ปัญญาในวิถีคิดและวิถีปฏิบัติของโลกแห่งอ.pdf
•
0 likes•164 views
รายงานถอดความ จากเวที อุดมธรรม พลังปัญญา โครงการสร้างนักปราชญ์จากนักวิชาการ
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
More from Klangpanya
More from Klangpanya (20)
ปัญญาในวิถีคิดและวิถีปฏิบัติของโลกแห่งอ.pdf
- 1. พระธรรมศากยวงศ์วิสุทธิ์ รองอธิการบดีวิเทศสัมพันธ์และพันธกิจสากล มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย อุดมธรรม พลังปัญญา : ระดมความคิด ยกระดับการเรียนรู้ เพื่อการพัฒนาชีวิตและปัญญา วันพุธที่ ๑๖ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๖๕ ปัญญาในวิถีคิดและ วิถีปฏิบัติของโลกแห่งอนาคต
- 2. การศึกษา : ความไม่ยั่งยืนเท่านั้นที่ยั่งยืน มนุษยชาติในศตวรรษที่ 21 ต้องเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงอย่าง รวดเร็วและต่อเนื่องอย่างที่โลกไม่เคยเผชิญมาก่อน พวกเราไม่ สามารถพยากรณ์โลกในอนาคตในสิบปีข้างหน้าได้อีกต่อไป แล้วเราควรจะสอนอะไรให้กับเด็กแรกเกิดในยุคปัจจุบันที่จะ เติบโตเป็นผู้ใหญ่วัยทางานในปี 2600 ที่สิ่งเดียวที่เราสามารถ มั่นใจได้คือ การที่องค์ความรู้ส่วนใหญ่ในปัจจุบันนั้นจะไม่ สามารถนามาใช้งานได้อีกต่อไป
- 3. ทุก ๑ นาที มีสิ่งต่าง ๆ ที่ เกิดขึ้นในโลกใบนี้มากมาย มหาศาล มีการถู โพสต์ ปัด ทวีต กดไลก์ แชร์ ดาวโหลด คอมเมนต์ ดู คุย ด่า แซว ฯลฯ โลกมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ ตลอดเวลาทุกวินาที Digital World
- 4. Disrupted World - VUCA Volatility Uncertainty Complexity Ambiguity เปลี่ยนไว ไม่แน่นอน ซับซ้อน คลุมเครือ
- 5. SCSC vs VUCA World สะดวกสบาย (Comfort) ไม่สบาย (Discomfort)
- 6. วิธีการ รับมือ VUCA World VUCA Problems vs Solutions P S
- 7. อนิจจตา (VUCA World) อนิจจตา เป็นอนิจจังด้วยเหตุผล ๔ อย่าง คือ (วิสุทฺธิ. 3/246 ฯลฯ) ๑. อุปฺปาทวยปฺปวตฺติโต เพราะเป็นไปโดยการเกิด และการสลาย คือ เกิดดับๆ มีแล้วก็ ไม่มี ๒. วิปริณามโต เพราะเป็นของแปรปรวน คือ เปลี่ยนแปลงแปรสภาพไปเรื่อย ๆ ๓. ตาวกาลิกโต เพราะเป็นของชั่วคราว อยู่ได้ชั่วขณะ ๆ ๔. นิจฺจปฏิกฺเขปโต เพราะแย้งต่อความเที่ยง คือ สภาวะของมันที่เป็นสิ่งไม่เที่ยงนั้น ขัดกันอยู่เองในตัวกับความเที่ยง หรือโดยสภาวะของมันเองก็ปฏิเสธความเที่ยงอยู่ใน ตัว เมื่อมองดูรู้เห็นตรงตามสภาวะของมันแล้ว ก็จะหาไม่พบความเที่ยงเลย ถึง คนจะพยายามมองให้เห็นเป็นเที่ยงมันก็ไม่ยอมเที่ยงตามที่คนอยาก จึงเรียกว่ามัน ปฏิเสธความเที่ยง
- 8. Disrupted World – VUCA - อนิจจตา อุปฺปาทวยปฺปวตฺติโต เกิดมีแล้วไม่มี คือเกิดมาแล้วก็ดับไป วิปริณามโต แปรปรวน เปลี่ยนแปลงเรื่อยไป ตาวกาลิกโต เป็นสิ่งชั่วคราว อยู่ได้ ชั่วขณะ นิจฺจปฏิกฺเขปโต แย้งต่อนิจจะ คือตรง ข้ามกับนิจจะ Volatility Uncertainty Complexity Ambiguity เปลี่ยนไว ไม่แน่นอน ซับซ้อน คลุมเครือ
- 12. ศึกษาปัญญา สุตามยปัญญา • ปัญญาเกิดจาการฟังการเรียน จินตามยปัญญา • ปัญญาเกิดจากการคิด ภาวนามยปัญญา • ปัญญาเกิดจากภาวนา สุ. จิ. ภา.
- 14. การ “ศึกษา” ซึ่งแปลว่า “การเล่าเรียนฝึกฝนอบรม” หรือ “การถือเอาวิชา” มี เป้าหมายเพื่อ ๑. ให้ความรู้ความสามารถในการประกอบการงาน และในการสังคมเป็นต้นได้เป็น อย่างดี ๒. เพื่อให้ความเป็นคนโดยสมบูรณ์ วิสัยทัศน์การจัด การศึกษา เมื่อ พ.ศ. ๒๔๓๖
- 15. การจัดการศึกษา “การเรียนหนังสือนั้นไม่ใช่ตัว ศึกษา เป็นแต่เพียงเอกเทศของ ศึกษา การฝึกหัดให้มีความคิด สามารถประกอบกิจนั้น ๆ ได้ นั่น แลเป็นตัวศึกษาโดยตรง”
- 16. สีลสิกขา ศึกษาศีล พัฒนาสังคม จิตตสิกขา ศึกษาจิต พัฒนาตน ปัญญาสิกขา ศึกษาปัญญา พัฒนาสติปัญญา ศีล Social Education สมาธิ Mental Education ปัญญา Intellectual Education
- 17. Learn – Unlearn – Relearn แนวทางก้าวข้าม Disruption
- 20. อนิจจลักษณะ มี ๑๐ ประการ อนิจจโต ความไม่เที่ยง อธุวโต ความไม่ยั่งยืน อสารโต ความไม่มีแก่นสาร จวโต ความเป็นของเคลื่อนไหว ปุโลกโต ความเป็นของแตกดับ ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ วิปริณามโต ความเปลี่ยนแปลงกลับกลอก มรณธัมมโต ความเป็นธรรมเพื่อความตาย วิภาวโต ความเป็นของฉิบหาย สังขโต ความต้องปรุงแต่งเนืองๆ ปภังกุโต ความต้องแตกกระจัดกระจาย ๑๐ ๙ ๘ ๗ ๖
- 21. หลักการพัฒนาปัญญา โยนิโสมนสิการ 1. อุปายมนสิการ (คิดถูกวิธี) Methodological thinking 2. ปถมนสิการ (คิดมีระเบียบ) Systematic thinking 3. การณมนสิการ (คิดมีเหตุผล) Rational thinking 4. อุปปาทมนสิการ (คิดเร้ากุศล) Creative thinking : วิสุทธิมรรค คิดๆ
- 22. โยนิโสมนสิการ 1) คิดแบบสืบสาวเหตุปัจจัย 2) คิดแบบแยกแยะส่วนประกอบ 3) คิดแบบสามัญลักษณ์ 4) คิดแบบอริยสัจ (คิดแก้ปัญหา) 5) คิดแบบอรรถธรรมสัมพันธ์ 6) คิดแบบเห็นคุณโทษและทางออก 7) คิดแบบรู้คุณค่าแท้-คุณค่าเทียม 8) คิดแบบเร้าคุณธรรม 9) คิดแบบอยู่กับปัจจุบัน 10) คิดแบบวิภัชชวาท
- 23. การพิจารณาอนิจจลักษณะโดยอาการ ๑๒ คือ ๑. อนิจฺจนฺติกโต พิจารณาโดยอาการอนไม่เที่ยงเป็นที่สุด ๒. ตาวกาลิกโต พิจารณาโดยอาการมีความเป็นไปชั่วคราว (โดยอาการเหมือนด้วยของยืมเขา มา) ๓. อุปฺปาทวยปริจฺฉินฺนโต พิจารณาโดยอาการมีอันกาหนดซึ่งกิริยาอันบังเกิดขึ้นแล้วและเสื่อม ไป ๔. ปโลกโต พิจารณาโดยอาการมีความแตกทาลายไป (พิจารณาให้เห็นสังขารธรรมนั้น มี สภาวะขาดเด็ดกระเด็นออกด้วยอานาจพยาธิทุกข์แลชราทุกข์แลมรณะ) ๕. จลโต พิจารณาโดยอาการมีหวั่นไหว (พิจารณาให้เห็นสังขารธรรมนั้นหวั่นไหวอยู่ด้วย พยาธิแลมรณะ) ๖. ปภงฺคโต พิจารณาโดยอาการเป็นของผุพัง (พิจารณาให้เห็นสังขารธรรมนั้น บางคราวมี สภาวะทาลายเอง บางคราวทาลายด้วยความเพียรของผู้อื่น)
- 24. การพิจารณาอนิจจลักษณะโดยอาการ ๑๒ คือ ๗. อธุวโต พิจารณาโดยอาการไม่ยั่งยืน (พิจารณาให้เห็นสังขารธรรมนั้นมิได้ตั้งอยู่เป็น นิตย์ ย่อมทอดทิ้งกลิ้งอยู่ในสถานประเทศต่าง ๆ ไม่มีที่กาหนด) ๘. วิปริณามธมฺมโต พิจารณาโดยอาการมีความแปรปรวนเป็นธรรมดา ๙. อสารกโต พิจารณาโดยอาการไม่มีแก่นสาร ๑๐. วิภวโต พิจารณาโดยอาการมีความฉิบหาย (พิจารณาให้เห็นสังขารธรรมนั้นมีความ ฉิบหายเป็นเบื้องหน้า) ๑๑. สงฺขตโต พิจารณาโดยอาการมีสิ่งปรุงแต่ง (พิจารณาให้เห็นสังขารธรรมแล้วด้วยกุ สลากุศลปรุงแต่ง) ๑๒. มรณธมฺมโต พิจารณาโดยอาการมีความตายเป็นธรรมดา (พิจารณาให้เห็นว่า สังขารธรรมมีแต่ความตายเป็นที่สุด)
- 25. วิปัสสนาญาณ 9 วิปัสสนาญาณ 9 (ญาณในวิปัสสนา, ญาณที่นับเข้าในวิปัสสนาหรือที่จัดเป็นวิปัสสนา คือ เป็นความรู้ที่ทาให้ เกิดความเห็นแจ้ง เข้าใจสภาวะของสิ่งทั้งหลายตามเป็นจริง — insight-knowledge) 1. อุทยัพพยานุปัสสนาญาณ (ญาณอันตามเห็นความเกิดและความดับ คือ พิจารณาความเกิดขึ้นและความ ดับไปแห่งเบญจขันธ์จนเห็นชัดว่า สิ่งทั้งหลายเกิดขึ้นครั้นแล้วก็ต้องดับไป ล้วนเกิดขึ้นแล้วก็ดับไป ทั้งหมด — knowledge of contemplation on rise and fall) 2. ภังคานุปัสสนาญาณ (ญาณอันตามเห็นความสลาย คือ เมื่อเห็นความเกิดดับเช่นนั้นแล้ว คานึงเด่นชัดใน ส่วนความดับอันเป็นจุดจบสิ้นก็เห็นว่าสังขารทั้งปวงล้วนจะต้องสลายไปทั้งหมด — knowledge of contemplation on disruption) 3. ภยตูปัฏฐานญาณ (ญาณอันมองเห็นสังขารปรากฏเป็นของน่ากลัว คือ เมื่อพิจารณาเห็นความแตกสลาย อันมีทั่วไปแก่ทุกสิ่งทุกอย่างเช่นนั้นแล้ว สังขารทั้งปวงไม่ว่าจะเป็นไปในภพใดคติใด ก็ปรากฏเป็นของน่า กลัว เพราะล้วนแต่จะต้องสลายไป ไม่ปลอดภัยทั้งสิ้น -- knowledge of the appearanceas terror)
- 26. วิปัสสนาญาณ 9 4. อาทีนวานุปัสสนาญาณ (ญาณอันคานึงเห็นโทษ คือ เมื่อพิจารณาเห็นสังขารทั้งปวงซึ่งล้วนต้องแตกสลาย ไป เป็นของน่ากลัวไม่ปลอดภัยทั้งสิ้นแล้ว ย่อมคานึงเห็นสังขารทั้งปวงนั้นว่าเป็นโทษเป็นสิ่งที่มีความ บกพร่อง จะต้องระคนอยู่ด้วยทุกข์ — knowledge of contemplation on disadvantages) 5. นิพพิทานุปัสสนาญาณ (ญาณอันคานึงเห็นด้วยความหน่าย คือ เมื่อพิจารณาเห็นสังขารว่าเป็นโทษเช่นนั้น แล้ว ย่อมเกิดความหน่าย ไม่เพลิดเพลินติดใจ — knowledge of contemplation on dispassion) 6. มุญจิตุกัมยตาญาณ (ญาณอันคานึงด้วยใคร่จะพ้นไปเสียคือ เมื่อหน่ายสังขารทั้งหลายแล้วย่อมปรารถนา ที่จะพ้นไปเสียจากสังขารเหล่านั้น — knowledge of the desire for deliverance) 7. ปฏิสังขานุปัสสนาญาณ (ญาณอันคานึงพิจารณาหาทาง คือ เมื่อต้องการจะพ้นไปเสียจึงกลับหันไปยกเอา สังขารทั้งหลายขึ้นมาพิจารณากาหนดด้วยไตรลักษณ์เพื่อมองหาอุบายที่จะปลดเปลื้องออกไป — knowledge of reflective contemplation)
- 27. วิปัสสนาญาณ 9 8. สังขารุเปกขาญาณ (ญาณอันเป็นไปโดยความเป็นกลางต่อสังขาร คือ เมื่อพิจารณาสังขารต่อไป ย่อมเกิดความรู้เห็นสภาวะ ของสังขารตามความเป็นจริง ว่า มีความเป็นอยู่เป็นไปของมันอย่างนั้นเป็นธรรมดา จึงวางใจเป็นกลางได้ ไม่ยินดียินร้ายใน สังขารทั้งหลาย แต่นั้นมองเห็นนิพพานเป็นสันติบท ญาณจึงแล่นมุ่งไปยังนิพพาน เลิกละความเกี่ยวเกาะกับสังขารเสียได้ — knowledge of equanimity regarding all formations) 9. สัจจานุโลมิกญาณ หรือ อนุโลมญาณ (ญาณอันเป็นไปโดยอนุโลมแก่การหยั่งรู้อริยสัจ คือ เมื่อวางใจเป็นกลางต่อสังขาร ทั้งหลาย ไม่พะวง และญาณแล่นมุ่งตรงไปสู่นิพพานแล้ว ญาณอันคล้อยต่อการตรัสรู้อริยสัจ ย่อมเกิดขึ้นในลาดับถัดไป เป็น ขั้นสุดท้ายของวิปัสสนาญาณ ต่อจากนั้นก็จะเกิดโคตรภูญาณมาคั่นกลาง แล้วเกิดมรรคญาณให้สาเร็จความเป็นอริยบุคคล ต่อไป — conformity-knowledge; adaptation-knowledge) ธรรมหมวดนี้ ท่านปรุงศัพท์ขึ้น โดยถือตามนัยแห่งคัมภีร์ปฏิสัมภิทามรรค นามาอธิบายพิสดารในวิสุทธิมรรค แต่ใน อภิธัมมัตถสังคหะ ท่านเติม สัมมสนญาณ (ญาณที่กาหนดพิจารณานามรูป คือ ขันธ์ 5 ตามแนวไตรลักษณ์ — Comprehension-knowledge) เข้ามาเป็นข้อที่ 1 จึงรวมเป็น วิปัสสนาญาณ 10 และเรียกชื่อญาณข้ออื่นๆ สั้นกว่านี้ คือ เรียก อุทยัพพยญาณ ภังคญาณ ภยญาณ อาทีนวญาณ นิพพิทาญาณ มุญจิตุกัมยตาญาณ ปฏิสังขาญาณ สังขารุเปกขา ญาณ อนุโลมญาณ
- 28. ปัจฉิมโอวาท ให้อยู่กับ disruption ด้วยความไม่ประมาท เมื่อครั้งที่พระพุทธองค์ใกล้เสด็จดับขันธปรินิพพาน พระสาวกจานวนไม่น้อยพา กันโศกเศร้า พระพุทธองค์จึงตรัสว่า “เธออย่าเศร้าโศกเลย อย่าคร่าครวญเลย เราบอกไว้ก่อนแล้วมิใช่หรือว่า ความพลัดพราก ความสูญเสีย ความผันแปร แห่งของรักของชอบใจทุกอย่าง จะต้องบังเกิดขึ้น ฉะนั้นจะหาอะไรจากที่ไหน ในสังขารนี้ สิ่งที่เกิดขึ้นมีขึ้น ถูกปัจจัยปรุงแต่งล้วนเสื่อมสลายไปเป็นธรรมดา เป็นไปไม่ได้ที่จะปรารถนาว่าขอสิ่งนั้น อย่าเสื่อมสลายไปเลย” อนิจจลักษณะนั้นเป็นความจริงที่บางครั้งสร้างความเจ็บปวดอย่างยิ่ง แต่ก็เป็น ความจริงที่สามารถพาเราออกจากทุกข์ได้เมื่อเราเข้าใจอย่างแจ่มแจ้ง
- 29. ภังคานุปัสสนาญาณหมายถึงญาณตามเห็นจาเพาะDisruption ภังคานุปัสสนาญาณ (ญาณอันตามเห็นความสลาย คือ เมื่อเห็นความเกิดดับเช่นนั้นแล้ว คานึงเด่นชัด ในส่วนความดับอันเป็นจุดจบสิ้น ก็เห็นว่าสังขารทั้ง ปวงล้วนจะต้องสลายไปทั้งหมด — knowledge of contemplation on disruption)
- 33. นโม ตัสสะ ภควโต อรหโต สัมมาสัมพุทธัสสะ ขอนอบน้อมแด่ พระผู้มีพระภาคเจ้า ผู้ไกลจาก กิเลส ผู้ตรัสรู้ชอบได้โดยพระองค์เอง อัตตหิต สมบัติ ปรัตถปฏิบัติ นโม ตัสสะ ทฤษฎี “ปัญญาในวิถีคิด”
- 34. นโม ตัสสะ ทฤษฎี “ภาวะผู้นาเชิงพุทธศาสตร์” ภควโต พระผู้มีพระภาค – พระมหากรุณาธิคุณ ครองตน เป็น “ภาค” หรือส่วนหนึ่งจักรวาล ที่ต้องอาศัยซึ่งกันและกัน อรหโต ผู้ไกลจากกิเลส – พระวิสุทธิคุณ ครองคน ด้วยการ บริหารจัดการกิเลส ที่เป็นต้นต่อให้สังคมมีปัญหากันและกัน สัมมาสัมพุทธะ ผู้ตรัสรู้ชอบได้โดยพระองค์เอง – พระปัญญาคุณ ครองงาน รู้เท่าทัน รู้รอบ ในหน้าที่ของตนมี ศักยภาพเป็นผู้นาแก้ปัญหาได้
- 35. พุทธคุณ = ปัญญาในวิถีคิด อรห = ผู้ปราศจากกิเลส สมฺมาสมฺพุทฺโธ = ผู้ตรัสรู้ด้วย พระองค์ วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน = ผู้มีความรู้และความประพฤติ ถึงพร้อม สุคโต = ผู้เสด็จไปด้วยดี โลกวิทู = ผู้รู้แจ้งโลก อนุตฺตโร ปุริสทมฺมสารถิ = ผู้ฝึกคนได้ดี ไม่มีผู้ใดเทียมเท่า สตฺถา เทวมนุสฺสาน = ศาสดา ของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย ภควา = ผู้มีภคธรรม พุทฺโธ = ผู้ตื่น
- 36. พุทธคุณ ผู้อยู่ด้วยปัญญา อรห = บริหารจัดการอารมณ์ สมฺมาสมฺพุทฺโธ = เข้าใจด้วยตนเอง (ประสบการณ์) วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน= มีทั้งความรู้และ ประพฤติตาม สุคโต = ไปไหนก็สร้างความ เจริญ โลกวิทู = รู้เข้าใจธรรมชาติของ โลก อนุตฺตโร ปุริสทมฺม สารถิ = ฝึกสอนคนได้ดี สตฺถา เทวมนุสฺสาน = สอนทั้งคนดีและ คนไม่ดี ภควา = รู้ว่าต้องอาศัยซึ่งกันและ กัน พุทฺโธ = รู้เท่าทันเหตุการณ์
- 37. วิถีปฏิบัติโลกแห่งอนาคต 1. People: Determined to ensure healthy lives of all people and better state of development for improvements and amelioration of living standards. Determined to put an end to poverty and oppose inequality in all nations 2. Planet : Determined to utilize resources sustainably, protect natural sources and climate for future generations 3. Prosperity : Determined to grow a strong economy that can sustain a country’s future, as well as the country’s citizens 4. Peace & Justice : Foster peaceful, just and inclusive societies 5. Partnership : Determined to develop good global relationship with other nations for innovations and sustainable development S D G s The 5 essential elements of the SDGs
- 39. อา ร ย เก ษ ต ร
- 40. พระปฐมบรมราชโองการ สืบสาน รักษา ต่อยอด วิ ถ ี ป ฏิ บ ั ต ิ โ ลกแห่ ง อนาคต Continue Sustainable Development อารยเกษตร* * อารยเกษตร หมายถึง การพัฒนาประเทศอย่างบูรณาการ ทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม โดยรวม
- 46. CAREER AWARE CAREER READY ONBOARD Lifelong Learning Freshmen+ Sophomores Juniors+ Seniors New Hires RESKILL Staff ENVISION Executives
- 53. ระบบการศึกษาปัจจุบันมันเกิดขึ้นช่วงปฏิรูปอุตสาหกรรม (Industrial revolution) เพราะฉะนั้น เราเลยเห็นโครงสร้างโรงเรียนที่คล้ายคลึงกับโรงงาน ยกตัวอย่างเช่น กริ่ง เลิกเรียน การแบ่งชั้นตามอายุของเด็ก การแยกวิชาแต่ละวิชาออกจากกัน
- 57. นอกเหนือจากปัญหาการว่างงานแล้ว ปัญหาที่ คนท่างานต่่ากว่าระดับวุฒิการศึกษาที่ตัวเองจบมา นั้นคืออีกปัญหาที่น่ากังวล เพราะต่อไปคนเหล่านี้จะ ไม่ได้ใช้และพัฒนาทักษะของตัวเอง จนเมื่อต้องเข้าสู่ ตลาดแรงงานที่แข่งขันสูงขึ้นในอนาคต คนเหล่านี้จะ ปรับตัวไม่ทัน
- 58. หลักสูตรการเรียนการสอนของสถาบันการศึกษาของไทยยังเป็น หลักสูตรที่ผลิตแรงงาน เพื่อตอบสนองความต้องการของตลาด เมื่อ 5 ปีที่แล้ว เพราะนิ่งนอนใจต่อความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น ดังนั้นทักษะของคนที่เพิ่งจบมาใหม่จะไม่ตอบโจทย์กับความ ต้องการของตลาดแรงงานปัจจุบัน ขณะที่ประเทศพัฒนาแล้วจะมี ความตื่นตัวในการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ให้ตรงกับโลกที่ผันผวน ตลอดเวลา
- 63. บรรจุความรู้ผิดที่ “คนพยายามหาความรู ้ทางโลก มาบรรจุ ไว้ที่สมองให้ทันโลก ไม่ยอมเอาไปไว้ที่ กาย วาจา และ ดวงใจ ฉะนั้น ต้องพยายามเอาความรู ้ทาง ธรรมจรรยาจากสมองไปบรรจุ ไว้ที่ กาย วาจา และดวงใจ” สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จ
- 64. บรรจุความรู้ผิดที่ “มนุษย์นิกรทั้งเด็กและผู้ใหญ่ มักรับคาสอนทางธรรมจรรยาไป บรรจุ ไว้ในสมองกันเสียหมด ไม่ นาไปบรรจุ ไว้ที่ กาย วาจา และดวงใจ เมื่อบรรจุผิดฉะนี้ คาสอนทาง ธรรมจรรยาก็กลายเป็ น คาสอนทางโลกไป” สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จ
- 68. “จิตทัศน์” Mindsight คือ ศักยภาพของมนุษย์ที่สามารถ รับรู้จิตใจของตนและผู้อื่น เปรียบเสมือนเลนส์อันทรงพลัง ที่จะสามารถทาให้เราเข้าใจชีวิตภายในได้แจ่มแจ้งขึ้น โดย บูรณาการการทางานของจิต สมองและความสัมพันธ์ของ เรากับผู้อื่น
- 76. “คนที่มีการศึกษาไม่ใช่ เป็นคนที่สามารถตอบ คาถามได้ แต่เป็นคนที่ สามารถตั้งคาถามกับ คาตอบได้ต่างหาก”
- 81. • การควบคุมร่างกาย (Body Regulation) • การสื่อสารที่ดี (Attuned Communication) • ความสมดุลทางอารมณ์ (Emotional Balance) • พิจารณาก่อนตอบสนอง (Response Flexibility) • สมารมณ์ (Empathy or ‘Mindsight’) • เข้าใจแทงตลอด (Insight or self-knowing awareness) • การลดความกลัว (Fear modulation) • สัญชาติญาณ (Intuition) • ศีลธรรม (morality)
- 83. 1. เวลาเพ่ง เมื่อมีสมาธิในหน้าที่การงานสู่เป้าหมายที่ชัดเจน ทา ให้สมองเชื่อมสิ่งต่าง ๆ กันขึ้นมา 2. เวลาเล่น การปล่อยให้มีจินตนาการ สร้างสรรค์ ทาให้สมองมี จุดเชื่อมใหม่ ๆ เกิดขึ้น 3. เวลาปฏิสัมพันธ์ เมื่อมีการปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น ทาให้วงจร สังคมในสมองทางาน 4. เวลาออกกาลัง การออกกาลังทาให้สมองแข็งแรงไปด้วย 5. เวลาสมาธิ สมาธิดูกาย เวทนา จิต ธรรม ทาให้สมองพัฒนา องค์รวม 6. เวลาพักผ่อน เวลาจิตไม่เป็นสมาธิ ไม่มีเป้าหมาย ปล่อยจิตไป เที่ยว หรือพักผ่อนธรรมดา ทาให้สมองได้ชาร์จใหม่ 7. เวลานอน เมื่อสมองได้พักตามต้องการ ทาให้สามารถ รวบรวมสิ่งที่ได้เรียน และพร้อมที่จะสู้ต่อไป
- 85. ปกติ หรือ ศีล (Regulating) ประจักษ์ หรือ สมาธิ (Reflecting) ปัญญา (Reasoning) 3ป หรือ 3R แบบพุทธ 3 ป ปกติ ประจักษ์ ปัญญา 3 R Regulating Reflecting Reasoning
- 86. Yuval Noah Harari คาแนะนาที่ Yuval Noah Harari มอบให้กับเด็กในยุคปัจจุบันคือ “จงอย่าเชื่อผู้ใหญ่และจงอย่าเชื่อเทคโนโลยี จงทาความรู้จักกับตัวเองให้ดีที่สุดก่อนที่ A.I. จะรู้จักเรามากกว่าตัวของเราเอง”
- 87. การทาความเข้าใจจิตใจของพวกเราเองนั้นถือ เป็นเรื่องที่สาคัญที่สุดในศตวรรษนี้และศตวรรษ หน้า เพื่อป้องกันไม่ให้จิตใจของเราต้องตกอยู่ใน การควบคุมของ A.I. ที่อาจมีความสามารถใน การเข้าใจจิตใจของมนุษย์ได้ในเร็ววันนี้