វ ណេកើតេឡើង សូម ីធម៌េ ះក៏ ទុកដូច ។ វ ណែដលេកើតេឡើង ពម េ យេហតុបច័យ ទុកេហើយ នឹង ន របស់សុខមកពី ។ រូប អន រូបមិនែមន ខន ណ ធម៌ឯ េហតុបច័យឲ រូបេកើត េឡើង សូម ី ធម៌េ ះក៏ អន មិនែមន ខន ណដូច ។ រូបែដលេកើតេឡើង ពមេ យេហតុបច័យ អន េហើយ នឹង ន ខន ណមកអំពី ។ េវទ អន មិនែមន ខន ណ ធម៌ឯ េហតុបច័យឲ េវទ េកើតេឡើង សូម ី ធម៌េ ះក៏ អន មិនែមន ខន ណ ដូច ។ េវទ ែដលេកើតេឡើង ពម េ យេហតុបច័យ អន េហើយ នឹង ន ខន ណ មកអំពី ។ ស អន មិនែមន ខន ណ ធម៌ឯ េហតុបច័យឲ ស េកើត េឡើង សូម ី ធម៌េ ះក៏ អន មិនែមន ខន ណដូច ។ ស ែដលេកើតេឡើង ពម េ យេហតុបច័យ អន េហើយ នឹង ន ខន ណមកអំពី ។ ស រ អន មិនែមន ខន ណ ធម៌ឯ េហតុបច័យឲ ស រេកើតេឡើង សូម ីធម៌ េ ះក៏ អន មិនែមន ខន ណដូច ។ ស រែដលេកើតេឡើង ពមេ យ
  • 23. េហតុបច័យ អន េហើយ នឹង ន ខន ណមកអំពី ។ វ ណ អន មិនែមន ខន ណ ធម៌ឯ េហតុបច័យឲ វ ណេកើតេឡើង សូម ីធម៌េ ះក៏ អន មិនែមន ខន ណដូច ។ វ ណ ែដលេកើតេឡើង ពមេ យេហតុបច័យ អន េហើយ នឹង ន ខន ណមកអំពី ។ វបស ែដល នខន៥ ពម ំងេហតុបច័យ រមណ៍ នកងលកណៈ ំង៣ ដូច នមកេហើយកង លីដូេចះ ។ ពះេ វចរកុលបុតអកចំេរនវបស ែដល នខន៥សុទ រមណ៍កី ែដល នខន៥ ំងេហតុបច័យ រមណ៍កី ដូចន័យែដល នមកេហើយកង លី ដូចេ លមកេនះក៏ ន ។ រឯវធីចំេរនវបស ែដល នមកកងអដក េ ះ ដូេចះ គឺអកបំេពញព ម េបើ ន ន សមថ និកៈេហើយ រែមងេធើ ន េ យខនឯង នឲ ទៃនវបស េហើយ គឺេចញ ក ន េហើយកំណត់ ន ំង៥ ននឹងវតកៈ វ រៈ បីតិ សុខៈ ឯកគ ំងសម យុតធម៌ែដល េកើតេឡើង ពមេ យអង នេ ះ មន័យចូលចិតឲ ក់ច ស់ កដ អង ននិងសម យុតធម៌ ំងអម លេនះ មធម៌ េ ះ ធម៌បេ នេ ន់ រមណ៍ េហើយែសងរកទី ស័យរបស់ មធម៌េ ះ េទើបេឃើញ ហទយរូប េនះ ទី ស័យរបស់ មធម៌េ ះ ម ភូតរូប និងឧ យរូប ទី ស័យ របស់ហទយរូបេនះ េទើបសនិ នចូលចិតច ស់ ហទយរូប ម ភូតរូប និង ឧ យរូប ំងអម លេនះ រូបធម៌េ ះ របស់ែតង ទុឌេ ម ំ េ បច័យ ស តវដល់ខន ន ត ក់ និងេ េដើម ។ អកបំេពញព ម លេបើ ន នសមថ និកៈេហើយ រែមងកំណត់ ដឹងនូវ ម និងរូប ក់ច ស់ ងេនះដូេចះឯង ។ ចំែណក ងវបស និកៈ អក ន ណ គឺវបស មិន ន ន ស បតិឯ លែដលចំេរនវបស មកកំណត់ស រ ន មនិងរូប េដើម ។
  • 24. ម ងេទៀតមកកំណត់ យ និងចិត-េចតសិក េ យ បេភទៃនពួក ំង៥ គឺពួករូប របស់ ទុឌេ មេ ១, ពួកេវទ រេ យនូវ រមណ៍១, ពួកស រ ំ ននូវ រមណ៍១, ពួកស រ អក ក់ែតងនូវចិត១, ពួកវ ណ អកដឹងច ស់នូវ រមណ៍១ រួម តវ ៥ពួក ។ រែដលកំណត់ យនិងចិត- េចតសិកេនះ ែចកេចញ ៥ពួក ដូចេ លមកេហើយ ។ អកបំេពញព ម នឹងពិ រ ខន ំង៥ឲ ក់ច ស់ មលកណៈចំេ ះ ខណដូេចះ េហើយ គប ីបំ បញខន ំង៥េ ះ រួមចូលមក ២ គឺ ម១ រូប១ ។ រូបខន ពួករូប រូបដែដលេ ះ របស់ ទុឌេ មេ ធម ែតេវទ -ស - ស រ-វ ណ អរូបខន ំង៤េនះ ម េ ះ ធម៌បេ នេ ន់ រមណ៍ រកំណត់ស រែដល ប ពឹតេ កងភព ំង៣ បំ បញចុះ ម រូបដូេចះេហើយ ក៏ នសនិ ន សត-បុគល ខន- ណ េទវ - រ- ពហ ដៃទ ៗ េ ក ម និងរូបេ េហើយ មិន ន ។ នែត មរូបប៉ុេ ះ ប ពឹតេ កងភព ំង៣ ។ ក៏ ក សត-បុគល ខន- ណ េដើមេ ះ មិន នេ យបរមត មកប តិ សមតិ ម-រូបេ ះឯង សត-បុគល ខន ណ េដើម បីដូច សមតិេឈើ កប-ទូកដូេ ះ ក៏ ម-រូប ំង២េនះ ស័យ នឹង េហើយក៏េលឿនេ កងសង រ បីដូច មនុស េយើងេហើយនឹងទូក ំងពីរ ស័យ នឹង េហើយ េលឿនេ កងសមុទ គរដូេ ះ។ រកំណត់ មនិងរូប នដឹងច ស់ មពិត លះសតបលទិសត ណេចញ ន ំងេ កង ព អកមិនវេងងកងប តិ សត-បុគល ខន- ណ េដើមដូេចះេហើយ ទិដិេសចកី េឃើញរបស់អ្នកបំេពញ ព មេ ះក៏បរសុទេ យល េ ះ ទិដិវសុទិ តួវបស ទី១។ ធុជនអកបំេពញព មេធើឲ ទិដិបរសុទបរបូណ៌េឡើងេហើយ គួរចំេរនវបស ត េ ែសងរកេហតុបច័យរបស់ ម-រូបេ ះ បីដូច េពទ អក តកង ររក េ គ លេបើេឃើញេ គេហើយ ក៏រែមងែសងរកសមុ នៃនេ គេ ះ ង មិញ អកបំេពញព ម លេបើដឹង ម-រូបច ស់េហើយ គួរែសងរក
  • 25. េហតុ-បច័យរបស់ ម-រូបេ ះែដរ លេបើដឹង េហតុ-បច័យរបស់ ម-រូបេ ះ ច ស់េហើយ ក៏រែមងឆងផុត កក គឺេសចកីសង ័យកង ល ំង៣ ន ។ អី េហតុបច័យរបស់ ម-រូបេ ះ? េហើយ មរូបេ ះ ស័យរបស់ អីេទើបេកើតេឡើង? កម េហតុ-បច័យរបស់ ម-រូបេ ះ ម-រូបេ ះ តួវ ក ផលសុខ វេសសរបស់កម ស័យកមេទើបេកើតេឡើង ន ។ កមេ ះ ន២ ងគឺ កុសលកម១ អកុសលកម១។ ម-រូបឯ េកើតេឡើង េ យអកុសលកម ម- រូបេ ះ របស់ទុពល ព េ ក ប ។ ម-រូបឯ ែដលេកើតេឡើងេ យ ស័យកុសលកម ម-រូបេ ះ របស់សុខុមលិត េ យេហតុដូេចះេទើប ន កម េហតុ បច័យរបស់ ម-រូបេ ះ ។ ែតេបើ ន់ែតកមម៉ ង ក៏មិន េហតុឲ េកើត ម-រូប ក៏ តវ ស័យឧ ន េ គឿង ប ន់ ប់ និងឆនៈ គៈ េសចកី ប់ចិតេ តកអរ ឧ ន តវ ស័យនឹងត េសចកីចំណង់ េហតុឲ អនះអែនងេ ត ក៏ តវ ស័យនឹងអវ េសចកីមិនដឹងច ស់ មិនដឹង ម េសចកីពិត េ ះេហតុ េ ះ អវ េទើប បច័យរបស់ត ត បច័យរបស់ ឧ ន ឧ ន បច័យរបស់កម(គឺភព) ភព បច័យរបស់ តិ គឺ ម-រូប េ យន័យេនះេទើប ន រសនិ នេឃើញ ច ស់ ធម៌ ំង៤ ងគឺ អវ ត ឧ ន កម េហតុ-បច័យរបស់ ម-រូបេ ះ ។ ម-រូបេ ះ តវ ស័យធម៌៤ ងេនះ េទើបេកើតេឡើងេហើយ ប ពឹតេ ។ ម ភូតរូប៤គឺ ដី-ទឹក- េភើង-ខ ល់ និង រ បច័យរបស់រូបធម៌ េ យឧបតមរូបេ ះទុក ។ ផស ៈ បច័យរបស់ មធម៌គឺ េវទ -ស -ស រ មធម៌ ំង៣េនះ ស័យបច័យគឺ ផស ៈេកើតេឡើងេហើយេទើប ប ពឹតេ ន ។ ម-រូប បច័យរបស់ មធម៌ គឺវ ណ េ ះវ ណ េ ះ ស័យចកនិងរូប ំងពីរេហើយេកើតេឡើង េទើប ន េ ះ ចកវ ណ, េបើ ស័យេ តៈនិងសេមង ំងពីរេនះេកើតេឡើងេហើយ េទើប នេ ះ េ តវ ណ, េបើ ស័យ នៈនិងខិន ំងពីរេនះេកើតេឡើង
  • 26. េហើយ េទើប នេ ះ នវ ណ, េបើ ស័យជី និងរស ំងពីរេនះេកើត េឡើងេហើយ េទើប នេ ះ ជិ វ ណ, េបើ ស័យ យនិងសមស ំងពីរ េនះេកើតេឡើងេហើយ េទើប នេ ះ យវ ណ, េបើ ស័យចិតនិងធ ំងពីរេនះេកើតេឡើងេហើយ េទើប នេ ះ មេ វ ណ ។ ចកវ ណ, េ តវ ណ, នវ ណ, ជិ វ ណ, យវ ណ ំង៥េនះ នរូបែត ម៉ ង បច័យ ស័យរូបេហើយ ប ពឹតេ ។ ឯមេ វ ណ ន ម-រូប ំង ពីរ បច័យ ស័យ ម-រូប ំងពីរេនះ េហើយេកើតេឡើង ប ពឹតេ ។ េ យ េហតុេនះ មនិងរូបេទើប បច័យរបស់ មធម៌ គឺ វ ណ វ ណ ស័យ ម និងរូប ំងពីរេនះេកើតេឡើងេហើយ ប ពឹតេ ។ នេសចកីសនិ នេឃើញច ស់ អវ , ត , ឧ ន, កម, រ េហតុបច័យរបស់រូបធម៌ ។ រូបធម៌ ស័យនូវបច័យ ំង៥ ងេនះេកើតេឡើងេហើយ ប ពឹតេ ។ អវ , ត , ឧ ន, កម, ផស ៈ បច័យរបស់ មធម៌គឺ េវទ , ស , ស រ ស័យនូវ បច័យ ំង៥ ងេនះេកើតេឡើងេហើយ ប ពឹតេ ។ អវ , ត , ឧ ន, កម, មនិងរូប េហតុ -បច័យ របស់ មធម៌គឺ វ ណ ស័យនូវបច័យ ំង៥ ងេនះេកើតេឡើងេហើយ ប ពឹត េ ។ លេបើអកខំបំេពញព ម មកកំណត់េហតុ-បច័យរបស់ ម-រូប ក់ ច ស់េ យ ប រដូេចះេហើយ គប ីចូលចិតច ស់ ម-រូបែដល បច័យេ ះ ស័យេហតុ-បច័យ េហើយ ប ពឹតេ ង សូម ី ម-រូបែដល អតីត- អ គតកី រែមង ស័យេហតុ-បច័យ េកើតេឡើងេហើយ ប ពឹតេ ដូេចះឯង ។ លេបើអកបំេពញព ម កំណត់េហតុ-បច័យរបស់ ម-រូប ក់ច ស់ ដូេចះេហើយ រែមងកនងក គឺេសចកីសង ័យកង ល ំង៣ ក កង ល ំង៣ េ ះគឺ ក រពចំ ែណក ងអតីតកនងេហើយេ ះ៥ ក ចំែណក ងអ គត ងមុខ ែដលមិន ន់មកដល់៥ក កងបចប នេនះ៦ រួម តវ ក ១៦ ងកង ល ំង៣ ។
  • 27. សង ័យកងអតីត៥ ងេ ះគឺៈ ១- សង ័យ ដូច អញរពឹងេ កង លែដលកនងេ េហើយ អញ េកើត អីេអះ ! ២- សង ័យ កង លែដលកនងេ េហើយ តអញមិន នេកើត អីេទ ឬេអះ ! ៣- សង ័យ កង លែដលកនងេ េហើយ អញ ខតិយ តិ ឬ ហណ តិ ឬក៏ អកែ ស អកឈញេទេអះ ! ៤- សង ័យ កង លែដលកនងេ េហើយ អញ នស ន ទង់ យធំ ឬ តូច េ ឬស លឬ កក់េអះ ! ៥- សង ័យ កង លែដលកនងេ េហើយ អញេដើមដំបូងេកើត អី ដល់មក ងេ យ តអញេកើត អីេអះ ? ។ រួមមក តវ សង ័យកងអតីត៥ ប រ ។ សង ័យកងអ គត៥គឺៈ ១- សង ័យ កង ល ងមុខ អញនឹងេកើត អីហ៎ ! ២- សង ័យ កង ល ងមុខ អញនឹងេកើតេទៀតែដរឬហ៎ ! ៣- សង ័យ កង ល ងមុខ អញនឹង នេកើត ខតិយ តិ ឬ ហណ តិ ឬក៏ អកែ ស អកឈញ កី ករេហមរ ម ង េ េអះ ! ៤-សង ័យ កង ល ងមុខ អញនឹងេកើត អក នស ន ទង់ យធំ តូច ខស់ ប េ ស ដូចេមចេ ហ៎ ! ៥- សង ័យ កង ល ងមុខ អញនឹងេកើត អី តពីេ ះេ នឹងេ េកើត អី េទៀតេអះ ! ។ រួមមក តវ សង ័យកងអ គត៥ ប រ ។ សង ័យកងបចប ន៦េ ះគឺៈ ១- សង ័យ ដូច អញរពឹងេ សពៃថេនះ នេ ះ ខនអញែមន ឬ មិនែមន ខនអញេទ !
  • 28. ២- សង ័យ ដូច អញគិតេ សពៃថេនះមិន នេ ះ ខនអញេទ ឬ ដូចេមច ! ៣- សង ័យ សពៃថេនះ នេ ះ អញេកើតកងខតិយ តិ ឬ ហណ តិ ឬក៏ អកែ ស អកឈញ អក គរ ឬ ដូចេមច ! ៤- សង ័យ សពៃថេនះ នេ ះ អញេកើត ន រូប ង ពណ៌ សម រស ន ទង់ យធំ តូច ខស់ ប េ ស ល កក់ ដូចេមចេ ! ៥- សង ័យ សតេនះមកអំពី មកេកើតកងទីេនះេអះ ! ៦- សង ័យ សតេនះមកេកើតកងទីេនះេហើយ នឹងេ េកើតកងទី េទៀត េអះ ! ។ រួម តវ សង ័យកងបចប ន៦ ប រ ។ រួមក ំង អតីត៥ អ គត៥ បចប ន៦ តវ ១៦ ងដូេចះ ។ រកំណត់ ម-រូបេឃើញ ក់ច ស់ ងេនះេហើយ រែមងឆង កក ំង១៦ ង ន អកមិន នសង ័យកងចំែណកអតីត អ គត បចប ន េហើយប របស់អកបំេពញ ព មេ ះ នឹង នក ំងេក វ េទើបេ ះ ក វតរណវសុទិ តួវបស ទី២ ។ ពះេ វចរបុគល លប់កំណត់ដឹងេហតុ-បច័យរបស់ ម-រូប ក់ ច ស់ដ ប កនង កក កង ល ំង៣ នេហើយ គួរខំចំេរនវបស ប តេ គឺពិ រ ម-រូបែដល អតីត អ គត បចប ន ងេ ឬ ងកង ឬេ ក ក ឬសុខុម េ ក ប ឬឧតម យឬជិត ឲ េឃើញ ម-រូប ំងអស់ របស់មិនេទៀងពិត នេសចកី ស រ ំង យ េកើតេឡើងេហើយក៏រលត់អស់ េ កង លេ ះ ៗ ។ ក៏ ម-រូបឯ អតីត ម-រូប េ ះក៏រលត់េ កងអតីត មិន នមកដល់បចប នេនះេទ ។ ម-រូបឯ ែដល អ គត ម-រូបេ ះក៏ រលត់េ កងអ គត មិន នេ ដល់អ គត ងមុខេទៀតេឡើយ ។ ម-រូប ឯ ែដល បចប ន ម-រូបេ ះក៏រលត់េ កងបចប ន មិន នេ ដល់ អ គត ងមុខេទៀតេឡើយ ។ ម-រូបឯ ែដល ងកង ម-រូបេ ះក៏រលត់
  • 29. េ ងកង មិនែមនមក រលត់ ងេ េឡើយ ។ ម-រូបឯ ែដល ងេ ម-រូបេ ះក៏រលត់េ ងេ មិនែមនមក រលត់ ងកងេឡើយ ។ ម-រូប ឯ ែដល េ ក ក ម-រូបេ ះក៏រលត់ េ មស ពេ ក កេ មិនែមនរលត់ មស ពលិតេឡើយ ។ ម-រូបឯ ែដល លិត ម-រូបេ ះក៏ រលត់េ មស ពលិត មិនែមនរលត់េ េ យស ព ម-រូប េ ក ក េឡើយ ។ ម-រូបឯ ែដលេ ក ប ម-រូបេ ះក៏រលត់េ កងស ព ម- រូបេ ក ប មិនដល់ស ព ម-រូបឧតមេឡើយ ។ ម-រូបឯ ែដលឧតម ម-រូប េ ះក៏រលត់េ កងេសចកី ម-រូបឧតម មិនែមនដល់នូវស ព ម- រូបេ ក បេឡើយ ម-រូបឯ ែដល យ ម-រូប េ ះក៏រលត់េ កងទី យ េ មិនែមនដល់នូវស ព ម-រូបជិត នេឡើយ ។ ម-រូបឯ ែដលជិត ម-រូប េ ះក៏រលត់េ កងទីជិត មិនដល់ នូវស ព ម-រូប យ នេឡើយ ។ េ ះេហតុេ ះ ម-រូប ំងអស់ របស់មិនេទៀង ពិត េ ះេកើតេឡើងេហើយ រលត់អស់េ កង លេ ះ ៗ មិនកនង លេ ះ ៗ នេឡើយ ។ ម-រូបឯ ែដល របស់មិនេទៀង ម-រូបេ ះ ទុក េ ះ រេកើត េឡើងេហើយ រលត់អស់េ និច ឥតឈប់េឡើយ ។ ម-រូបឯ របស់ទុក ម-រូបេ ះ របស់អន មិនែមន ខន ណ មិន នពិត គឺ ន់ែត ម- រូបប៉ុេ ះឯង ។ ក៏ ម-រូបេ ះមិនែមន របស់េយើង មិនែមន ខន ណ របស់េយើង មិនែមន េយើងេឡើយ ។ ល ពះេ វចរមក រពវបស េ យលដូេចះ ធម៌១០ ងក៏េកើតេឡើងគឺៈ ១- ឧ សៈ ពនឺភឺ ងេកើតអំពីវបស ចិត ផ យេចញ កសរ វយវៈ ។ ២- បីតិ ផ យេចញេ សពស ង យ េធើ យនិងចិតឲ ែឆត េកើតេឡើង េ យវបស ចិត ។ ៣- វបស ណ ស់ េឃើញ ម-រូប ក់ច ស់េ យលេកើតេឡើង ។ ៤- បស ទិ េសចកីសប់ យសប់ចិត រ ប់ កវល់ ក យេចញ នេ យល េកើតេឡើងេ យវបស ចិត ។
  • 30. ៥- សុខៈ ប ពឹតេ កង យនឹងចិតដ៏ឧតម េកើតេឡើងេ យវបស ចិត ។ ៦- អធិេ កៈ េសចកីេជឿ ប់ នក ំង ំង ទីផូរផង់របស់ចិតនិង េចតសិក េកើតេឡើងេ យវបស ។ ៧- ប ហៈ េសចកីព ម មិនតឹងមិនធូរ ផងចិតទុកេ យលកង រមណ៍ េធើឲ ចិត ប ពឹតេ េសើ ន េកើតេឡើងេ យវបស ។ ៨- ឧប នៈ សតិ ំង ប់ រក នូវ រមណ៍ទុក េធើឲ កដេ យល ដូច បរេ ក កដ នដល់អក នទិពចកដូេ ះ ។ ៩- ឧេប េសចកីេឃើញធម៌ ក លកងស រ ំងអស់ នក ំង ំង េកើតេឡើង ។ ១០- និកនិ េសចកី ស ញ់ ន រៈសុខុម េធើឲ ល័យកងវបស េកើតេឡើង ។ ធម៌ ំង១០ ងេនះ ឧបធិកិេលសេ គឿងេ ហងរបស់វបស េ ះ េកើតេឡើងេហើយ េធើអកចំេរនវបស ឲ វេងង េ សំ ល់ មគ-ផលេកើតេឡើង ដល់ខន ។ ខន មគ- ផលេហើយ ក៏ប ប់េសចកីព ម មិនចំេរនវបស តេ េទៀត ក៏េកើតត - នៈ-ទិដិ របស់េគ របស់េយើង ខន- ណេយើងេឡើង េទៀត ។ េ ះេហតុដូេ ះ ធម៌ ំង១០ ងេនះ េទើប ន ឧបធិកិេលស េ គឿងេ ហងរបស់វបស ។ ពះ វចរមក រព វបស េ យល ល េបើឧបធិកិេលស ំង១០ ងឯ និមួយៗេកើតេឡើងេហើយ មិន េ តកអរ មិន វេងងកងធម៌ឧបធិកិេលសែដលេកើតេឡើងេ ះ មិនប ប់េសចកីព មរបស់ខន េចញ េ យចូលចិតេជឿច ស់ មិនែមន មគ-ផល មិនែមន ផវវបស ផវវបស េផ ងៗ ែដលេយើងគប ីដំេណើរេ ។ វបស ប របស់អកបំេពញ ព ម ស់ ដឹង េឃើញ ក់ច ស់ េនះ ផវមគ-ផល េនះមិនែមន ផវមគ -ផល នេ យល ងេនះ េ ះ ម មគ ណទស នវសុទិ តួវបស ទី៣ ។
  • 31. អកចំេរនវបស លេបើ នប ស់ េធើម មគ ណទស នវសុទិ ឲ បរបូណ៌េហើយ វនិច័យ នេឃើញច ស់ េនះ តួអរយមគ េនះ តួ ឧបធិកិេលស មិនែមន តួអរយមគដូេចះេហើយ គួរចំេរនវបស ណ ំង៩ ប រ ដ៏បរសុទផុត កឧបធិកិេលសេហើយ េដើម ីនឹងឲ នអរយមគ ងេលើត េ ។ វបស ណ ំង៩េ ះគឺៈ ១- ឧទយពយ ណ ២- ភង ណ ៣- ភយតូប ន ណ ៤- ទីនវ ណ ៥- និពិ ណ ៦- មុ ិតុ ម ណ ៧- បដិស ណ ៨- ស រូេប ណ ៩- ស នុេ ម ណ កង ណ ំង៩េនះ ប ែដលដឹងច ស់នូវេសចកីេកើតេឡើងផង េសចកី រលត់អស់េ ផង របស់ មរូបេ ះេ ះ ឧទយពយ ណ េនះេ លេ យ េសចកីសេងប ។ េបើេ ល និប រ យវញ អកបំេពញេសចកីព មគប ី ពិ រ និពទលកណៈ គឺេសចកីេកើតេឡើង៥ និង វបរ មលកណៈ គឺេសចកីរលត់េ ៥របស់ខន៥ េ យន័យេនះ កងខមួយៗ នលកណៈ១០ៗ ំងេកើត ំងរលត់ខន ំង៥េនះ រួម ំងេកើត ំងរលត់ ៥ ដប់ដង តវ ៥០គត់ ។ កងរូបខនេ ះឲ បំេពញព ម គប ីពិ រ និពទលកណៈ គឺ េកើតេឡើង៥ ង រូបេកើតក៏េ ះអវ េសចកីមិនច ស់េកើតេឡើង១ ត ១ េ ះកម កុ សល-អកុសលេកើតេឡើង១ េ ះ រ េ គឿងឧបតមេកើតេឡើង១ គឺេសចកីេកើត េឡើង របស់សតែតម៉ ង មិន ស័យេហតុ-បច័យ១ រួម និពទលកណៈ
  • 32. េសចកីេកើតរបស់រូបកន៥ ងដូេចះ ។ គប ីេឃើញវបរ មលកណៈកងរូបកន ំង៥ ងដូេចះ គឺរូបែដលរលត់េ េ ះអវ រលត់១ េ ះត រលត់េ ១ េ ះកមរលត់អស់េ ១ េ ះ ររលត់អស់េ ១ េ ះរលត់អស់េ ៃនរូបែត ម៉ ង មិន នេហតុ-បច័យ១ រួម វបរ មលកណៈ៥ ងដូេចះ ។ អកបំេពញ េសចកីព មពិ រ និពទលកណៈ៥ និង វបរ មលកណៈ៥ ១០ផង របស់រូបកនដូេចះ ។ រួចេហើយ តវពិ រ និពទលកណៈ៥ វបរ មលកណៈ ៥ របស់េវទ ខន, ស ខន, ស រកន និងវ ណកនផង ឲ ដូច ពិ រ កង រូបកន ដូេ ះ េផ ង ែតកងេវទ -ស -ស រនិងវ ណ តង់ រឲ ស់ យកផស ៈ ក់ជំ នួសដូេចះ េវទ េកើតេឡើងេ ះផស ៈេកើតេឡើងែដរ េវទ រលត់េ ក៏េ ះផស ៈរលត់ េ ។ (ស កី ស រកី នន័យដូច នឹងេវទ ) ។ រឯវ ណ តង់ រឲ យក ម-រូប ជំនួសដូចតេ េនះ វ ណេកើត ន េ ះ ម-រូបេកើតេឡើង វ ណេ ះរលត់េ ក៏ េ ះ ម-រូបរលត់ ។ និពទ លកណៈនិងវបរ មលកណៈរបស់េវទ , ស , ស រ និង វ ណែបក មិនដូចលកណៈរបស់រូបែតប៉ុេ ះ ។ ប ែដលដឹងនិពទលកណៈនិង វបរ ម លកណៈក៏េកើតេឡើងេហើយរលត់េ របស់ខន៥ដូេចះ េ ះ ឧទយពយ ណ ែដល ប ញឲ ចំេរនេឃើញច ស់ ម-រូប របស់មិនេទៀងពិត ។ ២- ភង ណ ប ែដលពិ រ មេសចកីរលត់របស់ស រែតម៉ ង មិនពិ រ េហតុ គឺេសចកីេកើតេឡើង ពិ រ ែត តឹមផល គឺេសចកីែបក យ េ ៃនស រែតម៉ ងប៉ុេ ះ របស់ពិតដូេចះ ស រ ំងអស់រែមងែបក យ េ ធម េសចកីែដលមិន ែបក យេ ៃនស រេ ះមិន នេឡើយ ឧប ដូច ពពុះទឹក នដុំធំ-តូច ង ៗកី នកិរ ែបក យេ វញ ធម ។ ក៏ចិតឯ នរូប រមណ៍េកើតេឡើងេហើយ រែមងែបក យេ អកបំេពញព មគប ីពិ រ ឲ េឃើញ រែបក យេ ៃនចិតេ ះ រមណ៍ ។ ម៉ ងេទៀត ចិតឯ ែដល នេវទ , ស , ស រ វ ណ
  • 33. រមណ៍កី គប ីពិ រ ឲ េឃើញ រែបក យេ ៃនចិតេ ះៗ រមណ៍ ដូេចះ េនះ កិចរបស់ ភង ណ ។ ៣- ភយតូប ន ណ ប របស់អកបំេពញព ម ដឹងនូវេសចកីេកើត េឡើង និង េសចកីរលត់េ ៃនស រ ស់ ដ ប ស រ ំងអម លេនះ កដ ភ័យគួរឲ ច ដូច េគេឃើញេភើងេឆះផះ េនះេ ះ ភយតូប ន ណ ។ ៤- ទីនវ ណ លេឃើញភយតូប ន ណ គឺេឃើញ ស រ ភ័យ ធំគួរឲ ច កដ ក់ច ស់ដូេ ះេហើយ េទើបមិន នេសចកីេ តកអរកងស រ ំងអម លេ ះ េឡើយ ដូច បុគល ស ញ់ជីវត ដឹង េ ជ ររ យេ េ យ ំពិសេហើយ ក៏មិន នបរេ គដូេ ះ ឬដឹង សឹង ន កេពើធំ ច គួរ ចមិន នចុះេ ងូតទឹកេឡើយ ។ ប េឃើញេ សរបស់ស រសព ងេនះ ដ បែតមិនេ តកអរកងស រដូច នេ លមកេហើយ េនះេ ះ ទីនវ ណ ។ ៥- និពិ ណ បុគល នចំេរន ទីនវ ណ ឲ នក ំង ស់ លិក ែដល ននិពិ គឺេសចកីេនឿយ យសប់េខើមកងស រ ំងអម ល េ ះ មិនេ តកអររក យ ឧប ដូចបុគលេឃើញេ សរបស់ភរ េហើយេនឿយ យសប់េខើមភរ ដូេ ះឯង េ ះ និពិ ណ ។ ៦- មុ ិតុ ម ណ ចិតរបស់អកចំេរនេ ះ មិន ប់ជំ ក់កងស រ ឯ នីមួយេឡើយ នបំណងែតនឹងេ ះខនេចញ កអំពីស រ ំង យេ ះ េ ះេសចកីេនឿយ យចំេ ះស រ បីដូច សតេ កង ទុងឬកងអ ក់ ចង់ែតរួច កេ ងេ ដូេ ះ េ ះ មុ ិតុ ម ណ ។
  • 34. ៧- បដិស ណ លេបើព មេធើមុ ិតុ ម ណឲ បរបូណ៌ េហើយ ឲ រួច កស រ ំងអម លេ ះ េហើយេលើកស រ ំងេ ះេឡើង ន់ ពះៃ តល័កណ៍ កំណត់ពិ រ េ យបដិស នុបស ណ េដើម ីេធើ ឧ យឲ ផុតេចញ កស រ ំង េ ះេឡើង េទើបពិ រ េឃើញ ស រ ំងអស់ របស់មិនេទៀងពិត េ ះេកើតេឡើង េហើយរលត់សូន េ វញ ឲ ពិ រ កងលកណៈ ំង៣ េដើម ីឲ សេ មចឧ យេ ះេចញ កស រ ំង អម លេ ះ េ បៀបដូចបុរសអកេន ទ ប់ម តិ យកអ ងុតេ រុត តី កងទឹក េហើយលូកៃដចុះេ ម ត់អ ងុត គិតនឹង ប់ តីេ យេសចកីេ តកអរ ែត សត សិរពិសេ ះ លេបើ ប់េលើកេឡើងមក ប់ែតេឃើញសត សិរពិស េទើប ចតក់សតរនត់ េឃើញេ សកង រ ប់ ន់េ ះ ក៏ នឹងែលងេ ល សត សិរពិសេ ះេ វញ េទើប ប់ តង់កនយ តផត់េចញ កេដើមៃដ េហើយ េលើកេឡើង កវេលើក ល េ ចើនជុំ េធើឲ សត សិរពិសេ ះទុពល ពថយក ំង មិន ចនឹង ំ ន ក៏រ ស់េ ះេ លេ អំពីៃដ េហើយ ប ប់ ប ល់រត់េឡើង មកេលើេ ក សមឹងេមើលផវែដលសត សិរពិស រលូនមកសមឹង េមើលេ េហើយ មិនេឃើញ ក៏េ តកអរ នឹក ផុតេហើយៗ កភ័យធំេ ះែតសត សិរ ពិសេ ះ នឧប ដូចេមចមិញ ឧបេមយ ដូច អកព ម នអត ពគឺប កន េនះ ក៏េ តកអរ ប ន់ ប់ េយើង- របស់េយើង ដូច បុរស ប់សត សិរពិស កងទឹក ន េហើយេ តកអរ ប់ទុក ប់េ យសំ ល់ ម តិដូេ ះ ។ អកបំេពញព ម លេបើេឃើញអត ពគឺប កនេនះ មិនេទៀង ទុក អន ពិតេហើយ ក៏ នេសចកីភ័យ តក់ សតរនត់ ចប កនេ ះ េ យ ភយតូប ន ណ ដូច បុរសេលើកៃដេឡើង ប់ ត់ អ ងុត េហើយេឃើញក ល សត សិរពិស ចដូេ ះឯង ។ យមបុគល លេបើេឃើញេ ស របស់ប កន េនះេ យ ទីនវ ណេហើយ េនឿយ យចំេ ះប កនេនះេ យនិពិ េ ះ
  • 35. េ ះប របស់បុគលអកបំេពញព ម ែសងរកឧ យេដើម ីេ ះេចញ ក ស រ ដូចពណ៌ មកដូេចះ េ ះ បដិស ណ ។ ៨- ស រូេប ណ លកំណត់ពិ រ ស រ ំងអស់ របស់ សូន កខន- ណ-សត-បុគល សូន ក រ របស់មិនេទៀង ខន ណ របស់ល រ ំង អម លេ ះ នកងសពស រ ដូច ដុំៃនពពុះទឹកនិងេ ពញ ៃថដូេ ះ ។ លេបើអកបំេពញព យាម នកំណត់ស រ ំងអស់ឲ េឃើញ សុទសឹងអនុវតន៍េ យបដិស នុបស ដូេចះេហើយ េទើបកំណត់ស រ របស់ សូន នពីរ ងគឺ េយើងសូន កសពវត១ សពវត សូន កេយើង១ ។ រួចកំណត់ រសូន ក៤ ងេទៀត ខនមិន នរបស់១ របស់មិន ន ខន១ អកដៃទមិន នរបស់១ របស់អកដៃទមិន ន១ នែតស រប៉ុេ ះទូេ ំងអស់ េហើយេទើបកំណត់ស រ ំងអស់េ យលកណៈ ំង៣ែថមេទៀត ចិត របស់អកបំេពញព មេ ះក៏អស់តក់សត អស់ ច អស់ភ័យ អស់សប់ អស់ ស ញ់ ចិត បេងើយ ៗ កង ស រ ំងអម លេ ះ មិន ប ន់ េយើង របស់ េយើងេទៀតេឡើយ ដូច បុគល នភរ ែលងលះ េហើយ លុះេ ជួប េទៀត ក៏ ពេងើយកេនើយេ យសំ ល់ មិនែមន ភរ របស់ខនដូេចះ ។ ប របស់ អកបំេពញព ម នពិ រ េឃើញដូចេ លមកេនះ េ ស រូេប ណ ។ ប ណ ំង៣គឺ ស រូេប ណ១ មុ ិតុ ម ណ១ និង បដិស ណ១ ំង៣េនះេបើេ លេ យអតដូច ែតេបើេ លេ ម ព នៈវញ េឃើញ េផ ង ។ ឯស រូេប ណេនះ កំពូលៃន វបស ណ ំងអស់ ។ ៩- អនុេ ម ណ អកបំេពញព ម លេបើចំេរនស រូេប ណ លុះ ែត េកើត ស - វរយ- សតិ- ស ធិ និងស រូេប ណ ស់ េហើយ
  • 36. គួរនឹងេ ល ន អរយមគេកើតេឡើងកង លឥឡវេនះ ខណៈេ ះស រូេប ណេកើតេឡើងេហើយ ក៏ពិ រ ស រ ំង៣ េ យលកណៈ ំង៣ ឯ នីមួយ រមណ៍ េទើប ងចុះ ន់ភវង កងលំ ប់ៃនភវងេ ះ មេ វជនៈ េកើតេឡើង េធើលកណៈ ំង៣ឯ និមួយឲ រមណ៍ េហើយ ក់ចុះ ន់ភវង ។ កងលំ ប់ៃនភវងេ ះ ជវនចិតទី១ េធើលកណៈ ំង៣ឯ និមួយ ឲ រមណ៍ ងេ ះេកើតេឡើងេហើយ នេ ះ បរកម ។ កងលំ ប់ៃនបរកមេ ះ ជវន ចិតទី២ េធើលកណៈ ំង៣ឯ និមួយឲ រមណ៍េកើតេឡើងេហើយ េទើប ន េ ះ ឧប រៈ ។ កងលំ ប់ៃនឧប រៈេ ះ ជវនចិតទី៣ េធើលកណៈ ំង៣ ឯ និមួយឲ េកើត េឡើងេហើយ េទើបេ ះ អនុេ ម ។ ក៏អនុេ មេ ះ គឺ អនុេ ម ណេ ះឯង េ ះ ណេនះ អនុេ មេ មវបស ំង៨ ងេដើម េ យកិច តវេធើ ងេនះដូច អនុេ មេ មេ ធិបកិយធម៌ ំង ៣៧ ងេលើ េ យផវ បតិបតិេ ះ េ ះេហតុេ ះ អនុេ មេនះ េទើបេ ក េ ល អនុេ ម ណ ។ ក៏វបស ណ ំង៩ នឧទយពយ ណ េដើម ន ស នុេ ម ណ ទីបំផុត េ ះ បដិប ណទស នវសុទិ តួ វបស ទី៤ ។ កងលំ ប់ៃនអនុេ ម ណេ ះ េ តភូចិត ញយក ពះនិ នេ ះមក រមណ៍ កនងបថុជនេ ត ងចុះ ន់អរយេ ត ។ េ តភូ ណមិន ន ប់ប លកង បដិប ណទស នវសុទិេឡើយ គឺ ប់ ប លេ កងពួក ណទស នវសុទិ េ ះ ំងេ កងទី វជនៈរបស់មគ ណ ំងេ កងចេ ះក ល គួរ ប់ វបស ន េ ះ ក់ចុះេ េ កង កែសរបស់វបស ។ រឯវបស ណ ែដលពិ រ នូវស រេ យលកណៈ ំង៣ ប់ ំង ពីេដើម រហូតដល់េ តភូ ណ ចំែណក វ មយៈៃន វចរកុសល ។ ឯ ចំែណកេ កុតរ កុសល គឺមគចិតេកើតេឡើងកងលំ ប់ៃនេ តភូេ ះឯង ។ មគ ចិតេនះ លែដលនឹងេកើត េឡើងេ ះ ន់យក ពះនិ ន រមណ៍ កំណត់ដឹង
  • 37. ទុក លះសមុទ័យ េធើនិេ ធឲ ក់ ច ស់ ចំេរនមគឲ េកើតេឡើង េហើយេធើកិចសចៈ ំង៤ឲ េកើតេឡើង ច់បង់កងកិេលស គឺ េ ភៈ េ សៈ េ ហៈ និង សំេ ជនៈ ំង៣គឺ ស យទិដិ១ វចិកិ ១ សីលពតប សៈ ១ ច់សូន សមុេចទប ន មក ំងរបស់ខន េកើតេឡើង១ខណៈចិតក៏រលត់េ ផល ចិតក៏េកើតេឡើងេ ងយក ពះនិ ន រមណ៍ កងលំ ប់ៃនមគចិតេ ះ ។ រឯផលចិតេ ះ េកើតេឡើង២ខណៈខះ ៣ខណៈខះ េហើយ ក់ចុះ ន់ភវងកង មគជវនវថី កំណត់ជវនសះេ នែត៧ខណៈចិតប៉ុេ ះ ។ អកបំេពញព ម គប ីឲ ដឹងដូេចះគឺ េបើកុលបុតែដល ន ទ ភិ ស់ដឹងយូរ ជវន ដំបូងេ ះ បរកមជវន ទី២េ ះ ឧប រជ វន ទី៣េ ះ អនុេ មជវន ទី៤េ ះ េ តភូជវន ទី៥េ ះ មគជវន តួមគ ជវនទី៦និងទី៧ តួផល ។ េបើកុលបុត នប ខិប ភិ ស់ដឹង ប់ ជវនទី១ េ ះ ឧប រជវន ទី២េ ះ អនុេ មជវន ទី៣េ ះ េ តភូជវន ទី៤េ ះ មគជវន តួមគ ទី៥ ទី៦ និងទី៧ ំង៣េនះ តួផល ។ ស័យេហតុេនះេទើបេ កេ ល ផលចិតេកើតកងលំ ប់ៃនមគចិត ២ ខណៈខះ ៣ខណៈខះ េហើយ ក់ចុះេ ន់ភវង ដូេចះ ។ ងមុខអំពីភវងចិតេនះេ មេ វជនចិត ត់ែខ ភវងេកើតេឡើង កងមេ វជនចិតេ ះ បចេវកណ ណេកើតេឡើង ពិ រ មគ- ផល និងកិេលសែដលេកើតេហើយ េហើយលះេចញ និងកិេលសែដលសល់េ ពម ំង និ ន ។ បចេវកណ ណ ំង៥ ប រ េនះ រែមង នដល់េ បនអរយ វ័ក េ យ ប រដូេចះ ។ សូម ី ពះសក មិ និង ពះ អ មិ ក៏ នបចេវកណកិច ៥ ប រដូច នឹង ពះេ បនែដរ ។ ចំែណក ពះអរហន មិន នបចេវកណៈ េឡើយ េ ះេ កលះកិេលសេចញអស់េហើយ មិន នេសសសល់ បនិចបនចកង ខនស នរបស់េ កេឡើយ ។ ពះេ រែមងេធើសង រទុកឲ អស់េ បិទ រអ យភូមិ ំង៤ ន េធើនូវ វៈ អក នមុខចំេ ះអរយ ទព ំង៧ ប រ និងលះ មិ មគ ំង៨ េធើភ័យនិងេពៀរ ំងអស់ឲ សប់ ត់ នេ យល ចូល
  • 38. ដល់នូវ ព ឱរស ៃន ពះស សមទ ។ ណសម យុតអរយមគ ំង៤ ន េ បតិមគ េដើម េ ះ ណទស នវសុទិ តួវបស ទី៥ កំពូលៃន វបស ។ ក៏វបស ណេនះ ន ផលធំ ង ន សីល ពហវ រ វ រែមងេធើអកែដលចំេរនេ ះឲ នសតិ ប់ខន មិនវេងង លុះេពលេធើ លកិរ េ រែមង នសុគតិភព គឺមនុស និងសួគ៌ ងមុខ ។ ម ងេទៀតក៏ ឧបនិស ័យ មគ ផល ពះនិ ន ប់កងស នតេ កង ងមុខផង ។ េនះេ លេ យមិន ន់ នសេ មចមគ ផល ពះនិ ន េបើ ឧបនិស ័យមគ ផល ពះ និ ន ក៏េធើអកេ ះឯងឲ សេ មចមគ ផល ពះនិ ន កង តិេនះឯងពិត កដ ។ ធម៌ ំងអស់ែដល នមកកងៃផៃនវបស កម នេនះ នប ៤ ង ែដល ប ងធន់បំផុត រកអកឯ និមួយនឹងេ ះ យពុំរួចេឡើយ នែត ពះសមទ និង ពះ អរហនៃថ េទើប ចនឹងេ ះ យនូវប ំង៤ ងេ ះរួច ន ។ រឯប ំង៤ ង េ ះគឺៈ ១- តិទុក ទុកេ ះេកើត, ២- ជ ទុក ទុកេ ះ ស់, ៣- ព ធិទុក ទុកេ ះឈឺ, ៤- មរណទុក ទុកេ ះ ប់ ។ ទីេនះនឹងយកប ំង៤ ងេនះ ទុកេធើ បទ តិ ងេដើម េហើយនឹងសែមង ែវកែញកេ ះ យ ឲ េឃើញ ក់ច ស់នូវទុកេ សរបស់ខន៥ ដូច នេសចកីអធិប យតេ ងមុខេនះ ៖ ខំ ំងបុគ ធិ ននូវ ស ១ វ ណ១ និង ប ១ ំង៣េនះេធើ ខ បុ - វសជ នូវកងទុក ំង៤ខេនះ ដូច នេសចកីតេ ៈ វ ណ សួរប ែដលេ ទុក ទុកេ ះេតើដូចេមច? ប េឆើយ របស់អីៗែដល ទីគួរេខើមរេអើម, ទីសប់, ពុំ ទីគួរ ស ញ់, ទីគួរភ័យ, គួរ ច, រេភើប ប់ញ័រដល់ចិតរបស់ ំងអស់េនះេហើយ ែដលេ ះ ទុក ។
  • 39. សួរ ចុះទុកេ ះ របស់ ំងេ ដូចេមច? េឆើយ ទុកេ ះ របស់ទំេនរ ទេទៗ របស់េ េ ខន - េយើង សត, េ ជីវត េ បុស- សី ំងអស់ ។ សួរ ចុះទុកេ ះ នែតេ កងចិតឬ? េឆើយ មិនែមនដូេ ះេទ ទុកេនះ របស់េ េ ចិតេទេតើ ន ទុក េ េ ចិតេ ះ េ ះចិត អកនឹកគិតសន ំយកនូវ រមណ៍ ំង៦ អំពី ងេ នរូ រមណ៍ េដើម នធ រមណ៍ ទីបំផុត ។ រមណ៍ ំង៦េនះ រមណ៍ េ េ ចិត ំងអស់ ។ េបើ រមណ៍េ េ ចិតេហើយ ទុក ំងអស់ក៏េ េ ចិត ដូច នឹង រមណ៍ែដរ ។ រមណ៍ ំង៦ េ ះគឺ ១- រូ រមណ៍ រមណ៍គឺរូប េ ះរូប របស់េ េ ចិតពិត ែត េបើែភក កេឡកេឃើញរូប េហើយចិតក៏សះេ ប់យកនូវរូបេ ះមក រមណ៍ េហើយក៏ េកើតេឡើងនូវកងទុក គឺេ មនស ទុក ឬ េ មនស ទុក បរេទវទុក ឬ អប ិេយហិ សម េ គទុក មួយ េកើត េឡើងចំេ ះចិតែដលសះេ ប់យកនូវ រមណ៍ គឺរូបេ ះមកទុកកងចិត េ ះេហើយចិត េ ះ ក៏េ េ េ ល លេ េ យ អំ ចេភើងទុក និងេភើងកិេលស េ ះែតចិត ប់យកនូវរូ រមណ៍អំពី ងេ ចូលមកទុកកងចិត ។ ២- ស រមណ៍ រមណ៍គឺសេមង ។ សេមង េនះ របស់េ េ តេចៀក ែតេបើសេមងេ ះមកប៉ះ ល់ តវ តេចៀកេហើយ ចិតក៏សះេ ប់យកសេមងេ ះ ំមកទុកកងចិត េហើយចិតេ ះក៏េកើតេ មនស ទុក ឬ េ មនស ទុក េភើងទុក និងេភើងកិេលសក៏េកើតេឡើងេ ះែតចិត ប់យកនូវស រមណ៍អំពី ងេ ំ ចូលមកទុកកងចិត េហើយក៏េកើតេសចកីេ ក យ េ ល លេ មស ពរបស់ សេមង េ ះៗេ ។ល។ ៣- ធ រមណ៍ រមណ៍គឺធម៌ែដលេកើតេ កងចិត គឺចិតនឹកគិតសន ំ ប់ យកនូវ រមណ៍ពីេ ដូច ងឧទចៈចិត ចិតែដលអែណតអណង យ យ
  • 40. េ ប់យក រមណ៍ យៗ ំមកទុកកងចិត េហើយក៏េឆះេឡើង េភើងទុក និងេភើងកិេលស គឺេ មនស ទុក និងេ មនស ទុក ។ ទុក ំងអស់េនះសុទែត េ េ ចិត ំងអស់ េសចកីេនះឧប ដូចេមចមិញ ឧបេមយ ដូច េ និង ដំ ំ សូវ ចិតដូច េ េភើងទុកនិងេភើងកិេលសដូច ដំ ំ ន សូវ េដើម េ ទីៃទពី ដូេចះ ។ ឯ សូវនិងដំ ំ មិនែដលេដើរេ សុីេ ដល់មងេ ះ ន ែតេ េនះឯងែដលេដើរេ សុី សូវនិងដំ ំ ធម ។ េបើេ ន ែខ ចងេ េ ះក៏មិន ចនឹងេ សុី សូវនិងដំ ំេ ះ នេឡើយ េ ះេ េ ះ ប់នឹងែខ ចំណង ។ េបើេ នែខ ចំណងចងេទ េ េ ះមុខ េ សុី សូវ និងដំ ំេ ះញយៗ ង មិញ ឯចិតទុកដូច េ េភើងទុកនិងេភើងកិេលស ឧប ដូច សូវនិងដំ ំ ងេ ះែដរ ។ េហតុេនះេហើយ ន ពះបរម គ ទង់ទូ នភិក ំង យ លភិក ំង យ អក ំងអស់ ចូរខំស ងមឥ នីយ៍ ំង៦ បិទផវ ប ំង យ គឺ អភិជ និងេ មនស កុំឲ េកើតេឡើង ន ។ ឥ នីយ៍ ំង៦េ ះគឺៈ ១- ចក និយសំវរសីល គឺ រស ងមែភក បិទ ំង ម ត់មិនឲ ចិតសះ េចញេ មែខ រូ រមណ៍ ែដលែភក កេឡកេឃើញរូបេ ះៗ ។ រូ រមណ៍េនះ ែខ ឬ ផវរបស់ចិតស ប់េចញចូល ដឹក ំយកនូវេភើងទុក និងេភើងកិេលស ពី ងេ ំចូលេ ទុកកងចិត េហើយដុតបំពក់ចិតឲ េ េ ល ល េ យក ំង អភិជ និង េ មនស ។ េបើចិតមិនទទួលយកនូវអភិជ និងេ មនស េទ េ ះ ស ងម នេហើយ សីលរបស់ភិកេ ះក៏ នបរសុទល េ យេសចកីព ម ស ងម ។ េបើមិនស ងមេទ ចិតេ ះក៏ ប់យកអភិជ និងេ មនស ំចូលមក ទុកកងចិត េ ះេហើយសីលរបស់ភិកេ ះ មិន នបរសុទេទ ។ល។ ២- មនិ និយសំវរសីល សីលែដល តវស ងមចិត ។ ចិតែដល ន ស ងម និងមិន នស ងមេ ះ តវដឹង នដូចេមច? ចិតែដល នស ងមេ ះ គឺចិត ែដល មិនលុះេ ម រមណ៍កងមេ រ ែដល ររបស់ចិត ស ប់េចញ
  • 41. ចូលដឹកជ ន ំយកនូវ រមណ៍របស់ មគុណ ំង៥ អំពីទី យៗមកទំ សុី េ ះយល់េឃើញ មគុណេនះ ញ់ ស់ សួល ស់ សុខ ស់ បេសើរ ស់ េ ះេហើយចិតេ ះក៏េ កបជ ក់ យក តិ ម ំង៣ គឺ ១- មវតកៈ តិះរះែតកង មគុណ ំង៥ េហើយេញ ន ម ប់ចិត លង់លិចេ េដក ំកង រមណ៍របស់ មគុណ ឬេ េដក ំកងអនង់ឱឃៈ ំង៤ ែដល អនង់េ ស ប់លង់ចិតរបស់សត ែដល បកបេ យេ ហៈ លង់លិចកងភពតូចនិងភពធំ។ ២- ព ទវតកៈ តិះរះរកេរឿងរកេហតុ បទូស យដល់សតនិងស រ តិះ រះគំនុំគំគួនចង េពៀរេវ រកេរឿងរកេហតុឲ េគវ ស ទព សម តិ និងវ សជីវត ។ ៣- វហិង វតកៈ តិះរះ េបៀតេបៀនដល់សតនិងស រ ន រ តិះរះស ប់ សត និង តិះរះចង់ ន ទព អកដៃទ យកមកេធើ ទព របស់ខន ។ ម៉ ងេទៀត ដូច ឧទចចិត ចិតែដលអែណតអណង យ យ េ យក រមណ៍ពីទី យៗ ចូលមកទុកេ កងចិត ចិតដូច នអធិប យមកេនះ ចិត ប ពឹតេ ម មេ រែតម៉ ង ។ សែមងមកេនះឲ េឃើញ េភើងទុកនិងេភើងកិេលស របស់េ េ ចិតពិត ដូច េ និង សូវដំ ំេផ ងៗ ចំែណក សូវនិងដំ ំ មិនែដលេដើរេ សុីេ មងេ ះ នែតេ េដើរេ សុី សូវនិងដំ ំ ។ េ ះេហតុហឹងេហើយ ន ពះអង ទង់េ បៀន បេ លភិក ំង យ អក តវស ងមចិត ពត់ចិតឲ ននឹងនួនល កុំឲ ចិតេ យក េភើងទុកនិងេភើង កិេលស មកដុតបំពក់ចិតេទៀត ។ ពួក ពះអរហន ំង យ គប់ៗ ពះអង េ កខំ ព មស ងមចិតចូល ន់ស ធិ ចិតរួចផុត សឡះ កអំពីេភើងទុក និងេភើងកិេលស គប់ៗ ពះអង ។ ចិតែដល សូបយកេភើង ំង២ភក់េនះ ឧប ដូច សតម ច កេឡកេឃើញេភើង ក៏ ន េភើងេនះ របស់ ញ់ េ ះេហើយក៏ ំ េហើរ តសុកត លចូលេ កងេភើង ឥត ន ចេឡើយ សតម ច ប់ខនេ យ រែតេសចកីយល់ខុស សំ ល់ខុសដឹងខុស េហើយពួកសតេនះ
  • 42. មិនដឹង ខុសផង ។ ែនស - វ ណ! អកឯងេនះលង់ដូច សតម ច ែដលេហើរចូលែតភក់េភើង១ អកឯងេហើរចូលភក់េភើងដល់េ ៣ភក់ េភើងគឺ គៈ១ េភើងគឺេ សៈ១ េភើងគឺេ ហៈ១ េឃើញ អកឯងេនះលង់ ងសតម ច២ គ ។ ប សួរេ វញ សតម ចេហើយនឹងេភើង េ មួយ ឬក៏ េ ទីៃទ អំពី ? វ ណេឆើយ េ ទីៃទពី េទ ែត សតម ចេ ះ កេឡកេឃើញេភើង េហើយស្រ ញ់ ន េចះែតេហើរចូលេ កងេភើង ។ ប សួរេទៀត ចុះដូចស -វ ណឯងេនះ េ ទីៃទអំពីេភើង គៈ េ សៈ េ ហៈឬក៏េ មួយ ? េសចកីេនះសូមឲ េ កប សែមង ប់ ខំ ំងពីរ ក់នឹង ំ ប់ ។ េអើេបើដូេចះ អកឯង ំង២ ំ ប់ចុះ ។ វ ណឋីតិ៧ និង ស សៈ៩ ដូច េភើង ។ វ ណែដលសិតេ កងែភក កង តេចៀក កង ចមុះ កងអ ត កង យ កងចិត ំងអស់ េនះ កែនងរបស់អកឯង ។ ឯរូប សេមង ខិន រស សមស និងធ រមណ៍ របស់ ំង៦េនះ របស់េ យអំពីអកឯង ស់េទេតើ េហតុដូចេមច ន អកឯងេ េដកេ កងភក់េភើង ំង៣ភក់ ំងយប់ ំងៃថ ងេនះ មកែតអំពីអកឯងេនះលង់ ំង ងសតម ចេ េទៀត ន ពុំដឹងេភើង ទុក និងេភើងកិេលស ំងមិនដឹង ខនឯងេនះ អកលង់ែថមេទៀតផង ។ ែន ស វ ណ អកឯងលង់ ំងេ វេងងធំ ងេនះេហើយ េសចកីសុខមិន ន ដល់អកេឡើយ នែតេសចកីទុកនិងេ ស ររបស់អកប៉ុេ ះ សពៃថ ខនអកឯងដូច សតដងវកងបងន់ សុីសុទែត មកេហើយមិនដឹង មកផង េដកកងបងន់េហើយមិនដឹង ំង បងន់េ ះដូចេមចផង េសចកីេនះ នឧប ដូច វ ណឯងែដលេ ស័យកង យេនះ មិនដឹង យេនះ បកបេ េ យ កសពដូេចះេទ គឺដឹង សុទែតលៗ បេសើរៗ េ វញ ។ រូបេនះ េ គឿង