2. Kom verder. Saxion.
Thema’s week 3 en 4
5 van de 10 visies op werk (Week 4)
1. Inleiding Thema’s week 3 en 4
Hoe denken we over werk ?
• Niet over inhoud beroepen etc.
• Wel over werk als waardevolle menselijke activiteit.
Wat betekent werk voor ons?
• Individueel en collectief?
• Welke concepten gebruiken we en waarom zijn visies op werk
belangrijk voor
een HRM- of HTD– student ?
• Wat zeggen verschillende (wetenschappelijke) disciplines over
werk en hoe komen zij tot een gezamenlijk conceptueel begrip?
Welke waarde hechten we aan werk ? (arbeidsethos)
• De wil om te werken en waar deze wil op is gebaseerd.
• met hoeveel inzet iemand de taken, waarvoor hij verantwoordelijk
is, uitvoert.
3. Kom verder. Saxion.
3. 10 visies op werk – les 3 en 4
Hoe conceptualiseren we werk ? / Hoe is het boek van John Budd
opgebouwd ?
– Uit verschillende mensgerichte, sociale en
gedragswetenschappen zijn 10 visies op werk te distilleren.
– Elke visie wordt uitgewerkt. Per hoofdstuk wordt de
geschiedenis van het idee behandeld, de kern van de visie, de
implicaties voor onderzoek en praktijk en de beperkingen van
de betreffende visie.
– Tijdens les 3 en 4 geven wij de definitie van elke visie met
daarbij uitleg en voorbeelden,10 visies op arbeid (John Budd, 2011)
1. Werk als een vloek
2. Werk als vrijheid
3. Werk als handelswaar
4. Werk als middel tot participatie /beroepsmatig
burgerschap
5. Werk als disfunctioneel / nutteloos
6. Werk als persoonlijke vervulling/ontplooing
7. Werk als een (sociale) relatie
8. Werk als zorgen voor anderen
9. Werk als identiteit
10.Werk als dienstverlening
5. Kom verder. Saxion.
Inleiding :
- Werk kent een brede scope:
- Werk raakt veel aspecten van het leven, daarom wordt er door
zoveel wetenschappelijke disciplines aandacht aan besteed.
- Werk kent vele gezichten
William Gropper, Construction of the Dam (1938)
Mary Cassatt, The Child’s bath (1893)
Irving Norman, Slum Washer Woman (1947
6. Kom verder. Saxion.
Visie 1. Work as a Curse / Werk als een vloek:
Definitie: Werk als een onbetwiste last nodig voor
het voortbestaan van de mens of het onderhoud
van de maatschappelijke orde.
Herkomst:
- christelijke theologie: werk als een vloek van
God. De mens en de aarde worden vervloekt na
de zondevol. (Genesis 2:5 – 3:24). Adam en Eva
bewerken in het ‘zweet des aanschijns’ de aarde
op zoek naar verlossing.
- Romeinse en Griekse filosofie: Werk wordt
gezien als iets zonder daadwerkelijke betekenis,
zonder diepgang en toegevoegde waarde voor
de levensinvulling.
Werk wordt gezien als een veroordeling tot leven en
werk op een van nature laag niveau. ‘Als je als voor
een dubbeltje geboren bent, wordt je nooit een
kwartje’. Voorbeelden : kastensystem India,
loonslaven.
7. Kom verder. Saxion.
Visie 2. Work as freedom / Werk als vrijheid:
Definitie: Werk als mogelijkheid om niet afhankelijk te hoeven zijn van de
natuur of anderen. En om menselijke creativiteit te uiten. Het biedt
inkomen en welvaart waardoor je onafhankelijk en vrij kunt zijn, maar ook
als burger een bijdrage aan de samenleving kunt leveren.
• Vrij van dwang van anderen.
• Vrij om te creëren.
• Vrij om je arbeid te verkopen.
Werk wordt gezien als een manier om op een vrije manier iets te
produceren/ creeren.
• Roept de vraag op: wat kan er in werk voor kan zorgen dat werknemers
zich volledig vrij kunnen voelen?
8. Kom verder. Saxion.
Vraag: Zijn wij nu (21ste eeuw) ‘vrij’ in
arbeid?
Waarom spreken we dan over een
‘loonslaaf’?
9. Kom verder. Saxion.
Visie 3. Work as a Commodity / Werk als
handelsproduct:
Definitie: werk uitgedrukt in (een abstracte
kwantiteit van) productiviteit die een verhandelbare
economische waarde heeft.
Herkomst: De opkomst van het economisch
liberalisme en industriële kapitalisme hebben geleid
tot een samenleving van individuele ruilhandelaars.
Werk wordt geruild voor loon/salaris.
• Werk wordt dus gezien als handelswaar en werk
is dan:
– Het individuele vermogen om te werken.
Bedoeld wordt het psychische en mentale
vermogen, of zoals Marx het noemde: labor
power. Vanuit dit perspectief kan je werk
beschouwen als een abstract gegeven dat je
kunt kopen en verkopen. (Werkgever vs
werknemer).
– Werk is niet meer dan generieke input in een
productiefunctie en werkgevers en
werknemers kopen en verkopen deze input
als handelswaar.
Karl Marx : 1818 - 1883
13. Kom verder. Saxion.
Visie 4. Work as Occupational Citizenship / Werk als
vorm van (beroepsmatig) burgerschap:
• Werk en werknemers worden niet gezien als pure
handelswaar, maar als menselijke wezens die
onderdeel zijn van een samenleving en de
gemeenschap.
• Voorwaarde: zie werknemers als individuen die
zoeken naar persoonlijke voldoening, identiteit en
vervulling.
• Wordt bepaald door institutionele factoren in plaats
van marktwerking.
14. Kom verder. Saxion.
Visie 5. Work as disutility / werk als nutteloze activiteit
Definitie: een vervelende activiteit die we enkel accepteren omdat we daarmee
inkomen verwerven waarmee we goederen, diensten kunnen kopen en plezier
kunnen maken.
• Werk op zich is nutteloos. ‘Werken om te leven’
• Werk is enkel middel, kortom we werken om geld te verdienen.
• Algemene (economisch georiënteerde) gedachte van veel mensen is om zich
zo nuttig mogelijk te maken en daardoor een toename van goederen, diensten
en gemak te verwerven.
• Werk is ook stressvol, pijnlijk en in strijd met plezier en gemak en daarom
disfunctioneel.
Hagar the Horrible (June 3, 2009)
15. Kom verder. Saxion.
Denken over arbeid
Der Kerl, der die
arbeit erfunden hat,
musz nischts zu tun
gehabt haben.
16. Kom verder. Saxion.
Visie 5. Work as disutility / werk als nutteloze activiteit
Hoe mensen te motiveren?
• Er is een extrinsieke beloning nodig om ons te compenseren voor
de geleverde inspanning.
17. Kom verder. Saxion.
Wildstylez & Brennan Heart – Let me loose my mind
Lyrics:
Down and out with my dumb friends, ready to misbehave
forget about monday to friday
cause I've been working like a slave
creepin' towards the weekend,
MDMA*ble to shine
bringing me down to the deep end
back off, back off!
and let me lose my mind
* Ecstasy of xtc
