Slank of met ronde billen en borsten, golvende manen en amandelvormige ogen. Ze zijn ruim vijfhonderd jaar oud, maar de (naakte) vrouwen van meesterschilder Cranach de Oude (1471–1553) sprankelen. Nog steeds. In een tijd dat de kerk je hel en verdoemenis beloofde als je niet vroom en zedig leefde, introduceerde de Duitse kunstenaar Cranach de Oude in de zestiende eeuw als eerste in Noord-Europa vrouwelijk naakt.

1. © Copyright 2017 Dagblad De Limburger / Limburgs Dagblad.
Het auteursrecht, ook ten aanzien van artikel 15 AW,
wordt uitdrukkelijk voorbehouden. Woensdag, 19 april 2017
Devrouwen
vanschilder
Cranach
DÜSSELDORF
Slank of met ronde billen en borsten,
golvende manen en amandelvormige
ogen. Ze zijn ruim vijfhonderd jaar oud, maar
de (naakte) vrouwen van meesterschilder
Cranach de Oude (1471–1553) sprankelen.
Nog steeds.
I
DÜSSELDORF
DOOR KIM NOACH
I
n een tijd dat de kerk je hel
en verdoemenis beloofde
als je niet vroom en zedig
leefde, introduceerde de
Duitse kunstenaar Cra-
nach de Oude in de zestiende
eeuwalseersteinNoord-Europa
vrouwelijk naakt.
Duitsland ging uit zijn dak van
Cranachs vrouwen. Geen ‘kuise’
ontblote schouder, nee: meteen
van top tot teen poedelnaakte
dames,nimfenofgodinnen.Voor
elk naakt had de kunstenaar een
prachtig alibi. De mensheid
moest gewaarschuwd worden
voor de (vleselijke) verleidingen
met hulp van Bijbelse thema’s.
ZokijktEva -dehapuitdeappel
lijkt net doorgeslikt - schuldbe-
wustdemodernewereldin,han-
gend in de grote zaal van Muse-
um Kunstpalast in Düsseldorf.
RocksterRockster
Vanwegehetjubileumjaar - 500
jaarreformatie-presenteerthet
museum een grote tentoonstel-
ling met meer dan tweehonderd
kunstwerken van Cranach de
Oude. Een rockster avant la let-
tre en dierbare vriend van theo-
loog Maarten Luther, ‘aanstich-
ter’ van de reformatie.
Cranachgeldtookalseenvande
meestproductieveartiestenvan
zijn tijd. Maar liefst vijfduizend
werken zou hij in zijn - voor die
tijd - extreem lange 81-jarige le-
venmaken.Hetwarennietalleen
de vrouwelijke naakten die hem
zo immens populair maakten.
Het is zeker ook de sprankelen-
de, kleurrijke manier waarop Cra-
nach zijn modellen uitbeeldt.
Vijfhonderdjaaroudzijndewerken
die in Düsseldorf te zien zijn, maar
de mensen op de houten en canvas
panelen ogen alsof ze gisteren ge-
schilderd zijn. Let op de prachtige
details in de kleding van de dames,
de haren, de curve van monden. Of
de serene, maar zelfbewuste blik
vanJudith(hiernaast)diehethoofd
van de afgehakte krijgsheer Holo-
fernes in haar hand houdt.
Liefdevol
Weibermacht zoals Duitse kunsthis-
den
Liefdevol
Weibermacht zoals Duitse kunsthis-
torici het zo fraai verwoorden. Cra-
nach is de eerste in de 16e eeuw die
dit thema zo prominent tot leven
brengt. Vrouwen die mannen naar
hunhandwetentezettendoordein-
zetvan(erotische)macht.Hetschil-
derijvanhet‘OngelijkePaar’isdaar
ook een voorbeeld van. Een oude
man die overduidelijk geniet van de
aandachtdiehijkrijgtvaneenjonge
vrouw. Zij kroelt schijnbaar liefde-
vol door zijn baard. Maar wie beter
kijkt,zietdathijbetaaltvoordielief-
de. In zijn hand houdt hij een duur
sieraad vast.
De tentoonstelling in Museum
Kunstpalast neemt de bezoeker
mee door het leven van Cranach.
Bijbelscènes uit het nieuwe en oud
testament, Christus in leven en lij-
den, portretten van Luther, godin-
nen, adellijke lieden, altaarstukken
die voor het eerst in 500 jaar weer
samen te zien zijn. Meer nog: wie
door de zalen loopt, krijgt een
sprankelende introductie (of her-
ontdekking) van de renaissance.
Cranach,Meester-Merk-ModernistinMu-
seumKunstpalastinDüsseldorf.T/m30juli.
Boven: Judith met het
hoofd van krijgsheer
Holofernes. Rechts: afbeel-
ding van een jonge vrouw
(1526) door Cranach en
rechts ernaast portret van
een vrouw (1984) door
Warhol. Links beneden:
Venus en Cupido (1509)
door Cranach (Hermitage,
St. Petersburg), rechts
ernaast Venus en Amor
(1968) door Picasso.FOTO'S
THE METROPOLITAN MUSEUM OF
ART, VOLKER NAUMANN/VG-BILD-
KUNST, GUNNAR HEYDENREICH,
CDA, BAYER AG