1. Emotie – behoefte – stress!
Wat zit ons lichaam toch wonderlijk in elkaar. Verschillende mechanismen werken samen om alles in
goede banen te leiden en … wanneer er iets fout dreigt te gaan, worden we gewaarschuwd. Allemaal
heel keurig. Maar… luisteren we wel naar die waarschuwing? En wat doen we ermee? Daar wil ik het
graag even over hebben.
Een aantal jaren geleden maakte ik kennis met ‘Geweldloze Communicatie’1, een proces ontwikkeld
door Marshall Rosenberg. Het proces bestaat, simpel gezegd, uit 4 stappen: waarnemen, voelen,
behoefte en verzoek. Ook al is het communicatiemodel heel waardevol en diepgaand, ik blijf het
(voorlopig?) moeilijk vinden om het in het dagelijkse leven actief te gebruiken. Maar… ik gebruik wel
heel vaak mijn eigen variant voor stressmanagement.
Volgens sommige theorieën bestaan er 4 groepen van emoties: blijdschap, woede, verdriet en angst.
In geweldloze communicatie zijn er 2: gevoelens die je ervaart wanneer aan je behoeften voldaan is
en gevoelens die je ervaart wanneer NIET aan je behoeften voldaan is. En dit een uitstekend
alarmsignaal: wanneer ik een gevoel van woede, verdriet of angst ervaar, weet ik dat ik een
onbevredigde behoefte heb! En … dan is het aan mij om daar iets aan te doen.
Wat zijn mogelijke problemen om dit toe te passen?
1. Ik sta niet echt in contact met mijn gevoelens.
Daar hebben wel meer mensen last van. Maar… hier kan je aan werken. In bijlage vind je een
lijst2 die je misschien kan inspireren! En… laat ons niet overdrijven: je weet meestal wel of je
je goed of niet goed voelt… Dat is alvast een begin.
2. Ik heb altijd geleerd om eerst aan de behoeften van anderen te denken. Anders ben ik
egoïstisch.
Waarom vragen ze bij problemen in een vliegtuig aan de ouders om eerst hun eigen
zuurstofmasker op te zetten en pas daarna dat van de kinderen? Omdat ze, wanneer ze
eerst/ook voor zichzelf zorgen, beter voor de andere kunnen zorgen.
3. Anderen moeten voor mij zorgen.
Fout antwoord! Als ouder heb je natuurlijk een bepaalde verantwoordelijkheid tegenover je
kinderen maar… ik denk niet dat jij (=de lezer) onder de 18 bent. Je bent zelf
verantwoordelijk. Jij hebt een behoefte: wat ga je er aan doen?
4. Wat ik wil, kan ik niet hebben.
Wellicht verwissel je behoefte met wens en/of strategie… ? Stel: je hebt behoefte aan
‘intimiteit’. Je komt thuis, je partner kijkt naar het voetbal en … je wil een voetmassage. Op
die manier zal je behoefte aan intimiteit vervuld worden (denk je). Misschien wil je partner je
die massage (nu) niet geven. Waarop jij heel dramatisch antwoordt: “Zie je wel, je houdt niet
van mij!” Gevolg: stress! Misschien ben jij dingen aan het veralgemenen: houden van =
intimiteit = voetmassage… Je verwart behoeften met wensen en strategieën… Eén: jij hebt
een behoefte, jij bent verantwoordelijk dus… wat ga je er aan doen en twee: er zijn
misschien wel 20 verschillende manieren om die behoefte te bevredigen. Als jij je blijft
1
Meer informatie: in het Engels en ook in andere talen: www.cnvc.org en in het Nederlands www.ai-opener.nl.
Ik raad je echt aan om er een kijkje te gaan nemen.
2
NL ‘inspiratielijst’, gebaseerd op Engelse lijst, zie www.lacomma.be/extra-info/
